5. Copyright 2017 The Nielsen Company. 5
AN UNCOMMON SENSE OF THE CONSUMER™
HOOFDSTUK 1
MANAGEMENT
SUMMARY
6. Copyright 2017 The Nielsen Company. 6
MANAGEMENT SUMMARY
Even jaren zijn over het algemeen betere jaren voor
de (bruto) mediabestedingen dan oneven jaren,
maar 2016 is daar een uitzondering op. De markt
daalde met 3,6% en kwam uit op € 6,1 miljard tegen
€ 6,3 miljard in 2015. Boosdoener zijn de dagbladen
die te maken kregen met een aanpassing van de
tarieven bij De Persgroep en De Telegraaf. De meer
CPM-gerelateerde tarieven hebben negatief effect
op de omvang van de bruto mediabestedingen. De
daling van ruim 30% die daar mede het gevolg van
was heeft een negatief effect op het totaal.
1.1 Economie
De economie wordt zowel in het binnenland als in het buitenland getroffen
door grote onzekerheid. Brexit en Trump zijn de belangrijkste factoren voor
het mondiale economische klimaat, de lokale economie is in afwachting
van de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017. Ook de aanhoudende
terreurdreigingen en vluchtelingenproblematiek dragen niet bij tot algehele
stabiliteit.
Ondertussen staan de groeicijfers wel in het groen. Het BBP neemt in 2016
en 2017 toe met 1,7%. Dat had nog hoger kunnen zijn zonder de genoemde
onzekerheid en ook de afname van de gasproductie in Groningen heeft een
negatief effect op het groeiscenario. Ondertussen heeft de overheid de
financiële touwtjes goed in handen. Het tekort neemt verder af naar zelfs
0,7% in 2017. De EU-norm van 3% is daarmee nog verder uit zicht.
TABEL 1.1: BRUTO MEDIABESTEDINGEN PER MEDIUMTYPE, 2015-2016
BEDRAGEN X € 1.000 2015 2016 +/- %
TELEVISIE 3.676.139 3.690.952 0,4%
RADIO 779.749 811.554 4,1%
DAGBLADEN 875.423 597.102 -31,8%
OUT OF HOME 465.968 484.404 4,0%
PUBLIEKSTIJDSCHRIFTEN 289.593 280.529 -3,1%
FOLDERS 138.104 139.429 1,0%
VAKTIJDSCHRIFTEN 116.745 110.078 -5,7%
BIOSCOOP 19.339 16.901 -12,6%
TOTAAL 6.361.060 6.130.949 -3,6%
BRON: NIELSEN
7. Copyright 2017 The Nielsen Company. 7
MANAGEMENT SUMMARY
1.2 Per mediumtype
Radio en out of home schrijven zwarte cijfers in 2016. Beide zijn goed voor
4% groei en houden de andere mediumtypen op afstand. Zoals gezegd zijn
de bruto mediabestedingen bij de dagbladen flink gedaald, maar dat heeft
een cosmetische oorzaak. Maar getuige de cijfers van ander printmedia,
waren de dagbladen ook zonder de tariefsaanpassing bij De Persgroep en
De Telegraaf onder de nullijn uitgekomen.
Televisie en folders lieten een geringe groei zien afgelopen jaar.
Bioscoopreclame leverde bijna 13% als gevolg van minder grote titels op
het doek.
1.3 Hoofdgroepen
Retail en voedings- en genotmiddelen blijven op afstand de twee grootste
hoofdgroepen. Samen zijn ze goed voor ruim een derde van alle bruto
mediabestedingen, waarbij retail de boventoon voert. Binnen retail zijn het
vooral de supermarkten die elkaar sterk beconcurreren via de media, maar
ook drogisterij Kruidvat laat flink van zich horen.
1.4 Adverteerders
De overmacht van retail en voedings- en genotmiddelen is ook terug
te zien aan de top van de adverteerderslijst. Ofschoon Unilever flink
heeft bezuinigd op media, blijft het de nummer één positie behouden.
Concurrent Procter & Gamble stoomt op van een tiende naar een tweede
plek en zit Unilever nu behoorlijk op de hielen.
Opvallend is ook de opmars van Tele2. In 2015 nog bijna onzichtbaar op
een 146e plaats, een jaar later met stip op 22 met vooral televisie en out of
home.
1.5 De periode 2007 – 2016
Over langere periode gemeten is te zien dat de markt voor bruto
mediabestedingen in tien jaar tijd met 10% is toegenomen. Maar die
groei is niet gelijk verdeeld over de verschillende mediumtypen. Televisie,
radio en out of home noteren een positief saldo na tien jaar, de andere
mediumtypen hebben onderweg budget ingeleverd. De vaktijdschriften
en publiekstijdschriften liepen de grootste schade op met afnames van
respectievelijk 53% en 40%.
8. Copyright 2017 The Nielsen Company. 8
AN UNCOMMON SENSE OF THE CONSUMER™
HOOFDSTUK 2
FEITEN EN CIJFERS
VAN 2016
9. Copyright 2017 The Nielsen Company. 9
FEITEN EN CIJFERS VAN 2016
SAMENVATTING
• Dalende gasproductie remt economische groei
• Radio en out of home koplopers
• Unilever snijdt fors in media-uitgaven
2.1 Economische groei, maar ook veel onzekerheid
Het jaar 2016 kenmerkt zich door een verder herstel van de economie,
zowel op lokaal als internationaal niveau. Tegelijkertijd groeit de
onzekerheid op diverse vlakken. De Brexit is daar een goed voorbeeld van.
Vooraf werd voorspeld dat bij een eventueel uittreden van Groot-Brittannië
uit de EU, de economische gevolgen niet te overzien zouden zijn, maar op
korte termijn lijkt de schade mee te vallen.
In de periode na 23 juni 2016, de dag dat 51,9% van de Britten voor de
uittreding stemden, waren de eerste gevolgen op de financiële markten
inderdaad meteen zichtbaar. De koers van het pond zakte naar € 1,16, de
laagste koers sinds 1985. Vlak voor de Brexit werd nog € 1,30 betaald voor
een pond.
De Londense beurskoersen daalden aanvankelijk ook, maar die herstelden
zich wonderwel na de zomer. Hetzelfde geldt voor de omzetten in de
detailhandel in de UK. De laatste week van juni was nog sprake van een
dip, maar die bleek van korte duur. In juli zaten de verkopen alweer in de
lift.
Toch blijft het voor experts lastig te voorspellen wat de langetermijn-
effecten zijn van de Brexit. Dat kan ook gezegd worden van aantreden van
de nieuwe president van Amerika. Donald Trump wist tot (bijna) ieders
verbazing de verkiezingen te winnen begin november en hield hierdoor
Hillary Clinton buiten de muren van het Witte Huis. Ofschoon hij al ruim
voor de verkiezingen duidelijk heeft gemaakt wat zijn intenties zijn, zijn de
effecten van zijn binnen- en buitenlandpolitiek nog volstrekt onduidelijk.
De onzekerheid wordt vooral in Europa ook gevoed door de aanhoudende
terreurdreigingen en -aanvallen. In 2016 waren Brussel (maart) en Berlijn
(december) het doelwit van aanslagen die beide zijn opgeëist door IS.
Halverwege het jaar kwam daar ook nog eens de couppoging in Turkije bij,
wat de stabiliteit in Europa en daarbuiten niet bevorderd heeft. De deal
die Europa eerder sloot met Turkije over het vluchtelingenbeleid staat in
de nasleep van de couppoging onder druk. Dat betekent dat er weer een
groter beroep wordt gedaan op de gastvrijheid van Europa.
Brexit en Trump brengen veel onzekerheid.
10. Copyright 2017 The Nielsen Company. 10
FEITEN EN CIJFERS VAN 2016
Stabiliteit is er wel te vinden in ontwikkeling van de lokale economie. De
laatste Macro Economische Verkenningen van Kabinet Rutte II laten mooie
cijfers zien over 2016 en zeker ook over 2017. De groei van het bruto
binnenlands product mag dan enigszins getemperd zijn door de Brexit, de
1,7% voor 2016 en 2017 laat de crisis voorlopig achter ons. Het remmende
effect van de Brexit op die groei wordt overigens geschat op -0,4%-punt in
2017.
Daarnaast heeft de verlaagde gasproductie in Groningen een remmende
werking op de economische groei. In 2016 was dat -0,1%-punt en in 2017
zal dit oplopen naar -0,2%-punt. Ondertussen neemt het overheidstekort af
van 1,1% van het BBP naar 0,7% van het BBP. De Europese norm van 3% is
hierdoor weer een stuk verder weg.
Op de wereldmarkt is de dalende trend van olie- en grondstofprijzen in
2016 tot stilstand gekomen en stijgen de prijzen in 2017 naar verwachting
weer licht. Ter vergelijking: in 2012 werd nog bijna $ 112 betaald voor een
vat ruwe olie. In 2016 was dat nog maar $ 44. In 2017 zal dat weer oplopen
naar $ 51.
De crisis die zoals gezegd achter ons ligt heeft nog wel een nasleep bij een
aantal Europese banken. Vooral in Italië is de schuldenlast enorm, maar
ook de Deutsche Bank heeft moeite om de winstgevendheid op peil te
houden. Het IMF heeft gesteld dat de Deutsche Bank een (stabiliteits-)
risico voor de Duitse economie vormt, en daardoor een direct risico voor
het Europese financiële systeem.
2.2 Bruto mediabestedingen 2016
De economische crisis ligt zoals gezegd achter ons. Dat is ook te zien in
onderstaande grafiek, waarin de ontwikkeling van het bruto binnenlands
product vanaf 2013 weer boven de 0-lijn ligt. Er is een geleidelijke groei te
zien die in 2016 uitkomt op 1,7%.
BRON: CPB/NIELSEN
GRAFIEK 2.1: ONTWIKKELING BBP EN BRUTO MEDIABESTEDINGEN PER JAAR, 2012-2016
-10%
-6%
-2%
2%
6%
10%
2012 2013 2014 2015 2016
BBP BRUTO MEDIABESTEDINGEN
11. Copyright 2017 The Nielsen Company. 11
FEITEN EN CIJFERS VAN 2016
De bruto mediabestedingen laten een geheel andere lijn zien. Aanvankelijk
volgt het de trend van het BBP, maar in 2014 pieken de bestedingen naar
een plus van ruim 6%. De groei in 2014 werd destijds aangevoerd door
televisie, waar de bestedingen maar liefst 11% toenamen. In 2016 is het
niet televisie, maar zijn het de dagbladen die de groei sterk beïnvloeden.
Ten opzichte van 2015 namen de bestedingen af met maar liefst 32%,
hetgeen een drukkend effect heeft op het totaal.
De totale markt komt in 2016 uit op € 6,1 miljard. Dat is 3,6% minder dan
het jaar ervoor. Dagbladen en bioscoop hebben beide te maken met een
dubbelcijferige afname van de bestedingen. Radio en out of home laten de
beste cijfers zien met beide een groei van 4%.
Bij de dagbladen is de scherpe daling te verklaren door een nieuw
tariefsysteem bij De Telegraaf en De Persgroep. Dit nieuwe systeem,
dat gebaseerd is op het zogeheten CPM-model, roomt een groot deel
van het verschil tussen bruto en netto tarieven af. De daling zoals
die gepresenteerd is in de tabel is dus niet volledig het gevolg van
marktwerking.
Bij de andere printmedia is eveneens sprake van een daling, maar dan in
kleinere mate. De publiektijdschriften leveren 3% in en de vaktijdschriften
komen iets minder dan 6% lager uit dan in 2015.
De bestedingen aan televisiereclame zijn nagenoeg onveranderd ten
opzichte van een jaar geleden. Met wederom € 3,7 miljard is televisie
veruit het grootste mediumtype in de bruto bestedingsregistratie. De
toename van bijna € 15 miljoen is bijna onzichtbaar, voor bioscoopreclame
is het bijna een jaaromzet. De folders tenslotte zagen hun bestedingen 1%
toenemen tot € 139 miljoen.
De vertekening als gevolg van het nieuwe tariefsysteem bij De Telegraaf en
De Persgroep is ook goed terug te zien in de ontwikkeling op clusterniveau.
Print levert als enige in en dan ook meteen fors (23%). De andere clusters
hebben een bescheiden groei van 1% met uitzondering van out of home,
waar de eerdergenoemde 4% geldt.
TABEL 2.1: BRUTO MEDIABESTEDINGEN PER MEDIUMTYPE, 2015-2016
BEDRAGEN X € 1.000 2015 2016 +/- %
TELEVISIE 3.676.139 3.690.952 0,4%
RADIO 779.749 811.554 4,1%
DAGBLADEN 875.423 597.102 -31,8%
OUT OF HOME 465.968 484.404 4,0%
PUBLIEKSTIJDSCHRIFTEN 289.593 280.529 -3,1%
FOLDERS 138.104 139.429 1,0%
VAKTIJDSCHRIFTEN 116.745 110.078 -5,7%
BIOSCOOP 19.339 16.901 -12,6%
TOTAAL 6.361.060 6.130.949 -3,6%
BRON: NIELSEN
TABEL 2.2: BRUTO MEDIABESTEDINGEN PER MEDIUMCLUSTER, 2015-2016
BEDRAGEN X € 1.000 2015 2016 +/- %
AUDIOVISUEEL 4.475.226 4.519.406 1,0%
PRINT 1.281.762 987.709 -22,9%
OUT OF HOME 465.968 484.404 4,0%
FOLDERS 138.104 139.429 1,0%
TOTAAL 6.361.060 6.130.949 -3,6%
BRON: NIELSEN
12. Copyright 2017 The Nielsen Company. 12
FEITEN EN CIJFERS VAN 2016
De scherpe daling bij de dagbladen heeft ertoe geleid dat zij de tweede
plek hebben moeten afstaan aan radio. In 2015 hadden de dagbladen nog
een aandeel van bijna 14%, nu is dat geslonken naar krap 10%. Televisie
pakt ondanks het enorme aandeel toch nog een paar procenten aandeel en
bouwt daarmee de koppositie verder uit. Dat is op clusterniveau ook goed
te zien, waar televisie deel uitmaakt van de audiovisuele media.
2.3 Hoofdgroepen
De drie grootste hoofdgroepen hebben een gezamenlijk aandeel van
45% in 2016. Retail heeft daarbinnen veruit het grootste aandeel. Het
is de grootste hoofdgroep met een budget van ruim € 1,3 miljard. Dat
betekent een marktaandeel van 21%, op afstand volgen de voedings- en
genotmiddelen met € 850 miljoen en een aandeel van 14%. Voor beide, en
vele andere hoofdgroepen, geldt dat televisie de hoofdmoot vormt als het
gaat om adverteren.
Het nieuwe tariefsysteem bij De Telegraaf en De Persgroep en de daarmee
gepaard gaande daling van de bruto bestedingen, is goed zichtbaar
in de ontwikkelingen bij telecom/ict, horeca/toerisme en financiële
dienstverlening. Het zijn hoofdgroepen die binnen de dagbladen een
belangrijke bijdrage hebben in de omzet. De daling in elk van deze
hoofdgroepen bedraagt enkele tientallen procenten. Bij telecom/ict zelfs
meer dan 70%.
