1837-1847 жылдардағы Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс

1. Ашық сабақтар
Қазақстан тарихы. 8 сынып.
Сабақ тақырыбы:
1837-1847 жылдардағы
Кенесары Қасымұлы бастаған
көтеріліс
Тарих пәнінің мұғалімі:
Калибекова Гүлжанар

2. Ашық сабақтар
Сабақ мақсаты:
Білімділік: Оқулықтан тыс қосымша тарихи шығармалар,
тарихи құжаттар мен деректерден ұлт-азаттық қозғалыстың алғы
шарттарын, сипатын, ерекшелігін, мақсатын ашып көрсете
отырып, Кенесары Қасымұлы өзі батыр, өзі хан, өзі көсем, өзі
дипломат халқының бостандығы мен тәуелсіздігі үшін күрескен
мемлекет қайраткері екендігін, “ұлт-азаттық қозғалыс”,
“тәуелсіздік” ұғымын қалыптастыру, жан-жақты талдай білуге
баулу.
Дамытушылық: 1837–1847 жылдары Кенесары бастаған ұлт-
азаттық қозғалыс тақырыбын қортындылай келіп, түйіткілдерді
сұраққа жауап беру барысында оқушыларды әлеуметтік –
экономикалық және саяси дамудың тарихи құбылыстардың
күрделі кешендері талдай білуге және олардың арасындағы
байланыстарды айқындай білуге, идеологиялық құбылыстардың
таптық мәнін аша білуге баулу.
Тәрбиелік: Халқының бостандығы мен тәуелсіздігі үшін
күрескен Кенесарыдай батырдың ерлігін дәріптей отырып,
оқушылардың ұлттық сана – сезімін жеріне, еліне деген
сүйіспеншілігін арттыру, патриоттық тәрбие беру, өз көзқарасын

3. Ашық сабақтарАшық сабақтар
Қазақ дейтін бастау үшін бар көшті,
Елі үшін жорық жасап жан кешті.
Бөгенбай да, Қабанбай да, Абылай,
Тәуелсіздік жолын іздеп жан кешті.

4. Ашық сабақтар
Психологиялық дайындық.
Жарқырап күн де ашылды
Айналаға нұр шашылды
Қайырлы күн!
Біз көңілді баламыз
Қайырлы күн!
Сәлемдесіп аламыз
Қайырлы күн болсын!
Сабағымыз сәттілікке толсын!

5. Ашық сабақтар
ТОП ЕРЕЖЕСІ
• 1. Бірлесіп жұмыс жасау
• 2. Уақытпен санасу
• 3. Мұғалімді тыңдау
• 4. Бір-бірімізді тыңдау

6. Ашық сабақтар
аза тыҚ қ ң соңғы ханы, айбарлы да аяулы арыстың
бірегейі.Ол 1802 жылы д ниеге келіп, 1847 жылы айтысү қ
бол ан.. XIX асырды 30-40-шы жылдарын амты ан еғ ғ ң қ ғ ң
ірі халы ты сипаты бар к теріліс басшысы, ш ж зқ қ ө ү ү
мойында ан Абылай ханны немересі, асым т реніғ ң Қ ө ң
баласы
Б л м тінде кім туралы айтылып отыр?ұ ә

7. Ашық сабақтар
Кенесары Қасымұлы
(1802-1847)
Кенесары Қасымұлы – хан, қазақтардың патшалық Ресей
мен Қоқан хандығына қарсы ұлт-азаттық қозғалысының
басшысы.

8. Ашық сабақтар

9. Ашық сабақтар
10.10.2016ж
§26. 1837-1847жж. Кенесары Қасымұлы
бастаған ұлт-азаттық қозғалыс.
Жоспары: 1. Көтерілістің басталу себептері мен
барысы
2. Кенесары Қасымұлы
3. Көтерілісітің басталуы

10. Ашық сабақтар

11. Ашық сабақтар
І топ:
Кенесары Қасымұлы көтерілісінің
себептері неде?
ІІ топ:
Кенесары Қасымұлы көтерілісіні
мақсаты неде?
ІІІ топ:
Көтерілістің шешуші кезеңге өтуі

12. Ашық сабақтар
Көтерілістің
себебтері
1. Патша үкіметі
жерлерді жаппай
тартып ала бастады
4. Патша үкіметінің әскери
отрядтары шабуыл жасап
күн көрсетпеді
3. Алым- салық
түрлері көбейе түсті
2. Хан билігінің
жойылуы
наразылық туғызды

13. Ашық сабақтар

14. Ашық сабақтар
Қозғаушы
күштер:
Қарапайым
көшпелелер
Старшындар
Билер,
Сұлтандар
Батырлар
жетекшілік етті

15. Ашық сабақтар
поляктар
түркмен
қарақалпақ Өзбек
башқұрт
орыс
қазақ
Ұлттық
құрамы.

16. Ашық сабақтар
А Ш К НБ
Т
Х
Ж
Р
Ә
Ә С
Қ
Б
Қ
М
М
Ж
Ж
С
Әріптер сөйлейді

17. Ашық сабақтар
Алаша хан

18. Ашық сабақтар
шоқпар

19. Ашық сабақтар
Кенесары

20. Ашық сабақтар
Бәйтерек

21. Ашық сабақтар
Наурызбай

22. Ашық сабақтар
Тәуке хан

23. Ашық сабақтар
Әйтеке би

24. Ашық сабақтар
сұлтан

25. Ашық сабақтар
Құрылтай

26. Ашық сабақтар
Жоңғар

27. Ашық сабақтар
хан

28. Ашық сабақтар
Рубасы

29. Ашық сабақтар
Қозыбасы

30. Ашық сабақтар
Мұрындық

31. Ашық сабақтар
Жеті жарғы

32. Ашық сабақтар
жеті

33. Ашық сабақтар
Әбілқайыр

34. Ашық сабақтар
батыр

35. Ашық сабақтар
Малайсары

36. Ашық сабақтар
Сабалақ

37. Ашық сабақтар
Семантикалық карта
Оқиғалар,
жылдар
Кенесары
өмір сүрді
Кенесары
хан болды
Көтеріліс
болған
жылдар
Көтер-лер
Ақмола
бекінісін өртеді
Кенесары қолы
Ташкентке
аттанды
1844 ж. ұрыста
қанша сұлтан
мерт болды
Кенесары
қырғыз жеріне
басып кірді
Кенесарының
ағасы Саржан
қаза болды
Көтеріліске
сұлтан,старшын,
би қатысты
44 1802-1847 1841ж. 1847ж. 1838ж. ж.1841-
1847ж.
80-нен
астам
1847ж. 1837-
1847ж.

38. Ашық сабақтар
Семантикалық карта
Оқиғалар,
жылдар
Кенесары
өмір сүрді
Кенесары
хан болды
Көтеріліс
болған
жылдар
Көтер-лер
Ақмола
бекінісін өртеді
Кенесары қолы
Ташкентке
аттанды
1844 ж. ұрыста
қанша сұлтан
мерт болды
Кенесары
қырғыз жеріне
басып кірді
Кенесарының
ағасы Саржан
қаза болды
Көтеріліске
сұлтан,старшын,
би қатысты
44 1802-1847 1841ж. 1836ж. 1838ж. ж.1841-
1847ж.
80-нен
астам
1847ж.
1837-
1847ж.
+
+
+
+
+
+
+
+
+

39. Ашық сабақтар

40. Ашық сабақтар
• 1382 жылы Алтын орданың ханы
Тоқтамыс Мәскеуді өртеп жіберді. Оның
мақсаты елінің билігін нығайтып,
қарсыластарының алдында күштілігін
дәлелдеу. Арада 500 жылдай уақыт
өткеннен кейін тағы бір қала Мәскеудің
күйін кешті.
• Сұрақ:Өртенген қай қала? Оны өртеген
адамның мақсаты қандай?

41. Ашық сабақтар
• Жауабы:
• Ақмола бекінісі. 1838
жылы 26 мамырда
Кенесары Қасымұлы
патшаның отарлау
сайысатына
қарсылығын осылай
бастады.

42. Ашық сабақтар
• Абылай ханның ұрпағы, тарих
ғылымының докторы. “ХІХ ғасырдың
20-40 жылдарындағы Қазақстан” –
деген еңбегінде Кенесары Қасымұлы
бастаған көтерілісті ашып жазғаны
үшін 25 жылға бас бостандығынан
айырылған кім?

43. Ашық сабақтар
• Жауабы:
• Ермұхан Бекмаханов

44. Ашық сабақтар
• Ол өз кезінде өте білімді, Түркістан
қаласы маңындағы Қарнақ
медресесінде білім алған. Өз
замандастарының айтуынша аласа
бойлы, өте жігерлі адам болған.
Ш.Уалихановтың мәліметі бойынша
• 12 әйелі, 30 баласы, 40 қызы
болған. Жоңғарлардың атақты
қонтайшысы Қалдан-цереннің
баласымен жекпе-жекте жеңіп оны
өлтірген

45. Ашық сабақтар
• Жауабы:
• Абылай хан.

46. Ашық сабақтар
Дискуссиялық өрнек
Кенсарының ағасы Саржанды Қоқан ханы
өлтірді
Кенесары Абылай ханның шөбересі
1845 ж. сәуірде Кенесары ауылына орыс
елшілері Долгов пен Герн келді
Қырғыз манаптары Кенесарының Қоқан
хандығына қарсы бірігіп күресу жөніндегі
ұсынысын қабылдамады
1844 жылы шілдеде көтерілісшілер жеңіліс
тапты
1843 жылы көтерілісті басуға сұлтан Жан-
төреұлы, Айшуақұлы белсене кірісті
1857 жылы Кенсары Майтөбе түбінде қаза
тапты

47. Ашық сабақтар
Дискуссиялық өрнек
Кенсарының ағасы Саржанды Қоқан ханы
өлтірді ИӘ
Кенесары Абылай ханның шөбересі
1845 ж. сәуірде Кенесары ауылына орыс
елшілері Долгов пен Герн келді
Қырғыз манаптары Кенесарының Қоқан
хандығына қарсы бірігіп күресу жөніндегі
ұсынысын қабылдамады
1844 жылы шілдеде көтерілісшілер жеңіліс
тапты
1843 жылы көтерілісті басуға сұлтан Жан-
төреұлы, Айшуақұлы белсене кірісті
Жоқ
Ия
Жоқ
Ия
Ия
1857 жылы Кенсары Майтөбе түбінде қаза
тапты
Жоқ

48. Ашық сабақтар
Цифрлар сөйлейді
1.1837-1847ж.ж 1. 1783-1797ж.ж 1.1773-1775 ж.ж
2.1822ж 2. 1824 ж 2.1802 ж
3.1837 ж 3. 1841 ж 3. 1843 ж
4.1838 ж тамыз 4. 1841 ж 4. 1845 ж ақпан
5. 1838 ж 5. 1840 ж 5. 1842 ж
6. 1847ж 6. 1844 ж 6.1842 ж
7. 20 мың 7. 300 7. 10 мың

49. Ашық сабақтар

50. Ашық сабақтар
• Зекет
• Ұшыр
• Баж салығы
• Мыңбасылар
• Айырым
Сөздердің мағнасын аш.

51. Ашық сабақтар
• Зекет- мал өсірушілерден
алынатын салық
• Ұшыр- диқандардан алынатын
салық
• Баж салығы-көпестердің сауда
кереуендерінен алынатын салық
• Мыңбасылар ерекше көзге
түскен сарбаздар
• Айырым- хан әскері.

52. Ашық сабақтар
Сырым Датұлы бастаған
көтерілістің
Кенесары Қасымұлы бастаған
көтерілістің
Сырым мен Кенесары көтерілісінің салыстырмалы сипаты.
“Венн диаграммасы”

53. Ашық сабақтар
Сырым Датұлы бастаған
көтерілістің
Кенесары Қасымұлы бастаған
көтерілістің
Сырым мен Кенесары көтерілісінің салыстырмалы сипаты.
“Венн диаграммасы”
Отаршылдық
езгіге қарсы
бағытталған
Қазақ шаруалары,
билер, старшындар
Қазақ өлкесіндегі
ең ұзақ
көтерілістер
Феодалдық топтардың
Кенесарыны қолдамауы
Кіші жүзді - Еділ-Арал
теңізін қамтыған
Еділдің шығысындағы ірі
халықтық сипаттағы
қозғалыс.
Қоқандықтардың
тепкісіндегі қазақтарды
азат ету.
Бүкіл Қазақстанды
қамтыған ұлт-азаттық
қозғалыс
Қазақ феодалдарының
арасындағы алауыздық
және ру аралық
қайшылықтар
Қазақ өлкесіндегі ең ұзақ
көтеріліс 14 жылға
созылды.
Қазақ өлкесіндегі ең
ұзақ көтеріліс 10 жылға
созылды

54. Ашық сабақтар
Несімен
аты
алды?қ
Ол
кім?
Не
істеді?
«Категориялы топтастыру стратегиясы» ар ылы,қ
о ушылар Кенесары туралы білімін ке ірек талдап, ойларынқ ң
жина тап, орта а салады.қ ғ
Сонда о ушыны жа а та ырып бойынша не білетіні, неқ ң ң қ
білмейтіні аны талды.қ
Кенесары

55. Ашық сабақтар
Сәйкесін тап
1. Кенесары бастаған көтеріліс
болды
2. Кенсарының саяси
көзқарасының қалыптасуына
әсер етті
3. Кенсары қолын басқарған
атақты батыр
4. 1842 ж. көтерілісті қанға
бояуды ойластырған Орынбор
губернаторы
5.Патша талаптарын
Кенесарыға жеткізген орыс
елшілері
6. Орта жүздің соңғы ресми
ханы
7. Сырым Датұлы бастаған
көтеріліс болды
8. Кенесарының Қоқан
бектеріне қарсы күресін
1. Саурық
2. Долгов пен Герн
3. 1783-1797жж.
4. Айғаным ханым
5. 1837-1847жж.
6.Қасым сұлтан
7.Иман
8. В.А.Обручев

56. Ашық сабақтар
Сәйкесін тап
1. Кенесары бастаған көтеріліс
болды
2. Кенсарының саяси
көзқарасының қалыптасуына
әсер етті
3. Кенсары қолын басқарған
атақты батыр
4. 1842 ж. көтерілісті қанға
бояуды ойластырған Орынбор
губернаторы
5.Патша талаптарын
Кенесарыға жеткізген орыс
елшілері
6. Орта жүздің соңғы ресми
ханы
7. Сырым Датұлы бастаған
көтеріліс болды
8. Кенесарының Қоқан
бектеріне қарсы күресін
1. 1837-1847жж.
2. Қасым сұлтан
3. Иман
4. В.А.Обручев
5. Долгов пен Герн
6. Айғаным ханым
7. 1783-1797жж.
8. Саурық

57. Ашық сабақтар

58. Ашық сабақтар
1847 ж. қырғыз
манаптарының
әскерімен
Қорытынды

59. Ашық сабақтар
Үйге тапсырма:
§26. Кенесары
Қасымұлының өмірімен
байланысты қосымша
мәліметтер оқып келу.

60. Ашық сабақтар

61. Ашық сабақтар

62. Ашық сабақтар