เพื่อศึกษาวิชากฎหมายอาญา ภาคทั่วไป ม.บูรพา ข้าพเจ้าขอสงวนลิขสิทธิ์ตามกฎมหาย

1. หากมีการกระทาครบองค์ประกอบ และไม่มีกฎหมายให้อานาจกระทาได้ ผู้
นั้นย่อมได้รับโทษ
แต่ถ้าผู้ที่ได้กระทาไปมิได้มีความชั่ว แต่ได้ทาไปเพราะ
จาเป็น
เป็นเด็กไม่รู้ผิดชอบ
เป็นคนวิกลจริตไม่รู้ผิดชอบ
กระทาไปโดยไม่รู้ผิดชอบเนื่องจากถูกมอมยา
กระทาไปเพราะทาตามคาสั่งของเจ้าหน้าที่รัฐ แต่เจ้าหน้าที่สั่งโดยไม่ชอบ
การกระทาจากเหตุข้างต้น ผู้กระทาควรถูกลงโทษหรือ?

2. ความชั่ว
 Schuld
 Guilt
การกระทาชั่ว คือ การกระทาอันเป็นสิ่งที่ตาหนิได้ และสมควร
ถูกลงโทษ
การลงโทษในทางอาญา จะลงโทษแก่ผู้ที่กระทาชั่ว
เมื่อผู้กระทาไม่มีความชั่ว แม้จะผิดกฎหมาย แต่สมควรยกเว้น
โทษให้

3. อายุ
มาตรา 73, 74
ผู้ที่อายุน้อยย่อมขาดความรู้ผิดชอบ เพราะความไร้
เดียงสา

4. จิตของผู้กระทาผิด
 หากขณะกระทานั้นปราศจากความชั่วทางจิต ย่อมไม่สมควรรับโทษ
 มาตรา 65
 ความผิดปกติของจิต
 ไม่สามารถบังคับตนเองได้
 มาตรา 66
 ถูกมอม ถูกวางยา

5. ความไม่รู้ถูกผิด
 หากไม่รู้ว่าสิ่งที่ทาผิด ผู้นั้นไม่สมควรถูกลงโทษ
 มาตรา 70

6. การกระทาผิดโดยจาเป็น
มาตรา 67 แบ่งเป็น 2 อนุมาตรา ตามเหตุแห่งความจาเป็น
1. จาเป็นเพราะอยู่ภายใต้การบังคับ (duress)
2. จาเป็นต้องทา เพื่อให้พ้นภัย (necessity)
* ข้อสังเกต คือ ผู้กระทาโดยจาเป็นไม่ได้เป็นผู้ริเริ่มในการกระทาของตนก่อน

7. ทาความผิดด้วยความจาเป็น เพราะถูกบังคับ (1)
1. อยู่ในที่บังคับหรืออยู่ภายใต้อานาจ (เจตนาพิเศษ)
2. ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้
3. ผู้กระทาต้องมิได้ก่อเหตุขึ้นโดยความผิดของตน
4. กระทาไปไม่เกิดขอบเขต

8. กระทาผิดโดยจาเป็นเพื่อให้พ้นภัย (2)
1. มีภยันตราย
2. ภยันตรายใกล้ถึง
3. เป็นภยันตรายที่ไม่อาจเลี่ยงได้
4. ภัยนั้นผู้กระทาไม่ได้ก่อ
5. กระทาเพื่อให้ตนเองหรือผู้อื่นพ้นภัย
6. กระทาไปไม่เกินขอบเขต

9. ข้อแตกต่างป้องกัน กับ จาเป็น
1. ป้องกัน ทาต่อผู้ก่อภัย จาเป็น ทาต่อบุคคลที่สาม
2. ป้องกัน ยกเว้นความผิด จาเป็น มีความผิดแต่ยกเว้นโทษ
3. ป้องกัน ผู้กระทาไม่จาต้องเลี่ยง จาเป็นผู้กระทาต้องเลี่ยง
4. ป้องกัน เพื่อป้องกันสิทธิ หรือพ้นภัย จาเป็นทาเพราะเลี่ยงไม่ได้ หรือ
พ้นภัย
5. ป้องกัน ใช้วิธีทางที่น้อยที่สุด จาเป็นให้วิธีทางทีน้อยที่สุดและได้
สัดส่วน

10. บันดาลโทสะ
 มาตรา 72
1. ถูกข่มเหงอย่างร้ายแรงด้วยเหตุไม่เป็นธรรม (ดูเหตุที่กระทา)
2. การข่มเหงทาให้ผู้กระทาบันดาลโทสะ (ดูภาวะจิตใจผู้กระทา)
3. ผู้กระทาได้กระทากลับแต่ผู้ข่มเหง (ดูผู้ที่ถูกกระทา)