2. 2
Είδη απογραφής αποθεμάτων
• Υπάρχουν δύο είδη απογραφών
αποθεμάτων κατά τη διάρκεια της χρήσης
– Η περιοδική απογραφή
• Υπολογίζεται το κόστος των πωληθέντων
προϊόντων ή εμπορευμάτων μια φορά στο τέλος
της χρήσης
– Η συνεχής απογραφή
• Υπολογίζεται συνεχώς (για κάθε πώληση) το
κόστος των πωληθέντων προϊόντων ή
εμπορευμάτων
3. 3
Απογραφή τέλους χρήσης
• Σειρά ενεργειών που γίνονται κατά κανόνα στο τέλος
της χρήσης
– Φυσική (πραγματική) απογραφή τέλους χρήσης
• Κατά την απογραφή πρέπει:
– να αναγνωρίζονται,
– να καταμετρούνται,
– να καταγράφονται και
– να αποτιμώνται όλα τα αποθέματα
– κατά είδος, ποιότητα και ποσότητα
• και να γίνεται η κατάταξη στους επιμέρους
λογαριασμούς των αποθεμάτων
Είδη που βρίσκονται σε τρίτους για πώληση, για ενέχυρο ή για
άλλους λόγους, καταχωρούνται ιδιαίτερα στην απογραφή
4. 4
Αποτίμηση αποθεμάτων στην
απογραφή τέλους χρήσης
• Αποθέματα προερχόμενα από αγορές
αποτιμώνται:
– Στην κατ’ είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ της
τιμής κτήσεως και της τρέχουσας τιμής
• Τρέχουσα τιμή = Τιμή προμήθειας του αγαθού την
ημέρα απογραφής κάτω από κανονικές συνθήκες
5. 5
Συνέχεια
• Αποθέματα προερχόμενα από παραγωγή (έτοιμα
προϊόντα και ημιτελή) αποτιμώνται:
– Στην κατ’ είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ του
ιστορικού κόστους παραγωγής και της καθαρής
ρευστοποιήσιμης αξίας
• Ιστορικό κόστος παραγωγής = Άμεσο (πρώτες ύλες+Άμεση
εργασία) + Έμμεσο κόστος παραγωγής (ΓΒΕ)
• Καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία = Προσδοκώμενη τιμή
πώλησης - έξοδα πώλησης
6. 6
Υπολογισμός της τιμής κτήσης του
τελικού αποθέματος
• Πρόβλημα
– Κατά τη διάρκεια της χρήσης αγοράζω το ίδιο
απόθεμα με διαφορετικές τιμές
• Εναλλακτικές μέθοδοι υπολογισμού της τιμής
κτήσης του τελικού αποθέματος
– Μέθοδος L.I.F.O (List in, First out)
– Μέθοδος F.I.F.O (First in, First out)
– Μέθοδος του σταθμικού μέσου όρου
– Μέθοδος του κυκλοφοριακού μέσου όρου ή των
διαδοχικών υπολοίπων
7. 7
Μέθοδοι αποτίμησης αποθεμάτων
• FIFO (First In, First out)
– Θεωρείται ότι η πρώτη εισαγωγή (αγορά) εξάγεται πρώτη και ότι τα
αποθέματα της απογραφής προέρχονται από τις τελευταίες αγορές της
χρήσεως.
• LIFO (Last In, First out)
– Θεωρείται ότι οι πωλήσεις προέρχονται από την τελευταία εισαγωγή
(αγορές) και ότι τα αποθέματα τέλους χρήσεως προέρχονται από τις
προηγούμενες εισαγωγές
• Μέθοδος διαδοχικών υπολοίπων
– Το μέσο κόστος ανά μονάδα εμπορεύματος υπολογίζεται εκ νέου μετά από
κάθε αγορά εμπορευμάτων.
