SlideShare a Scribd company logo
1 of 5
Էներգիա
ՆՅՈՒԹԸ ՊԱՏՐԱՍՏԵՑ 6-2 ԴԱՍԱՐԱՆԻ ԱՇԱԿԵՐՏ ԱՐԱՄ
ԲԱՐՍԵՂՅԱՆԸ
Մեր օրգանիզմը, մեր տները,
ավտոմեքենաներն ու ֆաբրիկաները
կախված են դրսից եկող էներգիայից: Երկրի
վրա կյանքի գոյության համար անհրաժեշտ
գրեթե ողջ էներգիայի աղբյուրը Արեգակն է:
Եթե էներգիան սպառվի, ապա բնության մեջ
ոչինչ չի կարող ապրել, շարժվել կամ
փոփոխվել:
 Դժվար է հեծանվով բարձրանալ լեռնալանջով կամ ձեռքով տեղափոխել ծանր
առարկաներ: Երբ ուժի ազդեցությամբ որևէ առարկա տեղափոխվում է մի տեղից
մյուսը, գիտնականներն ասում են, որ կատարվում է աշխատանք: Որքան մեծ է ազդող
ուժը, և որքան հեռու է տեղափոխվել առարկան, այնքան ավելի շատ աշխատանք է
կատարվել:
 Եթե ասում ենք, որ առարկան օժտված է էներգիայով, նշանակում է, որ այն կարող է
աշխատանք կատարել: Օրինակ՝ ավտոմեքենայի շարժիչն օգտագործում է
վառելանյութի էներգիան՝ ավտոմեքենան շարժման մեջ դնելու համար: Էլեկտրական
մարտկոցներում պահված է էլեկտրաշարժիչն աշխատեցնելու համար անհրաժեշտ
էներգիա: Քամիները երբեմն ունենում են ծառերն արմատախիլ անելու էներգիայի
պաշար: Տաք առարկաները նույնպես օժտված են էներգիայով: Առարկան կազմող
մանրագույն մասնիկները՝ ատոմները, միշտ գտնվում են շարժման մեջ, և երբ նյութը
սկսում է տաքանալ, ատոմների շարժումներն արագանում են:
 Գոյություն ունեն էներգիայի բազմաթիվ տեսակներ: Շարժվող ամեն ինչ, օրինակ՝
ավտոմեքենաները կամ քամիները, օժտված է կինետիկ էներգիայով: Զսպանակները
կամ ձգված ու սեղմված այլ առարկաներ օժտված են պոտենցիալ էներգիայով, որը
նաև բոլոր ընկնող առարկաների էներգիայի տեսակն է: Երբ տաք նյութերը սառչում
են, ճառագայթում են ջերմություն կամ ջերմային էներգիա:
 Սննդում, վառելանյութերում և մարտկոցներում պարունակվում է քիմիական
էներգիա, որն անջատվում է քիմիական ռեակցիաների ժամանակ: Լույսն ու ձայնը
օժտված են ճառագայթային էներգիայով, էլեկտրական հոսանքը կրում է էլեկտրական
էներգիա, իսկ ատոմի միջուկից անջատվող էներգիան անվանում են միջուկային
էներգիա:
 Գիտնականները պարզել են, որ թեև էներգիան մի տեսակից կարող է փոխարկվել մեկ
այլ տեսակի, սակայն այն հնարավոր չէ ոչնչից ստեղծել կամ ոչնչացնել:
 Ոտքով գնդակին հարվածելիս՝ մեր ընդունած սննդի քիմիական էներգիան
մկաններում փոխարկվում է գնդակի կինետիկ էներգիայի: Իսկ երբ գնդակը սլանում է
օդով կամ գլորվում է գետնի վրայով, և շփումը դանդաղեցնում է նրա ընթացքը, ապա
գնդակի կինետիկ էներգիան փոխարկվում է ջերմային էներգիայի (ջերմության) և
ցրվում միջավայրում:
 Վերջին հաշվով, էներգիայի մեծ մասը փոխարկվում է ջերմության, որը էներգիայի
ամենացածրորակ տեսակն է:

More Related Content

Viewers also liked

Հարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներՀարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներMary Karapetyan
 
հիվանդություն առաջացնող բակտերիաներ մարգո սարգսյան
հիվանդություն առաջացնող բակտերիաներ մարգո սարգսյանհիվանդություն առաջացնող բակտերիաներ մարգո սարգսյան
հիվանդություն առաջացնող բակտերիաներ մարգո սարգսյանMargo Sargsyan
 
Ջերմադինամիկայի հիմունքները
Ջերմադինամիկայի հիմունքներըՋերմադինամիկայի հիմունքները
Ջերմադինամիկայի հիմունքներըSevakSergeyan
 
Բակտերիաներ
Բակտերիաներ Բակտերիաներ
Բակտերիաներ annamari82
 
Բջջային ճառագայթում
Բջջային ճառագայթումԲջջային ճառագայթում
Բջջային ճառագայթումLaura Saribekyan
 
ֆիզիկա
ֆիզիկաֆիզիկա
ֆիզիկաganyan
 
գայանե հաշվետվ.
գայանե  հաշվետվ.գայանե  հաշվետվ.
գայանե հաշվետվ.ganyan
 
թթուների տեսակները
թթուների տեսակներըթթուների տեսակները
թթուների տեսակներըNanor Hovhannisian
 
առաձգականության ուժ
առաձգականության ուժառաձգականության ուժ
առաձգականության ուժarshakyan
 
Թթուներ
ԹթուներԹթուներ
Թթուներganyan
 
Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն
Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն
Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն susannachalikyan
 
տիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժ
տիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժտիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժ
տիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժarshakyan
 
Հիմքեր
ՀիմքերՀիմքեր
Հիմքերsertachki
 
ՔԻՄԻԱԿԱՆ ԿԱՊԸ ՕՐԳԱՆԱԿԱՆ ՄԻԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ …
ՔԻՄԻԱԿԱՆ ԿԱՊԸ ՕՐԳԱՆԱԿԱՆ ՄԻԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ …ՔԻՄԻԱԿԱՆ ԿԱՊԸ ՕՐԳԱՆԱԿԱՆ ՄԻԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ …
ՔԻՄԻԱԿԱՆ ԿԱՊԸ ՕՐԳԱՆԱԿԱՆ ՄԻԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ …Qnarik-98
 

Viewers also liked (20)

Հարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներՀարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներ
 
իզոպրոցեսներ
իզոպրոցեսներիզոպրոցեսներ
իզոպրոցեսներ
 
ֆիզիկա
ֆիզիկաֆիզիկա
ֆիզիկա
 
հիվանդություն առաջացնող բակտերիաներ մարգո սարգսյան
հիվանդություն առաջացնող բակտերիաներ մարգո սարգսյանհիվանդություն առաջացնող բակտերիաներ մարգո սարգսյան
հիվանդություն առաջացնող բակտերիաներ մարգո սարգսյան
 
Ջերմադինամիկայի հիմունքները
Ջերմադինամիկայի հիմունքներըՋերմադինամիկայի հիմունքները
Ջերմադինամիկայի հիմունքները
 
Բակտերիաներ
Բակտերիաներ Բակտերիաներ
Բակտերիաներ
 
ճառագայթում
ճառագայթումճառագայթում
ճառագայթում
 
Բջջային ճառագայթում
Բջջային ճառագայթումԲջջային ճառագայթում
Բջջային ճառագայթում
 
ֆիզիկա
ֆիզիկաֆիզիկա
ֆիզիկա
 
գայանե հաշվետվ.
գայանե  հաշվետվ.գայանե  հաշվետվ.
գայանե հաշվետվ.
 
թթուների տեսակները
թթուների տեսակներըթթուների տեսակները
թթուների տեսակները
 
առաձգականության ուժ
առաձգականության ուժառաձգականության ուժ
առաձգականության ուժ
 
Թթուներ
ԹթուներԹթուներ
Թթուներ
 
Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն
Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն
Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն
 
աղեր
աղերաղեր
աղեր
 
տիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժ
տիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժտիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժ
տիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժ
 
Հիմքեր
ՀիմքերՀիմքեր
Հիմքեր
 
ՔԻՄԻԱԿԱՆ ԿԱՊԸ ՕՐԳԱՆԱԿԱՆ ՄԻԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ …
ՔԻՄԻԱԿԱՆ ԿԱՊԸ ՕՐԳԱՆԱԿԱՆ ՄԻԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ …ՔԻՄԻԱԿԱՆ ԿԱՊԸ ՕՐԳԱՆԱԿԱՆ ՄԻԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ …
ՔԻՄԻԱԿԱՆ ԿԱՊԸ ՕՐԳԱՆԱԿԱՆ ՄԻԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ …
 
himqer
himqerhimqer
himqer
 
himqer
himqerhimqer
himqer
 

More from Արամ Բարսեղյան

բաղաբերդի կորած ձեռագրերի հետքերով
բաղաբերդի կորած ձեռագրերի հետքերովբաղաբերդի կորած ձեռագրերի հետքերով
բաղաբերդի կորած ձեռագրերի հետքերովԱրամ Բարսեղյան
 
Արտաշիսյան թագավորություն
Արտաշիսյան թագավորությունԱրտաշիսյան թագավորություն
Արտաշիսյան թագավորությունԱրամ Բարսեղյան
 

More from Արամ Բարսեղյան (20)

բաղաբերդի կորած ձեռագրերի հետքերով
բաղաբերդի կորած ձեռագրերի հետքերովբաղաբերդի կորած ձեռագրերի հետքերով
բաղաբերդի կորած ձեռագրերի հետքերով
 
Ամանոր
ԱմանորԱմանոր
Ամանոր
 
Գիշատիչ բույսեր
Գիշատիչ բույսերԳիշատիչ բույսեր
Գիշատիչ բույսեր
 
Քարաքոսներ
ՔարաքոսներՔարաքոսներ
Քարաքոսներ
 
Ջրիմուռներ
ՋրիմուռներՋրիմուռներ
Ջրիմուռներ
 
շիկահողի արգելոց
շիկահողի արգելոցշիկահողի արգելոց
շիկահողի արգելոց
 
Արտաշիսյան թագավորություն
Արտաշիսյան թագավորությունԱրտաշիսյան թագավորություն
Արտաշիսյան թագավորություն
 
Ազատագրական պատերազմներ
Ազատագրական պատերազմներԱզատագրական պատերազմներ
Ազատագրական պատերազմներ
 
հին սպարտա
հին սպարտահին սպարտա
հին սպարտա
 
հաստատուն մագնիսներ
հաստատուն մագնիսներհաստատուն մագնիսներ
հաստատուն մագնիսներ
 
կայծակ
կայծակկայծակ
կայծակ
 
սառնարյուն կենդանիներ
սառնարյուն կենդանիներսառնարյուն կենդանիներ
սառնարյուն կենդանիներ
 
լուսատտիկ
լուսատտիկլուսատտիկ
լուսատտիկ
 
հիմքեր
հիմքերհիմքեր
հիմքեր
 
Լույսի անդրադարձումը
Լույսի անդրադարձումըԼույսի անդրադարձումը
Լույսի անդրադարձումը
 
Aղեր
AղերAղեր
Aղեր
 
Թթուներ
ԹթուներԹթուներ
Թթուներ
 
Աղեր
ԱղերԱղեր
Աղեր
 
Աղեր
ԱղերԱղեր
Աղեր
 
Դվին
ԴվինԴվին
Դվին
 

Էներգիա

  • 1. Էներգիա ՆՅՈՒԹԸ ՊԱՏՐԱՍՏԵՑ 6-2 ԴԱՍԱՐԱՆԻ ԱՇԱԿԵՐՏ ԱՐԱՄ ԲԱՐՍԵՂՅԱՆԸ
  • 2. Մեր օրգանիզմը, մեր տները, ավտոմեքենաներն ու ֆաբրիկաները կախված են դրսից եկող էներգիայից: Երկրի վրա կյանքի գոյության համար անհրաժեշտ գրեթե ողջ էներգիայի աղբյուրը Արեգակն է: Եթե էներգիան սպառվի, ապա բնության մեջ ոչինչ չի կարող ապրել, շարժվել կամ փոփոխվել:
  • 3.  Դժվար է հեծանվով բարձրանալ լեռնալանջով կամ ձեռքով տեղափոխել ծանր առարկաներ: Երբ ուժի ազդեցությամբ որևէ առարկա տեղափոխվում է մի տեղից մյուսը, գիտնականներն ասում են, որ կատարվում է աշխատանք: Որքան մեծ է ազդող ուժը, և որքան հեռու է տեղափոխվել առարկան, այնքան ավելի շատ աշխատանք է կատարվել:  Եթե ասում ենք, որ առարկան օժտված է էներգիայով, նշանակում է, որ այն կարող է աշխատանք կատարել: Օրինակ՝ ավտոմեքենայի շարժիչն օգտագործում է վառելանյութի էներգիան՝ ավտոմեքենան շարժման մեջ դնելու համար: Էլեկտրական մարտկոցներում պահված է էլեկտրաշարժիչն աշխատեցնելու համար անհրաժեշտ էներգիա: Քամիները երբեմն ունենում են ծառերն արմատախիլ անելու էներգիայի պաշար: Տաք առարկաները նույնպես օժտված են էներգիայով: Առարկան կազմող մանրագույն մասնիկները՝ ատոմները, միշտ գտնվում են շարժման մեջ, և երբ նյութը սկսում է տաքանալ, ատոմների շարժումներն արագանում են:
  • 4.  Գոյություն ունեն էներգիայի բազմաթիվ տեսակներ: Շարժվող ամեն ինչ, օրինակ՝ ավտոմեքենաները կամ քամիները, օժտված է կինետիկ էներգիայով: Զսպանակները կամ ձգված ու սեղմված այլ առարկաներ օժտված են պոտենցիալ էներգիայով, որը նաև բոլոր ընկնող առարկաների էներգիայի տեսակն է: Երբ տաք նյութերը սառչում են, ճառագայթում են ջերմություն կամ ջերմային էներգիա:  Սննդում, վառելանյութերում և մարտկոցներում պարունակվում է քիմիական էներգիա, որն անջատվում է քիմիական ռեակցիաների ժամանակ: Լույսն ու ձայնը օժտված են ճառագայթային էներգիայով, էլեկտրական հոսանքը կրում է էլեկտրական էներգիա, իսկ ատոմի միջուկից անջատվող էներգիան անվանում են միջուկային էներգիա:
  • 5.  Գիտնականները պարզել են, որ թեև էներգիան մի տեսակից կարող է փոխարկվել մեկ այլ տեսակի, սակայն այն հնարավոր չէ ոչնչից ստեղծել կամ ոչնչացնել:  Ոտքով գնդակին հարվածելիս՝ մեր ընդունած սննդի քիմիական էներգիան մկաններում փոխարկվում է գնդակի կինետիկ էներգիայի: Իսկ երբ գնդակը սլանում է օդով կամ գլորվում է գետնի վրայով, և շփումը դանդաղեցնում է նրա ընթացքը, ապա գնդակի կինետիկ էներգիան փոխարկվում է ջերմային էներգիայի (ջերմության) և ցրվում միջավայրում:  Վերջին հաշվով, էներգիայի մեծ մասը փոխարկվում է ջերմության, որը էներգիայի ամենացածրորակ տեսակն է: