SlideShare a Scribd company logo
1 of 7
ХАРИЛЦАН ҮЙЛЧЛЭЛ,ХҮЧ ХҮЧИЙГ ХЭМЖИХ
Байгаль дээр байгаа биес өөр хоорондоо байнга үйлчлэлцэж байдаг. Харилцан үйлчлэл нь татах ба түлхэх гэсэн хоёр хэлбэртэй байна.Физикт биесийн харилцан үйлчлэлийн их багыг илэрхийлдэг физик хэмжигдэхүүнийг хүч гэнэ.
Биесийн харилцан үйлчлэл ба хүчний шинж чанар нь:                           Хаана хүч байна тэнд заавал эсрэг хүч байдаг. Тайван байгаа хоёр бие харилцан үйлчлэлцэхдээ тэнцүү хүчээр таталцах юмуу түлхэлцэнэ. Хүчнүүд нь биеийн хэлбэр дүрсийг өөрчилдөг. Биесийн хөдөлгөөн өөрчлөгдөх шалтгаан нь тэдгээрийн харилцан үйлчлэл юм.
Зургаас харахад биед хүч үйлчилсний улмаас түүний хурд эсвэл хөдөлгөөний чиглэл нь өөрчлөгдөж байна. Мөн биед хүч үйлчилсний улмаас биеийн хэлбэр хэмжээ өөрчлөгдөж байна.Биеийн хэлбэр хэмжээ өөрчлөгдөхийг деформацлагдах гэдэг. Биеийн хэлбэр хэмжээ өөрчлөгдөх нь түр зуурын буюу удаан хугацааны байж болно. Гадны үйлчлэл арилахад бие хуучин хэлбэр дүрсэндээ орж байвал харимхай деформац,орохгүй байвал харимхай биш деформац гэдэг.
Хоёр бие харилцан үйлчлэх үед бие тус бүрд нөгөө биеийн зүгээс хүч үйлчилдэг. Энэ хоёр хүч харилцан эсрэг чигтэй бөгөөд хэмжээгээр тэнцүү байна. Хоёр бие харилцан үйлчлэлцэхдээ тэнцүү хүчээр таталцах юмуу түлхэлцэнэ. Нэг бие нөгөө биедээ хэр зэрэг их үйлчлэл үзүүлж байгааг хүч илэрхийлнэ.
Хүч бол физик хэмжигдэхүүн.   Хүчийг Fүсгээр тэмдэглэнэ. Хүчний нэгж:   Нэг Ньютон (1Н)1кН = 103Н        7.5кН = 7500Н1МН = 106Н      5МН =5000000Н
Хүчийг хэмждэг багажийг динамометр гэнэ.

More Related Content

What's hot

цахилгаан ба соронзон
цахилгаан ба соронзонцахилгаан ба соронзон
цахилгаан ба соронзонБаяраа Х.
 
Energi
EnergiEnergi
EnergiTsets
 
цахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронцахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронMorello Avr
 
шингэний даралт
шингэний даралтшингэний даралт
шингэний даралтБаяраа Х.
 
9 р анги цахим
9 р анги цахим9 р анги цахим
9 р анги цахимganzorig_od
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awiaShagaishuu Xoo
 
P ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oronP ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oronudwal555 bhus
 
10 р анги сонгохын бодлого
10 р анги сонгохын бодлого10 р анги сонгохын бодлого
10 р анги сонгохын бодлогоnaraa29
 
харилцан үйлчлэл
харилцан үйлчлэлхарилцан үйлчлэл
харилцан үйлчлэлnsuren1
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажилnsuren1
 
хүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдхүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдnsuren1
 
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөнХатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөнBazarragchaa Erdenebileg
 

What's hot (20)

цахилгаан ба соронзон
цахилгаан ба соронзонцахилгаан ба соронзон
цахилгаан ба соронзон
 
Energi
EnergiEnergi
Energi
 
цахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронцахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон орон
 
1. analog
1. analog1. analog
1. analog
 
шингэний даралт
шингэний даралтшингэний даралт
шингэний даралт
 
Phys
PhysPhys
Phys
 
9 р анги цахим
9 р анги цахим9 р анги цахим
9 р анги цахим
 
PhHS12
PhHS12PhHS12
PhHS12
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
 
P ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oronP ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oron
 
семинар2
семинар2семинар2
семинар2
 
10 р анги сонгохын бодлого
10 р анги сонгохын бодлого10 р анги сонгохын бодлого
10 р анги сонгохын бодлого
 
семинар5
семинар5семинар5
семинар5
 
Damjuulagchiin esergvvtsel
Damjuulagchiin esergvvtselDamjuulagchiin esergvvtsel
Damjuulagchiin esergvvtsel
 
Молекул кинетик онол
Молекул кинетик онолМолекул кинетик онол
Молекул кинетик онол
 
харилцан үйлчлэл
харилцан үйлчлэлхарилцан үйлчлэл
харилцан үйлчлэл
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажил
 
хүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдхүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүд
 
семинар3
семинар3семинар3
семинар3
 
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөнХатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
 

Viewers also liked

харилцан үйлчлэл
харилцан үйлчлэлхарилцан үйлчлэл
харилцан үйлчлэлnsuren1
 
дулаан 8 р анги нэгж хичээл
дулаан 8 р анги  нэгж хичээл дулаан 8 р анги  нэгж хичээл
дулаан 8 р анги нэгж хичээл bayja
 