• Μέθοδος σταθμικού μέσου όρου
– Το μέσο κόστος ανά μονάδα εμπορεύματος υπολογίζεται διαιρώντας το
κόστος του αρχικού αποθέματος και των αγορών με το σύνολο των μονάδων
8. 8
Μέθοδος F.I.F.O
(Fist in, First out)
• Γίνεται η υπόθεση ότι η πρώτη εισαγωγή (αγορά)
εξάγεται πρώτη και ότι τα αποθέματα της
απογραφής προέρχονται από τις τελευταίες αγορές
της χρήσεως και αποτιμούνται στις τιμές που
αντίστοιχα αγοράστηκαν
• Για τον υπολογισμό του τελικού αποθέματος
γίνεται από την τελευταία αγορά (τελευταία
τιμολόγια)
9. 9
Μέθοδος L.I.F.O
(Last in, First out)
• Γίνεται η υπόθεση ότι η πρώτη εξαγωγή
προέρχεται από την τελευταία εισαγωγή και
ότι τα αποθέματα τέλους χρήσεως
προέρχονται από τις παλαιότερες εισαγωγές
• Η έναρξη για τον υπολογισμό του τελικού
αποθέματος γίνεται από το αρχικό απόθεμα
11. 11
Μέθοδος του κυκλοφοριακού μέσου
όρου ή των διαδοχικών υπολοίπων
αγοράςνέαςΠοσότηταυπολοίπουνουπροηγούμεΠοσότητα
αγοράςνέαςΑξίαυπολοίπουνουπροηγούμεΑξία
KτήσηςTιμή
+
+
=
12. 12
Παράδειγμα 1
• Δίνονται οι εξής πληροφορίες για το εμπόρευμα Α:
– Αρχικό απόθεμα 200 μονάδες Χ τιμή κτήσεως € 20
– Αγορά 400 μονάδες Χ τιμή κτήσεως € 30
– Αγορά 600 μονάδες Χ τιμή κτήσεως € 40
– Αγορά 700 μονάδες Χ τιμή κτήσεως € 50
– Αγορά 250 μονάδες Χ τιμή κτήσεως € 60
• Οι πωλήσεις της χρήσεως ανήλθαν σε € 140.000
• Το τελικό απόθεμα των εμπορευμάτων ανέρχεται στις 350 μονάδες.
• Ζητείται
– Ο υπολογισμός της αξίας του τελικού αποθέματος και του μικτού
κέρδους της επιχείρησης υποθέτοντας ότι η επιχείρηση εφαρμόζει την
περιοδική απογραφή και αποτιμά τα αποθέματά της χρησιμοποιώντας τη
μέθοδο: α) F.I.F.O, β) L.I.F.O. και γ) το Μέσο σταθμικό όρο.
13. 13
Μεθοδολογία
• Βήμα 1ο:
– Υπολογισμός της αξίας του τελικού αποθέματος με
κάθε μια από τις 3 μεθόδους
– Σύγκριση με τρέχουσα τιμή - Επιλογή της
χαμηλότερης αξίας
• Βήμα 2ο:
– Υπολογισμός του Κόστους Πωληθέντων:
Κ.Π. = Αρχ. Απόθεμα + Αγορές – Τελ. Απόθεμα
• Βήμα 3ο:
– Υπολογισμός Μικτού Κέρδους:
Μ.Κ. = Πωλήσεις - Κόστος Πωληθέντων
14. 14
Αξία Τελικού αποθέματος - FIFO
• Η αποτίμηση του τελικού αποθέματος γίνεται με
βάση τις τελευταίες αγορές, δηλ.:
250 μονάδες Χ τιμή κτήσεως 60 = 15.000
100 μονάδες Χ τιμή κτήσεως 50 = 5.000
Σύνολο 20.000
T.A.(FIFO) = € 20.000
15. 15
Αξία Τελικού αποθέματος - LIFO
• Η αποτίμηση του τελικού αποθέματος γίνεται με βάση
το αρχικό απόθεμα (200 μονάδες) συν κάποιες από
τις πρώτες αγορές (150 μονάδες), δηλ.:
200 μονάδες Χ τιμή κτήσεως € 20 = 4.000 €
150 μονάδες Χ τιμή κτήσεως € 30 = 4.500 €
Σύνολο 8.500 €
T.A.(LIFO) = € 8.500
16. 16
Τελικό απόθεμα - ΜΣΟ
• Με αυτή την μέθοδο, το τελικό απόθεμα αποτιμάται στη μέση
σταθμική τιμή κτήσεως.
Βήμα 1: Υπολογίζουμε τη συνολική αξία του αποθέματος αρχής και
των αγορών της περιόδου, δηλ.
Αξία αρχικού αποθέματος € 4.000
Σύνολο αγορών € 86.000
Συνολική αξία € 90.000
Βήμα 2ο: Υπολογίζουμε τη συνολική ποσότητα του αποθέματος
αρχής και των αγορών της περιόδου
Αρχικό απόθεμα 200 μον.
Αγορές 1.950 μον.
Σύνολο 2.150
17. 17
Τελικό απόθεμα - ΜΣΟ
• Βήμα 3ο: Υπολογίζουμε τη μέση σταθμική τιμή κτήσεως της
περιόδου από την παρακάτω σχέση:
Μέση σταθμική τιμή = Συνολική αξία / Σύνολο μονάδων
δηλ.
