สถานการณ์การกัดเซาะชายฝั่งในอุทยานแห่งชาติสิรินาถ Coastal erosion situation in sirinart national park

1. สถานการณการกัดเซาะชายฝงในอุทยานแหงชาติสิรินาถ
Coastal erosion situation in sirinart
national parknational park
ปรารพ แปลงงาน
ศูนยนวัตกรรมอุทยานแหงชาติและพื้นที่คุมครองทางทะเล จังหวัดภูเก็ต
E il f t @ ilEmail: praropforestry@gmail.com
1

2. ี่ ํ ั ทีมาและความสําคัญ (ตอ)
2

3. ที่มาและความสําคัญทมาและความสาคญ
การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ คลื่นลมมีกําลังแรง การเปลี่ยนแปลงของ
กระแสน้ํา การพัฒนาพื้นที่ชายฝงและบุกรุกพื้นที่ชายหาด เพื่อกิจกรรมตางๆุ ุ ๆ
โดยเฉพาะธุรกิจการทองเที่ยว สงผลใหความสมดุลตามธรรมชาติของชายฝงถูก
รบกวนอยางตอเนื่อง และเปนตัวเรงใหแนวชายฝงทะเลมีการเปลี่ยนแปลงเพิ่มมาก
ขึ้น เกิดขาดความสมดุลของมวลทรายที่เคลื่อนที่ตามแนวชายฝง ทําใหเกิดการกัด
เซาะชายฝงที่รุนแรงขึ้น สงผลกระทบตอชายหาดที่เปนแหลงวางไขของเตาทะเลุ
สูญเสียสภาพภูมิทัศนของชายหาด และระบบนิเวศนโดยรวม
3

4. ที่มาและความสําคัญ (ตอ)ทมาและความสาคญ (ตอ)
4

5. เตามะเฟองที่ อช เขาลําป หาดทายเหมืองเตามะเฟองท อช.เขาลาป-หาดทายเหมอง

6. วัตถประสงควตถุประสงค
• ศึกษาและติดตามรูปแบบการเปลี่ยนแปลงความลาดชันของชายหาด การ
เปลี่ยนแปลงปริมาณมวลทรายชายฝง(สัณฐานชายหาด)ในชวงกอนฤดเปลยนแปลงปรมาณมวลทรายชายฝง(สณฐานชายหาด)ในชวงกอนฤดู
มรสุมกับฤดูมรสุม
่ • ศึกษาการเปลี่ยนแปลงของแนวชายฝงทะเลโดยใชขอมูลจากการสํารวจ
ระยะไกล (Remotely sensed data) และระบบสารสนเทศภูมิศาสตร( y ) ู
(Geographic Information System)
6

7. วัสดและอปกรณวสดุและอุปกรณ
การสํารวจภาคสนาม (Field Survey)
7

8. ขอมลขอมูล
• ภาพถายทางอากาศสี ป พ.ศ.2545
 ี ป• ภาพถายดาวเทียม IKONOS ป พ.ศ.2547
• ดาวเทียม THAICHOTE ป พ.ศ.2555ดาวเทยม THAICHOTE ป พ.ศ.2555
8

9. พื้นที่ศึกษาพนทศกษา
อุทยานแหงชาติสิรินาถ
9

10. อุทยานแหงชาติแหลมสน อุทยานแหงเขาหลัก-ลํารู

11. อุทยานแหงชาติเขาลําป-หาดทายเหมือง อุทยานแหงสิรินาถ

12. วิธีการศึกษาวธการศกษา
สัณฐานชายหาด
• สํารวจระดับสูง-ต่ําของชายหาด ดวยกลองระดับ (หมุดหลักฐานอางอิง)ู ุ ฐ
- กําหนดแนวสํารวจที่ตั้งฉากกับแนวชายฝง จํานวน 5 แนวสํารวจ
ํ ั  ั ื้  ิ ี ็- ทาการวดคาระดบความสูงของพนชายหาดดวยวธระบบแนวเลง
(Collimation System of reduction)
- อานคาระดับความสูงทุกๆ 5 เมตร ไปจนถึงแนวเขตน้ําทะเล
12

13. วิธีการศึกษา (ตอ)วธการศกษา (ตอ)
สัณฐานชายหาด (ตอ)
- เก็บขอมูล 2 ชวงฤดูกาลคือตนฤดูมรสุม (พฤษภาคม ) และ ฤดู
ฐ
ู ฤ ู ฤ ู ุ ฤ ฤ ู
มรสุม (กันยายน)
ป ี ี ิ  ป ี่ ป ั- เปรยบเทยบวเคราะหการเปลยนแปลงสณฐานชายหาด
- คํานวณปริมาณการเปลี่ยนแปลงมวลทรายชายหาด
13

14. วิธีการศึกษา (ตอ)วธการศกษา (ตอ)
แนวสํารวจ
14

15. วิธีการศึกษา (ตอ)วธการศกษา (ตอ)
การเปลี่ยนแปลงแนวชายฝง
1. การเตรียมขอมูลภาพถายทางอากาศและภาพถายดาวเทียม
• ปรับแกขอมูลเชิงเรขาคณิต (Geometric Correction) โดยกําหนด
ตําแหนงจดควบคมภาคพื้นดิน (Ground Control Point : G C P)ตาแหนงจุดควบคุมภาคพนดน (Ground Control Point : G.C.P)
อางอิงกับภาพถายทางอากาศ ป พ.ศ. 2545 และคาความคลาดเคลื่อน
•
รวม (Total RMS Error) < 1
15

16. วิธีการศึกษา (ตอ)วิธีการศึกษา (ตอ)( )( )
การเปลี่ยนแปลงแนวชายฝง (ตอ)
2 การนําเขาขอมลเสนแนวชายฝง2. การนาเขาขอมูลเสนแนวชายฝง
• กําหนดเสนแนวชายฝงจากแนวของตนไมบริเวณชายหาด (Vegetation
) ี่ป ัline) ทีปรากฏชัดบนภาพ
• คัดลอกเสนขอบเขตแนวชายฝงจากภาพถายทางอากาศและภาพถาย
ดาวเทียม โดยการแปลดวยสายตาและทําการลากเสน (Digitize) แนวชายฝง
16

17. วิธีการศึกษา (ตอ)วิธีการศึกษา (ตอ)( )( )
ตําแหนงของขอบเขตเสนชายฝงที่ทําการวิเคราะหการเปลี่ยนแปลงชายฝง 17

18. วิธีการศึกษา (ตอ)วิธีการศึกษา (ตอ)( )( )
การเปลี่ยนแปลงแนวชายฝง (ตอ)
การคํานวณอัตราการกัดเซาะชายฝง
18

19. วิธีการศึกษา (ตอ)วิธีการศึกษา (ตอ)( )( )
ตัวแปรที่ใชคํานวณระยะทางที่ตั้งฉากกับชายฝง (กรมทรัพยากรธรณี (2549) 19

20. วิธีการศึกษา (ตอ)วิธีการศึกษา (ตอ)( )( )
การเปลี่ยนแปลงแนวชายฝง (ตอ)
การแปลผล
การเปรียบเทียบกับผลการศึกษาของ สิน สินสกุลและคณะ (2545)
ั ี ั ั   ปกัดเซาะรุนแรง มีอัตราการกัดเซาะ มากกวา 5 เมตรตอป
กัดเซาะปานกลาง มีอัตราการกัดเซาะ 1-5 เมตรตอป
สะสมตัว มีอัตราการสะสมตัว มากกวา 1 เมตรตอป
คงสภาพ มีอัตราการเปลี่ยนแปลงไมเกิน 1 เมตรตอป
20

21. ผลการศึกษาผลการศกษา
สัณฐานชายหาด
การกัดเซาะเกิดขึ้นทั้ง 2 ชวงฤดูกาลในอัตราที่แตกตางกัน ชวงฤดู
มรสมจะเกิดการกัดเซาะที่รนแรงกวา จากการกระทําของคลื่นลมกําลังแรงมรสุมจะเกดการกดเซาะทรุนแรงกวา จากการกระทาของคลนลมกาลงแรง
พัดพาเอาตะกอนทรายออกจากหนาหาดจํานวนมาก เกิดการกัดเซาะเขาไป
ในแผนดินไปจนถึงแนวตนสน ทําใหตนสนหลังหาดลมเปนแนวยาวในแผนดนไปจนถงแนวตนสน ทาใหตนสนหลงหาดลมเปนแนวยาว
การกัดเซาะเกิดขึ้นมากที่สุดบริเวณหาดในยาง เกิดการกัดเซาะเขา
่ไปในแผนดินเปนระยะทางราบประมาณ 9 เมตร และระยะทางดิ่งประมาณ
0.4 เมตร และบริเวณหาดไมขาว เกิดการกัดเซาะเขาไปในแผนดินมากที่สุดุ
เปนระยะทางราบประมาณ 5.7 เมตร และระยะทางดิ่งประมาณ 1.6 เมตร 21

22. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
สัณฐานชายหาด (ตอ)
• หาดในยาง แนวสํารวจที่ 1
ํ ี่
2.5
3
3.5
ตร)
แนวสํารวจที 1
0.5
1
1.5
2
วามสูง(เมต
พ.ค.
ก.ย.
-1 5
-1
-0.5
0
0 10 20 30 40 50 60 70
ระดับคว
1.5
ความกวางของหาด (เมตร)
22

23. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
สัณฐานชายหาด (ตอ)
พฤษภาคม กันยายน 23

24. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
สัณฐานชายหาด (ตอ)
• หาดในยาง แนวสํารวจที่ 2
ี่
2.5
3
3.5
ร)
แนวสํารวจที 2
0 5
1
1.5
2
วามสูง(เมตร
พ.ค.
ก ย
-1
-0.5
0
0.5
0 10 20 30 40 50 60 70
ระดับคว
ก.ย.
-1.5
ความกวางของหาด (เมตร) 24

25. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
สัณฐานชายหาด (ตอ)
พฤษภาคม กันยายน 25

26. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
สัณฐานชายหาด (ตอ)
• หาดไมขาว แนวสํารวจที่ 3
่
5
5.5
6
6.5
7
มตร)
แนวสํารวจที่ 3
2.5
3
3.5
4
4.5
5
ความสูง(เม
พ.ค. ก.ย.
0
0.5
1
1.5
2
ระดับค
0 10 20 30 40 50 60ความกวางของหาด (เมตร) 26

27. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
สัณฐานชายหาด (ตอ)
พฤษภาคม กันยายน 27

28. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
สัณฐานชายหาด (ตอ)
• หาดไมขาว แนวสํารวจที่ 4
แนวสํารวจที่ 4
4.5
5
5.5
6
6.5
ตร)
แนวสารวจท 4
2
2.5
3
3.5
4
ความสูง(เม
พ.ค. ก.ย.
-0.5
0
0.5
1
1.5
ระดับค
-1
0 10 20 30 40 50
ความกวางของหาด (เมตร) 28

29. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
สัณฐานชายหาด (ตอ)
พฤษภาคม กันยายน 29

30. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
สัณฐานชายหาด (ตอ)
• หาดไมขาว แนวสํารวจที่ 5
่
3.5
4
4.5
)
แนวสํารวจที่ 5
1.5
2
2.5
3
มสูง(เมตร)
พ.ค. ก.ย.
-0.5
0
0.5
1
ระดับความ
-1.5
-1 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
ความกวางของหาด (เมตร) 30

31. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
สัณฐานชายหาด (ตอ)
พฤษภาคม กันยายน 31

32. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
การเปลี่ยนแปลงปริมาณมวลทรายการเปลยนแปลงปรมาณมวลทราย
แนวสํารวจ
ปริมาณทราย (ลูกบาศกเมตร)
ปริมาณสุทธิ
พฤษภาคม กันยายน เพิ่มขึ้น ลดลงพฤษภาคม กนยายน เพมขน ลดลง
1-2 13,417.13 13,515.64 913.93 815.43 +98.51
32

33. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
โ  ิ ิ ิ ํ ี่ ึ
เดือนพฤษภาคม เดือนกันยายน
โครงสราง 3 มิติของชายหาดบริเวณแนวสํารวจที 1 ถึง 2
33

34. สรปการเปลี่ยนแปลงสัณฐานชายหาดสรุปการเปลยนแปลงสณฐานชายหาด
การกัดเซาะ (เมตร)
แนวสํารวจ
( )
ระยะทางราบ ระยะทางดิ่ง
1 5 0 321 5 0.32
2 9 0.4
3 5.7 1
4 2.6 1.64 1.6
5 9 1

35. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
การเปลี่ยนแปลงแนวชายฝง ระหวาง ป 2545 2547 หาดไมขาวการเปลยนแปลงแนวชายฝง ระหวาง ป 2545-2547 หาดไมขาว
35

36. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
การเปลี่ยนแปลงแนวชายฝง ระหวาง ป 2545-2547 หาดในยาง
36

37. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
การเปลี่ยนแปลงแนวชายฝง ระหวาง ป 2547-2555 หาดไมขาว
37

38. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
การเปลี่ยนแปลงแนวชายฝง ระหวาง ป 2547-2555 หาดในยาง
38

39. ผลการศึกษา (ตอ)ผลการศกษา (ตอ)
พื้นที่เสี่ยงตอการกัดเซาะในระดับที่รุนแรงขึ้น
ชองปากพระ
หาดทรายแกว
หาดหนาสนามบิน
หาดหนาที่ทําการอุทยานฯ
หาดหินลูกเดียว
39

40. พื้นที่ที่เสี่ยงตอการกัดเซาะชายฝงทะเลในระดับที่รนแรงขึ้นพนททเสยงตอการกดเซาะชายฝงทะเลในระดบทรุนแรงขน
อุทยานแหงชาติ ชายหาด
การกัดเซาะ อัตราการกัด
เซาะ (ม./ป)ความยาว (ม.) ความกวาง (ม)ความยาว (ม.) ความกวาง (ม)
หาดไมขาว หาดทรายแกว 1,660 44.8 2.64
ิ ีหาดหินลูกเดียว 408.72 14.4 2.01
ชายหาดหนามาริออท 785 24 1.54
หาดในยาง หนาสนามบิน 408.19 22 1.88
 ี่ ํ 32หนาททาการอุทยานฯ 1,540 32 1.75
อาวปอ 415.8 15 1.19

