Voices of Panchayat Presidents - Newsletter - Issue No.26

cŸsh£á murh§f¥
ãuâÃâfË‹ Fuš
jÄHf Cuh£á murh§f bg© jiyt®fŸ T£lik¥ò
jÄœehL Cuh£á¤ jiyt®fŸ T£lik¥òfË‹ r«nksd«
jÄœehL jÈ¤ cŸsh£á k‹w jiyt®fŸ T£lik¥ò
V‰ghL
Source: indiatimes.com

2
cŸsh£á murh§f¥ ãuâÃâfË‹ Fuš - 26
FOCUS
fhŠáòu« kht£l« òÅj njhikah® kiy x‹¿a«,
kJu¥gh¡f« Cuh£á¤ jiyt® mKjh rªâ¤j t‹KiwfŸ
jh«gu¤ij mL¤j kJu¥gh¡f« Cuh£á k‹w¤
jiyt® âUkâ. mKjh ntšKUf‹ v‹gt® xU
jÈ¤ ïd¤ij nr®ªjt®. flªj 22.7.2012 m‹W
eŸËuÉš r_f Énuhj F«gš x‹W m¤JÛ¿
mtuJ åL òFªJ mtiu¡ FL«g¤Jl‹ bfhiy
brŒa Ka‰á elªJŸsJ. ïijbah£o btËahd
g¤âÇif brŒâ gh®¤J c©ik m¿í« FG x‹W
mik¡f¥g£lJ.
N. á¤uh, xU§»iz¥ghs®, kÅj cÇik nk«ghL
k‰W«MuhŒ¢ámik¥ò
P. jÄHuá, xU§»iz¥ghs®, kÅj cÇik nk«ghL
k‰W«MuhŒ¢ámik¥ò
1. mKjh, Cuh£ájiyt®
2. ntšKUf‹, mKjhÉ‹fzt®
3. R¥ãukÂ, ntšKUfÅ‹e©g®
4. rhÉ¤âÇ, Jiz¤ jiyt® k‰W« mtuJ
fzt®òUnõh¤jk‹
5. ehTuh‹, th®LcW¥ãd®,Étrha¡TÈ
6. gHÅ, K‹dhŸCuh£á¤jiyt®
7. yZÄ, gHÅÆ‹kidÉ
8. jdghš, th®LcW¥ãd®
9. nfhÉyŠnrÇfhyÅk¡fŸxUáy®
10. kJu¥gh¡f«bghJk¡fŸxUáy®
fhÉyŠnrÇ, _y¢nrÇ, kJu¥gh¡f« M»a 3
»uhk§fis cŸsl¡»a ï›ñuh£áÆš t‹Åa®,
ehíL, »uhÄÅ k‰W« g£oaš gH§FoÆd® (SC)
tá¡»wh®fŸ. 4000 k¡fŸ bjhif bfh©l
kJu¥gh¡f¤âš t‹Åa® ehíL¡fŸ mâfsî
cŸsjhš jhœ¤j¥g£l FL«g§fŸ 300 k£Lnk.
th¡fË¡fjFâbg‰wt®fŸ.
jdghš »uhÄÅ,ehTuh‹, SC, mynkY, SC,
bt§fnlZ, – t‹Åa®, ntY, SC, kndhfu‹,
c©ika¿í« FGÉd®
c©ik m¿í« FGÉd® rªâ¤j eg®fŸ
t‹Åa®, njt» ÓÅthr‹, t‹Åa®, RnuZ,
t‹Åa®, rhÉ¤âÇ òUnõh¤jk‹, t‹Åa®
(Jiz¤jiyt®)
ï›ñuh£áÆš j©Ù® bjh£ofŸ 4, xU üyf«,
xU ghštho, if g«ò 7, »zW 3, bjUÉs¡F 21,
nfhÉyŠnrÇ MW, 3 Fs§fŸ M»ait cŸsd.
ï›ñuh£á gRikahdjhF«. ït®fË‹ bjhÊš
Étrha« k‰W« áW bjhÊ‰rhiyÆš ntiy
brŒtJ, Mu«g¥gŸË k£Lnk ï§F cŸsjhš
ca®Ãiy gŸË¡F ït®fŸ kh«gh¡f«jh‹ bršy
nt©oíŸsJ. fšÉÆš K‹nd¿ tU»w ïªj
»uhk¤âš go¤jt®fŸ 40 rjåj« k£Lnk. mKjh,
ïu©lhtJ Kiwahf Cuh£á¤ jiytuhf¤
nj®ªbjL¡f¥g£LŸsh®. ïtuJ taJ 28. go¥ò
BA, 2001M« M©L Cuh£á¤ jiytuhf gHÅ
v‹»w t‹Åa® ïUªjh®. m¥bghGJ mKjh th®L
cW¥ãduhf ïUªJŸsh®. 2006« M©L Cuh£á
nj®jÈš bghJ - bg© v‹w xJ¡ÑL KiwÆš
mKjhî« K‹dhŸ Cuh£á jiytÇ‹ kidÉ
yZÄí« ngh£oÆ£L mtiu Él 37 X£L
É¤âahr¤âšmKjhbt‰¿bg‰WŸsh®.
ïjdhš Mâ¡f rhâÆdU¡F« K‹dhŸ Cuh£á¤
jiyt® gHÅ¡F« mKjhî¡F« jfuhW
V‰g£L¡bfh©nl ïUªJŸsJ. ïjdhš »uhk
rig¡ T£l¤ij¡Tl nghä° ghJfh¥òl‹ el¤j
nt©oa NœÃiy. mKjh gy ïilŠršfisí«
jh©o kJuth¡f« Cuh£á¡F ghy« f£o
bfhL¤jJ, RLfhL tÊ ghy« f£o bfhL¤jJ,
rhiy trâ, j©Ù® trâ, bjUÉs¡F, nuõ‹
fil, ngUªJ Ãiya«, üš Ãiya«, 500 Fokid¥
g£lh th§» bfhL¤jJ cŸË£litfis¢ brŒJ
k¡fŸ eyid¥ ghJfh¤JŸsh®. ï¡fhy¡ f£l¤âš
2011š Û©L« cŸsh£á¤ nj®jš m¿É¡f¥g£lJ.
ïâš Û©L« mKjhnt Cuh£á¤ jiytuhf¤
nj®ªbjL¡f¥g£LŸsh®. ïjdhš Mâ¡f
rhâÆdÇ‹ nfhg« nkY« mâfÇ¤JŸsJ. xU
jÈ¤ bg© Cuh£á¤ jiytuhf ïu©L Kiw
nj®ªbjL¡f¥g£ljhš gÊ th§F« v©z«
nknyh§»a fhuz¤jhš mtiu¡ bfhiy brŒa
Ka‰áelªJŸsJ.

3
- Í. »UzzrhÄ
mKjh, Cuh£á¤ jiyt®
eh‹ BA go¤JŸns‹. v‹ fzt® ntšKUf‹
10tJ tiu go¤JŸsh®. xU kf‹, bt‰¿ntš taJ
7. xU kfŸ, jÄHuá taJ 11. brhªj åL k£L« jh‹.
fzt® Ãy¤ jufuhf ïU¡»wh®. mt® xU fgo åu®.
Ãiwa gÇRfŸ th§»íŸsh®. K‹dhŸ Cuh£á¤
jiyt® gHÅ kidÉ yZÄí« ehD« Û©L«
nj®jÈš ngh£oÆ£nlh«. nj®jš Kotilªjîl‹
X£L v©Â¡if eilbg‰wJ. ïâš ah® bt‰¿
bg‰wh®fŸ v‹W m¿É¡fÉšiy, eh‹jh‹ bt‰¿
bg‰nw‹ v‹w ryry¥ò ïUªjJ. clnd ehD« v‹
fzt® KUfntY«, cwÉd®fŸ, bghJk¡fËš
áyU« nr®ªJ ah® bt‰¿ bg‰wh®fŸ v‹W
m¿Éí§fŸ, ïšiyba‹whš taY¡F mo¡F«
ó¢á kUªij rh¥ã£L ï§nfna j‰bfhiy brŒJ
bfhŸnth« v‹W r¤j« ngh£nlh«. mj‹ ãwFjh‹
eh‹ bt‰¿ bg‰nw‹ v‹W m¿É¤jh®fŸ. nj®jÈš
bt‰¿ bg‰wijbah£o eh‹ nfhÉyŠnrÇ,
_ynrÇ¡F¥ bghJ k¡fS¡F e‹¿ brhšy¢
br‹¿Uªnj‹. v‹Dl‹ áy cwÉd®fS«
tªâUªjd®. m¥bghGJ Mâ¡f rhâ tF¥ig
rh®ªj th®L cW¥ãd® k‰W« K‹dhŸ jiyt®
gHÅnahL áy moah£fŸ f¤â, f£ilnahL
mo¡f tªjh®fŸ. ïâš v‹Dila brhªj¡fhu®fŸ
ghâ¡f¥g£lh®fŸ.m‹WcÆ®ãiH¤jnjmÇJ.
ï j ‰ f h f f h t š Ã i y a ¤ â š ò f h ® k D
bfhL¥gj‰FŸ Mâ¡f rhâia¢ rh®ªj gHÅ
br‹W v‹Dila cwÉd®fŸ ÛJ òfh® kD
bfhL¤J É£lh®. ïjdhš ntyhíj«, KUf‹,
r§f®, ghy ãufhZ, »Ugh cŸË£l 6 eg®fŸ 15
eh£fŸ òHš áiwÆš mil¡f¥g£L btËÆš
tªjh®fŸ. »uhkrig¡ T£l« el¤âdhš nghä°
ghJfh¥òl‹jh‹ el¤J»nwh«. eh§fŸ ïªj
Cuh£áÆš vªj xU brašghL« brŒa
KoaÉšiy. všyht‰W¡F« jl§fš brŒJ
bfh©nl ïU¡»wh®fŸ. v‹ nkY« v‹ fzt®
ÛJ«, áy cwÉd®fŸ ÛJ« xU áy th®L
cW¥ãd®fŸ ÛJ« mt®fŸ 50¡F« nk‰g£l bghŒ¥
òfh®fŸ bfhL¤JŸsd®. ï¥bghGJ v§fis¡
bfhiy brŒtj‰F« JÂªJ cŸsjhš btËÆš
tuî«. ãŸisfis¥ gŸË¡F mD¥gî« gakhf
cŸsJ. gHÅ, nklth¡f« Mdªj‹, nfhghš,
k n d h f u ‹ M » n a h ® v ‹ i d í « v ‹
FL«g¤âdiuí« bfhiy Äu£lš brŒJ bfh©L
ïUªjh®fŸ. v‹ÛJ« v‹ fzt® ÛJ« gy bghŒ
òfh®fŸ bfhL¤J mit mid¤J« bghŒ vd
Ã%ã¡f¥g£LŸs ÃiyÆš bjhl®ªJ v§fis¡
bfhiy brŒa Äu£o tªj ÃiyÆš 22.7.2012 m‹W
mâfhiy Rkh® 1.30 kÂasÉš eh‹, v‹ fzt®
k‰W« v‹ FHªijfŸ v§fŸ å£o‹ khoÆš
ö§»¡ bfh©oU¡F«bghGJ Rkh® 5¡F«
nk‰g£l eg®fŸ ÑnH å£o‹ fjit cil¤J
bfh©L nkš kho¡F tªJ eh§fŸ ö§»¡
bfh©L ïU¡F« fjit cil¤J, m§FŸs
miw¡ fjit cil¡f Ka‰á brŒjd®. eh§fŸ
c Ÿ g ¡ f « ï U ª J f j i t j h § » ¡
bfh©oU¡F«bghGJ, tªj egÇš xUt® mt®fŸ
cŸns jh‹ ïU¡»wh®fŸ v‹W fjit cil¤J
mt®fis¡ bfhšY v‹W brhšÈ¡ bfh©nl
fjitcil¤jd®.
eh‹ brš~ngh‹ _y« v‹ fztÇ‹ j«ã
ehTuhD¡F jftš brh‹nd‹. ïij¡ nf£lJ«
ï‹W c§fis É£LÉ£nlh«. Ó¡»u¤âš
c‹idí« c‹ FL«g¤âdiuí« bfhiy
brŒahkš Élkh£nlh« vdî«, c‹id
Ko¤JÉ£L Ó¡»u« ïªj¥ gjÉÆš eh§fŸ
c£fhUnth« v‹W brhšY«bghGJ M£fŸ
tU»‹w r¤j« nf£L XoÉ£lh®fŸ. ïij
nriyô®fhtšÃiya¤âšòfh®brŒJŸnsh«.
ntšKUf‹, mKjhÉ‹ fzt®
eh‹ 10 tF¥ò tiu go¤JŸns‹. v§fS¡F brhªj
åL k£L« cŸsJ. ïu©L FHªijfŸ. v‹ kidÉ
m K j h C u h £ á ¤ j i y t u h f
nj®ªbjL¡f¥g£lnghJ ts®¢á ïšyh »uhkkhf
ïUªjJ. kJu¥gh¡f« Cuh£áÆ‹ mU»š
R‰Wt£lhu »uhk« 20 cŸsJ. kiH bgŒjhš
ï§FŸs VÇ ÃiwªJ btËÆš bršy KoahJ.
ïj‰fhf xU nfhona 37 y£r« %ghÆš MLA
ÃâÆÈUªJ kh«gh¡f« ghy« f£oíŸnsh«.
nfhÉyŠnrÇÆš nuõ‹ fil ïUªjJ. bkh¤j«
600 fh®L. mij ãÇ¤J 85 fh®L bfh©l
kJu¥gh¡f« Cuh£á¡F nuõ‹ fil mik¤njh«.
xU m§f‹tho, üyf«, ngUªJ Ãiya«, RLfhL
ghy«, Mu«g¥ gŸË¢ Rt®, 500 FL«g§fS¡F
kJu¥gh¡f« VÇ Xu« FoÆU¥ò g£lh th§»
bfhL¤njh«.bjhF¥òåLf£oíŸnsh«.
ïit mid¤J« »uhkrigÆš Ô®khd« ngh£L
brŒJ Ko¤njh«. ïj‰F všyh« K‹dhŸ MLA
S.R. uh#h, T.R. ghY, °lhÈ‹ mt®fŸ ÃâÆÈUªJ
cjÉ tH§»dh®fŸ. ï›tsî« 2006 nj®jÈš
brŒj gÂfŸ 2011« M©L nj®jY¡F¥ ãwF
vJî« brŒa KoaÉšiy. ïj‰F¡ fhuzkhd
K¡»a eg®fŸ K‹dhŸ Cuh£á jiyt® gHÅ,
nklth¡f« Mdªj‹, nfhghš kndhfu‹ M»nah®
ït®fŸ bfhiy Äu£lš ÉL¤J¡ bfh©L

4
ïUªjh®fŸ. ï¥bghGJ bfhiy brŒaî« JÂªJ
É£lh®fŸ. 22« njâ kh«gh¡f¤âš gŸËÆš fgo¥
ngh£o elªjJ. mj‰F¤ jiyik jh§f v‹id
miH¤âUªjh®fŸ. mj‰fhf ngh£o¡F¥ gÇR
bfhL¤JÉ£L ïuî 12 kÂ¡F jh‹ å£L¡F
tªnj‹. 22M« njâ ïªj Ãfœî elªjîl‹ fhtš
Ãiya¤â‰F¢ br‹W òfh® kD bfhL¤nj‹. Kjš
jftš m¿¡if (FIR) nghl kh£nl‹ v‹W
brh‹dh®fŸ. clnd â.K.f. f£á tH¡f¿P®,
jh.nkh. m‹gur‹, vÞ.M®. uh#h M»nah® k‰W«
bghJ k¡fŸ 20 ng® fhtš Ãiya¤â‰F btËÆš
j®zh brŒj ãwFjh‹ FIR ngh£lh®fŸ. nghäÞ
tªJ Érhuiz brŒjJ ahiuí« ifJ
brŒaÉšiy. gHÅ, Mdªj‹, nfhghš, bt§fnlZ,
kndhfu‹, jdghš midtU« ijÇakhf ï‹dš
brašfis brŒtj‰F fhšeil¤ Jiw mik¢r®
á‹d¥g‹ ït®fS¡F cjÉahf ïU¡»wh®.
mjdhš fhtš Ãiya mâfhÇfŸ ga¥gL»wh®fŸ.
ïâš vd¡F Ãaha« »il¡fÉšiy v‹whš
nfh®£L¡F nghfyh« v‹W cŸns‹. v§fŸ ÛJ
VAO, BDO, gŠrha¤J Jiz ïa¡Fe® (A.D.
Panchayat), kht£l M£áa®, fhtšJiwÆd®
midtÇlK« ït®fŸ VjhtJ fhuz¤â‰fhf
bghŒ¥òfh®bfhL¤J¡bfh©nlïU¡»wh®fŸ.
R¥ãukÂ, ntš KUfÅ‹ e©g®
eh‹ mKjhÉ‹ fzt® ntšKUfÅ‹ e©g®
v‹gjhš ïtÇl« mo¡fo ngá¡bfh©L
ïU¥ng‹. mjdhš v‹nkš nfhg« bfh©L
v‹Dila å£il cil¤J v‹idí« v‹Dila
kfidí« mo¤jd®. v‹ kidÉ¡F« mo ÉGªjJ
fhtšJiwÆš òfh® bfhL¤JŸns‹. Rkh® 9 eg®fŸ
ïU¥gh®fŸ. ïâš v‹ if cilªJÉ£lJ. xU
t‹Åa®, v§fS¡F cjÉahf ïšyhkš
KUfntY¡F cjÉahf ïU¡»whna v‹W
â£o¡bfh©nl mo¤jh®fŸ. v§fshš jL¡f
KoaÉšiy. bghJ k¡fŸ r¤j« nf£L tªjjhš
XoÉ£lh®fŸ.
