SlideShare a Scribd company logo
1 of 7


Աղեր կոչվում են այն բարդ նյութերը, որոնք
կազմված են մետաղի կատիոններից և որևէ թթվային
մնացորդի անիոններիցֈ Բոլոր աղերը բյուրեղական
նյութեր ենֈ Մի շարք
աղեր՝մալաքիտը, լազուրիտը, պաղլեղները, կերակր
ի աղը և այլն, հունական և ալքիմիական
ձեռագրերում անվանվում են «հայկական աղ»: Ըստ
հայտնի քիմիկոսներ ֆրանսիացի Մ. Բերթլոյի,
գերմանացի Վ. Մեյերի և ուրիշների՝ այդ աղերն
այդպես են անվանվել
անցյալում Հայաստանից արտահանված լինելու
պատճառովֈ Այդ անվանումը հաճախ է հանդիպում
նաև միջնադարյան հայկական ձեռագրերումֈ


Աղերն օգտագործվում
ենապակու, կաշվի, ներկերի արտադրության, մե
տաղաձուլման, մանածագործության,քիմիական
արդյունաբերության, սննդարդյունաբերության, բ
ժշկության,գյուղատընտեսության մեջ,
կենցաղում և այլուրֈ Կենցաղում օգտագործվող
մի շարք աղեր դեռ հնուց ունեն «կենցաղային»
(ոչ քիմիական) անվանումներ.
խմելու սոդա՝նատրիումի
հիդրոկարբոնատ (NaHCO3), լվացքի
սոդա՝ նատրիումի կարբոնատ(Na2CO3),
ժավել՝ նատրիումի հիպոքլորիտ (NaClO),
քլորակիր և այլնֈ


Կերակրի աղը՝ նատրիումի
քլորիդը (NaCl), անգույն, բյուրեղային, ջրում
լուծվող նյութ էֈ Բնության մեջ տարածված
է հալիտ միներալի ձևով, որն անվանում են նաև
քարաղֈ Բնական քարաղը մետաղական
նատրիումի հետքեր պարունակելու հետևանքով
երբեմն կապտավուն է, առաջացնում է խոշոր
հանքավայրերֈ Քարաղի խոշոր հանքավայրեր
կան Կանադայում, Լեհաստանում, Ռուսաստան
ում, Անգլիայում և այլուրֈ Հայկական
լեռնաշխարհում բարձրորակ քարաղի
պաշարներով հայտնի
են Կողբի և Նախիջևանի, իսկ ՀՀ-ում՝ Ավանի
աղի հանքերը:
 http://www.youtube.com/watch?v=wMsxzJ

xQ36g
 Տիգրան

Աբրահամյան

More Related Content

Viewers also liked

թթուների տեսակները
թթուների տեսակներըթթուների տեսակները
թթուների տեսակներըNanor Hovhannisian
 
առաձգականության ուժ
առաձգականության ուժառաձգականության ուժ
առաձգականության ուժarshakyan
 
Թթուներ
ԹթուներԹթուներ
Թթուներganyan
 
Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն
Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն
Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն susannachalikyan
 
տիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժ
տիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժտիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժ
տիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժarshakyan
 
Հիմքեր
ՀիմքերՀիմքեր
Հիմքերsertachki
 
Ֆիզիկա: Ջերմադինամիկա
Ֆիզիկա: ՋերմադինամիկաՖիզիկա: Ջերմադինամիկա
Ֆիզիկա: Ջերմադինամիկաrafo77
 
Գազային օրենքներ
Գազային օրենքներԳազային օրենքներ
Գազային օրենքներSevakSergeyan
 
Ջուր. Լուծույթներ. Հիմքեր
Ջուր. Լուծույթներ. ՀիմքերՋուր. Լուծույթներ. Հիմքեր
Ջուր. Լուծույթներ. ՀիմքերQnarik98
 
Նյութի Ագրեգատային վիճակները
Նյութի Ագրեգատային վիճակներըՆյութի Ագրեգատային վիճակները
Նյութի Ագրեգատային վիճակներըAznivHovhannisyan
 
Շփման ուժի մասին
Շփման ուժի մասինՇփման ուժի մասին
Շփման ուժի մասինNarek Isakhanyan
 
քիմիան և կենցաղը
քիմիան և կենցաղըքիմիան և կենցաղը
քիմիան և կենցաղըMarine Ishkhanyan
 

Viewers also liked (20)

թթուների տեսակները
թթուների տեսակներըթթուների տեսակները
թթուների տեսակները
 
առաձգականության ուժ
առաձգականության ուժառաձգականության ուժ
առաձգականության ուժ
 
Թթուներ
ԹթուներԹթուներ
Թթուներ
 
Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն
Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն
Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն
 
տիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժ
տիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժտիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժ
տիեզերական ձգողության ուժ , ծանրության ուժ
 
Հիմքեր
ՀիմքերՀիմքեր
Հիմքեր
 
himqer
himqerhimqer
himqer
 
himqer
himqerhimqer
himqer
 
Ուժ
ՈւժՈւժ
Ուժ
 
էներգիա
էներգիաէներգիա
էներգիա
 
ջրի մաքրումը
ջրի մաքրումըջրի մաքրումը
ջրի մաքրումը
 
Ֆիզիկա: Ջերմադինամիկա
Ֆիզիկա: ՋերմադինամիկաՖիզիկա: Ջերմադինամիկա
Ֆիզիկա: Ջերմադինամիկա
 
Գազային օրենքներ
Գազային օրենքներԳազային օրենքներ
Գազային օրենքներ
 
Ջուր. Լուծույթներ. Հիմքեր
Ջուր. Լուծույթներ. ՀիմքերՋուր. Լուծույթներ. Հիմքեր
Ջուր. Լուծույթներ. Հիմքեր
 
Նյութի Ագրեգատային վիճակները
Նյութի Ագրեգատային վիճակներըՆյութի Ագրեգատային վիճակները
Նյութի Ագրեգատային վիճակները
 
Աղեր
ԱղերԱղեր
Աղեր
 
Շփման ուժի մասին
Շփման ուժի մասինՇփման ուժի մասին
Շփման ուժի մասին
 
քիմիան և կենցաղը
քիմիան և կենցաղըքիմիան և կենցաղը
քիմիան և կենցաղը
 
աղեր
աղերաղեր
աղեր
 
Aղեր
AղերAղեր
Aղեր
 

More from Tigran Abrahamyan (16)

առականի (1) (2)
առականի (1) (2)առականի (1) (2)
առականի (1) (2)
 
Առականի
ԱռականիԱռականի
Առականի
 
կարճ միացում
կարճ միացումկարճ միացում
կարճ միացում
 
մագնիսներ
մագնիսներմագնիսներ
մագնիսներ
 
The computer
The computerThe computer
The computer
 
չիփսեր
չիփսերչիփսեր
չիփսեր
 
ծխելու հետևանքները
ծխելու հետևանքներըծխելու հետևանքները
ծխելու հետևանքները
 
թայլանդ
թայլանդթայլանդ
թայլանդ
 
թայլանդ խաղ
թայլանդ խաղթայլանդ խաղ
թայլանդ խաղ
 
Կիսամյակային Հաշվետվություն
Կիսամյակային ՀաշվետվությունԿիսամյակային Հաշվետվություն
Կիսամյակային Հաշվետվություն
 
Ադրբեջան խաղ
Ադրբեջան խաղԱդրբեջան խաղ
Ադրբեջան խաղ
 
Ադրբեջան
ԱդրբեջանԱդրբեջան
Ադրբեջան
 
Անասնապահություն
ԱնասնապահությունԱնասնապահություն
Անասնապահություն
 
Иллюзии
ИллюзииИллюзии
Иллюзии
 
Наш Мозг
Наш МозгНаш Мозг
Наш Мозг
 
Jrimurner
JrimurnerJrimurner
Jrimurner
 

Recently uploaded

Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Լեո Մազմանյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Լեո ՄազմանյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Լեո Մազմանյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Լեո ՄազմանյանՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Վազգեն Ղևոնդյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Վազգեն ՂևոնդյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Վազգեն Ղևոնդյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Վազգեն ՂևոնդյանՀասմիկ Ղազարյան
 
Արիանա Հովհաննիսյան, Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարան
Արիանա Հովհաննիսյան, Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարանԱրիանա Հովհաննիսյան, Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարան
Արիանա Հովհաննիսյան, Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարանAshxenTadevosyan
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արամ Թորոսյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արամ ԹորոսյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արամ Թորոսյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արամ ԹորոսյանՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա Շահինյան
Արևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա ՇահինյանԱրևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա Շահինյան
Արևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա ՇահինյանՀասմիկ Ղազարյան
 
