More Related Content Similar to allahyari (20) allahyari1. 1
لرستان استان کرخه حوزه هیدرولوژیکی و هواشناسی تغییرات روند بررسی
الهیاری احسان1*
زاده حقی علی ،2
1
لزستاى ُداًطگا ،آتخیشداری ارضذ مارضٌاسی داًطجَیehsan_allahyari64@yahoo.com
2
لزستاى ُداًطگا مطاٍرسی ُداًطنذ استادیارalihaghi20@gmail.com
چکیذه
ِضثن طزاحی ٍ آب هٌاتع هذیزیت در ًِرٍدخا دتی تغییزات رًٍذ تزرسیدر .است هْن تسیار اهزی سّنطی ٍ آتیاری ّای
ُدرتار سیادی هطالعات ،دًیا هختلف هٌاطقُدٌّذ ًطاى آًْا ًتایج ِم ُضذ اًجام اقلین تغییز یٍی ِت ،اقلیوی عَاهل تغییز یُژ
آسهَى اس ُاستفاد تا ِمزخ ُحَس تارش ٍ دها ،دتی ًِهاّا ٍ ًِساال تغییزات رًٍذ ،تحقیق ایي در .است دها ٍ تارشّایًاپاراهتزی
هي-ُایستگا ِّو در ًِساال دتی ِم داد ًطاى تحقیق ایي ًتایج .است ِگزفت قزار ارسیاتی هَرد سي ٍ مٌذالرًٍذ دارای ،ّا
رًٍذ .است ُتَد ًشٍلیُداد یاتیتزای ٍ ُتَد ماّطی رًٍذ دارای صیذعلی سزاب ٍ اًجیز چن ُایستگا ٍد در تارًذگی ّای3
ُها در تٌگ ُدر ُایستگا تزای ًیش دها رًٍذیاتی .گزدیذ ُهطاّذ افشایطی رًٍذ دیگز سٌجی تاراى ُایستگاهزداد ،تیز ،خزداد ّای
ُایستگا سایز در ٍ تَد دار هعٌی رًٍذی ضْزیَر ٍّاهی پژٍّص ایي ًتایج .ًیاهذ تذست خاصی رًٍذ دهاسٌجی یپیص در تَاًذ
خطنسالی تیٌی،آتی ّایرٍد تنار ِهٌطق آب هٌاتع هذیزیت ٍ آتیاری ریشی ِتزًاه.
واشه:کلیذی هایٗٔ ٖٛٔآص-ٝوشخ ٜحٛص ،دتی ،سٚ٘ذیاتی ،َوٙذا
مقذمه
ٚ ٔحذٚد ٝت ٝتٛخ تا .اػت ٜپیچیذ أشی آب ٔٙاتغ ٔذیشیتٜاػتفاد ٖسا٘ذٔا ٖتشد تاال تشای ٔذیشیت ٜٛ٘ح آب ٔٙاتغ ٖتٛد ثاتت
ٔی ٟٓٔ تؼیاس آب ٔٙاتغ اصٝ٘سٚدخا .تاؿذٔی ٗؿیشی آب ٗتأی ٔٙاتغ ٟٕٗٔتشی اص ٞأٙاطك ٝتٛػؼ ،ٞٛایی ٚ آب تغییشات .تاؿٙذ
ٝٞد دس طثیؼی ٔٙاتغ حذ اص تیؾ تشداسی ٜتٟش ٚ اساضی ُتثذی ،سٚػتایی ٚ ؿٟشیاخی ٞایٚ خلٛكیات دس تغییش ٔٛخة ش
ٜحٛص ٞیذسِٚٛطیىی ؿشایطٝ٘سٚدخا ٞیذسِٚٛطیىی ٓسطی ٖآ تثغ ٝت ٚ ٜؿذ آتخیض ٞایٗتٙاتشای .اػت ٜؿذ تغییش دػتخٛؽ ٞا
ٜحٛص آب ٔٙاتغ ٔذیشیت ّٔضٚٔات اص یىی آٟ٘ا ٌشایؾ ٗتؼیی ٚ تغییشات ٗای ٝٔطاِؼٝٔتش٘ا ٚ آتخیض ٞایٝٙتٟی ٜاػتفاد خٟت سیضی
ٟ٘آ اصٔی اٖٛٔآص اص ٖایشا ٚ ٖخٟا دس صیادی ٖٔحمما ٖٛٙتاو .تاؿذlladnkk-nnaaّْٛػ دس تغییشات سٚ٘ذ تشسػی تشای
ٜوشد ٜاػتفاد ٞیذسِٚٛطی ٚ ؿٙاػی ٓالّی ٔا٘ٙذ طثیؼیٔی صیش ؿشح ٝت آٟ٘ا اص تشخی ٘تایح ٝو ا٘ذ:تاؿذ
2. 2
٘ٚس ٖاٍّ٘ؼتا وـٛس دس ٔختّف ٖٔحمما تٛػط ٜؿذ ْا٘دا ٔطاِؼاتػیالب ٜا٘ذاص ٚ فشاٚا٘ی دس سا آؿىاسی ذاص تؼیاسی دس ٞا
ٔٙاطكٔی ٖ٘ـا وـٛس ٗایٔشتثط ؿٟش٘ـیٙی ٌؼتشؽ ٚ اساضی واستشی تغییشات ٝت یا ٚ الّیٕی تغییشات ٝت سا ٖآ ٝو دٞذ
ٝدا٘ؼتا٘ذ،ًٙ(ٚاِی1979؛ٖٛسٚتؼٚ،سیذ1996)[12]ٖٕٞىاسا ٚ ٗسٚتؼ ٝو اػت حاِی دس ٗای .(1998)[9]ِٔطا تاٚ سٚ٘ذ ٝؼ
ػیالب تغییشاتٞای1990-1940سٚؽ تا ٖاٍّ٘ؼتا وـٛس ٌیشی ٝ٘تیدآٔاسی ٜدٚس دس ٗٔاػپیش ضشیة ٚ ٖٛسٌشػی ٞای
ٖخشیا سفتاس ٝو ٕ٘ٛد٘ذٞایٕ٘ی ٖ٘ـا سا ٔـخلی سٚ٘ذ ٌٝ٘ٛ ٞیچ ّٔی ٔمیاع دس ػیالتیػیالب ٝ٘ػاال تغییشات ِٚی دٞذٞا
ٔی ٖ٘ـا سا ٔٙظٕی ٘ٛػا٘اتدٞذتحت ٝؤی الّیٕی ٘ٛػا٘ات تأثیش(ٖٞا .تاؿذ2007)[8]٘یضدسٝٔطاِؼسٚ٘ذفلّیتاس٘ذٌیٚ
دتیٖخشیاٝػٜحٛصآتخیضدسخٙٛبغشبٖاٍّ٘ؼتاسٚ٘ذوّیافضایؾٓحدتاس٘ذٌیٚسٚا٘ابٝ٘صٔؼتاساٌضاسؽٜٕ٘ٛددس
حاِیٝوسٚ٘ذدتیحذاوثش ٞایِٝحظایا تاثیشات تشسػی تشای .اػت ٜتٛد ٘ضِٚیآب ٔٙاتغ تش الّیٕی تغییشات حتٕاِیٞای
آب ٖتیال تایذ ،ػطحیٝحٛض دس ػطحی ٞایتشسػی ٔٛسد ٞالشاسٜػاد اص یىی .ٌیشدسٚؽ ٗای ٗتشیآٚسد ٚضؼیت تشسػی ٞا
ٝ٘سٚدخاٖآ دس سٚ٘ذ ٚخٛد ٗتؼیی دس تالؽ ٚ ٞاٞأیتاؿذ.ٔؼشٚفی ٚ ٔشیا٘دی(1387)[6]ٖیاِفا ٝ٘سٚدخا دتی تغییشات سٚ٘ذٚ
دٔا پاسأتشٞای ٕٗٞچٙیتاسؽ ٚسایه دسٜدٚسآٔاسی30ِٝػأٛسدتشسػیلشاس٘تایح .داد٘ذآٟ٘اٖ٘ـادادٝوٜدادٞایٝ٘ػاال
دٔاداسایسٚ٘ذٔؼٙی افضایـیداسیٜتٛددسحاِیٝوسٚ٘ذٔؼٙیداسیدسٜدادٞایتاسؽٚدتیٜٔـاٞذٜ٘ـذٝٔطاِؼ .اػت
( ٖٕٞىاسا ٚ داٌالع2000)[7]تشاثشات سٚیتغییشٓالّیتشٓسطیٖخشیاٝ٘سٚدخاٞایػٛئذٖ٘ـادادٝؤمذاسٖخشیادس
،ٖصٔؼتاٝتطٛسٔؼٙیداسیافضایؾدس َٚٛفلتٟاسٚ،ٖتاتؼتاواٞؾٝیافتاػت.ٔحٕذیٚتمٛی(1384)[5]سٚ٘ذؿاخق-