€ 90.000 / 2.150 μονάδες = € 41,86
Επομένως
Αξία τελικού αποθέματος = 350 μονάδες Χ € 41,86 = € 14.651
T.A.(ΜΣΟ) = € 14.651
18. 18
Αρχ. Απόθεμα + Αγορές
Αξία αρχικού αποθέματος 4.000
Σύνολο αγορών € 86.000
Συνολική αξία € 90.000
Για όλες τις περιπτώσεις ΑΑ+Αγορές =
€ 90.000
25. 25
Συμπέρασμα:
• Σε περιόδους που οι τιμές έχουν αυξητική τάση, η
FIFO αποδίδει την υψηλότερη αξία αποθεμάτων,
το χαμηλότερο κόστος πωληθέντων και συνεπώς
το υψηλότερο Καθ. Κέρδος.
• Αντιθέτως, η μέθοδος LIFO αποδίδει την
χαμηλότερη αξία αποθεμάτων, το υψηλότερο
Κόστος Πωληθέντων και επομένως το
χαμηλότερο Καθ. Κέρδος.
26. 26
Σημείωση:
• Το management θεωρεί την συμπεριφορά των
τιμών των αποθεμάτων στο χρόνο όταν επιλέγει
την μέθοδο αποτίμησης αποθεμάτων που θα
ακολουθήσει.
• Επειδή η εφαρμογή διαφορετικών μεθόδων
αποτίμησης καταλήγει στον υπολογισμό
διαφορετικών ποσών καθ. Κέρδους, η αποτίμηση
αποθεμάτων μπορεί να έχει σημαντική επίδραση
στο ποσό του φόρου εισοδήματος που θα
καταβληθεί.
27. 27
Μειονεκτήματα – Πλεονεκτήματα FIFO
Πλεονέκτημα
• Το Τ.Α. που προέρχεται από την ή τις τελευταίες αγορές αποτιμάται σε
τιμές που προσεγγίζουν τις τρέχουσες
Αξία αποθεμάτων ισολογισμού περισσότερο αντιπροσωπευτική ,
ιδιαίτερα σε περιόδους πληθωρισμού, παρέχοντας αξιόπιστη πληροφόρηση.
Μειονέκτημα
• Το Κ.Π. προέρχεται από το Α.Α. & τις πρώτες αγορές, αποτιμάται σε
ιστορικές τιμές, που διαφέρουν από τις τρέχουσες
Κ.Π. εμφανίζεται μειωμένο, τα κέρδη παρουσιάζονται αυξημένα
Φορολογική επιβάρυνση για την επιχ/ση
28. 28
Μειονεκτήματα – Πλεονεκτήματα LIFO
Πλεονέκτημα
• To Κ.Π. προσδιορίζεται από τις τρέχουσες τιμές γιατί προέρχεται από τις πιο πρόσφατες
αγορές
τα κέρδη εμφανίζονται πιο ρεαλιστικά & αποφεύγεται η άνιση φορολογική
επιβάρυνση της επιχ.
Μειονέκτημα
• Η αξία του Τ.Α. προέρχεται από τις παλιότερες αγορές, εμφανίζεται σχετικά μειωμένη
και δεν είναι αντιπροσωπευτική, ιδιαίτερα σε περιόδους πληθωριστικών πιέσεων.
• Οι επιχ/κες μονάδες επιλέγουν ποια μέθοδος αποτίμησης ανταποκρίνεται καλύτερα στις
ανάγκες τους και την εφαρμόζουν.
• Η μέθοδος του Μ.Σ.Ο. χρησιμοποιείται ευρύτατα στην πράξη λόγω εύκολης εφαρμογής.
• Σε συνεχώς μεταβαλλόμενο επίπεδο τιμών ενδείκνυται η επιλογή της LIFO γιατί τα
κέρδη εμφανίζονται πιο ρεαλιστικά & υπολογίζεται μειωμένος φόρος εισοδήματος.
• Σε περιβάλλον σταθερών τιμών η επιλογή της FIFO, παρέχει την αντιπροσωπευτική
αξία των αποθεμάτων του ισολογισμού αλλά και βοηθά τη Διοικητική Λογιστική στην
κοστολόγηση των αποθεμάτων.
29. 29
Ερώτηση:
• Κάτω από ποιες συνθήκες θα απέδιδαν όλες
οι μέθοδοι αποτίμησης των αποθεμάτων
ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα?
Απάντηση:
• Στην περίπτωση που δεν υπήρχε καμία
μεταβολή στις τιμές μετά την αγορά του
αρχικού αποθέματος.
