EsP for grade 10

1. MELC: Nasusuri ang mga
isyung may kinalaman sa
kawalan ng paggalang sa
katotohanan.

3. Sino ang makapagbibigay ng sariling kahulugan ng
Katotohanan?
Ngayon naman bakit mahalaga
ang pagsasabi ng totoo?

4. Ang Misyon ng katotohanan
ang katotohanan ang nagsisilbing ilaw ng tao sa paghahanap
ng kaalaman at layunin niya sa buhay.
- Ang sinumang sumusunod dito ay nagkakamit ng kaluwagan
ng buhay (comfort of life) na may kalakip na kaligtasan,
katiwasayan, at pananampalataya

5. - Ano ang katotohanan?
 - Ang katotohanan din ay ang kalagayan
o kondisyon ng pagiging totoo.

6. DAHILAN NANG KAWALAN NG PAGGALANG SA
KATOTOHANAN
1. Kasinungalingan
Ang imoralidad ng pagsisinungaling
-ayon kay Samabajon Jr. et al (2011), ang
pagsisinungaling ay ang hindi pagkiling at pag sang-
ayon sa katotohanan.

7. 3 Uri ng Kasinungalingan
1.Jocose Lie-
 Isang uri na kung saan sinasabi o
sinasambit para maghatid ng
kasiyahan/tawanan ngunit hindi sadya
ang pagsisinungaling

8. 3 Uri ng Kasinungalingan
. Officious Lie-
 ipapahayag upang maipagtanggol ang sarili o kaya
ay paglikha ng isang usaping kahiya-hiya upang
dito maibaling ang atensyon. Ito ay isang tunay na
kasinungalingan,kahit na gaano pa ang ibinigay
nitong mabigat na dahilan.

9. 3 Uri ng Kasinungalingan
Pernicious Lie-
ay nagaganap kapag ito ay sumisira ng
reputasyon ng isang tao na pumapabor
sa interes o kapakanan ng iba.

10. 2. Ang Lihim
Ang lihim ay pagtatago ng mga impormasyon
na hindi pa naibubunyag o naisisiwalat

11. 3 uri ng Lihim na hindi basta-basta maaaring
ihayag;
Natural secrets-
ay mga sikreto na nakaugat mula sa Likas na
batas moral na kapag nabulgar ay
magdudulot sa tao ng matinding hinagpis at
sakit sa isa’t isa.

12. 3 uri ng Lihim na hindi basta-basta maaaring
ihayag;
Promised Secrets-
 ito ay ang mga lihim na ipinangako ng taong
pinagkatiwalaan nito. Nangyari ang
pangako pagkatapos na ang mga
lihim ay nabunyag na.

13. 3 uri ng Lihim na hindi basta-basta maaaring
ihayag;
 Commited or entrusted secrets- naging lihim bago ang mga impormasyon at
kaalaman sa isang bagay ay nabunyag. Ang mga kasunduan upang ito ay mailihim
ay maaaring:
 Hayag- Kung ang lihim ay ipinangako o kaya ay sinabi ng pasalita o kahit pasulat.
 Halimbawa:
 Ang isang sekretarya ng doctor, na inililihim ang mga medical records ng isang
pasyente
 Di- hayag- ito ay nagyayari kapag walang tiyak na pangakong sinabi ngunit
inililihim ng taong may alam dahil sa kaniyang posisyon sa isang kompanya o
institusyon. Madalas ito ay pang propesyonal at opisyal na usapin.

14. Mga Isyung Moral tungkol sa kawalan ng
Paggalang sa katotohanan
Moral Issue A: Plagiarism
 Ito ay isang paglabag sa Intellectual Honesty (Artikulo, A, et al,2003).
 Ito ay isyu na may kaugnayan sa pananagutan sa pagpahayag ng katotohanan at
katapatan sa mga datos, mga ideya, mga pangungusap, buod at balangkas ng
isang akda, programa, himig at iba pa ngunit hindi kinilala ang pinagmulan bagkus,
nabuo lamang dahil sa illegal na pangongopya.
 Ito ay maituturing na pagnanakaw at pagsisinungaling dahil inangkin ang hindi iyo.

