1. PEACEFUL CO-EXISTENCE:
Towards Federal Union of Burma
[Series No. 9]
_idrf;csrf;pGmtwl,SOfwJGaexdkifa&;0g'rSonf ppfrSefaomjynfaxmifpkpepfqDodkŒ
(pmpOftrSwf = 9)
jynfaxmifpkppfppfrl
1962 azaz:0g&Dv (24) &ufae@wGif
&efukef+rdK@jynfvrf;toHv$ifh&Hkcrf;rwGif usif;yaom
jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJG@rS wifoGif;onfh “jynfaxmifpkppfppf rl” ESifh
ywfoufonfhaqG;aEG;yJGESifh 1962 rwfv (1) &ufae@wGif ,if; “rl” tay:
wkef@jyefaqG;aEG;csufrsm;rSwfwrf;
a'guwm qvdi;vsere; qmacgi;
f
kf f _ f
f
(Lian H. Sakhong)
ESihf
pdi;arm (ef)
kf
pkaqmif;wifjyonf?
2. Typesetting & Design:
Sai Mawn (UNLD-LA)
With generous financial support from:
National Reconciliation Program (NRP)
UNLD Press
Chiang Mai, Thailand
2005
3. rmwdum
xkwa0ol.ed'ge;f .................................................................................... 5
f
tydi; (1)
kf
jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJG@rSwifoGif;aom jynfaxmifpkppfppfrl
tcef; (1)
1962 azaz:0g&Dv (24) &ufae@wGif &efukef+rdK@jynfvrf;toHv$ifh&Hk
crf;raqmifY usi;f yaomaqG;aEG;yJtpDtpOf .......................................... 17
G
tcef; (2)
Ediiawmf0ef}uD;csKyf OD;Ek.tzGire@f ce;f ................................................. 19
kfH
hf d G
tcef; (3)
jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJG@rSwifoGif;aom “jynfaxmifpkppfppfrl”
udk &Sr;f jynfe,fOuUX p0fcecsKd rS wifoi;f jcif; ......................................... 25
Gf
G
tcef; (4)
ucsijf ynfe,fu,pm;vS,f 'l0gaZmfve;f .aqG;aEG;wifjycsuf ................ 33
kd f
G
tcef; (5)
csif;txl;0daoowdkif;udk,fpm;vS,f uy`wdefref;wHkEHk;.
aqG;aEG;wifjycsuf ................................................................................. 38
tcef; (6)
&Srf;jynfe,fudk,fpm;vS,f OD;xGef;jrifh (awmif}uD;) .
aqG;aEG;wifjycsuf ................................................................................. 42
tcef; (7)
u,m;jynfe,fu,pm;vS,f OD;pde.aqG;aEG;wifjycsuf ....................... 62
kd f
f
4. tydkif; (2)
jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G rS wifoi;aom “jynfaxmifpppfppfr”
G f
Gf
k
l
tay: ArmEdiia&;ygwrsm;. wke@f jyefcsursm;
kfH
D
f
tcef; (8)
1962 rwfv (1) &ufae@wif usi;f yaomaqG;aEG;yJtpDtpOfEihf
G
G
S
Ediiawmf0ef}u;D csKyO;D Ek. tzGitrSmpum; ........................................ 71
kfH
f
hf
tcef; (9)
yrnwOuUX ocifcsparmif. aqG;aEG;wifjycsuf ............................. 73
f
tcef; (10)
zqyvtzJ@G csKyf OuUX OD;AaqG. aqG;aEG;wifjycsuf .......................... 103
5. jynfaxmifpkppfppfrl
xkwa0ol. ed'gef;
f
jynfaxmifpjk refrmEdiiukd 1947 ckEpf azaz:0g&v (12) &ufae@wif csKyfqkd
kfH
S
D
G
cJaom “yifvpmcsKyf” tay:tajccHI zJ@G pnf;xlaxmifcjhJ cif;jzpfygonf?
h
kH
“yifvpmcsKyf” oabmwlncsursm;.tESpom&udk avhvmqef;ppfygu
kH
D f
f
tcsu}f uD;oH;k csutay: tajccHa=umif;awG@&rnfjzpfygonf? ‚if;wd@k rm—
f
S
(1) wef;wla&;
(2) ud,yijf yXmef;cGi&&Sa&;
k f kd
hf d
(3) cJxuvu vGwvyfpmjzifh jynfaxmifpxrcxuci&&Sa&;
G G f kd
f
G
k H S GJ G f G hf d
wd@k yif jzpfygonf?
yifvHkpmcsKyfoabmwlnDcsufrsm;tay:tajccHI topfzJG@pnf;xl
axmifrnfh jynfaxmifpjk refrmEdiiawmfopf}uD;. zJ@G pnf;tkycsKyfytajccH
kfH
f kH
Oya'vrf;!Gerl (7) csuukd AdvcsKyfatmifqef;u wdi;f jyKjynfjyKv$wawmf
f
f k f
f
k
f
wGitqdwifoi;f axmufcr_ &&Scygonf? xdvrf;!Gerl (7) &yfonf jynf
f k
G
H d hJ
k
f
axmifpjk refrmEdii. tajccHtusq;kH aom vrf;!Geryifjzpfonf? ‚if;wd@k rm
kfH
fl
S
(1) tcsKytjcmtm%mydionf zJ@G pnf;tkycsKyytajccHOya'jzpfap&rnf?
f
kf
f f kH
(2) ud,yitycsKyfa&;tm%mtjynft0&Saom jynfe,frsm;jzifh wef;wl
k f kd f k f
h d
&nfwz@GJ pnf;onfh jynfaxmifpjk zpfap&rnf?
l
(3) Ediiawmf.tm%mrsm;onf jynfovxxrS qif;oufap&rnf?
kfH
l l k H
(4) Ediia&;/ pD;yGm;a&;ESihf vlra&;e,fy,frsm;wGif vlrsKd ;ra&G;/ bmomra&G;
kfH
_
wef;wlnr#r_ &Sap&rnf?
D d
(5) jynfaxmifptzJ@G 0ifjynfe,frsm;twGi;f &Sd vlenf;pkrsm;. tcGita&;
k
hf
rsm;udtjynft0 umuG,jf yXmef;ay;&rnf?
k
h
(6) jynfaxmifpwnfwci+f ra&;ESihf tcsKyftjcmtm%mpd;k rd;k a&;udk Oya'
k
hH kd J
t& xde;f odr;f apmifa&Smuf&rnf?
h
5
6. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
(7) urBmEiirsm;ESihf &ifabmifwef;vduEi&ef}udK;pm;+yD; EdiiwumESihf
h kd f H
k f kd f
kfH
+idr;f csr;f pGm qufqa&;rlukd usio;kH &rnf [laomtcsursm;yifjzpf
H
hf
f
ygonf?
xdktajccHvrf;!Gefrltwddkif; jynfaxmifpk}uD;udkzJG@pnf;cJhygu jynf
axmifpukd wef;wlaom jynfe,frsm;jzifh zJ@G pnf;&rnfjzpf+yD;/ xdo@kd wef;wl
k
k
aom jynfaxmifptzJ@G 0ifjynfe,fwi;f udk ud,yijf yXmef;cGitm%mt
k
kd
k f kd
hf
jynft0 tyfEi;f xm;&rnfjzpfygonf? qdvonfrm — jynfaxmifptzJ@G
h
S
k kd
S
k
0ifjynfe,frsm;udk Oya'jyKtm%m/ tkycsKyfa&;tm%mESihf w&m;pD&ifa&;
f
tm%mrsm; tjynft0tyfEi;f +yD;/ xdEiia&;tm%mrsm;udk w&m;Oya'
h
S
k kd f H
ESitnD vGwvyfpmusio;kH taumiftxnfazmfEi&eftwGuf jynfe,f
hf
f
G
hf
kd f
zJ@G pnf;yHtajccHOya'rsm;udk jynfe,ftoD;oD;twGuf vGwvyfpma&;qJG
k
f
G
jyXmef;ap&rnftjyif jynfe,fvwawmf/ jynfe,fw&m;pD&ifciEihf jynf
h
$ f
G hf S
e,ftycsKyfa&;aumifprsm;udk vGwvyfpmzJ@G pnf;xlaxmifcihf &&Sap&rnf
kf
D
f
G
G d
jzpfygonf? od@k rom ud,yijf yXmef;cGitjynft0&Saom jynfe,frsm;udk
S
k f kd
hf
h
d
tajccHI zJ@G pnf;xlaxmifonfh “jynfaxmifp” [laomtESpom& ay:
k
f
vGixif&m;Edirnf jzpfygonf?
f
S kf
xd@k tjyif jynfaxmifptzJ@G 0iftrsKd ;om;jynfe,frsm; wef;wlnwy;l
k
D l
aygi;f I jynfaxmifpvwawmfukd zJ@G pnf;aomtcg jynfaxmifpvwawmf
k $ f
k $ f
. txufvwawmfwif jynfaxmifptzJ@G 0ifjynfe,frsm;udk OD;a&wlnD
$ f
G
k
aomud,pm;vS,rsm;udk apv$w=f u&rnfjzpfonf? jynfaxmifpvwf
k f
f
k $
awmf. txufvwawmfonf vlO;D a&udk ud,pm;jyKjcif;rjyKbJ/ jynfe,f
$ f
k f
rsm;udk ud,pm;jyKaom v$wawmfjzpfygonf? xd@k a=umifh wef;wlaomjynf
k f
f
e,frsm;jzifh zJ@G pnf;xlaxmifonfh “jynfaxmifp” [laomtESpom&udk
k
f
ay:vGixif&m;ap&ef txufvwawmfwif jynfe,frsm;u OD;a&wlnD
f
S
$ f
G
aom ud,pm;vS,rsm;udk apv$w&jcif;jzpfygonf?
k f
f
f
od@k &mwGif jynfaxmifp}k uD;. vrf;!GetajccHrrsm;udk vufawG@t
f
l
aumiftxnfraz:Edicay? jynfaxmifpzcif}uD; AdvcsKyfatmifqef; vkyf
k f hJ
k
k f
}uHjcif;cHc&ygonf? AdvcsKyfatmifqef;vky}f uHc&+yD;aemuf xGuay:vm
hJ
k f
H
f
aom jynfaxmifp}k u;D onf rlvuar#mre;f xm;cJonftwdi;f ppfreaom
fS
h h k
Sf
jynfaxmifpjk zpfrvmyJ/ jynfaxmifppepfEihf wjynfaxmifpepfw@kd ukd a&m
k
S
6
7. jynfaxmifpkppfppfrl
pyfxm;onf twkta,mifjynfaxmifp}k u;D jzpfvmcJ&ygonf? xd@k a=umifh
h
AdvcsKyfatmifqef;vky}f uHc+H yD;aemuf a&;qJjG yXmef;cJaom “1947 EdiiH
k f
h
kf
awmfzJG@pnf;yHktajccHOya'}uD;udk atmufygtm;enf;csufrsm; yg&SdvmcJh
ygonf?
yxrtm;enf;csurm — jynfaxmifptzJ@G 0if jynfe,frsm;udk ud,yif
fS
k
k f kd
jyXmef;cGihf tjynft0ray;cJjh cif; yifjzpfygonf? xd@k a=umifh 1947 ck EdiiH
h
kf
awmfz@GJ pnf;yHtajccHOya't& zJ@G pnf;cJaom jynfaxmifptzJ@G 0ifjynfe,f
k
h
k
rsm;onf Oya'jyKtm%m/ tkycsKyfa&;tm%mESihf w&m;pD&ifa&;tm%m
f
tjynfta0r&Sc&omru jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'rsm;udvnf; oD;
h
d hJ kH
k
k
jcm;a&;qJjG yXmef;ydicihf r&&Sc=hJ uay? xd@k a=umifh jynfaxmifptzJ@G 0ifjynf
kfG
d
k
e,frsm;onf Ediia&;tm%mr&Saom trnfcjH ynfe,frsm;om jzpfom;cJh
kfH
d
G
&ygonf?
'kw,tm;enf;csurm — jynfaxmifppepft& jynfaxmifpvwf
d
f S
k
k $
awmf. txufvwawmfonf wef;wlaomjynfaxmifptzJ@G 0ifjynfe,f
$ f
k
rsm;udk ud,pm;jyK&rnfjzpfaomfvnf; 1947 Ediiawmfz@GJ pnf;yHtajccHOy
k f
kfH
k
a't& jynfe,frsm;udk ud,pm;jyKjcif;r&SyJ jynfe,frsm;twGi;f &Sd vlO;D a&
k f
d
udk atmufvwawmfuo@kd ud,pm;jyKapcJaom tm;enf;csuyifjzpfyg
$ f
hJ
k f
h
f
onf? xda=umifh txufvwawmfwif jynfe,frsm;u OD;a&wlnaom
k
$ f
G
D
ud,pm;vS,rsm;udk apv$wt&rnftpm; vlO;D a&udtajccHI apv$wf
k f
f
f
h
k
cJaoma=umifh vlO;D a&ydrsm;aom Armwdi;f &if;om;vlrsKd ;rsm;u jynfaxmif
h
k
k
pkvwawmf. atmufvwawmfuomru txufvwawmfuyg xde;f
$ f
$ f
kd
$ f
kd
csKyfrif;rlEiapcJygonf? ,if;onf 1947 Ediiawmfz@GJ pnf;yHtajccHOya'
kd f h
kfH
k
jynfaxmifppepfrS aoGzapcJaom tm;enf;csursm;yifjzpfygonf?
k
D h
f
wwd,tm;enf;csurm — jynfaxmifpukd wef;wlIud,yijf yXmef;
fS
k
k f kd
cGi&aom jynfe,frsm;udtajccHI zJ@G pnf;&rnfjzpfaomfvnf; Armwdi;f &if;
hf dS
k
k
om;vlrsKd ;rsm;twGuf oD;jcm;jynfe,fz@GJ pnf;jcif;rjyKyJ Armjynfe,f. tm
%mESihf jynfaxmifp}k uD;. tm%mrsm;udk yl;wJcsKyfuiapv#uf Ediiawmf
G
kd f
kfH
w&yfv;kH . tkycsKyfa&;/ w&m;pD&ifa&;ESihf Oya'jyKa&;tm;vH;k udk ArmvlrsKd ;
f
rsm;vufxo@kd vH;k 0tyfEapcJygonf? Tod@k tm;jzifh 1947 Ediiawmfz@GJ pnf;
J
HS h
kfH
yHtajccHOya'u Armr[kwaom wdi;f &if;om;vlrsKd ;rsm;udk ArmvlrsKd ;rsm;
k
f
k
7
8. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
. udvee,fy,fb0od@k usqif;apcJ&omru ArmvlrsKd ;rsm;twdi;f “Arm
k kd D
h kH
k
vlrsKd ;0g'” xGe;f um;oGm;ap&ef vrf;zGiay;cJygonf?
hf h
xdtm;enf;csu}f u;D rsm;udk jyifqifEi&eftwGuf Armr[kwaom wdi;f
k
kd f
f
k
&if;om;vlrsKd ;rsm;u tpOfwpdu}f udK;yrf;r_rsm; jyKvkyc=hJ uygonf? ueOD;
k
f
}udK;yrf;r_rsm;udk “yifvnvmcH” wGif zJ@G pnf;xlaxmifcaom "Supreme
kH D
hJ
Council Of United Hill People" (SCOUHP) OD;aqmifc+hJ yD; 1961
ck ZGevwGif &Sr;f jynfe,f awmif}u;D +rKd @wif nDvmcHw&yf ac:,lusi;f yEdichJ
f
G
kf
ygonf? xdawmif}uD;nDvmcHrS Ediiawmfz@GJ pnf;yHtajccHOya'udk “jynf
k
kfH
k
axmifpppfppfr” jzifh jyifqifjyXmef;Edia&;udk wpdurwfrwf aqmif&uf
k
l
kf
k f
G
oGm;Edia&;twGuf “jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G ” udvnf; zJ@G pnf;Edicyg
kf
G f
k
k f hJ
onf?
Ediiawmfz@GJ pnf;yHtajccHOya'udk ppfreaomjynfaxmifppepfjzifh jyif
kfH
k
Sf
k
qifjyXmef;Edi&eftwGuf jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G u }udK;yrf;r_rsm; jyK
kf
G f
vkyc&Y yxrqiftaejzifh Ediiawmf0ef}uD;csKyfO;D EkEihf awG@qaqG;aEG;yJG
f hJ
h
kfH
S
kH
1962 azaz:0g&v (24) &ufae@wif &efue+f rdK@jynfvrf;&Sd toHvi&wif
D
G
k
$ hf kH G
usi;f yEdicygonf? ,if;wd@k ukd “zuf'&,fE;DS aESmzvS,y” (Federal Semik f hJ
f GJ
k f f f hJ
G f
nar) [k ordi;wGiuse&pfcygonf? jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G . wifjy
csursm;udk ArmEdiia&;ygwrsm;u wke@f jyefaqG;aEG;Edi&eftwGuf ES;D aESm
f
kfH
D
kf
zvS,yukd tqifqifjh yKvyom;&efvnf; &nf&,csu&cygonf? yxrqifh
f GJ
h
kf G
G f f dS hJ
taejzifh Ediiawmf0ef}u;D csKyO;D Eku “yrnw” ESihf “zqyv” acgi;f aqmif
kfH
f
rsm;udk 1962 ck rwfv (1) &ufae@wif zdwac:+y;D jynfe,frsm;nD!wa&;
G
f
G f
tzJ@G u wifjyxm;aom “jynfaxmifpppfppfr” tay: aqG;aEG;wke@f jyefr_
k
l
rsm; jyKvkyapcJygonf? tjcm;Ediia&;ygwrsm;ESihf aqG;aEG;yJukd rwfv (7)
f h
kfH
D
G
&ufae@rm usi;f y&efppOfcaomfvnf; xd&ufrwdicif 1962 ck rwfv (2)
S
D hJ
k
kf
&ufae@wif AdvcsKyf}uD;ae0if;u “jynfaxmifpppfppfronf jynfaxmifpk
G k f
k
l
+ydKuJa&;” jzpfonf[aom ta=umif;jycsujf zifh Ediiawmftm%mudk ppf
G
l
kfH
wyfjzifh rw&m;odr;f yduom;cJygonf?
k f G h
8
9. jynfaxmifpkppfppfrl
jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G . wifjycsuEihf yrnw ESihf zqyvwd@k .
G f
f S
wifjycsu?
f
jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G OuUX p0fcecsKd . wifjycsuEihf ucsijf ynfe,f
G f
Gf
fS
'l0gaZmfve;f / csi;f 0da'owdi;f rSm uy`wef ref;wHE;l / &Sr;f jynfe,frO;D xGe;f jrifh
G
k
d
k
S
(awmif}uD;)/ u,m;jynfe,frS OD;pdew@kd . axmufcaqG;aEG;r_rsm;udk +cHKI
f
H
oH;k oyfygu — jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G u vdvm;aom “jynfaxmifpk
G f
k
ppfppfr” jzpfvmEdia&;twGuf Ediiawmfz@GJ pnf;yHtajccHOya'udk atmuf
l
kf
kfH
k
ygtcsuf (4) csujf zifh jyifqifjyXmef;&efvvm;a=umif; awG@Eiygonf? ‚if;
kd
kd f
(4) csurm —
f S
(1) jynfrudk jynfe,fwe,fz@GJ pnf;a&;/ (Armjynfe,fz@GJ pnf;a&;)
(2) v$wawmf (2) &yfukd tm%mwlay;a&;/
f
(3) vlrsKd ;pkvwawmfo@kd jynfe,fwi;f / jynfe,fwi;f wlnaomud,pm;
$ f
kd
f kd
D
k f
vS,ay;a&;/
f
(4) jynfe,frsm;u rdrqENtavsmuf vJtyfaomtm%mrsm;udk jynf
d
$
axmifpA[dtpd;k &od@k uef@owfay;I usetm%mrsm;udk jynfe,frsm;
k k
f
wGixm;&Sa&; — wd@k yifjzpfygonf?
f
d
jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G . wifjycsuf (4) &yfukd avhvmoH;k oyf
G f
=unfrnfqygu eHygwf (1) tcsujf zpfaom “jynfrudk jynfe,fwe,fz@GJ pnf;
h
kd
a&;” (0g) Armjynfe,fz@GJ pnf;a&;rlrty useaomtcsuf (3) csuonf
S
f
f
jynfaxmifpEihf jynfe,frsm;qufqa&; (Federal — States Relations)
k S
H
udkom OD;wnf+yD;/ jynfe,frsm;. udk,fydkifjyXmef;cGifhtjynfht0&&Sda&;/
jynfe,frsm;tm; Oya'jyKtm%m/ tkycsKyfa&;tm%mESihf w&m;pD&ifa&;
f
tm%m (3) &yfpvH;k tjynft0tyfEi;f a&;ESihf jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccH
h
S
k
Oya'rsm; oD;jcm;a&;qJGjyXmef;ay;a&;[laom — jynfaxmifpkpepf.
tajccHtwjf rpfjzpfonfh “jynfe,frsm;.tcef;u¾ydi;f wGif txl;tm;
k
k
enf;cJa=umif;udk awG@&rnfjzpfygonf? xd@k a=umifh yrnwOuUX ocif
h
csparmifu Armjynf zJ@G pnf;a&;ESihf jynf axmifpEihf jynfe,frsm;qufqa&;
f
kS
H
(Federal — States Relations) udk OD;pm;ay;&rnftpm; jynfe,frsm;
h
tcGifhta&;&&Sda&;udk yxrpOf;pm;oifha=umif; axmufjycJhonfudk
awG@&rnfjzpfygonf?
9
10. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
od@k &mwGif jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G . toHvi&wifjycsuwck
G f
$ hf kH
f
wnf;udk wGuIr=unfyJ 1961 ZGevwGif usi;f ycJaom awmif}u;D nDvmcH
f
h
f
h
qH;k jzwfcsursm;ESihf qufpyf=unf&avhvmygu jynfe,frsm;vdvm;aom
f
h_
k
“jynfaxmifpppfppfr” onf yifvpmcsKyfwif tajccHIwdi;f jyKjynfjyKv$wf
k
l
kH
G
k
awmfwGif AdkvfcsKyfatmifqef;wifoGif;cJhaom “tajccHvrf;!Gefr_”udk
tjynft0 taumiftxnfaz:&ef }udK;yrf;aqmif&u&efjzpfa=umif;udk
h
G f
awG@&rnfjzpfygonf? awmif}u;D nDvmcHwif jynfe,frsm;. tcef;u¾udk
G
aocsmpGm aqG;aEG;cJ=h u&Homru xdpOfu jynfe,fr&&Sao;aom csi;f / &cdif
k
k
d
k
ESihf rGejf ynfe,frsm;zJ@G pnf;a&;udk awmif;qdxm;cJ+h y;D jzpfa=umif; awG@&rnfjzpf
k
ygonf?