механик хөдөлгөөн
механик хөдөлгөөнмеханик хөдөлгөөн
механик хөдөлгөөнLkaanaa Bi
 
7 р анги нэгдсэн тест
7 р анги нэгдсэн тест7 р анги нэгдсэн тест
7 р анги нэгдсэн тестenhktsetseg-79
 

Viewers also liked (8)

харилцан үйлчлэл
харилцан үйлчлэлхарилцан үйлчлэл
харилцан үйлчлэл
 
дулаан 8 р анги нэгж хичээл
дулаан 8 р анги  нэгж хичээл дулаан 8 р анги  нэгж хичээл
дулаан 8 р анги нэгж хичээл
 
хүч
хүчхүч
хүч
 
Xvch
XvchXvch
Xvch
 
Хөдөлгөөн
ХөдөлгөөнХөдөлгөөн
Хөдөлгөөн
 
механик хөдөлгөөн
механик хөдөлгөөнмеханик хөдөлгөөн
механик хөдөлгөөн
 
механик хөдөлгөөн
механик хөдөлгөөнмеханик хөдөлгөөн
механик хөдөлгөөн
 
7 р анги нэгдсэн тест
7 р анги нэгдсэн тест7 р анги нэгдсэн тест
7 р анги нэгдсэн тест
 

More from Баяраа Х. (20)

Tusliin taniltsuulga
Tusliin taniltsuulgaTusliin taniltsuulga
Tusliin taniltsuulga
 
Fizik1
Fizik1Fizik1
Fizik1
 
ä-+-+-+-¦3
 ä-+-+-+-¦3 ä-+-+-+-¦3
ä-+-+-+-¦3
 
9 р ангийн шалгалтын асуулт
9 р ангийн шалгалтын асуулт9 р ангийн шалгалтын асуулт
9 р ангийн шалгалтын асуулт
 
сурагчдын мөрдөх журам
сурагчдын мөрдөх журамсурагчдын мөрдөх журам
сурагчдын мөрдөх журам
 
физикийн тогтмолууд
физикийн тогтмолуудфизикийн тогтмолууд
физикийн тогтмолууд
 
222 1
222 1222 1
222 1
 
бие даалт 1
бие даалт 1бие даалт 1
бие даалт 1
 
зөвлөгөө
зөвлөгөөзөвлөгөө
зөвлөгөө
 
Altan honh
Altan honhAltan honh
Altan honh
 
Oilt
OiltOilt
Oilt
 
Buleg
BulegBuleg
Buleg
 
багаж
багажбагаж
багаж
 
цтест
цтестцтест
цтест
 
температур
температуртемператур
температур
 
Mendchilgee
MendchilgeeMendchilgee
Mendchilgee
 
Huyagaa sudalgaa
Huyagaa sudalgaaHuyagaa sudalgaa
Huyagaa sudalgaa
 
одон орон
одон оронодон орон
одон орон
 
машин
машинмашин
машин
 
хичээл физик
хичээл физикхичээл физик
хичээл физик
 

Presentation 8 р анги

  • 2. Байгаль дээр байгаа биес өөр хоорондоо байнга үйлчлэлцэж байдаг. Харилцан үйлчлэл нь татах ба түлхэх гэсэн хоёр хэлбэртэй байна.Физикт биесийн харилцан үйлчлэлийн их багыг илэрхийлдэг физик хэмжигдэхүүнийг хүч гэнэ.
  • 3. Биесийн харилцан үйлчлэл ба хүчний шинж чанар нь: Хаана хүч байна тэнд заавал эсрэг хүч байдаг. Тайван байгаа хоёр бие харилцан үйлчлэлцэхдээ тэнцүү хүчээр таталцах юмуу түлхэлцэнэ. Хүчнүүд нь биеийн хэлбэр дүрсийг өөрчилдөг. Биесийн хөдөлгөөн өөрчлөгдөх шалтгаан нь тэдгээрийн харилцан үйлчлэл юм.
  • 4. Зургаас харахад биед хүч үйлчилсний улмаас түүний хурд эсвэл хөдөлгөөний чиглэл нь өөрчлөгдөж байна. Мөн биед хүч үйлчилсний улмаас биеийн хэлбэр хэмжээ өөрчлөгдөж байна.Биеийн хэлбэр хэмжээ өөрчлөгдөхийг деформацлагдах гэдэг. Биеийн хэлбэр хэмжээ өөрчлөгдөх нь түр зуурын буюу удаан хугацааны байж болно. Гадны үйлчлэл арилахад бие хуучин хэлбэр дүрсэндээ орж байвал харимхай деформац,орохгүй байвал харимхай биш деформац гэдэг.
  • 5. Хоёр бие харилцан үйлчлэх үед бие тус бүрд нөгөө биеийн зүгээс хүч үйлчилдэг. Энэ хоёр хүч харилцан эсрэг чигтэй бөгөөд хэмжээгээр тэнцүү байна. Хоёр бие харилцан үйлчлэлцэхдээ тэнцүү хүчээр таталцах юмуу түлхэлцэнэ. Нэг бие нөгөө биедээ хэр зэрэг их үйлчлэл үзүүлж байгааг хүч илэрхийлнэ.
  • 6. Хүч бол физик хэмжигдэхүүн. Хүчийг Fүсгээр тэмдэглэнэ. Хүчний нэгж: Нэг Ньютон (1Н)1кН = 103Н 7.5кН = 7500Н1МН = 106Н 5МН =5000000Н
  • 7. Хүчийг хэмждэг багажийг динамометр гэнэ.