2. Nâng cao năng lực giám sát an toàn
vĩ mô thị trường tài chính
---------------
Ts. Hà Huy Tuấn
Phó Chủ tịch
Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia
(NFSC)
Hà Nội, tháng 8, 2013
2

3. NỘI DUNG
I. Đặt vấn đề
II. Giám sát an toàn vĩ mô và các vấn đề liên
quan
III. Các bài học rút ra từ các cuộc khủng hoảng
tài chính liên quan đến giám sát an toàn vĩ
mô
IV. Thực trạng giám sát an toàn vĩ mô thị trường
tài chính tại Việt Nam
V. Khuyến nghị
3

4. I. Đặt vấn đề
1. Bối cảnh trên thế giới về hoạt động giám sát tài chính
- Vài thập niên gần đây, thế giới đã trải qua nhiều cuộc khủng
hoảng tài chính khu vực và toàn cầu (Đông Nam Á, Hàn quốc,
Mỹ).
- Từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008, thế giới đã nhận
ra sự thiếu vắng của “giám sát an toàn vĩ mô” vì nhiều sự mất
cân xứng vĩ mô không được giám sát chặt chẽ: chính sách đầu
tư xã hội hoạch định không hợp lý; việc quản lý tín dụng không
được kiểm soát chặt chẽ; ...
- Lỗ hổng này đang được các quốc gia, các khu vực trên thế giới
tích cực lấp đầy thông qua việc thành lập các cơ quan giám sát
an toàn vĩ mô (thường gọi là Ủy ban/Hội đồng ổn định tài
chính)
4

5. I. Đặt vấn đề
2. Bối cảnh tại Việt Nam về hoạt động giám sát tài chính
- Sự thiếu vắng ““giám sát an toàn vĩ mô” cũng không phải là một
ngoại lệ.
- Hệ thống giám sát tài chính chủ yếu tập trung vào giám sát an
toàn vi mô trong bối cảnh thị trường tài chính đang phát triển
nhanh chóng, phức tạp với sự hình thành các tập đoàn tài chính,
tiềm ẩn các rủi ro chéo giữa khu vực ngân hàng, chứng khoán,
bảo hiểm và các rủi ro mang tính hệ thống từ sự bất ổn của môi
trường kinh tế vĩ mô nhiều biến động cũng như từ các cú sốc bên
ngoài.
- Giám sát an toàn vi mô chỉ ngăn chặn sự bất ổn của từng định
chế tải chính, trên cơ sở thiên về giám sát tuân thủ hơn là giám
sát dựa trên rủi ro.
5

6. II. Giám sát an toàn vĩ mô và các vấn đề liên quan
1. Giám sát an toàn vĩ mô
- Sự bổ sung cần thiết cho cơ chế giám sát tài chính hiện nay.
-Đưa đến cho các cơ quan giám sát tài chính một cách giải quyết
mới để tiếp cận vấn đề ổn định tài chính, có thể phân thành 3
bước:
(i) Nhận diện khủng hoảng tài chính;
(ii) Ngăn ngừa rủi ro hệ thống và
(iii) Ứng phó kịp thời với khủng hoảng
- Theo dõi khủng hoảng tài chính phát sinh như thế nào từ các rủi
ro khu vực tài chính, các rủi ro kinh tế vĩ mô và các tác động lẫn
nhau giữa khu vực tài chính và khu vực kinh tế thực
- Giám sát chặt chẽ các diễn biến của nền kinh tế trong nước và
quốc tế cũng như các diễn biến thị trường tài chính trong nước.
6

7. II. Giám sát an toàn vĩ mô và các vấn đề liên quan
Sự khác biệt giữa giám sát an toàn vĩ mô và giám sát an toàn vi mô
7
Đặc điểm Giám sát an toàn vĩ mô Giám sát an toàn vi mô
Mục tiêu trước mắt Duy trì sự ổn định của toàn hệ
thống tài chính
Duy trì sự ổn định của từng định chế tài
chính
Mục tiêu cuối cùng Tránh tác động tiêu cực đến tăng
trưởng kinh tế
Bảo vệ người tiêu dùng trên thị trường tài
chính
Đặc tính rủi ro Các rủi ro phụ thuộc vào sự thay
đổi môi trường kinh tế vĩ mô,
hoạt động kinh doanh tập thể của
các định chế tài chính.
Các rủi ro phụ thuộc vào hoạt động kinh
doanh của từng định chế tài chính.
Nguyên tắc đánh giá an toàn Tập trung vào rủi ro hệ thống:
nguyên tắc từ trên xuống
Tập trung vào rủi ro của từng định chế tài
chính: nguyên tắc từ dưới lên.
Phương pháp Áp dụng các chỉ tiêu an toàn vĩ mô
và kiểm tra sức chịu đựng của hệ
thống.
Phân tích các yếu tố rủi ro theo
các biến đổi của môi trường kinh
tế vĩ mô.
Áp dụng các chỉ tiêu an toàn vi mô đơn lẻ
của từng định chế đã được chuẩn hóa.
Đánh giá hiệu quả quản lý và điều chỉnh
kịp thời.