Եվա Ավագյան Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարան
Եվա Ավագյան Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարանԵվա Ավագյան Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարան
Եվա Ավագյան Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարանAshxenTadevosyan
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար Գասպարյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար ԳասպարյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար Գասպարյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար ԳասպարյանՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան Լենա
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան  ԼենաԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան  Լենա
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան ԼենաՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն ԳրիգորյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն ԳրիգորյանՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա ԳրիգորյանԱրևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա ԳրիգորյանՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան Դավիդ
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան ԴավիդԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան Դավիդ
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան ԴավիդՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան Սուրեն
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան ՍուրենԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան Սուրեն
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան ՍուրենՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptx
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptxԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptx
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptxՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան Ջիվան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան ՋիվանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան Ջիվան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան ՋիվանՀասմիկ Ղազարյան
 

Recently uploaded (14)

Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Լեո Մազմանյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Լեո ՄազմանյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Լեո Մազմանյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Լեո Մազմանյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Վազգեն Ղևոնդյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Վազգեն ՂևոնդյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Վազգեն Ղևոնդյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Վազգեն Ղևոնդյան
 
Արիանա Հովհաննիսյան, Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարան
Արիանա Հովհաննիսյան, Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարանԱրիանա Հովհաննիսյան, Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարան
Արիանա Հովհաննիսյան, Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արամ Թորոսյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արամ ԹորոսյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արամ Թորոսյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արամ Թորոսյան
 
Արևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա Շահինյան
Արևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա ՇահինյանԱրևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա Շահինյան
Արևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա Շահինյան
 
Եվա Ավագյան Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարան
Եվա Ավագյան Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարանԵվա Ավագյան Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարան
Եվա Ավագյան Արևմտյան դպրոց-պարտեզ 1.1 դասարան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար Գասպարյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար ԳասպարյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար Գասպարյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար Գասպարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան Լենա
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան  ԼենաԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան  Լենա
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան Լենա
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն ԳրիգորյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն Գրիգորյան
 
Արևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա ԳրիգորյանԱրևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա Գրիգորյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան Դավիդ
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան ԴավիդԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան Դավիդ
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան Դավիդ
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան Սուրեն
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան ՍուրենԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան Սուրեն
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան Սուրեն
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptx
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptxԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptx
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptx
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան Ջիվան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան ՋիվանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան Ջիվան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան Ջիվան
 

աղեր

  • 1.
  • 2.  Աղեր կոչվում են այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են մետաղի կատիոններից և որևէ թթվային մնացորդի անիոններիցֈ Բոլոր աղերը բյուրեղական նյութեր ենֈ Մի շարք աղեր՝մալաքիտը, լազուրիտը, պաղլեղները, կերակր ի աղը և այլն, հունական և ալքիմիական ձեռագրերում անվանվում են «հայկական աղ»: Ըստ հայտնի քիմիկոսներ ֆրանսիացի Մ. Բերթլոյի, գերմանացի Վ. Մեյերի և ուրիշների՝ այդ աղերն այդպես են անվանվել անցյալում Հայաստանից արտահանված լինելու պատճառովֈ Այդ անվանումը հաճախ է հանդիպում նաև միջնադարյան հայկական ձեռագրերումֈ
  • 3.
  • 4.  Աղերն օգտագործվում ենապակու, կաշվի, ներկերի արտադրության, մե տաղաձուլման, մանածագործության,քիմիական արդյունաբերության, սննդարդյունաբերության, բ ժշկության,գյուղատընտեսության մեջ, կենցաղում և այլուրֈ Կենցաղում օգտագործվող մի շարք աղեր դեռ հնուց ունեն «կենցաղային» (ոչ քիմիական) անվանումներ. խմելու սոդա՝նատրիումի հիդրոկարբոնատ (NaHCO3), լվացքի սոդա՝ նատրիումի կարբոնատ(Na2CO3), ժավել՝ նատրիումի հիպոքլորիտ (NaClO), քլորակիր և այլնֈ
  • 5.  Կերակրի աղը՝ նատրիումի քլորիդը (NaCl), անգույն, բյուրեղային, ջրում լուծվող նյութ էֈ Բնության մեջ տարածված է հալիտ միներալի ձևով, որն անվանում են նաև քարաղֈ Բնական քարաղը մետաղական նատրիումի հետքեր պարունակելու հետևանքով երբեմն կապտավուն է, առաջացնում է խոշոր հանքավայրերֈ Քարաղի խոշոր հանքավայրեր կան Կանադայում, Լեհաստանում, Ռուսաստան ում, Անգլիայում և այլուրֈ Հայկական լեռնաշխարհում բարձրորակ քարաղի պաշարներով հայտնի են Կողբի և Նախիջևանի, իսկ ՀՀ-ում՝ Ավանի աղի հանքերը: