3. • Menurut "Suma Oriental", Parameswara ialah
seorang raja Palembang yang menggantikan
ayahandanya, Raja Sam Agi. Beliau diserang
oleh Raja Jawa, Batara Tamavill, sewaktu
beliau menggelarkan dirinya sebagai Mjeura
"orang yang berani"
7/2/2014 3
4. • Dengan seribu pengikutnya, beliau menuju ke
pantai barat Semenanjung Melayu untuk
mencari tempat perlindungan yang baru.
• Menurut Sejarah Melayu "Malay Annals"
yang dikarang oleh Tun Sri Lanang pada
tahun 1565, Parameswara melarikan diri ke
Muar tetapi diganggu oleh biawak yang tidak
terkira banyaknya.
• Penetapan di tempat yang kedua di Kota
Burok juga gagal kerana kubu pertahanan yang
mereka cuba mendirikan runtuh dengan serta
merta.
7/2/2014 4
5. • Kemudian Parameswara berpindah ke
Sening Ujong. Setelah berada di sana,
beliau melantik seorang menteri untuk
mewakili dirinya dan kemudiannya beliau
tiba di Sungai Bertam, iaitu suatu
kawasan persisiran pantai. Ketika itu,
orang-orang Seletar mendiami di situ dan
mereka meminta Parameswara menjadi
raja.
7/2/2014 5
6. • Semasa berburu di muara Sungai Bertam,
Parameswara ternampak seekor pelanduk
menendang salah seekor daripada anjing-
anjing burunya. Parameswara tertarik dengan
kegagahan pelanduk itu lalu beliau
memutuskan membina sebuah penempatan
di kawasan tersebut. Selepas menanyakan
nama pokok (Pokok Melaka) yang diteduhnya,
Parameswara menamakan tempat itu
"Melaka".
7/2/2014 6
7. TEMPOH KESULTANAN MELAYU MELAKA
• Sultan Iskandar Shah 1400 – 1424
• Sultan Muhammad Shah 1424 – 1444
• Sultan Abu Syahid 1444 – 1445
• Sultan Muzaffar Shah 1445 – 1459
• Sultan Mansur Shah 1459 – 1477
• Sultan Alauddin Riayat Shah 1477 – 1488
• Sultan Mahmud Shah 1488 – 1511
7/2/2014 7
8. Sumber tempatan tentang
Kesultanan Melayu Melaka
• Sumber-sumber tempatan ertinya
sumber-sumber mengenai Melaka
yang ditulis dalam bahasa Melayu
dan telah menjadi klasik dalam
korpus kesusasteraan Melayu
tradisional.
7/2/2014 8
9. Sulalatus Salatin (Sejarah
Melayu) merupakan satu karya
sejarah mengenai kebangkitan,
kegemilangan dan kejatuhan zaman
Kesultanan Melayu Melaka yang
ditulis oleh beberapa orang
pengarang Melayu. Namun terdapat
pendapat yang mendakwa apabila
(Portugis) menakluk Melaka, salinan
Sejarah Melayu telah dibawa ke Goa.
7/2/2014 9
10. • Terdapat sekurang-kurangnya 29 versi tetapi versi
yang paling mashyur adalah versi Shellabear.
Menurut pengenalan Sejarah Melayu naskah
Shellabear, Yang diPertuan Raja di Hilir Sultan
Abdullah Mu'ayat Syah ibni'l Sultan Abdul Jalil Syah
telah mengutuskan Seri Nara Wangsa Tun Bambang
untuk memerintah Bendahara Paduka Raja Tun
Muhammad@Mahmud (Tun Sri Lanang) pada hari
Khamis, 12 Rabiul Awal 1021 bersamaan 13 Mei
1612 agar menyunting salinan Sejarah Melayu yang
dibawa oleh Orang Kaya Sogoh dari Goa/Gowa.
7/2/2014 10
11. • Sehingga hari ini, sekurang-kurangnya 29
salinan Sejarah Melayu, yang terdiri
daripada pelbagai versi telah dijumpai.
Ini membuat perkara-perkara yang lebih
kompleks seperti yang mereka berbeza
dari segi penyampaian kandungan dan
pendekatan, walaupun subjek dan tema
penceritaan yang sama iaitu raja-raja
Melaka.
7/2/2014 11
12. • Sejarah Melayu Sulalatus Salatin
dianggap penting kerana ia memberikan
adat istiadat kerajaan, susunan raja
Melayu dan sejarah kerajaan Melayu
dan boleh dikatakan menyerupai konsep
Sejarah Sahih China, di mana pada
setiap pertukaran Dinasti di China,
sejarah Dinasti sebelumnya akan ditulis
dan disimpan di arkib negara tersebut.
7/2/2014 12
13. • Kandungan pada ilmu bahasa yang berbeza
telah menyebabkan banyak kekeliruan dalam
kalangan ahli sejarah yang menggunakan
Sejarah Melayu untuk memahami penulisan
sejarah Melaka.
• Sebagai contoh, beberapa versi mendakwa
bahawa jawatan Laksamana diperkenalkan di
Melaka semasa pemerintahan Sultan
Muhammad Shah (Raja Kecil Besar). Versi
lain menyatakan bahawa ia dibuat semasa
pemerintahan Sultan Shah Muhammad.
7/2/2014 13
14. • Terdapat juga versi Sejarah Melayu yang
menyatakan bahawa Hang Tuah berasal dari
Duyung di Melaka, manakala yang lain
mengesahkan bahawa dia adalah seorang
Bugis dari Sulawesi.
• Cara terbaik dan hanya untuk ahli sejarah
adalah dengan menggunakan Sejarah Melayu
sebagai cara yang berhati-hati dan sebagai
objektif yang mungkin di dalam batas-batas
pentaksiran dan penulisan sejarah dan
memahami masalah pertembungan dalam
ilmu bahasa
7/2/2014 14
15. “Tiada teks satu (Sejarah Melayu) boleh
diterima sebagai, prioriti, lebih tepat
mencerminkan badan tradisi yang terletak di
belakang Sejarah Melayu atau lebih dekat
kepada kebenaran sejarah. Nilai sejarah
tradisi sejarah Melayu terletak tidak dalam
mana-mana teks tertentu, tetapi dalam
kajian perbandingan semua versi varian.”
7/2/2014 15
16. Dua teks yang ditulis dalam genre
undang-undang termasuk Undang-
undang Melaka (Undang-Undang
Melaka) atau Hukum Kanun Melaka
(Undang-undang Kanun Melaka), dan
Undang-undang Laut Melaka (Undang-
undang Maritim Melaka) yang terdapat
dalam beberapa versi.
7/2/2014 16
Sumber Hukum Kanun Melaka &
Undang-undang Laut Melaka
17. • Hikayat Hang Tuah, sastera klasik yang paling
penting di Malaysia, tidak membentangkan
tentang sejarah tetapi ini tidak bermakna
bahawa ia tidak boleh digunakan sebagai
rujukan untuk menulis sejarah.
• Walaupun buku ini ditulis beberapa abad
selepas kejatuhan kesultanan Melayu Melaka,
ia masih berjaya dalam memelihara, projek
dan mencerminkan beberapa idea mengenai
masyarakat Melaka
7/2/2014 17
Sumber Hikayat Hang Tuah
18. • Seperti Sejarah Melayu, Hikayat Hang Tuah
dengan jelas mentakrifkan orang Melayu
sebagai mempunyai hubungan etnik,
tradisional dan politik yang sangat kuat
dengan beberapa kawasan di pantai timur
Sumatera seperti Palembang, Kampong Koh,
Asahan, dan lain-lain. Pires Tome dirujuk
kepada kawasan-kawasan ini sebagai 'wilayah
Melayu'.