30. 30
Παράδειγμα 2
Έστω οι παρακάτω πληροφορίες για την επιχείρηση Χ:
FIFO LIFO
Απόθεμα αρχής 501 320
Κόστος πωλήσεων ; 2.161
Απόθεμα τέλους 474 329
Πωλήσεις: 2.423
• Ζητούνται
Α) το κόστος πωλήσεων FIFO
Β) να προσδιορίσετε αν τα τεμάχια του αποθέματος και οι
τιμές αυξήθηκαν ή μειώθηκαν μέσα στη χρήση
31. 31
Απάντηση
Κόστος πωλήσεων με FIFO
• Υπολογισμός των αγορών
– Οι αγορές είναι ίδιες με FIFO ή LIFO
– LIFO
• Aρχ. Απόθεμα +Aγορές –Τελ.Απόθεμα = Κόστος πωληθέντων
• Αγορές = Κόστος πωληθέντων - Αρχ.Αποθ.+ Τελ. Απόθεμα
• Αγορές = 2.161-320+329 = 2.170
• Άρα Κόστος πωλήσεων FIFO:
Αρχ. Απόθεμα + Αγορές - Τελ.Απόθεμα
= 501+2.170-474= 2.197
32. 32
Συνέχεια
Αυξήθηκαν ή μειώθηκαν τα τεμάχια?
• Με βάση τη LIFO (αποτίμηση στα αρχικά
τιμολόγια)
– Εφόσον Τελ.Αποθ. LIFO > Aρχ.Aποθ. LIFO
αυξήθηκαν τα τεμάχια
Αυξήθηκαν ή μειώθηκαν οι τιμές?
• Με βάση τη FIFO (αποτίμηση στα τελικά
τιμολόγια)
– Εφόσον Τελ.Αποθ. FIFO < Aρχ. Aποθ. FIFO και
αυξήθηκαν τα τεμάχια, σημαίνει ότι οι τιμές
μειώθηκαν
33. 33
Εναλλακτική απάντηση
• Όταν οι τιμές αυξάνονται η LIFO δίνει το
μεγαλύτερο Κόστος Πωληθέντων
• ΚΠ LIFO = 2.161
• KΠ FIFO = 2.197
• Αφού όμως Κ.Π. (LIFO) < K.Π. (FIFO)
σημαίνει ότι οι τιμές μειώθηκαν
34. 34
Παράδειγμα 3
Η επιχ. «3Α» εμπορεύεται ένα προϊόν. Η τιμή πώλησης
προσδιορίζεται με την προσθήκη κέρδους 25% στο τρέχον
κόστος κτήσεως.
Στη χρήση 2002, το απόθεμα αρχής ήταν 1.000 τεμάχια
κόστους 1.000 € και αγοράστηκαν άλλα 2.000 τεμάχια προς
1.100 €, ενώ πωλήθηκαν 2.000 τεμάχια.
Στη χρήση 2003 οι τιμές αγοράς αυξήθηκαν κατά 10%.
Αγοράστηκαν 1.500 τεμάχια και πωλήθηκαν 2.000 τεμάχια.
Ζητείται:
Ο υπολογισμός του μικτού κέρδους σε € και ως % των
πωλήσεων στις χρήσεις 2002 και 2003 με τη μέθοδο LIFO
37. 37
Συμπέρασμα
• Παρόλο που η επιχείρηση
– Δεν άλλαξε τιμολογιακή πολιτική
• +25% στο κόστος αγοράς
– Η τιμή αγοράς αυξήθηκε 10%
– Πωλήθηκαν οι ίδιες μονάδες
• 2.000 μονάδες
– Το κέρδος της είναι μεγαλύτερο γιατί
χρησιμοποίησε αποθέματα προηγούμενης
χρήσης που είχαν χαμηλότερη τιμή
38. 38
Ερώτηση:
• Τι είναι προτιμότερο σε μια εμπορική επιχείρηση,
να διατηρεί μεγάλα ή μικρά αποθέματα?
Απάντηση:
• Εξαρτάται. Προφανώς η διατήρηση μεγάλων
αποθεμάτων σημαίνει ότι οι πελάτες θα
ικανοποιηθούν γιατί θα έχουν επιλογές, ενώ από
την άλλη πλευρά η διατήρηση υψηλών
αποθεμάτων έχει σημαντικό κόστος και στην
περίπτωση που δεν πωληθούν τα εμπορεύματα θα
πρέπει να δοθούν εκπτώσεις.
• Το management πρέπει να αναζητήσει το ιδανικό
σημείο ισορροπίας για το μέγεθος των
αποθεμάτων