Jiz¤ jiyt® rhÉ¤âÇÆ‹ fzt®
òUnõh¤jk‹
eh‹ t‹Åa® ïd¤ij¢ nr®ªjt‹. v‹ kidÉ
Jiz¤ jiytuhf ïU¡»wh®. v§fS¡F¡
bfhŠr« Ãy« cŸsJ. Çaš vÞnl£ ntiy
gh®¡»nw‹. gHÅnahl M£fS« mtUl‹ áy
th®L cW¥ãdU« nr®ªJ bfh©L VjhtJ òfh®
kD bfhL¥gJ »uhkrig T£l« el¤J«nghJ å©
ãu¢rid brŒtJ, fytu¤ij c©L g©QtJ
v‹gij xU bjhÊyhfnt vL¤J¡bfh©lh®fŸ.
m K j h K U f n t Y ¡ F b f h i y Ä u £ l š
ÉL¤Jbfh©nl ïUªjh®fŸ. Mdhš, åL òFªJ
bfhiy brŒa¤ JÂªJŸsh®fŸ v‹gJ gakhf
cŸsJ. fhtšJiwÆš òfh® bfhL¤jhY«
mj‰fhd Ka‰áÆš kªjkhf¤jh‹ nghäÞ cŸsJ.
nriyô® fhtš Ãiya¤âš òfh® bfhL¤JŸnsh«.
ï‹Þbg¡l® ÉÞtehj‹, b#Æ‹ j‹uh{AC
mt®fS«òfhiu¥bg‰W¡bfh©lh®fŸ.
ehTu‹, 2tJ th®L cW¥ãd® vÞá TÈ
ï§F Ra cjÉ¡ FG 25 ïUªjJ. ï¥nghJ 10jh‹
cŸsJ. Cuh£á¤ jiyÉ mKjh, r®kh efU¡F 500
g£lh th§»¡ bfhL¤jh®fŸ. muR vªj¤ â£l«
m ¿ É ¤ j h Y « m i j c l n d C u h £ á ¡ F
brŒJÉLth®fŸ. 2006 Cuh£á¤ nj®jY¡F ãwF
k J u g h ¡ f « C u h £ á g y t ‰ ¿ š n k ‹ i k
milªJŸsJ. mKjh ntšKUf‹ fLikahf
ï a § » a j h š v § f Ÿ k ¡ f Ÿ t s ® ¢ á
milªJŸsh®fŸ.
gHÅ, K‹dhŸ Cuh£á jiyt®
v‹Dila bjhÊš Étrha«. eh‹ 20 taâÈUªnj
bghJ nrit¡F tªjt‹. taJ 48, go¥ò 8M« tF¥ò
jh‹. ïu©L bg©, xU M© FHªij, brhªj åL
k‰W« 15 V¡f® Ãy« cŸsJ. eh§fŸ T£L¡
FL«g«, eh‹ 2001 M©L Cuh£á¤ nj®jÈš,
v¤âuh{, nfhÉªj‹, ošÈ M»a _‹W eg®fSl‹
ngh£oÆ£L 470 X£L bg‰W, 170 X£L É¤âahr¤âš
bt‰¿ bg‰nw‹. m¥bghGJ mKjh v‹Ål« th®L
c W ¥ ã d u h f î « n t š K U f ‹ j © Ù ®
Mgnu£luhfî« ïUªjh®fŸ. brhªj åL ïšiy.
mt® ï¥bghGJ ïU¡F« å£o‹ Ãy¤ij¡Tl
mt® m©zÅl« x‹wiu br‹£L« g¡f¤âš
cŸst®fËl« x‹wiu br‹£L« nr®¤J eh‹jh‹
th§»¡ bfhL¤nj‹. ïj‰fhf ït®fËl« ntš
KUf‹ r©il ngh£L bfh©L ïUªjh®.
rkhjhd« brŒJ åL f£Ltj‰F« cjÉ brŒnj‹.
ï¥go ïUªjtU¡F v¥go ï›tsî brh¤J tªjJ?
Cuh£á ïl¤ij ãsh£ ngh£L É‰WÉ£lh®. vd¡F
K‹ò ïUªj Cuh£á¤ jiyt® ošÈ, kJugh¡f«
gŠrha¤âš nj¡Fku« e£L ts®¤J tªjh®.
ï¥bghGJ mid¤J ku¤â‰F« taJ 15 M»wJ.
m i j b t £ o m K j h å £ L n t i y ¡ F
cgnahf¥gL¤â¡ bfh©lh®. ïij eh§fŸ nf£f
Mu«ã¤jJ« nk khj« »uhkrigÆš Ô®khd«
ngh£L mªj ku¤ij Vy«É£l khâÇí«
%.20,000¡F Vy« vL¤j khâÇí« fz¡F
fh£oÉ£lh®fŸ.

5
kJugh¡f« M¤J Xu« cŸs ïl¤ij fiyP® ef®
v‹W brhšÈ jÈ¤ k‰W« gH§Fo k¡fS¡F åL
f£o¡ bfhL¤j khâÇ, g£lh ngh£L É¤J£L
fhd¤ö®, irjh¥ng£il k‰W« kJugh¡f¤âš
cŸst®fS¡F ïytrkhf¡ bfhL¤j khâÇ
fz¡F¡ fh©ã¡»wh®. ït® Cuh£á ïl¤ij
M¡»uÄ¤J fiyP® ef®, ÞlhÈ‹ ef®, T.R. ghY
ef®, S.R.uh#h ef® (mKjhÉ‹ FHªij bga®)
bt‰¿ ntš ef® vd¥ bga® it¤JŸsh®. ïâš
âdfu‹ g¤âÇif ÃUg®, fhŠáòu« n#h‹Þ,
âdky® ÃUg® KÅah©o j«ã òfnHªâ, âd¤jªâ
ÃUg® ït®fS« ntšKUfÅl« Ãy« th§»
cŸsd®. mjdhš mt®fS« ntš KUfD¡F
cjÉahfcŸsh®fŸ.
ntš KUf‹ fgo ãnsa® Ãiwa gÇR všyh« th§»
cŸsh®. ïtUl‹ <Šr«gh¡f« K.D.F¥g¤ij¢
nr®ªj xUtU« nr®ªJjh‹ nj®jš ntiy
brŒth®fŸ. ït®fS¡F X£L nghLtj‰fhf
F¥g¤J M£fis mD¥ã it¥gh®. mt®fŸ
irjh¥ng£il fhd¤ö® gFâÆš ïU¡»wh®fŸ.
v‹dhš milahs« fh£l Koí«. ï§FŸs
nfhÉyŠnrÇ M‰¿š kzš vL¡f bl©l®
ÉLth®fŸ. mKjhÉ‹ fzt® ãdhÄ bgaÇš Vy«
vL¥gh®. nfhÉygh¡f« kfhÈ§f« v‹gt® jh‹
ãdhÄahf ïU¡»wh®. 3 mo MH«jh‹ r£l¥go k©
vL¡fQ«. Mdhš, 25 mo MH« vL¤JŸsh®fŸ.
ïâš 30 y£r¤â‰F« nkš ntš KUfD¡F¡
» i l ¤ J Ÿ s J . m K j h É ‹ f z t ® g z «
r«ghâ¥gj‰F kidÉÆ‹ gjÉia¥ ga‹gL¤â
brašgL»wh®v‹gJjh‹c©ik.
nfhÉyŠnrÇ ošÈ
ghyh¢á m«k‹ nfhÉš Ãy«, M¡»uÄ¥ãš
ïUªjJ. 3 V¡f® 90 br‹£ cŸsJ. eh‹ jiytuhf
ïU¡F«bghGJ 90 br‹£ Ãy¤ij ntjh¢ry«
v‹gt® fhŒf¿ gÆ® brŒtj‰F F¤jif¡F
vL¤jh®. nfhÆY¡F bfhŠr« tÇ¥ gz« f£o
tªjh®. ïªj Ãy¤ij, ntjh¢ry« kf‹
Éehaf¤ijna vL¤J¡f brhšÈ Éiy ngá
m£th‹Þ th§»É£lh®fŸ. ïj‰fhf eh‹
Úâk‹w¤âš tH¡F¥gâî brŒJ, mªj ïl¤ij
nfhÉY¡nf th§»É£nl‹. KUfntY¡F ïj‹
ãwF v‹ nkš mâf nfhg«. mjdhnyna bfhiy¥
gÊ Rk¤J»wh®fŸ. ï›ñuh£áÆš ntšKUfdhš
Ãiwa ãu¢ridfŸ c©L. ïJ všyht‰¿‰F«
»uhk Ã®thf ïa¡Fe® (É.V.X), t£lhu ts®¢á
ïa¡Fe® (ãoX), TLjš ïa¡Fe® (Cuh£á),
M£áa®, fhtš Ãiya mâfhÇ, Miza®,
Kjyik¢r® brš ngh‹wt®fS¡F òfh® kD
bfhL¤JŸns‹. mj‹ efš mid¤J« v‹Ål«
cŸsJ. vd¡F _‹W FHªijfŸ cŸsh®fŸ RghZ
+1, br©gftŸË 10« tF¥ò, ru©ah 8« tF¥ò.