ArmEdiia&;orm;rsm;jzpf=uaom yrnw OuUX ocifcsparmifEihf
kfH
f
S
zqyv OuUX OD;AaqGw@kd . wke@f jyefaqG;aEG;csursm;udk avhvmoH;k oyfyg
f
u jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G rS wifjyxm;aom tcsuf (4) csupvH;k udk
G f
f
vufrcHEica=umif; awG@&rnfjzpfygonf? txl;ojzifh Armjynfe,fz@GJ pnf;
kd f hJ
a&;udk ESpO;D pvH;k u wl;wl;cg;cg; jiif;qefc=hJ uygonf?
f
OD;AaqGu ol@taejzifh jynfaxmifppepfr[kwyJ wjynfaxmifpukd
k
f
k
vdvm;ESpoufca=umif; yGiyivif;vif;wifjycJ+h y;D / 1947 Ediiawmfz@GJ pnf;yHk
k
f
hJ
hf G hf
kfH
tajccHOya'onf jynfaxmifpppfppfomv#ijf zpfa=umif; jiif;csuxwchJ
k
f k f
ygonf? ocifcspfarmifurl “A[dkOD;pD;pepf” udk}udKufESpfoufa=umif;/
xd@k a=umifh Ediia&;/ pD;yGm;a&;ESihf vlra&;e,fy,fwif ydI wd;k wufjrifrm;
kfH
_
G k
h
aom “jynfracgif;aqmifrsm;uyJ acgif;aqmifr_ay;+yD; udk,fusdK;pGef@wJh
tultnDawGEihf (jynfe,frsm;) rsm;qJac: jr‡iwifay;&rSm jzpfa=umif;/
S
G
hf
xd@k a=umifh Armjynfe,fz@GJ pnf;jcif;rjyKyJ jynfaxmifp}k uD;udk ArmvlrsKd ;rsm;
A[dkrScsKyfudkif tkyfcsKyfoifha=umif; wifjycJh&Hk omru ArmvlrsdK;rsm;udk
w&kwjf ynfrS “[ef” vlrsKd ;rsm;ESivnf;aumif;/ qdA,ufjynfaxmifprS
hf
k D
k
“&k&m;” vlrsKd ;rsm;ESivnf;aumif; Edi;f ,SOI “ArmvlrsKd ;}u;D 0g'” w&m;udk
S
hf
_
f
ynmom;ygygjzifh a[majymoGm;cJygonf?
h
pdw0ifpm;zG,aumif;aom tcsurm OD;AaqGa&m ocifcsparmif yg
f
f
f S
f
ESpO;D pvH;k u “jynfaxmifpppfppfr” udjk iif;qef&jcif;ta=umif;udk wifjy
f
k
l
&mY — Armr[kwaomwdi;f &if;om;vlrsKd ;rsm;onf Ediia&;/ pD;yGm;a&;ESihf
f
k
kfH
10
11. jynfaxmifpkppfppfrl
vlra&;e,fy,frsm;wGif tqiftwef;edrusaeao;aoma=umifh xdvrsKd ;
_
h
hf
k l
rsm;. wd;k wufz@GH +zKd ;a&;udk ArmvlrsKd ;rsm;u acgi;f aqmifray;I OD;pD;aqmif
_
&Guay;&efvtyfa=umif;/ xd@k a=umifh wdi;f &if;om;vlrsKd ;rsm;udk Ediia&;tcGihf
f
kd
k
kfH
ta&;ay;jcif;xuf ArmvlrsKd ;rsm;u A[dO;D pD;pepfjzifh vufwac:aqmifom;
k
GJ
G
jcif;u ydIoifavsmrnfjzpfa=umif; wifjy=ujcif;yifjzpfygonf?
k
h
f
,if;onf &d;k om;aomwifjycsujf zpfrnf[k ,lqrdygonf? od@k aomf
aocsmpGmavhvmqef;ppfay;ygu ppfreaomjynfaxmifppepfz@GJ pnf;jcif;
Sf
k
jzifh jynfe,frsm;ud,yijf yXmef;cGitjynft0&&Sa&;udk jiif;qef+yD; xdo@kd
k f kd
hf
h
d
k
wdi;f &if;om;vlrsKd ;rsm;&oif&xkuaom Ediia&;tcGita&;rsm;udk &kwor;f
k
h d f
kfH
hf
f d
+yD;rS xdvrsKd ;rsm;. wd;k wufz@GH +zdK;r_ukd ArmvlrsKd ;rsm;u A[drcsKyfuiI
k l
k S
kd f
aqmif&uay;rnf[aom t,ltqonf t*FvefEiiH 0dw&,acwf
G f
l
kd f
kd d
(Victoria Era) wGif tvGeacwfpm;cJaom "Benevolent Colonislism"
f
h
[laomtawG; tac:ESihf tvGewaeygonf? Benevolent Colonislism
f l
.tvdt& “+Adwo#vrsKd ;rsm;udk udvee,frsm;udk wducuor;f ydujf cif;
k
d
l
k kd D
k f kd f d k
onf xdkudkvdkeDe,frsm;&Sd wdkif;&if;om;vlrsdK;rsm;udk wdk;wufzHG@+zdK;r_udk
aqmif&Gufay;jcifaom a=umifhjzpfonf” [laomtawG;tac:yif
jzpfygonf?
vlrsKd ;wrsKd ;. ud,yijf yXmef;cGiukd &kwor;f +y;D rS xkvrsKd ;rsm;. uH=urRm
k f kd
hf
f d
d l
udk wzufowfzefw;D ay;rnf [laomt,ltqonf udvepepfyif r[kwf
k kd D
ygavm? vkyyicir&Saomb0onf u|eb0tppfom jzpfygonf? ,if;udk
f kd f G hf d
f
udkvdkeDacwfr[kwfyg[k jiif;qefaeolrsm;onf r[mvlrsdK;}uD;0g'udk
ud;k uG,orsm;om jzpf=u.? xd@k a=umifh ucsitrsKd ;om;acgi;f aqmif}uD;
f l
f
'l0gaZmfve;f u Ediiawmfz@GJ pnf;yHtajccHOya'u “ArmvlrsKd ;}uD;0g'” &Sif
G
kfH
k
oefatmifvrf;zGiay;cJonf[k pGypcjhJ cif;jzpfygonf?
hf h
f GJ
ocifcsparmifa&m OD;AaqGyg e,fcs@J uvepepfuv;kH 0qef@usicaom
f
kd kd D
kd
f hJ
yk*Kd~ vf}uD;rsm;yif jzpf=uygonf? xd@k a=umifyif ESpO;D pvH;k u jynfe,frsm;nD
h
f
!Gwa&;tzJ@G rwifjyaom “jynfaxmifpppfppfr” e,fcs@J ya,m*jzpfonf
f
S
k
l
[k pGypcjhJ cif;jzpf[efwygonf? od@k &mwGif — jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G
f GJ
l
G f
rS wifoi;f aomtqdk (txl;ojzifh p0fcecsKd .wifjycsu) udk aocsmpGm
G
G f
f
avhvmqef;ppfygu AdvcsKyatmifqef;. vrf;!GetajccHrl (7) &yftwdi;f
k f f
f
k
11
12. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
Ediiawmfz@GJ pnf;yHtajccHOya'udk jyifqifa&;qJ&efjzpfa=umif; awG@&rnf
kfH
k
G
jzpfygonf? jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G . awmif;qdcsuwif e,fcs@J ya,m
G f
k f G
* ygonf[qygu olw@kd vvm;aom AdvcsKyfatmifqef;. vrf;!Gerl (7)
k kd
kd
k f
f
&yfwif e,fcs@J ya,m*rsm; yg0ifaeoavm[k ar;cGe;f xkwp&m &Saeygonf?
G
f
d
AdvcsKyfatmifqef;u vrf;!GetajccHrwif e,fcs@J ya,m* ryg&covd/k
k f
f
l G
dS hJ
‚if; tajccHrutajccHI jynfaxmifp}k uD;udk jyefvnfz@GJ pnf;&efawmif;
l kd
qdkonfh “jynfaxmifpkppfppfrl” wGifvnf; e,fcsJ@ya,m*ryg&SdEdkifay?
,if;onf EdkifiHa&;ta=umufw&m;rsm;udka[majymI wdkif;&if;om;
vlrsKd ;rsm;. tcGita&;udk ydwyifIaoG;xd;k vHaqmfr_ w&yfyifjzpfygonf?
hf
f
_
jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G u wifjyaomtcsurm — jynfaxmifpk
G f
fS
ppfppfrjl zifh jynfe,frsm;wef;wl&nfwy;l aygi;f aom jynfaxmifppepfz@GJ pnf;
l
k
a&; yifjzpfygonf? wenf;tm;jzifqygu zuf'&,fpepfukd tajccHaom
h kd
yl;aygi;f a&;yifjzpfygonf? od@k &mwGif jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G rS wifjycJh
G f
aom “zuf'&,fpepf (0g) jynfaxmifpppfppfr” onf Confederation
k
l
omjzpfa oma=umifh ,if ;onf jynf axmif pk +zd KcJ G a&;yif jzpf a=umif ;
ocifcspfarmifu pGyfpJGoGm;cJhygonf? zuf'&,f[laom pum;vHk;udk
aomfvnf;aumif;/ jynfaxmifpkpepf[laom pum;vHk;udkaomfvnf;
aumif;/ jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G u wdwususo;kH ygv#uEihf tb,f
G f
d
fS
a=umifh Confederation jzpfonf[k pGyfpJGcJhoenf;? OD;AaqGuvnf;
“jynfaxmifpppfppfr” udk cJxua&;vrf;pOfjzpfa=umif; pGypcygonf?
k
l
G G f
f GJ hJ
yl;aygi;f a&;udk ajym=uygv#uEihf tb,fa=umifh cJxua&;orm;rsm;[k
f S
G G f
Armr[kwfaom wdkif;&if;om;vlrsdK; rsm;udk uifyGef;wyfcJh=uoenf;?
xdo@kd aom rrSeruefpypcsursm; — txl;ojzifh “jynfaxmifp+k zdKcJa&;”
k
f
G f GJ f
G
ESihf “cJxua&;” [laom pGypcsursm;onf AdvcsKyf}uD;ae0if;uJo@kd aom
G G f
f GJ f
k f
h
ArmvlrsdK;}uD;0g'Drsm;udk aoG;xdk;vH_@aqmf+yD; wdkif;jynftm%modrf;r_
}u;D [laom &mZ0if&i;f um;r_rsm; jynfaxmifpjk refrmEdiiwif jzpfay:ap&ef
kd
kfH G
vrf;zGiay;cJygonf?
hf h
xda=umifh 1962 rwfv (2) &ufae@wif usL;vGecaom awmfvea&;
k
G
f hJ
Sf
aumifp. Ediiawmftm%modr;f ydurEihf ,if;aemufyi;f jzpfym;cJ/h jzpfym;
D kfH
k f_S
kd
G
G
aeqJjzpfaom wdi;f jynftedXmef&rsm;udk rsuarSmufjyKv#uf jynfaxmifpk
k
kH
f
ordi;f wGif tvGeta&;}u;D onfh jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G wifjycJonfh
k
f
G f
h
12
13. jynfaxmifpkppfppfrl
jynfaxmifpppfppfrEihf Federal Seminar rSaqG;aEG;yJrsm;udk jyefvnfavh
k
lS
G
vmoH;k oyfEi&ef xkwa0oGm;tyfygonf? xdaqG;aEG;yJrwwrf;udk ,ae@
kd f
f
k
GS f
txd jynfwi;f wGif xkwa0jzef@cscirjyKyJ ydwyifxm;qJjzpfygonf?
G
f
D G hf
f
TaqG;aEG;csurwwrf;rsm;udk avhvmjcif;tm;jzifh ordi;f rSeuo&+dS y;D
fS f
k f kd d
AdvcsKyatmifqef;ESiwi;f &if;om;vlrsKd ;acgi;f aqmif}u;D rsm; yifvwiar#mre;f
k f f
hf kd
kH G f f S
cJaom wdi;f &if;om;vlrsKd ;aygi;f pHk +idr;f csr;f pGmtwlvufwaexdiEirnfh
h
k
GJ
k f kd f
“jynfaxmifpppfppf” udk tjrefq;kH wnfaqmufEi=f uygap[k qENjyKvkuf
k
kd
d
&ygonf?
av;pm;pGmjzifh
a'guwm qvdi;vsere; (Lian H. Sakhong)
f
kf f _ f
xkwfa0ol ESifh t,f'Dwm
“+idrf;csrf;pGmtwl,SOfwJGaexdkifa&;0g'rSonf ppfrSefaomjynfaxmifpkpepf qDodk@”
csif;rkdif+rdK@/ xdkif;EdkifiH
2005 ckESpf Zefe0g&Dv (15) &uf
**********
13
15. jynfaxmifpkppfppfrl
tcef; (1)
1962 azaz:0g&Dv (24) &ufae@wGif &efukef+rdK@jynfvrf;
toHv$ifh&Hk crf;raqmifY usif;yaomaqG;aEG;yJGtpDtpOf
1962 ck azaz:0g&v (24) &ufae@wif &efue+f rKd @/ jynfvrf; toHvi&crf;r
D
G
k
$ hf kH
aqmifYusif;yaom jynfaxmifpkrlESifhywfoufonfh aqG;aEG;yJGtcef;
tem;tpDtpOfEihf wifjyaqG;aEG;csursm;?
S
f
,cktcseup+yD; jynfe,frsm;ESihf ywfoufaomES;D aESmzvS,y}GJ uD;udk
df
f
pwifusi;f yygawmhr,f?
'DESD;aESmzvS,fyJGrSm EdkifiHawmf0ef}uD;csKyf OD;Eku obmywdtjzpfeJ@
aqmif&u+f yD;awmh usaemfu tcrf;tem;rSL;tjzpfe@J aqmif&uygr,f?
G
G f h
'Dae@ yxrae@tpDtpOfrmawmh —
S
(1) jynfaxmifpjk refrmEdiiawmfukd tav;jyK&ef/
kfH
(2) usq;kH av+yD;aom acgi;f aqmif}uD;rsm;udk tav;jyK&ef/
(3) Ediiawmf0ef}uD;csKyf. rde@f ce;f /
kfH
G
(4) &Sr;f jynfe,fOuUX}u;D 0ef}u;D owd;k r[moa&pnfol p0fcecsKu “zuf'
Gf d
&,fr” udwifjyaqG;aEG;&ef/
l k
(5) ucsijf ynfe,fu,pm;vS,f 'l;0g;aZmfve;f u axmufcwifjy&ef/
kd f
G
H
(6) csi;f txl;0daoowdi;f ud,pm;vS,f r[moa&pnfol uy`weref;wHE;kH
k k f
df
k
uaxmufc&ef/
H
(7) &Sr;f jynfe,fu,pm;vS,f OD;xGe;f jrifh (awmif}uD;) uaxmufc&ef/
kd f
H
(8) u,m;jynfe,fu,pm;vS,f r[moa&pnfol OD;pdeuaxmufc&ef/
kd f
f
H
,ck tcrf;tem;udk EdiiawmftvHEihf tav;jyK&eftwGuf tm;vH;k
kfH
S
vl}uD;rif;rsm; rwfwyfxawmfryg?
l
17
17. jynfaxmifpkppfppfrl
tcef; (2)
Ediiawmf0ef}u;D csKyf OD;Ek.tzGirece;f
k f H
hf d @f G
,cktcseup+yD;awmh Ediiawmf0ef}uD;csKyfu rde@f ce;f ¹rGu=f um;ygvrr,f?
df
kfH
G
d hf
EdkifiHawmf0ef}uD;csKyf OD;Ek?
vl}u;D rif;rsm;cifAsm;/ 'Dae@'ae&mrSm u|eawmfw@kd pa0;=uwm[m jynfe,f
D
f
k
rsm;nD!wa&;tzJ@G uwifjywJh zuf'&,frukd aqG;aEG;=ubd@k bJ jzpfygw,f?
G f
l
'Dre@J ywfoufv@kd b,fvoabmxm;w,fqwmudk xkwaz:ajymjybd@k
l
kd
kd
f
tpd;k &tzJ@G &acgi;f aqmiftaeeJ@ u|eawmfrmwm0ef&ygw,f?
hJ
f
h S
dS
'gayrJh u|efawmfajymbdk@tcsdefra&mufao;wJhtwGuf u|efawmfh
oabmxm;udk 'Duae@u|eawmf xkwaz:rajymao;ygb;l ? u|eawmfxwf
f
f
f
k
az:ajymbd@k tcsea&mufvmwJtcg u|eawmfajymygr,f?
d f
h
f
h
vl}uD;rif;rsm;cifAsm/ aqG;aEG;yJukd u|eawmfw@kd 'DvppOfxm;ygw,f?
G
f
kd D
'Duae@ u|eawmftpnf;ta0;zGire@f ce;f udk ajym+yD;wJaemuf &Sr;f jynfe,f
f
hf d G
h
OuUX}uD; p0fcecsKu zuf'&,frukd wifoi;f ygvrr,f?
G f d
l
G
d hf
'D zuf'&,frukd (1) 'l;0g;aZmfve;f / ucsijf ynfe,fu,pm;vS,/f (2)
l
G
kd f
uy`wdefref;wHkEHk;/ csif;txl;0daoowdkif;udk,fpm;vS,f/ (3) OD;xGef;jrifh
(awmif}u;D ) &Sr;f jynfe,fu,pm;vS,/f (4) OD;pdef u,m;jynfe,fu,pm;
kd f
kd f
vS,w@kd u axmufc=H uygvrr,f?
f
d hf
'Dre@f ce;f (2) &yfuajym=um;+y;D wJaemuf/ aqG;aEG;yJukd rwfv (1) &uf/
d G
kd
h
G
=umoyaw;ae@ nae (6) em&Dtxd a&G@qi;f xm;ygr,f? 'Dvkd a&G@qi;f xm;
kd
h
kd
'g[m wjcm;a=umifr[kwygb;l ? zuf'&,fre@J ywfouf+yD; jynfe,fOuUX
h
f
l
}uD; p0fcecsKd eJ@ 'l;0g;aZmfve;f / uy`wef ref;wH;k EH;k / OD;xGe;f jrif/h OD;pdew@kd wifjy
Gf
G
d
f
ajym=um;oGm;wJtcsuawGukd yrnw/ zqyv/ &yvz/ yxp acgi;f
h
f
aqmifrsm;eJ@ Ediiawmftpd;k &twdiyifctzJ@G 0ifrsm;u aoaocsmcsmavh
kfH
kf H
vmEdib@kd twGuf tcseay;csi'ga=umifr@kd jzpfygw,f?
kf
d f
f
h
vl}uD;rif;rsm; cifAsm/ rwfv (1) &uf =umoyaw;ae@ nae (6) em&D
'Dae&mrSmbJ tpnf;ta0;udk jyefpwJtcg (1) yrnw (2) zqyv (3)
h
19
18. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
&yvz (4) yxr tzJ@G awGukd ud,pm;jyKwJh ud,pm;vS,wOD;pDu tckaz:
k f
k f
f
jyxm;wJh tpDtpOftwdi;f zuf'&,fre@J ywfouf+y;D xm;&SwhJ tzJ@G &oabm
k
l
d
hJ
xm;udk wifjyygvrr,f?
d hf
'DEiia&;tzJ@G rsm;&Jh ud,pm;vS,rsm; ajym=um;+yD;wJaemuf tpd;k &
kd f H
k f
f
h
twkiyifctzJ@G &u,pm; t*~r[moD&o"rR a'guwmOD;bOD;u twdiyif
df H
hJ kd f
d k
f
kf
cHtzJ@G &hJ oabmxm;udwifjyygvrr,f?
k
d hf
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
vl}uD;rif;rsm;cifAsm/ 'D ud,pm;vS,v}l uD;rsm; ajymvd@k +yD;wJtcg
k f
f
h
jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G ru,pm;vS,f (6) OD;/
G f
S kd f
yrnw ud,pm;vS,f (3) OD;/
k f
zqyv ud,pm;vS,f (3) OD;/
k f
&yvz ud,pm;vS,f (3) OD;/
k f
yxp ud,pm;vS,f (3) OD;eJ@
k f
twdiyifctzJ@G 0ifv}l uD;rsm;yg0ifwaumfrwDwckukd zJ@G ay;ygr,f?
kf H
hJ
h
'DaumfrwDrm u|eawmfu em,uvkyygr,f? vl}uD;rif;rsm;cifAsm/
S
f
f h
tJ'aumfrwDu zuf'&,fre@J ywfoufv@kd aqG;aEG;p&m&SwtcsuawGukd
D
l
d hJ
f
aqG;aEG;+yD;wJtcg &&SwoabmwlncsuawGukd 'DaqG;aEG;yJrm tpD&ifcH
h
d hJ
D f
G S
ygvrr,f? aphpyfv@kd r&Ediwoabm uJvcsursm;&S&ifvJ 'DaqG;aEG;yJrmbJ
d hf
k f hJ
G GJ f d
GS
tpD&ifcygr,f? vl}uD;rif;rsm;cifAsm/ 'DtpD&ifcpmudk =unf+h yD;rSbJ aemuf
H h
H
xyfbmawG quf+y;D vkyom;=ur,fqwmudk 'DaqG;aEG;yJrm qufvuf+y;D
f G
kd
GS
wdiyifaqG; aEG;=uygr,f?
kf
h
vl}u;D rif;rsm;cifAsm/ aqG;aEG;yJ&tpDtpOfawGe@J ywfouf+y;D tcktcsef
G hJ
d
tcgrm u|eawmf'avmufbJ ajymcsiygao;w,f? 'gayrJh tckvtcGihf
S
f
D
f
kd
aumif;&wJtcg jynfaxmifpwnfwci+f rJa&;eJ@ywfouf+yD; ta&;}uD;wJh
h
k
hH kd
pum; wcGe;f ESpce;f avmufukd u|eawmfajymcsiygw,f?
fG
f
f
vl}uD;rif;rsm;cifAsm/ 'Duae@up+yD; 'DaqG;aEG;yJrm aqG;aEG;rJjh yem
G S
[m wjcm;r[kwygb;l ? jynfaxmifp}k uD;wnfwci+f rJa&;bJjzpfygw,f? 'D
f
hH kd
jyem}u;D udk pwifwnfaxmifcwhJ u|eawmfw@kd wawG&vufxrmrS aus
hJ
f
hJ
JS
ausvnfvnf ajz&Si;f oGm;atmif u|eawmfw@kd rajz&Si;f Edib;l qd&if aemuf
f
kf
k
vufxufawGrmawmh b,fenf;eJ@rS ajz&Si;f Edirm r[kwb;l vd@k u|eawmf
S
kfS
f
f
wxpfcs,qxm;ovdk vl}uD;rif;rsm;vJ ,lqxm;+yD;+yDqwm u|eawmf
l
kd
f
20
19. jynfaxmifpkppfppfrl
,H=k unfygw,f? 'D jynfaxmifp}k uD;om +ydKuJom;r,fq&if jynfe,fom;
G G
kd
awGtwGua&m/ jynfrom;awGtwGua&m b,fo@l twGurS tjrwfxuf
f
f
f
G
rSmr[kwb;l ? t&H;_ omxGur,fv@kd u|eawmfwxpfcs ,lqxm;ovdk
f
f
f
vl}uD;rif;rsm;vJ ,lqxm;+yD;+yD;qdwm u|eawmf,=kH unfygw,f?
k
f
tJ'awmh vl}uD;rif;rsm;cifAsm/ 'Davmufta&;}uD;wJh jyem}uD;udk
D
ajz&Si;f wJtcgrm jynfaxmifp}k uD;udk pwifxaxmifcwhJ u|eawmfw@kd w
h
S
l
hJ
f
awG[m/ u|eawmfw@kd tay:rSm usa&mufaewJh wm0ef}u;D awGukd t+rwrf;
f
J
rsuajcrjywfb@kd u|eawmfowday;vdygw,f?
f
f
k
'gwifruao;ygbl;? u|efawmfwdk@&JhnHhzsif;r_awG/ oabmxm;usOf;
ajrmif;r_awG/ tmCmwawGa=umifh tu,fIom 'Djyem}uD;udk
rajz&Si;f Edi&if/ u|eawmfw@kd e@J wuG u|eawmfw@kd &aemifvmaemufom;awG
kf
f
f
hJ
&ifqi=f u&awmhrhJ ab;awG/ &efawG/ tE &,fawGuvJ t+rJwrf;rsuajc
kd
W
kd
f
rjywfb@kd u|eawmfxyfrH owday;vdygw,f?
f
k
vl}uD;rif;rsm;cifAsm aqG;aEG;yJqwm t=urf;tm;jzifh ESprsKd ;ESppm;&Sd
G kd
f
f
ygw,f? wrsKd ;uawmh &efotcsi;f csi;f aqG;aEG;yJjG zpf+y;D / wjcm;wrsKd ;uawmh
l
rdom;pkjcif; aqG;aEG;yJjG zpfygw,f? rdom;pkaqG;aEG;yJrsKd ;qdwm &efotcsi;f
G k
l
csi;f pm;yJcrm xdi+f yD; aqG;aEG;=uwJh aqG;aEG;yJrsKd ;eJ@ rwlygb;l ? &efotcsi;f
G kH S k
G
l
csi;f xdi+f yD;aqG;aEG;wJtcgrmud,u,,qwmom rSew,f? rSe&r,f?
k
h
S k hf kd f l
f
f
ud,,qwm om atmif&r,f? 'Dvratmif&if b,foaoao csr,f
k f l
kd
l
qdwhJ pdw"gwrsKd ;ESpzufpvH;k rSm &Sygw,f?
k
f f
f
d
rdom;pkcsi;f csi;f aqG;aEG;=uwJh aqG;aEG;yJrsKd ;uawmh 'Dvr[kwygb;l ?
