SlideShare a Scribd company logo
1 of 61
Дэлхийн хүн ам
Бэлтгэсэн: багш Б. Мөнгөнтуул
Улаанбаатар Их Сургууль
Бизнес Менежментийн тэнхим
Дэлхийн хүн ам
Хүн, хүний үүсэл
Хүн ам зүйн үндсэн үзүүлэлт
Төрөлт, нас баралт, шилжилт
Хүн амын нас хүйсийн бүтэц
Хүн амын байршил, нягтшил
Угсаатны бүтэц (Омог, ястан,
үндэстэн)
Арьсны ялгаа
Хүн бол дэлхий дээр амьдарч буй
хамгийн боловсронгуй хөгжсөн,
цорын ганц ухамсарт амьтан юм.
Хүн гэдэг нь хөхтний анги, приматын баг, гоминидын овогт 
багтах багтах Хомо сапиенс (Латин: "ухаант  хүн) зүйлийн 
амьтан юм.
Хүн хаана үүсэв
• 1. Моноцентризм буюу нэгэн газар
үүсээд, өсөж үржин байгалийн
шалгарлыг даван туулж бусад газруудад
тархсан гэдэг үзэл.
•
• 2. Полицентризм буюу хүн анх хэд хэдэн
газар үүсээд бусад газар нутагт тархсан
гэдэг олон төвт үзэл.
Анхны хүн 70,000 жилийн
тэртээ ан ав хийн тархжээ.
Хүн хаана үүссэн тухай 3
янзын онол байдаг
• 1. Ази тивийн төв хэсэг буюу
Ордосын өндөрлөгт.
• 2. Ази тивийн өмнөд хэсэг буюу
Энэтхэг, Хятадын нутагт.
• 3. Африк тивд (Төв африк- Кени,
Танзанид).
Graph Source: www.census.gov & www.wikipedia.org
Энэ үед дэлхийн хүн ам 1 сая
орчим байлаа
Graph Source: www.census.gov & www.wikipedia.org
Намайг төрж байх үед дэлхийн хүн
амын тоо 3.6 тэрбум байлаа.
НҮБ-ын хүн амын сангийн
тооцоолсоноор:According to the U.S. Census Bureau, 
the total population of the World, projected to 10/23/12 at 
02:15 UTC (EST+5) is
7,047,421,945
7,047,421,945 humans today
…2012 оны 10-р сарын 23 -ны 02
цаг 15 минутын байдлаар...
Дэлхийн хүн амын өсөлт
Africa
Asia & Oceania
N Amer
Europe
Latin Am & Carib
11
Дэлхийн хүн амын цаг
Natural
Increase per World
More
Developed
Countries
Less
Developed
Countries
Less
Developed
Countries
(less China)
Year 80,794,218 1,234,907 79,559,311 71,906,587
Day 221,354 3,383 217,971 197,004
Minute 154 2 151 137
2005
Source: Population Reference Bureau, 2005 World Population Data Sheet.
Дэлхийн хүн амын өсөлт
Дэлхийн нийт улс орнууд 1950 онд 2519.0 сая хүн амтай байсан бол 2005 
оны байдлаар 6465.0 сая хүн амтай болж, 55 жилийн хугацаанд хүн ам 2.6 
дахин өссөн байна. 2025 онд 9076.0 сая хүн амтай болох бөгөөд хүн амын 
67.8 хувь нь хөгжиж буй орнуудад ногдож байсан бол 2005 онд 81.3 хувь, 
2025 онд 86.4 хувь болох хандлагатай байна. Үүнээс дурдсан 
хугацаануудад Африкт 8.9, 14.0, 21.3 хувь, Азид 55.4, 60.4, 57.5 хувь болж 
өсөх хандлагатай байна.
Дэлхийн хүн амын өсөлт
•Нийгмийн үйлчилгээний ачааллыг нэмэгдүүлэх, 
•Хүн ам зүйн үзүүлэлт болон тухайн орны эдийн засгийн   
хөгжилд сөрөг нөлөө үзүүлдэг.
•Нэг хүүхэд нэмж төрөхөд тухайн хүүхдийн эмчилгээ авах 
боломж 2-8%-иар багасдаг 
•Нөөцийг хуваарилах, нийгэм, эдийн засгийн хөгжил, соёл, 
техник, технологийн дэвшил, тогтвортой хөгжлийн асуудал 
бэрхшээлтэй болдог.
Хүн ам зүйн үндсэн үзүүлэлт
Хүн амын тоо нь өгөгдсөн нутаг дэвсгэрт байгаа
нийт хүн амын тоогоор илэрхийлэгдэнэ.
Хүн амыг бэлэн ба суурин хүн ам гэж ангилдаг.
Суурин хүн ам гэдэг нь тухайн засаг захиргааны
нэгжид 183 хоног буюу 6 сараас дээш хугацаагаар
оршин сууж байгаа хүн амыг хамруулна.
Бэлэн хүн ам гэдэг нь тухайн тооллого явуулж
буй хугацаанд тухайн газар нутагт оршин сууж буй
хүн амыг хэлдэг.
Төрөлт: Хувь хүн, хосууд, хүн төрөлхтний дунд
явагдаж буй нөхөн үржихүйн бодит үзэгдэл бөгөөд
эмэгтэйн төрүүлсэн хүүхдийн тоогоор
илэрхийлэгдэнэ
Нас баралт: Хүн төрөлхтний дунд гарч буй нөхөн
үржихүйн нэг талын үзэгдэл
Шилжих хөдөлгөөн: Байнга оршин суудаг газраа
тусгайлан тогтоосон засаг захиргааны болон газар
зүйн нэгж хооронд сэлгэн өөрчлөх үйл явц
 
