KANSA bepleit ‘n gebalanseerde, gesonde leefstyl. Dit kan bereik word deur slim voedselkeuses te maak, gereeld oefening te doen, die handhawing van ‘n gesonde gewig en om tabak en alkohol te vermy. In onlangse studies (deur die World Cancer Research Fund International) is die verband tussen vetsug en 11 kankers bevestig. Hierdie bevindinge beklemtoon die groot rol wat vetsug speel in die verhoging van die risiko vir kanker. Voeding, fisiese aktiwiteit en liggaam samestelling speel ‘n sentrale rol in die vermindering van kankerrisiko.
Lees meer: http://www.cansa.org.za/n-gebalanseerde-leefstyl-gekoppel-aan-jou-kankerrisiko/
CANSA Wenke vir 'n gebalanseerde leefstyl 2017 Afrikaans
1.
2. • 30 - 40% van kankers kan
voorkom word deur
lewenstylfaktore
• Dieët
• Oefening
• Die vermyding van agente
wat kanker veroorsaak
(karsinogene)
3. • Eet seisoenale vars vrugte en groente
(verskeidenheid is belangrik)
• Kies heelgraan voedsel (hoë vesel inname)
• Beperk jou rooivleis inname (eet eerder vis,
bone, lensies en soja)
• Vermy geprosesseerde kosse (spek, wors, ens.)
• Drink genoeg skoon en veilige water (as a
riglyn – ten minste agt glase per dag) ipv
versoete drankies
• Verminder jou sout en suiker inname
• Behou ‘n gesonde liggaamsgewig
• Vermy karsinogene
4. • Doen ten minste 30 minute oefening
elke dag (5 of meer dae per week)
• Beskerm jouself teen die son en smeer
sonskerm gereeld aan (SPF 20-50)
volgens vel tipe
• Gaan vir gereelde siftingstoetse
• Lees etikette op voedselverpakkings
5. • Slegte dieët
• Baie sout en suiker
• Dieët bestaande uit geprosesseerde voedsel
• Onaktiwiteit
• Om oorgewig te wees
• Karsinogene:
• Alkohol (probeer vermy)
• Rook (alle tabak produkte, insluitend
hookah en e-sigarette)
• Om nie vir gereelde siftingstoetse te gaan nie
6. • ‘n Gesonde gewig word gedefinieer (vir
grootmense) as Body Mass Index (BMI) in die
omgewing van 18.5 tot 25.0
• BMI kan gebruik word om aan te dui of jy
oorgewig, vetsugtig, ondergewig of normaal is
• Hoe om BMI* uit te werk
BMI = [gewig in kilogram (kg)] gedeel deur (÷)
[height in metres (m)]2
• Om ‘n gesonde gewig te haal en daar te bly is
belangrik om die risiko van kanker en ander
chroniese siektes te verminder
*Om oorgewig of vetsugtig te wees verhoog die risiko van 'n paar
vorme van kanker, insluitend dié van die bors (in vroue, post-
menopouse), kolorektale, endometrium (die wand van die
baarmoeder), slukderm, pankreas en niere, onder andere
7.
8. • Vetsug het ‘n globale epidemie geword – ±1.3 biljoen mense is
oorgewig of vetsugtig
• In ‘n onlangse opname*, was dit gevind dat 61% van Suid-Afrikaners is
oorgewig, vetsugtig of uiters vetsugtig
• Meer Suid-Afrikaanse grootmense sterf agv vetsug, as armoede
• Om oorgewig te wees kan die kankerrisiko in baie opsigte verhoog.
Een so manier is dat oortollige gewig veroorsaak dat jou liggaam meer
estrogeen en insulin (hormone wat die groei van kanker stimuleer)
moet verskaf en sirkuleer
• Vetsug is ook gekoppel aan nie-oordraagbare siektes, soos diabetes
mellitus, koronêre hartsiekte en hoë bloeddruk
*gedoen deur die SA Mediese Navorsingsraad
9. • KANSA wil hê jy moet onthou – dit is wat in jou huis in kom wat saak
maak, so koop slim. Jou trollie moet 'n wye verskeidenheid van
voedsel bevat en van elk van die volgende items inkorporeer:
10.
11. KANSA se Mobiel Gesondheidskliniekereis na
verafgeleë gebiede in SA om sifting te verskaf
(ook beskikbaar by sommige KANSA Sogsentra):
• Kliniese borsondersoeke
• SureTouch – siftingstoets vir borskanker
• Papsmeer – siftingstoets vir die vroeë diagnose van servikale kanker
• Prostaat Spesifieke Antigeen (PSA) toets – vingerprik bloed toets om
prostaatabnormaliteite op te spoor
• FotoFinder sifting – moesie kartering dermoskoop toestel vir die
opsporing van velkanker
• Kolorektale kanker sifting – toets vir okkulte (verborge) bloed in
stoelgang
Kontak asb jou naaste KANSA Sorgsentrum met
betrekking tot die beskikbaarheid en koste van sifting dienste