حذی ٞایدٔاٚتاسؽسادسٜایؼتٍأٟشآتادٖتٟشاطیٜدٚس یهٜپٙداٚٝػِٝػاساتشسػیوشد٘ذٚٝ٘تیدسٚ٘ذ ٝو ٌشفتٙذ
ٚ ُحذال دٔایٝ٘سٚصا ٔتٛػط دٔایدٔای افضایـی سٚ٘ذ ٝو اػت كٛستی دس ،ٗای ٚ داسد ٔثثت ؿیة ٚ اػت افضایـی ًالٔوا
حذاوثشداسایؿیةوٕتشیاػت.ػضیضیٚ( سٚؿٙی1387)[4]ٕٗضٝٔطاِؼیالّیٕی تغییشاتدسُػٛاحخضس دسیای خٙٛتی
ٝتٗٔ سٚؽ-ٝ٘تید َوٙذااوثش دس ٚ اػت ٜتٛد تشخٛسداس ٖ٘ٛػا ٚ سٚ٘ذ ٘ٛع ٚد ٞش اص ٚ ٘اٌٟا٘ی ،تغییشات ٗای تیـتش ٝو ٌشفتٙذ
ٜایؼتٍادٔای ٞاُحذالسٚ٘ذٔثثتٚدٔایحذاوثشٔٙفی سٚ٘ذساٖ٘ـأیدٞٙذ.دسپظٚٞؾ،دیٍشیأیذٚاسٚخؼشٚی
(1388)[1]دٔاٚتاسؽیىیاصٜایؼتٍاٞایٛػُاحؿٕاِیفاسع خّیحیؼٙیٜایؼتٍاتٛؿٟشساطیآٔاسی ٜدٚسٜپٙداِٝػا
تشسػیوشد٘ذٚػپغتاتشسػیسٚ٘ذٔٛخٛدپاسأتشٞای دسٔزوٛسٝتتیٙی پیؾحاوی ٝ٘تید .پشداختٙذٖآ اص،تٛدٝوتاطشح
ٔذِٟای،آٔاسیسٚ٘ذافضایؾدٔا تشایٚسٚ٘ذواٞـیتشایتاسؽُلاتا٘تظاسٞس .اػتثشٖٕٚٞىاسا(1384)[3]سٚ٘ذتغییشات
خشسٚد آتشیض ٝحٛض دس سٚا٘ابتاٜایؼتٍاٗای ٘تایح .ٕ٘ٛد٘ذ تشسػی سا ٗلضٚی ٝحٛض صیش دس ٚالغ ْآتٍشدس ٝو داد ٖ٘ـا پظٚٞؾ
ِٝػا ػی ٜدٚس74-1345استفاع ،ٝ٘ػاال دٔای واٞؾ ا٘ذوی ٚ ٝ٘ػاال تاسؽ ثثات ٚخٛد تا ،سٚا٘ابٕٚٗٞچٙی٘ؼثتسٚا٘ابٝت
تاسؽٝ٘ػاالٜفضایٙذ سٚ٘ذیٚٔؼٙیداسٝداؿتٔشیا٘دی .اػتٖٕٚٞىاسا(1387)[6]سٚ٘ذتغییشاتدتیٖیاِفا ٝ٘سٚدخاٚ
ٕٗٞچٙیپاسأتشٞایدٔاٚتاسؽسادسیهٜدٚسآٔاسی30ِٝػأٛسد٘تایح .داد٘ذ لشاس تشسػیآٟ٘اداد ٖ٘ـاٝوٜدادٝ٘ػاال ٞای
ٙٔؼ افضایـی سٚ٘ذ داسای دٔایٝو حاِی دس ٜتٛد داسیسٚ٘ذٔؼٙیٜداد دس داسیدتی ٚ تاسؽ ٞایٚص .اػت ٜ٘ـذ ٜٔـاٞذٚ
ٖٕٞىاسا(2004)[13]ٖٛٔآص اص ٜاػتفاد تاٚ پاسأتشی ٞای،دٔا تغییشات سٚ٘ذ ،٘اپاسأتشیتاسؽٚدتیسادسٓتاسی آتشیض ٝحٛض
لشاس ٝٔطاِؼ ٔٛسد ٗچی دس.داد٘ذآٟ٘ا ٘تایحػشی ٝو داد ٖ٘ـاٞٔؼٙی سٚ٘ذ داسای دٔا صٔا٘ی ایٜتٛد افضایـی داسٜٚدادٞای
تاسؽ٘یضافضایؾ.اػت ٝیافتٝاٌشچػشیدتی صٔا٘ی ٞایٔؼٙی افضایـی سٚ٘ذ داسای ٝ٘سٚدخا ػشاب دسِٚی ٜتٛد داسیتیـتش دس
واٞـی سٚ٘ذ ٗای ،ٝ٘سٚدخا ٔؼیشٜتٛداػت.
:روشها و مواد
مطالعه مورد منطقه موقعیت:سٚدخاٜٛو ٝسؿت غشتی خٙٛب ٚ ٔیا٘ی ٔٙاطك اص ٝوشخ َٝ٘ؿٕا ٚ غشب ٘ٛاحی دس صاٌشع ٞای
حذٚد دس ٔؼافتی طی اص پغ ٚ ٌٝشفت ٕٝػشچـ وـٛس غشب900ٔشص دس ْػشا٘دا ،خٙٛب ٝت َؿٕا أتذاد دس ویّٛٔتشٔـتشن
ٔی ٓٞٛساِؼظی ٔشداب ٝت ػشاق ٚ ٖایشاٝ٘سٚدخا اص پغ ٝوشخ ٝ٘سٚدخا .سػذٖٚواس ٞایٝ٘مط اص ٖایشا تضسي ٝ٘سٚدخا ٗػٛٔی دص ٚ
3. 3
ٔی ٔحؼٛب آتذٞی ٘ظشحذٚد ٚػؼت ٝت ٝوشخ ٝ٘سٚدخا آتشیض ٜحٛص .ؿٛد43ٗتی ،ٔشتغ ویّٛٔتش ٞضاس46ٚ ٝدسخ57تا ٝدلیم
49ٚ ٝدسخ10ٚ ؿشلی َٛط ٝدلیم31ٚ ٝدسخ48تا ٝدلیم34ٚ ٝدسخ58ػ ٝدلیمُٔؿا ٚ اػت ٜؿذ ٚالغ ؿٕاِی شم
ٔی ٖخٛصػتا ٚ ِٖشػتا ،ْایال ،ٖوشدػتا ،ٜوشٔا٘ـا ،ٖٕٞذا اػتاٟ٘ایتاؿذ.ٝػشؿاخ،ٝوشخ ٝ٘سٚدخا ٜدٞٙذ ُتـىی اكّی ٞای
ٝ٘سٚدخا.ٞؼتٙذ َٚچشدا ٚ ٌأاػیاب ،ٛػ ٜلش ،ٖوـىا ،ٜػیٕش ٞایٖاػتا دس ٝو ٝوشخ ٜحٛص اص تخـی ِٝٔما ٗای دس ٔا ٝٔطاِؼ
ِشػتأی اػت ٜؿذ ٚالغ ٖٜؿٕاس ُؿى دس ٘ظش ٔٛسد ٔطاِؼاتی ٝٔٙطم ٜٔحذٚد .تاؿذ1.اػت ٜؿذ ٜآٚسد
(شکل1کرخه حوزه :)لرستان استان در واقع ی
ایستگاه:منطقه های
ٜایؼتٍاٜایؼتٍا حزف ٚ ٔـتشن آٔاسی ٜدٚس ٌٗشفت اص پغ ٝٔطاِؼ ٔٛسد ٞایلش اسصیاتی ٔٛسد داؿتٙذ ٘الق آٔاس ٝو ٞاییاس
ٔی صیش َٚخذ ؿشح ٝت ٌٝشفت ْا٘دا تشسػی ٔٛسد ٝو آٔاسی ٜدٚس ٚ آٟ٘ا تؼذاد ٝو ٌشفتٙذ.تاؿذ
جذول1-ایستگاه مشخصاتمطالعه مورد های
هیذرومتری ایستگاهسنجی باران ایستگاهسنجی دما ایستگاه
ٜایؼتٍا ْ٘اآٔاسی ٜدٚسٜایؼتٍا ْ٘اآٔاسی ٜدٚسٜایؼتٍا ْ٘اآٔاسی ٜدٚس
ٛٙٞٞشٚد89-1364(25)َػا٘ٛسآتاد89-1365(24ػا)َٛٙٞٞشٚد90-1371(20)َػا
ٖوـىا89-1364(25)َػاا٘دیش ٓچ89-1365(24)َػاا٘دیش ٓچ90-1371(20)َػا
ًٙت ٜدس89-1364(25)َػاٛٙٞٞشٚد89-1365(24)َػاًٙت ٜدس90-1371(20)َػا
سٚد ٖٔادیا89-1364(25)َػاسضا واوا89-1365(24)َػأٙاسػاتیاسٚ٘ذ90-1371(20)َػا
كیذ ػشابػّی89-1364(25)َػاكیذػّی ػشاب89-1365(24)َػاوفشاج90-1371(20)َػا
4. 4
آزمونرونذمن-کنذال(Mann-Kendall Test):
تَسط اتتذا آسهَى ایيnnaa(1945ِارای )تَسط سپس ٍKendall(1975ساسهاى تَسط آى مارتزد ٍ یافت ِتَسع )
جْاًی( َّاضٌاسی1966)،تذرافطاى ٍ (خلیلی است ُضذ ِتَصی1383هی رٍش ایي قَت ًقاط اس )تَدى هٌاسة ِت تَاى
تزای آى مارتزدسزیآهاری تَسیع اس ِم سهاًی ّایخاصیًوی پیزٍیُاضار ،مٌٌذًوَد.اثزرٍش ایي ًاچیش پذیزیاسهقادیز
تزخی در ِم حذیاسسزیهی ُهطاّذ سهاًی ّایگزدًذ،ارماى ٍ است(تَرگای آى اس ُاستفاد هشایای دیگز اس ًیش2005.)
هزاحلِهحاسثُآهارایيآسهَىِتضزحسیزاست:
1-ٝٔحاػثاختالفٗتیته تهٔـاٞذاتتإٞذیٍشَٚاػٕاتاتغػالٔتٚاػتخشاجپاسأتشSتلٛست( ٝساتط1-1.اػت )
S= ∑ ∑ ( ) (1-1)
ٝوaٚ ،ػشی ٔـاٞذات تؼذادxjٚljٞای ٜداد تشتیة ٝتxٚ ْاlٔی ػشی ْا( ٝساتط تلٛست ٘یض ػالٔت تاتغ .تاؿٙذ2-1)
.اػت ٝٔحاػث ُلات
sgn(x) ={ (2-1)
2-( سٚاتط اص یىی تٛػط ٚاسیا٘غ ٝٔحاػث3-1( یا )4-1ٔی )تاؿذ.
Var(S)=
∑
:n>10 اٌش (3-1)
Var(S) =
:n<10 اٌش (4-1) (4-1)
ٝوaٜداد تؼذادٔـا ٞایٜٞذٚ ایmٔؼشفتؼذادػشیٞاییاػتٝودسآٟ٘اُحذالیهٜدادتىشاسی.داسد ٚخٛدt٘یضتیاٍ٘ش
فشاٚا٘یٜدادٞایتااسصؽٖیىؼأیتاؿذ.
3-ٜآٔاس اػتخشاجZ( ٝساتط وٕه ٝت5-1:)
Z=
{
√
√
(5-1)
دسیهٖٛٔآصٚدٝٙٔداخٟتسٚ٘ذیاتیػشیٜداد،ٞافشمكفشدسكٛستیٝپزیشفتٔیؿٛدٝو( ٝساتط6-1:تاؿذ تشلشاس )
| | ⁄ (6-1)
5. 5
ٝوػطحداسی ٔؼٙیاػتٝوتشایٖٛٔآصدس٘ظشٌٝشفتٔیؿٛدٚZٜآٔاستٛصیغَ٘شٔااػتا٘ذاسددسداسی ٔؼٙی ػطح
ٔیٝو تاؿذتاٝتٛخٝتٚدٝٙٔداٖتٛد،ٖٛٔآصاص⁄ٜاػتفادٜؿذدس .اػتكٛستیٝوٜآٔاسZٔثثتتاؿذسٚ٘ذػشی
ٜدادٞاكؼٛدیٚدسكٛستٔٙفیٖتٛدٖآسٚ٘ذ٘ضِٚیدس٘ظشٌٝشفتٔیؿٛد.
نتایجآنالیسرونذباروشمن-کنذال
دما
سٚ٘ذ ٖٛٔآص ٜآٔاس ٔمادیشٗٔ-َٚخذ دس ٝ٘ٔاٞا دٔای صٔا٘ی ػشی تشای َوٙذا2ٜایؼتٍا تشایػطح دس ٔختّف ٞای1٪ٚ5٪
ٔی ٜٔـاٞذ َٚخذ اص ٝو ٕٞا٘طٛس .اػت ٌٜشدیذ ٖتیادس ٜٔا ٔشداد تشای ًٙت ٜدس ٜایؼتٍا دس ٝو اػت ٗای تیاٍ٘ش ٘تایح ٌشدد
ػطح1٪ٔؼٙیٜٔا تشای ،ٜتٛد داسػطح دس ا٘دیش ٓچ خشداد ٚ ًٙت ٜدس ؿٟشیٛس ٚ تیش ،خشداد ٞای5٪ٔؼٙیتشای ٚ ٜتٛد داس
ٜٔا ٝتمیٕ٘ی ٜٔـاٞذ خاكی سٚ٘ذ ٞا.ٌشدد
جذول2-مقادیرآمارهآزمونمن-کنذالدما
بارنذگی
َٚخذ دس ٘یض تاس٘ذٌی سٚ٘ذ ُتحّی اص ُحاك ٘تایح3ٔی ٜٔـاٞذ َٚخذ اص ٝو ٕٞا٘طٛس .اػت ٜٔـاٞذ ُلاتتیاٍ٘ش ٘تایح ٌشدد
ٜایؼتٍا دس ٝو اػت ٗایػطح دس ٜٔا ٕٟٗت دس ٘ٛسآتاد ،ٜٔا اػفٙذ دس ػّی كیذ ػشاب ٚ ا٘دیش ٓچ ٞای1٪ٛت داس ٔؼٙیٚ ٜد
ػطح دس ٜٔا ؿٟشیٛس دس ٛٙٞد ٚ كیذػّی ػشاب تشای5٪ٜٔا ٝتمی تشای ٚ ٜتٛد داس ٔؼٙیٕ٘ی ٜٔـاٞذ خاكی سٚ٘ذ ٞا.ٌشدد
ٕ٘ٛداسٞای ٕٗٞچٙی1تا5ٜایؼتٍا ٗای واٞـی ٚ افضایـی سٚ٘ذٞای ٞا ٜایؼتٍا ٝ٘ػاالٔی ٖ٘ـا سا ٞإ٘ٛداس سٚی اص ٝو دٞذ
ٓچ تشای ٝو اػت ٔـخقػش ٚ ا٘دیشٜایؼتٍا تشای ٚ ٜتٛد واٞـی سٚ٘ذ كیذػّی ابسٚ٘ذ ٗای ٘ٛسآتاد ٚ واواسضا ،ٛٙٞد ٞای
ٔی افضایـی.تاؿذ
انجیر چم تنگ دره کفراج منارساتیارونذ هرودهنو
Test Z Signific. Test Z Signific. Test Z Signific. Test Z Signific. Test Z Signific.
دی 45/0- 45/0 43/1- 61/1- 09/0
اسدیثٟـت 17/1- 1 36/0- 26/1- 89/0-
خشداد 16/2 * 25/2 * 36/0 0 82/0
تیش 64/0 5/2 * 18/0 71/1 + 67/1
ٔشداد 18/0 6/2 ** 27/0- 99/0 43/1
ؿٟشیٛس 27/0 15/2 * 0 36/0 36/0
ٟٔش 72/1- + 18/0 0 17/1 35/1
ٖآتا 54/0- 18/0 0 07/1 0
آرس 0 43/1 0 54/0 72/0
دی 81/0 25/1 54/0 62/1 18/0-
ٕٟٗت 99/0- 99/0 18/0 27/0- 0
اػفٙذ 18/0 63/0- 89/0- 27/0 0
6. 6
-500
0
500
1000
136513701375138013851390
ساالنه
Year
صیدعلی سراب بارش
Data Sen's estimate Residual
جذول3-مقادیرآمارهآزمونمن-کنذالباران
شکل(2:)انجیر چم ایستگاه ساالنه بارش تغییرات رونذشکل(3:)دهنو ایستگاه ساالنه بارش تغییرات رونذ
شکل(4:)صیذعلی سراب ایستگاه ساالنه بارش تغییرات رونذشکل(5:)کاکارضا ایستگاه ساالنه بارش تغییرات رونذ
-500
0
500
1000
136513701375138013851390
ساالنه
Year
کاکارضا بارش
Data Sen's estimate Residual
انجیر چم صیذعلی سراب نورآباد کاکارضا دهنو
Test Z Signific. Test Z Signific. Test Z Signific. Test Z Signific. Test Z Signific.
ٗفشٚسدی 7./ 65/0 82/0 22/1 05/1
اسدیثٟـت 54/0 07/0- 19/0 15/1 84/0
خشداد 01/1 33/0- 03/0 76/0 31/0-
تیش 0 1/0 11/0- 21/0 21/0
ٔشداد 7/0- 45/0 1/1 76/0 18/1
ؿٟشیٛس 8/0 54/2 * 85/1 + 9/1 + 2 *
ٟٔش 07/1- 49/1 63/0- 42/0- 03/1-
ٖآتا 82/0 12/0- 89/0 19/0 45/1
آرس 52/1- 82/0- 05/1 14/0 75/0
دی 82/1- + 5/1- 72/0 58/0- 21/0-
ٕٟٗت 37/0 02/0- 18/3 ** 1 09/0
اػفٙذ 11/3- ** 97/2- ** 44/0- 71/1- + 15/1-
ٝ٘ػاال 1/1- 61/1- 8/1 + 97/0 91/0
-400
-200
0
200
400
600
800
136513701375138013851390
ساالنه
Year
دهنو بارش
Data Sen's estimate Residual
-400
-200
0
200
400
600
800
136513701375138013851390
ساالنه
Year
انجیر چم بارش
Data Sen's estimate Residual
7. 7
شکل(6:)نورآباد ایستگاه ساالنه بارش تغییرات رونذ
دبی
َٚخذ3ٜایؼتٍا تشای سا دتی سٚ٘ذ ُتحّی اص ُحاك ٘تایحٔی ٖ٘ـا ٝحٛض ٞایٔی ٝٔالحظ .دٞذٜٔا دس ٝو ٌشددتا ٝو ٞایی
ٔؼٙی ًالٔوا ٜؿذ ٔـخق ***ػطح دس **،داس1٪ػطح دس * ٚ5٪ػطح دس + ٚ10٪ٔی داس ٔؼٙیٕ٘ٛداسٞای .تاؿذ6تا
11ٜایؼتٍا تشای واٞـی ٚ افضایـی سٚ٘ذٞایوأال سٚد ٖٔادیا ٜایؼتٍا تشای دتی تغییشات .اػت ٜؿذ ٜداد ٕ٘ایؾ ٔختّف ٞای
ٔؼٙیٜایؼتٍا تٕأی دس دتی تغییشات ٝ٘ػاال سٚ٘ذ .داسد تؼیاستٙذی ٘ضِٚی ؿیة ٚ ٜتٛد داسایؼ تشای ٚ ٜتٛد ٘ضِٚی ٞاٚ ٛٙٞد ٜتٍا
ٗٔ ٖٛٔآص ٝت ٝتٛخ تا خاكی داسی ٔؼٙی سٚ٘ذ كیذػّی ػشاب-تـخیق ُلات َٚخذ سٚی اص ٕٗٞچٙی .ٍ٘شدیذ ٜٔـاٞذ َوٙذا
ٜٔا دس ٝو اػتٜایؼتٍا دس ٕٟٗت ٚ ٖآتا ٞای.ٍ٘شدیذ ٜٔـاٞذ خاكی سٚ٘ذ ٘یض ًٙت ٜدس ٚ ٖوـىا ٞای
جذول4-مقادیرآمارهآزمونمن-کنذالدبی
تنگ دره صیذعلی سراب کشکان رود مادیان دهنو
Test
Z
Signific. Test
Z
Signific. Test
Z
Signific. Test
Z
Signific. Test
Z
Signific.
ٗفشٚسدی 76/1- + 69/2- ** 82/2- ** 91/2- ** 51/2- *
اسدیثٟـت 38/2- * 85/1- + 56/2- * 95/2- ** 68/1- +
خشداد 95/2- ** 72/1- + 69/2- ** 18/5- *** 32/2- *
تیش 6/2- ** 9/1- + 87/2- ** 98/4- *** 23/2- *
ٔشداد 56/2- * 72/1- + 31/3- *** 95/5- *** 08/1-
ؿٟشیٛس 69/2- ** 03/2- * 73/2- ** 07/5- *** 62/0
ٟٔش 56/2- * 03/2- * 07/2- * 55/5- *** 04/0
ٖآتا 31/0- 59/1- 19/1- 17/3- ** 02/0-
آرس 64/2- ** 59/1- 59/1- 57/3- *** 79/0-
دی 17/3- ** 06/1- 81/1- + 7/3- *** 15/1-
ٕٟٗت 54/1- 4/0- 06/1- 88/3- *** 46/0
اػفٙذ 76/1- + 85/1- + 47/2- * 48/3- *** 59/1-
ٝ٘ػاال 64/2- ** 76/1- + 82/2- ** 06/4- *** 12/2- *
-500
0
500
1000
136513701375138013851390
ساالنه
Year
نورآباد بارش
Data Sen's estimate Residual
8. 8
شکل(7:)دهنو ساالنه دبی تغییرات رونذشکل(8:)رود مادیان ساالنه دبی تغییرات رونذ
شکل(9:)کشکان ساالنه دبی تغییرات رونذشکل(11:)تنگ دره ساالنه دبی تغییرات رونذ
(شکل11:)صیذعلی سراب ساالنه دبی تغییرات رونذ
-1
0
1
2
3
4
136513701375138013851390
ساالنه
Year
رود مادیان دبی
Data Sen's estimate Residual
-2
0
2
4
6
8
136513701375138013851390
ساالنه
Year
دهنو دبی
Data Sen's estimate Residual
-2
0
2
4
6
136513701375138013851390
ساالنه
Year
تنگ دره دبی
Data Sen's estimate Residual
-40
-20
0
20
40
60
80
100
136513701375138013851390
ساالنه
Year
کشکان دبی
Data Sen's estimate Residual
-5
0
5
10
15
136513701375138013851390
ساالنه
Year
صیذعلی سراب دبی
Data Sen's estimate Residual
9. 9
نتیجهگیری
ٜداد ٝ٘ٔاٞا ٚ ٝ٘ػاال سٚ٘ذٞای ،تحمیك ٗای دسٞایتا ٔٙظٛس ٗتذی .ٌشفت لشاس ُتحّی ٚ ٝتدضی ٔٛسد تاسؽ ٚ دٔا ،دتی
تىاسٌیشیٜدادٜایؼتٍا ٞایسٚ٘ذ ٛٙٞد ٚ سٚد ٖٔادیا ،ٖوـىا ،كیذػّی ػشاب ،ًٙت ٜدس ػٙدی آب ٞایتغییشاتٜدادٞایٔضتٛس
تاٜاػتفادٖٛٔآص اصٗٔ ٘اپاسأتشی ٞای-داد ٖ٘ـا تحمیك ٗای ٘تایح .ؿذ تشسػی ٗػ ٚ َوٙذاٜایؼتٍا ٕٝٞ دس ٝ٘ػاال دتی ٝو
سٚ٘ذ داسایٔؼٙی سٚ٘ذ .اػت ٜتٛد ٝٔطاِؼ ٔٛسد آٔاسی ٜدٚس دس واٞـیٜداد داسیٜایؼتٍا ٝ٘ٔاٞا ٔتٛػط دتی ٞایٖٔادیا ٞای
ٔی سا دتی واٞـی سٚ٘ذ ُآٔذ.دالی تذػت ًٙت ٜدس ٚ سٚددس صاٌشع استفاػات دس تشف ًاخلٛك خٛی ٘ضٚالت واٞؾ ٝت ٖتٛا
َػاٞای٘تایح تا ٘تایح ٗای ٝو ،دا٘ؼت ٔشتثط اخیش( طثشی ٚ ٔؼشٚفی1390دتی تغییشات سٚ٘ذ آؿىاسػاصی خلٛف دس )
ٜداد سٚ٘ذ ٚ آ٘اِیض ٝت ٝتٛخ تا وّی ٍٜ٘ا یه دس .داسد ٔطاتمت ٘اپاسأتشی ٚ پاسأتشی سٚؿٟای اص ٜاػتفاد تا ٖٚٔاس ٝ٘سٚدخاٝو ٞا
ٔی ٖ٘ـا افضایـی سٚ٘ذ دٔاٗچٙی ِٚی ،دٞذٕ٘ی ٜایؼتٍا ٚد خض ٝت تاس٘ذٌی خلٛف دس لضاٚتیاص ٝو اػت تذیٟی .داؿت ٖتٛا
ٔی ٖخشیا واٞؾ ٚ تؼشق ٚ تثخیش افضایؾ ،دٔا افضایؾ تثؼاتٜداد سٚ٘ذ دس ٔحؼٛع تطٛس واٞؾ ٗای .تاؿذَٛط دس دتی ٞای
ٔی ٓچـ ٝت آٔاسی ٜدٚسٕ٘ی أا ،خٛسدتغیی ٝتّى داد ٘ؼثت دٔا ٝت آ٘شا تٕأی ٖتٛااساضی ٝتٛػؼ تخلٛف ٚ اساضی واستشی ش
.اػت ٜتٛد الّیٕی ؿشایط تغییش ٚ خٕؼیت اصدیاد ٝت ٝتٛخ تا وـاٚسصی
مراجع
[1]،اهیذٍار،موال،خسزٍی،یًَس(1388،)تعییيٍ رًٍذپیصتیٌیتغییزاتدهاٍتارشضْز،تَضْزالوللی تیي ّوایص
خلیج،فارس1ٍ2اردیثْطت:صص88تا101.
[2]،خلیلیٍ .ع،تذرافطاىج(1383.)تحلیلرًٍذتغییزاتتارًذگیّای،ًِساالفصلیًٍِهاّاپٌجُایستگاقذیویایزاىدر
ینصذٍُضاًشدسالِهجل .ِگذضت،تیاتاىجلذ9،ُضوار
[3]،رّثز،اسواعیلپاك،پزٍر،هجتثی،هسعَدیهسعَدٍ،جَمارالدى(1384.)رًٍذتغییزاترٍاًابدر.آتخیش،خزرٍد
تحقیقاتهزتعٍتیاتاى،ایزاىُضوار12،صص375-357
[4]،عشیشی،قاسن،رٍضٌی،هحوَد(1387،)تغییز هطالعةاقلیندرسَاحلجٌَتیدریایخشرِتهي رٍش-،مٌذالپژٍّص-
ّای،جغزافیاییُداًطگا،تْزاى.ُضوار64:صص13تا28
[5]،هحوذی،حسیي،تقَیفزحٌاس،(1384،)ضاخص رًٍذّایحذیدهاٍتارشدر،تْزاىِفصلٌاه.تحقیقات،جغزافیایی
ُضوار53:صص151تا172
[6]،هزیاًجی،ُسّز،هعزٍفیصفزٍ،عثاسیحاهذ(1387).آضنارساسیرًٍذتغییزاتدتیٍرٍاتطآىتاسَهیي پاراهتزّای
مٌفزاًسهذیزیت،Mann-Kendallَّاضٌاسیدرِحَضیالفاىّوذاىتاُاستفاداسآسهَىهٌاتع غیزپاراهتزیلآب،ایزاى
تثزیش.
[7] Douglas, E.M., Vogel, R.M., and Kroll, C.N. (2000). “Trends in flood and low flows in the United States:
impact of spatial correlation.” J. Hydrology., 240, 90–105.
[8] Han, D. 2007. Seasonal rainfall and flow trends within three catchments in south west England. In: Begum,
S., M.J.F., Stive and J.W. Hall (eds.), Flood Risk Management in Europe, Pp: 275-292.
[9] Robson, A.J., Jones, T.K., Reed, D.W., and Bayliss, A. 1998. A study of national trend and variation in UK
floods. Int. J. Clim. 18: 165-182.
[10] Robson, A.J., and Reed, D.W. 1996. Non-stationarity in UK flood series, Flood Estimation Handbook Note
25, Report to MAFF. Project FD.0409, 37p.
[11] Turgay, P. and Ercan K., (2005).Trend Analysis in Turkish Precipitation data. Hydrological processes
published online in wiley Interscience (www.Interscience.wiley.com).
10. 10
[12] Walling, D.E. 1979. The hydrological impact of building activity: a study near Exeter. In: Hollis, G.E.
(Ed.), Man’s impact on the hydrological cycle in the United Kingdom, Geo Abstracts Ltd, orwich, Pp: 135-
151.
[13] Xu, C.Y., Chen, Y.N. and Li, J.Y. (2004). Impact of Climate Change on Water Resources in the Tarim
River Basin, Water Resour. Manage., 18, 439-458.