Thời hiệu khởi kiện về thừa kế theo pháp luật dân sự Việt Nam – thực trạng và kiến nghị.doc

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
1
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ 1
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................. 3
MỞ ĐẦU................................................................................................................ 4
1.Lý do chọn đề tài................................................................................................. 4
2. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................... 4
3. Phạm vi nghiên cứu............................................................................................ 4
4.Phương pháp nghiên cứu..................................................................................... 5
5. Kết cấu của báo cáo............................................................................................ 5
Chương 1:LÝ LUẬN CHUNG VỀ THỜI HIỆU KHỞI KIỆN THỪA KẾ THEO
PHÁP LUẬT DÂN SỰ VIỆT NAM ..................................................................... 6
1.1.Cơ sở pháp lý, khái niệm và một số vấn đề liên quan đến thời hiệu khởi kiện
về thừa kế ............................................................................................................... 6
1.1.1.Cơ sở pháp lý ................................................................................................ 6
1.1.2.Một số khái niệm........................................................................................... 7
1.1.3.Một số vấn đề liên quan đến thời hiệu khởi kiện về thừa kế ........................ 8
1.2.Thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế............................................ 13
1.2.1.Quy định của Bộ luật Dân sự 2005 ............................................................. 13
1.2.2.Quy định của Bộ luật Dân sự 2015 ............................................................. 15
Tóm tắt chương 1 ................................................................................................. 17
Chương 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG THỜI HIỆU KHỞI KIỆN THỪA KẾ
THEO PHÁP LUẬT DÂN SỰ VIỆT NAM........................................................ 18
2.1. Giới thiệu Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum........................ 18
2.2. Thực trạng áp dụng thời hiệu khởi kiện thừa kế theo pháp luật tại Tòa án
nhân dân huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum............................................................ 21
2.2.1. Thực trạng chung đối với việc áp dụng thời hiệu khởi kiện thừa kế trong
việc giải quyết tranh chấp tại tòa án nước ta hiện nay......................................... 21
2.2.2. Thực trạng việc áp dụng thời hiệu khởi kiện thừa kế trong việc giải quyết
tranh chấp tại tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum .......................... 22
2.3. Đánh giá thực trạng áp dụng thời hiệu khởi kiện thừa kế theo pháp luật tại
Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum................................................ 24
2.3.1. Thuận lợi .................................................................................................... 24
2.3.2. Khó khăn .................................................................................................... 25

2
Tóm tắt chương 2 ................................................................................................. 31
Chương 3: KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT DÂN SỰ....................... 39
VIỆT NAM ĐỐI VỚI THỜI HIỆU KHỞI KIỆN THỪA KẾ TẠI TÒA ÁN
NHÂN DÂN HUYỆN NGỌC HỒI TỈNH KON TUM....................................... 39
3.1.Kiến nghị sửa đổi quy định của pháp luật dân sự Việt Nam .................Error!
Bookmark not defined.
3.1.1.Nâng thời hiệu yêu cầu chia di sản là động sản lên thành 30 năm như đối
với bất động sản ................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Nên quy định thời gian quản lý cần thiết để người thừa kế đang quản lý di
sản trở thành chủ sở hữu di sản sau khi hết thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di
sản thừa kế............................................................ Error! Bookmark not defined.
3.2.Kiến nghị thực hiện một số giải pháp khác.... Error! Bookmark not defined.
3.2.1.Giải pháp chung .......................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2.Giải pháp cụ thể đối với Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi................Error!
Bookmark not defined.
Tóm tắt chương 3 ................................................. Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN.......................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................... Error! Bookmark not defined.

1
LỜI CẢM ƠN
Được sự đồng ý của Trường Đại học Đà Nẵng Phân hiệu tại Kon Tum và
Giảng viên hướng dẫn, tác giả đã chọn và thực hiện đề tài: “Thời hiệu khởi kiện
về thừa kế theo pháp luật dân sự Việt Nam - Thực trạng và kiến nghị”.
Để hoàn thành báo cáo thực tập này, ngoài sự nỗ lực của bản thân, tác giả
xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô đã tận tâm giảng dạy trong suốt quá trình
học tập và rèn luyện tại trường Đại học Đà Nẵng Phân hiệu tại Kon Tum.
Xin chân thành cảm ơn Giảng viên hướng dẫn – Châu Thị Ngọc Tuyến - đã
luôn quan tâm, tận tình hướng dẫn tác giả thực hiện Báo cáo này.
Và cũng xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các anh, chị tại Tòa án nhân dân
Huyện ngọc Hồi- Tỉnh Kon Tum đã hướng dẫn, chỉ bảo tác giả trong quá trình
thực tập, xây dựng báo cáo.
Mặc dù có nhiều cố gắng để thực hiện đề tài một cách hoàn chỉnh nhất.
Song do bước đầu tiếp cận với thực tế công việc cũng như hạn chế về kiến thức
và kinh nghiệm nên không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định mà bản thân
tác giả chưa thấy được. Tác giả rất mong nhận được sự góp ý của các Thầy, Cô
giáo để Báo cáo được hoàn chỉnh hơn.
Tác giả xin chân thành cảm ơn !
Kon Tum, ngày 25 tháng 7 năm 2017
Sinh viên
Vũ Thị Hoa

2
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
Kính gửi: Đại học Đà Nẵng Phân hiệu tại Kon Tum
Trong thời gian từ ngày đến ngày , tôi được Lãnh đạo
Khoa phân công hướng dẫn Chuyên đề Thực tập tốt nghiệp đối với sinh viên
Vũ Thị Hoa, mã số 13250101, đề tài “Thời hiệu khởi kiện về thừa kế theo
pháp luật dân sự Việt Nam - Thực trạng và kiến nghị”.
Qua quá trình hướng dẫn, tôi nhận xét sinh viên Vũ Thị Hoa có tinh
thần, thái độ làm việc tốt/khá/trung bình; tuân thủ tiến độ làm việc, tuân thủ
hướng dẫn của Khoa và của Giảng viên: tốt/khá/trung bình.
Về năng lực nghiên cứu, sinh viên chịu khó học hỏi, tìm tòi, có khả
năng diễn đạt và năng lực nghiên cứu ở mức độ: tốt/khá/trung bình.
Tôi đồng ý cho sinh viên Vũ Thị Hoa nộp Chuyên đề Thực tập tốt
nghiệp vào đợt , năm học 2016 – 2017.
.
Kon Tum, ngày 25 tháng 7 năm 2017
Giảng viên hướng dẫn
GV: Châu Thị Ngọc Tuyết

3
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BLDS 2005: Bộ luật Dân sự năm 2005
BLDS 2015: Bộ luật Dân sự năm 2015
Nghị quyết 02: Nghị quyết số 02/2004/NQ-HĐTP ngày 10/8/2004
của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao
hướng dẫn áp dụng pháp luật trong việc giải quyết
các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình

Vũ Thị Hoa - Báo cáo Thực tập tốt nghiệp
4
MỞ ĐẦU
1.Lý do chọn đề tài
Thừa kế là một trong những chế định quan trọng trong hệ thống pháp luật
dân sự Việt Nam. Ngày nay, tài sản của con người ngày càng lớn về giá trị dẫn
đến những tranh chấp về thừa kế diễn ra ngày càng nhiều và phức tạp. Trong bối
cảnh còn có những quy định chưa chi tiết và thiếu văn bản hướng dẫn thi hành cụ
thể, gây khó khăn cho quá trình giải quyết. Bên cạnh đó, còn tồn tại những quan
điểm trái ngược nhau và cách giải quyết chưa thống nhất trong cùng một vấn đề
về thừa kế, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Trong những
năm gần đây, các vụ tranh chấp về thừa kế chiếm một tỷ trọng lớn trong các vụ
tranh chấp dân sự, trong đó nhiều vụ được xét xử nhiều lần mà tính thuyết phục
vẫn chưa cao, kết quả được cho là vẫn chưa thấu tình đạt lý. Một trong những
nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng trên là quy định pháp luật về thừa kế
chưa hoàn thiện, trong đó có quy định về thời hiệu khởi kiện thừa kế.
Với lý do đó, tác giả chọn “Thời hiệu khởi kiện về thừa kế theo pháp luật
dân sự Việt Nam – thực trạng và kiến nghị” để thực hiện đề tài Báo cáo Thực tập
của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Làm rõ những vấn đề lý luận của quy định thời hiệu khởi kiện về thừa kế
nhằm đem lại cái nhìn cụ thể hơn, chi tiết hơn trong cách xác định thời hiệu và
những vấn đề thực tiễn phát sinh. Bên cạnh đó, đề xuất một số kiến nghị nhằm
hoàn thiện quy định thời hiệu khởi kiện về thừa kế trong pháp luật dân sự Việt
Nam, nâng cao hiệu quả giải quyết các tranh chấp về thừa kế của các cơ quan tư
pháp, nhằm bảo vệ ngày càng tốt hơn quyền thừa kế tài sản.
3. Phạm vi nghiên cứu
Về lý luận, tác giả tập trung làm rõ quy định về thời hiệu khởi kiện thừa kế
trong BLDS 2005, BLDS 2015 và trong các văn bản khác có liên quan, bao gồm
04 loại thời hiệu khởi kiện thừa kế: (i) thời hiệu khởi kiện yêu cầu thực hiện

5
nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại, (ii) thời hiệu khởi kiện yêu cầu xác
nhận quyền thừa kế của mình, (iii) thời hiệu khởi kiện yêu cầu bác bỏ quyền thừa
kế của người khác và (iv) thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế.
Nghiên cứu thực tiễn xét xử về thừa kế, nhận thấy 3 loại thời hiệu đầu
không làm phát sinh nhiều bất cập nên sẽ không bàn luận ở đây. Tuy nhiên, loại
thời hiệu thứ tư nêu trên gây ra nhiều khó khăn trong thực tiễn xét xử nên tác giả
sẽ tập trung nghiên cứu hoạt động giải quyết tranh chấp có liên quan đến loại thời
hiệu này thông qua những bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án
nhân dân trên địa bàn tỉnh Kon Tum.
4.Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài “Thời hiệu khởi kiện về thừa kế theo pháp luật dân sự
Việt Nam tại Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum – Thực trạng và
kiến nghị”, tác giả chủ yếu sử dụng phương pháp luận kết hợp với nhiều phương
pháp, thao tác nghiên cứu khác như: thu thập thông tin, nghiên cứu, phân tích,
tổng hợp,…
5. Kết cấu của báo cáo
Ngoài phần mở đầu và kết luận, báo cáo thực tập gồm 3 chương sau
Chương 1: Lý luận chung về thời hiệu khởi kiện thừa kế theo pháp luật dân
sự Việt Nam
Chương 2: Thực trạng áp dụng thời hiệu khởi kiện thừa kế theo pháp luật
dân sự Việt Nam của Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum
Chương 3: Kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật dân sự Việt Nam đối với
thời hiệu khởi kiện về thừa kế

6
Chương 1:LÝ LUẬN CHUNG VỀ THỜI HIỆU KHỞI KIỆN
THỪA KẾ THEO PHÁP LUẬT DÂN SỰ VIỆT NAM
1.1.Cơ sở pháp lý, khái niệm và một số vấn đề liên quan đến thời hiệu
khởi kiện về thừa kế
1.1.1.Cơ sở pháp lý
Bộ luật Dân sự 2015 quy định rõ 04 loại thời hiệu khởi kiện về thừa kế là
thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế, thời hiệu khởi kiện để người thừa
kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình, thời hiệu khởi kiện để người thừa
kế yêu cầu bác bỏ quyền thừa kế của người khác và thời hiệu khởi kiện yêu cầu
người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại (Điều 623).
- Thời hiệu khởi kiện yêu cầu thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để
lại được xác định theo quy định tại khoản 3 Điều 623 BLDS 2015: “Thời hiệu
yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03
năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.”
- Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của
mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác được xác định theo khoản 2
Điều 623 BLDS 2015: “Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu xác nhận
quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể
từ thời điểm mở thừa kế.”
- Thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế được xác định theo khoản
1 Điều 623 BLDS 2015 như sau: “Thời hiệu để người thừa kế chia di sản là 30
năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế”.
Cũng tại khoản này, BLDS 2015 đã quy định rõ hướng giải quyết một cách triệt
để di sản thừa kế trong trường hợp hết thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản:
“Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó.
Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải
quyết như sau:
a. Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại
Điều 236 của Bộ luật này.

7
b. Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại
điểm a khoản này.”
1.1.2.Một số khái niệm
a. Thời hiệu
Theo quy định tại BLDS 2015 thì: “Thời hiệu là thời hạn do luật quy định
mà khi kết thúc thời hạn đó thì phát sinh hậu quả pháp lý đối với chủ thể theo
điều kiện do luật quy định.” Trong đó, thời hạn được hiểu là một khoảng thời
gian xác định từ thời điểm này đến thời điểm khác và được xác định bằng phút,
giờ, ngày, tháng, năm hoặc bằng một sự kiện pháp lý xảy ra (Khoản 1 Điều 149).
Ngoài những khái niệm được quy định trong các văn bản pháp luật, thời
hiệu còn được diễn giải theo nhiều cách khác nhau bởi một số nhà nghiên cứu
luật học mà theo tác giả không có sự khác biệt lớn về nội hàm của những khái
niệm này. Tiêu biểu là khái niệm về thời hiệu của PGS.TS. Đỗ Văn Đại: “Thời
hiệu là một cách thức, biện pháp làm chủ thể có được hoặc bị mất đi quyền của
mình, thông qua một khoảng thời gian nhất định với những điều kiện do pháp
luật quy định.”
b. Thời hiệu khởi kiện
Theo quy định tại Điều 150 BLDS 2015:“Thời hiệu khởi kiện là thời hạn
mà chủ thể được quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự bảo
vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm, nếu thời hạn đó kết thúc thì mất
quyền khởi kiện”. Luật tố tụng hành chính 2015 cũng có khái niệm tương tự, theo
đó: “Thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà cơ quan, tổ chức, cá nhân được quyền
khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án hành chính bảo vệ quyền và lợi ích
hợp pháp bị xâm phạm, nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện”.
Trong dân sự, lợi ích của các bên là ngọn ngành dẫn đến việc tranh chấp.
Tranh chấp pháp lý sẽ không thể xảy ra nếu không có hành vi khởi kiện của các
bên. Khởi kiện là cơ sở pháp lý làm phát sinh quan hệ tố tụng dân sự. Quyền khởi
kiện của chủ thể sẽ mất đi khi hết thời hiệu mà pháp luật quy định và lúc này chủ
thể không thể bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm.

8
c. Thời hiệu khởi kiện thừa kế
Hiện tại, pháp luật chỉ quy định về thời hiệu nói chung và thời hiệu khởi
kiện trong quan hệ dân sự, chưa có khái niệm cụ thể về thời hiệu khởi kiện thừa
kế. Có thể hiểu thời hiệu khởi kiện về thừa kế là thời hạn mà chủ thể được hưởng
quyền khởi kiện để yêu cầu tòa án giải quyết tranh chấp thừa kế, bảo vệ quyền và
lợi ích hợp pháp bị xâm phạm, nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện.
d. Thời điểm mở thừa kế
Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trong trường hợp
Tòa án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được Tòa
án xác định là ngày chết của người đó (Khoản 1 Điều 611 BLDS 2015).
e. Quyền thừa kế
Về mặt pháp lý, quyền thừa kế là quyền của chủ thể lập di chúc để định
đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật
hoặc quyền được hưởng di sản do người khác để lại (Điều 609 BLDS 2015).
f. Người quản lý di sản
Người quản lý di sản là người được chỉ định trong di chúc hoặc được những
người thừa kế thỏa thuận lựa chọn để quản lý di sản của người chết để lại.
Trường hợp di chúc không chỉ định người quản lý di sản và những người thừa kế
chưa cử được người quản lý di sản thì người đang chiếm hữu, sử dụng, quản lý di
sản tiếp tục quản lý di sản đó cho đến khi những người thừa kế cử được người
quản lý di sản. Trong đó, người đang chiếm hữu được hiểu là người đang nắm
giữ, chi phối một cách trực tiếp hoặc gián tiếp như chủ thể có quyền đối với tài
sản (Điều 616 BLDS 2015).
1.1.3.Một số vấn đề liên quan đến thời hiệu khởi kiện về thừa kế
a. Phân loại thời hiệu trong pháp luật về thừa kế
Về thời hiệu khởi kiện thừa kế, Điều 623 BLDS 2015 và Điều 645 BLDS
2005 có cùng cách phân loại khi chia thời hiệu khởi kiện thừa kế thành 04 loại là
thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế, thời hiệu khởi kiện để người thừa

9
kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình, thời hiệu khởi kiện để người thừa
kế yêu cầu bác bỏ quyền thừa kế của người khác và thời hiệu khởi kiện yêu cầu
người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại.
- Thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế
Di sản thừa kế bao gồm tài sản, các quyền tài sản được xác lập dựa trên
những căn cứ hợp pháp mà người chết để lại cho những người thừa kế.
Pháp luật thừa kế ràng buộc người có quyền thừa kế phải thực hiện quyền
của mình trong một khoảng thời gian nhất định, cụ thể tại khoản 1 Điều 623
BLDS 2015 quy định thời hiệu để người thừa kế chia di sản là 30 năm đối với bất
động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Quá thời hạn
này, những người thừa kế sẽ không thể thực hiện được việc phân chia di sản nếu
không thể thỏa thuận được với nhau.
- Thời hiệu yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình
Quyền thừa kế là một chế định của ngành luật dân sự bao gồm tổng hợp các
quy phạm pháp luật điều chỉnh quá trình dịch chuyển vật chất từ người chết cho
những người còn sống. Việc ghi nhận và xác định quyền này là quyền năng cụ
thể của mỗi một cá nhân trong việc để lại thừa kế, quyết định việc để lại thừa kế
như thế nào, ai là người được hưởng di sản, tước quyền hưởng di sản của ai,…
Quyền thừa kế của chủ thể không phải lúc nào cũng được bảo đảm, trong
nhiều trường hợp vì những lý khác nhau như do ý chí của người để lại di sản
hoặc do việc xác định thiếu sót của cơ quan có thẩm quyền,… mà quyền này
không được thừa nhận. Để bảo vệ quyền lợi của mình, chủ thể bị xâm phạm phải
thực hiện hành vi khởi kiện yêu cầu tòa án xác nhận quyền thừa kế của mình để
có thể trở thành người thừa kế, được thừa hưởng di sản do người chết để lại.
Tương tự như việc phân chia di sản thừa kế, chủ thể sẽ phải thực hiện quyền này
trong khoảng thời gian luật định, mà cụ thể tại khoản 2 Điều 623 BLDS 2015:
“Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác
bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.” Như

10
vậy, sau 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế, chủ thể không thể thực hiện quyền
yêu cầu của mình để có thể trở thành người được hưởng di sản thừa kế.
- Thời hiệu yêu cầu bác bỏ quyền thừa kế của người khác
Về nguyên tắc, khi có càng nhiều người có quyền thừa kế thì phần di sản
mà mỗi người được hưởng sẽ càng ít đi, sẽ khó có thể chấp nhận khi di sản mà
mình được hưởng bị chia nhỏ hơn vì một người mà mình cho rằng không có
quyền hoặc không đáng được hưởng di sản thừa kế. Trong trường hợp này, có thể
yêu cầu tòa án bác bỏ quyền thừa kế của những người này. Thời hạn để một
người có thể yêu cầu tòa án loại bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm kể
từ thời điểm mở thừa kế. Quá thời hạn nêu trên thì những người có quyền thừa kế
sẽ mất quyền yêu cầu của mình (Khoản 2 Điều 623 BLDS 2015).
- Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người
chết để lại
Nghĩa vụ tài sản của người chết để lại là món nợ của người đó phát sinh từ
những hành vi pháp lý của họ, các nghĩa vụ này phát sinh từ giao dịch dân sự,
hành vi gây thiệt hại hoặc từ quan hệ pháp luật khác mà khi chết người này chưa
kịp thực hiện. Điều 615 BLDS 2015 quy định: “Những người thừa kế có trách
nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ
trường hợp có thỏa thuận khác.” Quy định này có nghĩa là việc thực hiện nghĩa
vụ tài sản của người chết là trách nhiệm bắt buộc của những người thừa kế dùng
chính di sản của người chết để lại để thực hiện. Tuy nhiên, dù cho nghĩa vụ về tài
sản của người chết để lại có lớn hơn di sản thừa kế thì những người thừa kế cũng
chỉ có trách nhiệm thực hiện trong phạm vi di sản này, trừ trường hợp những
người thừa kế tự nguyện thực hiện toàn bộ nghĩa vụ do người chết để lại, kể cả
phần nghĩa vụ vượt phạm vi di sản thừa kế.
Thời hạn để người được thực hiện nghĩa vụ yêu cầu những người thừa kế
thực hiện nghĩa vụ đối với mình thay cho người quá cố là 03 năm, kể từ thời
điểm mở thừa kế (Khoản 3 Điều 623 BLDS 2015).
b. Ý nghĩa của việc xác định thời hiệu

11
- Việc pháp luật quy định thời hiệu nói chung, thời hiệu thừa kế nói riêng có
ý nghĩa rất lớn trong việc ổn định, thúc đẩy các mối quan hệ dân sự diễn ra một
cách thuận lợi, minh bạch và nhanh chóng1
.
- Đối với các bên của quan hệ dân sự, họ phải chủ động tìm hiểu những quy
định về thời hiệu nếu muốn bảo vệ quyền lợi của mình. Việc làm này không
những giúp tạo nên sự yên tâm, tin tưởng cho chủ thể khi tham gia vào quan hệ
dân sự mà còn tạo nên thói quen tiếp cận, tìm hiểu pháp luật, một thói quen
không thường thấy ở người Việt Nam.
- Việc pháp luật quy định thời hiệu thừa kế còn tạo điều kiện thuận lợi cho
tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc giải quyết tranh chấp thừa kế.
Một giao dịch dân sự được xác lập, thực hiện trong một khoảng thời gian quá lâu
sẽ gây không ít khó khăn cho Tòa án trong việc xác minh, thu thập chứng cứ để
giải quyết tranh chấp, dẫn đến có thể đưa ra những quyết định thiếu chính xác,
xâm phạm đến quyền lợi của đương sự.
c. Cách tính thời hiệu
Theo quy định tại Điều 151 BLDS 2015, thời hiệu được tính từ thời điểm
bắt đầu ngày đầu tiên của thời hiệu và kết thúc vào thời điểm kết thúc ngày cuối
cùng của thời hiệu.
Riêng thời hiệu thừa kế thì tùy vào yêu cầu của những người thừa kế mà
thời hiệu sẽ là khác nhau. Cụ thể, đối với yêu cầu chia sản thừa kế, đương sự sẽ
có thời hiệu yêu cầu là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể
từ thời điểm mở thừa kế. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền
thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ
thời điểm mở thừa kế. Thời hiệu yêu cầu thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người
chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế (Điều 623 BLDS 2015).
1
Nguyễn Hải An (2006), “Một số vấn đề về thời hiệu khởi kiện thừa kế trong pháp luật dân sự
Việt Nam”, Đại học quốc gia Hà Nội, địa chỉ: http://text.123doc.org/document/2598020-mot-
so-van-de-ve-thoi-hieu-khoi-kien-ve-thua-ke-trong-phap-luat-dan-su-viet-nam.htm

12
Chúng ta có thể bắt gặp khái niệm về thời điểm mở thừa kế trong quy định
nêu trên. Thời điểm mở thừa kế là thời điểm mà người để lại di sản qua đời.
Trong trường hợp Tòa án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế
là ngày được Tòa án xác định là ngày chết của người đó. Vì vậy, khi muốn tòa án
giải quyết các yêu cầu liên quan đến thừa kế, chủ thể cần phải xuất trình các giấy
tờ chứng minh rằng người để lại di sản đã chết như giấy chứng tử, quyết định của
tòa án tuyên bố một người đã chết. Lúc này, tòa án sẽ xác định thời điểm mở
thừa kế dựa vào thời điểm người để lại di sản chết được ghi nhận trong những
giấy tờ hợp pháp trên. Thời hiệu thừa kế bắt đầu vào thời điểm mở thừa kế nên
cũng sẽ kết thúc vào thời điểm tương ứng của ngày cuối cùng của thời hiệu. Với
cách xác định thời hiệu như vậy, việc cần làm của những người thừa kế là tìm
hiểu quy định của pháp luật và bảo đảm rằng yêu cầu của mình còn nằm trong
thời hiệu được quy định.
d. Thời gian không tính vào thời hiệu
Thời hiệu khởi kiện, thời hiệu yêu cầu có thể bị gián đoạn bởi những sự
kiện pháp lý được pháp luật dự liệu. Khi xảy ra những sự kiện này thì thời hiệu
sẽ bị tạm dừng. Khoảng thời gian xảy ra những sự kiện này sẽ không tính vào
thời hiệu.
Theo quy định tại Điều 156 BLDS 2015, thời gian không tính vào thời hiệu
khởi kiện vụ án dân sự, thời hiệu yêu cầu giải quyết việc dân sự là khoảng thời
gian xảy ra một trong các sự kiện sau:
- Sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan làm cho chủ thể có quyền
khởi kiện, quyền yêu cầu không thể khởi kiện, yêu cầu trong thời gian luật định.
Những sự kiện này là không thể lường trước và cũng không thể khắc phục
được mặc dù chủ thể đã thực hiện những biện pháp cần thiết trong khả năng của
mình.
- Chưa có người đại diện trong trường hợp người có quyền khởi kiện, yêu
cầu là người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn
trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.

13
Những chủ thể thuộc trường hợp nêu trên sẽ không thể nhận thức được
quyền và lợi ích của mình hoặc nhận thức một cách không đầy đủ. Vì vậy, pháp
luật quy định phải có người đại diện thay họ thực hiện quyền khởi kiện, yêu cầu
cũng như tham gia vào quan hệ tố tụng. Trong trường hợp chưa có người đại
diện, pháp luật cho phép có một khoảng thời gian để tìm người đại diện cho họ
và khoảng thời gian này sẽ không tính vào thời hiệu khởi kiện, thời hiệu yêu cầu.
- Người chưa thành niên2
, người mất năng lực hành vi dân sự3
, người có
khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi dân sự chưa có người đại diện khác
thay thế trong trường hợp sau đây:
+ Người đại diện chết nếu là cá nhân, chấm dứt tồn tại nếu là pháp nhân.
+ Người đại diện vì lý do chính đáng mà không thể tiếp tục đại diện được.
Sự kiện này xảy ra khi người đại diện của những đối tượng trên không thể
tiếp tục việc đại diện của mình vì những lý do được pháp luật quy định. Khi đó,
sẽ phải tìm người đại diện mới cho họ và khoảng thời gian tìm người đại diện
mới sẽ không được tính vào thời hiệu khởi kiện, thởi hiệu yêu cầu.
1.2.Thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế
1.2.1.Quy định của Bộ luật Dân sự 2005
Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 10 năm, kể từ
thời điểm mở thừa kế. Điều đó có nghĩa sau thời hạn 10 năm kể từ thời điểm mở
thừa kế (thời điểm người để lại di sản chết), người thừa kế không còn quyền khởi
kiện yêu cầu chia di sản (Điều 645 BLDS 2005).
Để giải quyết vấn đề về phân chi di sản thừa kế sau khi hết thời hiệu khởi
kiện, điều mà BLDS 2005 chưa có quy định, tòa án áp dụng Nghị quyết 02:
“Trường hợp trong thời hạn 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng
thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là
2
Người chưa đủ mười tám tuổi là người chưa thành niên (Điều 21 BLDS 2015).
3
Người mất năng lực hành vi dân sự là một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà
không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình (Điều 22 BLDS 2015).

14
đồng thừa kế hoặc khi kết thúc thời hạn 10 năm mà các đồng thừa kế không có
tranh chấp về hàng thừa kế và đều xác nhận di sản do người chết để lại chưa
chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp
và yêu cầu tòa án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện thừa kế, mà áp
dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết.”
Có sự chuyển hóa về quan hệ dân sự trong trường hợp giải quyết tranh chấp
về chia di sản thừa kế theo quy định của Nghị quyết 02, từ yêu cầu chia thừa kế
sang yêu cầu chia tài sản chung. Khi có tranh chấp và yêu cầu tòa án giải quyết,
thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định
của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết. Cần phân biệt như sau:
- Trường hợp có di chúc mà các đồng thừa kế không có tranh chấp và thỏa
thuận việc phân chia di sản sẽ được thực hiện theo di chúc khi có nhu cầu chia di
sản.
- Trường hợp không có di chúc mà các đồng thừa kế thỏa thuận về phần
mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia di sản thì việc chia di sản đó được
thực hiện theo thỏa thuận.
- Trường hợp không có di chúc và các đồng thừa kế không có thỏa thuận về
phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia di sản thì việc chia di sản đó sẽ
được thực hiện theo quy định về chia tài sản chung.4
Đối chiếu với quy định trên, có hai khả năng có thể xảy ra:
- Nếu các đồng thừa kế gửi đơn khởi kiện đến tòa án mà nội dung khởi kiện
về thừa kế thì tòa án sẽ từ chối thụ lý.
- Nếu các đồng thừa kế gửi đơn khởi kiện đến tòa án mà nội dung khởi kiện
là yêu cầu giải quyết việc chia tài sản chung giữa các đồng thừa kế thì tòa án sẽ
thụ lý đơn. Trong trường hợp này, tòa án sẽ áp dụng quy định về chia tài sản
chung để giải quyết.
4
Nguyễn Đức Hoàng (13/11/2014), “Thời hiệu khởi kiện thừa kế”, Sài Gòn giải phóng online,
địa chỉ: http://www.sggp.org.vn/nhipcaubandoc/2014/11/366820/

15
Nhưng không phải lúc nào cũng có thể giải quyết việc chia di sản bằng quy
định này. Trên thực tế đã có không ít tranh chấp được giải quyết êm xui nhờ
Nghị quyết 02. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều vụ việc không thể giải quyết được
cũng từ quy định này, mà lý do đơn giản là một bên đương sự (thông thường là
người quản lý, chiếm hữu di sản) không thừa nhận đây là tài sản chung và cũng
không yêu cầu tòa án phân chia giúp. Để áp dụng quy định về chia tài sản chung,
phải đáp ứng được các điều kiện mà Nghị quyết 02 quy định, mà một trong số đó
là không có tranh chấp về quyền thừa kế, về hàng thừa kế giữa các đồng thừa kế,
đồng thời, những người này phải cùng xác nhận mình là những đồng thừa kế
hoặc xác nhận tài sản chung chưa chia. Những điều kiện trên khó được đáp ứng
một khi đã xảy ra tranh chấp. Chưa kể những di sản không thuộc trường hợp quy
định tại Nghị quyết 02 thì “số phận” vẫn còn bỏ ngỏ.
Rõ ràng việc áp dụng quy định về chia tài sản chung chỉ có thể giải quyết
một phần những tranh chấp về chia di sản sau khi hết thời hiệu khởi kiện, bấy
nhiêu là chưa đủ để khắc phục những thiếu sót trong quy định về thời hiệu khởi
kiện chia di sản thừa kế của BLDS 2005, khi mà Bộ luật này quy định còn nhiều
thiếu sót và không có văn bản hướng dẫn thi hành.
1.2.2.Quy định của Bộ luật Dân sự 2015
Có thể nói những thiếu sót trong BLDS 2005 phần lớn đã được sửa đổi, bổ
sung trong BLDS 2015 vừa mới được ban hành. Quy định tại khoản 1 Điều 623
của BLDS 2015 về thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế: “Thời hiệu để người
thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động
sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người đang
quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di
sản được giải quyết như sau:
- Di sản thuộc sở hữu của người đang chiếm hữu di sản theo quy định tại
Điều 236 của Bộ luật này;
- Di sản thuộc về nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại
điểm a khoản này.”

16
Hai điểm khác biệt lớn có thể thấy ở quy định của BLDS 2015 về thời hiệu
thừa kế đó là chia di thừa kế thành 02 loại, bao gồm động sản và bất động sản với
thời hiệu yêu cầu chia thừa kế khác nhau đối với từng loại và điểm khác biệt thứ
hai là hậu quả pháp lý đối với việc hết thời hiệu thừa kế.
Việc chia di sản thừa kế thành động sản và bất động sản, trong đó bất động
sản có thời hiệu thừa kế dài hơn, theo tác giả có thể do một số lý do nhất định.
Thực tế, trong nhiều trường hợp sau khi người có di sản là bất động sản chết,
những người thừa kế vẫn đang sử dụng chung di sản này (ví dụ như anh em ruột
sống chung trong một ngôi nhà là di sản thừa kế của cha mẹ để lại). Vì vậy,
thường thì việc phân chia di sản thừa kế là bất động sản cần nhiều thời gian hơn
so với động sản, nên tác giả cho rằng việc quy định thời hiệu yêu cầu chia di sản
thừa kế 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản là hợp lý đứng
trên góc độ vừa phân tích.
Với điểm mới thứ hai của quy định về thời hiệu yêu cầu chia di sản, hệ quả
của việc hết thời hiệu khởi kiện sẽ được giải quyết một cách dứt điểm. Theo quy
định tại khoản 1 Điều 623 BLDS 2015, sau khi hết thời hiệu khởi kiện, di sản sẽ
thuộc về một trong ba chủ thể sau: người thừa kế đang quản lý di sản, người đang
chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của BLDS 2015 hoặc là nhà nước, tùy
từng trường hợp luật định. Đối với di sản chưa chia, thông thường nếu không có
điều kiện cùng nhau quản lý, những người thừa kế có thể giao lại cho một người
trong số họ quản lý di sản. Với quy định mới này, những người thừa kế phải yêu
cầu chia di sản thừa kế trong thời hiệu luật định. Quá thời hiệu trên, di sản thừa
kế đương nhiên thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Nếu di sản không
do những người thừa kế quản lý mà do người không có quyền thừa kế chiếm hữu
theo quy định tại Điều 236 BLDS 2015, tức chiếm hữu tài sản không có căn cứ
pháp luật nhưng ngay tình, liên tục công khai trong thời hạn 30 năm đối với bất
động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm bắt đầu chiếm hữu di sản thì
sau khi hết thời hiệu thừa kế người này sẽ trở thành chủ sở hữu đối với di sản
đang chiếm hữu. Ngoài hai trường hợp trên, khi hết thời hiệu thừa kế, di sản sẽ
thuộc về nhà nước.