15. Mga Isyung Moral tungkol sa kawalan ng
Paggalang sa katotohanan
Moral Issue B. Intellectual Piracy
 Ang paglabag sa karapatang-ari (Copyright Infringement) ay naipakikita sa
paggamit nang walang pahintulot sa mga orihinal na gawa ng isang taong
pinoprotektahan ng Law on Copyright mula sa Intellectualproperty Code of the
Philippines 1987.
 Ang Piracy ay isang uri ng pagnanakaw o paglabag dahil may intensiyon para sa
pinansiyal na dahilan.
 Ang theft ay hindi lamag literal na pagnanakaw o pagkuha nang walang
pakundangan kundi lubusang pag-angkin sap ag-aari nang iba na walang
paggalang sa karapatang nakapaloob dito.

16. Mga Isyung Moral tungkol sa kawalan ng
Paggalang sa katotohanan
Moral Issue C. WHISTLEBLOWING
 Ito ay isang akto o hayagang kilos ng pagsisiwalat mula sa tao na karaniwan ay
empleyado ng gobyerno o pribadong organisasyon/korporasyon.

 Whistleblower naman ang tawag sa taong naging daan ng pagbubunyag o
pagsisiswalat ng mga maling asal, hayagang pagsisinungaling, mga immoral o
illegal na Gawain na naganap sa loob ng isang Samahan o organisasyon.

17. PAGLALAPAT
Ikaw ngayon ay bibigyan ng pagkakataon na
makabuo ng mga hakbang sa paninindigan
at paggalang sa katotohanan sa
pamamagitan ng pagsagot sa sumusunod
na sitwasyon.

18. Mga Sitwasyon Ang
Gagawin
Ko
Paliwanag
1. Gahol na ako sa oras upang magkalap ng mga
impormasyon tungkol sa aking Action Research.
Nakatakda itong ipasa ikatlong araw mula
ngayon. Sa isang site ng internet ay may nakita
akong kahawig ng aking research. Makakatulong
ba ito para sa akin?

19. SITWASYON 2
May paborito kang movie title na kasama ang hinahangaan mong
artista. Matagal mo na itong nais panoorin. May isang nag- alok
sayo sa murang halaga at may libre pa itong kasamang dalawa pang
panoorin sa P200 na halaga nito. Kasama ka sa adbokasiya ng
kampanya sa Anti Piracy sa inyong paaralan. Mahikayat ka kayang
bumili nito?

20. SITWASYON 3
May isa kang ka opisina na madalas dumaraing ng
tungkol sa ugali at si sistema ng pamumuno ng
inyong boss. Nagdedetalye na rin siya ng mga
anomalyang ginagawa nito at nagbabanta na rin ng
kaniyang plano na gumagawa ng isang anonymous
letter bilang ganti sa kalupitan nito sa kaniya.
Pipigilan mo ba siya sa kaniyang balak na
magreklamo?

21. PAGLALAHAT
BAKIT MAHALAGA ANG PAGSASABI
NG KATOTOHANAN?

22. PAGTATAYA
1. Ang mga sumusunod ay napapabilang sa mga isyu ng kawalan ng
paggalang, maliban sa;
a.plagiarism
b.honesty
C.whistleblower
d. Intellectual piracy

23. PAGTATAYA
2. Maituturing na pagnanakaw at pagsisinungaling dahil
sa pag-angkin ng hindi iyo.
a.whistleblowing
b.confidentiality
c.katotohanan

24. PAGTATAYA
3. Tawag sa taong nagsisiwalat ng maling asal na
naganap sa isang organisasyon o samahan?
a.theft
b.piracy
c. Whistleblower
d.Reporter