1. P R E S E N T A S I K I M I A T E K N I K
BAJA(steel)
OLEH KELOMPOK 6 (GANJIL) :
N A A D I YA H W P E RT IWI 1 4 5 0 6 0 1 0 7 111 0 3 5
B E S A R WI R A D H A RMA 1 4 5 0 6 0 1 0 7 111 0 3 7
MA U L A N A R I Z K Y A K B A R 1 4 5 0 6 0 1 0 7 1 1 1 0 3 9
P E N I N A UMP E S 1 4 5 0 6 0 1 2 0 111 0 0 2
2. P R E S E N T A S I K I M I A T E K N I K
BAJA (steel)
Baja pada dasarnya ialah besi (Fe) dengan
tambahan unsur Karbon ( C ) sampai dengan
1.67% (maksimal). Bila kadar unsur karbon (
C) lebih dari 1.67%, maka material tersebut
biasanya disebut sebagai besi cor (Cast Iron).
3. P R E S E N T A S I K I M I A T E K N I K
BAJA (steel)
DENGAN BEBERAPA UNSUR TAMBAHAN SEPERTI :
MANGAN CHROMIUM NIKEL
TEMBAGA MOLYBDENUM
4. P R E S E N T A S I K I M I A T E K N I K
BAJA (steel)
DENGAN BEBERAPA UNSUR TAMBAHAN SEPERTI :
BORON VANADIUM
TITANIUM
NIOBIUM
5. P R E S E N T A S I K I M I A T E K N I K
BAJA (steel)
METODE PEMBUATAN BAJA:
PROSES KONVERTER
PROSES DAPUR CAWAN
6. P R E S E N T A S I K I M I A T E K N I K
BAJA (steel)
SECARA GARIS BESAR, PEMBUATAN BAJA MELALUI
PROSES KONVERTER ADALAH SEBAGAI BERIKUT :
Konverter adalah bejana yang berbentuk bulat lonjong terbuat
dari pelat baja. Bagian dalam dilapisi dengan batu tahan api
yang berfungsi untuk menyimpan panas yang hilang sekaligus
menjaga supaya pelat baja tidak lekas aus.
PROSES :
a. Dipanaskan dengan kokas sampai suhu 15000C.
b. Dimiringkan untuk memasukkan bahan baku baja (+1/8 dari
volume konverter).
c. Konverter ditegakkan kembali.
d. Dihembuskan oksigen dengan tekanan 1,5 – 2 atm dengan
kompresor (10-20 Menit)
e. Setelah 20 – 25 menit konverter dijungkirkan untuk
mengeluarkan hasilnya.
7. P R E S E N T A S I K I M I A T E K N I K
BAJA (steel)
SECARA GARIS BESAR, PEMBUATAN BAJA MELALUI
PROSES DAPUR CAWAN ADALAH SEBAGAI BERIKUT :
• Proses kerja dapur cawan dimulai dengan memasukkan
bahan baku baja dalam cawan,
• kemudian dapur ditutup rapat.
• Kemudian dimasukkan gas-gas oksigen panas yang
memanaskan sekeliling cawan dan muatan dalam cawan akan
mencair.
• Baja cair tersebut siap dituang untuk dijadikan baja-baja
istimewa dengan menambahkan unsur-unsur paduan yang
diperlukan
9. BAJA KARBON
Karbon Rendah
• kandungan karbonnya < 0,25%C
• Aplikasi : Bodi mobil,pipa saluran
Karbon Medium
• kandungan karbonnya: 0,25 – 0,6%C
• lebih kuat dari baja karbon rendah
• aplikasi :poros, roda gigi, crankshaft
Karbon Tinggi
• kandungan karbonnya: 0,6 < % C ≤ 1,7
• paling keras, paling kuat, paling getas di antara baja karbon lainnya
• aplikasi :pegas, pisau cukur, kawat kekuatan tinggi, rel kereta
api,perkakas potong, dies
• Tahan Aus
10. • BAJA PADUAN (Alloy Steel)
Tujuan dilakukan penambahan unsur yaitu:
• Untuk menaikkan sifat mekanik baja (kekerasan, keliatan,
kekuatan tarik dan sebagainya)
• Untuk menaikkan sifat mekanik pada temperatur rendah
• Untuk meningkatkan daya tahan terhadap reaksi kimia (oksidasi
dan reduksi)
• Untuk membuat sifat-sifat spesial
Baja paduan yang diklasifikasikan menurut kadar karbonnya dibagi
menjadi:
• Low alloy steel, jika elemen paduannya ≤ 2,5 %
• Medium alloy steel, jika elemen paduannya 2,5 – 10 %
• High alloy steel, jika elemen paduannya > 10 %
11. P R E S E N T A S I K I M I A T E K N I K
BAJA (steel)
S I F A T F I S I K A B A J A
SANGAT KERAS
HAMBATANNYA BESAR
KELENTURAN KECIL
KONDUKTOR YANG BAIK
S I F A T K I M I A B A J A
L E B I H TA H A N K A R AT DA R I PA DA B E S I
12. P R E S E N T A S I K I M I A T E K N I K
BAJA (steel)
B A J A D A L A M D U N I A T E K N I K S I P I L
• BAJA ADALAH BAHAN DASAR VITAL DALAM SUATU KONSTRUKSI,
SELAIN BESI, DAN BETON.
• BAJA BERPERAN SEBAGAI RANGKA.
• BAJA SEBAGAI PENYANGGA
13. B A J A D A L A M D U N I A T E K N I K S I P I L
14. B A J A D A L A M D U N I A T E K N I K S I P I L
15. B A J A D A L A M D U N I A T E K N I K S I P I L
16. B A J A D A L A M D U N I A T E K N I K S I P I L