G
kd
f
'D rdom;pkxrmyg=uwJh nDtudarmifErwawG[m ud,vwmawG ud,f
JS
k
S
k f kd
k
wifjy=uw,f? tJ'DvdkwifjywJhtcgrSm oabmuJGvJGcsufawG&Sdae&if
wa,mufe@J wa,muf tay;t,lvy+f yD; oabmuJvcsuawGukd ndEi;f
k
G GJ f
‡ _d
=uw,f?
vl}u;D rif;rsm;cifAsm/ tckaqG;aEG;yJ[m rdom;pkaqG;aEG;yJjG zpf&r,f? jynf
G
axmifprom;pkxrmygae=uwJh vl}uD;rif;wd@k u|eawmfw@kd toD;oD;[m
k d
J S
f
ud,&xifjrif,qcsuawGukd tukev;kH xkw+f yD; wifjy=uwmayg? tJ'vkd
k hf hJ
l
f
f
h
D
wifjywJtcgrm oabmuJvcsuawGuawmh &S&rSmayg?
h
S
G GJ f
d
h
21
20. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
tJ'oabmuJvcsuawGukd u|eawmfw@kd &tusKd ;/ u|eawmfw@kd aemif
D
G GJ f
f
hJ
f
vmaemufom;uav;awG&tusKd ;/ jynfaxmifp}k u;D &JtusKd ;udk ar#mu;kd +y;D
hJ
h
f
oabmwlncsuf r&-&atmif ndEi;f =u&rSmbJ?
D
‡ _d
vl}uD;rif;rsm;cifAsm/ vl}uD;rif;rsm;odawmfrwtwdi;f ygb/J vGecwhJ
l hJ k
f hJ
a&G;aumufywe;f u 'Drua&pDwnfwci+f rJa&;qdwhJ aºuG;a=umfoe@J u|ef
GJ k
kd
hH kd
k
H
awmfw@kd a&G;aumufy0ifcygw,f? u|eawmfw@kd rm vGwvyfa&;omr&S&if
GJ hJ
f
S
f
d
b,fenf;eJ@rS 'Drua&pDvnf;&SEirm r[kwwtwGu/f 'Drua&pDwnfwhH
kd
d kd f S
f hJ
kd
cdi+f rJa&;twGuf }udK;yrf;wdi;f / }udK;yrf;wdi;f / vGwvyfa&;wnfwci+f rJa&;
k
k
k
f
hH kd
udyg u|eawmfw@kd }udK;yrf;ae&ygw,f?
k
f
aemuf+y;D awmhvnf; jynfaxmifpwnfwci+f rygrS u|eawmfw@kd &vwf
k
hH kd J
f
hJ G
vyfa&;vnf; wnfwci+f rJrm jzpfwtwGu/f 'Drua&pDwnfwci+f rJa&;eJ@
hH kd S
hJ
kd
hH kd
vGwvyfa&;wnfwci+f ra&;wd@k ukd }uKd ;yrf;aqmif&uwi;f aqmif&uwi;f
f
hH kd J
G f kd
G f kd
jynfaxmifp}k uD;&Jwnfwci+f rJa&;udyg ud,pr;f &Soa&G@ ^m%fpr;f &Soa&G@
h
hH kd
k k f G d
G d
u|eawmfw@kd }udK;yrf;aqmif&uae&ygw,f?
f
G f
tJ'awmh vl}uD;rif;rsm;eJ@ vufw+GJ yD; jynfaxmifpwnfwci+f rJa&;/
D
k
hH kd
vG w f v yf a &;wnf w H h c d k i f + rJ a &;/ 'D r d k u a&pD w nf w H h c d k i f + rJ a &;awG u d k
trSewu,ftusKd ;jzpfapEdiwhJ enf;aumif;vrf;aumif;awGukd u|eawmf
f
kf
f
wd@k &mcsiygw,f?
S f
'Denf;aumif;vrf;aumif;awGukd u|eawmfw@kd awG@&vd@k wOD;udwOD;
f
k
av#may;zd@k vvm&if jynfrom;awGe@J jynfe,fom;awG[m wOD;udwOD;
h
kd
k
av#may;=uzd@k 0efrav;=uyge@J ? nDtudtcsi;f csi;f aoG;csi;f om;csi;f awG
h
k
tay:rSm wa,mufe@J wa,muf/ wzufe@J wzuf av#may;&wm *k%ri,f
h
f
ygb;l ? 'Dvav#may;&ayr,fh jynfaxmifp}k uD;vnf; wnfwci+f rJvmr,f/
kd
h
hH kd
jynfaxmifp}k u;D wnfwci+f rvmwJtwGuf vGwvyfa&;wnf; wnfwcif
hH kd J
h
f f
hH kd
+rvmr,f/ vGwvyfa&;wnfwci+f rvmwJtwGuf 'Drua&pDvnf; wnfwhH
J
f
Hh kd J
h
kd
cdi+f rJvmr,fq&if u|eawmfw@kd jynfaxmifpom;tm;vHtzd@k *k%,p&m
k
kd
f
k
k
f l
awmifjzpfygvrt;kH r,f? twdi;f rod 0rf;ajrmufp&mawmifjzpfygvrt;kH
d hf
k
d hf
r,f?
tJ'awmh jynfaxmifpwnfwci+f ra&;/ vGwvyfa&;wnfwef@ci+f ra&;
D
k
hH kd J
f
kd J
'Drua&pDwnfwci+f rJa&;udk trSewu,ftusKd ;jyKr,fh enf;aumif;vrf;
kd
hH kd
f
22
21. jynfaxmifpkppfppfrl
aumif;awGukd u|eawmfw@kd paygi;f +yD; ud,pr;f &Soa&G@ ^m%fpr;f &Soa&G@/
f
k
k f G d
G d
&SmazG=u&atmif?
'Denf;aumif;vrf;aumif;awGudk &SmwJhtcgrSm jynfrom;awGa&m/
jynfe,fom;awGyg rsujf cnfrjywfoifwtcsu}f uD;wcsuukd u|eawmf
h hJ
f
f
wifjyvdygw,f? 'Dtcsuuawmh wjcm;[mr[kwygb;l ? u|eawmfw@kd
k
f
f
f
&SmazGr,fenf;vrf;awG[m w&m;r#wa&;/ vGwvyfa&;/ nDr#a&;qdwhJ
h
f
k
avmuygvw&m;oH;k yg;eJ@ jynfpaewJh enf;vrf;awGjzpf&r,fqwhJ tcsuf
h kH
kd
bJjzpfygw,f?
vl}uD;rif;rsm;cifAsm/ u|eawmfe*;kH rcsKyfcif jynfaxmifp}k uD;udk pwif
f
d
wnfaxmifvmcJ=h u+yD; ta=umif;trsKd ;rsKd ;a=umifh ,cktcgrm pdw0rf;uJG
S
f
jym;ae=uwJh jynfaxmifpacgi;f aqmifaeGe@J jynfrom;awG/ jynfe,fom;
k
awG tm;vH;k Ediia&;oHa0*&=uzd@k u|eawmfq,fEpavmufwe;f u =unfchJ
kfH
f
Sf
k
h
&bl;wJh “,raer,f” jyZwfuav;udk u|eawmf'ae&mrSm wifjyvdyg
f
D
k
w,f?
vl}u;D rif;rsm;cifAsm/ a&S;wke;f u w&kwouwi;f jynfqwm &Sygw,f?
f k Q kd
kd
d
tJ'w&kwouwi;f jynf&hJ igwaume,fu 'lvmbd/k igwAdve,fu tdk
D
f k Q kd
k f
av avh/ igwe,fvu iwGw}f u;D / igwrif;e,fu ajAmifaemifh ajAmifaemif
l
igjrif;igpdkif;e,fu bkaemif bkaemif wwfAdefqdkwJh ynmoifig;OD;[m
wuUovq&m}uD; OD;*sr;f xd qDrmynmoGm;oif=uygw,f?
kd f
S
tJ'vynmoif=uwJtcg ynmawmfoif tdavavhu &kyv;kH xkynm
D kd
h
k
f
rSmwbufurf; cwfwwfygw,f? ynmawmfoif iwGw}f u;D u yef;csynm
D
rSm wbufurf; cwfwwfygw,f? ynmawmfoif ajAmifaemifh ajAmifaemif
u t&kyutoufoi;f wJynmrSm wbufurf; cwfwwfygw,f? ynm
f kd
G h
awmfoif bkaemif bkaemif wwfAeu av;twwfynmrSm wbufurf;
df
cwfwwfygw,f? ynmawmfoif 'lvmbduawmh bmynmrS rwwf&mbl;?
k
S
tJ'awmh wuUovq&m}u;D OD;*Sr;f xdu 'lvmbdukd ,raeom; opfom;
D
kd f
k
wwH;k uday;+yD; ynmawmfoiftm;vH;k udk tdrjf yefcijhf yKvduygw,f?
k
G
k f
vrf;a&mufwtcg ,raeom;udk wuUovjf yef tdk avavhu rde;f r
hJ
kd
ysKd uav; t&kyxvuygw,f? wuUovjf yef iwGw}f u;D u tifrwefvwhJ
f k kd f
kd
S
rde;f cav;wa,muf aq;jc,fvuw,f? wuUovjf yef ajAmifaemifh ajAmif
kd f
kd
23
22. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
aemifu toufoi;f vduwtwGuf 'Dre;f rysKd uav;[m tifrwefacsm+y;D
G k f hJ
d
touf&whJ rde;f rysKd uav; jzpfvmw,f?
dS
tJ'DtcgrSm udk,fa&$wuUodkvfjyefawG[m 'Drdef;rysdKuav;udk
olyiw,f/ igyiw,fe@J 0di;f +yD;vk=uygw,f? tJ'D olw@kd vaewke;f 0Vm&uQ
kd f
kd f
k
k
iSuqifwaumifu tvpf0if+yD; tkyvuwm ,raer,fuav;[m
f
f kd f
iSuqifaemufygom; &&Smygw,f?
f
G
tJ'tcgrm uHaumif;axmufr+yD; wuUovjf yef bkaemifwwf+Adeu
D
S
kd
f
av;eJ@ypfvuwtwGuf iSuqif}uD;ao+yD; ,raer,fuav;jyefusvm
kd f hJ
f
ygw,f? 'gayr,fh wuUovjf yefawG ta0rwnfwmeJ@ toufoi;f ay;wJh
kd
h
G
vlu toufujkd yef&yor;f / yef;csaq;jc,fwvu aq;awGukd jcpfypf/ yef;yk
kf d
D
hJ l
q&muvnf; t&kyuzsue@J vkyvu=f uwm tifrwefvwhJ ,raer,f
f kd f
f kd
S
uav;[m ukw&mjcpf&mawG/ jcpf&mz,f&mawGe@J jynfaewJh opfom;wk;kH
f
h
h
taygpm;}uD; jyefjzpfom;&&Smygw,f?
G
vl}uD;rif;rsm;cifAsm wuUovjf yefawG rdurwma=umifh ,raer,f
kd
k f J
tysKd acsmuav;[m ukw&m/ jcpf&m/ zJ&mawGe@J 'if;=urf;jzpfaewJh opfom;
f
h
wkH; taygpm;}uD; jyefjzpfoGm;&ovdk tcsKyftjcmtm%mydkifaewJh
u|eawmfw@kd jynfaxmifp}k uD;[m u|eawmfw@kd tm;vH;k &Jh rkurra=umifh
f
f
d f J _
tifrweft&kyq;kd vSwhJ u|eb0udk jyefa&mufroGm;&avatmif u|eawmf
f
f
f
wd@k tm;vH;k ud,pr;f &Soa&G@/ ^m%fpr;f &Soa&G@ }udK;pm;=uygp@kd ?
k f G d
G d
(=obmoHrsm;)
**********
24
23. jynfaxmifpkppfppfrl
tcef; (3)
jynfe,frsm;nD!wa&;tzJrwifoi;f aom
G f
@G S
G
“jynfaxmifpppfppfr”
k
l
udk &Sr;jynfe,fOUX p0fcecsdKrS wifoi;jcif;
f
G f
G f
eHygwf (4) tpDtpOft&/ &Srf;jynfe,f OuUX}uD; 0ef}uD;owdk;r[moa& pnfol
p0fcGefcsdKu “zuf'&,frl” udkwifjy&efygcifAs? (=obmoHrsm;)
av;pm;tyfwobmywd}uD; 0ef}uD;csKyfcifAsm;/ tpd;k &tzJ@G 0if0ef}uD;rsm;
hJ
cifAsm;/ jynfe,faygi;f pHrS wufa&mufvm=uwJh ud,pm;vS,awmf}u;D rsm;
k
k f
f
ESihf jynfrEdiia&;tzJ@G tpnf;rsm;rS ud,pm;vS,awmfrsm;cifAsm;?
kfH
k f
f
TES;D aESmzvS,yrm jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G u,pm;/ pum;ajym
f GJ S
G f
kd f
cGi&&SwtwGuf rsm;pGmaus;Zl;wif 0rf;ajrmufvygw,f? tckvkd pHpnnD
hf d hJ
S
k kH D
pka0;=u+y;D awmh jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G wifjyxm;+y;D wJ/h jynfaxmifpk
G f
rl udpukd aqG;aEG;ndEi;f =uzd@k twGuf 'DE;DS aESmzvS,y}GJ uD; ay:ayguvm&
P
‡ _d
f
f
wm u|eawmftaeeJ@ tvGebJ 0rf;omaus;Zl;wifygw,f?
f h
f
u|eawmfw@kd jynfe,frsm;nD!wa&;ud,pm; jynfaxmifpruwifjy
f
G f
k f
k l kd
&ef wm0efay;tyfwtwdi;f u|eawmfwifjyajymqdrnfh tcsutvufawG
hJ k
f
k
f
udk em;qif=u&wJh ud,pm;vS,rsm;tm;vH;k [m rdom;pkpw"gwjf zifh ,ae@
k f
f
d f
ay:ayguaewJh jynfe,frsm;jyemudk txl;pOf;pm;a0zef=uapvdygw,f?
f
k
u|eawmfrsm;uvnf; jynfr&Saemifawmif}u;D rsm;udk &Si;f vif;wifjy=u
f
d
wJtcg pdw&nvuf&ne@J rdrw@kd }uHKawG@aewJh }uHKawG@aeyHawGukd wifjy
h
f S f
S f d
k
=uyg&ef arwWm&yfcvygw,f? jynfe,frsm;&Jh jyemawGukd pOf;pm;=uwJh
H kd
tcgrmvnf; jynfaxmifpr+ydKuJa&;/ jynfaxmifp}k uD;nD!wa&; qdwhJ
S
k
G
G f
k
tajccHrtay:wnf+yD; pOf;pm;=uyg&ef awmif;yefvygw,f?
l
kd
yxrOD;pGm wifjytpD&ifcvwmu vuf&jdS ynfaxmifp}k u;D jzpfay:vmyHk
H kd
jzpfygw,f? u|eawmfw@kd &hJ jynfaxmifpta=umif; pOf;pm;vduwi;f / jynf
f
k
k f kd
axmifpom;wdi;f rarhoifrarhxuwhJ tcsu[mjzifh 1947 ckEpf azaz:0g
k
k
h
kd f
f
S
&DvwGiusi;f ycJwhJ yifvnvmcH}uD;yif jzpfygw,f?
f
h
kH D
25
24. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
tJ'yifvnvmcH}u;D [m ,ae@jynfaxmifp}k u;D udk ayguzm;vmap&ef
D kH D
fG
tkwjf rpfcscwhJ nDvmcH}uD;vd@k qdEiygw,f? bmjzpfv@kd vnf;qdawmh u|ef
hJ
k kd f
k
awmfw@kd jynfaxmifpom;awGtay: tESpEptvv pd;k rd;k tkycsKyfvmwJh
k
f S f
f
e,fcsJ@t*Fvdyfvufatmufuae+yD; vGwfvyfa&;awmif;qdkzdk@twGuf
jynfe,facgif;aqmifrsm;eJ@ jynfracgif;aqmifwdk@u nd‡Ed_if;atmifjrifvdk@
tckvkd vGwvyfwjhJ ynfaxmifpwck urBmwi;f jynfrsm;xJrm ay:vGivmwJh
f
k
h kd
S
f
twGuf u|eawmfw@kd yifvnvmcH}u;D [m jynfaxmifp}k u;D &Jh tajccHtwf
f
kH D
k
jrpfcscwhJ nDvmcH}uD;jzpfa=umif; wifjy&jcif;jzpfygw,f?
hJ
tJ'D yifvnvmcH}uD;rSm bmawGnEi;f =u+yD;/ bmawGatmifjrifc=hJ u
kH D
‡d _d
ovJ qdwmudk tusO;f csKyftm;jzifh az: jy&r,fq&if vGwvyfa&;awmif;
k
kd
f
qdwtcg nD!wwtm;[m tifrwefta&;}u;D wJtwGuf jynfreJ@usewhJ
k hJ
G f hJ
h
f
jynfe,frsm;[m jynfe,frsm;wef;wlnatmif ndEi;f +yD; nD!wa&;wnf
D
‡ _d
G f
aqmuf&rSmrd@k —
(1) wef;wlnr#tcGita&;&Sjd cif;/
D
hf
(2) awmifwef;om;a'orsm;wGif ud,yijf yXmef;cGi&jdS cif;/
k f kd
hf
(3) vGwvyfa&;&&S+d yD;onfaemuf jynfaxmifpu cJxuvu cGxuEif
f
h
k G G f kd J G f kd
jcif;/
pwJh tajccHw&m;oH;k &yftay: t"duxm;+y;D jynfaxmifpwnfaqmufa&;
k
udk oabmwlc=hJ uygw,f?
'D tajccHo;kH &yfuoabmwlcwtwGuf urBmausmf yifvpmcsKyfukd
kd
hJ hJ
kH
csKyfqEic=hJ uygw,f? tJ'vkd jynfe,frsm;eJ@ jynfr[m wpdwxJ w0rf;xJ
kd kd f
D
f
&Sa=umif; jyoEdicv@kd bJ t*Fvytpd;k &[m jynfaxmifpjk refrmEdiiawmf
d
k f hJ
d f
kfH
udk vufvwvu&ygw,f?
$ f kd f
yifvHknDvmcH}uD;rSm yifvHkpmcsKyf csKyfqdk+yD;aemuf (MR. REESE
WILLIAM) acgi;aqmif+yD;/ jynfrjynfe,facgi;aqmifrsm;yg0ifwhJ pHprf;
f
f
k
a&;aumfrwDrm txufygtajccH “rl” oH;k &yftwdi;f jynfreJ@y;l aygi;f aqmif
S
k
&Guz@kd wnDw!Gwwnf;vnf; oufaocHcygw,f?
f
f
hJ
tJ'vkd wnDw!GwxJ yl;aygi;f aqmif&ucwtwGuf e,fcs@J orm;&Jh
D
f
G f hJ hJ
aoG;cJa&;vkyief;[m ysujf y,fom;+yD; jrefrmjynf&hJ vGwvyfa&;udk tjref
G
f
G
f
qH;k urBmod@k a=unmvmEdicygw,f?
k f hJ
26
25. jynfaxmifpkppfppfrl
1947 ckEpf arvtwGi;f rSm usi;f ycJwhJ zqyv y%mrjyifqifrnvm
S
h
_ D
cHrmvnf;bJ vlrsKd ;pkwi;f wef;wl&&&Sa&;eJ@ zJ@G pnf;tkycsKyfyrmvnf; tJ'D
S
kd
d
f kH S
wef;wla&;tay: tajccHwhJ “jynfaxmifpppfppf” jzpfz@kd vrf;pOfcsrwchJ
k
S f
ygw,f?
vuf&Sd tajccHOya'}uD;a&;qJG=uzdk@qdk+yD; wdkif;jynfjyKv$wfawmfrSm
jynfracgi;f aqmif}uD;rsm;/ ud,pm;vS,awmfrsm;eJ@ jynfe,facgi;f aqmif
k f
f
ud,pm;vS,rsm;u 0di;f 0ef;pOf;pm;=uwJtcg tESpom&jzpfwhJ AdvcsKyf
k f
f
k
h
f
k f
atmifqef;&Jh vrf;!Gef (7) csutusO;f csKyfukd az: jycGiay;apvdygw,f?
f
hf
k
tJ'gubmvJq&if —
kd
(1) tcsKyftjcmtm%mydiwhJ zJ@G pnf;tkycsKyfytajccHOya'jzpf&r,f?
kf
f kH
(2) ud,yitycsKyfa&;tm%mtjynftpH&aom jynfe,frsm;yg0ifaom
k f kd f k f
h k dS
jynfaxmifpz@GJ pnf;&r,f?
k
(3) tm%mrsm;[m wdi;f oljynfom;awGqu qif;oufvmap&r,f?
k
D
(4) vlra&;/ pD;yGm;a&;/ Ediia&;wd@k rm t&kytvwftjrwfra&G; wef;wlnD
_
kfH
S
f
r#r_ &Sdap&r,f?
(5) vlenf;pkukd tumtuG,f jyKap&r,f?
(6) jynfaxmifp}k uD;wnfwci+f rJa&;/ tcsKyftjcmpd;k rd;k tkycsKyfa&;qdwm
hH kd
f
k
udk Oya't& xde;f odr;f apmifa&Smuf&ap&r,f?
h
dS
(7) urBmEiiwumESihf &ifabmifwef;vduEi&eftwGuf }uKd ;pm;+y;D urBmh
h kd f H
k f kd f
Ediia&;awGe@J +idr;f csr;f pGmqufqa&;udk a&S@&ap&r,f qdwhJ t"du
kfH
H
_
k
tajccH (7) csujf zpfygw,f?
'DtajccHrsm;udk tkwjf rpfcs+yD;aemuf jynfaxmifporwjrefrmEdiiH
k
kf
awmf&hJ zJ@G pnf;tkycsKyfytajccHOya'udk a&;qJ=G u&ef AdvcsKyfatmifqef;u
f kH
k f
vrf;!Gejf yocJwta=umif; ud,pm;vS,awmfrsm;tm;vH;k todjzpfygw,f?
h hJ
k f
f
'Dtcsetcgrm Ediia&;tajctaeawGu &_waxG;+yD; AdvcsKyfatmif
d f
S kfH
f
k f
qef;eJ@wuG acgi;f aqmifrsm;[m vky}f uHowfjzwfjcif;cHc&onftwGuf
hJ
h
wjynfv;kH ,l}uKH ;r& 0rf;enf;a=uuJjG zpfae&wJtcsejf zpfawmh vGwvyfa&;
h d
f
twGu}f uKd ;yrf;r_rm pdwrcsr;f romp&mawGjzpfvmwma=umifr@kd / ud,wi;f
S
f
h k hf kd
jynf&hJ tajcudk wdi;f wyg;u 0ifa&mufrpGuzufEiatmif/ umuG,=f u&rSm
k
f kd f
bJq+kd y;D cyfjrefjrefe@J wdi;f jyKjynfjyKv$wawmfrm tajccHOya'udk tjiif;yGm;
k
f
S
27
26. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
r_ rxm;bJ tvsipvdvufcvujf cif; jzpfygw,f? yifvnvmcH}uD;u
f k
H kd
kH D
tpjyK+y;D tqifqifawmif;qdvm=uvd@k vGwvyfa&;awmh vuf0,f&&S+d y;D
h h
k
f
yg+yD/ 'gayr,fh vGwfvyfa&;&+yD;wJh aemufydkif;rSm yifvHknDvmcH}uD;&Jh
tESpom&/ AdvcsKyatmifqef;&Jh csrway;vduwhJ vrf;!Gee@J udunw,f
f
k f f
S f
k f
f k f D
rudunb;l qdwmawGukd u|eawmfw@kd av#mufvm cJwhJ (14) ESpausmf
k f D
k
f
h
f
ausmc&D;tay: jyefvnfqef;ppfz@kd vdtyfygvrr,fv@kd ,H=k unfygw,f?
f
k
d hf
'ga=umifh 'kw,tcsutaeeJ@ u|eawmfw@kd jynfe,frsm;&Jh vuf&cpm;
d
f
f
dS H
ae&wJh tajctaeawGukd a,bl,soabmtm;jzifh tusO;f csKyfwifjyyg
&ap? jynfe,frsm;. vuf&tajctaeudk u|eawmfw@kd u wifjyrSom
dS
f
ES;D aESmzvS,yukd wufa&mufvm=uwJh ud,pm;vS,awmfrsm;tm;vH;k [m
f GJ
k f
f
ydrjkd ynfppm pOf;pm;a0zefEivrr,fv@kd ,lqygw,f?
k
h kH G
kd f d hf
jynfe,frsm;eJ@ jynfe,fr&&Sao;wJh vlrsKd ;pkaqGrsKd ;&if;jcmrsm;[m vGwf
d
vyfa&;&&S+d yD;wJaemuf 'DbufumvrSm rdru=H urRmudk rdrw@kd zefw;D &r,f
h
d
d
qdwhJ ud,yijf yXmef;f cGiawG jynfjh ynf00rcHpm;&ao;a=umif; awG@&=dS u&yg
k
k f kd
hf
h
w,f? 'Dvajymvduv@kd u|eawmftay:b,fvrS txifrvJapcsiygb;l ?
kd
k f
f h
kd
G
f
bmjzpfv@kd vqawmh u|eawmf[m jynfe,frsm;ud,pm; &d;k &d;k om;om;
J kd
f
k f
taeeJ@ jynfe,fawG cHpm;ae&wm[mjzifh bmawGvnf;qdwm az: jywm
k
bJ jzpfygw,f?
jynfe,fawGtm;vH;k ,H=k unfu;kd pm;cJwhJ jrefrmjynfvwvyfa&;&awmh
h
G f
r,f/ vGwvyfa&;&+y;D &ifjzifh 'd@k wawG[m rdru=H urRm rdrzefw;D +y;D wd;k wuf
f
d
d
aomjynfe,frsm;jzpfvmatmif vkyEiawmhr,f/ wd;k wufwjhJ ynfe,fawG
f kd f
aygi;f xm;wJh jynfaxmifpjk zpfvmawmhr,f? qdwmawG[m u|eawmfw@kd
k
f
jynfe,fom;awG/ vlrsKd ;pkrsm;tm;vH;k tm;vH;k awG&hJ 0rf;xJue;f atmif;+yD;
d
tar#mvif}h uD; ar#mvifcygw,f?
f
f h hJ
'gayr,fh vGwvyfa&;acwf (14) ESpc&D;/ jynfru aemifawmfawGe@J
f
f
vufawG@av#mufvmwJtcg u|eawmfw@kd &hJ ar#mvifcsuawG/ u|eawmf
h
f
f h f
f
wd@k &hJ ud,yijf yXmef;cGiawG[m tjynft0r&Sre;f odvmcJ&ygw,f? u|ef
k f kd
hf
h
d S
h
awmfw@kd wd;k wufz@GH +zdK;a&;udk tpGr;f ukef u|eawmfw@kd rvkyaqmifEiao;
f
f
kd f
a=umif; odomcHpm;ae&ygw,f? 'DvdkarG;zGm;&m ADZygvmwJh udk,fydkif
jyXmef;Edicihf tcGita&;tjynft0rcHpm;vm&awmh/ u|eawmfw@kd jynf
kfG
hf
h
f
28
27. jynfaxmifpkppfppfrl
axmifp}k u;D [m u|eawmfw@kd jynfe,frsm;tay: ud,pm;jyKvmwm r[kwf
f
k f
awmhb/J jynfrvd@k ac:wJh Armjynfa'oawGukd t"duud,pm;jyKvmwm
k f
awG@jrifvm=u&ygw,f?
jynfe,frsm;uawmh jynfreJ@ nDr#rr&ScwtwGuf pGr;f tm;&Soavmuf
_ d hJ hJ
d
vkyuiEicir&Scv@kd / wd;k wufoifoavmuf rwd;k wufcygb;l ? 'Dvkd bm
f kd f kd f G hf d hJ
h
hJ
a=umifjh zpfcovJq&if jynfaxmifp&,fv@kd pkaygi;f zJ@G pnf;=uwJtcg jynf
hJ
dk
k
h
e,f&oif&xduwhJ vlrsKd ;pkrsm;udk jynfe,ft*F ge@J tnD zJ@G pnf;+yD;/ &Sr;f jynf
h k f
e,fvxtwGuf &Sr;f jynfe,f/ u,m;jynfe,fvxtwGuf u,m;jynfe,f
l k
l k
&S=d uovdk jynfrvlxtwGuvnf; jynfe,fwe,fz@GJ pnf;+yD;awmh wef;wl
k
f
nDwl tajccHtay:zJ@G pnf;xm;jcif; r&Sv@kd bv@kd qwm oufaojyaeygw,f?
d J kd
yifvnvmcH&hJ tESpom&/ AdvcsKyfatmifqef;&Jh vrf;!Gecsursm;udk
kH D
f
k f
f f
t"duxm;+yD; wef;wlnwz@GJ pnf; pkaygi;f &ef taumiftxnfazmfvm=u
D l
&if; jynfaxmifptpd;k &[m jynfe,frsm; tm;vH;k udk ud,pm;jyKwhJ tpd;k &bJ
k
k f
jzpf&rSmygb?
J
tckawmh jynfrvlxtwGuf jynfe,fwe,fz@GJ pnf;a&;udk r}uKd ;pm;bJ
k
jynfrtjzpfq+kd yD;xm;avawmh jynfr&JtcGitm%meJ@ jynfaxmifptm
h
hf
k
%m a&maxG;pkaygi;f +yD; pd;k rd;k tkycsKyfvmawmhum jynfaxmifptjzpfu
f
k
avsmusvm+yD; wjynfaxmifp;kd rd;k r_pepfo@kd wa&G@a&G@ ul;ajymif;vmwm
h
awG@&&ygw,f? onfta=umif;t&ma=umifvnf; u|eawmfw@kd jynfe,f
dS
h
f
rsm;[m wae@wjcm;wm0ef&whJ jynfru jynfrtpd;k &tay:rSm oHo,&Sd
dS
vmygw,f? 'Doo,awG[m xke@J xnfe@J 0if0ifvmvd@k uae@jynfe,frsm;
H
[m jynfrtay: rausreyfjzpfwta=umif; xkwazmfvm=u&ygw,f?
hJ
f
uae@ zJ@G pnf;wnfaxmifxm;wJh jynfaxmifpyo¾mef[m jynfe,frsm;&Jh
k kH
trsKd ;om;nD!wa&; wnfaqmufEir,fh yHprsKd ;/ nDr#aom jynfaxmifpk
G f
dk f
kH
pepfrsKd ; r[kwa=umif;udvnf; awG@jrifvmcJ=h u&ygw,f?
f
k
tckvdk u|eawmfwifjytpD&ifcvuawmh jynfrwm0ef&dS yk*Kd~ vfrsm;/
f
H kd f
acgi;f aqmifrsm;/ ud,pm;vS,awmfrsm;u u|eawmftay: wrsKd ;rsKd ; xif
k f
f
f h
a&mifxifrm; &Scsi&=dS uygvrrnf? 'gayr,fh uae@E;DS aESmzvS,yrm rdom;pk
S d f
d hf
f GJ S
pdw"gw/f jynfaxmifppw"gwe@J jynfe,frsm;jyemudk tjyeftvSen‡d
f
k d f f
f
Edi;f aqG;aEG;=urSmrd@k yGiyivif;vif; &d;k &d;k om;om;ESihf qufvufwifjyyg&ap?
_
hf G hf
29
28. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
wwd,tcsufuawmh txufu u|efawmftpD&ifcHcJhovdk [kwf
r[kwf qef;ppf=unfvu&if vuf&jdS ynfaxmifpjk refrmEdiiawmf zJ@G pnf;tkyf
h kd f
kfH
csKyfytajccHOya' ed'ge;f ESihf tJ'e'ge;f udk tajcjyK+yD; a&;qJjG yXmef;xm;wJh
kH
D d
aemuftyd'awGukd Edi;f ,SO=f unf+h y;D / pDppfvuyg&if a&S@Eiaemuf rudunD
kf
_
kd f
S hf
k f
wm awmfawmfrsm;rsm;awG@&ygvrr,f? 'DtcsutvufawGuawmh u|ef
d hf
f
kd
awmftxl; raz: jyvdygb;l ? u|eawmfxuf Oya'u|r;f usiwhJ yk*Kd~ vfrsm;
k
f h
f
ydro&dS em;vnfawmfr=l uygw,f? tJ'vkd Oya'ed'ge;f rSm w&m;r#wjcif;/
k kd d
D
nDr#jcif;/ vGwvyfjcif;qdwhJ avmuygvw&m;awGukd xkwaz: jyXmef;xm;
f
k
f
vifhupm; aemuftydk'fawGrSm 'Dw&m;awG&JhtajccHeJ@ qef@usifaewJh
ta=umif;&if;[m u|eawmfw@kd twGuf txl;0rf;enf;p&mw&yfjzpfygw,f?
f
tajccHOya'udk jyefvnfjyifqifapcsiwhJ qENjyif;jyif;jyjyay:ayguvm&
f
f
wmvJ 'Dta=umif;&if;a=umifbJ jzpfygw,f?
h
tajccHOya'xJu ta=umif;jycsuwcsutaeeJ@ az: jy&r,fq&if
f
f
kd
tajccHOya' yk'r (222) t&/ jynfr[m tjcm;jynfe,frsm;enf;wl jynf
f
axmifptzJ@G 0ifwckjzpfayr,fh tajccHOya'yk'r (*) t&/ tjcm;aom
k
f
jynfe,frsm;tay:rSm jynfaxmifptaeeJ@ pd;k rd;k tm%mv$r;f vmvd@k jynf
k
e,frsm;[m wu,fbJ rausreyfjzpfc&ygw,f? trSerm 'Dy'r&JtwGi;f
hJ
f S k f h
tESpom&[m jynfr[me,fwe,ftjzpf jynfaxmifptzJ@G 0ifwOD;jzpfoifh
f
k
ayr,fh jynfr[m jynfaxmifptm%mrsm;vuf0,f&&S+d yD;/ tJ'D tm%m
k
awGeJ@ jynfe,frsm;tay:rSm pdk;rdk;v$rf;+cHKvmw,fvdk@ jynfe,frsm;u
,H=k unf=uygw,f?
'ga=umifh u|eawmfu aemufq;kH pwkwtcsutaeeJ@ jynfe,frsm;&Jh
f
ˆ
f
qENukd xkwaz:&ef wm0ef&onfEitnD u|eawmfw@kd vvm;awmifwwJh
f
dS
S fh
f
kd
h
jynfaxmifpz@GJ pnf;tkycsKyfykH yHp[mjynfe,fwi;f [m wef;wlnwtcGihf
k
f
k H
kd
D l
ta&;eJ@ ud,yijf yXmef;cGitay: tajccHjyKwJh jynfaxmifppepfrsKd ;zJ@G pnf;
k f kd
hf
k
a&;bJjzpfygw,f? 'Dvkd wef;wlnwtay: zJ@G pnf;a&;udk tajccHwtcgrm
D l
hJ
S
&oifaoma'orsm;udk jynfe,fz@GJ pnf;ay;+y;D / jynfrtwGuvnf; jynfe,f
h
f
we,fz@GJ pnf;rSom wef;wla&;tajccH[m taumiftxnfay:vmygvrhf
d
r,f? 'ga=umifh jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G u,pm; u|eawmfw@kd vvm;
G f
kd f
f
kd
aom jynfaxmifppepfz@GJ pnf;yHk yHo¾mefukd wifjytpD&ifc&yg&if —
k
k
H
30
29. jynfaxmifpkppfppfrl
(1) jynfrudk jynfe,fwe,f zJ@G pnf;a&;/
(2) v$wawmf (2) &yf tm%mwlay;a&;/
f
(3) vlrsKd ;pkvwawmfo@kd jynfe,fwi;f jynfe,fwi;f wlnaom ud,f
$ f
kd
kd
D
k
pm;vS,ay;a&;/
f
(4) jynfe,frsm;u rdrdqENtav#mufvJ$tyfaomtm%mrsm;udk
jynfaxmifpA[dtpd;k &od@k uef@owfay;I usetm%mrsm;udk
k k
f
jynfe,frsm;wGif xm;&Sa&;/
d
qdwtcsutay: jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G uwifjyxm;wJh jynfaxmif
k hJ
f
G f
pkpepfyptwdi;f tajccHOya'rsKd ;jyifqifapjcif;ygb?
kH H k
J
av;pm;tyfaom obmywd}u;D eJ@wuG jynfaxmifptpd;k &tzJ@G 0if 0ef
k
}uD;rsm;cifAsm;/ jynfaxmifpu,pm;vS,awmfrsm;/ jynfrEdiia&;tzJ@G t
k kd f
f
kfH
pnf;acgi;f aqmifu,pm;vS,awmfrsm;cifAsm;/ ,ck u|eawmfwifjyxm;
kd f
f
f
wJh t"dutcsu}f uD; (4) csujf zpfwhJ —
(1) jynfaxmifpjk zpfay:vmyH/k
(2) jynfe,frsm;vuf&tajctae/
dS
(3) vuf&z@GJ pnf;tkycsKyfytajccHOya'/
dS
f kH
(4) jynfaxmifpz@GJ pnf;a&;/
k
qdwmawGukd tav;teufpOf;pm;a0zefyi;f jcm;+yD; u|eawmfw@kd jynfe,f
k
kd
f
rsm;tay: rdom;pkpw"gwe@J =unf+h yD; ajyvnfwtxd ndEi;f aqG;aEG;ajz
d f f
hJ
‡ _d
&Si;f =uapvdygw,f?
k
(14) ESpausmausmf }uHKawG@cpm;vmcJ&wJh u|eawmfw@kd jynfe,frsm;
f
f
H
h
f
&Jh tajctaeawGudkvnf; odapvdkygw,f? u|efawmfhtaeeJ@ tckvdk
jynfe,frsm;nD!wa&;tzJ@G u,pm; wifjycGi&&Swmudvnf; txl;bJaus;
G f
kd f
hf d
k
Zl;wif 0rf;ajrmufvygw,f? tck u|eawmfw@kd &hJ wifjycsu[m vGwvyf
S
f
f
f
a&; (14) ESpwm vrf;c&D;&JtawG@t}uHKrsm;t& 'Dae@ a&mh&aewJh trsKd ;
f
h
J
om;pnf;vH;k nD!wa&;udk jyefvnfcirmpGm wnfaqmufEi&eftwGuf
G f
kd f
kd f
txufyg “rl” twdi;f vkyaqmifEirom jzpfajrmufatmifjrifvrr,f
k
f
kd f S
d hf
vd@k tav;teuf,=kH unf+yD; wifjy&jcif;jzpfygw,f?
'ga=umifh tckvkd u|eawmfrsm;rdom;wpk rdom;pkpvif ES;D aESmzvS,f
f
kH
yJ}G u;D u xajrmuftaumiftxnfaz:ay;wJh 0ef}u;D csKyfO;D Ekukd txl;aus;
31
31. jynfaxmifpkppfppfrl
tcef; (4)
ucsifjynfe,fudk,fpm;vS,f 'l0gaZmfvGef;
.aqG;aEG;wifjycsuf
ucsifjynfe,fudk,fpm;vS,f 'l;0g;aZmfvGef; u axmufcHwifjyygvdrfhr,f?
(=obmoHrsm;)?
Ediiawmf0ef}uD;csKyfe@J tpd;k &tzJ@G 0if0ef}uD;rsm;/ Ediia&;tzJ@G toD;oD;rS
kfH
kfH
acgi;f aqmifrsm;cifAsm;/ 'DE;DS aESmzvS,yusi;f y&jcif;[m u|eawmfrsm;&Jh
f GJ
f
zJ@G pnf;tkycsKyfytajccHOya'}u;D udk qef;ppf&atmifv@kd Ediiawmf0ef}u;D csKyf
f kH
kfH
u pDpOfvujf cif; jzpfw,fv@kd ,lqrdygw,f?
kd
tckvkd wdi;f &if;om;vlrsKd ;pku,pm;vS,aygi;f pHk Ediia&;toD;oD;acgi;f
k
k
kd f
f
kfH
aqmifaygif;pHknDpGm qHkrd=ujcif;[m ta=umif;rJhqHk=ujcif;r[kwfyg?
ta=umif;&Sv@kd om pHnpmqHr=d ujcif; jzpfygw,f? temwckcawmh jzpfae
d
k DG k
k
+y? onftemudk apmapmpD;pD;tcserD rukojzpfv#if 'kuawG@=uawmhr,f
D
df
Q
qdwmudk wif}uKd jrifw/hJ jrifrwhJ Ediiawmf0ef}u;D csKyu temwjcm; aq;w
k
d kfH
f
jcm; rjzpf&avatmif rdom;pkawGuac:+yD; temeJ@wnfwaq;enf;&Sm
kd
h hJ
atmifv@kd zdwjf cif;om jzpfwmbJv@kd vnf; ,lqrdygw,f? u|eawmfrsm;wd@k
f
wawG 'kuQawG@,Hkomru umvemus+yD; w&GmvHk;ysufEdkifr,fh ab;
tE &,fq;kd }uD;udk ta0;u jrifr+d yD; umuG,waq;az:zd@k pDpOfvuaom
W
f hJ
kd f
0ef}uD;csKyftm;u|eawmfrsm; aus;Zl;rwifbJ raeEkiyg?
f
df
T ES;D aESm;zvS,y}GJ u;D [mjzifh jynfaxmifp}k u;D twGuf tbk;d rjzwfEif
f
dk
wJtjrwfxwvur,fv@kd ,=Hk unfrwtwGuf tvGeav;eufvaom
h
G f dk f
d hJ
f
S
ES;D aESmzvS,y;JG }uD;[k av;pm;rdw,f?
f
temwckcawmhjzpfae+yqwmvlwi;f odEiyg+y/D 'Dtem[m bmtem
k
D kd
dk
kd f
rsK;d vJ? b,fuay:vmwJh temvJqwmudk Zpfjrpf&m+y;D r aq;ukv,ygvrhf
kd
S
S
G f d
r,f? jynfaxmifptwGi;f rSm jynfaxmifpwckv;Hk ukxcuapwJh tem
k
k
d d dk f
tqmay:vmv#if 0ki;f 0ef;umuG,upm;zd@k / wm0ef&=dS uwJtwdi;f jynfe,f
d
f k
h k
rsm;nD!wa&; tzG@J OuUX}u;D . wifjycsursm;udaxmufc&if; tenf;i,f
G f
f
k
H
xyfjznf@wifjyvkuygw,f?
