1. “Investigando nuestro mundo” proiektua ikertzen.
Curriculum-proiektua ez da bakarrik ikerketa eta esperimentazioa bultzatzen duen
proiektu bat, irakasleriaren hasierako formazioa zein den adierazten du. Proiektu
desberdin asko egon dira hezkuntzan eragina izan dutenak, adibidez, Humanities
Curriculum Project, History 13-16 Project eta “la main a la pâte”.
Artikulu honen egileek, curriculum-proiektuak hazkuntzaren erdigune bihurtu dute. INM
proiektua zer den azaltzen hasten dira. Honen ezaugarriak hauek dira: eskoletan
ezagutza progresibo bat eraiki nahi du arazoen ikerkuntzaren bidez, inguru
sozionaturalarekin lotura duelarik.
Proiektu honetan, hainbat maila desberdindu daitezke: Lehenengo mailan, marko
teorikoak osatzen du. Konstruktibismoan, konplexutasunean, sistematizazioan eta
ikuspegi kritikoan oinarritzen da. Bigarren mailan, derrigorrezko hezkuntzarako egokiak
diren proposamen didaktikoak sartzen dira. Azkenik, hirugarren mailan, unitate
didaktikoan aurkitzen dira. Hauek irakasleria eta ikasleak ebaluatzen dituzte.
Hala ere, gaur egun INM diseinua amaiarazten ari da.
Gaur egungo eta garaiko gizarteak ikastean, ikasle bakoitzaren kokapen geografikoa
zein den, ingurugiro fisikoa eta honen transformazioa, fenomeno kulturalak eta
ekonomikoak jakitea suposatzen du. Gai hauek errealitatearen azpisistema bat direla
esan daiteke, hauen barruan integraturik daudelako gai politiko, ekonomiko eta
kulturalak.
Honekin lortu nahi dena ez da umeek historia kronologikoki ikastea, baizik eta gaur
egungo egoera nondik datorren jakitea eta historia bat egon dela jakiteko gaitasuna
garatzea.
Zer erakutsi behar den pentsatzerakoan, bi perspektiba desberdin ikusi ditzakegu
edukietan. Alde batetik, akademikoa, diziplinan oinarritzen dena. Perspektiba honek,
historia eta fenomeno kultural eta sozialen informazioa murriztu egin¡ten du ikasleei
ematerako orduan.
Beste perspektibak aldiz, edukiak irizpide jakin batzuen arabera aukeratu behar direla
defendatzen du. Perspektiba hau eklektizismoan oinarritzen dela esan daiteke, hau da,
ikuspegi desberdinen aldekoak direnak.
Lehen aurkeztutako INM proiektua bat dator perspektiba ez akademikoekin, izan ere,
edukiak ikuspegi kultural eta sozial bati erantzun behar dutela defendatzen dute.

2. BIDEOA: AMARA BERRI-EGUNKARIA
Bideo honek, Amara Berriko telebista, prensa eta webari buruzko informazioa ematen
digu. Helburu nagusia hau da: ikasleen komunika bideen munduan sartzea, bai
imprimagailuak, kamerak edota magnetoskopioak maneiatzen, bai aldizkari edo web
orrialde bat maneiatzen. Bigarren zikloko ikasleak dira irratia aurrera eramaten
dutenak. Denbora guztiak ari da irratia zerbait emititzen, izan ere, auzoko irratian
entzuten da.
Partehartzaileen izenak idazten dituzte. Ordu laurdenero egin behar da programa bat
bestela beti musika entzungo zen. Irratian erderaz eta euskeraz emititzen da. Ipuinak,
poesiak, aho-korapiloak etab. irakurtzen dira.
Koordinatzaileek, emisioak antolatzen dituzte ikasle guztien izena ezarriz. Gela
orduetan prestatzen da irratian esango dena.
Irratian irakurtzen den guztia gabatu egiten da eta azkenik, Txiki Webean ezartzen da.
Eskolaren Gramatika
1.-IKT-en onurak.
IKT-ek hainbat onura dituzte. Lehenik eta behin, ikaslearen ikasketak ez dira
ikasgelara mugatzen. Gainera, zenbait inkesten arabera IKT-ek ikaskuntza
kolaboratiboa, pentsamolde kritikoa, gizarte zein komunitate eraikuntza eta ikasketa
eta irakasketa interdisziplinarioa bultzatzen dituzte, estrategia eta habileziez gain,
zeintzuk bizi-bitarteko ikasketan laguntzen diguten. Azkenik, IKT-ek konpetentzia
interkulturala lantzeko ere baliagarriak dira zergaitik ikasglaz kanpoko interakzioak
ahalbidetzen dituzte, hauei feedback-a emateko aukera emateaz gain.
2.-IKT-en oztopoak.
Hiru motatakoak dira IKT-ak oztopatzen dituzten “harresi” edo oztopoak: irakasle
mailakoak, eskola mailakoak eta estatu mailakoak.
Irakasle mailakoetan bi dira arazo nagusiak; irakasleek ez dituztela ez beharrezko
habileziak, ezta motibazio eta konfidantza nahikoa IKT-ak erabiltzeko. Eskola
mailakoak, ordea, IKT-en sarearen infraestruktura maila baxua edo eza da. Azkenik,
Estatu mailakoak ebaluazio irizpideei daude loturik, irizpideek ez baitute IKT sare
aberatsak dituzten eskolen IKT-en garapena jarraitzen.
3.-“The Grammar of the Schooling”.
Irakasle, guraso eta ikasleek badute subkonzienteki eskola denaren ideia bat, eta
ondorioz eredu hortatik aldentzen diren ereduak gutxitan dute arrakasta. Tyack eta
Tobin-ek “the grammar of schooling” kontzeptuaren bitartez horren zergaitia azaltzen
digute. Eskolari buruzko ideia nagusia konferentzia edo hitzaldi moduko klaseak,
azterketak, sujetuen arteko banaketa… da, eta honetatik kanpo dagoen guztia
baztertzean IKT-en integrazioa oztopatzen da. Eta ez bakarrik irakasle mailan, baizik

3. eta eskola eta estatu mailan ere ematen da arazo hau. Lengoaia ikusteko era honek
Chomskyren kutsu garbia du, baina gaur egun ikuspegi hau aldatzen ari da eta jada
lengoaia sozialki legitimatua dagoen hitzegiteko era bat bezala ikusten da(Chomsky,
2007, p.1).
4.-Eskolaz kanpoko esperientziak eta “the gramar of schooling”.
Alexander eta Wadeek eskolaz kanpoko jarduerak aztertzean, nabaritzen dute ikasleen
parte hartzea gutxitan ikus daitekela klase orduetan, eta hori ikasleen faktore
motibatzaileei atxikitzen diete(autodeterminazioa, kolaboraketa aukerak, iniziatiba…).
Beraz, dirudi bolondres parte hartzea oinarritzat duten programek motibatu besterik
ezin dutela eredu tradizionalarekin alderatuz gero, non the gramar of schooling oso
integraturik dagoen. Horregatik, eskolaz kanpoko eredu hontan ez dago IKT-entzako
oztoporik.
Berrilen, hamar urte baino gehiagoko experientzia ddute IKT-etan oinarrituriko
proiektuetan, eta bi dira eskolaz kanpoko proiektu hoberenak: “Pincel y Ratón” eta
“Menosca”.
Pincel y Ratón arte tailer bat da, non bolondres joan zaitezken eta zeinek umeengan
sormena garatzea duen helburu. Menosca, ordea, mlearning oinarritzat duen proiektu
bat da, zeinean asistentzia nahitaezkoa den.
Bi proiektuak aztertzean lortutako datuei esker esan daiteke IKT-ek irakasteko era
tradizionala aldatu dutela.
Pincel y Ratón sormen errekurtsoen laborategia kultura eta hezkuntza erakunde bat da
zeinek umeengan artea eta IKT-ak elkarlotuz sormena garatzea duen xede, lehen esan
bezala, ikasleak 12-17 urte bitarteko umeak eta heldu diskapaziatuak diren. Tailerra
Logroñon dago. Hontan ikasleek buztinarekin, margoekin, plastilinarekin,
ordenagailuko diseinu programekin… jolas daitezke, beraiek direlarik ariketaren
gidariak. Proiektu honek IKT-en erabilera eta sormena sustatzea du helburu, eta honek
ikasleen gurasoengan mesfidantza sortarazi zuen IKT-en erabilera okerrak dituen
arriskuak direla eta. Pincel y Ratónen ikastaldia errealitate konplexuen behaketa eta
ikasketan oinarritzen da, honela ikasleei hipotesi onak egiteko gaitasuna landuz.
Menosca proiektua, aldiz, Arazi hekuntza enpresa pribatuak sorturiko iniziatiba bat da
Euskal Herri fisiko eta erromatarren aztarnen behaketan eta iksketan laguntzeko.
LurQuest programaren bidez(WebQuest programaren bariante bat) Euskal Herrian
orientatzen eta bertako naturarekin intearktuatzn ikasten dute. Bertan hizkuntza
ezberdinen erabilera ematen da, ikusentzunezkoak edo testuzkoak, errealitatea
irudikatzeko, ikaskideekin komunikatzeko eta, honela ikasteko erabilitako dispositiboak
ikasketan bitartekaritza tresna bezala ikusteko. Gainera, jarduera hauek produkzioa,
elkarrizketa, erreflexioa, eta sormena garatzen duten eskurtsioen eta hauen ondorengo
txostenen eraketaren bidez. LurQuestek hiru gai nagusi ditu; erromanizazioa
Gipuzkoan, arte garaikidea eta bere presentzia publikoa, eta autoorientazioa zelaiean
eta teknologia mugikorren ikasketa. Gainera, bere “ibilbideak” hiru fasetan burutzeko
izan dira diseinatuak: lehenean DBHko ikalsleak zenbait programa informatikoren eta
interneten bidez LurQuest erabiltzen hasten dira. Bigarren fasean zelairako bisitan,
teknologien laguntzaz ikasleek zenbait jarduera antolatzen eta datu bilketak egiten
dituzte beren lurraldearen ezagutzak haunditzeko. Azkenik, klaseean daudelarik
datuen antolatzen dituzte eta bere klasekideen aurrean hauek azaltzen dituzte, gero
webgunean jartzen dituztelarik. Proiektu honetako ikasleek esan zuten IKT-en
erabilerak eta jarduerek erakargarriagoa egiten zutela ikastaldia, eta beraz,
ikasleentzat IKT-ak pizgarri direla eta ez dutela arazo bat suposatzen frogatzen du
honek.

4. 5.-Eskolaz kanpoko esperientziak eta “the gramar of schooling”.
Oraintxe ikusitako bi proiektuak ikaslearengan daude zentraturik eta IKT-en erabilera
dute ezaugarri komuntzat. Hala ere, Pincel y Ratón proiektua eskolaz kanpo da,
Menosca klase orduetan ere lantzen den bitartean. Beraz, esan daiteke ingurugiro
formala eta informala bata bestearengan eragina dutela, nahiz eta ingurugiro informala
egokiagoa izan IKT-ek lantzeko.
6.-Konklusioa.
Esan dugun bezala, IKT-ak erakargarriak dira eta ikasteko modua aldatzeko
potentziala dute baina eredu formalean “the grammar of schooloing” deritzogunera
moldatu behar dira eta oztopatuak gertaztzen dira, berritzeko modu bat izatetik
liburuetan aurkitzen den informazio bera emateko beste modu bat bilakatuz. Baina
Chomskyren iritziz hau alda daiteke lengoaiak aldatzen diren bezala, hots, irakasleek,
gurasoek eta ikasleek eskolari buruz duten ideia aldatuz, eta hor lagun dezakete
irakasleek ikasteko eta ikastaldia ikusteko beste modu batzuk irakatsiz.
TXIKIWEB
Bideo honetan, web orriak nola egiten dituzten azaltzen da. Edukien fitxa bat betetzen
dute, bertan, ea Amara Berriko telebistaren zerbait agertzen den beraien web orrian
idazten dute.
Beraiek sortutako web orrietan, txikiek egindako marrazkiak jartzen dituzte eta jendeak
hauek ikusi nahi baditu, web orrian sartu eta bertan ikusteko aukera izango du.
Koordinatzaileak, umeei arazo teknikoak nola konpontzen diren erakusten die. Honez
gain, ikasleek egindako akatsak zuzendu eta lana egin ahal izateko, orientate egiten
ditu haurrak.
Egunero, ikasleek sortutako egunkaria argitaratzen dute web orrian. Bertan, irratian
emititutako gauzak ere jartzen dira.
Web orriak 5. Eta 6.mailako ikasleek egiten dituzte.
PRAKTIKEN ZAILTASUNA
Hezkuntza berritzaile baten aurrean jardun behar du didaktikaren ikerkuntzak.
Hezkuntza berritzailea eta ikerkuntza bateratzen saiatu behar da horretarako,
praktika eta hauetan sor daitezken arazoetatik abiatuz.
Hezkuntza berritzaile moduan ulertzen dena zera da, prozesu baten planifikazio
eta hobekuntza dakarren eraldaketa bat. Berrikuntza horrek, borondatezko
aldaketa, planifikatua eta sortzaile bat dakarren prozesu bat izan beharko du.

5. Halaber, aldaketa horiek denbora bat daramate, eskolak duen egituraren
konplexutasuna dela eta.
Bertan azaltzen zaizkigu hainbat proposamen hezkuntza eraberritze horretan
lagun dezaketenak, hala nola, nola planteatu eraldaketa hori gauza berri bat
egin nahi denean; taldekako proiektuak era berri batean nola planteatu…
Beste alde batetik, beste gauza bat planteatzen da: Berrikuntzan eta ikerkuntza
eskeintzen duten irakasleekiko primak ezartzea. Honetan ere, praktika ere arlo
zientifikora eraman beharradago, horretarako kalitatea eskatuko da, inoiz ere
praktika eta hezkuntzaren hobekuntzaren ardatza galdu gabe.