17
Tóm tắt chương 1
Qua lý giải và phân tích như trên có thể đi đến kết luận:
Thừa kế là một bộ phận không thể thiếu được đối với pháp luật của mọi
quốc gia, nên nghiên cứu về thừa kế đã được các nhà khoa học ở Việt Nam
và nhiều nước trên thế giới quan tâm. Ở chương 1 báo cáo đã nêu khái niệm
đặc điểm pháp luật về thừa kế cũng như vai trò của nó, đồng thời báo cáo chỉ
ra các nguyên tắc, thời hiệu khởi kiện thừa kế theo pháp luật Việt Nam, từ đó
làm cơ sở đánh giá thực trạng thời hiệu khởi kiện thừa kế theo pháp luật Việt
Nam tại tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum.

18
Chương 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG THỜI HIỆU KHỞI KIỆN
THỪA KẾ THEO PHÁP LUẬT DÂN SỰ VIỆT NAM
2.1. Giới thiệu Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum
*Tên cơ quan thực tập
Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum
* Địa chỉ
Số 988 , Đường Hùng Vương thị trấn PleiKần Huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon
Tum,.
* Sơ nét về lịch sử hình thành, tồn tại và phát triển của Tòa án huyện
Ngọc Hồi
Lịch sử hình thành: Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hôi được thành lập theo
Quyết định số 254/TATC năm 1991 do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao ông
Trịnh Hồng Diện ký. Theo đó, quyết định công bố thành lập một số nội dung
như: Đảng bộ cơ sở, Bí thư chi bộ cũng như Chánh án Tòa án nhân dân huyện
Ngọc Hồi đầu tiên.
* Lĩnh vực hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của Tòa án nhân dân
huyện Ngọc Hồi
- Lĩnh vực hoạt động của Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi:
Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi là cơ quan tư pháp trong hệ thống tư
pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Tòa án nhân dân huyện Ngọc
Hồi có lĩnh vực hoạt động tương đối rộng bao trùm lên hầu hết các quan hệ pháp
luật phát sinh trên địa bàn huyện. Tòa án có thẩm quyền giải quyết các sơ thẩm
các vụ việc theo quy định pháp luật; ra quyết định hành chính hoặc quyết định áp
dụng xử lý vi phạm hành chính trong một số trường hợp cụ thể; phối hợp với các
cơ quan có thẩm quyền liên quan trong việc xét xử cũng thực hiện quyền tài phán
của đơn vị trong những vụ việc theo quy định của pháp luật.
- Chức năng, nhiệm vụ của Tòa án nhân dân huyện:

19
+ Tòa án nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người,
quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước,
quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
+ Tòa án nhân danh xét xử sơ thẩm các vụ án hình sự, dân sự, hôn nhân và
gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động, hành chính và giải quyết các việc
khác theo quy định của pháp luật; xem xét đầy đủ, khách quan, toàn diện các tài
liệu, chứng cứ đã được thu thập trong quá trình tố tụng; căn cứ vào kết quả tranh
tụng ra bản án, quyết định việc có tội hoặc không có tội, áp dụng hoặc không áp
dụng hình phạt, biện pháp tư pháp, quyết định về quyền và nghĩa vụ về tài sản,
quyền nhân thân.
+ Xử lý vi phạm hành chính; xem xét đề nghị của cơ quan quản lý nhà nước
và quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính liên quan đến quyền con
người, quyền cơ bản của công dân theo quy định của pháp luật.
+ Ra quyết định thi hành bản án hình sự, hoãn chấp hành hình phạt tù, tạm
đình chỉ chấp hành hình phạt tù, giảm hoặc miễn chấp hành hình phạt, xóa án
tích, miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách nhà nước;
thực hiện các quyền hạn khác theo quy định.
* Cơ cấu tổ chức, bộ máy Tòa án nhân dân huyện
Cơ cấu, tổ chức của Tòa án nhân dân huyện, bao gồm:
- Chánh án: Trần Thị Cúc
- Phó chánh án: Nguyễn Văn Pho
- Thẩm phán: đội ngũ thẩm phán gồm 05 người, chuyên thực hiện công tác
xét xử theo sự phân công của Chánh án.
- Thư ký: đội ngũ thư ký tòa án gồm 06 người, thực hiện công việc theo sự
chỉ đạo của thẩm phán trong các vụ việc được xét xử tại tòa.
- Hội thẩm nhân dân: đội ngũ hội thẩm nhân dân có nhiệm vụ thực hiện
việc giám sát của nhân dân đối với việc xét xử, chủ yếu là những cán bộ của các

20
ban, ngành khác nhau đã từng hoạt động trong cơ quan nhà nước và có am hiểu
về các quy định của pháp luật.
* Nhận xét đối với Tòa án nhân dân huyện
- Tòa án nhân dân huyện đảm bảo tốt đối với nhân sự, cơ cấu tổ chức của
đơn vị theo quy định của Luật tổ chức tòa án nhân dân.
- Tòa án nhân dân huyện đáp ứng được vai trò của mình là một cấp trong
hệ thống cơ quan xét xử, giải quyết các vấn đề liên quan đến chức năng và nhiệm
vụ của mình một cách nhanh chóng, hiệu quả nhằm góp phần ổn định, duy trì và
phát triển các quan hệ xã hội phát sinh trên địa bàn.
- Ngoài ra, Tòa án còn có một số hoạt động khác nhằm phát triển cộng
đồng như: xây nhà tình thương, tình nghĩa cho những người nghèo, người sinh
sống tại vùng xâu vùng xa, tặng quà cho người có hoàn cảnh khó khăn mỗi dịp
tết đến xuân về và các chương trình, hoạt động khác...
* Vị trí và công việc được phân công tại đơn vị, những việc đã thực
hiện trong thời gian thực tập tại đơn vị
- Sắp xếp hồ sơ vụ án theo quy trình tố tụng, đánh bút lục hồ sơ đối với
các vụ án khác nhau.
- Thực hiện việc tống đạt hồ sơ cho một số cơ quan có liên quan như Viện
kiểm sát, cơ quan Thi hành án cùng cấp.
- Phân loại hồ sơ đối với từng vụ việc khác nhau, lưu trữ hồ sơ vào kho hồ
sơ.
- Thực hiện việc xác minh tại một số cơ quan có liên quan đối với những
tình tiết có liên quan trong vụ án.
- Thực hiện soạn dưới sự hướng dẫn của thư ký và thẩm phán đối với một
số loại văn bản: thông báo thụ lý, quyết định đưa vụ việc ra xét xử, phiếu xác
minh, giấy triệu tập đương sự,...
Và một số công việc khác có liên quan đến quá trình thực tập tại tòa.