d f
33
32. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
tcktcsetcgrm jynfe,fom;rsm;[m rausreyfrrsm;jym;vm+yD;/
d f
S
_
jynfrom;rsm;tay: xifa&mifxifrm;jzpfvmwJh yGpypa&m*g[m wjcm;
S
d G d
ta=umif;a=umifhay:vmwmr[kwfygbl;? trsKd;om;acgif;aqmif}uD;
AkvcsKyfatmifqef;vrf;!GecsrwcwhJ jynfaxmifpz@GJ pnf;yke@J ,ck trSef
d f
f S f hJ
k
H
wu,fjzpfwnfaewJh jynfaxmifpkzGJpnf;ykH[m rsm;pGmuGJjym;jcm;em;
aewma=umifh wa=umif;/ vGwvyfa&;r&rDtcsee@J vGwvyfa&;t&,l+y;D
f
df
f
aom pyfu;l rwfu;l tcsewif awmifwef;a'ovleprsm;jzpfaom &Sr;f /
d f G
J k
ucsif/ csif;tp&SdwJhvlenf;pkrsm;uvGwfvyfa&;&wJhtcg b,fvkdjynf
axmifprsK;d ukd zG@J pnf;Iaexkiva=umif;/ Armacgi;f aqmifrsm;udk rdrw@dk
k
d f dk
d
qENt}udr}f udrxwaz:cJaom jynfaxmifpz@JG pnf;yke@J trSez@JG pnf;cJaom
f k f h
k
H
f
h
jynfaxmifpz@JG pnf;ykrm tawmfuvJG aejcif;a=umifwa=umif;/ 0rf;enf;
k
H S
JG
h
zG,f rauseyfr_ trsKd ;rsKd ;ay:vmcJygw,f? acgi;f aqmif}uD; AdvcsKyfatmif
h
k f
qef;vrf;!GecsrwcwhJ jynfaxmifpz@GJ pnf;tkycsKyfye@J jynfe,fom;rsm;
f S f hJ
k
f kH
vdvm;wJh jynfaxmifpz@GJ pnf;yHrm t"dutajccHoabmeJ@ wln=D uwJh
k
k
k S
twGuf rsm;pGmoabmwduqir_ jzpfygw,f?
k f kd f
jynfe,fom;vlenf;pkrsm;u b,fvyprsKd ;jzifh jynfaxmifpwnfvkd
kd kH H
k
w,fqwmudk vGwvyfa&;r&rD 1947 ck azaz:0g&v wGif awmifyi;f &Sr;f
kd
f
D
kd
jynf yifv+kH rdK@Y usi;f ywJh trsKd ;om;nDvmcHY AdvcsKyfacgi;f aqmifaom
k f
trsdK;om;acgif;aqmmifrsm;eJ@ vlenf;pkacgif;aqmifrsm;awG@qHkI vGwf
vyfa&;&vmwJtcg wef;wlnr#a&;udk tajccHxm;I jynfaxmifpz@GJ pnf;
h
D
k
a&; aqG;aEG;em;vnfr_ &&Sc=hJ uygw,f? jynfaxmifp}k uD; arG;xkway;aom
d
f
trsKd ;om;nDvmcHjzpfcw,f? &mZ0ifwiavmufaom yifvpmcsKyuvnf;
hJ
Gf
kH
f kd
csKyfqc=hJ uygw,f? ‚if;tjyif 1947 ck {+yDv ar+rdK@ (DR. RERSE WILLkd
f
k
Gf
IAM) acgi;aqmifaom e,fpyfa'opHprf;a&;aumfrwDa&S@arSmufwivnf;
&Sr;f / ucsif ud,pm;vS,rsm;u rdrw@kd &vtifqENukd rnfuo@kd tppfcH
k f
f
d hJ kd
hJ
a=umif;/ tqdyg aumfrwD&tpD&ifcpmY e,fpyfa'orsm;. tem*wf
k
hJ
H
ta&;/ &Sr;f jynf/ ucsiawmifwef;e,frsm;rS oufaorsm;onf &Sr;f jynfe,f
f
ESifh ucsifjynfe,fyg0ifaom jynfaxmifpktwGif;Y rdrdwdk@jynfe,frsm;
twGuf ud,yitycsKyfa&;&&S&ef qEN&a=umif;? od@k aomf trsm;ESiouf
k f kd f k f
d
dS
hf
qdiaom XmetcsKd @ukd jynfaxmifpA[dtpd;k &od@k vJtyf&ef oabmwl
kf
k k
$
a=umif; ponfjzifh &Sr;f / ucsirsm;. vdtifqENukd jycJ=h uygw,f? awmif
f
k
34
33. jynfaxmifpkppfppfrl
wef;om;vlenf;pkrsm;&Jh vdtifqENt&qdv#if jynfaxmifpppfppfz@GJ pnf;&ef
k
k
k
yifjzpfygw,f? vGwvyfa&;r&rD tcsersm;Y t*Fvye,fcs@J &hJ aoG;cJpepf
f
d f
d f
G
a=umifh vlenf;pkrsm;[m vlrsm;pkjzpfaom ArmvlrsKd ;rsm;tay: txif
tjrifrm;r_rsm; &Sc=hJ uygw,f? vGwvyfa&;twl&,l&atmifv@kd AdvcsKyf
S
d
f
k f
atmifqef;&Jh zdwac:pkpnf;wJtcg awGa0ae=uygao;w,f? trsKd ;om;
f
h
acgi;f aqmif AdvcsKyfatmifqef;eJ@ ucsitrsKd ;om;acgi;f aqmifrsm; 1946
k f
f
ck Ed0ifbmv (29) &ufae@/ jrpf}uD;em;+rdK@wif awG@q=kH uwJtcgY‚if;/ yifvkH
k
G
h
nDvmcHwif vlenf;pkacgi;f aqmifrsm;eJ@ awG@qwtcgY‚if;/ zqyvtzJ@G
G
kH hJ
csKyy%mrjyifqifrnvmcHwif AdvcsKyatmifqef;a&;qJr,fh tajccHOya'
f
_ D
G k f f
G
eJ@ ywfouf+y;D vrf;!Gejf yXmef;csursm; awG@&aomtcgY‚if;/ AdvcsKyatmif
f
dS
k f f
qef;. rSeuefaom trsKd ;om;a&;0g'jzpfaom —
f
(1) wdi;f &if;om;vlrsKd ;rsm;&Jwef;wla&;/
k
h
(2) vlrsKd ;pkwi;f &ydicihf tjynft0&&Sapa&;/
kd k f G
h
d
(3) vlrsKd ;pkrsm;&JtcGita&;udk umuG,apmifa&Smufa&;/
h
hf
f
h
udk u|eawmfrsm;=um;odvmwJtcg csujf cif;pdwajymif;vJY AdvcsKyfatmif
f
h
f
k f
qef;trSL;jyKaom Armacgi;f aqmifrsm;udk t,H}k uD;I tm;ud;k tm;xm;
jyKvm=uygw,f? &mZ0ifwif r}uKH b;l atmif trsKd ;om;pnf;vH;k nD!wjf cif;
G
G
&cJ=h uygw,f?
wdi;f jynfjyKv$wawmfac:I zJ@G pnf;tkycsKyfytajccHOya'a&;qJ=G upOf
k
f
f kH
tcgYvnf; Armhacgi;f aqmifrsm;udk b,favmuf,om;ovJqwmu
kH G
kd
awmh yH+k yD; tyfwtxdjzpfc=hJ uwmygb? wdi;f jyKjynfjyKnDvmcHusi;f yaeqJ
hJ
J k
tcsewif vlrormwpk&hJ vufcsujf zifh AdvcsKyfatmifqef;eJ@wuG acgi;f
d f G
k f
aqmiftcsKd @vy}f uHc&+yD;aemufyi;f wGif tqH;k owfa&;qJaom zJ@G pnf;tkyf
k
H
kd
G
csKyfytajccHOya'[m AdvcsKyfatmifqef;csrwcaom rSeuefonftrsKd ;
kH
k f
S f hJ
f
h
om;0g'eJ@vnf; rnD!w/f vlenf;pkrsm;vdvm;aom rle@J vnf; uJvaewm
G
k
G GJ
udk wpwpawG@jrifvm=uygw,f? T zJ@G pnf;tkycsKyytajccHOya'udk (14)
f f kH
ESpywfv;kH usio;kH vmwJtcg tcuftcJtrsKd ;rsKd ;awG@}uKH I rjynfrpHjk zpfae
f
hf
h
h
wmudvnf; awG@&ygw,f? T zJ@G pnf;tkycsKyfytajccHOya't& usio;kH
k
f kH
hf
vmwJtcg rlvt"dutajccHrsm; ygrvmaoma=umifh rSe;f csue@J ESr;f xGuf
h
f
ruduqovdk jynfaxmifp&hJ tESpom&uG,aysmuf+yD;/ qm;rcwfaom
k f kd
k
f
f
[if;vsmuJo@kd aygysuysujf zpfaeygw,f? vGwvyfa&;&cgptcsewif vl
h
h f
f
d f G
35
34. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
enf;pkrsm;[m 0rf;omrqH;k jzpfcg rdrw@kd u=H urRmudk rdrw@kd zefw;D Ediawmhr,f
d
d
kf
ud,jhf ynfe,f&w;kd wuf}uD;yGm;r_ tpGr;f ukevyEiawmhr,fv@kd tm;wuf
k
hJ
f k f kd f
=uygw,f? ar#mvif=h uygw,f? od@k aomf wESprS ESpEpo@kd wpwp=umvm
f
f fSf
wJtcg rdrw@kd ar#mre;f csue@J uGmjcm;vmaomtjzpfe@J &ifqi=f u&aom
h
d
f S
f
kd
tcg rausreyfrj_ zpfvm=uygw,f? pdwysuvm=uygw,f? Armjynfrom;
f f
rsm;eJ@ qufqwae&mrSmvnf; r=umc%tqifrajyr_ jzpfay:vmcJ=h uyg
H hJ
w,f? jynfrom;rsm;u jynfe,fom;rsm;tay: zdEyw,f/ csKyfcs,w,f/
dS f
f
0ifpuw,f/ vlrsKd ;}uD;0g' oH;k w,fv@kd xifjrifcg twif;tzsi;f ajymvm=u
G f
ygw,f?
xduo@kd aom tjzpfrsKd ;[m ucsiwrsKd ;wnf;eJ@om jzpfwmr[kwyg?
k hJ
f
f
&Sr;f eJ@vnf; jzpfay:w,f? tjcm; vlrsKd ;pkwi;f eJ@vnf; jzpfay:cJygw,f? Arm
kd
h
vlrsKd ;}uD;0g' oH;k w,fv@kd pGypv#if Armacgi;f aqmifrsm;u r[kwb;l vd@k
f GJ
f
jiif;qef=urSmbJ? vlrsKd ;}uD;0g'r&Sre;f udk u|eawmfrsm;u ,H=k unf=uaomf
dS
f
vnf; vuf&tajccHOya'u vlrsKd ;}uD;0g'&Satmif zefw;D ay;aewmu
dS
d
awmh jiif;Edi=f ur,f rxifyg? tajccHOya'yk'r (222) wGif Armjynfr[m
k
f
jynfaxmifptzJ@G 0ifwOD;om jzpf&rnfjzpfaomfvnf; tajccHOya'yk'r (*)
k
f
t& tjcm;tzJ@G 0ifjynfe,frsm;tay:wGif jynfaxmifpjk refrmEdiitaeESihf
kfH
pd;k rd;k I tm%mv$r;f rd;k jcif;udk awG@&ygvrr,f? T tcsuonfyifv#if jynf
d hf
f
rom;rsm;udk vlrsKd ;}u;D 0g'twif;xd;k +y;D ay;ouJo@kd jzpfapI vlrsKd ;}u;D eJ@ vlrsKd ;
h
i,fEppm;&Satmif cJjG cm;apaomtcsujf zpfygw,f? 'Dtcsuonfyifv#if
S f d
f
wef;wla&;/ rSeuefonfh trsKd ;om;0g'ESihf zDvmqef@usiaeygonf? vuf&dS
f
f
zJ@G pnf;tkycsKyfytajccHOya'udk Oya'a&;&_a'gi/hf tkycsKyfa&;&_a'gi/hf trsKd ;
f kH
f
om;a&;&_a'giu=unfv#if trsKd ;om;a&;vuQ%mudk raqmif/ csKd @,i;f ae
hf
h
G
onhtwGuf ,cktcg trsKd ;om;rsm;pnf;vH;k nD!wr[m a&mh&vmjcif;
f
G f _
J
jzpfygw,f? ucsijf ynfe,fe@J oufqiaomtajccHOya'Y tjcm;jynfe,f
kd f
rsm;eJ@ wrlx;l jcm;+yD;/ vlrsKd ;a&;cJjG cm;I tcGita&;umuG,ay;xm;aom
hf
f
yk'rrsm;xnfoi;f xm;wmudk awG@&ygw,f? 'Dtcsu[mvnf; trsKd ;om;
f
h G
f
a&;udk raqmif vlrsKd ;a&;yÉdyuQrukd tpOfzefw;D ay;&ma&mufapygw,f?
_
txufwif az: jycJonftwdi;f vuf&tajccHOya't& zJ@G pnf;xm;
G
h h k
dS
wJh jynfaxmifpz@GJ pnf;yH[m csKd @,i;f csujf ynfEuaewJtwGuf rauseyfr_
k
k
G
hf S f h
awG/ txifvrm;r_awG ay:xGuvm+y;D / trsKd ;om;rsm;&Jh pnf;vH;k r_ukd xdcuf
GJ S
f
kd
36
35. jynfaxmifpkppfppfrl
a&mh&J apcJygw,f? T twdi;f om qufvufom;=ur,fqv#if jynfaxmif
h
k
G
kd
pk}u;D +yKd u&efyif pd;k &dryyefcygw,f? trsKd ;om;pnf;vH;k nD!wr_ cdi+f rI jynf
GJ
f l hJ
G f k J
axmifp}k uD;wnfwci+f rJ&efrm vuf&dS zJ@G pnf;yHtajccHOya'udk jyifz@kd vyg
hH kd
S
k
kd
w,f? jyifwtcgvnf; rSeuefwtrsKd ;om;a&;vuQ%mudk aqmifaom
hJ
f
hJ
wef;wla&;eJ@ &ydicitjynft0 &&Sa&;udk t"dutajccHxm;v#uf —
k f G hf
h
d
(1)
(2)
(3)
(4)
Armjynfrudjk ynfaxmifptzJ@G 0if jynfe,fz@GJ a&;/
k
v$wawmf (2) &yftm; tm%mwlay;a&;/
f
vlrsKd ;pkvwawmfwif wlnaomud,pm;vS,apv$wa&;/
$ f
G
D
k f
f
f
trsm;ESifhoufqkdifaomXmetcsdK@udk A[dktpdk;&odk@tm%mvJ$
tyfI usetm%mrsm;tm;vH;k udk jynfe,fYxm;&Sa&;/
f
d
(5) jynfaxmifpb¾mawmfukd r#wpGmcJa0a&;/
k
G
paomtcsursm;yg0ifonfh jynfaxmifpusetifvuQ%mESijhf ynfponfh
f
k f
h kH
jynfaxmifpjk yKjyifz@GJ pnf;rSomv#if trsKd ;om;pnf;vH;k nD!wr}_ u;D cdi+f rr,f
G f
k J
jynfaxmifp}k u;D vnf; wnfwr,fv@kd wxpfcs,=kH unf=uygw,f?
hH
u|eawmfrsm; zuf'&,fac:wJh jynfaxmifpppfppfz@GJ pnf;&ef tqdjk yKjcif;
f
k
[m vlrsKd ;a&;udk Ed;_ qGay;aejcif; r[kwyg? Confederation ac:wJh tvGef
f
jrifrm;wJh jynfaxmifpz@GJ &ef ta&;qdjk cif;vnf; r[kwyg? trsKd ;om;pnf;vH;k
h
k
f
nD!wrukd wu,f&,lEiaom jynfaxmifpppfppfukd zJ@G pnf;jcif;om rSef
G f_
kd f
k
uefonf[k ,H=k unf=ujcif;jzpfonftwGuf wifjy&jcif;jzpfygw,f?
hf
(=obmoHrsm;)?
**********
37
36. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
tcef; (5)
csi;f txl;0daoowdi;f ud,pm;vS,f
k k f
uy`wderef;wHE;kH . aqG;aEG;wifjycsuf
f
k
tpDtpOf (6) t&/ csif;txl;0daoowdkif; udk,fpm;vS,f r[moa&pnfol uy`wdef
ref;wHkEHk;u axmufcHwifjy&efjzpfygw,f?
(=obmoHrsm;)?
av;pm;tyfygaom obmywd Ediiawmf0ef}uD;csKyfe@J wuG tpd;k &tzJ@G 0ef
kfH
}uD;rsm;/ Ediia&;tzJ@G tpnf;acgi;f aqmifu,pm;vS,rsm;/ jynfe,fu,f
kfH
kd f
f
kd
pm;vS,awmf}uD;rsm; cifAsm;? ckvkd ES;D aESmzvS,ynvmcHrm u|eawmf
f
f GJ D
S
f
pum;ajymcGi&wJtwGuf txl;bJ aus;Zl;wifygw,f?
hf h
u|eawmf wifjyaqG;aEG;vdwmuawmh zuf'&,frupe@J ywfouf+yD;
f
k
l dP
bma=umifh u|eawmfw@kd zuf'&,fr/l jynfaxmifprukd vdvm;ae&w,f
f
k l
k
qdwhJ ta=umif;bJjzpfygw,f? u|eawmftaeeJ@ jynfe,frsm;nD!wa&;
k
f h
G f
tzJ@G OuUX}u;D p0fcecsKd re@f =um;oGm;onftwdi;f qufvuf+y;D axmufcom;
Gf d
hf k
H G
vdygw,f? vGecwhJ 1947 ckEpf azaz:0g&vtwGi;f rSm usi;f ycJwhJ yifvnD
k
f hJ
S
D
h
kH
vmcH}uD;u tpjyK+yD; jynfaxmifp}k uD;ay:ayguvmw,fqwm[m rSeyg
f
kd
f
w,f? xdtcseu awmifwef;a'orsm;eJ@ ArmjynfrrSm&SwhJ acgi;f aqmif
k d f
d
awG[m yl;aygi;f +yD; wdi;f &if;om;pnf;vH;k nD!wrukd }udK;yrf;aqmif&uchJ
k
G f _
G f
ygw,f?
tJ'vkd wdi;f &if;om;pnf;vH;k nD!wre@J }uKd ;yrf;aqmif&uc=hJ uvd@k vGwf
D
k
G f_
G f
vyfwjhJ ynfaxmifpEiiawmf &,fv@kd jzpfay:vm&w,f qdwmvnf; trSef
k kd f H
k
twdi;f bJjzpfygw,f? u|eawmfw@kd u jynfaxmifppepfukd }uKd uEpoufv@kd
k
f
k
fSf
jynfaxmifp&,fv@kd wnfaqmufcjhJ cif; jzpfygw,f? 1947 ckEpf pufwifbm
k
S
vrSm usi;f ywJh wdi;f jynfjf yKv$wawmfrm jynfaxmifpoabmoufa&muf
k
f
S
k
wJh zJ@G pnf;tkycsKyfytajccHOya'udk wifjypOfu u|eawmfw@kd tm;vH;k vG,f
f kH
f
vG,uue@J 0di;f 0ef;axmufcc=hJ uygw,f? 'D zJ@G pnf;tkycsKyfytajccHOya'
f l l k
H
f kH
[m jynfaxmifppw"gw/f jynfaxmifpoabmxm;rsm;ESitnD vufcH
k d f
k
hf
38
37. jynfaxmifpkppfppfrl
usio;kH oGm;Edivrr,fv@kd u|eawmfw@kd ,=kH unfar#mvifxm;cJygw,f? 'g
hf
k f d hf
f
f h
h
ayr,fh u|eawmfw@kd ,=kH unfar#mvifxm;ovdk jzpfrvmbl;vd@k qdcsiyg
f
f h
k f
w,f? zJ@G pnf;tkycsKyfytajccHOya'[m jynfaxmifpoabmrwufa&muf
f kH
k
ovdk jzpfaewm tawmf=um=umvufawG@cpm;vmwJtcgrm od&vm&yg
H
h
S
dS
w,f? u|eawmfw@kd awmifwef;a'o vlenf;pkawG[m b,fvpw"gwe@J
f
kd d f f
jynfaxmifp}k u;D wnfwatmif jynfaxmifp}k u;D udwnfaqmuf=uwmjzpf
hH
k
awmh jynfaxmifp}k uD;rSm t"duOD;aqmifaewJh aemifawmfjynfru acgi;f
aqmifawG tay:rSm,H=k unftm;xm;=uygw,f?
u|eawmfw@kd vdvm;,H=k unftm;xm;wJh jynfaxmifpyp[mvnf;
f
k
k kH H
jynfreJ@awmifwef;a'ou vlenf;pkawG nDwnr#tcGitm%m&SwhJ yHpH
l D
hf
d k
rsKd ; jzpf=urSmbJv@kd xifrw=f uygw,f? od@k aomfvnf; u|eawmfw@kd xifrwf
S
f
S
ovdk vuf&jdS ynfaxmifp&hJ jynfe,frsm;&Jtajctaeu 'Dvjkd zpfrvmwm
k
h
u|eawmfw@kd awG@jrif=uwJtwdi;f tpD&ifcyg&ap?
f
h k
H
vGwvyf+yD;ptcg/ &+yD;vd@k (14) ESptawmtwGi;f rSm u|eawmfw@kd
f
f
f
qef;ppf=unfvuawmh jynfe,fawmifwef;a'oawG&hJ rlvud,yijf yXmef;
h kd f
k f kd
cGiawG[m aysmufu,&awmhrvdk jzpfaewm awG@&ygw,f?
hf
G f
jynfaxmifp}k u;D rSm jynfaxmifppw"gwawGusqif;ae+y? jynfaxmif
f
kd f f
D
pkoabmxm;qdwmvnf; bmud,&rSe;f rodatmif jzpfaeygw,f? jynf
k
k l
axmifpk zJ@G pnf;tkycsKyfytajccHOya'ed'ge;f rSmygwhJ w&m;r#wr_/ vGwvyf
f kH
f
r_/ nDr#r_ qdwpum;awG[mvnf; t"dyg` ,enf;enf;bJ &Sawmhw,fv@kd u|ef
k hJ
f
d
awmfw@kd xifrygw,f? u|eawmfw@kd jynfe,fawmifwef;a'ou vlenf;pk
d
f
awG[m vuf&jdS ynfaxmifpz@GJ pnf;tkycsKyytajccHOya' tay:rSm oHo,
k
f f kH
&Sdae=uw,f? jynfaxmifpktzJG@0ifqdkwmudk t"dy`g,fydkif;jcm;wJhtcgrSm
jynfe,fe@J jynfr [k jynfr/ jynfe,f ESihf jynfe,fr[kwwhJ usee,fajra'o
f
f
qdwhJ jynfaxmifptzJ@G 0if ESprsKd ;bJ&w,f? tck u|eawmfw@kd jynfrvd@k ac:
k
k
f
dS
f
aewm[m pifppfawmh jynfaxmifptzJ@G 0if bJjzpfygw,f? jynfe,fawG
k
[mvnf; jynfaxmifptzJ@G 0ifawGbJ jzpfygw,f? 'gayr,fh jynfaxmifpk
k
tzJ@G tm%mudk csKyfuip;kd rd;k aewmuawmh jynfromv#if jzpfaeawmh
kd f
jynfaxmifptzJ@G 0iftcsi;f csi;f awGrm tjiif;yGm;p&m/ rauseyfp&mawG jzpf
k
S
vm=uygw,f? 'Dvkd tjiif;yGm;r_/ rauseyfrawG r=umc%jzpfvmawmh
_
39
38. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
b,fou b,fvajz&Si;f ay;rvJ? rajz&Si;f Ediv@kd jyemawGpy+kH y;D jzpfvm
l
kd
kf
k
v#if wdi;f &if;om;pnf;vH;k nD!wrukd rxdcuaybl;vm;? 'gukd tav;t
k
G f_
kd f
euf pOf;pm;=uapcsiygw,f?