Хүн ам зүйн үндсэн үзүүлэлт
Ердийн өсөлт: Тухайн жилд төрсөн хүүхдийн
тооноос нас барсан хүн амын тоог хассан
ялгаврыг ердийн өсөлт гэнэ.
Механик өсөлт: Шилжин ирсэн хүн амын тооноос
шилжин явсан хүн амын тоог хассан ялгаврыг
механик өсөлт гэнэ.
Цэвэр өсөлт: Ердийн өсөлт, механик өсөлтийн
нийлбэр нь хүн амын цэвэр өсөлт болно. Энэ нь
тухайн жилийн хүн амын тооны өөрчлөлтийг
илэрхийлнэ.
Хүн ам зүйн үндсэн үзүүлэлт
Global Fertility
1950’s: 5
children/woman
1970’s: 4
children/woman
1990’s: 2.8
children/woman
Replacement:
2.1
children/woman
Хүн ам зүйн үндсэн үзүүлэлт
Хүн амын нас хүйсийн бүтэц бол хүн ам
хөгжлийн харилцан уялдааны түлхүүр ойлголт
Учир нь хүн амд холбогдолтой аливаа
төлөвлөлт нь тухайн газар нутгийн хүн амын
нас, хүйсийн бүтцээс шууд хамаардаг.
Тухайлбал: залуу бүтэцтэй хүн амын хувьд
тэдэнд зориулсан сургалт, хүмүүжил хөгжлийн
үйл ажиллагаанд хөрөнгө нөөцийг түлхүү
зарцуулах гэх мэтээр төлөвлөлтөд харгалзах
шаардлагатай байдаг.
Хүн ам зүйн үндсэн үзүүлэлт
Нөхөн үйлдвэрлэлийн нэгдэх хэв
шинж:
Хөгжингүй орнууд багтах бөгөөд
төрөлт, нас баралтын аль аль нь
бага, дундаж наслалт өндөр,
ерөнхийдөө хүн амын өсөлт их биш,
томъёолбол: 13-10=3.
Нийт хүн амын дотор хүүхэд,
багачуудын эзлэх хувийн жин
харьцангуйгаар бага, харин ахмад
настных нь их байдаг байна.
Нөхөн үйлдвэрлэлийн хоёр дахь
хэв шинж:
Шинээр хөгжиж буй орнууд багтах бөгөөд
төрөлт их, нас барагсдын тоо
харьцангуйгаар их биш, томъёгоор
илэрхийлбэл 26-9=17.
Эдгээр орны хүн амын жилийн дундаж
өсөлтийг хөгжингүй орнуудад харьцуулбал
6 дахин их байдаг. Нийт хүн амын дотор
хүүхэд багачуудын эзлэх хувийн жин
ихтэйгээс гадна хүн амын дундаж наслалт
их биш байдаг.
Дундаж наслалт
Дэлхийн хүн амын дундаж наслалт 66 жил, үүнээс
эрэгтэйчүүдийнх 63, эмэгтэйчүүдийнх 68 жил
хөгжингүй орнуудад эрэгтэй нь 71, эмэгтэй нь 78,
хөгжиж буй орнуудад эрэгтэй нь 62, эмэгтэй 65
жил байна.
Япончууд хамгийн урт насладаг бөгөөд дундаж
наслалт 80 жил, үүнээс эрэгтэйчүүд нь 77 жил,
эмэгтэйчүүд нь 83 жил насладаг байна.
Хүн ам нь хамгийн цөөхөн жил насладаг улс бол
Африкийн Сьерро-Леоне юм. Энэ улсын
эрэгтэйчүүд дундажаар 36, эмэгтэйчүүд 39 жил
насладаг байна
63
54
50
50 46
37
All Ages Ages 60+ Ages 80+
Women Men
Хүйсийн харьцаа 2025 он
Source: United Nations, World Population Prospects:The 2004 Revision (medium scenario), 2005.
Хүн амын нас хүйсийн суварга
Хүн амын насны бүтцийн байдлаас нь шалтгаалан
тухайн нутаг дэвсгэрийн хүн амыг
•Залуужих
•Идэрших
• Хөгшрөх хандлагатай хүн амтай гэж ангилан үздэг
300 100 100 300300 200 100 0 100 200 300
Хөгжиж буй
улс орон
Хөгжингүй улс
орон
Male Female Male Female
80+
75-79
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
10-14
5-9
0-4
Нас
Source: United Nations, World Population Prospects: The 2004 Revision, 2005.
Дэлхийн хүн амын нас хүйсийн суварга
Дэлхийн хүн амын
тархалт
Хүн амын байршил, нягтшил
Хүн амын нутаг дэвсгэрээр тархан
суурьшсан байдлыг хүн амын байршил
гэнэ.
Хүн амын 1ам км талбайд хэдэн хүн
суурьшиж байгаагаар нягтшилтыг
тодорхойлдог.
Хүмүүс амьдрах таатай газар нутаг хайх
шалтгаанаар тархан нутаглажээ.
Дэлхийн хуурай газрын дөнгөж 7% тай
тэнцэх нутагт бүх хүн амын 70% нь
суурьшсан байна.
Дэлхийн хүн ам ихээр бөөгнөрсөн
3 том район
Дэлхийн хүн ам нь нэг ам км нутагт дунджаар 50
хүн ноогдоно.
 Ази тивийн өмнөд ба дорнод хэсгийн Хөх, Шар,
Ганга, Брахмапутра мөрнүүдийн сав Ява арал
зэрэгт дунджаар 200-2000 хүн суурьшдаг.
Нидерланд, Бельги, Герман, Их Британи зэрэг
багахан газар нутагтай улсуудад 1 ам км-т 200-
400 хүн суурьшдаг.
АНУ –н зүүн хойд хэсэг. Энд хүн ам нэлээн хожим
капитализмын үеэс бөөгнөрөн суурьшсан нутаг
юм.
Хүн амын нутагшилт, хотын хүн ам
Суурингийн хэлбэрээр хүн ам бөөгнөрөх
нутаг дэвсгэрийн зохион байгуулалтыг
нутагшилт гэнэ. Нийгмийн хөдөлмөрийн
хуваарь нь хот маягийн суурин хөдөөгийн
суурин гэсэн 2 үндсэн хэлбэрийг бий
болгосон юм.
Хүй нэгдлээс боолын нийгэмд шилжих үеэс
эхэлж ХАА эрхэлдэг хүмүүсийн дотроос
гар урчууд, худалдаачид ялгаран гарч
тусгай суурин газар амьдрах болсноор хот
гэдэг ойлголт гарчээ.
Хүн амын нутагшилт, хотын
хүн ам
Дэлхийн хэмжээнд хотжилтын төвшин
2000 онд 59.4% байсан бол 2030 онд
70.3% болох төлөвтэй байна.
Хотуудыг дотор нь 20000 хүртлэх
оршин суугчтай бол бага хот, 20-100
мянга хүртэл дунд хот, 100 мянгаас 1
сая -том хот, 1 саяас дээш хүн амтай
хотыг саятан хот гэж ангилдаг.
Дэлхийн томоохон хотууд
1. Tokyo, Japan - 32,450,000 
2. Seóul, South Korea - 20,550,000 
3. Mexico City, Mexico - 20,450,000 
4. New York City, USA - 19,750,000 
5. Mumbai, India - 19,200,000 
6. Jakarta, Indonesia - 18,900,000 
7. Sáo Paulo, Brazil - 18,850,000 
8. Delhi, India - 18,680,000 
9. Õsaka/Kobe, Japan - 17,350,000 
10. Shanghai, China - 16,650,000
Хүн амын шилжих хөдөлгөөн
Нэг улсаас нөгөө улсад, нэг тивээс нөгөө тивд хүн
ам нүүдэллэн очиж суурьших хөдөлгөөнийг
механик хөдөлгөөн буюу шилжилт гэнэ.
Шилжилт нь газарзүйн их нээлтийн үеэс эхэлсэн.
Европоос 100 гаруй сая хүн АНУ, Канад руу,
Африкаас ажиллах хүч АНУ руу маш ихээр очсон.
Шашны зан үйл, ажил олох, амьдрах таатай
нөхцөл, эрүүл мэнд эмчилгээний үйлчилгээ,
боловсрол олох боломж, нийгмийн чөлөөт байдал
зэрэг шалтгаануудын улмаас шилжилт хийгддэг.
Хүн амын шилжилт Шилжилтийг дотор нь гадаад
дотоот гэж ангилдаг.Гадаад шилжилтийг
Эмигрант, дотоод шилжилтийг Имигрант гэнэ.
Хүнээс хамаарал бүхий хүрээлэн буй
орчны асуудал
Source: Hugo Ahlenius. 2003. UNEP/GRID-Arendal. Global Environmental Outlook 3, 2002.
Human Impact on the Environment, 1700Human Impact on the Environment, 20022032
Kolkata, India
Rajasthan, India
Угсаатны бүтэц
(Омог, ястан, үндэстэн)
Угсаатан (Грекээр этнос) гэдэг бол түүхийн
урт удаан хугацааны туршид бүрэлдэн
тогтносон нутаг дэвсгэр, аж ахуй, хэл,
соёл, ухамсарын тогтвортой нэгдэл бөгөөд
үндэстэн нь угсаатны хамгийн дээд хэлбэр
юм. Ястан, үндэстэн нь хоорондоо хүн
амынхаа тоогоор биш харин соёлын өв
уламжлал, хөгжлийнхөө хэр хэмжээ, эдийн
засаг, улс төрийн амьдрал, нутаг
дэвсгэрийн нийтлэг байдлаар ялгаатай.
50 саяас олон хүн амтай ястан, үндэстэн
18 байна. Тэдгээр нь нийт хүн амын 57
хувьтай тэнцэх юм. 100 саяас олон хүн
амтай 7 үндэстэн байна. Үүнд:
– Хань (Хятад)-1 тэрбум гаруй.
– Хиндустан -200 сая
– АНУ-ын америкчууд -180 сая
– Бенгалчууд-158 сая
– Оросууд-145 сая
– Бразилчууд- 126 сая
– Япончууд-120 сая
Угсаатны бүтэц
(Омог, ястан, үндэстэн)
Арьстны ялгаа
МЭӨ 40 мянган жилийн өмнөөс
эхэлсэн мөстлөгө шувтарч тэр үеэс
нүүдэллэн Америк, Австрали, Далайн
орнуудад нутаглаж эхэлсэн хүмүүст
Монголжуу, Европжуу, Негржүү гэсэн
РАСЬ буюу арьс өнгөний ялгаа
гарсан. Одоо дэлхийн хүн амыг 3
үндсэн рась, 2 салбар расьд хувааж,
дээр нь хэд хэдэн бүс нутгийн
расиудад хуваадаг.
Арьстан
Хүн амыг арьсны өнгө, үсний шинж,
нүүр, уруул, ам, хамар, тархи толгойн
ерөнхий хэлбэр галбир биеийн
өндөр, нам зэрэг хүний гарал
үүсэлтэй холбогдсон нийтлэг шинж
болон биеийн хэлбэр гадаад төрхийн
өөр хоорондоо төстэй байдлаар нь
ангилж бүлэглэснийг арьсны өнгөн
ялгаа буюу арьстан гэдэг.
Арьстан
Цагаан арьстан(Caucasoid),
Шар буюу улаан
арьстан(Mongoloid),
Хар арьстан (Negroid).
Дэлхийн хүн амын өсөлтийн хувь
Төрөлтийн хувь
World Death Rates
Epidemiological Transition is the shift from
infectious to degenerative diseases that
occurs with development.
Infectious diseases (developing world)
– HIV/AIDS
– SARS
– Malaria
– Cholera
Degenerative diseases (developed
countries)
– Obesity
Adults and Children Living with
HIV/AIDS, mid-2006
Life Expectancy
Population Control
Challenges
– Manufacture/distribution
expense
– Religion
– Low female status
Many studies show that fastest
way to reduce fertility rate is to
encourage more women to get
educated
– Preference for male children
– Female Infanticide
Overpopulation
When consumption of
natural resources by
people outstrip the ability
of a natural region to
replace those natural
resources.
Population, Affluence, and
Resource Consumption
Source: World Bank, 2012: siteresources.worldbank.org/
Дэлхийн хүн ам

More Related Content

What's hot

хүний үүсэл гарал
хүний үүсэл гаралхүний үүсэл гарал
хүний үүсэл гарал
tulgaa14
 
хүн амын байршил, нутагшилт 11-р анги
хүн амын байршил, нутагшилт 11-р ангихүн амын байршил, нутагшилт 11-р анги
хүн амын байршил, нутагшилт 11-р анги
Билгүүн Хаш-Эрдэнэ
 
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээдэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
Baterdene Tserendash
 
экологийн тулгамдсан асуудал
экологийн тулгамдсан асуудалэкологийн тулгамдсан асуудал
экологийн тулгамдсан асуудал
davaa627
 
хүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөрхүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөр
Oyundari Nyamsuren
 
Газар хөдлөлт
Газар хөдлөлт Газар хөдлөлт
Газар хөдлөлт
enkhee lkhagwae
 
монголын угсаатнууд 1
монголын угсаатнууд 1монголын угсаатнууд 1
монголын угсаатнууд 1
Erdenezul Bazarragchaa
 
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаанЦаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Tsedev Bat-erdene
 
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjilхичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
otgoo80
 
геологийн хөгжил 8
геологийн хөгжил 8 геологийн хөгжил 8
геологийн хөгжил 8
Batdelger Oyungerel
 