8. II. Giám sát an toàn vĩ mô và các vấn đề liên quan
2. Các vấn đề liên quan
- Bên cạnh việc phân chia trách nhiệm giữa chính sách tiền tệ (ổn
định giá cả) và chính sách giám sát an toàn vi mô (các định chế tài
chính phải được lành mạnh tài chính), cần phải có cái nhìn toàn
diện về hệ thống tài chính với mục tiêu và nhiệm vụ là đảm bảo
sự ổn định và vai trò phân bổ nguồn vốn hợp lý của hệ thống tài
chính.
- Cách tiếp cận an toàn vĩ mô: phân tích các chỉ tiêu giám sát an
toàn vĩ mô (macroprudential indicators) và kiểm tra sức chịu đựng
của hệ thống (stress test) trước các cú sốc.
- Hai vần đề quan tâm chính trong giám sát an toàn vĩ mô:
(i) Ngăn ngừa việc hình thành rủi ro hệ thống bằng việc quản lý tín dụng và
các chu kỳ giá cả tài sản và
(ii) Tăng cường sức chịu đựng của hệ thống tài chính trước các các cú sốc hệ
thống 8

9. II. Giám sát an toàn vĩ mô và các vấn đề liên
quan
Các chỉ tiêu giám sát an toàn vĩ mô :
9
các chỉ tiêu an toàn vi mô gộp các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô
Mức đủ vốn (CAR) Tăng trưởng kinh tế
Chất lượng tài sản Lạm phát
Hiệu quả quản lý Cán cân thanh toán
Khả năng sinh lời Lãi suất và tỷ giá hối đoái
Thanh khoản Tín dụng và bùng nổ giá tài sản
Độ nhạy với rủi ro thị trường Hiệu ứng lan tỏa
Các chỉ số thị trường Các yếu tố khác

10. III. Các bài học rút ra từ các cuộc khủng hoảng tài chính
1. Các thách thức, khó khăn
- Phải thành lập các tổ chức có quyền lực thực sự trong việc xử lý
các mối đe dọa sự ổn định tài chính
- Phụ thuộc vào việc khuôn khổ chính sách an toàn vĩ mô được
thực hiện như thế nào trên thực tế; Năng lực thể chế của hệ
thống giám sát; hiệu quả của các công cụ, mô hình phân tích sử
dụng.
- Các chính sách an toàn vĩ mô đôi khi đưa ra hành động chính sách
đầy tranh cãi, đặc biệt đối với các mục tiêu của giám sát an toàn vĩ
mô, các thành viên tham gia thị trường hoặc các nhóm lợi ích
khác. Ví dụ việc khuyến khích hệ thống giảm phạm vi hoạt động
trong tình hình khủng hoảng sẽ có thể khó khăn hơn dự kiến hiện
nay.
10

11. III. Các bài học rút ra từ các cuộc khủng hoảng tài
chính
2. Một số giải pháp khắc phục
- Không nên thu hẹp quá sớm các qui định an toàn về vốn và
thanh khoản đối với ngân hàng
- Lựa chọn cẩn thận các công cụ, mô hình phân tích và việc
đánh giá kỹ lưỡng các vấn đề về thể chế, cơ chế pháp luật và
cơ chế tài khóa
- Phát triển các công cụ để ngăn ngừa các đe dọa hệ thống
phát sinh từ khu vực tài chính phi ngân hàng
11

