Warm weer moedig mense van nature aan om meer tyd in die buitelug deur te bring. Geniet jou somer, sê KANSA, maar wees verstandig en onthou ten alle tye om jou vel te beskerm teen die vuurwarm son van Afrika.
Elke jaar gedurende die warm somermaande maak KANSA mense opnuut weer bewus van velkanker. KANSA se SonSlim-veldtog waarsku Suid-Afrikaners elke jaar teen die gevare van oormatige blootstelling aan die son.
3. Wat is velkanker?
• Velkanker is as gevolg van
vel selbeskadiging
• Dit begin in die boonste laag
van die vel ( die onderste
gedeelte van die epidermis)
4. Wees veilig in die son
• Vermy sonlig tussen 10vm en 3nm. Bly in
die koelte of sover as moontlik onder ‘n
UV-beskermde sambreel
• Dra beskermende klere: dig-geweefde wye
rand hoede en UV-beskermende
klere/volligaam swemklere vir peuters
• Dra sonbrille met UV-beskerming van
UV400
• Wend sonskerm gereeld aan volgens
veltipe (SPF 20-50)
• Vermy sonbeddens en sonlampe
• Ten minste 80% van velskade wat deur die son veroorsaak word, vind
plaas voor die ouderdom van 18 en manifesteer eers later in die lewe
Die goeie nuus is dat die risiko van velkanker kan verminder word deur die
son te respekteer en die volgende wenke toe te pas:
5. Hoe om die risiko van velkanker te verminder
Merk die merk :
• Ondersoek jou vel gereeld elke maand
• Volg die ABCDE reëls
• Vra 'n familielid of vriend om jou rug te
ondersoek, sowel as die bokant van jou
kop
• As jy enige waarskuwingstekens
opmerk - sien 'n dokter of dermatoloog
onmiddellik
6. Waarskuwingstekens van velkanker - ABCDE
• Asimmetries – ‘n moesie of merk met een helfte
anders as die ander helfte (dus nie simmetries
nie). Gewone moesies is rond en simmetries
• Buitelyn afwykings – gekartelde/swak omlynde
kante. Gewone moesies is glad en het
gelykmatige rante
• Chromatiek – kleur variasies; taankleurig, swart,
bruin, rooi, wit, blou. Gewone moesies is
gewoonlik ‘n enkel-skakering van bruin of swart
• D – Deursnit is groter as 6mm
• E – Evoleer – word groter en word meer
prominent
10. Wees ingelig – ken die ‘lingo’
• SBF/SPF is die ‘Sonbeskermingsfaktor’
(SBF of SPF in Engels) wat gewoonlik op
sonskerm bottels gevind word. Dit is 'n
maatstaf van hoe goed dit jou vel teen UV
strale beskerm en dui aan hoe lank jy in
die son kan bly voor sonbrand plaavsind,
in teenstelling met wanneer jy geen
sonskerm aan het nie. KANSA moedig die
gebruik van SPF 20-50 aan
11. Wees ingelig – ken die ‘lingo’
• UV verwys na ultraviolet lig wat deur die son uitgestraal word.
UV-strale beskadig en ontwrig die selle van jou vel. Dit
veroorsaak sonbrand en kan tot velkanker lei
• KSVE (CSOR) is die KANSA Seël Van Erkenning (CANSA Seal Of
Recognition), wat verskyn op alle goedgekeurde
sonskermprodukte. Dit waarborg dat die vervaardigers van
hierdie UV-beskermende produkte aan streng kriteria voldoen
soos deur KANSA bepaal
12. Wees ingelig – ken die ‘lingo’
• UBF is soortgelyk aan die SBF aanduiding van
sonskerm, maar UBF word gewoonlik op
klere gesien. Dit dui op die Ultraviolet-
beskermingsfaktor van klere, sonbrille en
hoede, om jou te beskerm teen die UV strale
van die son
• Merk die merk is 'n term waarna ons verwys wanneer ons jou
aanmoedig om velondersoeke te doen. Dit is belangrik om 'n
ogie te hou op die merke, moesies en kolle op jou vel en om
kennis te neem van enige veranderinge. Maak seker om die
ABCDE reëls te volg wanneer jy hierdie self-ondersoeke doen
13. Hoe om die risiko van
velkanker te verminder
Siftingstoets:
• KANSA bied siftingstegnologie vir
velkanker deur die moesie-
kartering dermoskoop toestel
genaamd die FotoFinder
• Die siftingstoets is beskikbaar by
sommige KANSA Sorgsentra en
Mobiele Gesondheidsklinieke
landswyd
• Elke kliënt met verdagte vel-
skade word verwys vir 'n
intensiewe vel evaluering.
15. Disclaimer:
Whilst the Cancer Association of South Africa (CANSA) has taken every precaution in
compiling this presentation, neither it, nor any contributor(s) to this presentation can be
held responsible for any action (or the lack thereof) taken by any person or organisation
wherever they shall be based, as a result, direct or otherwise, of information contained in,
or accessed through, this presentation.