7/2/2014 18
19. • Sumber rujukan yang lain termasuk sumber-
Sumber Lisan terutamanya di kalangan orang tua
di negara ini serta tinggalan sejarah di Melaka.
• Kemuliaan kerajaan lama dan sejarah Melaka
sendiri sudah pasti meninggalkan kesan
mendalam kepada sastera lisan tradisional.
• Ia berkaitan tentang raja-raja Melayu,
bangsawan dan pahlawan-pahlawan, bersama-
sama dengan peristiwa-peristiwa menarik yang
berlaku sepanjang sejarah.
7/2/2014 19
Sumber Lisan
20. • Kandungan atau Hikayat Siak terbahagi kepada
dua bahagian. Yang pertama meliputi tempoh
masa Kesultanan Melaka-Johor (yang
sebenarnya adalah salinan daripada teks
Sejarah Melayu).
• Yang kedua meliputi tempoh masa yang
berikut, berkenaan dengan kaedah-kaedah
Siak atau Minangkabau yang bermula dengan
kisah Raja Kechil dan terus bersama-sama
orang-orang keturunannya, dan peranan
mereka dalam politik selat Melaka.
7/2/2014 20
Sumber Hikayat Siak
21. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
Sumber Sejarah Melaka Dari China
Ada 4 sumber:
A. Ming shih
B. Ming Shih-lu
C. Ying-yai Sheng-lan
D. Hsing-cha Sheng-lan
22. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
Ming Shih dan Ming Shih-lu
sumber rujukan penting pengkaji-pengkaji
Sejarah
23. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
Di dalam buku Ying-yai Sheng-lan, Ma Huan mengatakan
Megat Iskandar Shah iaitu pewaris Parameswara :
• memeluk Islam pada usia yang tua.
• dipengaruhi pedagang Arab, India, Pasai
24. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
Pada tahun 1433, apabila Ma Huan
datang ke Melaka bersama-sama dengan
ekspedisi Laksamana Cheng Ho,
beliau menulis laporan mengenai
keadaan sosial di Melaka
25. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
W.P.Greeenveldt turut
mengambil beberapa petikan
dari laporan Ma Huan
26. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
Secara asasnya, sumber-sumber dari China ini adalah
sebahagian dari koleksi daripada laporan rasmi yang
disusun semasa ekspedisi dan misi politik yang di
ketuai oleh Laksamana Cheng Ho
27. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
Ekspedisi pertama bermula pada 1404 dan diikuti pada tahun
1413–1415, 1421–1422, dan 1431–1433
28. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
Sumber laporan penulis dari China dengan jelasnya berbeza dari laporan
dari pencatat Melayu mengenai Melaka.
29. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
Sir Richard Winsteadt’s menyatakan yang jika
kita ingin mengetahui bagaimana dan bila
Melaka menjadi pelabuhan perdagangan yang
penting, kita perlu merujuk kepada sumber
sumber penulis dari China.
30. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
Rujukan yang paling boleh di percayai :
• Ma Huan iaitu Ying-yai Sheng-lan
• Fei Hsin iaitu Hsing-ch’a a Sheng–lan
yang merekodkan ekspedisi Laksamana Cheng Ho (1405 -
1433),
31. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
Kajian terbaru menganalisa persoalan
bagaimana perhubungan
di antara kerajaan Ming dan Parameswara
bermula iaitu pada
tahun 1403-1405
32. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
Bukti-bukti bernilai terdapat :
pada Yung-lo Shih-lu pada 130 chuan iaitu pada
Rekod-Rekod Lampau Maharaja Yung Lo (1402-1424) :
• adalah sumber awal yang mencatatkan aktiviti di
Melaka.
• Juga, ia adalah rekod harian pemerintahan
Yung Lo
33. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
Rombongan pertama ke Melaka muncul di
dalam rekod China :
apabila sida-sida Yin Ch’ing diarahkan oleh Maharaja
melawat ke Melaka pada 1403
34. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
Pedagang-pedagang Muslim :
• bertanggungjawab memberitahu ataupun
memujuk Maharaja menghantar misi ke Melaka.
• berasal dari kawasan Lautan Hindi iaitu di
selatan benua India.
35. PITOS 104/2
Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru
SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA
• Yin Ch’ing di katakan dihantar ke Melaka pada
28 Oktober 1403 dari empat misi Maharaja
Yung-lo untuk mencari kawasan perdagangan di
luar
• Melaka adalah negara luar yang pertama
menerima pengiktirafan dari Maharaja China
diikuti Jepun, Brunei dan Cochin
36. Sumber Barat
• G. Ferrand dalam artikelnya “Melaka. Le Melayu et
Malayur” dalam Journal Asiatique Mai-Juin et Juilet-
Aout,1918, mengatakan bahawa Melaka telah wujud
sejak kurun ke-8 Masihi lagi.
• Beliau mengatakan kerajaan Malayur (Malayu) yang
disebut oleh Marco Polo itu sebenarnya Melaka.
37. Sumber Portugis
• Tome Pires
• Joao de Barros
• Alfonso de Albuquerque
• Manuel Godinho de Eredia
• Diego de Couto
→ Suma Oriental
→ Asia
→ Commentaries of the Great
Alfonso Dalboquerque, Second
Viceroy of India
→ 2 laporan :
→ Report on the Golden Chersonese
→ Description of Malacca,
Meridional India and Cathay)
→ Decada.
38. Catatan Tome Pires tentang Melaka :
• “Melaka” berasal daripada perkataan malayo
bermaksud “persembunyian pelarian”.
• Pelabuhan Melaka tiada tolok bandingnya di dunia
pada masa itu.
• Semua jenis barang dagangan dari timur dan barat
boleh diperoleh di Melaka.
• Tidak kurang daripada 50 bangsa dan suku kaum
yang berkunjung dan berdagang di Melaka.
• Di pelabuhan Melaka juga dikatakan sebanyak 84
bahasa dipertuturkkan dan setiap satunya berbeza.
39. Suma Oriental
• sumber terawal menceritakan Kesultanan Melayu
Melaka.
• maklumat yang diperoleh secara lisan daripada
pemberi maklumat kerana pada ketika itu tiada
sebarang penulisan tentang Melaka oleh penulis
tempatan yang boleh dijadikan bahan rujukan.
• Kebanyakan penulisan barat lebih cenderung
memperlihatkan kehebatan Portugis yang menjajah
Melaka kerana semua penulis merupakan rakyat
Portugis.
40. Sumber Arab
• Pedagang dan pelaut Arab sudah pun datang dan berada
di sekitar Asia Tenggara sejak sebelum lahirnya Islam.
• Menurut sumber Arab, pedagang-pedagang Arab
memanggil Melaka dengan nama “Mulaqah” yang
bermaksud pertemuan. Selain itu Melaka juga disebut
sebagai “Malakat” iaitu “perhimpunan segala dagang”.
• Paramesrawa dikatakan berkahwin dengan seorang
puteri Islam dari Pasai pada 1414.
41. • Seorang pedagang Arab bernama Ahmad ibn Majid
menyatakan bahawa dia tidak dapat membezakan
yang mana satu orang Islam di Melaka dalam
kitabnya Hawiyat al-Ikhtisar Fi’llm al-Bihar, tertulis
sekitar 866 Hijrah (1462 Masihi)
• Tome Pires mengatakan bahawa Sultan Alauddin
telah mengajar Raja-raja Pahang, Kampar dan
Inderagiri serta keluarga mereka tentang hal-hal
agama Islam
43. Pengenalan
• Istilah arkeologi berasal dari perkataan Grek
“αρχαίος” yang bermakna kuno, purba atau
lama dan “λόγος” yang bermakna perkataan
atau ucapan.