21
* Những vấn đề pháp lý phát sinh từ đơn vị mà sinh viên đánh giá là có
thể dùng để nghiên cứu và viết báo cáo chuyên đề thực tập của mình.
Tòa án thực hiện việc xác định thời hiệu khởi kiện đối với tranh chấp thừa
kế theo Điều 645 BLDS 2005, giải quyết hậu quả pháp lý sau khi hết thời hiệu
khởi kiện thừa kế theo quy định tại Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP.
2.2. Thực trạng áp dụng thời hiệu khởi kiện thừa kế theo pháp luật tại
Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum
2.2.1. Thực trạng chung đối với việc áp dụng thời hiệu khởi kiện thừa
kế trong việc giải quyết tranh chấp tại tòa án nước ta hiện nay
Hiện nay, số lượng tranh chấp dân sự hằng năm ngành tòa án thụ lý giải
quyết tăng lên đáng kể cả về số lượng và mức độ phức tạp. Cụ thể, theo số liệu
thống kê gần nhất của Tòa án nhân dân Tối cao, số vụ tranh chấp dân sự tòa án
thụ lý giải quyết trong năm 2013 đã tăng thêm 0.5 lần so với năm 2006, thời
điểm BLDS 2005 vừa có hiệu lực. Trong năm 2013, tổng số vụ án dân sự được
giải quyết ở cấp sơ thẩm là 94,932 vụ, ở cấp phúc thẩm là 9,471 vụ và được giải
quyết giám đốc thẩm là 878 vụ.5
Rõ ràng đây là những con số phản ánh đúng xu hướng phát triển kinh tế - xã
hội của đất nước trong những năm qua, với sự đa dạng và ngày càng phức tạp
của các mối quan hệ dân sự. Quan hệ dân sự diễn ra hằng ngày xung quanh cuộc
sống của chúng ta, và việc phát sinh những mâu thuẫn trong nó là điều không thể
tránh khỏi. Mâu thuẫn đó càng trở nên căng thẳng và nặng nề hơn khi nó bắt
nguồn từ những người thân thích, có quan hệ huyết thống với nhau.
Tranh chấp về thừa kế là một dạng tranh chấp khá phổ biến và phức tạp
trong xã hội, liên quan đến nhiều người, nhiều vấn đề như di sản của người đã
mất, quyền nhân thân và bao hàm cả những yếu tố truyền thống, tình cảm của
những người tham gia vào tranh chấp đó, đòi hỏi phải có sự chặt chẽ, phù hợp
trong quy định của pháp luật và sự chính xác, linh hoạt trong việc áp dụng những
5
Trang thông tin điện tử Tòa án Nhân dân Tối cao.

22
quy định này của người có thẩm quyền để có thể giải quyết vụ án một cách hợp
tình, hợp lý và đúng pháp luật.
Mỗi năm, ngành tòa án giải quyết rất nhiều vụ tranh chấp về thừa kế, góp
phần đem lại sự ổn định cho xã hội. Tuy nhiên, cũng như các loại tranh chấp dân
sự khác, tranh chấp về thừa kế không phải lúc nào cũng có thể giải quyết một
cách triệt để, đặc biệt là khi nó liên quan đến quy định về thời hiệu khởi kiện.
Thực tế, không ít vụ tranh chấp thừa kế đi vào ngõ cụt mà lý do chính là hết thời
hiệu khởi kiện. Khi xảy ra tranh chấp mà thời hiệu khởi kiện không còn, nếu
đương sự nộp đơn với nội dung khởi kiện thừa kế thì tòa án sẽ từ chối thụ lý.
Tìm hiểu thực trạng giải quyết tranh chấp thừa kế trong thời gian qua, có
thể thấy ngành tòa án nước ta đã có được những thuận lợi cũng như gặp phải
những khó khăn nhất định.
2.2.2. Thực trạng việc áp dụng thời hiệu khởi kiện thừa kế trong việc
giải quyết tranh chấp tại tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum
Sau đây là số liệu về thực trạng tranh chấp thừa kế được ghi nhận tại Tòa án
nhân dân huyện Ngọc Hồi - tỉnh Kon Tum6
:
Năm
Số vụ
án
dân
sự đã
thụ lý
Số vụ án thừa kế đã thụ lý
Số vụ án liên quan đến quy định
về thời hiệu khởi kiện thừa kế
Số
vụ
Phần trăm trên tổng số án
dân sự đã thụ lý
Số
vụ
Phần trăm trên tổng số án
thừa kế đã thụ lý
2013 25 2 8% 1 50%
2014 26 1 3.8% 1 100%
2015 17 2 11.7% 0 0%
2016 20 3 15% 1 33.3%
6
Báo cáo thống kê Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi

23
Năm 2013 Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi đã nhận được 25 đơn khởi
kiện về dân sự. Trong số 25 vụ thì có 02 vụ là tranh chấp về thừa kế, phần trăm
trên tổng số án dân sự đã thụ lý là 8%.
trên tổng số án dân sự đã thụ lý là 3.8%.
trên tổng số án dân sự đã thụ lý là 11.7%.
trên tổng số án dân sự đã thụ lý là 15%.
Qua bảng số liệu thống kê tại Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi - tỉnh Kon
Tum, có thể thấy số vụ tranh chấp về thừa kế chỉ chiếm một tỉ lệ khá khiêm tốn
trên tổng số vụ án dân sự đã được cơ quan này thụ lý giải quyết trong những năm
qua và cũng không có dấu hiệu thể hiện xu hướng tăng, giảm rõ ràng. Trong đó,
số vụ tranh chấp về thừa kế hết thời hiệu khởi kiện là rất ít, đối với những tranh
chấp này, tòa án sẽ hướng dẫn đương sự khởi kiện để giải quyết theo hướng chia
tài sản chung nếu đủ điều kiện. Tuy số lượng tranh chấp thừa kế là không nhiều
nhưng có thừa mức độ phức tạp cũng như sự quyết liệt của các đương sự, khiến
cho quá trình giải quyết gặp phải nhiều khó khăn.
So với thực trạng chung của cả nước, tình hình tranh chấp thừa kế tại địa
bàn tỉnh Kon Tum trong những năm vừa qua diễn ra rất phức tạp. Số vụ tranh
chấp về thừa kế không có sự thay đổi đáng kể nhưng lại có sự gia tăng về giá trị
tài sản tranh chấp cũng như mức độ quyết liệt của đương sự. Mỗi năm trung bình
có khoảng hơn 200 vụ án thừa kế được tòa án thụ lý giải quyết trên toàn địa bàn
tỉnh Kon Tum, theo số liệu thống kê trong 4 năm gần nhất. Trong khi số đơn kiện
thừa kế bị từ chối thụ lý vì hết thời hiệu khởi kiện chiếm gần 5% con số này.

24
Trong suốt quá trình thực tập tại Tòa án tôi nhận thấy Tòa án nhân dân
huyện Ngọc Hồi đã áp dụng đúng theo quy định của các văn bản quy phạm
pháp luật quy định về thời hiệu khởi kiện đối với các vụ án dân sự.
Về quá trình thụ lí đơn được thực hiện như sau: đối với các đơn còn thời
hiệu khởi kiện thì tiến hành thụ lý theo quy định của pháp luật. Đối với những
đơn khởi kiện đã hết thời hiệu khởi kiện thì có hai trường hợp có thể xảy ra.
Một là trả lại đơn kiện. Hai là thụ lí đơn kiện trong trường hợp nguyên đơn đưa
ra được lí do chính đáng được quy định tại Điều 161 BLDS 2015.
2.3. Đánh giá thực trạng áp dụng thời hiệu khởi kiện thừa kế theo
pháp luật tại Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum
2.3.1. Thuận lợi
Hằng năm, số lượng tranh chấp về thừa kế được tòa án thụ lý, giải quyết là
khá lớn. Điều này là rất đáng khích lệ trong bối cảnh quy định của pháp luật còn
nhiều hạn chế, tính chất của tranh chấp thừa kế ngày càng khó lường. Sau đây là
những thành quả đã đạt được trong công tác giải quyết tranh chấp về thừa kế
những năm vừa qua:
- Để tạo căn cứ đầy đủ và vững chắc về mặt pháp lý cho cơ quan xét xử khi
giải quyết tranh chấp, Nhà nước ta đã chú trọng và quan tâm xây dựng một hệ
thống văn bản quy phạm pháp luật về các lĩnh vực của đời sống, trong đó có
quan hệ dân sự nói chung và quan hệ thừa kế nói riêng. Bên cạnh đó, Nhà nước
cũng quan tâm thích đáng đến việc tuyên truyền, phổ biến và giáo dục ý thức
pháp luật. Cụ thể, các cơ quan chức năng, đoàn thể, các tổ chức xã hội đã tổ chức
các cuộc tập huấn, các buổi nói chuyện chuyên đề nhằm giúp người dân tiếp cận
và am hiểu tường tận hơn các quy định của pháp luật. Các hoạt động trên đã góp
phần nâng cao trình độ dân trí về lĩnh vực pháp luật, giúp họ nhận thức được
quyền lợi cũng như nghĩa vụ của mình, đây là điều kiện để giảm thiểu số lượng
và mức độ phức tạp của tranh chấp thừa kế.
- Tranh chấp thừa kế là một dạng của tranh chấp dân sự vì vậy mà nguyên
tắc tự do thỏa thuận vẫn luôn được coi trọng. Đặc biệt là đối với tranh chấp mang

