1. Сэдэв: Газар хөдлөлт
Зорилго: Газар хөдлөлт гэж юу вэ ?
Газар хөдлөлтэй хэрхэн яаж үүсдэг талын
онолын мэдлэг
Газар хөдлөлтөөс гарах үр дүн
Урьдчилан сэргийлэх арга зам

2. Чулуун мандал олон төрлийн байнгын
хөдөлгөөнд орших ба ерөнхийд нь тектоник
хөдөлгөөн гэдэг.

3. Газар хөдлөлт, галт уул, цунами , уул үүсэх хөдөлгөөн, чулуулгийн
эргэлт

5. Дэлхийн гадарга нь
тектоник
хавтангуудаас
тогтдог. Хавтангууд
Астеносферийн
дээгүүр алгуур
хөдөлж байдаг.
Германы эрдэмтэн
А.Вегенерийн
тив шилжин нүүх онол
нь
тектоникийн
хавтангийн онолоор
баяжигдсан байна.

6. Листрозавр, Мезозаврын тархалт

9. . Одоогоор 30 орчим хавтангийн 10-д нь том бусад нь
хэмжээгээр бага юм.
Хавтангууд хуурай газраа зузаан, далайд нимгэн хамгийн
том нь номхон далайн ѐроолын хавтан юм.
http://zul.blogmn.net/44276/pangyei-tiviin-tyektonik-hudulnuun.htm
l

10. А.Холдон салах. Хавтангийн заагаар мантийн
бодис өргөгдөн далайн ѐроол шинээр үүснэ.
http:// zul.blogmn.net/44300/
C:UsersEnhbayarDesktopGeologycontentflash2
_6.swf
Б.Ойртон нийлэх буюу нэг хавтан нь доош
мантид шурган орж, нөгөө нь түүний дээгүүр
тохогдон уул нуруу үүсдэг.
C:UsersEnhbayarDesktopGeologycontentflash2_9.swf
В.Харилцан шилжих зааг. Хавтангууд бие
биесийн хажуугаар шилжих.
C:UsersEnhbayarDesktopGeologycontentflash2_10.swf
C:UsersEnhbayarDesktopGeologycontentflash2_11.swf

12. C:UsersEnhbayarDesktopGeologycontentflash2_1.swf

13. Тектоник хөдөлгөөн нь явагдах хугацаа, хамрах хүрээ, эрч
хүч ба чиглэлээрээ янз бүр.

14. Оюундаа хөрөнгө оруулалт хийцгээе...
Өнөөдөр бид:
 Газар хөдлөлт
Газар хөдлөлтийн
гарах үр дагавар
Урьдчилан
сэргийлэх аргууд
C:UsersEnhbayarDesktopGeologyconte
ntflash8_1.swf
C:UsersEnhbayarDesktopGeologycont
entflash8_2.swf

15. Газар хөдлөлт нь гол төлөв дэлхийн дотоод
хүчний нөлөөгөөр үүсч буй газрын давхаргын
чичирхийлэн доргих хөдөлгөөн юм.

16. Тектоникийн хавтангуудын хөдөлгөөн нь зөрөг
үүсэх, атираа үүсэх, галт уушил гэсэн 3 төрлийн
тектоник үйл явцыг дагуулдаг.
C:UsersEnhbayarDesktopGeologycontentflash8_1.s
wf
C:UsersEnhbayarDesktopGeologycontentflash8_2.swf

17. Газар хөдлөлтийн Эпицентр (голомт) ба Гипоцентр

18. Дэлхийн идэвхжилтэй газар хөдлөлтийн тархалт
Ерөхийдөө тархалт тохиолддог хэд хэдэн бүс
ялгардаг.
1.Номхон далайн бүс
2.Газар дундын тэнгисийн бүс
3.Далайн гол нуруудын бүс

19. Монгол орны газар хөдлөлийн идэвхжилийн бүс

21. Газар хөдлөлтөөс
үүсэх
чичирхийллийн
долгионы
төрлүүд
болон тэдгээрт
үндэслэн
дэлхийн дотоод
бүтцийг
судалдаг.

23. Газар хөдлөлт гэдэг нь газрын царцдасаас энерги
чөлөөлөгдөн, сейсмийн долгионүүсгэхийг хэлнэ. Үүссэн
долгионыг сейсмометрээр тэмдэглэж авах ба газар
хөдлөлтийн хүчийг момент магнетудаар, эсвэл
Рихтерийн шаталбараар хэмжинэ. Рихтерийн шатлалыг
сүүлийн үед өргөн хэрэглэхгүй байгаа болно.

24. Газар хөдлөлт болоход яах хэрэгтэй вэ?
http://www.youtube.com/watch?v=FqzYEuT6zlk
Дэлхийн хэмжээнд жилд дунджаар 500000 газар хөдлөлт болж
байдаг. Үүнээс 100000 орчим нь хүнд мэдрэгдэх хэмжээний
харин 100 гаруй нь хохирол учруулсан, сүйрүүлэх газар
хөдлөлт байдаг.

26. Булнайн газар хөдлөлт 1905 оны 07 сарын 09
М=8.0 370 км урт хагарал үүссэн

27. 8 сарын 27-ны өдөр нийслэл Улаанбаатарын цагаар18 цаг
29 минутад Өмнөговь аймгийн Ханхонгор сумаас зvvн
хойд зvгт 28 км-ийн зайд магнитуд нь М=5.8-тэй газар
хөдлөлт болсон байна. Мөн өдрийн 04 цаг 28 минутад
Архангай аймгийн Чулуут сумаас зvvн урд зvгт 36 км-ийн
зайд магнитуд нь М=4.1-тэй газар хөдлөлт болсныг
холбогдох албаныхан тэмдэглэн авчээ. Үүнээс гадна
нийслэлд мөн бямба гарагийн 18.30 цагийн vед газар
хөдлөлт мэдрэгдсэн гэнэ

29. Гэрийн даалгавар
—Байгалийн ухаан 10-11. СБ хуу
45-53 уншина уу.
53-р хуудасны бие даах ажил 1,
2, 3 хийгээрэй.
—Газарзүй 10-11. СБ хуу 33-51
уншина уу.
Далай доорхи газар хөдлөлт нь далайн царцдасыг
шилжүүлэх (эвдэх) ба далайн ус түлхэгдэн цунами үүснэ.
Газар хөдлөлт, галт уулын идэвхижилт, хөрсний гулсалт,
томоохон хэмжээний солир унах, цөмийн
бөмбөгийнтуршилтаар үүсэх энергийн нөлөөгөөр далай,
тэнгисийн усны асар том давалгаа үүсэхийг цунами гэж
нэрлэнэ. Цунами нь япон гаралтай үг юм.

31. Анхаарал тавьсанд
баярлалаа