41. สรปผลการเปลี่ยนแปลงแนวชายฝงสรุปผลการเปลยนแปลงแนวชายฝง
พื้นที่
รูปแบบการ
เปลี่ยนแปลง
ชวงเวลา
(ป)
พื้นที่ (ตาราง
เมตร)
ความยาวแนว
ชายฝง (ม)
ความกวางแนว
ชายฝง (ม)
อัตราการเปลี่ยนแปลง
เฉลี่ย (ม./ป)
การเปลี่ยนแปลงชายหาด
หาดในยาง
การกัดเซาะ
2 8,949.88 2,266.85 3.95 1.97 กัดเซาะปานกลาง
8 34,297.44 3,016.62 11.37 1.42 กัดเซาะปานกลาง
หาดในยาง
การสะสมตัว
2 22,834.04 3,789.25 6.03 3.01 สะสมตัวปานกลาง
8 4,299.43 452.85 9.49 1.19 สะสมตัวปานกลาง
การกัดเซาะ
2 6,137.49 1,851.54 3.31 1.66 กัดเซาะปานกลาง
8 35,982.16 2,944.45 12.22 1.53 กัดเซาะปานกลาง
หาดไมขาว
การสะสมตัว
2 14,565.63 2,171.75 6.71 3.35 สะสมตัวปานกลาง
8 8,421.70 427.91 19.68 2.46 สะสมตัวปานกลาง

42. ขอเสนอแนะขอเสนอแนะ
1. ควรติดตามและประเมินผลการเปลี่ยนแปลงอยางตอเนื่องในระยะยาว เพื่อนําไปสูการ
หาแนวทางปองกันการกัดเซาะชายฝง
2. พื้นที่ที่เกิดการกัดเซาะจนถึงแนวตนสนริมหาด และทําใหตนสนกีดขวางการเคลื่อนตัว
่ ้ของมวลทราย เกิดการทับถมของมวลทรายหนาหาด ขอสังเกตวา การเพิ่มขึ้นของมวล
ทรายหนาหาดในฤดูมรสุมและทําใหเกิดการกัดเซาะในอัตราที่นอยลง ดังนั้นจึงไมควร
ื่    ็ ไ  ป ี ึ ป ั ัเคลือนยายตนสนลมออกจากหาดและควรเก็บไวเปนกรณีศึกษาการปรับตัวตาม
ธรรมชาติของชายหาดและติดตามการเปลี่ยนแปลงชายหาดที่จะเกิดขึ้น
3. ควรมีการเก็บขอมูลเชิงลึกอยางตอเนื่องและครอบคลุมทุกดาน เชน ความสูงและ
คาบเวลาของคลื่น ทิศทางการเคลื่อนที่ของคลืนและลม ทิศทางของกระแสน้ําเลียบคาบเวลาของคลน ทศทางการเคลอนทของคลนและลม ทศทางของกระแสนาเลยบ
ชายฝง ฯลฯ

43. ขอเสนอแนะขอเสนอแนะ
4. การทับถมของตะกอนทรายจํานวนมากบริเวณปากแมน้ํา ที่จําเปนตอง
ขุดลอกบํารุงรักษารองน้ํา ตองทําการศึกษาอยางรอบคอบและหาแนวทางแกปญหา
อยางเหมาะสม
5. การปองกันชายฝงโดยการเลียนแบบธรรมชาติในการเสริมความมั่นคงแข็งแรง
ชายฝง เชน การฟนฟูและการอนุรักษปาชายเลน ปาชายหาด หญาทะเล และปะการังู ุ ญ
เปนการปองกันชายฝงที่คงไวซึ่งหลักประกันของความหลากหลายทางชีวภาพและ
ความเสถียรภาพของชายฝง
6. การบูรณะการชายหาดดวยการเสริมทราย เปนการสรางเสถียรภาพใหกับ
ชายหาด และไมมีผลกระทบขางเคียงที่รุนแรง แตตองขึ้นอยูกับความเหมาะสมุ ู
ของแหลงทราย วิธีการขนยาย และลักษณะกายภาพของทราย

44. แนวปะการังแนวปะการง
44

47. ระบบรากพันธพืชริมหาดระบบรากพนธุพชรมหาด

48. ขอขอบคณขอขอบคุณ
่ดร.ทรงธรรม สุขสวาง ผูเชียวชาญ กรมอุทยานฯ
ดร.พินัย จินชัย กรมอทกศาสตรกองทัพเรือดร.พนย จนชย กรมอุทกศาสตรกองทพเรอ
อ.สมพร ชอบธรรม ม.ทักษิณ เขตสงขลา
48

49. ขอบคณครับขอบคุณครบ....