25
nhiều yếu tố nhạy cảm như thừa kế. Vì vậy, việc chú trọng để đương sự tự
thương lượng, thỏa thuận với nhau, luôn giữ thái độ nhẹ nhàng, thoải mái cho các
bên tranh chấp là điều hết sức quan trọng mà cơ quan tư pháp của nước ta đã và
đang làm được cho đến thời điểm này.
- Một phần không nhỏ những vụ tranh chấp thừa kế đã hết thời hiệu khởi
kiện được giải quyết một cách linh hoạt nhờ quy định về khởi kiện yêu cầu chia
tài sản chung của Nghị quyết 02. Điều này rất đáng được ghi nhận và khích lệ vì
trong bối cảnh các quy định của BLDS 2005 còn chưa hoàn thiện, việc áp quy
định này đã góp phần giải quyết tốt hơn những tranh chấp thừa kế.
- Về chất lượng của cán bộ tòa án, trong nhiều năm qua, ngành Tòa án đã
có nhiều nỗ lực nhằm nâng cao chất lượng xét xử. Tòa án nhân dân Tối cao đã tổ
chức nhiều lớp nghiệp vụ cho các thẩm phán, đồng thời triển khai tổ chức tập
huấn kịp thời các văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành. Các hoạt động
đó đã giúp đội ngũ thẩm phán ngày càng vững vàng trong công tác chuyên môn
và đạo đức nghề nghiệp. Đây là những thuận lợi về mặt con người để giúp cho
hoạt động xét xử của tòa án ngày càng tốt hơn.
2.3.2. Khó khăn
Thực tiễn cho thấy, các tranh chấp về thừa kế thường là những tranh chấp
rất phức tạp, trong quá trình giải quyết gặp rất nhiều khó khăn và có không ít
vướng mắc. Sở dĩ gặp phải những khó khăn như vậy là do một số nguyên nhân
chủ yếu sau đây:
- Sự biến đổi của giá trị tài sản, nhất là nhà ở và giá trị quyền sử dụng đất
không ngừng tăng lên là một trong những nguyên nhân làm số lượng tranh chấp
về thừa kế tăng lên cả về số lượng lẫn mức độ quyết liệt.
- Khi giải quyết các tranh chấp về thừa kế, tòa án phải dựa vào các quy định
của pháp luật. Tuy không ngừng sửa đổi, bổ sung nhưng vẫn còn đó những quy
định mang tính chất khung và thiếu văn bản hướng dẫn thi hành, có những văn
bản chồng chéo lên nhau khiến cho việc áp dụng của cơ quan nhà nước có thẩm
quyền vẫn gặp phải những khó khăn nhất định.

26
- Ý thức chấp hành pháp luật kém của một bộ phận người dân cũng là một
trong những nguyên nhân gây ra nhiều khó khăn cho công tác giải quyết tranh
chấp về thừa kế của tòa án hiện nay. Việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật trong
những năm qua tuy đã có nhiều cố gắng nhưng vẫn còn hạn hẹp. Hơn nữa, trong
xã hội không thiếu những công dân có ý thức chấp hành pháp luật yếu kém, trong
nhiều trường hợp làm ảnh hưởng đến việc bảo đảm quyền lợi của các chủ thể
trong quan hệ thừa kế.
- Ngoài ra, về yếu tố chủ quan, có yếu tố do trình độ chuyên môn, nghiệp
vụ của một bộ phận thẩm phán còn yếu kém dẫn đến việc giải quyết tranh chấp
còn nhiều sai sót, chưa bảo đảm được quyền lợi cho người dân, dẫn đến khiếu nại
kéo dài, tình trạng kháng cáo vẫn xảy ra thường xuyên.
*Bất cập trong thực tiễn thi hành Bộ luật Dân sự 2005
Quyền thừa kế là một trong những quyền quan trọng của công dân, vì vậy
trong thực tiễn xã hội hiện nay, việc tranh chấp thừa kế phức tạp và kéo dài đang
là vấn đề pháp lý rất được quan tâm, luôn có rất nhiều quan điểm cũng như
những ý kiến đóng góp khác nhau của giới làm luật cũng như của người dân. Qua
thực tiễn thi hành, có thể thấy BLDS 2005 đã bộc lộ một số bất cập sau đây:
- Chưa giải quyết được vấn đề về di sản thừa kế khi hết thời hiệu khởi kiện
Theo quy định về thời hiệu khởi kiện thừa kế tại BLDS 2005, thì sau thời hạn 10
năm kể từ thời điểm mở thừa kế, người thừa kế không còn quyền khởi kiện yêu
cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của
người khác. Và sau thời hạn 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế, cá nhân, tổ
chức không còn quyền yêu cầu những người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài
sản do người chết để lại (Điều 645 BLDS 2005).
Quy định trên đã và đang tồn tại nhiều bất cập, đặc biệt là đối với thời hiệu
yêu cầu chia di sản. Rõ ràng việc chỉ quy định hậu quả của việc hết thời hiệu
khởi kiện mà không đưa ra hướng giải quyết hậu quả này là một thiếu sót rất lớn
trong quy định của BLDS 2005. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều di sản thừa kế
đang tranh chấp nhưng vì hết thời hiệu khởi kiện nên bị “treo” và người thừa kế
di sản không thể đăng ký quyền sở hữu cũng như bị hạn chế nghiêm trọng quyền

27
đối với những di sản này. Điều này gây ra bất lợi đối với những người thừa kế vì
khi tranh chấp xảy ra mà không thể giải quyết thì người thừa kế đang quản lý di
sản sẽ tiếp tục quản lý, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của những đồng
thừa kế khác.
- Thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản 10 năm là quá ngắn
Điều này là không phù hợp với truyền thống của người Việt Nam, với lối
sống luôn đặt tình cảm gia đình, dòng tộc lên trên hết. Người Việt Nam không có
thói quen chia di sản của người thân để lại khi họ mới mất, xuất phát từ rào cản
dư luận cũng như tình nghĩa với người đã mất. Việc quy định thời hiệu khởi kiện
quá ngắn cũng ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của những người thừa kế. Bởi vì
trong nhiều trường hợp khi người thân mới mất, việc chia di sản thừa kế ngay
không đảm bảo cho họ ổn định cuộc sống của mình, như trong trường hợp di sản
thừa kế là ngôi nhà mà các đồng thừa kế đang sống chung với nhau, việc bán đi
ngôi nhà mà họ đang ở rồi chia năm xẻ bảy số tiền thu được chưa chắc đã giúp
họ tìm được chỗ ở mới cho mình, vì vậy trong trường hợp này thời gian là rất cần
thiết.
Cũng theo tác giả, thời hiệu hiện tại mà pháp luật thừa kế quy định là chưa
đủ để người thừa kế hoàn thiện năng lực hành vi dân sự của mình để có thể nhận
thức cũng như tự mình thực hiện quyền khởi kiện thừa kế.
- Việc BLDS 2005 đặt ra thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản như vậy là
chênh lệch và không đồng bộ với thời hiệu xác lập quyền sở hữu
Điều 645 BLDS 2005 quy định thời hiệu khởi kiện thừa kế là 10 năm.
Trong khi, theo quy định tại điều 247 BLDS 2005 thì thời hiệu xác lập quyền sở
hữu đối với động sản là 10 năm, bất động sản là 30 năm. Thực tế, sự khác biệt và
chênh lệch như trên đã dẫn đến tình trạng tài sản của một người là bất động sản
nếu để người khác chiếm hữu ngay tình, công khai và liên tục sau 30 năm thì mới
hết quyền đòi lại nhưng cũng tài sản đó nếu để anh chị em ruột hoặc những người
cùng hàng thừa kế quản lý thì sau thời hạn 10 năm đã mất quyền khởi kiện đòi
quyền sở hữu tài sản, điều này là rất bất hợp lý.

