Ίδια Κεφάλαια - Ξένα Κεφάλαια - Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις

1. 1
Ίδια Κεφάλαια ή Καθαρή θέση
ή Καθαρή Περιουσία

2. 2
Ίδια Κεφάλαια ή Καθαρή Θέση
• Το ίδιο κεφάλαιο που αποτελείται από:
– Το Μετοχικό ή εταιρικό κεφάλαιο (στις
εταιρίες)
– Τα αποθεματικά
– Τα αποτελέσματα εις νέον (κέρδη ή ζημίες της
χρήσης)

3. 3
Βασικά χαρακτηριστικά Ιδίων Κεφαλαίων
Δεν έχουν εξασφαλισμένη ή υποχρεωτική απόδοση
Αποτελούν μόνιμα κεφάλαια και μπορεί συνεπώς, η διοίκηση
να υπολογίζει σε αυτά σε περίοδο αντίξοων συνθηκών, και
από την άλλη δεν μπορούν να απαιτήσουν τη λήψη
μερίσματος.
Δεν υπάρχει ορισμένο χρονοδιάγραμμα για την επιστροφή
τους στους μετόχους.
Λόγω των παραπάνω χαρακτηριστικών τους δικαιούνται
και απαιτούν μια αποδοτικότητα μεγαλύτερη από την
αμοιβή του Ξ.Κ.
Αυτή η αναμενόμενη ή επιδιωκόμενη απόδοση από τους
μετόχους από την επένδυσή τους , αποτελεί το κόστος του
Ι.Κ. δηλ. του κεφαλαίου των μετόχων.

4. 4
Βασικά χαρακτηριστικά Δανειακών Κεφαλαίων
Κεφάλαια που πρέπει να εξοφληθούν και να καταβληθούν
τόκοι για την εξυπηρέτηση τους, σε τακτά χρονικά
διαστήματα, ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση της
επιχ. (κεφάλαια υψηλού κινδύνου).
Κατά κανόνα εξασφαλίζονται με την εγγραφή εμπράγματων
δικαιωμάτων (υποθηκών, προσημειώσεων, ενεχύρων) σε πάγια
στοιχεία της επιχ.
Οι δανειστές της επιχ. θα υποστούν ζημίες μόνο στην
περίπτωση που η επιχ. υποστεί ζημίες μεγαλύτερες από το Ι.Κ.
της.
Συνεπώς, τα Ξ.Κ. διατρέχουν πολύ μικρότερο κίνδυνο από
τα Ι.Κ.και γι αυτό τo λόγο απαιτούν μικρότερη αμοιβή από
ότι απαιτούν τα Ι.Κ. ή αλλιώς το κόστος του δανειακού
κεφαλαίου είναι μικρότερο από το κόστος του Ι.Κ.

5. 5
Σημασία Ιδίων Κεφαλαίων
• Η νομοθεσία επιβάλλει την ύπαρξη ελάχιστου
ποσού Ι.Κ. για την σύσταση εταιρίας (π.χ. €60.000
για Α.Ε.)
• Αποτελούν για τους πιστωτές εγγύηση έγκαιρης
ικανοποίησης των απαιτήσεων τους σε περίπτωση
ρευστοποίησης της εταιρίας
• Τα Ι.Κ. μαζί με τα μακροπρόθεσμα δανειακά
κεφάλαια συνιστούν τις πηγές χρηματοδότησης της
αγοράς πάγιων στοιχείων

6. 6
Μεταβολές Ιδίων Κεφαλαίων
• Αυξητικές μεταβολές:
– Αρχικές εισφορές κεφαλαίου κατά τη σύσταση
– Αύξηση κεφαλαίου (μεταγενέστερη)
– Αναπροσαρμογή αξίας παγίων στοιχείων
– Απορρόφηση επιχείρησης
– Επιχορήγηση παγίων επενδύσεων
– Μη διανομή κερδών

7. 7
Μεταβολές Ιδίων Κεφαλαίων
• Μειωτικές μεταβολές:
– Επιστροφή κεφαλαίου
– Απόσβεση επιχορήγησης
– Ζημίες
– Διανομή αποθεματικών και κερδών εις νέο

8. 8
Κεφάλαιο
• Στις ατομικές επιχειρήσεις:
– Κεφάλαιο = Καθαρή Περιουσία
• Στις εταιρίες (Α.Ε., Ε.Π.Ε., Ο.Ε., Ε.Ε.):
– Κεφάλαιο = ονομαστική αξία των μετοχών ή
εταιρικών μεριδίων
– Σχηματίζεται από:
– Τις εισφορές των μετόχων/εταίρων κατά τη
σύσταση της εταιρίας και για την αύξηση του
– Τη διάθεση αποθεματικών ή αδιανέμητων κερδών

9. 9
Διακρίσεις Μετοχών
• Ονομαστικές μετοχές
– Το όνομα του κατόχου αναγράφεται στον τίτλο
• Ανώνυμες μετοχές
– Το όνομα του δικαιούχου είναι άγνωστο στην εταιρία και στο κοινό
• Κοινές μετοχές
– Παρέχουν στους κατόχους ίσα δικαιώματα σύμφωνα με την αρχή της
ισότητας
• Προνομιούχες μετοχές
– Παρέχουν προνόμια στους μετόχους σε σχέση με τις κοινές.

10. 10
Αξία Μετοχής
• Ονομαστική Αξία
– Η αξία που αναγράφεται στον τίτλο και προκύπτει από τη διαίρεση του
Μ.Κ. δια του συνολικού αριθμού μετοχών
• Λογιστική Αξία
– Προκύπτει από την διαίρεση του συνόλου των Ι.Κ. με τον συνολικό
αριθμό των μετοχών
• Πραγματική ή αγοραία αξία
– Η αξία που καταβάλει ο αγοραστής για την απόκτηση της μετοχής

11. 11
Αποθεματικά Κεφάλαια
• Συσσωρευμένα καθαρά κέρδη τα οποία δεν έχουν διανεμηθεί, ούτε
έχουν ενσωματωθεί στο κεφάλαιο (μετοχικό ή εταιρικό)
Κατηγορίες αποθεματικών
• Διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο
– Το πλεόνασμα από την έκδοση μετοχών σε τιμή μεγαλύτερη από την Ο.Α.
• Τακτικό αποθεματικό
– Σχηματίζεται υποχρεωτικά για την κάλυψη μελλοντικών ζημιών και δεν
διανέμεται ούτε κεφαλαιοποιείται
• Ειδικά και έκτακτα αποθεματικά
– Σχηματίζονται σύμφωνα με απόφαση της Γ.Σ. των μετόχων
• Αφορολόγητα αποθεματικά
– Σχηματίζονται από καθαρά κέρδη τα οποία δεν υπάγονται σε φορολογία
εισοδήματος

12. 12
Παράδειγμα 1
• Στις 15/04/200Χ οι Α, Β και Γ ιδρύουν μια Α.Ε. εμπορίας ελαστικών με
μετοχικό κεφάλαιο €33.000. Στη συνέχεια εκδίδουν 3.000 κοινές μετοχές
Ο.Α. 8€/μετοχή και τιμή έκδοσης 11€/μετοχή και τις διανέμουν ισομερώς
μεταξύ τους.
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 15/04 Χρέωση Πίστωση
33 Χρεώστες Διάφοροι
Μέτοχοι λογ/σμός κάλυψης κεφαλαίου 33.000
40 Κεφάλαιο
Οφειλόμενο μετοχικό κεφάλαιο 24.000
41 Αποθεματικά
Οφειλόμενη διαφορά από έκδοση μετοχών
υπέρ το άρτιο
9.000

13. 13
Παράδειγμα 2
• Α.Ε. αυξάνει το μετοχικό κεφάλαιο της με έκδοση 50.000 μετοχών Ο.Α.
100 €/μετοχή και τιμή εκδόσεως 300 €/μετοχή.
Όλοι οι μέτοχοι συμμετείχαν στην αύξηση και κατέθεσαν το ποσό στις
20/4 στο λογ/σμό όψεως της εταιρίας.
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 20/4 Χρέωση Πίστωση
38 Χρηματικά Διαθέσιμα
Καταθέσεις όψεως 15.000.000
40 Κεφάλαιο
Καταβλημένο κεφάλαιο 5.000.000
41 Αποθεματικά
Διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο 10.000.000

14. 14
Ισολογισμός 31/12
ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ
Ι. Κεφάλαιο
ΙΙ. Διαφορά από έκδοση μετοχών
υπέρ το άρτιο
ΙΙΙ. Διαφορές αναπροσαρμογής –
Επιχορηγήσεις επενδύσεων
ΙV. Αποθεματικά Κεφάλαια
V. Αποτελέσματα εις νέο
VI. Ποσά προορισμένα για αύξηση
κεφαλαίου
………………………
Ενεργητικό Παθητικό

15. 15
Αποτελέσματα εις νέο
• Υπόλοιπο κερδών εις νέο
– Το υπόλοιπο κερδών που απομένει μετά τη διάθεση
των κερδών
• Υπόλοιπο ζημιών χρήσεως εις νέο
– Το ποσό των ζημιών που μένει ακάλυπτο
• Υπόλοιπο ζημιών προηγουμένων χρήσεων
– Το ποσό των ζημιών που δεν καλύπτεται κατά την
επόμενη χρήση από τα κέρδη της ή από τα
αποθεματικά.

16. 16
Πίνακας Διαθέσεως Αποτελεσμάτων
Καθαρά Αποτελέσματα χρήσεως (κέρδη ή ζημίες προ
φόρων
(+) ή (-) Υπόλοιπο αποτελεσμάτων (κερδών ή ζημιών) προηγ.
χρήσεων
Μείον: Φόρος εισοδήματος
Κέρδη προς Διάθεση ή Ζημίες εις νέο
Η διάθεση των κερδών γίνεται ως εξής:
1. Τακτικό Αποθεματικό (>= 5% των κερδών, μέχρι Τ.Α.
=1/3 του κεφαλαίου)
2. Πρώτο μέρισμα
3. Πρόσθετο μέρισμα
4. Αποθεματικά καταστατικού
5. Ειδικά και έκτακτα αποθεματικά
6. Αφορολόγητα αποθεματικά
7. Αμοιβές μελών Δ.Σ.
8. Υπόλοιπο κερδών εις νέο

17. 17
Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις
• Η προθεσμία εξόφλησης λήγει μετά το τέλος της
επόμενης χρήσης
• Παραδείγματα:
– Ομολογιακά δάνεια
– Τράπεζες – Λογ/σμοί μακρ. υποχρεώσεων
– Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις προς συνδεμένες
επιχειρήσεις
– Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις προς εταίρους και
διοικούντες
– Γραμμάτια πληρωτέα

18. 18
Χαρακτηριστικά Μακροπρόθεσμων
Υποχρεώσεων
• Η μεγάλη διάρκεια τους (συνήθως από 5 έως και 20
χρόνια)
• Ο χαμηλός κίνδυνος για τον οφειλέτη
• Το υψηλό κόστος τους
• Η τμηματική εξόφληση ή η απόσβεσή τους
• Η συνήθης ενσωμάτωσή τους σε πιστωτικούς τίτλους
π.χ. ομολογίες, συναλλαγματικές.

19. 19
Σημασία Μακροπρόθεσμων Υποχρεώσεων
• Τα μακροπρόθεσμα ξένα κεφάλαια μαζί με τα ίδια κεφάλαια
χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση του πάγιου
ενεργητικού
• Το ύψος και οι μεταβολές των Μ.Υ. έχουν ιδιαίτερη σημασία
για τους τρίτους διότι επηρεάζουν την απόδοση των
επενδύσεων τους.
• Ενδιαφέρουν τις οικονομικές υπηρεσίες του Κράτους διότι
απεικονίζουν το μέγεθος του μακροχρόνιου χρέους των
επιχ/σεων

20. 20
Παράδειγμα (Μ.Υ. από εμπορικές πιστώσεις)
• Την 1/7/2005 η επιχ/ση Χ αγόρασε μηχάνημα Μ με τετραετή προθεσμιακό
διακανονισμό. Αποδέχθηκε 4 συναλλαγματικές του προμηθευτή Ο.Α.€ 2.500
η μία και λήξης την 30η Ιουνίου κάθε χρόνου για τα επόμενα 4 χρόνια.
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 1/7/05 Χρέωση Πίστωση
12 Μηχανήματα
Μηχάνημα Μ 10.000
45 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις
Γραμμάτια πληρωτέα 10.000

21. 21
Συνέχεια
• Στο τέλος της χρήσης, το τμήμα των Μ.Υ. που πρόκειται να
εξοφληθεί μέχρι το τέλος της επόμενης χρήσης μεταφέρεται
από το λογ/σμό των Μ.Υ. σε λογ/σμό Β.Υ.
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/12 Χρέωση Πίστωση
45 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις
Γραμμάτια πληρωτέα ΧΧΧ
53 Πιστωτές Διάφοροι
Μακροπρ. υποχρεώσεις πληρωτέες στην
επόμενη χρήση
ΧΧΧ

22. 22
Ισολογισμός 31/12
Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις
Ομολογιακά Δάνεια
Δάνεια Τραπεζών
Μακροπρ. Υποχρ. προς συνδεμένες
επιχ/σεις
…………………………….
…………………………….
Γραμμάτια πληρωτέα μακρ. λήξεως
Μείον: Μη δουλευμένοι τόκοι
………………………
Ενεργητικό Παθητικό
Παρουσίαση Μ.Υ. στις Λογιστικές Καταστάσεις
Οι Μ.Υ. αποτιμώνται στην παρούσα αξία τους, που υπολογίζεται
αφαιρώντας τους μη δεδουλευμένους τόκους από την Ο.Α. των
γραμματίων

23. 23
Παράδειγμα (Μακροπρ. Τραπεζικό Δάνειο)
• Την 20/12/20X2, η επιχείρηση Z εξασφάλισε την έγκριση από την ΕΤΕΒΑ
χορήγησης μακροπρόθεσμου δανείου € 100.000 με τους εξής όρους:
– Εξαετής διάρκεια και λήξης την 5/1/20X9,
– Τοκοχρεολυτική εξόφληση του δανείου με υποχρέωση καταβολής της πρώτης
ετήσιας δόσης την 5/1/20X4,
– Σταθερό ετήσιο επιτόκιο 12%,
– Σύσταση υποθήκης σε οικόπεδο της επιχείρησης (τρέχουσας αξίας € 140.000)
υπέρ της τράπεζας.
• Την 5/1/20X3, η ΕΤΕΒΑ κατέθεσε το ποσό του δανείου στην τράπεζα X
σε λογαριασμό καταθέσεων όψεως της επιχείρησης Z αφού προηγουμένως
εξασφάλισε τη σύσταση υποθήκης σε οικόπεδο της επιχείρησης τρέχουσας
αξίας € 140.000.
• Την 31/12/20X3, το πρώτο χρεολύσιο θεωρείται βραχυπρόθεσμη
υποχρέωση, επειδή θα πληρωθεί την επόμενη χρήση.
• Την 5/1/20X4, η επιχείρηση Ζ κατέβαλε στην ΕΤΕΒΑ την πρώτη
τοκοχρεολυτική δόση € 24.325.

24. 24
Παράδειγμα (Μακροπρ. Τραπεζικό Δάνειο)
Εγγραφή σύστασης υποθήκης (σε λογ/σμούς τάξεως):
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 5/1/03 Χρέωση Πίστωση
02 Χρεωστικοί λογ. εγγυήσεων και
εμπράγματων ασφαλειών
Παραχωρημένες υποθήκες 140.000
06 Πιστωτικοί λογ. εγγυήσεων και
εμπράγματων ασφαλειών
Παραχωρήσεις υποθηκών 140.000
Είσπραξη του δανείου:
38 Χρηματικά Διαθέσιμα
Καταθέσεις όψεως 100.000
45 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις
Τράπεζες – λογ. Μακροπρ. υποχρεώσεων 100.000

25. 25
Συνέχεια
Το τμήμα του δανείου που πρόκειται να εξοφληθεί την επόμενη χρήση
(2004) μετατρέπεται σε βραχυπρόθεσμη υποχρέωση:
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/12/03 Χρέωση Πίστωση
45 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις
Τράπεζες – Λογ. Μακροπρ. Υποχρεώσεων 12.325
53 Πιστωτές Διάφοροι
Μακρ. υποχρεώσεις πληρωτέες στην
επόμενη χρήση
12.325

26. 26
Συνέχεια
Πληρωμή τόκων (€ 12.000) και του χρεολυσίου (€ 12.325):
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 5/1/04 Χρέωση Πίστωση
53 Πιστωτές Διάφοροι
Μακρ. υποχρεώσεις πληρωτέες στην
επόμενη χρήση
12.325
65 Τόκοι και συναφή έξοδα
Τόκοι και έξοδα μακροπρ. υποχρεώσεων 12.000
38 Χρηματικά Διαθέσιμα
Καταθέσεις όψεως 24.325
45.10 Τράπεζες – Λογ. Μακροπρ. Υποχρεώσεων
100.00012.325
87.675 (Υποχρέωση από ανεξόφλητο μέρος
του δανείου)