v‹Dila tUkhd¤â‰fhf v‹ Ãy¤âš fhŒf¿,
Ñiu gÆÇ£LŸns‹. 1000 %ghŒ âd« »il¡F«.
eh‹ brh¤J nr®¡f nt©oa mtáa« ïšiy.
k¡fS¡F ešyJ el¡fQ« v‹Wjh‹ nghuho
tU»nw‹.
gHÅ kidÉ yZÄ (mKjhit vâ®¤J¥
ngh£oÆ£lt®)
eh‹ 5« tF¥òtiu go¤JŸns‹. ntšKUfÅ‹
M£fŸ ïu©L tUl« K‹dho v‹ fzt® ïuî
åL âU«ò«bghGJ jiyÆš mo¤JÉ£L
br‹WÉ£lh®fŸ. bfhiy brŒa Ka‰á brŒjd®.
eh§fŸ uhkrªâuh kU¤JtkidÆš fh©ã¤J
jiyÆš Mgnuõ‹ brŒnjh«. ï¥bghGJ mt®
jiyÆš xU gFâÆš k©il Xnl ïšiy. mt®
cÆ® ãiH¤jnj mâra«. v§fS¡F Ãiwa Ãy«
cŸsJ. eh§fŸ T£L¡ FL«gkhf ïU¡»nwh«.
ït® mL¤jt§f brh¤J¡F Mir¥glkh£lh®.
v§fS¡F¡ fšahz« MF«nghnj mtU¡F ny£
nknu{jh‹. bghJ¢ nritÆš mâf ÉU¥gK«
flîŸ g¡âí« cŸst®. v‹ fzt® bfhiy brŒí«
msî¡Fnkhrkhdkd«gil¤jt®ïšiy.
jdghš th®L cW¥ãd®:
kJugh¡f« Cuh£áÆš Ra cjÉ¡ FGî¡F nyh‹
jUtj‰fhf T£l« V‰ghL brŒâUªjh®fŸ. ïâš
td¡FGî« nr®ªJ ïUªjJ. ïªj¡ T£l¤â‰F
Ãiwa eg®fŸ tuÉšiy v‹gjhš gŸË
khzt®fis miH¤J¡bfh©L br‹WŸsh®fŸ.
ïij FHªijfŸ å£o‰F bjÇÉ¡fÉšiy. fhiy
10.30 kÂ¡F miH¤J¡bfh©L br‹W ïuî 7.30
kÂ¡Fjh‹ å£L¡F mD¥ã cŸsh®fŸ.
bg‰nwh®fŸ midtU« ãŸisfis¤ njo¥ gŸË
thrÈšÃ‹Wbfh©LïU¡»wh®fŸ.
ïij nfŸÉ¥g£L jiyik MáÇaÇl« eh‹ br‹W
nf£nl‹. mj‰F kWehŸ fhiy mt® fztiu
miH¤J¡ bfh©L tªJ k‹Å¥ò nf£lh®. ntW
tÊ ïšyhkšjh‹ khzt®fis m§F miH¤J¡
bfh©L br‹nw‹ v‹wh®. gHÅ mt®fis¥
gh®¤J, mt® fzt® CdK‰wt®, vJî«
ngrhÔ®fŸ. ïÅnkš ï¥go¢ brŒahkš gh®¤J¡
bfhŸS§fŸ v‹W brh‹dh®. mj‹ãwF x‹wiu
k Â n e u « r h j h u z k h f ¥ n g á É £ L
br‹WÉ£lh®fŸ.

