More Related Content
Similar to โครมาโทกราฟี (15)
More from ศศิกัญญา ดอนดีไพร
More from ศศิกัญญา ดอนดีไพร (7)
โครมาโทกราฟี
- 2. วิธีโครมาโทกราฟีกระดาษ (paper chromatography) เป็นการแยก
ส่วนประกอบของสารละลายที่มีองค์ประกอบมากกว่า 2 ชนิด และเป็นสารที่มีสี การแยกสาร
โดยวิธีนี้จะอาศัยความสามารถในการละลายของสารที่เป็นองค์ประกอบในตัวทาละลาย และ
การถูกดูดซับบนตัวดูดซับที่แตกต่างกัน เนื่องจากสารองค์ประกอบมีการเคลื่อนที่ในตัวดูดซับ
ได้ไม่เท่ากัน จึงทาให้สารที่เป็นองค์ประกอบถูกแยกออกจากกัน สาหรับตัวดูดซับที่นิยมใช้กัน
ทั่วไป ได้แก่ ชอล์กและกระดาษกรอง
การแยกสารโดยวิธีนี้ทาได้โดยใช้ปลายของแท่งชอล์กหรือปลายของกระดาษกรองจุ่มสารละลาย
เพียงเล็กน้อย หรือจะใช้การหยดสารลงบนตัวดูดซับก็ได้ ถ้าในสารนั้นมีสารที่เป็น
องค์ประกอบมากกว่า 1 ชนิด จะสังเกตเห็นสีต่างๆ กระจายตัวออกมาตามระยะทางที่
สารละลายซึมผ่านขึ้นมา (แต่ละลีคือสาร 1 ชนิด) โดยสารที่ละลายได้น้อยในตัวทาละลายแต่
ถูกดูดซับได้มากจะเคลื่อนที่ขึ้นไปตามแท่งชอล์กหรือกระดาษกรองได้ช้ากว่าสารที่ละลายได้ดี
ในตัวทะละลายแต่ถูกดูดซับได้น้อย
- 3. วิธโครมาโทกราฟี ประกอบด้วยส่วนสาคัญ 2 ส่วน
ี
1. ตัวดูดซับหรือตัวดูดซึม เป็นส่วนที่ให้สารเคลื่อนที่แล้วปรากฏเป็นแถบสี
ตัวอย่างของตัวดูดซับ ได้แก่ กระดาษกรอง แท่งชอล์ก กระดาษซับ กระดาษโครมาโทก
ราฟี เป็นต้น
2. ตัวทาละลาย เป็นของเหลวที่ทาหน้าที่ละลายองค์ประกอบของสารให้ออก
จากกัน แล้วสารแต่ละตัวจะเคลื่อนที่บนตัวดูดซับได้ตามความสามารถของสารนั้นๆ
ตัวอย่างของตัวทาละลายได้แก่ น้า น้าเกลือ แอลกอฮอล์ เป็นต้น
- 4. คุณสมบัติของสารละลายที่จะแยกสารต่างๆ โดยวิธีโครมาโทกราฟี
1. เป็นสารละลายที่มีสถานะเป็นของเหลว
2. เป็นสารละลายที่มีสี (ถ้าเป็นสารไม่มีสีต้องใช้เทคนิคที่ยากขึ้น)
ตัวอย่าง กรณีที่ 1 สารละลายสีชนิดหนึ่งประกอบด้วยสาร A, B, C เป็นตัวถูกละลาย ความสามารถในการละลายจาก
มากไปหาน้อย คือ A, B, C ตามลาดับ
กรณีที่ 2 สารละลายสีชนิดหนึ่งประกอบด้วยสาร A, B, C เป็นตัวถูกละลาย ความสามารถในการถูกดูดซับ
โดยชอล์กหรือกระดาษกรองจากมากไปหาน้อย คือ A, B, C ตามลาดับ
ข้อดีของโครมาโทกราฟี
1. สามารถแยกสารที่มีปริมาณน้อยได้ 2. สามารถแยกได้ทั้งสารที่มีสี และไม่มีสี
3. สามารถใช้ได้ทั้งปริมาณวิเคราะห์ (บอกได้ว่าสารที่แยกออกมา มีปริมาณเท่าใด) และคุณภาพวิเคราะห์ (บอกได้
ว่าสารนั้นเป็นสารชนิดใด)
4. สามารถแยกสารผสมออกจากกันได้ 5. สามารถแยกสารออกจากกระดาษกรองหรือตัวดูดซับโดยสกัด
ด้วยตัวทาละลาย
- 5. อัตราการเคลื่อนที่ของสาร หรือ Rf (Rate of flow)
Rf = ระยะทางที่สารเคมีคลื่อนที่ (cm)
ระยะทางทีตัวทาละลายเคลื่อนที่ (cm)
่
สารมีมีค่า Rf มาก แสดงว่าสารมีคุณสมบัติ สบบัติของค่า Rf
- สารเคลื่อนที่ได้เร็วหรือมาก - สารถูกดูดซับได้น้อย 1 ค่า Rf ไม่มีหน่วย
- สารละลายได้ดี 2 ค่า Rf หาได้จากการทดลองเท่านั้น
3 ค่า Rf มีค่าไม่เกิน 1
สารมีค่า Rf น้อย แสวงว่าสารมีสมบัติ
4 ค่า Rf ขึ้นอยู่กับชนิดของสารและชนิดของตัว
- สารเคลื่อนได้ช้าหรือน้อย - สารถูกดูดซับได้มาก
ทาละลาย
- สารละลายได้น้อย
5 ค่า Rf เป็นค่าเฉพาะค่าคงที่ของแต่ละสาร
ตรงนี้มีคำตอบครับ
- 6. ใบงานเรือง โครมาโทกราฟี
่
1. ถ้าเอาสารละลายที่เกิดจากเกลือ นาตาล และสารส้มละลายนา นักเรียนคิดว่า ้ ้
สารละลายนีจะแยกโดยวิธีโครมาโทกราฟี ได้หรือไม่ เพราะเหตุใด
้
.........................................................................................................................................
2. สารละลายชนิดหนึงนาไปแยกโดยวิธีโครมาโทกราฟี แล้วผลการทดลองที่ได้พบว่ามีสี
่
บนกระดาษกรองเป็ นสีแดงเพียงสีเดียว นักเรียนจะสรุปได้อย่างไร..........
.........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
3. ประโยชน์ของโครมาโทกราฟี ได้แก่อะไรบ้าง.....................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................
4. ถ้านักเรียนใช้แผ่นแก้วเคลือบด้วยชอล์กแทนกระดาษในกิจกรรมได้หรือไม่
.......................................................................................................................................
5. ถ้าใช้กระดาษอื่นแทนกระดาษกรอง หรือของเหลวอื่นแทนนา ผลการทดลองที่ได้จะ ้
เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร......................................................................................
.........................................................................................................................................
- 7. เฉลยใบงาน
เรื่อง โครมาโทกราฟี
1. ถ้าเอาสารละลายที่เกิดจากเกลือ นาตาล และสารส้มละลายนา นักเรียนคิดว่าสารละลายนีจะแยก
้ ้ ้
โดยวิธีโครมาโทกราฟี ได้หรือไม่ เพราะเหตุใด.......ไม่ได้........................
......เพราะสารแต่ละชนิดที่ละลายน้านี้ไม่มีสี จึงมองไม่เห็น...................................................
2. สารละลายชนิดหนึงนาไปแยกโดยวิธีโครมาโทกราฟี แล้วผลการทดลองที่ได้พบว่ามีสีบนกระดาษ
่
กรองเป็ นสีแดงเพียงสีเดียว นักเรียนจะสรุปได้อย่างไร...........................
.......สารละลายสีแดงนี้ มีสารที่ละลายอยู่เพียงอย่างเดียว.........................................................
3. ประโยชน์ของโครมาโทกราฟี ได้แก่อะไรบ้าง...1) ใช้แยกสารเนือเดียวที่มีสวนผสมมากกว่า. 2 ชนิด ้ ่
เพื่อให้ได้สารที่บริสทธิ์...2) ..ใช้ในการวิเคราะห์เพื่อหาปริมาณและชนิดของสาร
ุ
....................................................................................................................................
4. ถ้านักเรียนใช้แผ่นแก้วเคลือบด้วยชอล์กแทนกระดาษในกิจกรรมได้หรือไม่........ได้
.....................................................................................................................................
5. ถ้าใช้กระดาษอื่นแทนกระดาษกรอง หรือของเหลวอื่นแทนนา ผลการทดลองที่ได้จะเหมือนหรือ ้
แตกต่างกันอย่างไร.......อาจจะได้ผลการทดลองเหมือนหรือแตกต่างกันก็ได้ ขึนอยู่กบความสามารถใน ้ ั
การละลายและถูกดูดซับของสาร.......................................
..................................................................................................................................................
- 8. แบบฝึกหัด
เรื่อง โครมาโทกราฟี
คาชี้แจง ให้นักเรียนทาเครื่องหมาย หน้าข้อความที่ถูก และทาเครื่องหมาย × หน้าข้อความที่ผิด
1. วิธโครมาโทกราฟีเหมาะสาหรับการแยกองค์ประกอบของสารเนื้อเดียวที่มี
ี
ส่วนประกอบตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไปละลายอยู่ในของแข็ง
2. สิ่งที่สาคัญที่ใช้ในวิธีโครมาโทกราฟีคือตัวดูดซับกับตัวทาละลาย
3. สารที่ต้องการแยกโดยวิธีโครมาโทกราฟีจะต้องมีคุณสมบัติในการเคลื่อนที่บนตัวดูดซับเท่าๆ กัน
4. ข้อดีของวิธโครมาโทกราฟีคือ สามารถใช้ได้ทั้งปริมาณวิเคราะห์ และคุณภาพวิเคราะห์
ี
5. สารที่แยกออกมาจากสารผสมได้ก่อนจะมีความสามารถละลายได้ดีในตัวทาละลายที่ใช้ในการ
ทดลองแต่ถูกดูดซับด้วยตัวดูดซับได้มากจึงสามารถเคลื่อนที่ไปได้ไกล
- 9. เฉลยแบบฝึกหัด
คาชี้แจง ให้นักเรียนทาเครื่องหมาย หน้าข้อความที่ถูก และทาเครื่องหมาย × หน้าข้อความที่ผิด
× 1. วิธโครมาโทกราฟีเหมาะสาหรับการแยกองค์ประกอบของสารเนื้อเดียวที่มี
ี
ส่วนประกอบตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไปละลายอยู่ในของแข็ง
2. สิ่งที่สาคัญที่ใช้ในวิธีโครมาโทกราฟีคือตัวดูดซับกับตัวทาละลาย
× 3. สารที่ต้องการแยกโดยวิธีโครมาโทกราฟีจะต้องมีคุณสมบัติในการเคลื่อนที่บนตัวดูดซับเท่าๆ กัน
4. ข้อดีของวิธีโครมาโทกราฟีคือ สามารถใช้ได้ทั้งปริมาณวิเคราะห์
และคุณภาพวิเคราะห์
× 5. สารที่แยกออกมาจากสารผสมได้ก่อนจะมีความสามารถละลายได้ดีในตัวทาละลายที่ใช้ในการทดลอง
แต่ถูกดูดซับด้วยตัวดูดซับได้มากจึงสามารถเคลื่อนที่ไปได้ไกล