12. IV. Thực trạng giám sát an toàn vĩ mô thị trường tài chính
tại Việt Nam
1.Trước khủng hoảng tài chính 2008
- Chưa thực sự được chú trọng: các vấn đề liên quan đến giám
sát an toàn vĩ mô chưa được qui định cụ thể tại các văn bản
chính thống (Khuôn khổ, công cụ của chính sách an toàn vĩ mô,
trách nhiệm và cơ chế phối hợp,...)
- Một số báo cáo giám sát có tính chất vĩ mô thì chưa theo thông
lệ quốc tế vì chỉ phân tích một số chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, còn việc
kiểm tra sức chịu đựng của hệ thống chưa được tiến hành
(nguồn: Học viện ngân hàng, 2010).
12

13. IV. Thực trạng giám sát an toàn vĩ mô thị trường tài chính
tại Việt Nam
2. Sau khủng hoảng tài chính 2008
Đang từng bước được cải thiện:
.Chính phủ và các cơ quan trong mạng lưới an toàn tài chính đã
nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác giám sát an toàn vĩ mô và
đã nhất trí với WB và IMF triển khai FSAP tại Việt Nam
.Từ 2009, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia trên thực tế đã và
đang giám sát an toàn vĩ mô thị trường tài chính quốc gia (thông qua
các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô và an toàn vi mô gộp), từng bước định hình
khuôn khổ, công cụ giám sát an toàn vĩ mô theo thông lệ quốc tế,
phù hợp với điều kiện của Việt Nam và đã tham gia góp ý tích cực
vào việc hoàn thiện Đề án FSAP (do NHNN làm chủ trì)
13

14. V. Khuyến nghị
1. Giải pháp trước mắt
. Kỷ luật thị trường phải được tôn trọng trước tiên nhằm giảm
tối đa các chi phí quản lý không cần thiết của việc giám sát an
toàn vĩ mô.
. Cần phải chuẩn bị tốt kiến thức và hiểu biết sâu về các điều
kiện kinh tế và thị trường tài chính cho cán bộ của các cơ
quan giám sát an toàn vĩ mô.
. Tăng cường phối hợp trong điều hành chính sách và chia sẽ
thông tin giữa các cơ quan giám sát tài chính trong nước.
. Việc hợp tác xuyên biên giới với các cơ quan giám sát nước
ngoài trong việc giám sát an toàn vĩ mô nên được thiết lập
chính thức và tăng cường mạnh mẽ trong tương lai.
14

15. V. Khuyến nghị
2. Giải pháp dài hạn
. Đánh giá toàn diện thực trạng và khả năng triển khai hoạt
động giám sát an toàn vĩ mô tại Việt Nam
. Xây dựng khuôn khổ pháp lý cho hoạt động giám sát an toàn
vĩ mô cũng như xây dựng một cơ chế điều phối thực sự có
hiệu quả giữa các cơ quan trong mạng lưới an toàn tài chính
trên cơ sở thực trạng được đánh giá.
. Thuê chuyên gia tư vấn nước ngoài đào tạo bài bản về kỹ
năng kiểm tra sức chịu đựng của hệ thống (stress test) theo
thông lệ quốc tế và phù hợp với điều kiện của Việt Nam.
15

16. XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
QUÝ VỊ ĐẠI BIỂU!
16

17. Để download các tài liệu khác tại
Hội thảo Vietnam Finance 2013
xin vui lòng truy cập www.finance.org.vn

18. HƯỚNG DẪN DOWNLOAD TÀI LIỆU
Chọn Slides thuyết trình và chọn “Download”
Log in with the username: finance2013,
password financed2013. Click Đăng nhập >
Tiếp tục
Điền thông tin vào mẫu Đăng ký download tài
liệu. Chọn Đăng ký
Chọn Download > Tài liệu Hội thảo 2013
Truy cập website www.finance.org.vn
Các tài liệu hội thảo đã được đăng tải trên website sự kiện www.finance.org.vn.
Ban Tổ chức sẽ cung cấp tài liệu miễn phí từ nay đến ngày 5/9/2013. Sau 5/9/2013, mức phí 20USD sẽ
đươc áp dụng cho mỗi bộ tài liệu được tải về.
Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ Ms Hiền Trần – P: 0984045980 – Email: hien_public@idg.com.vn
Cách kết nối LinkedIn Group
“Vietnam Finance 2013”
http://www.linkedin.com/groups/Vietnam-
Finance-2013-5061502?trk=my_groups-b-grp-v
Hoặc google: “Vietnam Finance +
LinkedIN”
LinkedIn Group
Kết nối LinkedIn Group để cập nhật thông tin
mới nhất về sự kiện!!!
DIỄN ĐÀN TRỰC TUYẾN
Facebook Event Event Homepage