SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
Пүүсийн
онол
Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний зах зээл дээр нийлүүлэлтийг пүүсүүд
хийдэг. Өөрөөр хэлбэл пүүсүүд бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж зах зээлд
нийлүүлдэг. Пүүсийн гол зорилго нь ашиг олоход чиглэдэг.
Пүүсийн онол нь пүүсийн үйл хөдлөл болон орлого, зардлын
төрлүүдийг судална.
Пүүст ашиглагдах нөөцүүд
Бодит амьдрал дээр пүүсүүд олон төрлийн нөөц
ашиглах боловч микро ЭЗО-д үүнийг ерөнхийд нь
хоёр ангилдаг. Үүнд:
- хөдөлмөр
- капитал
Үйлдвэрлэлийн функц
Үйлдвэрлэлийн хэмжээ ба нөөцийн хоорондын
хамаарлыг үйлдвэрлэлийн функц гэнэ.
Y = f (L, K)
Энэхүү функцийн хэлбэр нь шугаман ба шугаман бус
хэлбэрүүдтэй.
Пүүсийн зардал
Үйлдвэрлэл явуулахад шаардлагатай нөөцийг
худалдан авах, олж бэлтгэх, ашиглахтай холбогдон
гарах мөнгөн төлбөрийг
үйлдвэрлэлийн
зардалгэнэ.
Үйлдвэрлэлийн хугацаа
Үйлдвэрлэлд ашиглагдаж буй нөөцийн өөрчлөлтөөс
хамааруулаад үйлдвэрлэлийн хугацааг ангилдаг.
 Богино хугацаа
 Урт хугацаа
Богино хугацааны үйлдвэрлэлийн
зардлын онцлог
Богино хугацааны үйлдвэрлэлийн зардлыг
бүтээгдэхүүний хэмжээнээс хамаарах байдлаар нь 2
ангилна.
- хувьсах зардал
- тогтмол зардал
Хувьсах зардал гэдэг нь бүтээгдэхүүн
үйлдвэрлэлийн хэмжээнээс хамааран гардаг зардал юм. Жишээ нь:
түүхий эд материалын зардал, ажилчдын цалингийн зардал г.м
Тогтмол зардал гэдэг нь бүтээгдэхүүн
үйлдвэрлэлийн хэмжээнээс үл хамааран гардаг зардал юм. Жишээ нь:
зээлийн хүүгийн зардал, түрээсийн зардал г.м
Дундаж зардал ба ахиу
зардал
Нэгж бүтээгдэхүүнд ноогдох зардлыг
дундаж зардал гэнэ. Энэ нэгж
бүтээгдэхүүний өртөг гэсэн үг.
Ахиу зардал нь бүтээгдэхүүнийг
нэгжээр нэмж үйлдвэрлэх тусам нийт бүтээгдэхүүн
хичнээнээр нэмэгдэх вэ гэдгийг илэрхийлнэ.
Тэмдэглэл
Нийт зардал – Total cots - TC
Тогтмол зардал – Fixed cost - FC
Хувьсах зардал – Variable cost - VC
Дундаж зардал – Average cost - AC
Ахиу зардал – Marginal cost - MC
Дундаж тогтмол зардал – Average fixed cost - AFC
Дундаж хувьсах зардал - Average variable cost - AVC
Томъёо
TC = VC + FC
AC = TC/Q
MC = ∆TC/∆Q
AFC = FC/Q
AVC = VC/Q
C
Q
0
AC
MC
Q TC FC VC AC AV
C
AF
C
M
C
0 200
1 210
2 215
3 225
4 270
5 410
Q TC FC VC AC AV
C
AFC MC
0 240
1 250
2 255
3 270
4 320
5 610

More Related Content

What's hot

Lecture 3
Lecture 3Lecture 3
Lecture 3Bbujee
 
зардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүй
зардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүйзардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүй
зардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүйEnebish Vandandulam
 
їйлдвэрлэлийн нэмэгдэл зардлыг бїтээгдэхїїний єртєгт шингээх арга зїй
їйлдвэрлэлийн нэмэгдэл зардлыг бїтээгдэхїїний єртєгт шингээх арга зїйїйлдвэрлэлийн нэмэгдэл зардлыг бїтээгдэхїїний єртєгт шингээх арга зїй
їйлдвэрлэлийн нэмэгдэл зардлыг бїтээгдэхїїний єртєгт шингээх арга зїйGerel Gerel
 
стандарт өртгийн бүртгэл
стандарт өртгийн бүртгэлстандарт өртгийн бүртгэл
стандарт өртгийн бүртгэлEnebish Vandandulam
 