чулуун мандлын бүтэц бүрэлдэхүүн
чулуун мандлын бүтэц бүрэлдэхүүнчулуун мандлын бүтэц бүрэлдэхүүн
чулуун мандлын бүтэц бүрэлдэхүүн
Baterdene Tserendash
 
ёс суртахуун ба харилцаа
ёс суртахуун ба харилцааёс суртахуун ба харилцаа
ёс суртахуун ба харилцаа
chuluunbaatargankhuu
 

What's hot (20)

хүний үүсэл гарал
хүний үүсэл гаралхүний үүсэл гарал
хүний үүсэл гарал
 
хүн амын байршил, нутагшилт 11-р анги
хүн амын байршил, нутагшилт 11-р ангихүн амын байршил, нутагшилт 11-р анги
хүн амын байршил, нутагшилт 11-р анги
 
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээдэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
 
экологийн тулгамдсан асуудал
экологийн тулгамдсан асуудалэкологийн тулгамдсан асуудал
экологийн тулгамдсан асуудал
 
хөгжлийн ялгаа
хөгжлийн ялгаахөгжлийн ялгаа
хөгжлийн ялгаа
 
хүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөрхүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөр
 
Газар хөдлөлт
Газар хөдлөлт Газар хөдлөлт
Газар хөдлөлт
 
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйлуур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
 
монголын угсаатнууд 1
монголын угсаатнууд 1монголын угсаатнууд 1
монголын угсаатнууд 1
 
нарны аймаг
нарны аймагнарны аймаг
нарны аймаг
 
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих зааварэрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
 
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаанЦаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
 
Нийгэмшилт
НийгэмшилтНийгэмшилт
Нийгэмшилт
 
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjilхичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
 
уур амьсгалын өөрчлөлт
уур амьсгалын өөрчлөлтуур амьсгалын өөрчлөлт
уур амьсгалын өөрчлөлт
 
геологийн хөгжил 8
геологийн хөгжил 8 геологийн хөгжил 8
геологийн хөгжил 8
 
чулуун мандлын бүтэц бүрэлдэхүүн
чулуун мандлын бүтэц бүрэлдэхүүнчулуун мандлын бүтэц бүрэлдэхүүн
чулуун мандлын бүтэц бүрэлдэхүүн
 
Амьсгалын тогтолцоо
Амьсгалын тогтолцооАмьсгалын тогтолцоо
Амьсгалын тогтолцоо
 
ёс суртахуун ба харилцаа
ёс суртахуун ба харилцааёс суртахуун ба харилцаа
ёс суртахуун ба харилцаа
 
Байрзүйн зураг
Байрзүйн зурагБайрзүйн зураг
Байрзүйн зураг
 

Viewers also liked

გაკვეთილის+გეგმა
გაკვეთილის+გეგმაგაკვეთილის+გეგმა
გაკვეთილის+გეგმა
lalibastilashvili
 
ერთიანი საქართველოს მეფენი
ერთიანი საქართველოს მეფენიერთიანი საქართველოს მეფენი
ერთიანი საქართველოს მეფენი
dalichxikvadze
 
Основы идеологии белорусского государства
Основы идеологии белорусского государстваОсновы идеологии белорусского государства
Основы идеологии белорусского государства
MIPKiPK BNTU
 

Viewers also liked (15)

Dali
DaliDali
Dali
 
William visterin kickoff_info_security_def
William visterin kickoff_info_security_defWilliam visterin kickoff_info_security_def
William visterin kickoff_info_security_def
 
Diplom EN
Diplom ENDiplom EN
Diplom EN
 
გაკვეთილის+გეგმა
გაკვეთილის+გეგმაგაკვეთილის+გეგმა
გაკვეთილის+გეგმა
 
Mousa.cv
Mousa.cvMousa.cv
Mousa.cv
 
Pitch amended final
Pitch amended finalPitch amended final
Pitch amended final
 
ზმნის პირი
ზმნის პირიზმნის პირი
ზმნის პირი
 
ერთიანი საქართველოს მეფენი
ერთიანი საქართველოს მეფენიერთიანი საქართველოს მეფენი
ერთიანი საქართველოს მეფენი
 
Visa travel - сеть визовых центров
Visa travel - сеть визовых центровVisa travel - сеть визовых центров
Visa travel - сеть визовых центров
 
ქართველები მეორე მსოფლიო ომში
ქართველები მეორე მსოფლიო ომშიქართველები მეორე მსოფლიო ომში
ქართველები მეორე მსოფლიო ომში
 
ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"
ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"
ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"
 
ICDL Certificate
ICDL CertificateICDL Certificate
ICDL Certificate
 
Основы идеологии белорусского государства
Основы идеологии белорусского государстваОсновы идеологии белорусского государства
Основы идеологии белорусского государства
 
CV
CVCV
CV
 
Curriculum Vitae
Curriculum VitaeCurriculum Vitae
Curriculum Vitae
 

Similar to Дэлхийн хүн ам

дэлхийн глобаль асуудлууд
дэлхийн глобаль асуудлууддэлхийн глобаль асуудлууд
дэлхийн глобаль асуудлууд
Otgon-Erdene Bazarkhand
 
Газарзүй 9 Монголын хүн ам.ppt
Газарзүй 9 Монголын хүн ам.pptГазарзүй 9 Монголын хүн ам.ppt
Газарзүй 9 Монголын хүн ам.ppt
Enkh Tseba
 
хүний рас, расизм
хүний рас, расизмхүний рас, расизм
хүний рас, расизм
Tsegmed Zagarjaw
 
нийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэгнийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэг
tulgaa14
 
Soyol hoorondin hariltsaani asuudal
Soyol hoorondin hariltsaani asuudalSoyol hoorondin hariltsaani asuudal
Soyol hoorondin hariltsaani asuudal
Mijiddorj Ganjargal
 
монголын хүн ам
монголын хүн ам монголын хүн ам
монголын хүн ам
Haliun53
 
Lkhagvaa gw last
Lkhagvaa gw lastLkhagvaa gw last
Lkhagvaa gw last
Bathishig
 

Similar to Дэлхийн хүн ам (20)

Population
PopulationPopulation
Population
 
дэлхийн глобаль асуудлууд
дэлхийн глобаль асуудлууддэлхийн глобаль асуудлууд
дэлхийн глобаль асуудлууд
 
