3. 7 ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΘΥΜΟΥ…
1. Δε λέω τίποτε – δυσκολεύομαι να αναγνωρίσω τον θυμό μου
2. Έχω αντιληφθεί ότι είμαι θυμωμένος/η αλλά αργότερα το μετανιώνω και κάνω
πίσω
3. Ψιθυρίζω τον θυμό μου με χαμηλή ένταση στη φωνή
4. Ονοματίζω ξεκάθαρα τον λόγο για τον οποίο είμαι θυμωμένος/η
5. Προειδοποιώ για τις συνέπειες
6. Όχι μόνο προειδοποιώ αλλά υλοποιώ τις συνέπειες
7. Κάνω acting out – ξεσπάσματα
4. ΚΑΠΟΙΕΣ ΣΩΣΤΕΣ ΙΔΕΕΣ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑΣ…
• Προσέξτε τα καλά του παιδιού σας! Μην εστιάζετε μόνο στα αρνητικά! Όταν το
παιδί επιδεικνύει την επιθυμητή συμπεριφορά (την ευγενική) προσέξτε το. Μην το
προσπερνάτε. Επιβραβεύστε το!
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΕΣΤΙΑΖΟΥΜΕ, ΑΥΤΟ ΜΕΓΕΘΥΝΟΥΜΕ!
5. ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΩ ΟΤΑΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ
ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΘΥΜΩΜΕΝΟ Η ΕΠΙΘΕΤΙΚΟ;
• Καμία αντίδραση και καμία φωνή από τη μεριά σας, καθώς το παιδί θα
επηρεαστεί και θα ανταποδώσει σε ό,τι λέμε!
• Προσπαθήστε να μείνετε ήρεμοι και αν θέλετε να πείτε κάτι, πείτε : «Όταν
ηρεμήσεις, θα μιλήσουμε».
6. ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΩ ΟΤΑΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ
ΠΟΛΥ ΘΥΜΩΜΕΝΟ Η ΕΠΙΘΕΤΙΚΟ;
• Ποτέ δε λέμε στο παιδί «είσαι κακό παιδί». Δεν υπάρχουν καλά ή κακά παιδιά
αλλά επιθυμητές και ανεπιθύμητες συμπεριφορές!
• Το παιδί πρέπει ΠΑΝΤΑ να γνωρίζει ότι το αγαπάμε και ότι η αγάπη μας είναι άνευ
όρων. Να ξέρει δηλαδή ότι μπορεί να μην εγκρίνετε όλα όσα κάνει και ότι θα
υπάρξουν κυρώσεις όταν παραβιάζει κάποιους κανόνες ΑΛΛΑ η αγάπη σας στο
πρόσωπό του παραμένει ανέγγιχτη ακόμα και στις δύσκολες στιγμές σας.
7. ΔΥΣΤΥΧΩΣ…
Ο χαρακτηρισμός «κακό παιδί» αποδίδεται συχνά, με κίνδυνο το παιδί :
να το πιστέψει
να υιοθετήσει αυτήν την εικόνα
να την υποστηρίξει με τις ανάλογες πράξεις
8. ΠΟΤΕ…
«Δε θα σε αγαπάω αν…»
Τι ασφάλεια θα νιώσει ένα παιδί όταν η αγάπη σας δεν είναι δεδομένη;
Τι ασφάλεια θα νιώσει όταν θα πρέπει να είναι «κάπως» ή να κάνει «κάτι» για να
την αξίζει;
Πόσο άξιο αγάπης θα νιώσει σαν άτομο όταν μεγαλώσει;
Θα προσπαθεί για ζωή να είναι αυτό που θέλουν οι άλλοι για να αγαπηθεί ΓΙΑΤΙ
αυτό που είναι από μόνο του δεν ήταν ποτέ αρκετό…
9. ΑΝΤ’ΑΥΤΟΥ…ΤΙ ΝΑ ΛΕΤΕ;
Θα σε αγαπάω πάντα ακόμα και αν……αλλά επειδή αυτό που έκανες ήταν
απαράδεκτο, άκυρο το πάρτι απόψε ή οτιδήποτε άλλο του αρέσει ή του είχατε
υποσχεθεί!
10. ΠΕΙΤΕ ΤΟΥ/ΤΗΣ ΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΑ
ΕΙΝΑΙ ΘΥΜΩΜΕΝΟΣ/Η…
Αφήγηση σχετικών ιστοριών – π.χ. παρδαλό κατσίκι, κόκκινο φασόλι* ή μικροί
κύριοι όπως ο κύριος κατσούφης, ο κύριος φωνακλάς, ο κύριος αγενής, κ.α.
Οποιαδήποτε ιστορία με άλλα λόγια, που έχει χαρακτήρα να υποφέρει λόγω της
επιθετικής συμπεριφοράς του. Αυτό θα τα εμπνεύσει ώστε να συμπεριφέρονται
ευγενικά!
* συγγραφέας : Νένα Γεωργιάδου
11. ΑΝΑΡΩΤΗΘΕΙΤΕ….
«Τι μπορώ να κάνω αντί να λέω που θα περάσει το μήνυμα που θέλω;»
Μην ξεχνάτε ότι είστε το παράδειγμα για το παιδί σας και για το πώς θέλετε
εκείνο να συμπεριφέρεται!
Δε μπορείτε να του λέτε να μη φωνάζει, να μη χτυπάει, να μη βρίζει και εσείς
να τα κάνετε όλα αυτά…
Αυτά τα διπλά μηνύματα (άλλο σου λέω και άλλο κάνω) προκαλούν ασάφεια και
σημαντική σύγχυση στα παιδιά…
12. ΔΩΣΤΕ ΕΠΙΛΟΓΕΣ!
ΟΧΙδιαταγές, προσταγές, συνεχείς απαγορεύσεις!
Σκεφτείτε αν κάποιος σας πει «μην σκεφτείς έναν ελέφαντα!» - Τι
σκεφτήκατε;
ΟΧΙ, λοιπόν, «μη χτυπάς, μη φωνάζεις, μη διακόπτεις»……
ΑΛΛΑ…..
13. ΔΩΣΤΕ ΕΠΙΛΟΓΕΣ!
Διάλεξε τι θέλεις!
Ή συνεχίζεις (περιγράφεις την συγκεκριμένη εκνευριστική, επιθετική, μη επιθυμητή
συμπεριφορά)….και δεν πηγαίνεις στο πάρτι του φίλου σου ή σταματάς τώρα και το
βράδυ διασκεδάζεις με τους συμμαθητές σου….
ΕΣΥ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙΣ!!!
Αυτή η προσέγγιση τα βοηθά να είναι υπεύθυνα των πράξεων τους και να ασκούν
μεγαλύτερο έλεγχο στις συνέπειες που θα βιώνουν.
14. ΤΟ ΟΧΙ ΜΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΟΧΙ ΚΑΙ ΤΟ
ΝΑΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΝΑΙ!
15. ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΑΠΟ ΠΡΙΝ/ΕΓΚΑΙΡΑ…
Δίνετε έτσι την ευκαιρία στο παιδί να ολοκληρώσει αυτό
που ξεκίνησε!
Θυμηθείτε πως θα νιώθατε και εσείς αν θα σας
ενημέρωναν τελευταία στιγμή!
16. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ!
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ;
Βάζω στην άκρη τα δικά μου συναισθήματα
Σταματώ ό,τι και αν κάνω
Συγκεντρώνομαι σε ό,τι μου λέει το παιδί, κοιτάζοντάς το στα μάτια
Καθρέφτισμα συναισθήματος («Ακούγεσαι πολύ στεναχωρημένος ή θυμωμένος
που χάλασε το παιχνίδι σου…κατάλαβα σωστά;»)
Καμία προσπάθεια εκλογίκευσης ή κήρυγμα
Να μην ξεχνάμε πως τις περισσότερες φορές τα παιδιά μας χρειάζονται δυο αυτιά για να τα αφουγκραστούν και όχι
μόνο ένα στόμα που να τους μιλάει και να τα συμβουλεύει!!!
17. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ
Όταν εγώ σου ζητάω να με ακούσεις και εσύ αρχίζεις να μου δίνεις συμβουλές, δεν
κάνεις αυτό που σου ζήτησα. Όταν εγώ σου ζητάω να με ακούσεις και εσύ αρχίζεις να
μου λες πως δεν πρέπει να αισθάνομαι έτσι, ποδοπατείς τα συναισθήματά μου. Όταν
εγώ σου ζητάω να με ακούσεις και εσύ νομίζεις ότι πρέπει να κάνεις για να λύσεις το
πρόβλημά μου, όσο και αν σου φαίνεται παράξενο, με απογοητεύεις. Άκουσέ με, μόνο
αυτό σου ζητάω, άκουσέ με! Μη μου μιλήσεις, μη κάνεις πράγματα για εμένα, δεν είναι
αυτό που θέλω…απλώς άκουσέ με…μπορώ να τα καταφέρω μόνος μου…δεν είμαι
ανήμπορος…ίσως αποθαρρυμένος και διστακτικός αλλά όχι ανήμπορος. Όταν εσύ
κάνεις κάτι για εμένα, που μπορώ και χρειάζομαι να το κάνω μόνος μου, μου εντείνεις το
φόβο και την αδυναμία μου. Όταν όμως αποδεχθείς απλά πως αισθάνομαι, αυτό που
αισθάνομαι –όσο παράλογο και αν είναι το συναίσθημά μου – τότε μπορώ να
προχωρήσω και να καταλάβω τι κρύβει ο παραλογισμός μου.
18. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ
Και όταν πια το αποσαφηνίσω, οι απαντήσεις γίνονται ξεκάθαρες και δε χρειάζομαι
συμβουλές. Τα παράλογα συναισθήματα δεν είναι πια παράλογα, σαν καταλάβουμε
τι κρύβουν. Ίσως γι’ αυτό η προσευχή να λειτουργεί συχνά για μερικούς
ανθρώπους. Γιατί ο Θεός είναι βουβός. Δεν προσπαθεί να δώσει συμβουλές, ούτε
να σώσει την κατάσταση. Εκείνος ακούει μόνο και αφήνει εσένα να κάνεις τη
δουλειά. Για αυτό σε παρακαλώ, άκουσέ με, άκουσέ με! Και αν θέλεις να μιλήσεις,
περίμενε λίγο την σειρά σου. Και τότε εγώ θα ακούσω εσένα.
19. ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΛΕΓΞΕΙ ΤΙΣ
ΣΚΕΨΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟ ΚΑΘΕ ΠΑΙΔΑΚΙ…
Ποιες είναι οι σκέψεις που με κάνουν να φοβάμαι και να ανησυχώ;
Από που καταλαβαίνω ότι αυτές οι σκέψεις μπορεί και να μην είναι εντελώς
αληθινές;
Τι θα έλεγε ο καλύτερος μου φίλος αν με άκουγε να σκέφτομαι έτσι;
Τι θα έλεγαν οι γονείς μου ή η δασκάλα μου αν με άκουγαν να σκέφτομαι έτσι;
Αν ο καλύτερος μου φίλος έκανε τέτοιες σκέψεις, τι θα του έλεγα;
21. ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ = ΛΕΞΗ ΚΛΕΙΔΙ!
• Προσπαθήσετε να μάθετε να εντοπίζετε έγκαιρα τα πρώτα σημάδια του θυμού σας
• Θυμηθείτε την τελευταία φορά που θυμώσατε έντονα
• Ποια ήταν τα πρώτα συναισθήματα, αισθήσεις ή σκέψεις που είχατε;
• Υπήρχαν κάποια προμηνύματα της οργής;
• Νιώσατε σα να λέτε «τώρα αρχίζω και θυμώνω πολύ;»
Εντοπίστε τα σημάδια αυτά και την επόμενη φορά που θα τα νιώσετε, αποφύγετε την
κλιμάκωση του συναισθήματος. ΠΩΣ;
22. ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΙΜΕ ΟUT – ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ
ΧΩΡΟ, ΔΩΣΤΕ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ ΕΝΑ ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ!
Βγείτε έξω από το δωμάτιο για λίγο
Διακόψτε την συζήτηση
Πείτε στον εαυτό σας «Αρχίζω να οργίζομαι, ας σταματήσω, ας συγκρατηθώ»
«Θα ήθελα να συνεχίζω την συζήτηση σε λίγο»
«Χρειάζομαι λίγη ώρα για να σκεφτώ αυτό που είπαμε»
«Νιώθω πολύ θυμό αυτήν την στιγμή. Θα λύσουμε το θέμα λίγο αργότερα»
23. ΜΕΤΡΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΔΕΚΑ!!!
Δεν πρόκειται για μια συμβουλή μόνο για τα παιδιά!
Παρέα με την άσκηση της διαφραγματικής αναπνοής (εισπνοή από τη μύτη –
εκπνοή από το στόμα)
Μην κάνετε και μη πείτε τίποτε όσο είστε σε καθεστώς οργής
Έτσι, θα έχετε τον χρόνο να ανασυγκροτήσετε την σκέψη σας και στην συνέχεια
να δώσετε τις σωστές απαντήσεις
24. ΑΠΟΣΠΑΣΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ – ΠΩΣ ;
• Δημιουργήστε τη δική σας χαλαρωτική εικόνα
• Το μυαλό μας δε μπορεί να επικεντρωθεί ταυτόχρονα σε δύο αντίθετες σκέψεις!
(μια αρνητική και μια θετική)
• Έτσι, πάρτε μερικές βαθιές αναπνοές και επικεντρωθείτε σε μια εικόνα που σας
ηρεμεί και σας γεμίζει με ευχάριστα συναισθήματα
Βιωματική άσκηση χαλάρωσης!
25. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ
• Καθορισμός προβλήματος
• Απαρίθμηση πιθανών λύσεων
• Αξιολόγηση των υπερ και των κατά κάθε πιθανής λύσης
• Σχεδιασμός – τι ακριβώς θα γίνει, πότε, ποιος θα αναμιχθεί, που θα γίνει, ποια
βήματα θα ακολουθηθούν
• Δράση – εφαρμογή
• Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων
26. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣΤΕ ΤΟ «ΕΓΩ ΜΗΝΥΜΑ»
• Όταν κριτικάρεις ή κατηγορείς τους άλλους, μόνο επιθετικοί
μπορεί να γίνουν μαζί σου και να σε εξαγριώσουν ακόμα
περισσότερο
• Πες : «Νιώθω εκνευρισμό επειδή άφησες….κλπ» αντί για
«Ποτέ δε βοηθάς…..»
Παραδείγματα!
27. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ
• Κάθε βράδυ πριν πας για ύπνο, σημείωσε τρία πράγματα που πήγαν καλά ή σε
έκαναν να νιώθεις θετικά κατά τη διάρκεια της ημέρας σου! Εκπαίδευσε και τα παιδιά
σου να το κάνουν αυτό!
• Όσα αρνητικά και αν μοιάζουν τα πράγματα στη ζωή, πάντα θα υπάρχει κάτι για το
οποίο μπορούμε να πούμε ευχαριστώ.
• Πώς η ευγνωμοσύνη μπορεί να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε το θυμό και να μην το
μεταθέσουμε αλλού;
Απλά, μετακινώντας την προσοχή μας από αυτά τα οποία μας ενοχλούν σε ότι θετικό
συμβαίνει, υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας ότι δεν είμαστε μόνο «αδικημένοι» αλλά και
«δικαιωμένοι».
28. ΚΑΠΟΙΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ TIPS…
• Yπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι εσείς είστε ο ενήλικας και ότι μπορείτε να δώσετε το καλό
παράδειγμα στο παιδί σας για το πως να συμπεριφέρεται
• Σκεφτείτε αυτό που θα πείτε! Πώς θα νιώθατε αν σας το έλεγε εσάς ένας άλλος ενήλικας;
• Πηγαίνετε σε ένα άλλο δωμάτιο μόνοι σας για ένα λεπτό και σκεφτείτε γιατί είστε θυμωμένοι.
Είναι πράγματι λόγω του παιδιού ή μήπως υπάρχει κάτι άλλο που σας αναστατώνει;
• Τηλεφωνήστε στον σύντροφο σας ή σε κάποιον άλλον ενήλικα. Το πρόβλημα μπορεί να μην
ακούγεται και τόσο τρομακτικό όταν το μοιραστείτε.
Ας θυμηθούμε όλοι μας πως τα πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή μας τα μάθαμε στο
νηπιαγωγείο : να περιμένουμε την σειρά μας και να μοιραζόμαστε!!!
29. ΤI ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΝΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΙ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΘΥΜΟ ΤΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙ ΤΗΝ ΗΡΕΜΙΑ ΤΟΥ;
Πρώτα από όλα είναι σημαντικό να παραμείνετε εσείς ψύχραιμοι αποφεύγοντας
τις φωνές και τους αρνητικούς χαρακτηρισμούς που θα πυροδοτήσουν
μεγαλύτερη ένταση μεταξύ σας
Εξηγείστε του ότι ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα που επικοινωνεί μια
ανάγκη και είστε εκεί πρόθυμοι να την ακούσετε και να τη συζητήσετε
Μην το αφήνετε μόνο του ακόμα κι αν σας το ζητήσει - πείτε του πως δεν
μπορείτε να το αφήσετε μόνο του όσο είναι ακόμη αναστατωμένο και
προσπαθήστε να το ηρεμήσετε με τη διακριτική παρουσία σας κοντά του
30. ΤI ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΝΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΙ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΘΥΜΟ ΤΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙ ΤΗΝ ΗΡΕΜΙΑ ΤΟΥ;
Μιλήστε του για τη δική σας σχέση με το θυμό όταν ήσασταν στην ηλικία του
αποφεύγοντας τα κηρύγματα και την αρνητική κριτική - μοιραστείτε εμπειρίες που
σας θύμωναν και τρόπους που χρησιμοποιούσατε για να αφήσετε πίσω το
θυμό σας
Δώστε του τη δυνατότητα να εκφράσει δημιουργικά το θυμό του ζωγραφίζοντας τον
ή γράφοντας ένα γράμμα που να περιγράφει τους λόγους για τους οποίους είναι
θυμωμένο
Mην υποχωρείτε σε παράλογες απαιτήσεις του με τις οποίες επιχειρεί να σας εκβιάσει
για να σταματήσει να είναι θυμωμένο
31. ΤI ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΝΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΙ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΘΥΜΟ ΤΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙ ΤΗΝ ΗΡΕΜΙΑ ΤΟΥ;
Βάλτε του όρια εξηγώντας του ξεκάθαρα και σταθερά τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται να
κάνει όταν θυμώνει
Καθρεφτίστε του με το δικό σας παράδειγμα την υγιή σχέση με το θυμό
Ζητήστε τη βοήθεια ενός ειδικού
Η διαχείριση του θυμού δεν είναι εύκολη υπόθεση!
32. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
«Ο καθένας μπορεί εύκολα να θυμώσει. Μα να θυμώσει κανείς τότε που πρέπει,
στο βαθμό που είναι σωστό, στον κατάλληλο χρόνο, για ένα δίκαιο ζήτημα και με
τον σωστό τρόπο, δεν είναι στο χέρι του καθενός και ούτε είναι εύκολο πράγμα»