Micro l9. 2020 2021on
Micro l9. 2020 2021onMicro l9. 2020 2021on
Micro l9. 2020 2021onhicheel2020
 
Micro l8.2020 2021 on
Micro l8.2020  2021 onMicro l8.2020  2021 on
Micro l8.2020 2021 onhicheel2020
 
Зардлын бүртгэл Лекц 3
Зардлын бүртгэл Лекц 3Зардлын бүртгэл Лекц 3
Зардлын бүртгэл Лекц 3Bbujee
 
Lekts 9
Lekts 9Lekts 9
Lekts 9Pmunkh
 
Зардлын бүртгэл Лекц 11,12
Зардлын бүртгэл Лекц 11,12Зардлын бүртгэл Лекц 11,12
Зардлын бүртгэл Лекц 11,12Bbujee
 
Зардлын бүртгэл Лекц 4
Зардлын бүртгэл Лекц 4Зардлын бүртгэл Лекц 4
Зардлын бүртгэл Лекц 4Bbujee
 
Udirtgal hicheel lecture 1
Udirtgal hicheel lecture 1Udirtgal hicheel lecture 1
Udirtgal hicheel lecture 1Bbujee
 
Master budget
Master budgetMaster budget
Master budgetOdko Ts
 
Lecture 13,14
Lecture 13,14Lecture 13,14
Lecture 13,14Bbujee
 
Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14
Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14
Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14Bbujee
 

What's hot (20)

Lecture 7
Lecture 7Lecture 7
Lecture 7
 
Lecture 3
Lecture 3Lecture 3
Lecture 3
 
Lecture 9
Lecture 9Lecture 9
Lecture 9
 
зардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүй
зардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүйзардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүй
зардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүй
 
їйлдвэрлэлийн нэмэгдэл зардлыг бїтээгдэхїїний єртєгт шингээх арга зїй
їйлдвэрлэлийн нэмэгдэл зардлыг бїтээгдэхїїний єртєгт шингээх арга зїйїйлдвэрлэлийн нэмэгдэл зардлыг бїтээгдэхїїний єртєгт шингээх арга зїй
їйлдвэрлэлийн нэмэгдэл зардлыг бїтээгдэхїїний єртєгт шингээх арга зїй
 
стандарт өртгийн бүртгэл
стандарт өртгийн бүртгэлстандарт өртгийн бүртгэл
стандарт өртгийн бүртгэл
 
Micro l9. 2020 2021on
Micro l9. 2020 2021onMicro l9. 2020 2021on
Micro l9. 2020 2021on
 
Cvp 1
Cvp   1Cvp   1
Cvp 1
 
Micro l8.2020 2021 on
Micro l8.2020  2021 onMicro l8.2020  2021 on
Micro l8.2020 2021 on
 
Зардлын бүртгэл Лекц 3
Зардлын бүртгэл Лекц 3Зардлын бүртгэл Лекц 3
Зардлын бүртгэл Лекц 3
 
Yalgaa khud ba uild baiguullag
Yalgaa khud ba uild baiguullagYalgaa khud ba uild baiguullag
Yalgaa khud ba uild baiguullag
 
Lekts 9
Lekts 9Lekts 9
Lekts 9
 
зардал
зардалзардал
зардал
 
Зардлын бүртгэл Лекц 11,12
Зардлын бүртгэл Лекц 11,12Зардлын бүртгэл Лекц 11,12
Зардлын бүртгэл Лекц 11,12
 
Зардлын бүртгэл Лекц 4
Зардлын бүртгэл Лекц 4Зардлын бүртгэл Лекц 4
Зардлын бүртгэл Лекц 4
 
ҮНЗ
ҮНЗҮНЗ
ҮНЗ
 
Udirtgal hicheel lecture 1
Udirtgal hicheel lecture 1Udirtgal hicheel lecture 1
Udirtgal hicheel lecture 1
 
Master budget
Master budgetMaster budget
Master budget
 
Lecture 13,14
Lecture 13,14Lecture 13,14
Lecture 13,14
 
Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14
Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14
Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14
 

Similar to ECON121 (20)

Econ l5.2020 2021on
Econ l5.2020 2021onEcon l5.2020 2021on
Econ l5.2020 2021on
 
МЕНЕЖМЕНТИЙН ЭЗО-ийн ХИЧЭЭЛ
МЕНЕЖМЕНТИЙН ЭЗО-ийн ХИЧЭЭЛМЕНЕЖМЕНТИЙН ЭЗО-ийн ХИЧЭЭЛ
МЕНЕЖМЕНТИЙН ЭЗО-ийн ХИЧЭЭЛ
 
Lekts 4 pvvsiin onol
Lekts 4 pvvsiin onolLekts 4 pvvsiin onol
Lekts 4 pvvsiin onol
 