Газарзүй 9 Монголын хүн ам.ppt
Газарзүй 9 Монголын хүн ам.pptГазарзүй 9 Монголын хүн ам.ppt
Газарзүй 9 Монголын хүн ам.ppt
 
S.ss702. l 14. даяарчлал
S.ss702. l 14. даяарчлалS.ss702. l 14. даяарчлал
S.ss702. l 14. даяарчлал
 
S.ss702 l 15. human development
S.ss702 l 15. human developmentS.ss702 l 15. human development
S.ss702 l 15. human development
 
S.ss702 l 15. human development
S.ss702 l 15. human developmentS.ss702 l 15. human development
S.ss702 l 15. human development
 
хүний рас, расизм
хүний рас, расизмхүний рас, расизм
хүний рас, расизм
 
Ж.Цолмон: Эрүүл мэндийн салбарт тулгамдсан асуудал, шийдвэрлэх арга зам
Ж.Цолмон: Эрүүл мэндийн салбарт тулгамдсан асуудал, шийдвэрлэх арга замЖ.Цолмон: Эрүүл мэндийн салбарт тулгамдсан асуудал, шийдвэрлэх арга зам
Ж.Цолмон: Эрүүл мэндийн салбарт тулгамдсан асуудал, шийдвэрлэх арга зам
 
Ж.Цолмон: Эрүүл мэндийн салбарын тулгамдсан асуудал, шийдвэрлэх арга зам
Ж.Цолмон: Эрүүл мэндийн салбарын тулгамдсан асуудал, шийдвэрлэх арга зам Ж.Цолмон: Эрүүл мэндийн салбарын тулгамдсан асуудал, шийдвэрлэх арга зам
Ж.Цолмон: Эрүүл мэндийн салбарын тулгамдсан асуудал, шийдвэрлэх арга зам
 
нийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэгнийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэг
 
Soyol hoorondin hariltsaani asuudal
Soyol hoorondin hariltsaani asuudalSoyol hoorondin hariltsaani asuudal
Soyol hoorondin hariltsaani asuudal
 
Cem4
Cem4Cem4
Cem4
 
8 r angi-khun_am
8 r angi-khun_am8 r angi-khun_am
8 r angi-khun_am
 
монголын хүн ам
монголын хүн ам монголын хүн ам
монголын хүн ам
 
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-3
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-3"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-3
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-3
 
Lkhagvaa gw last
Lkhagvaa gw lastLkhagvaa gw last
Lkhagvaa gw last
 
SWON205-20160506
SWON205-20160506SWON205-20160506
SWON205-20160506
 
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудалДаяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
 
Монгол хүний хөгжил, хот суурингийн үүсэл, хөгжлийн хандлага
Монгол хүний хөгжил, хот суурингийн үүсэл, хөгжлийн хандлагаМонгол хүний хөгжил, хот суурингийн үүсэл, хөгжлийн хандлага
Монгол хүний хөгжил, хот суурингийн үүсэл, хөгжлийн хандлага
 
Lekts 4
Lekts 4Lekts 4
Lekts 4
 

More from BMunguntuul

дэлхийн улсуудын хэл
дэлхийн улсуудын хэлдэлхийн улсуудын хэл
дэлхийн улсуудын хэл
BMunguntuul
 
дэлхийн улсуудын хэл
дэлхийн улсуудын хэлдэлхийн улсуудын хэл
дэлхийн улсуудын хэл
BMunguntuul
 
L 3 delhiin bus nutguud
L 3 delhiin bus nutguudL 3 delhiin bus nutguud
L 3 delhiin bus nutguud
BMunguntuul
 
L 3 delhiin bus nutguud
L 3 delhiin bus nutguudL 3 delhiin bus nutguud
L 3 delhiin bus nutguud
BMunguntuul
 
Gazriin gadarga a jd nuluuluh ni
Gazriin gadarga a jd nuluuluh niGazriin gadarga a jd nuluuluh ni
Gazriin gadarga a jd nuluuluh ni
BMunguntuul
 
Usan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuutsUsan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuuts
BMunguntuul
 
хурал зөвлөгөөн зохион байгуулах соёл
хурал зөвлөгөөн зохион байгуулах соёлхурал зөвлөгөөн зохион байгуулах соёл
хурал зөвлөгөөн зохион байгуулах соёл
BMunguntuul
 
лекц №9 албан захидал
лекц №9 албан захидаллекц №9 албан захидал
лекц №9 албан захидал
BMunguntuul
 
Usan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuutsUsan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuuts
BMunguntuul
 
Usan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuutsUsan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuuts
BMunguntuul
 
Usan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuutsUsan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuuts
BMunguntuul
 
Agnuuriin aj nuuts
Agnuuriin aj nuutsAgnuuriin aj nuuts
Agnuuriin aj nuuts
BMunguntuul
 
Usan ayalaliin nuuts99999999999
Usan ayalaliin nuuts99999999999Usan ayalaliin nuuts99999999999
Usan ayalaliin nuuts99999999999
BMunguntuul
 
аудит хичээлийн хөтөлбөр
аудит хичээлийн хөтөлбөраудит хичээлийн хөтөлбөр
аудит хичээлийн хөтөлбөр
BMunguntuul
 
Usan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuutsUsan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuuts
BMunguntuul
 

More from BMunguntuul (20)

Huviin zb
Huviin zbHuviin zb
Huviin zb
 
дэлхийн улсуудын хэл
дэлхийн улсуудын хэлдэлхийн улсуудын хэл
дэлхийн улсуудын хэл
 
дэлхийн улсуудын хэл
дэлхийн улсуудын хэлдэлхийн улсуудын хэл
дэлхийн улсуудын хэл
 
Huviin zb
Huviin zbHuviin zb
Huviin zb
 
L 3 delhiin bus nutguud
L 3 delhiin bus nutguudL 3 delhiin bus nutguud
L 3 delhiin bus nutguud
 
L 3 delhiin bus nutguud
L 3 delhiin bus nutguudL 3 delhiin bus nutguud
L 3 delhiin bus nutguud
 
L 1-2
L 1-2L 1-2
L 1-2
 
Gazriin gadarga a jd nuluuluh ni
Gazriin gadarga a jd nuluuluh niGazriin gadarga a jd nuluuluh ni
Gazriin gadarga a jd nuluuluh ni
 
Usan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuutsUsan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuuts
 
Culture
CultureCulture
Culture
 
хурал зөвлөгөөн зохион байгуулах соёл
хурал зөвлөгөөн зохион байгуулах соёлхурал зөвлөгөөн зохион байгуулах соёл
хурал зөвлөгөөн зохион байгуулах соёл
 
Rashaanii nuuts
Rashaanii nuutsRashaanii nuuts
Rashaanii nuuts
 
лекц №9 албан захидал
лекц №9 албан захидаллекц №9 албан захидал
лекц №9 албан захидал
 
Usan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuutsUsan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuuts
 
Usan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuutsUsan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuuts
 
Usan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuutsUsan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuuts
 
Agnuuriin aj nuuts
Agnuuriin aj nuutsAgnuuriin aj nuuts
Agnuuriin aj nuuts
 
Usan ayalaliin nuuts99999999999
Usan ayalaliin nuuts99999999999Usan ayalaliin nuuts99999999999
Usan ayalaliin nuuts99999999999
 
аудит хичээлийн хөтөлбөр
аудит хичээлийн хөтөлбөраудит хичээлийн хөтөлбөр
аудит хичээлийн хөтөлбөр
 
Usan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuutsUsan ayalaliin nuuts
Usan ayalaliin nuuts
 

Дэлхийн хүн ам

  • 1. Дэлхийн хүн ам Бэлтгэсэн: багш Б. Мөнгөнтуул Улаанбаатар Их Сургууль Бизнес Менежментийн тэнхим
  • 2. Дэлхийн хүн ам Хүн, хүний үүсэл Хүн ам зүйн үндсэн үзүүлэлт Төрөлт, нас баралт, шилжилт Хүн амын нас хүйсийн бүтэц Хүн амын байршил, нягтшил Угсаатны бүтэц (Омог, ястан, үндэстэн) Арьсны ялгаа
  • 3. Хүн бол дэлхий дээр амьдарч буй хамгийн боловсронгуй хөгжсөн, цорын ганц ухамсарт амьтан юм. Хүн гэдэг нь хөхтний анги, приматын баг, гоминидын овогт  багтах багтах Хомо сапиенс (Латин: "ухаант  хүн) зүйлийн  амьтан юм.
  • 4. Хүн хаана үүсэв • 1. Моноцентризм буюу нэгэн газар үүсээд, өсөж үржин байгалийн шалгарлыг даван туулж бусад газруудад тархсан гэдэг үзэл. • • 2. Полицентризм буюу хүн анх хэд хэдэн газар үүсээд бусад газар нутагт тархсан гэдэг олон төвт үзэл.
  • 5. Анхны хүн 70,000 жилийн тэртээ ан ав хийн тархжээ.
  • 6. Хүн хаана үүссэн тухай 3 янзын онол байдаг • 1. Ази тивийн төв хэсэг буюу Ордосын өндөрлөгт. • 2. Ази тивийн өмнөд хэсэг буюу Энэтхэг, Хятадын нутагт. • 3. Африк тивд (Төв африк- Кени, Танзанид).
  • 7. Graph Source: www.census.gov & www.wikipedia.org Энэ үед дэлхийн хүн ам 1 сая орчим байлаа
  • 8. Graph Source: www.census.gov & www.wikipedia.org Намайг төрж байх үед дэлхийн хүн амын тоо 3.6 тэрбум байлаа.
  • 9. НҮБ-ын хүн амын сангийн тооцоолсоноор:According to the U.S. Census Bureau,  the total population of the World, projected to 10/23/12 at  02:15 UTC (EST+5) is 7,047,421,945 7,047,421,945 humans today …2012 оны 10-р сарын 23 -ны 02 цаг 15 минутын байдлаар...
  • 10.
  • 11. Дэлхийн хүн амын өсөлт Africa Asia & Oceania N Amer Europe Latin Am & Carib 11
  • 12. Дэлхийн хүн амын цаг Natural Increase per World More Developed Countries Less Developed Countries Less Developed Countries (less China) Year 80,794,218 1,234,907 79,559,311 71,906,587 Day 221,354 3,383 217,971 197,004 Minute 154 2 151 137 2005 Source: Population Reference Bureau, 2005 World Population Data Sheet.
  • 13. Дэлхийн хүн амын өсөлт Дэлхийн нийт улс орнууд 1950 онд 2519.0 сая хүн амтай байсан бол 2005  оны байдлаар 6465.0 сая хүн амтай болж, 55 жилийн хугацаанд хүн ам 2.6  дахин өссөн байна. 2025 онд 9076.0 сая хүн амтай болох бөгөөд хүн амын  67.8 хувь нь хөгжиж буй орнуудад ногдож байсан бол 2005 онд 81.3 хувь,  2025 онд 86.4 хувь болох хандлагатай байна. Үүнээс дурдсан  хугацаануудад Африкт 8.9, 14.0, 21.3 хувь, Азид 55.4, 60.4, 57.5 хувь болж  өсөх хандлагатай байна.
  • 16. Хүн ам зүйн үндсэн үзүүлэлт Хүн амын тоо нь өгөгдсөн нутаг дэвсгэрт байгаа нийт хүн амын тоогоор илэрхийлэгдэнэ. Хүн амыг бэлэн ба суурин хүн ам гэж ангилдаг. Суурин хүн ам гэдэг нь тухайн засаг захиргааны нэгжид 183 хоног буюу 6 сараас дээш хугацаагаар оршин сууж байгаа хүн амыг хамруулна. Бэлэн хүн ам гэдэг нь тухайн тооллого явуулж буй хугацаанд тухайн газар нутагт оршин сууж буй хүн амыг хэлдэг.
  • 17. Төрөлт: Хувь хүн, хосууд, хүн төрөлхтний дунд явагдаж буй нөхөн үржихүйн бодит үзэгдэл бөгөөд эмэгтэйн төрүүлсэн хүүхдийн тоогоор илэрхийлэгдэнэ Нас баралт: Хүн төрөлхтний дунд гарч буй нөхөн үржихүйн нэг талын үзэгдэл Шилжих хөдөлгөөн: Байнга оршин суудаг газраа тусгайлан тогтоосон засаг захиргааны болон газар зүйн нэгж хооронд сэлгэн өөрчлөх үйл явц   Хүн ам зүйн үндсэн үзүүлэлт
  • 18. Ердийн өсөлт: Тухайн жилд төрсөн хүүхдийн тооноос нас барсан хүн амын тоог хассан ялгаврыг ердийн өсөлт гэнэ. Механик өсөлт: Шилжин ирсэн хүн амын тооноос шилжин явсан хүн амын тоог хассан ялгаврыг механик өсөлт гэнэ. Цэвэр өсөлт: Ердийн өсөлт, механик өсөлтийн нийлбэр нь хүн амын цэвэр өсөлт болно. Энэ нь тухайн жилийн хүн амын тооны өөрчлөлтийг илэрхийлнэ. Хүн ам зүйн үндсэн үзүүлэлт
  • 19. Global Fertility 1950’s: 5 children/woman 1970’s: 4 children/woman 1990’s: 2.8 children/woman Replacement: 2.1 children/woman Хүн ам зүйн үндсэн үзүүлэлт
  • 20. Хүн амын нас хүйсийн бүтэц бол хүн ам хөгжлийн харилцан уялдааны түлхүүр ойлголт Учир нь хүн амд холбогдолтой аливаа төлөвлөлт нь тухайн газар нутгийн хүн амын нас, хүйсийн бүтцээс шууд хамаардаг. Тухайлбал: залуу бүтэцтэй хүн амын хувьд тэдэнд зориулсан сургалт, хүмүүжил хөгжлийн үйл ажиллагаанд хөрөнгө нөөцийг түлхүү зарцуулах гэх мэтээр төлөвлөлтөд харгалзах шаардлагатай байдаг. Хүн ам зүйн үндсэн үзүүлэлт
  • 21. Нөхөн үйлдвэрлэлийн нэгдэх хэв шинж: Хөгжингүй орнууд багтах бөгөөд төрөлт, нас баралтын аль аль нь бага, дундаж наслалт өндөр, ерөнхийдөө хүн амын өсөлт их биш, томъёолбол: 13-10=3. Нийт хүн амын дотор хүүхэд, багачуудын эзлэх хувийн жин харьцангуйгаар бага, харин ахмад настных нь их байдаг байна.
  • 22. Нөхөн үйлдвэрлэлийн хоёр дахь хэв шинж: Шинээр хөгжиж буй орнууд багтах бөгөөд төрөлт их, нас барагсдын тоо харьцангуйгаар их биш, томъёгоор илэрхийлбэл 26-9=17. Эдгээр орны хүн амын жилийн дундаж өсөлтийг хөгжингүй орнуудад харьцуулбал 6 дахин их байдаг. Нийт хүн амын дотор хүүхэд багачуудын эзлэх хувийн жин ихтэйгээс гадна хүн амын дундаж наслалт их биш байдаг.
  • 23. Дундаж наслалт Дэлхийн хүн амын дундаж наслалт 66 жил, үүнээс эрэгтэйчүүдийнх 63, эмэгтэйчүүдийнх 68 жил хөгжингүй орнуудад эрэгтэй нь 71, эмэгтэй нь 78, хөгжиж буй орнуудад эрэгтэй нь 62, эмэгтэй 65 жил байна. Япончууд хамгийн урт насладаг бөгөөд дундаж наслалт 80 жил, үүнээс эрэгтэйчүүд нь 77 жил, эмэгтэйчүүд нь 83 жил насладаг байна. Хүн ам нь хамгийн цөөхөн жил насладаг улс бол Африкийн Сьерро-Леоне юм. Энэ улсын эрэгтэйчүүд дундажаар 36, эмэгтэйчүүд 39 жил насладаг байна
  • 24. 63 54 50 50 46 37 All Ages Ages 60+ Ages 80+ Women Men Хүйсийн харьцаа 2025 он Source: United Nations, World Population Prospects:The 2004 Revision (medium scenario), 2005.
  • 25. Хүн амын нас хүйсийн суварга Хүн амын насны бүтцийн байдлаас нь шалтгаалан тухайн нутаг дэвсгэрийн хүн амыг •Залуужих •Идэрших • Хөгшрөх хандлагатай хүн амтай гэж ангилан үздэг
  • 26.
  • 27.
  • 28.
  • 29.
  • 30.
  • 31.
  • 32.
  • 33. 300 100 100 300300 200 100 0 100 200 300 Хөгжиж буй улс орон Хөгжингүй улс орон Male Female Male Female 80+ 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 Нас Source: United Nations, World Population Prospects: The 2004 Revision, 2005. Дэлхийн хүн амын нас хүйсийн суварга
  • 35. Хүн амын байршил, нягтшил Хүн амын нутаг дэвсгэрээр тархан суурьшсан байдлыг хүн амын байршил гэнэ. Хүн амын 1ам км талбайд хэдэн хүн суурьшиж байгаагаар нягтшилтыг тодорхойлдог. Хүмүүс амьдрах таатай газар нутаг хайх шалтгаанаар тархан нутаглажээ. Дэлхийн хуурай газрын дөнгөж 7% тай тэнцэх нутагт бүх хүн амын 70% нь суурьшсан байна.
  • 36. Дэлхийн хүн ам ихээр бөөгнөрсөн 3 том район Дэлхийн хүн ам нь нэг ам км нутагт дунджаар 50 хүн ноогдоно.  Ази тивийн өмнөд ба дорнод хэсгийн Хөх, Шар, Ганга, Брахмапутра мөрнүүдийн сав Ява арал зэрэгт дунджаар 200-2000 хүн суурьшдаг. Нидерланд, Бельги, Герман, Их Британи зэрэг багахан газар нутагтай улсуудад 1 ам км-т 200- 400 хүн суурьшдаг. АНУ –н зүүн хойд хэсэг. Энд хүн ам нэлээн хожим капитализмын үеэс бөөгнөрөн суурьшсан нутаг юм.
  • 37. Хүн амын нутагшилт, хотын хүн ам Суурингийн хэлбэрээр хүн ам бөөгнөрөх нутаг дэвсгэрийн зохион байгуулалтыг нутагшилт гэнэ. Нийгмийн хөдөлмөрийн хуваарь нь хот маягийн суурин хөдөөгийн суурин гэсэн 2 үндсэн хэлбэрийг бий болгосон юм. Хүй нэгдлээс боолын нийгэмд шилжих үеэс эхэлж ХАА эрхэлдэг хүмүүсийн дотроос гар урчууд, худалдаачид ялгаран гарч тусгай суурин газар амьдрах болсноор хот гэдэг ойлголт гарчээ.
  • 38. Хүн амын нутагшилт, хотын хүн ам Дэлхийн хэмжээнд хотжилтын төвшин 2000 онд 59.4% байсан бол 2030 онд 70.3% болох төлөвтэй байна. Хотуудыг дотор нь 20000 хүртлэх оршин суугчтай бол бага хот, 20-100 мянга хүртэл дунд хот, 100 мянгаас 1 сая -том хот, 1 саяас дээш хүн амтай хотыг саятан хот гэж ангилдаг.
  • 39. Дэлхийн томоохон хотууд 1. Tokyo, Japan - 32,450,000  2. Seóul, South Korea - 20,550,000  3. Mexico City, Mexico - 20,450,000  4. New York City, USA - 19,750,000  5. Mumbai, India - 19,200,000  6. Jakarta, Indonesia - 18,900,000  7. Sáo Paulo, Brazil - 18,850,000  8. Delhi, India - 18,680,000  9. Õsaka/Kobe, Japan - 17,350,000  10. Shanghai, China - 16,650,000
  • 40. Хүн амын шилжих хөдөлгөөн Нэг улсаас нөгөө улсад, нэг тивээс нөгөө тивд хүн ам нүүдэллэн очиж суурьших хөдөлгөөнийг механик хөдөлгөөн буюу шилжилт гэнэ. Шилжилт нь газарзүйн их нээлтийн үеэс эхэлсэн. Европоос 100 гаруй сая хүн АНУ, Канад руу, Африкаас ажиллах хүч АНУ руу маш ихээр очсон. Шашны зан үйл, ажил олох, амьдрах таатай нөхцөл, эрүүл мэнд эмчилгээний үйлчилгээ, боловсрол олох боломж, нийгмийн чөлөөт байдал зэрэг шалтгаануудын улмаас шилжилт хийгддэг. Хүн амын шилжилт Шилжилтийг дотор нь гадаад дотоот гэж ангилдаг.Гадаад шилжилтийг Эмигрант, дотоод шилжилтийг Имигрант гэнэ.
  • 41. Хүнээс хамаарал бүхий хүрээлэн буй орчны асуудал Source: Hugo Ahlenius. 2003. UNEP/GRID-Arendal. Global Environmental Outlook 3, 2002. Human Impact on the Environment, 1700Human Impact on the Environment, 20022032
  • 42.
  • 45. Угсаатны бүтэц (Омог, ястан, үндэстэн) Угсаатан (Грекээр этнос) гэдэг бол түүхийн урт удаан хугацааны туршид бүрэлдэн тогтносон нутаг дэвсгэр, аж ахуй, хэл, соёл, ухамсарын тогтвортой нэгдэл бөгөөд үндэстэн нь угсаатны хамгийн дээд хэлбэр юм. Ястан, үндэстэн нь хоорондоо хүн амынхаа тоогоор биш харин соёлын өв уламжлал, хөгжлийнхөө хэр хэмжээ, эдийн засаг, улс төрийн амьдрал, нутаг дэвсгэрийн нийтлэг байдлаар ялгаатай.
  • 46. 50 саяас олон хүн амтай ястан, үндэстэн 18 байна. Тэдгээр нь нийт хүн амын 57 хувьтай тэнцэх юм. 100 саяас олон хүн амтай 7 үндэстэн байна. Үүнд: – Хань (Хятад)-1 тэрбум гаруй. – Хиндустан -200 сая – АНУ-ын америкчууд -180 сая – Бенгалчууд-158 сая – Оросууд-145 сая – Бразилчууд- 126 сая – Япончууд-120 сая Угсаатны бүтэц (Омог, ястан, үндэстэн)
  • 47. Арьстны ялгаа МЭӨ 40 мянган жилийн өмнөөс эхэлсэн мөстлөгө шувтарч тэр үеэс нүүдэллэн Америк, Австрали, Далайн орнуудад нутаглаж эхэлсэн хүмүүст Монголжуу, Европжуу, Негржүү гэсэн РАСЬ буюу арьс өнгөний ялгаа гарсан. Одоо дэлхийн хүн амыг 3 үндсэн рась, 2 салбар расьд хувааж, дээр нь хэд хэдэн бүс нутгийн расиудад хуваадаг.
  • 48. Арьстан Хүн амыг арьсны өнгө, үсний шинж, нүүр, уруул, ам, хамар, тархи толгойн ерөнхий хэлбэр галбир биеийн өндөр, нам зэрэг хүний гарал үүсэлтэй холбогдсон нийтлэг шинж болон биеийн хэлбэр гадаад төрхийн өөр хоорондоо төстэй байдлаар нь ангилж бүлэглэснийг арьсны өнгөн ялгаа буюу арьстан гэдэг.
  • 49. Арьстан Цагаан арьстан(Caucasoid), Шар буюу улаан арьстан(Mongoloid), Хар арьстан (Negroid).
  • 50.
  • 51.
  • 52. Дэлхийн хүн амын өсөлтийн хувь
  • 54. World Death Rates Epidemiological Transition is the shift from infectious to degenerative diseases that occurs with development. Infectious diseases (developing world) – HIV/AIDS – SARS – Malaria – Cholera Degenerative diseases (developed countries) – Obesity
  • 55. Adults and Children Living with HIV/AIDS, mid-2006
  • 56.
  • 58. Population Control Challenges – Manufacture/distribution expense – Religion – Low female status Many studies show that fastest way to reduce fertility rate is to encourage more women to get educated – Preference for male children – Female Infanticide
  • 59. Overpopulation When consumption of natural resources by people outstrip the ability of a natural region to replace those natural resources.
  • 60. Population, Affluence, and Resource Consumption Source: World Bank, 2012: siteresources.worldbank.org/

Editor's Notes

  1. That’s 1,000,000,000 more people in 10 years! Each of which will, like you and I, want water, food, housing, toys, a television, a car, endless streams of plastic and energy and will produce a constant stream of waste.
  2. The figure above depicts what demographers refer to as the feminization of aging. Although women make up half of world population, by the end of the next quarter century, they will account for more than half (54 percent) of people ages 60 and older, and 63 percent of very old people (80 and older).
  3. Sex and age distributions show that less developed countries have significantly younger populations than more developed countries. Almost one-third of the population in less developed countries is under age 15. In contrast, less than one-fifth of the population in more developed countries is under 15. Today there are more than 2 billion young people below age 20 in less developed regions—the age cohort that will soon become the world ’ s newest group of parents. Young age structures in the less developed countries are due mainly to higher levels of childbearing in recent decades.
  4. Let me state outright that my metaphor, while rhetorically useful, is a bit too simple to be taken literally. The real patient is, of course, civilization, not the earth itself but civilization relies on the earth and the resources and services that healthy ecosystems provide.