• Arkeologi turut bermaksud satu disiplin ilmu
yang mengkaji dengan menggunakan teori
dan praktikal secara saintifik terhadap
kegiatan manusia pada masa lampau.
44. Tujuan
• adalah untuk memahami bagaimana manusia
masa lalu berinteraksi dengan persekitarannya,
dan memulihara sejarah mereka untuk kajian
pada masa akan datang.
46. Artifak
• bermaksud sebarang benda yang
dibuat atau diubahsuai oleh
manusia misalnya tembikar tanah,
arca, manik, pecahan porselin,
pecahan tembikar, damar, anak
panah, alat batu, gendang dan
gangsa.
47. Ekofak
• bermaksud hasil tinggalan aktiviti
manusia yang dapat dilihat dalam
bentuk kulit siput, sisa tulang
binatang, flora dan fauna, dan bekas
pembakaran.
48. Fitur
• bermaksud objek atau mana-mana
data yang tidak boleh dipindahkan dan
berada kekal ditempatnya seperti
bekas saluran air, struktur candi,
struktur bangunan, dan makam.
• Kebiasaannya bukti fitur yang ada
hanya dilukiskan semula ataupun
diambil gambarnya sahaja.
49. Kaedah Arkeologi
• Melalui kaedah arkeologi, fakta
yang diperolehi didapati dengan
proses gali cari bahan- bahan purba
yang tertanam di dalam tanah atau
dasar laut.
• Kaedah arkeologi juga merupakan
kaedah saintifik.
50. Kesultanan Melayu Melaka
• Melaka sememangnya sebuah negeri
yang kaya dengan kesan-kesan sejarah
tanah air.
• Salah satu kawasan penting di bandar
Melaka ialah di sekitar Bukit St. Paul,
yang pada satu ketika dahulu pernah
menjadi pusat Empayar Kesultanan
Melayu Melaka.
52. Dinar Emas di awal zaman Kesultanan Melayu Melaka
milik Sultan Iskandar Syah (Parameswara) yang digunakan
pada 1400 -1414 masihi. Dinar ini telah berusia 600 tahun
54. Matawang Era Pertengahan Kerajaan Melayu Melaka .
Di namakan Pitis . Digunakan pada zaman Muzaffar Shah.
Huruf Arab tertulis Muzaffar Al-Adil.
Wang ini berusia 560 tahun
55. Duit syiling yang digunakan di zaman
Sultan Mansur Syah (1459-1477). Dinamakan Pitis.
Seberat 1 tahil kini berusia 550 tahun.
59. Tumbuk Lada
Perkembangan perdagangan di Kepulauan Nuasantara pada Zaman Kesultanan
Melayu Melaka merupakan salah satu faktor utama penyebaran dan penggunaan
tumbok lada di Tanah Melayu.Ia berasal dari Sumatera
60. Tekpi
Tekpi merupakan sejenis senjata Melayu yang biasa terdapat di Tanah
Melayu.
Rekabentuk senjata tekpi banyak dipengaruhi oleh orang Hindu yang
telah lama bertapak sebagai kerajaan awal di Tanah Melayu.
68. Kesimpulan
• Sumber-sumber awal mengenai Kesultanan
Melayu Melaka seperti sumber tempatan,
sumber dari China, sumber dari Arab, sumber
dari Barat dan sumber arkeologi dan lain-lain lagi
memainkan peranan yang amat penting dalam
penerokaan pensejarahan zaman lalu khususnya
Kesultanan Melayu Melaka.
• Tanpa sumber-sumber ini, maka sukarlah ahli
sejarah mengenalpasti situasi yang sebenar pada
masa silam.
• Bukti-bukti yang diperolehi sentiasa
mempengaruhi penulisan fakta sejarah dari masa
ke semasa mengenai keadaan masa lalu.