ECON121-20160603
ECON121-20160603ECON121-20160603
ECON121-20160603
 
микро эдийн засаг : судлах зүйл, судалгааны арга
микро эдийн засаг : судлах зүйл, судалгааны аргамикро эдийн засаг : судлах зүйл, судалгааны арга
микро эдийн засаг : судлах зүйл, судалгааны арга
 
Lecture 10.2019 2020
Lecture 10.2019 2020Lecture 10.2019 2020
Lecture 10.2019 2020
 
lecture10.2022- 2023.pdf
lecture10.2022- 2023.pdflecture10.2022- 2023.pdf
lecture10.2022- 2023.pdf
 
Uildverlel ba zardal
Uildverlel ba zardalUildverlel ba zardal
Uildverlel ba zardal
 
лекц 2 - дэд гарчиг 2
лекц 2 - дэд гарчиг 2лекц 2 - дэд гарчиг 2
лекц 2 - дэд гарчиг 2
 
лекц №3
лекц №3лекц №3
лекц №3
 
Лекц 3
Лекц 3Лекц 3
Лекц 3
 
Пүүсийн онол
Пүүсийн онол Пүүсийн онол
Пүүсийн онол
 
Miel15
Miel15Miel15
Miel15
 
Lecture 2
Lecture 2Lecture 2
Lecture 2
 
Bodlogo 2
Bodlogo 2Bodlogo 2
Bodlogo 2
 
Macro l 7
Macro l 7Macro l 7
Macro l 7
 
lecture12.2022-2023.pdf
lecture12.2022-2023.pdflecture12.2022-2023.pdf
lecture12.2022-2023.pdf
 
Micro l2. 2020 2021on
Micro l2. 2020  2021onMicro l2. 2020  2021on
Micro l2. 2020 2021on
 
лекц1
лекц1лекц1
лекц1
 
лекц1
лекц1лекц1
лекц1
 

More from E-Gazarchin Online University

More from E-Gazarchin Online University (20)

ESON101-Хичээл 11 /20190325/
ESON101-Хичээл 11 /20190325/ESON101-Хичээл 11 /20190325/
ESON101-Хичээл 11 /20190325/
 
ECON302-хичээл 10 /20190319/
ECON302-хичээл 10 /20190319/ECON302-хичээл 10 /20190319/
ECON302-хичээл 10 /20190319/
 
ECON302-хичээл 9 /20190312/
ECON302-хичээл 9 /20190312/ECON302-хичээл 9 /20190312/
ECON302-хичээл 9 /20190312/
 
ESON101-Хичээл 8 /20190306/
ESON101-Хичээл 8 /20190306/ESON101-Хичээл 8 /20190306/
ESON101-Хичээл 8 /20190306/
 
ESON101-Хичээл 9 /20190313/
ESON101-Хичээл 9 /20190313/ESON101-Хичээл 9 /20190313/
ESON101-Хичээл 9 /20190313/
 
ECON303-Хичээл 9 /20190311/
ECON303-Хичээл 9 /20190311/ECON303-Хичээл 9 /20190311/
ECON303-Хичээл 9 /20190311/
 
ECON303-Хичээл 8 /20190304/
ECON303-Хичээл 8 /20190304/ECON303-Хичээл 8 /20190304/
ECON303-Хичээл 8 /20190304/
 
ECON303-Хичээл 6 /20190218/
ECON303-Хичээл 6 /20190218/ ECON303-Хичээл 6 /20190218/
ECON303-Хичээл 6 /20190218/
 
ECON303-Хичээл 10 /20190318/
ECON303-Хичээл 10 /20190318/ECON303-Хичээл 10 /20190318/
ECON303-Хичээл 10 /20190318/
 
ESON101-Хичээл 7 /20190227/
ESON101-Хичээл 7 /20190227/ESON101-Хичээл 7 /20190227/
ESON101-Хичээл 7 /20190227/
 
ESON101-Хичээл 6-1 /20190220/
 ESON101-Хичээл 6-1 /20190220/ ESON101-Хичээл 6-1 /20190220/
ESON101-Хичээл 6-1 /20190220/
 
ECON303-Хичээл 7 /20190225/
ECON303-Хичээл 7 /20190225/ECON303-Хичээл 7 /20190225/
ECON303-Хичээл 7 /20190225/
 
ESON101-Хичээл 5 /20190213/
ESON101-Хичээл 5 /20190213/ESON101-Хичээл 5 /20190213/
ESON101-Хичээл 5 /20190213/
 
KLON103-Хичээл-2 /20190125/
KLON103-Хичээл-2 /20190125/KLON103-Хичээл-2 /20190125/
KLON103-Хичээл-2 /20190125/
 
ECON302-хичээл 4 /20190129/
ECON302-хичээл 4 /20190129/ECON302-хичээл 4 /20190129/
ECON302-хичээл 4 /20190129/
 
ESON101-Хичээл 4 /20190130/
ESON101-Хичээл 4 /20190130/ESON101-Хичээл 4 /20190130/
ESON101-Хичээл 4 /20190130/
 
KLON102-Хичээл 3/20190122/
KLON102-Хичээл 3/20190122/KLON102-Хичээл 3/20190122/
KLON102-Хичээл 3/20190122/
 
ESON101-Хичээл 3 /20190123/
ESON101-Хичээл 3 /20190123/ ESON101-Хичээл 3 /20190123/
ESON101-Хичээл 3 /20190123/
 
CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/
CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/ CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/
CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/
 
KLON102-Хичээл 2 /2019015/
KLON102-Хичээл 2 /2019015/ KLON102-Хичээл 2 /2019015/
KLON102-Хичээл 2 /2019015/
 

ECON121

  • 2. Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний зах зээл дээр нийлүүлэлтийг пүүсүүд хийдэг. Өөрөөр хэлбэл пүүсүүд бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж зах зээлд нийлүүлдэг. Пүүсийн гол зорилго нь ашиг олоход чиглэдэг. Пүүсийн онол нь пүүсийн үйл хөдлөл болон орлого, зардлын төрлүүдийг судална.
  • 3. Пүүст ашиглагдах нөөцүүд Бодит амьдрал дээр пүүсүүд олон төрлийн нөөц ашиглах боловч микро ЭЗО-д үүнийг ерөнхийд нь хоёр ангилдаг. Үүнд: - хөдөлмөр - капитал
  • 4. Үйлдвэрлэлийн функц Үйлдвэрлэлийн хэмжээ ба нөөцийн хоорондын хамаарлыг үйлдвэрлэлийн функц гэнэ. Y = f (L, K) Энэхүү функцийн хэлбэр нь шугаман ба шугаман бус хэлбэрүүдтэй.
  • 5. Пүүсийн зардал Үйлдвэрлэл явуулахад шаардлагатай нөөцийг худалдан авах, олж бэлтгэх, ашиглахтай холбогдон гарах мөнгөн төлбөрийг үйлдвэрлэлийн зардалгэнэ.
  • 6. Үйлдвэрлэлийн хугацаа Үйлдвэрлэлд ашиглагдаж буй нөөцийн өөрчлөлтөөс хамааруулаад үйлдвэрлэлийн хугацааг ангилдаг.  Богино хугацаа  Урт хугацаа
  • 7. Богино хугацааны үйлдвэрлэлийн зардлын онцлог Богино хугацааны үйлдвэрлэлийн зардлыг бүтээгдэхүүний хэмжээнээс хамаарах байдлаар нь 2 ангилна. - хувьсах зардал - тогтмол зардал
  • 8. Хувьсах зардал гэдэг нь бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн хэмжээнээс хамааран гардаг зардал юм. Жишээ нь: түүхий эд материалын зардал, ажилчдын цалингийн зардал г.м Тогтмол зардал гэдэг нь бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн хэмжээнээс үл хамааран гардаг зардал юм. Жишээ нь: зээлийн хүүгийн зардал, түрээсийн зардал г.м
  • 9. Дундаж зардал ба ахиу зардал Нэгж бүтээгдэхүүнд ноогдох зардлыг дундаж зардал гэнэ. Энэ нэгж бүтээгдэхүүний өртөг гэсэн үг. Ахиу зардал нь бүтээгдэхүүнийг нэгжээр нэмж үйлдвэрлэх тусам нийт бүтээгдэхүүн хичнээнээр нэмэгдэх вэ гэдгийг илэрхийлнэ.
  • 10. Тэмдэглэл Нийт зардал – Total cots - TC Тогтмол зардал – Fixed cost - FC Хувьсах зардал – Variable cost - VC Дундаж зардал – Average cost - AC Ахиу зардал – Marginal cost - MC Дундаж тогтмол зардал – Average fixed cost - AFC Дундаж хувьсах зардал - Average variable cost - AVC
  • 11. Томъёо TC = VC + FC AC = TC/Q MC = ∆TC/∆Q AFC = FC/Q AVC = VC/Q
  • 13. Q TC FC VC AC AV C AF C M C 0 200 1 210 2 215 3 225 4 270 5 410
  • 14. Q TC FC VC AC AV C AFC MC 0 240 1 250 2 255 3 270 4 320 5 610