28
- Bất cập trong việc áp dụng quy định về chia tài sản chung của Nghị quyết
02 để giải quyết tranh chấp thừa kế đã hết thời hiệu khởi kiện
Để giải quyết những tranh chấp về thừa kế khi đã hết thời hiệu khởi kiện,
trong nhiều trường hợp tòa án áp dụng quy định về chia tài sản chung của Nghị
quyết 02. Việc áp dụng quy định này cũng đặt ra nhiều vướng mắc mà hiện chưa
thể giải quyết triệt để khi rơi vào các trường hợp sau:
- Hết thời hiệu khởi kiện mà các đương sự tranh chấp về hàng thừa kế;
- Các thừa kế không tranh chấp về hàng thừa kế nhưng người thừa kế đang
quản lý di sản tranh chấp tài sản là của mình;
- Có người cho rằng di sản thừa kế chưa chia, có người cho rằng đã chia, có
người cho rằng đã chia một phần.7
Vấn đề đặt ra là khi hết thời hiệu khởi kiện về thừa kế, đồng thời cũng
không đủ điều kiện để chia tài sản chung thì việc xác lập quyền sở hữu đối với di
sản thừa kế đã hết thời hiệu khởi kiện sẽ như thế nào? Pháp luật hiện tại vẫn đang
bỏ trống vấn đề này dẫn đến một thực trạng là người đang quản lý di sản thừa kế
sẽ tiếp tục quản lý và sử dụng. Việc tiếp tục quản lý và sử dụng di sản không
đồng nghĩa với việc xác lập quyền sở hữu đối với di sản (không có căn cứ xác lập
quyền sở hữu kể cả là việc xác lập quyền sở hữu theo thời hiệu). Mặt khác, tài
sản này đương nhiên rơi vào trường hợp bị hạn chế quyền của chủ sở hữu mặc dù
pháp luật không quy định cụ thể. Việc hạn chế này thể hiện thông qua việc chủ
thể chiếm hữu, sử dụng nhưng không định đoạt được di sản, không thể được cấp
giấy tờ sở hữu hợp pháp. Thậm chí, trong nhiều trường hợp di sản thừa kế là
quyền sử dụng đất đã hết thời hiệu khởi kiện nằm trong diện giải tỏa, di dời và
được đền bù thì khoản tiền đền bù này sẽ thuộc về ai, phân chia như thế nào
trong khi các đương sự không thể thỏa thuận được và vẫn đang tranh chấp với
nhau.
7
Phạm Kim Anh, Chế Mỹ Phương Đài (2014), Giáo trình những quy định chung về luật dân sự,
NXB Hồng Đức – Hội Luật gia Việt Nam, trang 363.

29
Thực chất hướng dẫn trên của Tòa án nhân dân tối cao đã mở đường cho
việc giải quyết một số vụ án thừa kế đã hết thời hiệu khởi kiện theo hướng chia
tài sản chung. Từ đó, phát sinh thêm một vấn đề đó là tòa án vẫn áp dụng pháp
luật thừa kế để xác định những người được chia và phần di sản mỗi người được
hưởng chứ không chỉ đơn thuần áp dụng quy định về chia tài sản chung để giải
quyết. Điều này khiến cho hướng dẫn trên mâu thuẫn với quy định về thời hiệu
khởi kiện thừa kế.
Từ những bất cập vừa phân tích, có thể thấy việc áp dụng quy định về chia
tài sản chung không phải là dài pháp lâu dài và cũng không thể giải quyết triệt để
thiếu sót mà quy định về thời hiệu khởi kiện thừa kế của BLDS 2005 để lại.
- Ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân còn thấp
Trong đời sống pháp lý, việc pháp luật có phát huy được hiệu quả hay
không còn phụ thuộc rất nhiều vào ý thức chấp hành của người dân. Những năm
vừa qua, cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội đất nước, trình độ dân trí
được nâng cao, người dân ngày càng hiểu biết và có ý thức tôn trọng pháp luật.
Tuy nhiên, cũng còn không ít thành phần coi thường pháp luật, tình trạng vi
phạm pháp luật vẫn còn xảy ra phổ biến trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội,
lĩnh cực thừa kế cũng không phải là một ngoại lệ. Dưới đây là một minh chứng
rõ nét và cụ thể8
:
Ông bà Quận, Nhị có 06 người con. Ông Quận mất năm 1965, đến năm
2013 bà Nhị cũng qua đời. Tài sản của ông, bà tạo lập được lúc còn sống là một
căn nhà. Căn nhà này bà Nhị đã ủy quyền cho con là ông Hùng và vợ ông đứng
tên. Theo như các anh chị của ông Hùng thì vào thời điểm đó, ông Hùng đã làm
bản cam kết đồng ý cho ông Hùng đứng tên rồi giả chữ ký các anh chị mình để
làm giấy chứng nhận quyền sở hữu căn nhà trên mà không ai biết.
Vợ chồng Ông Hùng có 03 người con. Vợ Ông Hùng mất năm 1992. Đến
năm 2015, do bất đồng với các con, ông Hùng khởi kiện yêu cầu chia tài sản
8
Vụ án thụ lý số 42/2015/TLST-DS ngày 26/3/2015 của Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi.

30
chung vì thời hiệu khởi kiện thừa kế đã không còn. Biết được vụ việc, các anh
chị của ông Hùng cũng khởi kiện ông.
Trong vụ việc trên, ông Hùng cho rằng ngôi nhà này là tài sản riêng của vợ
chồng ông, sau khi vợ ông mất trở thành tài sản thừa kế của ông và các con ông,
nên đây chỉ là tranh chấp giữa ông và các con của ông chứ không liên quan đến
các anh chị của ông. Bất mãn với việc tranh giành tài sản do cha mẹ để lại của
ông Hùng, các anh chị nhiều lần chửi bới, sỉ vả gia đình ông, trong những buổi
hòa giải Tòa tổ chức, các đương sự tỏ ra bất hợp tác, khiến cho thẩm phán không
thể thực hiện hòa giải được.
Thông qua vụ án trên, có thể thấy việc ông Hùng giả mạo chữ ký của các
anh chị của ông là một hành vi vi phạm pháp luật đặc biệt nghiêm trọng, thể hiện
mục đích rất rõ ràng đó là ông muốn chiếm đoạt di sản thừa kế mà cha mẹ ông để
lại, đã được tính trước và thực hiện bằng thủ đoạn rất tinh vi. Những vi phạm như
thế này sẽ gây ra không ít khó khăn cho cơ quan có thẩm quyền trong quá trình
giải quyết vụ án, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền lợi của người khác.
- Năng lực của một bộ phận cán bộ công chức còn yếu kém
Vụ án trên cũng đặt ra mối quan tâm thực sự về năng lực cũng như thái độ
làm việc của không ít cán bộ, công chức nhà nước. Việc ông Hùng giả mạo
chữ ký của cả 05 anh chị mình mà vẫn qua mặt được những cán bộ có thẩm
quyền làm công tác đăng ký quyền sở hữu nhà là một sai sót rất nghiêm
trọng và xảy ra không ít trong thời gian vừa qua. Đội ngũ công chức cần
phải được trang bị đầy đủ kiến thức chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp.
Trong từng nhiệm vụ của mình, mỗi người cán bộ cần phải ý thức được
tầm quan trọng của việc phải thật sự tỉnh táo, cân nhắc kỹ lưỡng và đưa ra
những quyết định đúng đắn, không thể làm việc kiểu “cưỡi ngựa xem hoa”,
làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.

31
Tóm tắt chương 2
Việc nghiên cứu thực trạng thời hiệu khởi kiện thừa kế tại Tòa án
nhân dân huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum pháp luật về thừa kế Việt Nam
cho thấy từ năm 2013 đến năm 2016 chiếm một tỉ lệ khá khiêm tốn trên
tổng số vụ án dân sự đã được cơ quan này thụ lý giải quyết và cũng không
có dấu hiệu thể hiện xu hướng tăng, giảm rõ ràng. Việc thực hiện pháp luật
dân sự Việt Nam đối với thời hiệu khởi kiện thừa kế còn hạn chế vướng
mắc như: Ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân còn thấp,
Năng lực của một bộ phận cán bộ công chức còn yếu kém…ảnh hưởng đến
hiệu quả pháp luật về thừa kế.
Phân tích thực trạng ở chương 2 sẽ làm cơ sở để tác giả đưa ra kiến
nghị hoàn thiện pháp luật dân sự Việt Nam đối với thời hiệu khởi kiện thừa
kế tại Tòa án nhân dân huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum.

39
Chương 3: KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT DÂN SỰ
VIỆT NAM ĐỐI VỚI THỜI HIỆU KHỞI KIỆN THỪA KẾ TẠI TÒA ÁN
NHÂN DÂN HUYỆN NGỌC HỒI TỈNH KON TUM

Thời hiệu khởi kiện về thừa kế theo pháp luật dân sự Việt Nam – thực trạng và kiến nghị.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Thời hiệu khởi kiện về thừa kế theo pháp luật dân sự Việt Nam – thực trạng và kiến nghị.doc

Similar to Thời hiệu khởi kiện về thừa kế theo pháp luật dân sự Việt Nam – thực trạng và kiến nghị.doc (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥰🥰 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥰🥰 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤ (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (19)

Thời hiệu khởi kiện về thừa kế theo pháp luật dân sự Việt Nam – thực trạng và kiến nghị.doc