f
aemuf+y;D awmh rauseyfr/_ epfemr_&w,f qdwmvJ jynfe,f jynfaxmif
dS
k
pktzJ@G 0ifawGu cyfrsm;rsm;jzpfaeawmh jynfrtaeeJ@ pOf;pm;wJtcgrm 'g
h
S
awG[m tao;tzJawGygv@kd r,lqapcsib;l ? 'Dv,q&if trSm;}uD;rSm;
G
f
kd l
ygvrr,f? u|eawmfw@kd taeeJ@ jrifwmuawmh zJ@G pnf;tkycsKyfytajccH
d hf
f
f kH
Oya'udk jyifqifa&;qJG=uwJhtcgrSm jynfaxmifpkpepf}uD; yDyDoojzpf
atmif jyifqifa&;qJ=G uapvdygw,f? 'DvrS rjyifqif/ rjyif&if xyfovJvJ
k
kd
jyemawGjzpft;kH rSmbJ? jynfaxmifppw"gwe@J jynfaxmifpoabm
k d f f
k
w&m;awG[m jynfaxmifpz@GJ pnf;tkycsKyfytajccHOya'rSm owfrwcsuf
k
f kH
S f
awGe@J wdwusus udunaprSjzpfawmhr,fv@kd u|eawmfw@kd ,H=k unfygw,f?
d
k f D
f
Oyrmqd&if u|eawmfw@kd csi;f a'o[m jynfaxmifp}k u;D txJrm b,f
k
f
S
vdk tzJ@G 0ifrsKd ;jzpfxuw,fqwm oD;oef@owfrw+f y;D jzpfygw,f? +y;D awmh
kd f
kd
S
jynfaxmifpygvrefEihf jynfe,faumifpawG&hJ qufo,roabmw&m;
k D S
D
G f _
awGuvnf;f jynfaxmifppepfe@J uunatmif xm;&Sapcsiygw,f? 'Dvkd
kd
k
kd f D
d
f
jynfe,f jynfrqd+k y;D qufvufyi;f jcm;r,fq&ifawmh 'D jynfaxmifp}k u;D &Jh
kd
kd
wnfwci+f rJa&;[m &SEiygt;kH rvm;/ 'D 'Drua&pD&tESpom&udaum
hH kd
d kd f
kd
hJ
f
k
&Smvd@k awG@ygt;kH rvm; qdwm pd;k &drp&mjzpfvmygw,f?
k
f
'gawGa=umifh u|eawmft}uH^m%fay;axmufcom;csiwmu jynf
f
H G f
e,f jynfr&,fv@kd rcJbJ jynfe,fcsn;f bJ pkaygi;f xm;wmjzpf=uatmif jynfr
G
udvnf; jynfe,fwcktjzpfz@GJ yg? 'gromv#if jynfaxmifptzJ@G 0iftcsi;f
k
S
k
csi;f nDr#rj_ zpf+yD;/ jynfe,fawG&hJ oHo,&SrawG[m ajyaysmufom;Ediyg
d _
G kf
w,fv@kd u|eawmf,=kH unfygw,f?
f
tcku|eawmfwifjyovdk jynfe,ftcsi;f csi;f pkaygi;f wJh “rl” udvufcH
f
k
rS tkycsKyfrtm%m/ w&m;pD&ifrtm%m/ Oya'jyKr_tm%m qdwhJ t"du
f _
_
k
r¾dKijf zpfwhJ tm%moH;k &yfukd wef;wlr#wr_ &Satmifca0+y;D / A[djk ynfaxmif
d
GJ
pkukd oifavsmwhJ tm%mawGowfrway;xm;jcif;jzifh ppfrewjhJ ynfaxmifpk
h
f
S f
Sf
}uD;udk wnfaqmufEirmjzpfygw,f?
kd f S
40
39. jynfaxmifpkppfppfrl
u|eawmfw@kd &hJ aemifawmf}uD;wawGjzpfwhJ jynfracgi;f aqmif}uD;rsm;
f
udk u|eawmftav;teufarwWm&yfccsiwmu aemifawmfawG&hJ oabm
f
H f
xm;}uD;r_ukd xif&m;atmifjy=uyg? ynm&SowdEivnf; pOf;pm;a0zef=u
S
d
S hf
yg? u|eawmfw@kd 0di;f 0ef;wnfaqmufwhJ wdi;f &if;om;pnf;vH;k nD!wr}_ u;D
f
k
k
G f
r+ydKuJGatmifvnf; xdef;odrf;apmifha&Smufawmfrl=uygvdk@ av;eufpGm
awmif;yefajym&if; u|eawmf ed*;kH csKyfvuygw,f?
f
kd f
(=obmoHrsm;)?
**********
41
40. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
tcef; (6)
&S r f ; jynf e ,f u d k , f p m;vS , f OD ; xG e f ; jrif h (awmif } uD ; )
. aqG ; aEG ; wif j ycsuf
eHygwf (7) tpDtpOft& &Srf;jynfe,fudk,fpm;vS,f OD;xGef;jrifh (awmif}uD;) u
axmufcHrSmjzpfygw,f?
av;pm;tyfwhJ obmywd}uD; Ediiawmf0ef}uD;csKyfcifAsm;/ av;pm;tyfwhJ
kfH
aoG;csi;f ud,pm;vS,rsm;cifAsm;/ jynfaxmifpppfppfz@GJ pnf;a&; “rl” udk
k f
f
k
u|eawmfwifjyvduw,f qd&ifb/J jrefrmjynfrS trsKd ;om;acgi;f aqmif
f
k f
k
toD;oD;qDrS &_a'gitjrif trsKd ;rsKd ;eJ@ oabmxm;wke@f jyefr_ trsKd ;rsKd ;ay:
hf
xGuvmcJygw,f?
f h
jrefrmjynf[m 0HomEkacwfuae+yD; AdvcsKyfatmifqef;acwftxd
k f
+Adwo#uveb0u vGwajrmufatmif vGwvyfa&;wduytqifqifh
d
kd kd D
f
f
k f GJ
h
qifEvmcJygw,f? [kr;f &l; (Home Rule) ac:wJh ud,yitycsKyfa&;uae
$J h
k f kd f k f
vH;k 0 vGwvyfa&;txd/ vGwvyfa&;trsKd ;rsKd ;awmif;qdc=hJ uygw,f? 'D
f
f
k
awmif;qdcsuawGukd jrefrmtrsKd ;om;rsm;bufu=unf&if tvGew&m;
k f
h
f
aom awmif;qdcsursm;jzpfygw,f? udvee,fcs@J orm;rsm;bufu =unfh
k f
k kd D
&if rw&m;wJh awmif;qdcsuawGv@kd jzpfygw,f? jrefrmtrsKd ;om;bufu
k f
vGwvyfa&;/ +Adwo#e,fcs@J orm;rsm;bufu udvewnf+rJa&; &_a'git
f
d
k kd D
hf
jrifjcif; rwl=uygb;l ?
'D OyrmeJ@ 'Dae@ u|eawmfw@kd tjzpftysu[m xyfwxyfr#qavsmf
f
f
l
D
w,fv@kd u|eawmfrqdvygb;l ? [dta&;u e,fcs@J orm;eJ@ udveu|eb0
f
k kd
k
k kd D f
usa&mufaewJh jrefrmtrsKd ;om;rsm; vGwvyfa&;awmif;qdwhJ qufqa&;/
f
k
H
tck u|eawmfw@kd ta&;[m rdom;pkcsi;f wef;wlrawmif;qdwhJ qufqa&;/
f
_
k
H
qufqa&;trsKd ;tpm;jcif; uGmjcm;ygw,f? txufu Oyrmudk u|eawmf
H
f
wifpm;az: jy&wJh &nf&,csuu wjcm;ta=umif;a=umifh r[kwygb;l ?
G f f
f
cHpm;r_b0udk ay:vGiapvdwhJ apwema=umifbjJ zpfygw,f?
f
k
h
u|eawmfw@kd wifjywJh jynfaxmifpppfppf “rl” &Jh tESpom&[m bmvJ
f
k
f
qd&if wef;wla&;bJjzpfygw,f? jynfaxmifpppfppfrl qd+k y;D u|eawmfw@kd wif
k
k
f
42
41. jynfaxmifpkppfppfrl
jywJtcgrm Ediia&;yHo¾mef/ tkycsKyfa&;yHo¾mef/ tm%mcJa0a&;yHk
h
S kfH k
f
k
G
o¾mef ponfjzifh az: jyxm;wJtwGuf 'Dae@jzpfay:aewJh jyem[m
h
tvGew&m eufecufcaeonf[k ,lqp&mjzpfaeygw,f? u|eawmfw@kd
f
J
J
f
vdvm;csuukd t&Si;f qH;k pum;vH;k eJ@az: jy&&if u|eawmfw@kd Arm/ &Sr;f /
k
f
f
ucsi/f csi;f / u&if/ u,m;/ rGe/f &cdif nDtudrom;pkawG[m wef;wlnwl
k
k d
D
qufq=H uygp@kd / wef;wlnwl cHpm;=uygp@kd v@kd qdvujf cif;bJjzpfygw,f?
D
k kd
u|eawmfw@kd &hJ jynfaxmifpppfppfrukd yk*Kd~ vftcsKd @u b,fvtawG;
f
k
l
kd
ayguw,f/ b,fvt"dyg` ,aumufw,f rajymwwfygb;l ? vufrcHEib;l ?
f
kd
f
kd f
rjzpfEib;l vd@k wH;k wd}uD; jiif;y,fae=uygw,f? 'Dvkd jiif;y,fjcif;[m u|ef
kd f
awmfw@kd cpm;&wJb0eJ@ t"dyg` ,jf yefvu&if rif;wd@k e@J wef;wlnwqufqH
H
h
kd f
D l
vd@k rjzpfEib;l ? wef;wlnwcpm;cGihf ray;Edib;l vd@k t"dyg` ,ayguygw,f?
kd f
D lH
kf
f
f
Armjynfrowif;pmawGubJjzpfjzpf/ Ediia&;acgi;f aqmifawGubJ jzpf
kfH
jzpf/ Oya'ynm&SiawGubJjzpfjzpf u|eawmfw@kd wifjyvduwhJ jynfaxmifpk
f
f
k f
rl udk vufrcHEib;l ? rjzpfEib;l vd@k ajymvduwtcgwi;f tcgwi;f / u|ef
kd f
kd f
k f hJ
kd
kd
awmfw@kd pwrm ckwifu t"dyg` ,twdi;f vm+yD;cHpm;&ygw,f?
d f S
f k
+Adwo#tm %mydirsm;u vGwvyfa&;ray;Edib;l vd@k ajymvduwi;f
d
kf
f
kf
k f kd
ajymvduwi;f jrefrmtrsKd ;om;rsm;pdwrm cHpm;&ovd/k jynfaxmifpppfppf
k f kd
fS
k
rle@J ywfouf+yD;/ Armaemifawmfrsm;buf ypfypfcgcgajymvduqvuwi;f
k f kd kd f kd
u|eawmfw@kd jynfe,frsm;&Jpwrm tvm;wla0'em cHpm;&ygw,f? u|ef
f
h d f S
awmfw@kd jynfe,ftrsKd ;om;awG jynfaxmifpppfppfrukd awmif;qd=k uwm
k
l
[m tcGix;l tcGirawGukd awmif;aewmr[kwygb;l qdwmudk 'Dae&mrSm
hf
hf l
f
k
u|eawmftpD&ifcH vdygw,f?
f
k
u|eawmfw@kd &Sr;f jynftrsKd ;om;rsm;taeeJ@ tpD&ifc&r,fq&if u|ef
f f
H
kd
awmfw@kd [m ArmtrsKd ;om;rsm;enf;wl ud,wi;f jynf/ ud,vrsKd ;/ ud,hf
k hf kd
k hf l
k
tcsKyftjcmtm%meJ@ aexdivm=uygw,f? acwfa[mif;&mZ0ifrm &Sr;f
kf
S
trsKd ;om;rsm;eJ@ ArmtrsKd ;om;rsm; qufqa&;[m wzufe@J wzufemusn;f
H
p&mawG&ovd/k cspcifjrwfE;kd p&mawGvnf; tajrmuftrsm; &Sygw,f? vlrsKd ;
dS
f
d
a&;tEG,t& &Sr;f trsKd ;om;awG[m ,d;k ',m;eJ@yIeD;pyfaomfvnf; vuf
f
kd
awG@qufqa&;t& ArmeJ@y+kd y;D &if;ES;D ygw,f? acwfopf&mZ0ifukd =unfr,f
H
h
qdk&ifvnf; +Adwdo#u|efoabmufb0udk &Srf;eJ@Arm[m twlwlbJ
43
42. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
uscw,f? e,fcsJ @p;kd rd;k r_atmufrm twlwbcpm;cJ&=uw,f? vGwvyfa&;
hJ
S
l JH h
f
udvnf; &Sr;f eJ@Arm[m twlwvufw+GJ yD; &,lc=hJ uygw,f? u|eoayguf
k
l
f
b0uae tjcm;u|eoaygub0wckukd ycH;k ajymif;r_ ArmtrsKd ;om;rsm;
f
f
rvdvm;ovdk u|eawmfw@kd &r;f jynftrsKd ;om;rsm;uvnf; enf;enf;rS rvdk
k
f
S
vm;ygb;l ? ArmtrsKd ;om;rsm;eJ@ vufw+GJ y;D vGwvyfa&;&,lovdk vGwvyf
f
f
wJ&r;f jynftrsKd ;om;rsm;[m vGwvyfwhJ ArmjynftrsKd ;om;rsm;eJ@ wef;wl
hS
f
nDwl yl;aygi;f +yD; jynfaxmifpukd zJ@G pnf;aexdiae=uygw,f?
k
kf
1945 ckEprS 1947 ckEpf wdi;f jynfjyKv$wawmfac:qdk usi;f ywJae@txd
Sf
S k
f
h
u|eawmfw@kd &r;f trsKd ;om;rsm;[m ArmjynfrtrsKd ;om;rsm;eJ@ yl;wJvwf
f
S
G G
vyfa&;&,l+y;D jynfaxmifpppfppfrl yl;aygi;f zJ@G pnf;aexdiva=umif; qENxwf
k
k f kd
k
az:cJwoufaoom"u taxmuftxm;awG/ pm&Gupmwrf;awG[m
h hJ
f
,ae@raysmufu,Eiao;ygb;l ? &Sr;f rl vd@k ac:wJh pmtkyjf ymxJrm tjynfh
G f kd f
S
tpHaz: jyxm;ygw,f? u|eawmfw@kd &Sr;f rluwifvuwmeJ@ ywfouf+yD;/
k
f
kd
kd f
wcsKd @y*Kd~ vu cifAsm;wd@k &r;f awG b,fvpwu;l ayguv@kd jynfaxmifpppfppf
k f
S
kd d f
f
k
qdwrukd tckv+kd AHK;pm;}uD; xyfawmif;vmwmvnf;vd@k ar;=uygw,f?
k hJ l
wcsKd @y*Kd~ vawGuvnf; cifAsm;wd@k ukd b,foajrmufay;vduovJ/ b,fo@l
k f
l ‡
k f
ya&m*eJ@ awmif;wmvnf;vd@k ar;=uygw,f? 'Dvar;cH&wJtwGuf u|ef
kd
h
awmfw@kd [m pdwxtawmfbJ xdcuemusn;f rd cJ=h uygw,f? trSeawmh
f J
kd f
f
u|eawmfw@kd [mvnf;f ykxZOfom;awG r[kwygvm;? ykxZOfw@kd obm0
f
k
f
k
pdwxcuemusn;f wm[m tqef;r[kwygb;l ? 'gayr,fh u|eawmfw@kd [m
f d kd f
f
f
oabmxm;}uD;}uD;eJ@ onf;cHc=hJ uygw,f? ArmtrsKd ;om;acgi;f aqmif}uD;
rsm;/ owif;pmq&mrsm;/ Ediia&;ygwtzJ@G tpnf;rsm;qDukd u|eawmfw@kd
kfH
D
f
&Sr;f jynfe,f OuUX}uD; p0fcecsKd ud,wiO;D pD+yD; c,0yfwm;pGmoGm;a&muf
G f k f kd f
G
&Si;f jycJygw,f? 'ga=umifvnf; txifrm;r_awG 'Dvrvdvm;tyfwhJ ar;cGe;f
h
h
S
kd k
rsKd ;awG aemufxyfay:rvmawmhygb;l ?
Ediiawmf0ef}uD;csKyfe@J nDtudu,pm;vS,awmfrsm;cifAsm;? u|ef
kfH
k kd f
f
awmfw@kd jynfaxmifpppfppfrukd wifjyawmif;qdwm[m Armjynfrtay:
k
l
k
tEdiusivwoabmrsKd ;/ t=uyfuivwoabmrsKd ;/ tcGix;l ydawmif;
k f hf kd hJ
kd f kd hJ
hf k
wJoabmrsKd ;eJ@ awmif;qdcwm r[kwygb;l ? u|eawmfw@kd jynfe,frsm;[m
h
k hJ
f
f
jynfreJ@wef;wlr_ r&Sjd zpfaewmudk wef;wlr&vmatmif awmif;qdae=ujcif;
_ dS
k
om jzpfygw,f?
44
43. jynfaxmifpkppfppfrl
vuf&z@GJ pnf;tkycsKyfytajccHOya'[m u|eawmfw@kd ukd ArmjynfreJ@
dS
f kH
f
wef;wlrae&mrSmrxm;bl;? Ediia&;/ pDym;a&;/ vlra&;rSm nDr#wtcGihf
_
kfH
G
_
hJ
ta&;ray;bl;? tzufzufu epfemapw,fv@kd u|eawmfw@kd &;kd om;pGm
f
awG@jrifae=uygw,f? 'ga=umifh wef;wlnr#rr&SwhJ 'D tajccHOya'}uD;udk
D _ d
wef;wlr&vmatmif jyefvnfjyifqif=uygp@kd v@kd u|eawmfw@kd u rdom;pkpwf
_ dS
f
d
"gwe@J &d;k &d;k om;om;awmif;qd=k ujcif; jzpfygw,f?
f
'g[m u|eawmfw@kd jynfaxmifpppfppfr&hJ vd&if;twdcsKybjJ zpfygw,f?
f
k
l k
k f
'DtajccHOya'}uD;udk wdi;f jynfjyKv$wawmfwe;f u cifAsm;wd@k &r;f jynfu
k
f
k
S
ud,pm;vS,awGyg0ifa&;qJ+G yD; oabmwlcwmbJ r[kwvm;vd@k wcsKd @
k f
f
hJ
f
yk*~dKvfawGu ar;=uygw,f? rSefygw,f wdkif;jynfjyKv$wfawmfwkef;u
u|eawmfw@kd &r;f jynfu ud,pm;vS,awG[m yg0ifa&;qJ+G yD; oabmwl
f
S
k f
f
axmufccygw,f? b,fvc,csue@J oabmwlcw,fqwmudk quf+yD;
H hJ
kd H l f
hJ
kd
&Sif;jyyg&ap?
wdi;f jynfjyKvwawmfukd wufc=hJ uwJh u|eawmfw@kd &r;f jynfu ud,pm;
k
$ f
f
S
k f
vS,awG[m Ediia&;tawG@t}uHKrsm; r&Sc=hJ uygb;l ? Oya'vnf; ru|r;f
f
kfH
d
usi=f ubl;qdwmudk u|eawmf&;kd om;pGm 0efcvygw,f? u|eawmfw@kd wdi;f
k
f
H kd
f
k
jynfjyKv$wawmfukd wuf=uwm[m Oya'a&;qJz@kd xuf u|eawmfw@kd e,f
f
G
f
pyfa'o rygwvwvyfa&;[m t"dyg` ,r&Sovdk ArmrygwhJ e,fpyfa'o
hJ G f
f d
ta&;[mvnf; t"dyg` ,r&Sb;l vd@k u|eawmfw@kd ,=kH unf=uwJtwdi;f / Arm
f d
f
h k
jynfreJ@ wef;wly;l wJ+G y;D vGwvyfaomjynfaxmifpwnfaqmufvwhJ aZm
f
k
kd
u yd+k y;D }u;D aeygw,f? e,fcs@J vufatmufu tjrefvwz@kd ta&;}u;D w,f?
G f
e,fcs@J orm;awG r&Swaemuf aoG;csi;f om;csi;f awG txl;ajymaep&mrvdk
d hJ
bl;vd@k &d;k &d;k bJ,qcJ=h uygw,f?
l
wdi;f jynfjyKvwawmfvyief;aqmif&uaepOfwe;f u aumfrwDtpnf;
k
$ f f kf
G f
k
ta0;wckrm u|eawmfw@kd tvGe,=kH unf tvGe=f unfnKd av;pm;wJh acgi;f
S
f
f
aqmif}uD; AdvcsKyfatmifqef;ajymcJwpum;wcGe;f udk u|eawmfw@kd ,ae@
k f
h hJ
f
xufwi=f um;a&mifaeygao;w,f? aumfrwDtpnf;ta0;wckrm tajccH
kd
S
Oya't}uay;t&m&Sd OD;csexe;f utajccHOya'jyXmef;csuawG wyHwacgi;f
H
f G
f
k
}uD;a&;qJwifjyvmwJtcg AdvcsKyfatmifqef;u “OD;csexe;f — cifAsm;
G
h
k f
f G
vefbm;a=umufovm;? 'DvawGa&;aevd@k b,fjzpfrvJ? (Brand Prinkd
45
44. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
hJ
h
f
ciple) us,jf yef@woabmw&m;avmuf yg&ifawmfa&mhayg? vGwvyfa&;
&+yD;wJtcg aemufvwmawGukd (By Act) ygvrefrm tufOya'vky&if
h
kd
D S
f
+y;D wmbJ? 'Davmuf&n&nvsm;vsm;eJ@ vkyae&if (2) v (3) v eJ@b,frm
S fS f
f
S
+yD;EdirvJ” vd@k ajymcJygw,f?
kf
h
AdvcsKyfatmifqef;eJ@ zqyvacgi;f aqmifrsm;udk u|eawmfw@kd tifr
k f
f
wefcspcif=unfnKd av;pm;ovdk tifrwefvnf; ,H=k unftm;ud;k cJygw,f?
f
h
AdvcsKyf&oabmu tajccHOya'udk yk'rawGtrsm;}uD;eJ@ &Sn&nvsm;
k f hJ
f
f S f
vsm;a&;aep&m rvdkbl;? us,fjyef@wJhoabmw&m;eJ@ t*F gpHk&ifawmf
avmuf+yD? vGwvyfa&;+yD;wJaemuf tajctaeeJ@tcsetcgu=kd unf+h yD;
f
h
d f
vdovdaqmif&uom;r,f? tJ'vkd oabmxm;ygw,f? u|eawmfw@kd [m
k k
G f G
D
f
AdkvfcsKyfatmifqef;eJ@ zqyvacgif;aqmifrsm;udk tºuGif;rJh,Hk=unfwJh
tavsmuf vH;k 0OHytyfcygw,f?
k kH
hJ
tJ'we;f u &Sr;f jynfu ud,pm;vS,wcsKd @[m 'Dae@ay:ayguaewJh
D k
k f
f
f
jyemrsKd ;ay:ayguvmrSmpd;k wJtwGuf EdiijH cm;om;Oya'yg&*lwOD;udk
f
h
kf
iSm;&rf;zd@k pDpOfcygw,f? zqyv&Japwemudk ,Hrm;&musrmpd;k wJtwGuf
hJ
h
k S
S
h
u|eawmfw@kd [m 'DtpDtpOfukd wduzsucygw,f? 'Dtjzpftysu[m tJ'D
f
k f f hJ
f
tcsewe;f u owif;pmawGrmvnf; ygygw,f? AdvcsKyftrSL;jyKwJh Arm
d f k
S
k f
acgi;f aqmifawGvnf; odygw,f? &Sr;f jynfe,f ud,pm;vS,awG[m Arm
k f
f
acgif;aqmifawGtay: b,favmuft,Hkt=unf}uD;cJhw,f qdkwm/ 'D
om"u utxift&Sm;jyocJw,f?
h
AdvcsKyfw@kd usq;kH oGm;+yD;wJaemuf qufvufa&;qJ=G uwJtcg tajccH
k f
h
h
Oya'[m AdvcsKyfvvm;wJh tajccHOya'rsKd ;r[kwawmhb;l ? AdvcsKyfre@J
k f
kd
f
k f l
uJvmw,fqwmuawmh xif&m;ygw,f? zqyv y%mrnDvmcHu
G
kd
S
a&;qJwhJ tajccHOya'rl=urf;eJ@ ,SOwzwf=unf&if/ uJjG ym;r_awG wyHwacgi;f
G
f GJ
h
k
}uD;awG@&ygvrr,f? AdvcsKyfatmifqef;r&Swaemuf Ediiawmf0ef}uD;csKyf
d hf
k f
d hJ
kfH
trSL;jyKwJh Armhacgif;aqmifawGtay: u|efawmfwdk@[m qufvuf+yD;
,H=k unfu;kd pm;cJygw,f?
h
tajccHOya'rSmyg&whJ jyXmef;csuawGtay: u|eawmfw@kd tvGetrif;
dS
f
f
f
tav;teufrxm;cJygb;l ? aumif;aumif;vnf; em;rvnfc=hJ uygb;l ? tck
h
xd tajccHOya'rSm csKd @,i;f csu&onfwiatmif AdvcsKyfatmifqef; ajym
G
f dS h kd f
k f
46
45. jynfaxmifpkppfppfrl
cJouJo@kd — ( Letter and Spirit of Constitution) Oya'pum;vHk;eJ@
h h
pdwapwem cJjG cm;Eki+f yD; usio;kH oGm;&if jzpfajrmufEirmygbv@kd ,H=k unf
f
d
hf
kd f S
J
pdwcsaecJ=h uygw,f? u|eawmfw@kd [m tJ'vpwxm;,H=k unfcsue@J 'D
f
f
D kd d f
f
tajccHOya'}uD;udk oabmwlvufcc=hJ ujcif; jzpfygw,f?
H
'gayr,fh vGwvyfa&;&+y;D wJaemuf tajccHOya'udk vufawG@usio;kH
f
h
hf
wJtcgrm wdi;f jynfjyKv$wawmfrmxm;&ScwhJ rdom;pkpw"gwawG[m pke;f
h
S k
f
S
d hJ
d f f
pke;f jrKwfaysmufu,aeygw,f? tajccHOya'a&;qJpOfu Oya'pum;vH;k
G f
G
aemufrmxm;&ScwhJ pdwapwemawG[mvnf; aysmufu,ueygw,f?
S
d hJ
f
G f k f
Oya'pum;vH;k awGtay:rSmom twdtusaumuf+yD; usio;kH vm=uwJh
hf
tcgrS u|eawmfw@kd [m txife@J tjrif wufwufpif vJ;J$ rSm;ukewmudk od
f
f
vm&ygw,f?
wae@xufwae@ epfemcsuawG ydIydI ay:vGivmygw,f? u|eawmf
f
k k
f
f
wd@k &hJ tcGita&;qdwi;f tajccHOya'pmtky}f uD;eJ@ udiayguwmudbJ cHchJ
hf
k kd
kf
f
k
=u&ygw,f?
'Dawmh u|eawmfw@kd jynfe,frsm;taeeJ@ b,ftajcuda&mufcygovJ
f
k
hJ
qd&if Armjynfrtm%m&ygwacgi;f aqmifrsm;&Jh pdwapwemeJ@ qENtay:
k
D
f
tpOft+rJrctm;xm;ae&r,fh tajcrsKd ;qdua&mufvmygw,f? tJ'vkd
DS kd
k f
D
rSctm;xm;EdirbJ jynfe,frsm;[m touf&acsmifr,fb0rsKd ;od@k us
D kd
kf S
l
h
a&mufvmygw,f? 'ga=umifh u|eawmfw@kd tajctaeudk u|eawmfw@kd u
f
f
kd f H
f
jynfr&Jh Lesser State y¾mqufEiiv@kd orkwvmw,f vmcJ=h ujcif;
jzpfygw,f?
u|eawmfw@kd &ydici&wtcGeawmfaiGubJ axmufya=u;qd+k y;D ESppOf
f
k f G hf dS hJ f
kd
hH
f
vufjzef@cawmif;&wmvnf; tarmbJ? tcserr&vd@k jynfe,frsm;tkycsKyf
H
d f SD
f
a&;rSm tcuftcJ}uHK&aygi;f vnf; ra&rwGuEiawmhygb;l ? tJ'D axmuf
f kd f
yHa=u;ay;&wmeJ@ ywfouf+yD; yk*Kd~ vftcsKd @u u|eawmfw@kd jynfe,fawGukd
h
f
rD;&xm;ukew}GJ u;D awGvkd oabmxm;=uw,f? Armjynfru tvGew&m
f
f
tepfemcH+y;D yifyef;}u;D pGm u|eawmfw@kd ukd '&Gwwuqae&ovdk ,lq=u
f
f kd f GJ
w,f?
tJ'y*Kd~ vfawGukd u|eawmftpD&ifcvygw,f? u|eawmfw@kd &hJ jynf
D k
f
H kd
f
axmifpkppfppfrl[m cifAsm;wdk@u|efawmfwdk@udk 'Davmufyifyef;}uD;pGmeJ@
47
46. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
'&GwwuqGJ raeapzd@k jzpfygw,f? u|eawmfw@kd ukd jzwfypfcyg? cifAsm;wd@k
f kd f
f
hJ
(13) ESpv;kH vH;k qJcayr,fh u|eawmfw@kd rm c&D;xifoavmufraygucb;l ?
f
G hJ
f
S
f hJ
ud,pr;f tif ud,v@kH veJ@bJ oGm;yg&ap?
k hf G
k hf
obmywd}uD; Ediiawmf0ef}uD;csKyfe@J ud,pm;vS,awmfrsm;cifAsm;/
kfH
k f
f
vGwvyfa&;&+y;D (10) ausmumvtwGi;f vufawG@cpm;csut& }uKH awG@
f
f
H
f
vm&wJh epfemcsuawG/ qH;k &H;_ csuawG wyHwacgi;f }u;D pkyvmwdi;f tajccH
f
f
k
kH
k
Oya'jyefvnfpppfa&;udpuvnf; ay:ayguvmwJtwGuf u|eawmfw@kd
D
P
f
h
f
[m 'DtcGita&;udk t"du&,l+yD;/ 'Dae@ aqG;aEG;aewJh jyem}uD;udk
hf
wifjyvdujf cif; jzpfygw,f?
k
wcgao;bl; ysOfbdk;em;vnf qdkwJhpum;yHkudk acgif;aqmifwOD;
(od@k r[kw) ygwwck&hJ pdwapwemay: ,H=k unfu;kd pm;aevd@k r&awmhygb;l ?
f
D
f
vlqwm “ocF g&” yg? ygwtzJ@G }uD;vnf; rwnf+rJygb;l ? 'ga=umifh u|ef
kd
D
awmfw@kd tcGita&;awGukd tjzLtrJ cJjG cm;+yD; a&yufr0ifatmif a&;qJG
hf
xm;zd@k vdtyfw,fv@kd u|eawmfem;vnfygw,f?
k
f
Ediiawmf0ef}uD;csKyfcifAsm;/ tajccHOya'udk jyifqifwtcgrm tcsKd @
kfH
hJ
S
yk'r avmufjyifvu&if jyifvu&if jzpfp&maumif;&Jvm;vd@k u|eawmf
f
kd f
kd f
h
f
wdk@ tpyxrwGif ,lqcJh=uygao;w,f? 'gayr,fh vufawG@cHpm;&wJh
tawG@t}uHKeJ@ ,SOw+GJ yD; tajccHOya'udk pDppfwtcg yk'rwcke@J wckquf
f
hJ
f
pyfaewmudk awG@vm&ygw,f? tajccHrawGukd rjyif&if rjzpfwmawGukd
l
odjrifvm&ygw,f?
'ga=umifvnf;bJ tajcrl}u;D awGukd jyKjyifypfz@kd u|eawmfw@kd wifjyvm
h
f
jcif;jzpfygw,f? Oya'jyKpm&if;/ tcGeawmfpm&if;awGukd jyKjyifay;jcif;jzifh
f
tcGita&;awG ydr&Edib;l vm;vd@k ar;&if/ &oifoavmuf &ygw,fv@kd ajz
hf
k kf
h
&ygr,f?
'gayr,fh 'Denf;[m tajctjrpfukd rukpm;Ediygb;l ? Palliative ac:wJh
kf
tay:,Hvr;f aq;enf;bJ jzpfygw,f? tajctjrpfukd rukpm;EdiwtwGuf
d
k f hJ
r=umc% [dua&mif/ 'Duazgi;f eJ@ jyemawG[m tpOft+rJay:vmrSm
k
rvJygb;l ? u|eawmfw@kd jynfaxmifpppfppfr[m temudtajctjrpfu
G
f
k
k
ukpm;Ediwenf;bJv@kd u|eawmfw@kd &d;k &d;k om;om;,H=k unfygw,f?
k f hJ
f
48
47. jynfaxmifpkppfppfrl
'gayr,fh u|eawmfw@kd &hJ jynfaxmifpppfppfrukd acgi;f aqmiftcsKd @[m
f
k
l
u|eawmfw@kd jrifovdk rjrifygb;l ? u|eawmfw@kd wifjywJh t"dyg` ,uvnf;
f
f
f kd
oabmrayguf=ubl;? wcsdK@yk*~dKvfawGu jynfaxmifpkrleJ@ ywfouf+yD;
aumif;raumif; ra0zefb;l ? Oya'a&;&mtcsutvufawGay:rSm w&m;
f
aoudip+GJ y;D t=uyfuiae=uygw,f? wcsKd @y*Kd~ vfawGuawmh u|eawmfw@kd
kf
kd f
k
f
&JepfemcsuawG[m trSewu,fepfemcsuawG&,fv@kd oabmraygu=f u
h
f
f
f
bl;?
u|eawmfw@kd &hJ rluwifjy+y;D wJaemuf jynfru rdwaqGtcsKd @u cifAsm;
f
kd
h
f
wd@k &r;f jynfovxepfemaew,fqwm oabmayguvufcygw,f? Arm
S
l l k
kd
f
H
jynfrrSmvnf;bJ vlrsm;pkjzpfwhJ awmifov,form;/ tvkyorm;awG[m
l
f
vGwvyfa&;oufwrf; wav#mufrm bmrSr,fr,f&& rcHpm;&ao;ygb;l ?
f
S
'ga=umifh &Sr;f jynftwGuf oD;jcm;awmif;r,ftpm; &Sr;f jynfoawG[m Arm
h
l
jynfoawGe@J vufw+GJ yD; wduy0if&if raumif;bl;vm;vd@k qdtyfygw,f?
l
k f GJ
k
'Dt}uay;csu[m tvGeaumif;ygw,f? 'gayr,fh vuf&dS tajctae
H
f
f
xufjrifrm;aew,fv@kd u|eawmfw@kd ,lqygw,f? qd&,vpfyef;wdio@kd
h
f
k S f
kf
cswuf&mrSm t&if;&Sipepfe@J qd&,vpfpepft=um;/ =um;ckvyfpcef;awG
D
f
k S f
&Sovdk jynfe,frsm;eJ@ jynfrvlxk wae@vufwEia&;twGuf tcku|ef
d
GJ kd f
awmfw@kd awmif;qdaewJh jynfaxmifpppfppfr[m =um;ckvyfpcef;bJv@kd u|ef
k
k
l
awmfw@kd ,=kH unf=uygw,f? vuf&tajctae twdi;f omqufom;&if
dS
k
G
jynfe,frsm;eJ@ jynfrvlxvufwEib@kd rqdxm;eJ@ vlrsKd ;csi;f rrke;f wD;vm
k
GJ kd f
k
atmif tifrwefowd}uD;pGmeJ@ xde;f odr;f =u&ygvrr,f?
d hf
Ediiawmf0ef}uD;csKyfcifAsm;/ u|eawmfw@kd wifjywJh jynfaxmifpppfppf
kfH
f
k
rlrm Fundamental Principles ac:wJh tajccHr}l uD;awG yg0ifaeygw,f?
S
tJ'D tajccHr}l uD;awG[m —
(1)
(2)
(3)
(4)
Armjynfe,fz@GJ pnf;a&;/
v$wawmfEp&yf tm%mwlay;a&;/
f
S f
txufvwawmfo@kd wlnaomud,pm;vS,O;D a&apv$wa&;/
$ f
D
k f
f
f
A[dukd tm%muef@owfay;+yD;/ jynfe,frsm;u usetm%m
k
f
rsm;udk &,la&; wd@k jzpfygw,f?
49
48. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
tJ'tajccHr}l uD; (4) &yf t"dyg` ,e@J tajccHr}l uD; (4) &yfukd wef;wlr_
D
f
twGuf tb,fa=umifh vdtyfw,fqwmudk u|eawmfr&Si;f jycif cHpm;r_
k
kd
f
oabmudk tenf;i,fxyf+y;D az: jyyg&ap? u|eawmfw@kd wifjycsurm xdyf
f
fS
qH;k uaz: jyxm;wJh Armjynfe,fz@GJ pnf;a&;udpukd jynfracgi;f aqmiftcsKd @
P
[m ra=uvnf=uygb;l ? oabmvnf; raygu=f uygb;l ? 'D[mvnf; cHpm;r_
&Jh oabmobm0bJ jzpfygw,f? u|eawmfw@kd jynfe,frsm;bufuawmh
f
a=ua=uvnfvnf}uD; oabmaygu=f uygw,f?
vGecwEpf awmif}uD;nDvmcHukd wufa&mufvm=uwJh ucsi/f csi;f /
f hJ hJ S
u,m;/ u&if/ rGe/f &cdif trsKd ;om;ud,pm;vS,rsm;tm;vH;k vnf; a=ua=u
k
k f
f
nufnuf oabmayguem;vnf=uygw,f? Armjynfe,fz@GJpnf;a&;udp[m
f
P
aveJ@uif;a0;+y;D u|eawmfw@kd toufr&SiEiovdk jynfaxmifpz@GJ pnf;a&;
f
f kd f
k
rSm wef;wla&;twGuf rygv#if r+yD;ygb;l ? Armjynfe,fz@GJ pnf;a&;udprm
P S
ra=unufor#/ u|eawmfw@kd wifjyxm;wJh usewhJ ygvrefz@GJ pnf;a&;udp/P
f
f
D
tm%mcJa0a&;udpawGrmvnf; a=unufawmhrm r[kwygb;l ?
G
P
S
S
f
bma=umifvnf;qd&if ArmjynfrtrsKd ;om;acgi;f aqmifawG[m udpP
h
k
&yfawGukd pOf;pm;qifjcifwtcgrm jynfe,fwe,fb0uae+yD; r=unfEi/f
hJ
S
hf kd
r=unfrjrifEibJ A[dtm%mudyg csKyfuixm;wJh jynfrb0uae+y;D awmh
h
kd f
k
k
kd f
=unf&o;kH oyfwhJ twGua=umifh jzpfygw,f?
h_
f
Armjynfr[m jynfe,fwe,f&b0udk rcH,or# rcHpm;or# wef;wlr_
hJ
l
udpawGtay:rSm tjrifwrsKd ;csn;f jzpfaerSm rvJygb;l ? 'Dae@ ES;D aESmzvS,yGJ
P
G
f
}uD;rSm ºuGa&mufae=uwJh jynfe,fjynfrudk,fpm;vS,fawmfawG[m
toJEv;kH wcg;udk yGivif;pGm zGixm;+y;D u|eawmfw@kd wifjycsuawGukd em;
S
hf
hf
f
f
qifawmfr=l uyg&ef arwWm&yfcygw,f? toJEv;kH yGivif;pGmeJ@ aqG;aEG;pOf;
H
S
hf
pm;r,fv@kd vnf; ar#mvifygw,f?
f h
Ediiawmf0ef}uD;csKyfe@J ud,pm;vS,awmfrsm;cifAsm;/ u|eawmfw@kd
kfH
k f
f
f
jynfaxmifpppfppfrrm wifoi;f az: jyxm;wJh tajccHr}l uD; (4) csuukd
k
l S
G
f
tenf;i,f &Si;f vif;cGijhf yKyg&ef tpD&ifctyfygw,f?
H
'Dae@ u|eawmfw@kd [m jynfaxmifppepfe@J wjynfaxmifpepf[m b,f
f
k
[mu aumif;w,fq+kd yD;awmh tjiif;yGm;aezd@k &m jyemaz:zd@k &m rvdyg
k
bl;? u|efawmfwdk@tzdk@ jynfaxmifpkpepfuvJG+yD;/ wjcm;b,fpepfeJ@rSm
50
49. jynfaxmifpkppfppfrl
zJ@G pnf;vd@k rjzpfygb;l ? 'Dae@ 'Dae&mrSm u|eawmfw@kd &hJ vuf&z@GJ pnf;tkycsKyf
f
dS
f
yHtajccHOya'[m jynfaxmifpypH [kww,f§ r[kwb;l qdwm tjiif;
k
k kH
f
f
k
ryGm; vdyg? 'gayr,fh jynfaxmifpppfppf r[kwb;l qdwmudawmh tm;vH;k u
k
k
f k
k
vufc=H uvdrr,fv@kd ,H=k unfygw,f?
hf
jynfaxmifpppfppfqwm b,fv[mrsKd ;vJqwupukd qef;ppf=unf&if
k
kd
kd
kd hJ d P
h
urBmrSm pHwif+yD;=unf=h uwJh jynfaxmifpEiiH (6) Edii&ygw,f? 'D (6)
k kd f
k f H dS
Ediiuawmh —
kfH
(1) tar&duef/
(2) uae'g/
(3) qDZmvef/
G
(4) =opa=w;&D;,m;/
(5) awmiftmz&du/
(6) qdA,uf,e,H wd@k jzpfygw,f?
kD
lD
tJ'D (6) Ediiz@GJ pnf;yHoabmw&m;eJ@ jynfe,fawG pkaygi;f zJ@G pnf;xm;
kfH
k
wJhtwGuf jynfaxmifpkEdkifiHawGvdk@ ac:a0:Edkifayr,fh tm%mcJGa0a&;
oabmw&m;eJ@ ydi;f jcm;=unfr,fq&if 'D (6) Ediixu uae'ge@J awmif
k
h
kd
kfH J
tmz&du[m jynfaxmifpoabm roufa&mufygb;l ? urBmOya'ynm&Sif
k
h
}uD;rsm;uvnf; uae'ge@J awmiftmz&du[m jynfaxmifp&,fv@kd wdwd
k
usus rac:a0:Ediwta=umif; az: jy=uygw,f?
k f hJ
bma=umifh 'DEpEii[m urBmjh ynfaxmifppm&if;wGif yg0ifae&ovJ
S f kd f H
k
qd&if jynfaxmifpoabmw&m;udk wifjy=uwJtcg 'D ESpEii[m usef
k
k
h
f kd f H
(4) Ediie@J tm%mcJa0yHca0enf;rSm qef@usiaewJtwGuf om"uEdi;f ,SOf
kfH
G k GJ
f h
_
wifjy&mrSm tvGeaumif;wJh EdiiawGjzpfwtwGua=umifh jzpfygw,f?
f
kfH
hJ
f
jynfaxmifpEiiqwm[m jynfe,fawG qENtavsmuf oabmwl
k kd f H kd
yl;aygi;f zJ@G pnf;xm;wm jzpfygw,f? 'Dvkd jynfaxmifptjzpf yl;aygi;f =uwJh
k
tcg e*drv&ScwhJ tcsKyftjcmtm%meJ@ e,fajrudk rysurpD qufvuf
k l d hJ
f
xde;f odr;f xm;=uygw,f? 'g[m jynfaxmifppepfe@J wjynfaxmifpepfw@kd
k
&Jh t"dujcm;em;csubJ jzpfygw,f?
f
'Duae@ tar&duefjynfaxmifprm (51) jynfe,f/ uae'grm (4) jynf
kS
S
e,f/ qDZmvefrm (22) jynfe,f/ =opa=w;&D;,m;rSm (6) jynfe,f/ awmif
G
S
51
50. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
tmz&durSm (4) jynfe,f/ qdA,uf,e,rm (16) jynfe,f toD;oD;yg0if
kD
lD HS
zJ@G pnf;wnfaxmifxm;=uygw,f?
jynfaxmifpqwm jynfe,fawGaygi;f pnf; pkaygi;f zJ@G pnf;xm;&rSmjzpf
k kd
wJtwGuf u|eawmfw@kd jynfaxmifpjk refrmEdii[mvnf; jynfe,fawG
h
f
kfH
pkaygi;f zJ@G pnf;&rSmbJ jzpfw,f? 'gayr,fh vGecwhJ wdi;f jynfjyKvwawmfwe;f
f hJ
k
$ f
k
u tajctae wrsKd ;wrnf jzpfygw,f? 'ga=umifh u|eawmfw@kd [m wrl
f
qef;+yD; yHpwrsKd ;eJ@ zJ@G pnf;cJ=h uw,f?
k H
u|eawmfw@kd &hJ wrlqef;wJyp[m b,fvyprsKd ;vnf;qd&if urBmb,f
f
h kH H
kd kH H
k
h
jynfaxmifprmrS r&SwyprsKd ; jzpfygw,f?u|eawmfw@kd rm &Sr;f jynfe,f/ ucsif
kS
d hJ kH H
f
S
jynfe,f/ u,m;jynfe,fq+kd yD; jynfe,fawG zJ@G pnf;vduayr,fh jynfrus
k f
awmh jynfe,fwe,ftaeeJ@ rzJ@G pnf;bJ A[dtpd;k &eJ@ waygi;f wpnf;xJ
k
xm;vduygw,f?
k f
trSeuawmh jynfaxmifpoabmw&m;t&qd&if tJ'we;f u u|ef
f
k
k
D k
awmfw@kd rm Armjynfe,f/ &Sr;f jynfe,f/ ucsijf ynfe,f/ u,m;jynfe,f qdk
S
f
+yD; jynfe,f (4) jynfe,fpaygi;f +yD;rS jynfaxmifpz@GJ pnf;&rSmjzpfygw,f? 'D
k
k
jynfe,fawG[m toD;oD;ud,tcsKyftjcmtm%meJ@ e,fajr&S=d uw,f?
k hf
tm;vH;k &Jtay:rSmrSm A[dtpd;k &jzpfwhJ jynfaxmifptm%m wnf&&r,f?
h
k
k
dS
'gayr,fh u|eawmfw@kd [m ta=umif;trsKd ;rsKd ;a=umifh 'D wrlqef;+yD;/ yHpH
f
k
wrsKd ;jzpfwhJ zJ@G pnf;r_ypukd vufcc=hJ uw,f? 'D yHpe@J bJ vufawG@vyaqmif
kH H
H
kH
kf
wJae&mrSm atmifjrifEip&maumif;&Jv@kd ,lqcJ=h uygw,f?
h
kd f
h
tJ'vvufcc&mrSm u|eawmfapmapmu tpD&ifcovdk u|eawmf
D kd
H hJ
f
H
f
wd@k &r;f jynfe,fu,pm;vS,awGrm csKd @,i;f csuawG &Sw,f? +y;D awmh tajc
S
kd f
f S
G
f
d
taet&yf&yfukd v$r;f rd;k aewJh jzpf&yfEp&yfvnf; &Sygw,f? 'D jzpf&yf}uD;ESpf
Sf
d
&yfu bmvJq&if u|eawmfw@kd wi;f jynfrm b,fvrS tpm;xd;k vd@k r&Edif
kd
f
kd
S
kd
k
wJh acgi;f aqmif}uD;awG usq;kH ukew,f? tJ'D acgi;f aqmif}uD;awG usq;kH
f
ukewtwGuf u|eawmfw@kd rm ,l}uHK;r& ylaqG;ae&w,f?
f hJ
f
S
'g&,f+y;D awmh acgi;f aqmif}u;D awGcsrwcwtwdi;f wESptwGi;f vH;k 0
S f hJ hJ k
f
vGwvyfa&;t&,lr,f qdwhJ pdwaZm&,f/ 'Djzpf&yfEp&yf[m usewhJ tajc
f
k
f
Sf
f
taetm;vH;k udk v$r;f rd;k aecJygw,f? 'ga=umifh u|eawmfw@kd [m 'Dype@J 'D
h
f
kH H
tajccHOya'udk vG,v,aygayge@J bJ vufcc=hJ uygw,f? 'Dvkd wrlqef;+yD;
f G f h h
H
52
51. jynfaxmifpkppfppfrl
zJ@G pnf;wJypukd u|eawmfw@kd vufawG@prf;oyfcwm (13) ESpausmvmyg+yD?
h kH H
f
hJ
f
f
u|eawmfw@kd jynfe,frsm;taeeJ@ 'Dypukd wae@wjcm; ydIydI ra=ureyf
f
kH H
k k
jzpfvmygw,f? jynfreJ@ jynfe,frsm;[m wef;wlnwl r[kwb;l qdwm
D
f
k
wae@wjcm; yd+k yD;xif&m;pGm jrifawG@vmygw,f? b,fvkd wef;wlnwl
S
D
r&SdovJ qdkwmudk tjcm;ta=umif;t&mawGxuf tpdk;&tm%mwck
wnf;udk om"u wifjyyg&ap?
u|eawmf[m Oya'ynm&Sir[kwwtwGuf Oya'tcsutvufe@J
f
f
f hJ
f
rwifjywwfyg? t&yfom;tawG;tac:eJ@bJ wifjyvdygw,f? Oyrm &Sr;f
k
jynf[m jynfe,fwe,fjzpfwtwGuf jynfaxmifptpd;k &udk vJtyfxm;wJh
hJ
k
$
udpP&yfrsm;eJ@ ywfoufor#wdk@rSm jynfaxmifpktpdk;&&Jh =oZmtm%m
atmufrm &Sygw,f? Armjynfr[m jynfaxmifptzJ@G 0ifwck jzpfcaomf
S d
k
hJ
vnf; jynfe,fwe,fr[kwbJ A[djk ynfaxmifptpd;k &eJ@ waygi;f wpnf;xJ
f
k
zJ@G pnf;xm;wJtwGuf jynfaxmifptpd;k &udk v$tyfxm;wJh udp&yfawGe@J
h
k
J
P
ywfoufor#awGrm u|eawmfw@kd &r;f jynf[m Armjynfr&Jh =oZmatmuf
S
f
S
rSm oufa&mufaeygw,f?
wenf;tm;jzifh A[dtpd;k &tm%mudyg wJzuf,xm;wJh Armjynfr[m
k
k G
l
jynfe,fawGtay:rSm pd;k rd;k cs,v,aeygw,f? Oya'tusKd ;oufa&mufr_
f S f
awG/ Oya'tusKd ;cHpm;r_awGukd ab;z,fxm;+y;D 'Dtjrifwckwnf;ESiyif jynf
hf
e,f jynfrwef;wla&; uif;rJr[m v,fjyifrmqifom;ovdk xif;xif;}uD;
h_
S
G
awG@jrifEiygw,f? 'ga=umifh u|eawmfw@kd &hJ jynfaxmifprrm wef;wla&;
kd f
f
k l S
twGuf Armjynfrudk jynfe,fwe,ftaeeJ@ zJ@G pnf;zd@k &ef a&S@q;kH u az: jy
xm;jcif;jzpfygw,f?
Ediiawmf0ef}u;D csKyfe@J aoG;csi;f nDtudk ud,pm;vS,awmfrsm;cifAsm;/
kfH
k f
f
u|eawmfw@kd &hJ jynfaxmifprukd jynfaxmifpppfppfv@kd 0daooexl;+y;D ac:
f
kl
k
a0:wm[m ta=umif;&Sdygw,f? txufu u|efawmfaz: jycJhwJh jynf
axmifpk (6) Ediirm uae'ge@J awmiftmz&du[m usef (4) Ediie@J rwlwhJ
kfHS
kfH
ta=umif; tpD&ifcc+hJ yD; jzpfygw,f? tJ'vkd rwlye@J ywfouf+yD; wdi;f jynf
H
D
kH
k
jyKv$wawmfnvmcHrm u|eawmfw@kd &hJ rdwaqG}u;D OD;csexe;f u uae'gukd
f
D
S
f
f
f G
tvwfpm;jynfaxmifp/k tar&dueftp&SwEiiawGukd jynfaxmifpppfppf
d hJ kd f H
k
vd@k ac:cJygw,f?
h
53
52. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
'ga=umifh u|eawmfw@kd [m u|eawmfw@kd vvm;wJh jynfaxmifpukd OD;
f
f
kd
k
csexe;f &Jh tac:ta0:twdi;f jynfaxmifpppfppfv@kd emr0daooexnfh
f G
k
k
+y;D ac:a0:xm;jcif; jzpfygw,f? jynfaxmifpppfwmeJ@ rppfwmudk tm%mcJG
k
a0yHk yHpu=kd unf+h y;D ydi;f jcm;=uygw,f? Unitary State ac:wJh wjynfaxmif
kH
k
Ediirmqd&if tajccHOya'rSm tm%mcJa0a&;jyem[m ray:ygb;l ?
kfH S k
G
wjynfaxmifpepfjzpfwtwdi;f jynfe,fawGpaygi;f xm;jcif;r&SwhJ twGuf
hJ k
k
d
tm%mcJa0 aep&mrvdb;l ? A[dtpd;k &eJ@ A[dtpd;k &u tm%mvJtyfjcif;
G
k
k
k
$
cH&wJh a'oE &tkycsKyfa&;bJ &Sw,f?
W
f
d
zuf'&,fpwdwf ac:wJh jynfaxmifpusawmh jynfe,fawG pdwwl
k
f
oabmwlyg0ifz@GJ pnf;=u&wJtwGuf tajccHOya'rSm tm%mcJa0ay;xm;
h
G
&ygw,f? jynfe,fawGtwGuf olw@kd rm&SwhJ tcsKyftjcmtm%mvnf;
S d
rysup;D &atmif wzufuxde;f odr;f +yD;/ wjcm;wzufu A[dukd tm;vH;k eJ@
f
k
oufqiwupawGukd vJtyf&ygw,f? 'g[m tm%mcJa0a&;&Jh tajccH
kd f hJ d P
$
G
oabmw&m;bJ jzpfw,f?
tm%mcJa0a&;rSm enf; (2) enf;awG@&ygw,f?
G
(1) A[dutm%mowfrway;+y;D / jynfe,frsm;u usetm%mrsm;
k kd
S f
f
udk tyfwenf;/
hJ
(2) jynfe,frsm;udk tm%mowfrway;+y;D / usetm%mrsm;udk A[dk
S f
f
od@k tyfwenf;/ enf; (2) enf; jzpfygw,f?
hJ
pHwifxm;wJh EdiiH (6) Ediiu=kd unf&if tar&duef/ qDZmvef/ =opa=w;
kf
kfH
h
G
&D;,m;eJ@ qdA,uf,e,w@kd rm A[dukd tm%mowfrway;+yD;/ jynfe,f
k D
l D H S
k
S f
rsm;u usetm%mrsm;udk ,lxm;=uygw,f? uae'ge@J awmiftmz&du
f
usawmh jynfe,frsm;udk tm%mowfrway;+yD;/ A[du usetm%m udk
S f
k
f
odr;f xm;ygw,f?
u|eawmfw@kd vuf&z@GJ pnf;tkycsKyfytajccHOya'udk =unfv#if —
f
dS
f kH
h
(1) Oya'/ jynfaxmifpkOya'jyKpm&if;/
(2) jynfe,f Oya'jyKpm&if;/ qd+k yD;owfrwxm;wJtwGuf wrlx;l
S f
h
jcm;aeovdk xif&ygw,f? 'D Oya'jyKpm&if;awGrm a&wGuaz: jyxm;wm
S
f
udk aoaocsmcsmavhvm=unfr,fq&if jynfe,fawGukd tm%muef@owf
h
kd
54
53. jynfaxmifpkppfppfrl
ay;+yD;/ A[ku usetm%mrsm;tm;vH;k udk ,lxm;wJenf;bJ jzpfygw,f?
d
f
h
wenf;tm;jzifh uae'gyprsKd ;bJ jzpfygw,f? 'ga=umifh u|eawmfw@kd vuf&dS
kH H
f
jynfaxmifp[m jynfaxmifpppfppfrsKd ;r[kwbJ uae'gvtaysmpm; jzpf
k
k
f
kd
h
aeygw,f? uae'gukd jynfaxmifpr[kwb;l qd&if u|eawmfw@kd vnf; jynf
k
f
k
f
axmifpr[kwawmhygb;l ?
k
f
'gwiruao;ygb;l ? jynfr[m jynfe,fwe,fr[kwbJ A[dtpd;k &tm
Gf
f
k
%mudk yl;wJ,xm;wJtwGuf tm%mtm;vH;k udk cHpm;ae&ygw,f? 'Dae&m
G l
h
rSmvnf; jynfe,fjynfrwef;wla&; uif;rJaew,fv@kd u|eawmfw@kd xyf+yD;
h
f
jrifygw,f? tJ'D uae'g enf;jzpfwhJ tm%mcJa0a&;yHpukd u|eawmfw@kd
G
k H
f
prf;oyfcwm (13) ESp&vmyg+yD? 'DyprsKd ;udk u|eawmfw@kd rvdvm;awmhyg
hJ
f dS
kH H
f
k
bl;?
'ga=umifh u|eawmfw@kd &hJ jynfaxmifpppfppfr[m tar&duef/ qGZm
f
k
l
D
vef/ =opa=w;&D;,m;/ qdA,ufjynfaxmifprsm;rSmuJo@kd A[dukd tm%m
kD
k
h
k
owfrway;+yD;/ usetm%mrsm;udk jynfe,frsm;od@k v$tyf&ef wifjyvduf
S f
f
J
k
jcif; jzpfygw,f? u|eawmfw@kd jynfaxmifpppfppf jyefvnfz@GJ pnf;=uwJtcg
f
k
h
Armjynfe,f tygt0if jynfe,faygif;pHkudk,fpm;vS,fawG[m A[dkudk
b,fvXme/ b,fvup&yfawG vJtyfoifw,fqwmudk a=ua=uvnf
kd
kd d P
$
h
kd
vnf aqG;aEG;nd‡ Edi;f &rSmom jzpfygw,f?
_
Ediiawmf0ef}uD;csKyfcifAsm/ jynfaxmifprxrm ygwhJ (Unitary State)
kfH
kl JS
ac:wJh wjynfaxmifEiiawGrm Oya'jyKv$wawmf w&yfvnf;xm;=u
kd f H
S
f
w,f? ESp&yfvnf; xm;=uygw,f? v$wawmfEp&yfxm;&wJh rlvta=umif;
f
f
Sf
&if;u bmvJq&if v$wawmf w&yfuw&yfukd xde;f uGyz@kd bJ jzpfygw,f?
kd
f
f
'ga=umifh oabmw&m;t& tm%mwlay;zd@k vdvmygw,f? jynfaxmifpk
k
Ediirmawmh v$wawmfEp&yfrxm;vd@k rjzpfygb;l ? vlO;D a&eJ@ e,ftus,f
kfHS
f
Sf
t0ef;csif; rwlnDwJhjynfe,f awGaygif;pnf;xm;wJhtwGuf v$wfawmf
ESp&yf[m vdtyfaeygw,f?
f
k
jynfaxmifprmxm;&SwhJ v$wawmfEp&yfusawmh w&yfEiw&yfxe;f
kS
d
f
Sf
S hf
d
uGy&wifruawmhygb;l jynfe,fawG&hJ tcGita&;awGukd umuG,apmifh
f kH
hf
f
a&Smuf&r,fh wm0efawGvnf; ygvmygw,f? v$wawmfw&yfukd vlO;D a&
f
ay:rSmwnf+y;D zJ@G pnf;wm[m 'Drua&pDoabmw&m;t& jzpfygw,f? jynf
kd
55
54. jynfe,frsm;nD!Gwfa&;tzJGŒrSwifoGif;aom
olvxw&yfv;kH udk ud,pm;jyK+yD; jynfotm;vH;k udk tusKd ;jyKapzd@k jzpfyg
l k
k f
l
w,f? jynfaxmifprm 'gavmufe@J rvHavmufygb;l ?
k S
k
jynfaxmifpxrm vlO;D a&tifrwefrsm;wJjh ynfe,f/ vlO;D a&enf;wJh
k J S
jynfe,fawG yg0ifaewJhtwGuf vlOD;a&tay:tajcwnfwJh 'Drdkua&pD
oabmw&m;wckwnf;xm;v#if vlO;D a&rsm;wJjh ynfe,f}u;D u acgi;f aqmif
awGpdwfxm;raumif;&if jynfe,fi,fawGtay: tpOft+rJtEdkifusifh
vuf0g;}uD;tkyaerSm rvJb;l ? 'ga=umifh aemufvwawmfw&yfz@GJ pnf;wJh
f
G
$ f
tcg vlO;D a&tcsKd ;tpm;tvduf zJ@G pnf;vd@k rjzpfygb;l ? vlO;D a&enf;onf
k
jzpfap rsm;onfjzpfap ud,pm;vS,ta&twGuf tnDtr#e@J zJ@G pnf;&yg
k f
f
w,f?
'ga=umifh tar&duefjynfaxmifpukd pwifz@GJ pnf;wJtcg qD;edwac:wJh
k
h
f
v$wawmfw&yfukd jynfe,fwe,fv#if ud,pm;vS,f (2) OD;pD tnDtr#ap
f
k f
v$w&r,fv@kd owfrwxm;jcif; jzpfw,f? tJ'rtwdi;f bJ aemufay:ayguf
f
S f
Dl k
vmwJh jynfaxmifprsm;[mvnf; v$wawmfw&yfukd e,f}uD;onf i,f
k
f
onfr[l ud,pm;vS,tnDtr#apv$w=f uw,f? uae'grm wjynfe,f
k f
f
S
v#if (24) OD;pD/ qDZmvefrm (2) OD;pD/ =opa=w;&D;,m;rSm (6) OD;pD/ awmif
G
S
tmz&durSm (8) OD;pD tnDtr#apv$=uw,f?
qdA,uf,e,[m 'DtajccHrukd rypfy,faomfvnf;bJ wrlx;l wJh
k D
l D H
l
ud,pm;vS,apv$wenf;udk wDxixm;ygw,f? qdA,uf,e,rm yg0if
k f
f
f
Gf
kD
lD HS
aewJh jynfe,ftcsKd @[m tjcm;jynfaxmifpawGrm yg0ifaewJh jynfe,fawG
f
k S
eJ@ rwlwtcsu&ygw,f? qdA,uf,e,rm yg0ifaewJjh ynfe,f (16) jynf
hJ
f dS
kD
lD HS
e,fteuf (8) jynfe,f[m &d;k &d;k jynfe,fawG r[kwygb;l ? ud,yitycsKyf
f
k f kd f k f
a&;orwEdii/H ud,yitycsKyfa&;a'o/ vlrsKd ;pka'orsm; yg0ifz@GJ pnf;xm;
k f k f kd f k f
wJh jynfaxmifpawG jzpfygw,f?
k
wzef tJ'jD ynfaxmifpawGxrmygwhJ ud,yitycsKyfa&;orwEdiiH
k
J S
k f kd f k f
kf
awG[mvnf; jynfaxmifpuav;awGbJ jzpfygw,f? qdA,uf,e,[m
k
kD
lD H
jynfaxmifpk (3) qif[ac:qd&if ac:Ediygw,f/ 'ga=umifh qdA,uf,e,H
h k
k
kf
kD
lD
&Jh vlrsKd ;pkvwawmfukd zJ@G pnf;wJtcg tajccHrjl zpfwhJ ud,pm;vS,tnD
$ f
h
k f
f
tr#apv$wa&;rlukd vufcusio;kH aomtm;jzifh jynfe,f (16) jynfe,f
f
H hf
pvH;k wjynfe,fv#if (25) OD;pD tnDtr#apv$w=f uw,f?
56
55. jynfaxmifpkppfppfrl
'gayr,fh jynfe,fawG&hJ xl;jcm;wJh zJ@G pnf;yHa=umifh tJ'jD ynfe,fawGxJ
k
rSm yg0ifaewJh ud,yitycsKyfa&;orwEdii/H ud,yitycsKyfa&;a'oESihf
k f kd f k f
k f k f kd f k f
vlrsKd ;pka'oawGukd ud,pm;vS,apv$wciay;xm;ygw,f? ud,yityf
k f
f
f G hf
k f kd f k
csKyfa&;orwEdiiwckv#if (10) OD;pD/ ud,yitycsKyfa&;a'o wckv#if
kfH
k f kd f k f
(5) OD;pD/ vlrsKd ;pka'o wckv#if (1) OD;pD apv$wci&=uygw,f?
f G hf
,l*dkpvm;AD;,m;jynfaxmifpk[mvnf;bJ qdkAD,uf,leD,H&Jh rludk
,lxm;ygw,f? 'ga=umifh u|eawmfw@kd jynfaxmifprxrm tajccHre@J
f
k l J S
l
oabmw&m;t& v$wawmf (2) &yftm%mwlay;&r,f? atmufvwf
f
$
awmfukd vlO;D a&tvdua&G;aumufwifajr‡muf&r,f? txufvwawmf
k f
$ f
udawmh jynfe,fwi;f ud,pm;vS,tnDtr# apv$w&r,fv@kd wifjyxm;
k
kd k f
f
f
jcif;jzpfygw,f?
Ediiawmf0ef}uD;csKyfe@J ud,pm;vS,awmfrsm;cifAsm/ u|eawmfw@kd &hJ
kfH
k f
f
f
jynfaxmifprxrm az: jyoifwaemufq;kH ta&;}uD;wJh tajccHr}l uD;u
k l J S
h hJ
jynfaxmifpb¾ma&;udpP jzpfygw,f? urBmay:rSm&SwhJ jynfaxmifpEiiH
k
d
k kd f
wdi;f }uHKawG@&wJh tcuftcJq;kH jyem[m jynfaxmifpb¾mawmfcGJ
k
k
a0a&;udpbJ jzpfygw,f? wjcm;jynfaxmifpawGrmawmifrS cufcaewJh
P
k
S
J
jyemudk u|eawmfw@kd qrm vG,v,e@J ajz&Si;f vd@k &r,fv@kd u|eawmfw@kd
f
DS
f G f
f
rar#mvifygb;l ?
f h
'gayr,fh tajccHre@J oabmw&m;awmh owfrwxm;oifw,fv@kd
l
S f
h
u|eawmfw@kd ,qygw,f? jynfaxmifpukd jynfe,fawGe@J qiwup&yfawG
f
l
k
kd f hJ d P
udk pdwwoabmwlA[dukd tyfEi;f =uw,f? usewmawGukd ud,bmom
f l
k
S
f
k hf
ud,f pDrcef@c=GJ uw,f? 'g[m jynfaxmifpz@GJ pnf;jcif;&Jh tajccHoabm
k
H
k
w&m;bJ jzpfygw,f?
jynfaxmifpkb¾ma&;qdkwmvnf; 'Djynfaxmifpkoabmw&m;
tay: rD+S yD;pDrcef@c&ygw,f? A[dtpd;k &udk tyfEi;f xm;wJup&yfawGxrm
H GJ
k
S
h dP
JS
tcGeawmf0ifaiG ajrmufrsm;pGm&SwhJ XmeawGyg0ifovdk toH;k p&dwajrmuf
f
d
f
rsm;pGmukeuswhJ XmeawGvnf; yg0ifygw,f?
f
jynfe,fawGtaeeJ@ — Oyrm — taumufawmfceXmersKd ;udk A[dk
G f
od@k vay;&wJtwGuf tcGeawmfaiGtrsm;tjym;epfemoGm;ovdk umuG,f
$J
h
f
a&;eJ@ EdiijH cm;a&;vdXmersKd ; A[do@kd vay;&wJtwGuf toH;k p&dwtrsm;
kf
k
k
J$
h
f
57