TABEL 2.3: MARKTAANDELEN PER MEDIUMTYPE O.B.V. BRUTO MEDIABESTEDINGEN,
2015-2016
2015 2016 +/- %
TELEVISIE 57,8% 60,2% 4,2%
RADIO 12,3% 13,2% 8,0%
DAGBLADEN 13,8% 9,7% -29,2%
OUT OF HOME 7,3% 7,9% 7,9%
PUBLIEKSTIJDSCHRIFTEN 4,6% 4,6% 0,5%
FOLDERS 2,2% 2,3% 4,7%
VAKTIJDSCHRIFTEN 1,8% 1,8% -2,2%
BIOSCOOP 0,3% 0,3% -9,3%
TOTAAL 100% 100%
BRON: NIELSEN
TABEL 2.4: MARKTAANDELEN PER MEDIUMCLUSTER O.B.V. BRUTO
MEDIABESTEDINGEN , 2015-2016
2015 2016 +/- %
AUDIOVISUEEL 70,4% 73,7% 4,8%
PRINT 20,2% 16,1% -20,0%
OUT OF HOME 7,3% 7,9% 7,9%
FOLDERS 2,2% 2,3% 4,7%
TOTAAL 100% 100%
BRON: NIELSEN
15. Copyright 2017 The Nielsen Company. 15
FEITEN EN CIJFERS VAN 2016
De bestedingsontwikkeling van de 100 grootste adverteerders ligt met een
plus van 1% boven het marktgemiddelde van -3,6%. Het aandeel van de top
100 adverteerders is hierdoor toegenomen en bedraagt nu 48% tegen 45%
in 2015.
Jumbo laat als enige retailer in de top 10 de bestedingen flink dalen in
2016. Vorig jaar was Jumbo juist de retailer met de sterkste stijging, maar
dat had te maken met de overname van C-1000. Extra communicatie werd
ingezet om de transformatie van C-1000 naar Jumbo kracht bij te zetten.
In 2016 was dat niet meer nodig, aangezien het laatste filiaal van C-1000
halverwege 2015 de deuren sloot.
Een opvallende runner-up in lijst is Tele2. De van oorsprong Zweedse
telecomaanbieder snelt zich vanaf een 146e plek in 2015 naar een 22e
positie in 2016. Tweederde van het budget gaat naar televisie. Out of home
is een goede tweede in de strategie van Tele2 met een budget van bijna € 8
miljoen.
Stijgende budgetten zijn geen usance in de telecommarkt. Vodafone en
KPN besteedden ettelijke tientallen miljoenen minder in 2016 ten opzichte
van het jaar ervoor. Hetzelfde kan gezegd worden van Unilever, die bruto
€ 56 miljoen bezuinigde op de post media.
2016 2015 ADVERTEERDER 2015 2016 TELEVISIE RADIO DAG-
BLADEN
OUT OF
HOME
PUBLIEKS-
TIJDSCHRIFTEN
FOLDERS VAKTIJD-
SCHRIFTEN
BIOSCOOP
61 129 ETOS 10.524 18.121 9.036 3.975 174 2 442 4.492
62 68 GLAXOSMITHKLINE CONS.HEALTHCARE 17.871 17.931 16.702 260 740 168 2 59
63 84 TRIVAGO 14.923 17.907 17.907
64 77 MERCEDES-BENZ NEDERLAND 16.400 17.873 4.572 7.549 460 4.346 651 296
65 50 STIP REIZEN 21.844 17.524 17.357 167
66 54 WARNER BROS 20.808 17.181 15.483 88 285 1.224 100
67 60 MINISTERIE VAN DEFENSIE 19.077 17.003 14.419 2.118 102 57 101 206
68 122 NESPRESSO NEDERLAND 11.001 16.803 11.566 433 776 2.462 1.220 109 236
69 28 MOLENAAR WELZIJNSPRODUCTEN 31.375 16.483 2.764 12.309 1.410
70 89 MINISTERIE V.VOLKSGEZ.WELZ.SPORT 14.020 16.452 9.564 6.625 116 16 35 97
71 102 DIRK VAN DEN BROEK SUPERMARKTEN 12.826 16.422 11.910 1.960 781 189 57 1.525
72 67 WEHKAMP.NL 17.960 16.116 13.881 1.999 46 178 2 10
73 82 PON MOBIEL 15.392 16.023 9.454 6.427 138 2 2
74 73 STAGE ENTERTAINMENT 17.161 15.965 8.163 2.240 1.247 1.239 3.048 3 24
75 81 PERFETTI VAN MELLE 15.525 15.917 14.637 326 366 553 35
76 26 SIMPEL CONSUMENTEN 31.891 15.829 13.963 1.023 843
77 329 FERRERO 3.969 15.808 13.091 248 2.040 372 57
78 91 ENECO ENERGIE 13.993 15.715 11.693 3.356 354 80 19 213
79 88 PEARLE OPTICIENS 14.054 15.713 12.998 2.651 45 19
80 99 L’OREAL DIVISIE LUXE PROD. 13.287 15.407 13.641 75 273 1.418
81 47 H.J.HEINZ NEDERLAND 22.884 15.357 12.669 665 2 554 1.454 2 11
82 65 VRUMONA 18.381 15.321 13.485 1.461 236 138
83 90 VOLVO CARS NEDERLAND 14.019 15.317 7.043 7.167 189 36 813 58 11
84 97 BASIC-FIT INTERNATIONAL 13.486 15.266 13.037 1.476 76 618 60
85 66 ALDI CULEMBORG 18.326 14.769 2.093 860 5.987 25 5.805
86 113 SPADEL NEDERLAND 11.987 14.751 12.219 70 1.995 168 91 210
87 86 FBTO ACHMEA 14.409 14.638 10.737 3.888 12
88 110 VRIENDENLOTERIJ 12.351 14.598 11.531 1.381 817 425 435 9
89 76 FOX INTERNATIONAL CHANNELS 16.868 14.531 7.974 2.106 1.313 2.882 250 6
90 132 NUTRICIA NEDERLAND 10.346 14.436 13.656 725 55
91 269 HARIBO NEDERLAND 4.958 14.384 14.145 22 140 77
92 95 KARWEI HOLLAND NATIONAAL 13.755 14.361 9.150 1.451 12 121 373 3.254
93 152 P&G PRESTIGE 8.988 14.217 13.989 133 94
94 150 AEGON BANK 9.061 14.137 9.345 4.744 33 15
95 96 ZALANDO 13.535 14.077 9.805 259 2.652 1.361
96 72 HYUNDAI MOTOR NEDERLAND 17.487 14.060 9.806 2.355 142 1.745 10 2
97 41 HG INTERNATIONAL 24.632 13.991 13.932 27 32
98 101 MINISTERIE INFRASTRUCTUUR,MILIEU 12.993 13.785 7.001 5.166 958 533 111 16
99 93 ST.PROMOVENDUM 13.848 13.631 9.111 2.308 2.213
100 174 MARKTPLAATS 8.260 13.468 10.015 2.766 471 108 108
BRON: NIELSEN
Vervolg van de vorige pagina
16. Copyright 2017 The Nielsen Company. 16
FEITEN EN CIJFERS VAN 2016
Nielsen telde in 2016 ruim 11.000 adverteerders. Het gros van deze groep
heeft een budget van een ton of minder. Deze groep is 8.600 adverteerders
groot en heeft een aandeel van 2,6% bij een gemiddeld budget van
€ 18.235,-.
Aan de andere kant van het spectrum zitten de grote adverteerders met
een budget van € 5 miljoen of meer. Het zijn er slechts 264, maar zij
vertegenwoordigen wel 70% van de markt bij een gemiddeld budget van
bijna € 16 miljoen. Bruto, maar toch.
2.5 Top 100 merken
De top 100 merken is deels een afgeleide van de top 100 adverteerders.
Zeker wanneer een adverteerder maar één merk voert en als de naam
van dat merk hetzelfde is als dat van de adverteerder. Voorbeelden
zijn Kruidvat, Albert Heijn en Renault. Zij staan in de top van de
adverteerderslijst en in de top van de merkenlijst.
TABEL 2.7: AANTAL ADVERTEERDERS EN GEMIDDELD BUDGET, 2016
(EX. VAKTIJDSCHRIFTEN)
BUDGET AANTAL
ADVERTEERDERS
BESTEDINGEN
x € 1.000
BUDGET /
ADVERTEERDER
AANDEEL
€ 0 - 100.000 8.604 € 156.890 € 18.235 2,6%
€ 100.000 - 250.000 926 € 149.124 € 161.041 2,5%
€ 250.000 - 500.000 472 € 166.170 € 352.055 2,8%
€ 500.000 - 1 MLN. 341 € 244.534 € 717.109 4,1%
€ 1 MLN. - 2,5 MLN. 324 € 513.732 € 1.585.593 8,5%
€ 2,5 MLN. - 5 MLN. 167 € 582.669 € 3.489.036 9,7%
€ 5 MLN. + 264 € 4.207.751 € 15.938.451 69,9%
TOTAAL 11.098 € 6.020.870 € 542.518 100%
BRON: NIELSEN
TABEL 2.8: TOP 100 MERKEN PER MEDIUMTYPE, 2016 (BEDRAGEN X € 1.000)
2016 2015 MERKEN 2015 2016 TELEVISIE RADIO DAGBLADEN OUT OF
HOME
PUBLIEKS-
TIJDSCHRIFTEN
FOLDERS VAKTIJD-
SCHRIFTEN
BIOSCOOP
1 2 KRUIDVAT 69.034 80.303 51.265 16.070 1.086 6.061 485 5.335
2 3 ALBERT HEIJN 68.109 79.922 63.401 6.706 1.680 2.866 495 4.726 48
3 4 LIDL 64.352 79.259 40.420 13.201 10.230 3.558 614 11.231 5
4 1 JUMBO SUPERMARKTEN 92.952 69.764 64.034 2.967 566 256 5 1.936
5 10 RENAULT 46.644 53.596 32.639 20.086 20 7 355 383 105
6 12 PLUS 38.321 47.155 36.705 5.282 2.503 1.111 57 1.497
7 7 NIVEA 47.269 46.014 45.497 286 231
8 6 VODAFONE 57.239 43.479 25.770 9.964 3.984 3.306 426 26 3
9 11 ZIGGO 45.987 41.625 21.391 12.697 930 6.489 115 2
10 21 T-MOBILE 28.951 39.652 17.585 7.963 412 13.486 51 9 145
11 15 STAATSLOTERIJ 34.645 36.267 24.197 7.387 836 3.441 387 19
12 5 KPN 60.823 36.015 15.530 7.789 3.449 8.396 695 4 13 139
13 8 MCDONALDS 47.201 34.720 16.675 3.256 370 14.303 69 47
14 130 TELE2 9.492 33.821 21.246 4.505 7.726 16 329
15 32 SPECSAVERS 23.433 32.872 27.247 2.629 1.324 233 955 483
16 13 CORENDON 38.234 32.209 8.410 445 18.862 2.496 1.846 150
17 19 SAMSUNG 29.999 31.447 24.871 628 63 4.900 317 78 589
18 20 NS 29.656 31.251 19.046 5.391 2.079 4.192 148 2 69 323
19 33 OPEL 23.245 31.115 18.690 11.248 19 1.068 43 21 27
20 24 NATIONALE POSTCODE LOTERIJ 28.344 30.520 18.768 3.694 4.772 2.636 438 3 209
21 22 COCA COLA 28.738 30.225 21.630 275 779 5.913 560 190 879
22 16 HOLLANDS NIEUWE 33.796 29.463 14.134 1.327 6.989 1.511 5.502
23 9 KRAS REIZEN 46.918 29.090 1.172 27.714 192 12
24 14 RABOBANK 36.036 28.390 13.066 10.253 1.632 2.285 872 4 137 140
25 23 VOLKSWAGEN 28.468 28.115 14.357 11.588 53 2.029 63 25
26 41 BOL.COM 20.869 28.094 18.920 7.248 263 1.245 381 36
27 75 KOOPJEDEAL.NL 13.898 28.006 27.989 17
28 25 MEDIA MARKT 28.236 26.402 17.208 2.130 700 374 5.990
29 27 PEUGEOT 26.936 25.211 19.961 4.529 3 629 13 2 74
30 38 IKEA 21.370 25.120 18.063 2.757 706 3.331 186 2 76
Tabel vervolgt op de volgende pagina
18. Copyright 2017 The Nielsen Company. 18
FEITEN EN CIJFERS VAN 2016
Anders is dat bij bijvoorbeeld Unilever. Het is de grootste adverteerder,
maar het eerste Unilevermerk – UNOX - komen we pas tegen op de 49e
plaats. Het Unilever-budget is dus verdeeld over heel veel merken.
De grootste groep adverteerders vinden we terug in de
publiekstijdschriften, gevolgd door de dagbladen. Slechts 1.212 van de
ruim 16.000 adverteerders kunnen zich een televisiecampagne veroorloven
en realiseren daarmee ruim 60% budgetaandeel. Dezelfde verhoudingen
zien we terug bij de aantallen merken. Ook daar een kleine groep merken
met een zeer hoog gemiddeld budget voor televisie. Het aantal merken per
adverteerder is met 1,52 bij televisie overigens het grootst. Bij bioscoop is
de verhouding bijna 1-op-1.
2.6 Seizoen
Het vierde kwartaal is altijd het grootste kwartaal en de tweede helft van
het jaar is altijd groter dan de eerste helft. Zo ook in 2016. Aan de cijfers is
ook te zien dat de daling van 3,6% vooral in de tweede helft is opgebouwd
en dan specifiek in het vierde kwartaal. De bruto bestedingen bleven toen
ruim 6% achter ten opzichte van dezelfde periode in 2015.
TABEL 2.9: AANTAL ADVERTEERDERS EN MERKEN EN GEMIDDELD BUDGET PER MEDIUMTYPE, 2016 (EX. VAKTIJDSCHRIFTEN)
MEDIUMTYPE AANTAL
ADVERTEERDERS
BESTEDINGEN
X € 1.000
BUDGET /
ADVERTEERDER
AANTAL MERKEN MERKEN /
ADVERTEERDER
BUDGET / MERK
TELEVISIE 1.212 3.690.952 € 3.045.340 1.842 1,52 € 2.003.774
RADIO 1.972 811.554 € 411.539 2.226 1,13 € 364.580
DAGBLADEN 4.691 597.102 € 127.287 5.120 1,09 € 116.621
OUT OF HOME 2.534 484.404 € 191.162 2.781 1,10 € 174.183
PUBLIEKSTIJDSCHRIFTEN 5.390 280.529 € 52.046 6.264 1,16 € 44.784
FOLDERS 377 139.429 € 369.839 403 1,07 € 345.979
BIOSCOOP 142 16.901 € 119.019 148 1,04 € 114.194
TOTAAL 16.318 € 6.299.192 € 386.027 18.784 1,15 € 335.349
BRON: NIELSEN
TABEL 2.10: BRUTO MEDIABESTEDINGEN PER MAAND, KWARTAAL, HALFJAAR,
2015-2016
BRUTO MEDIABESTEDINGEN X € 1.000 2015 2016 +/- % CUM.
JANUARI 554.784 529.992 -4,5% -4,5%
FEBRUARI 633.739 620.609 -2,1% -3,2%
MAART 656.905 614.032 -6,5% -4,4%
APRIL 631.826 605.825 -4,1% -4,3%
MEI 372.234 381.570 2,5% -3,4%
JUNI 409.821 400.678 -2,2% -3,3%
JULI 402.491 399.840 -0,7% -3,0%
AUGUSTUS 386.601 373.655 -3,3% -3,0%
SEPTEMBER 553.307 535.622 -3,2% -3,0%
OKTOBER 498.791 482.603 -3,2% -3,1%
NOVEMBER 581.131 560.707 -3,5% -3,1%
DECEMBER 679.430 625.815 -7,9% -3,6%
1E KWARTAAL 1.311.103 1.283.121 -2,1% -2,1%
2E KWARTAAL 1.689.222 1.626.322 -3,7% -3,0%
3E KWARTAAL 1.392.574 1.375.834 -1,2% -2,4%
4E KWARTAAL 1.968.160 1.845.672 -6,2% -3,6%
1E HALFJAAR 3.000.326 2.909.443 -3,0% -3,0%
2E HALFJAAR 3.360.734 3.221.506 -4,1% -3,6%
TOTAAL 6.361.060 6.130.949 -3,6% -3,6%
BRON: NIELSEN
19. Copyright 2017 The Nielsen Company. 19
FEITEN EN CIJFERS VAN 2016
In de grafiek is duidelijk te zien dat de markt licht afglijdt naarmate het jaar
verstrijkt. Er is alleen in augustus en september sprake van een relatieve
opleving. Het derde kwartaal is dan ook het beste kwartaal van het jaar,
met dank aan de Olympische Spelen in Rio. De daling was in Q3 slechts
1,2%.
BRON: NIELSEN
GRAFIEK 2.2: CUMULATIEVE GROEI BRUTO MEDIABESTEDINGEN PER MAAND, 2015 EN 2016
-4%
-2%
0%
2%
4%
JAN FEB MAR APR MEI JUN JUL AUG SEP OKT NOV DEC
2015 2016
GRAFIEK 2.2: CUMULATIEVE GROEI BRUTO MEDIABESTEDINGEN PER MAAND, 2015 EN 2016
20. Copyright 2017 The Nielsen Company. 20
AN UNCOMMON SENSE OF THE CONSUMER™
HOOFDSTUK 3
BRUTO
MEDIABESTEDINGEN
2007-2016
21. Copyright 2017 The Nielsen Company. 21
BRUTO MEDIABESTEDINGEN 2007-2016
SAMENVATTING
• Out of home, radio en televisie laten de beste cijfers zien
• Aantal adverteerders neemt weer toe
• Sterke opkomst van bestedingen binnen retail
3.1 Breedbeeld en smartphone
Tegenwoordig weten we niet beter, maar pas in 2007 schakelden de
publieke omroep en de commerciële zenders over op breedbeeld. Het
vierkante 4:3-scherm moest tot het verleden gaan behoren, 16:9 was
de nieuwe norm. Het breedbeeldformaat zou beter aansluiten bij de
kijkhoek van de ogen en brengt tegelijkertijd de bioscoop in de huiskamer.
Bioscoopfilms kennen als sinds jaar en dag een breedbeeldformaat.
De stap naar breedbeeld werd genomen, omdat een meerderheid
van de Nederlandse huishoudens in 2007 al beschikte over een
breedbeeldtelevisie. Aanvankelijk waren dat nog de dikke beeldbuizen,
maar vlak daarna veroverden de lcd- en plasmaschermen de markt. In
2008 had bijna een kwart van de huishoudens lcd-scherm en 6% had een
(duurder) plasmascherm. Nu, in 2017, is er bijna geen beeldbuis meer te
vinden en is de smart TV in opmars. In ruim 35% van de huishoudens is zo’n
‘connected tv’ te vinden, waarop niet alleen televisie, maar ook internet en
allerlei andere diensten bekeken kan worden.
Het jaar 2007 kende naast breedbeeld nog een grote introductie, namelijk
de iPhone. Smartphones bestonden al wel in die tijd, maar Apple brak
de markt pas goed open met de creatie van vooral Steve Jobs, waarin de
smartphone en de eerder zo succesvolle iPod gecombineerd werden. Het
meest revolutionaire aan de iPhone was het scherm, dat als input-device
werd gebruikt. Naast de iPhone had destijds alleen de HTC Touch een
aanraakscherm in plaats van ‘toetsen’.
In 2016 werd bekend dat Apple inmiddels ruim 1 miljard iPhones heeft
verkocht. Tevens werd afgelopen jaar bekend dat de groei stagneert en dat
er voor het eerst zelfs een daling is te zien in het aantal verkochte iPhones.
Toch verwachten experts dat de iPhone voorlopig nog wel het meest
succesvolle product van Apple zal blijven.
In tien jaar tijd groeit de markt met 10%.
22. Copyright 2017 The Nielsen Company. 22
BRUTO MEDIABESTEDINGEN 2007-2016
3.2 Mediabestedingen per mediumtype
De bruto mediabestedingen zijn in de afgelopen tien jaar 10% toegenomen
tot een totaal van € 6,1 miljard. Maar niet alle mediumtypen profiteerden
van die groei. Vier van de zeven eindigden in 2016 met een lager budget
in vergelijking met 2007. Dat zijn de vaktijdschriften, publiekstijdschriften,
dagbladen en bioscoop. Hun gezamenlijke daling komt uit op ruim € 600
miljoen. Daartegenover staan drie mediumtypen met een gezamenlijke
plus van bijna € 1,2 miljard. Dat zijn televisie, radio en out of home.
De grote stijgers van de afgelopen tien jaar zijn de analoge abri’s,
travelscreens (<8m2) en commerciële regionale radio. Daar zijn
stijgingspercentages te zien van meer dan 100%. Andere mediumgroepen
met duidelijke groeistuipen zijn landelijke commerciële radio, culinaire
bladen en analoge masten. Radio en out of home zijn dan ook de grote
winnaars van afgelopen 10 jaar. Dat vertaalt zich uiteraard in een groeiend
aandeel.
TABEL 3.1: BRUTO MEDIABESTEDINGEN PER MEDIUMTYPE EN MEDIUMGROEP, 2007 - 2016
BEDRAGEN X € 1.000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
TELEVISIE 3.022.371 3.070.934 3.050.578 3.341.945 3.414.579 3.171.987 3.282.632 3.661.614 3.676.139 3.690.952
COMMERCIËLE TELEVISIE 2.585.985 2.531.370 2.549.421 2.760.035 2.891.365 2.612.815 2.772.111 2.876.220 2.954.822 2.854.573
PUBLIEKE TELEVISIE 436.386 539.564 501.158 579.794 518.076 510.064 464.549 736.111 629.288 662.064
DIGITALE TELEVISIE - - - 2.117 5.139 49.108 45.973 49.284 92.029 174.314
RADIO 534.038 576.752 534.231 576.608 595.474 606.374 666.836 708.670 779.749 811.554
COMMERCIËLE RADIO LANDELIJK 372.395 407.634 370.899 403.418 409.176 420.035 458.907 501.718 564.275 604.417
PUBLIEKE RADIO LANDELIJK 130.222 141.145 132.177 142.410 148.205 145.635 162.587 161.057 170.331 157.037
PUBLIEKE RADIO REGIONAAL 23.806 20.117 21.577 17.802 20.890 22.711 28.608 27.917 25.608 26.112
COMMERCIËLE RADIO REGIONAAL 7.615 7.857 9.577 12.977 17.202 17.992 16.734 17.978 19.534 23.988
BIOSCOOP 16.912 11.749 12.211 13.730 15.713 10.625 12.406 13.120 19.339 16.901
DAGBLADEN 898.003 906.299 907.129 976.269 923.256 982.806 910.353 891.423 875.423 597.102
LANDELIJKE DAGBLADEN 428.040 409.907 421.396 442.135 397.093 426.115 386.603 397.603 403.399 309.460
REGIONALE DAGBLADEN 288.516 298.469 315.193 347.390 351.495 379.253 385.581 387.405 390.695 238.829
GRATIS DAGBLADEN 159.913 176.562 152.496 162.001 149.654 150.369 113.493 81.331 56.608 27.128
DAGBLAD MAGAZINES 21.534 21.361 18.044 24.742 25.014 27.069 24.676 25.084 24.721 21.684
PUBLIEKSTIJDSCHRIFTEN 466.649 455.805 395.583 399.079 404.522 369.753 332.923 309.436 289.593 280.529
VROUWENBLADEN 134.100 133.621 117.152 131.434 129.513 119.257 102.666 92.708 83.366 86.294
CULINAIRE BLADEN 30.570 31.791 33.205 33.454 31.479 33.660 35.394 36.681 39.744 39.173
RTV-BLADEN 56.127 49.611 43.458 42.861 53.677 49.044 45.660 40.511 34.914 32.190
GEZINSBLADEN 37.713 36.335 34.727 32.833 35.259 33.271 31.977 30.218 27.303 26.399
OPINIEBLADEN 24.558 22.455 18.151 17.217 18.549 17.025 16.089 16.434 19.629 15.926
WOON-,TUIN-,DHZ-BLADEN 34.873 32.693 25.552 24.614 24.237 20.380 18.286 16.506 15.419 15.403
AUTO-EN MOTORBLADEN 16.663 15.096 12.414 11.073 11.672 10.901 10.343 9.580 10.143 10.318
REIS- EN RECREATIEBLADEN 11.808 13.598 11.868 12.398 12.780 11.339 10.096 9.334 8.207 7.536
MANNENBLADEN 15.828 17.207 11.634 11.563 10.902 9.190 7.387 6.639 6.721 7.503
MIND EN BODYBLADEN 11.064 13.382 12.163 11.067 9.078 8.556 7.776 7.093 6.850 6.871
SPORTBLADEN 15.160 14.857 13.217 14.214 16.115 14.755 12.199 10.443 8.202 6.855
MANAGEMENTBLADEN 34.268 30.328 21.140 15.770 14.628 11.367 8.808 9.147 7.074 6.283
SPECIAL INTEREST ALGEMEEN 8.688 10.406 9.915 9.452 8.801 6.972 5.601 5.683 5.601 5.814
OPVOEDINGSBLADEN 11.986 11.674 11.423 12.078 10.298 9.795 8.256 7.792 5.880 5.174
JONGERENBLADEN 7.812 7.996 7.866 7.239 7.033 5.195 4.442 3.921 3.587 3.876
POPULAIR WETENSCHAPPELIJK 6.024 5.460 4.070 5.072 4.482 4.392 3.791 3.244 2.871 2.844
COMPUTER 9.409 9.295 7.626 6.740 6.018 4.654 4.153 3.500 4.082 2.070
VAKTIJDSCHRIFTEN 236.187 227.324 185.303 162.106 153.118 149.348 132.308 122.073 116.745 110.078
OUT OF HOME 268.110 278.628 328.020 355.237 402.192 451.348 462.295 491.079 465.968 484.404
ABRI ANALOG 144.647 153.909 175.109 206.497 242.891 274.275 291.627 322.565 297.607 301.644
BILLBOARD ANALOG 47.072 49.356 75.310 83.438 91.084 86.164 70.232 68.243 61.729 53.900
MAST ANALOG 37.973 42.751 57.222 50.353 48.050 65.976 67.004 70.088 75.769 51.266
MAST DIGITAL - - - - - - - - - 36.816
TRAVEL SCREENS <8M2 452 247 3.582 4.679 9.555 10.304 15.552 15.357 13.590 15.232
TRAVEL SCREENS >8M2 - - - - - 1.821 2.016 2.382 5.210 9.255
VERVOER 13.560 13.571 6.835 4.022 1.819 1.360 814 920 2.730 3.943
CITY SCREENS >8M2 - - - 1 69 857 898 820 2.456 3.600
PROMOTIONS - - 4.492 3.754 5.257 5.254 5.852 4.666 3.051 3.025
ABRI DIGITAL - - - - - - 59 59 - 2.603
OVERIG 24.406 18.795 5.469 2.491 3.467 5.335 8.241 5.981 3.825 3.120
FOLDERS 150.654 155.012 155.794 169.167 153.644 163.931 161.090 162.755 138.104 139.429
TOTAAL 5.592.924 5.682.502 5.568.848 5.994.141 6.062.497 5.906.172 5.960.843 6.360.171 6.361.060 6.130.949
BRON: NIELSEN
23. Copyright 2017 The Nielsen Company. 23
BRUTO MEDIABESTEDINGEN 2007-2016
Televisie geldt als absolute marktleider met een aandeel van 60% in
2016. Dat betekent dat er voor de overige mediumtypen nog maar
40% te verdelen is. De groei in 2016 wordt bij televisie gedreven door
de publieke zenders. 2016 is een (sport-) jaar en daarin stijgen de
bruto mediabestedingen altijd ten opzichte van de oneven jaren. Het
omgekeerde is ook waar.
De digitale televisiezenders zijn duidelijk aan een opmars bezig. In 2016
is het budget bijna verdubbeld. Ten opzichte van de commerciële zijn
het nog bescheiden bedragen, maar ze zijn wel verantwoordelijk voor
een groot deel van de groei. Bij de commerciële zenders dalen de bruto
mediabestedingen.
Radio trekt in het resterende deel van de markt aan het langste eind met
een aandeel van ruim 13%. Tien jaar geleden stonden de dagbladen op een
tweede plek destijds een aandeel van 16%.
TABEL 3.2: MARKTAANDELEN PER MEDIUMTYPE 2007-2016
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
TELEVISIE 54,0% 54,0% 54,8% 55,8% 56,3% 53,7% 55,1% 57,6% 57,8% 60,2%
RADIO 9,5% 10,1% 9,6% 9,6% 9,8% 10,3% 11,2% 11,1% 12,3% 13,2%
DAGBLADEN 16,1% 15,9% 16,3% 16,3% 15,2% 16,6% 15,3% 14,0% 13,8% 9,7%
OUT OF HOME 4,8% 4,9% 5,9% 5,9% 6,6% 7,6% 7,8% 7,7% 7,3% 7,9%
PUBLIEKSTIJDSCHRIFTEN 8,3% 8,0% 7,1% 6,7% 6,7% 6,3% 5,6% 4,9% 4,6% 4,6%
FOLDERS 2,7% 2,7% 2,8% 2,8% 2,5% 2,8% 2,7% 2,6% 2,2% 2,3%
VAKTIJDSCHRIFTEN 4,2% 4,0% 3,3% 2,7% 2,5% 2,5% 2,2% 1,9% 1,8% 1,8%
BIOSCOOP 0,3% 0,2% 0,2% 0,2% 0,3% 0,2% 0,2% 0,2% 0,3% 0,3%
TOTAAL 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
BRON: NIELSEN
BRON: NIELSEN
GRAFIEK 3.1: MARKTAANDELEN PER MEDIUMCLUSTER, 2007-2016
64% 64% 65% 66% 66% 64%
66%
69% 70%
74%
29% 28% 27% 26% 24% 25% 23% 21% 20% 16%
5% 5% 6% 6% 7% 8% 8% 8% 7% 8%
3% 3% 3% 3% 3% 3% 3% 3% 2% 2%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
AUDIOVISUEEL PRINT OUT OF HOME FOLDERS
28. Copyright 2017 The Nielsen Company. 28
BRUTO MEDIABESTEDINGEN 2007-2016
Het gezamenlijk aandeel van top 100 adverteerders bedraagt in 2016 48%
bij een budget van € 2,9 miljard. Tien jaar geleden lag het budget van deze
100 adverteerders nog € 750 miljoen lager.
De jongste adverteerder in de top 100 is Koopjedeal.nl. Deze webshop is
pas sinds 2013 actief en staat nu al op een 37e positie in de top 100.
De grote stijgers in de lijst zijn Kruidvat, Jumbo en Marktplaats. KPN staat
met een daling van 67% helemaal onderaan de lijst met stijgers en dalers.
De top 100 is een redelijk vaste kern adverteerders die jaar-in-jaar-uit
terugkeert in de genoemde media. Van de 100 waren er 89 elk jaar actief
in de periode 2007-2016. Daarbuiten is nog een vrij grote groep incidentele
adverteerders actief, die soms één jaar of twee jaar te zien is in de media.
Een beperkt deel van de adverteerders is tien jaar aaneengesloten actief.
13.727
5.007
2.764
1.837
1.254
1.022
933
851
830
2.350
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
1 JAAR 2 JAAR 3 JAAR 4 JAAR 5 JAAR 6 JAAR 7 JAAR 8 JAAR 9 JAAR 10 JAAR
GRAFIEK 3.3: AANTAL ADVERTEERDERS EN JAREN VAN MEDIA-INSCHAKELING, 2007-2016 (EX. VAKTIJDSCHRIFTEN)
BRON: NIELSEN
TABEL 3.6: BESTEDINGSAANDELEN PER MAAND, KWARTAAL EN HALFJAAR, 2007-2016
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
JANUARI 5,6% 5,9% 6,2% 5,8% 6,3% 6,3% 6,4% 6,4% 6,3% 6,5%
FEBRUARI 6,1% 6,2% 6,1% 6,1% 6,4% 6,6% 6,1% 6,4% 6,4% 6,5%
MAART 7,9% 8,1% 7,8% 7,7% 7,9% 8,4% 8,0% 7,9% 7,8% 7,9%
APRIL 8,6% 8,7% 8,6% 8,6% 8,9% 9,1% 8,6% 9,2% 8,7% 8,6%
MEI 9,8% 10,0% 9,4% 9,8% 9,5% 10,1% 9,4% 9,9% 9,1% 9,1%
JUNI 8,9% 9,0% 8,6% 9,2% 8,9% 8,8% 8,7% 8,8% 8,7% 8,7%
JULI 5,8% 5,8% 6,2% 6,3% 6,0% 5,9% 6,0% 5,8% 6,1% 6,1%
AUGUSTUS 5,5% 5,7% 5,8% 5,7% 6,0% 5,9% 6,1% 5,9% 5,9% 6,2%
SEPTEMBER 9,8% 10,1% 9,5% 9,7% 9,8% 9,7% 10,0% 9,6% 10,0% 10,1%
OKTOBER 11,2% 10,7% 10,9% 10,8% 10,6% 10,1% 10,8% 10,4% 10,7% 10,2%
NOVEMBER 10,9% 10,4% 10,8% 10,3% 10,2% 9,8% 10,3% 10,1% 10,3% 10,0%
DECEMBER 9,7% 9,3% 10,1% 10,0% 9,7% 9,4% 9,8% 9,7% 9,9% 9,9%
1E KWARTAAL 19,6% 20,2% 20,1% 19,6% 20,6% 21,2% 20,5% 20,7% 20,6% 20,9%
2E KWARTAAL 27,4% 27,7% 26,7% 27,6% 27,2% 28,0% 26,6% 27,8% 26,6% 26,5%
3E KWARTAAL 21,1% 21,7% 21,5% 21,7% 21,7% 21,5% 22,1% 21,3% 21,9% 22,4%
4E KWARTAAL 31,9% 30,4% 31,7% 31,1% 30,5% 29,3% 30,9% 30,2% 30,9% 30,1%
1E HALFJAAR 47,0% 47,9% 46,7% 47,1% 47,8% 49,2% 47,0% 48,5% 47,2% 47,5%
2E HALFJAAR 53,0% 52,1% 53,3% 52,9% 52,2% 50,8% 53,0% 51,5% 52,8% 52,5%
TOTAAL 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
BRON: NIELSEN
29. Copyright 2017 The Nielsen Company. 29
BRUTO MEDIABESTEDINGEN 2007-2016
3.5 Seizoen
De tweede helft van het jaar is doorgaans ‘zwaarder’ dan de eerste helft,
gemeten in bruto mediabestedingen. Daarbinnen is het vierde kwartaal
het kwartaal met het grootste aandeel, dat meestal 30% of meer is. De
zomerdip zit in het derde kwartaal met een aandeel van hooguit 22%. Maar
dan moeten er wel Olympische Spelen en/of andere sportevenementen
zijn, zoals in 2016.
De piek in augustus wordt verklaard door de Olympische Spelen in Rio.
Blijkbaar zijn er onder invloed van die spelen behoorlijk wat budgetten
geconcentreerd in augustus, want in de rest van het jaar blijven alle
maanden onder niveau. Daarbij moet wel worden aangetekend dat
augustus altijd een zwakke maand is, dus een piek is zo gemaakt.
BRON: NIELSEN
GRAFIEK 3.4: BESTEDINGSAANDELEN PER MAAND 2014 EN GEMIDDELD 2007-2016
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
JAN FEB MAR APR MAY JUN JUL AUG SEP OCT NOV DEC
2016 GEMIDDELD 2007-2016
BRON: NIELSEN
GRAFIEK 3.5: ONTWIKKELING BRUTO MEDIABESTEDINGEN PER MAAND EN CUMULATIEF, 2016 T.O.V. 2015
-10%
-8%
-6%
-4%
-2%
0%
2%
4%
6%
8%
10%
JAN FEB MAR APR MEI JUN JUL AUG SEP OKT NOV DEC
2016 VS. 2015 PER MAAND 2016 VS. 2015 CUMULATIEF
30. Copyright 2017 The Nielsen Company. 30
AN UNCOMMON SENSE OF THE CONSUMER™
HOOFDSTUK 4
TELEVISIE
31. Copyright 2017 The Nielsen Company. 31
TELEVISIE
SAMENVATTING
• Retail nu grootste hoofdgroep
• Gemiddelde tarief per spot daalt tot onder € 700,-
• Digitale televisie stuwt groei
4.1 Per exploitant
De lineaire kijktijd van televisie staat onder druk. Uitgesteld kijken en VOD-
diensten snoepen steeds meer van het traditionele kijkvolume af, vooral
in de jongere doelgroepen. In 2016 bijvoorbeeld is de gemiddelde lineaire
kijktijd onder jongeren (13-19 jaar) bijna 18% afgenomen in prime time.
Ze keken al niet zoveel televisie en dat wordt alleen maar minder. Youtube
komt daarvoor in de plaats met helden als Enzo Knol en merken als Stuk TV.
Tegengestelde beweging tussen Unilever en
Procter & Gamble
TABEL 4.1: BRUTO MEDIABESTEDINGEN, AANDELEN EN INDICES PER EXPLOITANT, TELEVISIE, 2007-2016
BESTEDINGEN X € 1.000 TOTAAL RTL
NEDERLAND
SBS
NEDERLAND
STER BRANDDELI TRIADE
MEDIA
THE WALT
DISNEY COMP.
OVERIG*
2007 3.022.371 1.232.730 950.309 436.386 186.802 - 37.933 178.211
2008 3.070.934 1.201.300 1.025.161 539.564 223.411 - 29.940 51.557
2009 3.050.578 1.211.890 1.056.024 501.158 216.548 - 26.186 38.772
2010 3.341.945 1.434.064 1.025.971 579.794 222.179 - 33.207 46.731
2011 3.414.579 1.580.487 1.030.027 518.076 238.296 - 35.943 11.750
2012 3.171.987 1.463.759 907.272 510.064 209.385 40.461 32.084 8.962
2013 3.282.632 1.571.988 899.813 464.549 284.837 32.861 28.518 66
2014 3.661.614 1.557.568 883.254 736.111 425.530 35.616 23.535 -
2015 3.676.139 1.634.224 851.741 629.288 510.907 30.429 19.550 -
2016 3.690.952 1.628.223 759.930 662.064 564.150 64.580 12.004 -
AANDELEN TOTAAL RTL
NEDERLAND
SBS
NEDERLAND
STER BRANDDELI TRIADE
MEDIA
THE WALT
DISNEY COMP.
OVERIG*
2007 100% 41% 31% 14% 6% - 1% 6%
2008 100% 39% 33% 18% 7% - 1% 2%
2009 100% 40% 35% 16% 7% - 1% 1%
2010 100% 43% 31% 17% 7% - 1% 1%
2011 100% 46% 30% 15% 7% - 1% 0%
2012 100% 46% 29% 16% 7% 1% 1% 0%
2013 100% 48% 27% 14% 9% 1% 1% 0%
2014 100% 43% 24% 20% 12% 1% 1% -
2015 100% 44% 23% 17% 14% 1% 1% -
2016 100% 44% 21% 18% 15% 2% 0% -
INDICES (2007 = 100) TOTAAL RTL
NEDERLAND
SBS
NEDERLAND
STER BRANDDELI TRIADE
MEDIA
THE WALT
DISNEY COMP.