6
ntšKUf‹ ï§F Ãy« th§»dhš k¡fS¡F
bjÇªJÉL« v‹gjhš brŒahÇš 50 V¡f® Ãy«
th§»íŸsh®. mj‹ g¤âu« v§fS¡F ï‹D«
»il¡fÉšiy. k‰wgo mt® nkš eh§fŸ bfhL¤j
òfhU¡F všyh« Mjhu« it¤JŸnsh«. vªj
ïl¤âY« eh§fŸ c©ikia¢ brhšYnth«.
m J k £ L « ï š y h k š m K j h n t š K U f ‹
i f a h £ f s h f á y F ¥ g ¤ J g r § f i s í «
brhªj¡fhu§fisí« it¤JŸsh®fŸ. mt®fŸ
âO® v‹W f¤âahš Ñ¿¡bfhŸth®fŸ, mo¤J¡
b f h Ÿ t h ® f Ÿ . c l n d v § f Ÿ n k š ò f h ®
bfhL¥gh®fŸ. ïJ mid¤J« vj‰fhf v‹whš
âKf x‹¿a brayhs® gjÉ th§Ftj‰fhf¤jh‹.
FoÚ® bjhÊ‰rhiy x‹W kJugh¡f¤âš brašg£L
tU»wJ. mij vL¥gj‰F Ka‰á brŒJ bfh©L
ïU¡»nwh«. ïj‰F mKjh ntšKUf‹ mDkâ
tH§» cŸsh®. ïªj Ãy« f¡f‹ Kjyik¢ruhf
ïU¡F«bghGJ jhœ¤j¥g£l k¡fS¡fhf
bfhL¤j Ãy« KjÈš F¤jif¡F bfhL¤JÉ£L
ï¥bghGJ mt®fS¡nf É‰WÉ£lh®fŸ. eh§fŸ
vªj xU ãu¢rid r«kªjkhf nriyô® fhtš
Ãiya¤âš òfh® bfhL¤jhY« ntšKUf‹ j«ã
fhtšJiwÆduhfntWfhtšÃiya¤âšcŸsh®.
ïtUila e©g®fŸ nriyô® fhtš Ãiya¤âš
ïU¥gjhš clnd ntšKUfD¡F bjÇªJÉL«.
mj‰F¤ jFªj khâÇ VjhtJ fijia n#ho¤J
ntW khâÇ òfh® kD v§fŸ nkš bfhL¥gh®fŸ.
ï¥go¤jh‹ kJugh¡f« Cuh£á Xo¡bfh©L
ïU¡»wJ.
nfhÉyŠnrÇ fhyÅ SC gFâ bghJ k¡fŸ
v§fS¡F ngRtj‰nf gakhf ïU¡»wJ. ï§F
gHÅ mâKf, ntšKUf‹ âKf ïJjh‹ ãu¢rid.
ïu©L eg®fS« VjhtJ Fiw f©Lão¤J
mo¤J¡bfh©nl ïU¥gh®fŸ. eh§fŸ VjhtJ
ngádhš v§f å£L¡nf tªJ r©il nghLth®fŸ.
mJjh‹ gakhf ïU¡»wJ. jaî brŒJ br‹W
ÉL§fŸv‹wh®fŸ.
kJugh¡f« Cuh£á bghJk¡fŸ:
bga® brhšy¡Tl ga¥gL»w Ãiyikjh‹ cŸsJ.
ïâš xUt® R¥ãukÂa‹, ntšKUf‹ e©g‹.
mtiu gHÅÆ‹ M£fŸ mo¤JÉ£lh® v‹W fhtš
Ãiya¤âš òfh® bfhL¤jh®fŸ. fhuznk ntW,
R¥ãukÂ FoÆU¡F« åL mjid¢ R‰¿ cŸs
njh£l«, R¥ãukÂ¡F« mt® m©zQ¡F«
brhªj«. R¥ãukÂ m©z‹ Ãy¤J¡F¥ nghf tu
tÊ ïšyhkš ït® Ãy¤ij É‰WÉ£lh®. ïJjh‹
fhuz«. É¤J bfhL¤jJ ntš KUf‹. mjdhš
jh‹ntšKUfD¡FMjuthf¥ngR»wh®.
f©l¿ªjitfŸ
1. Cuh£á¤ jiyt® mKjh jÈ¤ k‰W« bg©
v‹gjhš ïu©L Kiw bt‰¿ bg‰wjhY«
Mâ¡f rhâÆdU¡F bghW¤J¡ bfhŸs
KoaