Ο Ντάνκαν Λίντο, στην εισήγηση με τίτλο: «Για να Δημιουργηθούν Καλές Τράπεζες και Όχι να Διασωθούν οι Κακές: Προτάσεις για την Ελλάδα», έδειξε πώς το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και οι καταθέσεις – σε κάποιον, έστω, βαθμό – σταθεροποιήθηκαν, μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αντιστοίχως, αλλά υπογράμμισε ότι αυτή η σταθεροποίηση κάθε άλλο παρά επαρκεί προκειμένου οι τράπεζες να αναλάβουν τον αναπτυξιακό ρόλο τους, δηλαδή να λειτουργήσουν ως αποτελεσματικοί «μηχανισμοί μετατροπής» των αποταμιεύσεων σε επενδύσεις. Ως εκ τούτου, πρότεινε σχέδιο αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος με κεντρικό άξονα τη δημόσια ιδιοκτησία και διεύθυνση, και στόχο τη χρηματοδότηση αναπτυξιακής, οικονομικά και κοινωνικά, πολιτικής.

1. Για να δημιουργηθούν καλές τράπεζες
και όχι να διασωθούν οι κακές:
Προτάσεις για την Ελλάδα
Ντάνκαν Λίντο
University of Leeds
& Research on Money and Finance
Αθήνα, 09/11/14

2. Επισκόπηση
1. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι σταθεροποιημένο αλλά
στάσιμο
2. Η εξυγίανση του ιδιωτικού τομέα δεν επαρκεί
3. Η λύση είναι η χρήση των τραπεζών ως δημόσιου εργαλείου
4. Δημιουργώντας καλές τράπεζες
1. Δημόσια διοίκηση
2. Εξυγίανση του ισολογισμού με κοινωνικά κριτήρια
3. Αναδιάρθρωση του τομέα

3. 2010 – Η ρευστότητα της ΕΚΤ
σταθεροποιεί το σύστημα
Το παθητικό των τραπεζών ως πολλαπλάσιο του ΑΕΠ
Source: ECB, Eurostat, author’s calculations
2.5
2.3
2.1
1.9
1.7
1.5
1.3
1.1
0.9
0.7
0.5
BoG Deposits (left axis)
Capital & Reserves (incl HFSF) (left axis)
Extra EZ Deposits (left axis)
Domestic , Non-MFIs, Depos (left axis)
Total Assets (left axis)

4. 2012 – Η ανακεφαλαιοποίηση μέσω
ΕΤΧΣ σταθεροποιεί τις καταθέσεις
Παθητικό τραπεζών (εκατομμύρια ευρώ)
Source: ECB, Eurostat, author’s calculations
600,000
500,000
400,000
300,000
200,000
100,000
-
BOG lending to Domestic MFI
HFSF reapitalsation
Private Capital andReserves
Extra EZ Deposits
Domestic , Non-MFIs, Depos
EZ MFIsDeposits (excl ESCB)
Total Assets

5. Η αναδιάρθρωση δημιούργησε 4
μεγάλες τράπεζες
Total Assets(EUR 000s)
600,000,000
500,000,000
400,000,000
300,000,000
200,000,000
100,000,000
0
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
 ΕΤΧΣ
 μετοχές 20δις
 ζημίες 19δις
 Οι τράπεζες κατέχουν
39δις ομολόγων του ΕΤΧΣ
 Το δημόσιο είχε ζημίες
 Το τραπεζικό σύστημα
σταθεροποιήθηκε

6. Το ιδιωτικό χρηματοπιστωτικό
κεφάλαιο
Μετοχές ΕΤΧΣ Δεκ-13 Ιουν-14
Αλφα 82% 66%
Eurobank 95% 35%
Εθνική 84% 57%
Πειραιώς 81% 67%
 Αποδίδονται ξανά σε ιδιωτικά χέρια – χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο
 Πχ. Eurobank (όχι warrants)
 Ιδιωτικό κονσόρτσιουμ ο κύριος επενδυτής (Capital Group, Fairfax, WL
Ross & Co)
 Περικοπή κόστους
 Αύξηση κεφαλαίου και μείωση σταθμισμένου ενεργητικού

7. ΕΚΤ – Τεστ αντοχής
4 ‘συστημικές’ τράπεζες EUR δις %
Σύνολο ενεργητικού 351
Σταθμισμένο ενεργητικό 206
Κεφάλαιο 26 13%
Ζημία από έλεγχο ποιότητας
ενεργητικού -6.0
Κεφάλαιο μετά τον έλεγχο 20 10%
Ζημίες βασικού σεναρίου -4
Κεφάλαιο μετά το βασικό
σενάριο 17 8%
Ζημίες ΄κακού’ σεναρίου -16
Κεφάλαιο μετά το ‘κακό’
σενάριο 4 2%
Άντληση νέου κεφαλαίου 6.6
 Και όμως πέρασαν!
 Ανεπαρκές κεφάλαιο το 2014
 Σχέδιο αναδιάρθρωσης:
 Επιπλέον κεφάλαιο
 Μείωση/σταθεροποίηση
σταθμισμένου ενεργητικού
= όχι αύξηση δανεισμού

8. Τράπεζες υπό ιδιωτική διεύθυνση
 Οι κεφαλαιακές πιέσεις θα συνεχιστούν
 Αργή ιδιωτικοποίηση και πάλι
 Δημόσια ζημία/ιδιωτικό όφελος
 Πολύ λίγο διαθέσιμο χρέος για ‘bail-in’ – παραμένει ο κίνδυνος για
τις καταθέσεις
 Περιορισμός στο νέο δανεισμό
 Μείωση σταθμισμένου ενεργητικού
 Εκκαθάριση προβληματικών δανείων
 Μικρή ζήτηση δανείων από τον ιδιωτικό τομέα
 Αυθαίρετα κριτήρια δανεισμού
 Π.χ. Eurobank – αύξηση δανεισμού από ‘υψηλού επιπέδου’
τουρισμό
 Οι πρώτοι 6 μήνες του 2014: Κεφάλαιο +26%, δάνεια -3%
 Οι ιδιωτικές τράπεζες προσφέρουν λίγα στην οικονομία

9. Δημόσια ιδιοκτησία ΚΑΙ διεύθυνση
 Δημόσιες τράπεζες – ένα εργαλείο για να βοηθήσει στη
χρηματοδότηση ευρύτερης κοινωνικής πολιτικής
1. Ανάληψη διεύθυνσης
Αλλαγή διοίκησης
 Υιοθέτηση κοινωνικών κριτηρίων δανεισμού
2. Λογιστικός έλεγχος του ισολογισμού
 Κοινωνικά κριτήρια
 Διαγραφή και αναδιάρθρωση χρεών νοικοκυριών και
επιχειρήσεων
3. Αναδιάρθρωση των δημοσίων τραπεζικών συγκροτημάτων
 Καλές τράπεζες: υγιείς και χρήσιμες
 Χρήση του ΕΤΧΣ ως θεσμού αλλά και ως κεφαλαίου (11 δις)
 Δημιουργία εξειδικευμένων τραπεζών, π.χ., αναπτυξιακής τράπεζας.

10. Φτιάχνοντας υγιείς τράπεζες
 Οι καλές τράπεζες μπορούν να πολλαπλασιάσουν την ισχύ του
κεφαλαίου τους αν υπάρχει εμπιστοσύνη
 Το ΕΤΧΣ έχει 11δις για την Ελλάδα
 Γιατί να επιστραφεί;!
 Είναι ασήμαντο για να κλείσει μακροοικονομικές τρύπες
 Τα 11 δις του ΕΤΧΣ θα μπορούσαν να πολλαπλασιαστούν σε ένα
υγιές τραπεζικό σύστημα
 Θα μπορούσαν να ελκύσουν και άλλο κεφάλαιο
 Π.χ. Ομόλογα ΕΤΧΣ = κεφάλαιο και ρευστότητα
 Μια κακή τράπεζα δεν μπορεί να ελκύσει άλλα κονδύλια
 Π.χ., KfW [Kreditanstalt für Wiederaufbau (Reconstruction Credit
Institute)] Bankengruppe [(Banking Group)]:
Κεφάλαιο 21δις EUR, Δημόσια ιδιοκτησία, Ενεργητικό 475 δις EUR

11. Αναδιάρθρωση τραπεζών
 Τώρα - 4 πολύ όμοιες τράπεζες σε μέγεθος και
δραστηριότητες
 Δημιουργία εξειδικευμένων τραπεζών
 Π.χ., Τράπεζα για νοικοκυριά/τράπεζα για επιχειρήσεις
 Π.χ., Τράπεζα ανάπτυξης
 Π.χ. Περιφερειακές τράπεζες
 Αναζωογόνηση διατραπεζικού δανεισμού
 3+1 – συγκέντρωση δημοσίου κεφαλαίου σε 3 μεγάλες
τράπεζες
 Η Eurobank εκτός και σε ιδιωτικά χέρια
 Χρήση των 11δις του ΕΤΧΣ

12. Προοπτική διαγραφής χρεών
2013 EUR δις share
Προβληματικά δάνεια 90
Πρόβλεψη για προβληματικά δάνεια 42 46%
Προβληματικά δάνεια χωρίς πρόβλεψη 48 54%
 Υπό ιδιωτική διεύθυνση
 Οι ζημίες έχουν ήδη γίνει δεκτές – άρα δεν υπάρχει δυνατότητα νέου
δανεισμού
 Ποιος ωφελείται?
 Αυτοί που δεν πληρώνουν τα χρέη τους
 Ηθικός κίνδυνος
 Μεγάλες επιχειρήσεις
 Υπό δημόσια διεύθυνση
 Λογιστικός έλεγχος των χρεών
 Διαγραφή / αναδιάρθρωση με κοινωνικά κριτήρια
 Στοιχείο ευρύτερης κοινωνικής πολιτικής