OVERIG*
2007 100 100 100 100 100 - 100 100
2008 102 97 108 124 120 - 79 29
2009 101 98 111 115 116 - 69 22
2010 111 116 108 133 119 - 88 26
2011 113 128 108 119 128 - 95 7
2012 105 119 95 117 112 2012 = 100 85 5
2013 109 128 95 106 152 81 75 0
2014 121 126 93 169 228 108 62 -
2015 122 133 90 144 274 85 52 -
2016 122 132 80 152 302 212 32 -
*OVERIG: TALPA NEDERLAND, VIMN NETHERLANDS, DISCOVERY COMMUNICATIONS BENELUX
BRON: NIELSEN
32. Copyright 2017 The Nielsen Company. 32
TELEVISIE
Bij de oudere doelgroepen doet Netflix het goed. Inmiddels heeft ruim
een kwart van de Nederlandse huishoudens al een abonnement op de
videodienst en vieren series als Homeland, House of Cards en Breaking Bad
hoogtijdagen.
Naast de concurrentie van videoplatforms heeft ook het kijken op andere
devices invloed op de kijkcijfers zoals die nu gemeten worden. Tot voor
kort werd alleen het televisietoestel meegenomen in de metingen, maar
sinds 2016 meet de Stichting KijkOnderzoek ook het kijken op andere
devices zoals smartphone en tablet. Op termijn worden deze kijkcijfers
geïntegreerd in het klassieke kijkonderzoek.
Het lijkt soms alsof er helemaal geen lineaire televisie wordt gekeken, maar
niks is minder waar. De lineaire kijktijd bedroeg in 2016 nog altijd ruim
170 minuten per dag. Daarbovenop komt nog bijna 13 minuten uitgesteld
kijken, waarmee de kijktijd uitkomt op 183 minuten. Dat is bijna 4% lager
dan in 2015. De langste kijktijd werd in 2014 gemeten. Toen zaten we
dagelijks 200 minuten voor de televisie.
De lineaire kijktijd mag dan gedaald zijn, de bruto mediabestedingen
namen nog wel toe in 2016. De toename is slechts 0,4%, maar een stijging
is een stijging. RTL, SBS en Walt Disney leverden budget in, de overige
exploitanten zagen de bruto spotinkomsten toenemen.
Over langere periode gemeten blijkt BrandDeli de beste cijfers te hebben.
De index ten opzichte van 2007 (=100) staat in 2016 op 302. Dat is een
verdrievoudiging van de bruto om zet. Het aandeel van BrandDeli staat
ondertussen op 15%. SBS en Walt Disney hebben de afgelopen jaren juist
aandeel ingeleverd. SBS beleefde in 2009 een topjaar met een aandeel van
34,6%. In 2016 is daar 14%-punt vanaf. Bij Walt Disney is het aandeel veel
kleiner, maar relatief gezien is de daling van het aandeel daar het grootst.
In 2007 bedroeg dat aandeel 1,3%, in 2016 is dat geslonken naar 0,3%.
Het kleine verlies aan omzet dat RTL te verwerken kreeg in 2016 is
gecompenseerd door de overname van Triade Media. Aanvankelijk was
eind 2015 sprake van een samenwerking, maar in de loop van 2016 werd
duidelijk dat RTL een meerderheidsbelang had genomen in de exploitant
van themazenders. Triade verdubbelde de omzet in 2016.
Als de bestedingen van televisie worden verdeeld naar de onderliggende
mediumgroepen, is te zien dat digitale televisie en de publieke zenders
verantwoordelijk zijn voor de groei in 2016. Bij de commerciële zenders
dalen de budgetten, maar de overmacht blijft groot.
TABEL 4.2: BRUTO MEDIABESTEDINGEN PER MEDIUMGROEP, TELEVISIE, 2012-2016
BEDRAGEN X € 1.000 2012 2013 2014 2015 2016
COMMERCIËLE TELEVISIE 2.612.815 2.772.111 2.876.220 2.954.822 2.854.573
PUBLIEKE TELEVISIE 510.064 464.549 736.111 629.288 662.064
DIGITALE TELEVISIE 49.108 45.973 49.284 92.029 174.314
TOTAAL 3.171.987 3.282.632 3.661.614 3.676.139 3.690.952
AANDELEN 2012 2013 2014 2015 2016
COMMERCIËLE TELEVISIE 82% 84% 79% 80% 77%
PUBLIEKE TELEVISIE 16% 14% 20% 17% 18%
DIGITALE TELEVISIE 2% 1% 1% 3% 5%
TOTAAL 100% 100% 100% 100% 100%
INDICES (2012 =100) 2012 2013 2014 2015 2016
COMMERCIËLE TELEVISIE 100 106 110 113 109
PUBLIEKE TELEVISIE 100 91 144 123 130
DIGITALE TELEVISIE 100 94 100 187 355
TOTAAL 100 103 115 116 116
BRON: NIELSEN
33. Copyright 2017 The Nielsen Company. 33
TELEVISIE
Het gemiddelde budget per adverteerder blijft gedurende de periode 2007-
2016 zweven rond de € 3 miljoen. Het lijkt haast een vast gegeven. Dat kan
niet gezegd worden van het aantal spots en het gemiddelde tarief per spot.
Het volume neemt in de genoemde periode fors toe, maar de bestedingen
kunnen dat groeitempo niet bijbenen. Het gevolg is een dalend tarief per
spot. In 2007 werd bruto nog € 1.760,- betaald voor het uitzenden van een
spot. In 2016 is dat gedaald naar € 675,-. De volumestijging en prijsdaling
wordt voor een groot deel verklaard door de toevoeging van kleinere
zenders aan de registratie.
TABEL 4.3: BRUTO MEDIABESTEDINGEN, AANTAL SPOTS EN ADVERTEERDERS,
TELEVISIE, 2007-2016
JAAR BESTEDINGEN X € 1.000 AANTAL SPOTS AANTAL ADVERTEERDERS
2007 3.022.371 1.717.608 999
2008 3.070.934 1.811.376 1.008
2009 3.050.578 1.723.916 964
2010 3.341.945 2.041.629 1.096
2011 3.414.579 2.154.776 1.096
2012 3.171.987 2.356.569 1.095
2013 3.282.632 2.643.268 1.102
2014 3.661.614 3.159.627 1.178
2015 3.676.139 4.409.122 1.271
2016 3.690.952 5.464.148 1.212
JAAR TARIEF / SPOT BUDGET /
ADVERTEERDER
AANTAL SPOTS /
ADVERTEERDER
2007 € 1.760 € 3.025.397 1.719
2008 € 1.695 € 3.046.561 1.797
2009 € 1.770 € 3.164.500 1.788
2010 € 1.637 € 3.049.220 1.863
2011 € 1.585 € 3.115.492 1.966
2012 € 1.346 € 2.896.792 2.152
2013 € 1.242 € 2.978.795 2.399
2014 € 1.159 € 3.108.331 2.682
2015 € 834 € 2.892.320 3.469
2016 € 675 € 3.045.340 4.508
BRON: NIELSEN
BRON: NIELSEN
0
50
100
150
200
250
300
350
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
AANTAL SPOTS GEM. TARIEF PER SPOT AANTAL ADVERTEERDERS GEM. BUDGET PER ADVERTEERDER
GRAFIEK 4.1: ONTWIKKELING AANTAL SPOTS EN ADVERTEERDERS + GEM. TARIEF PER SPOT EN GEM. BUDGET PER ADVERTEERDER, TELEVISIE, 2007-2016 (2007=100)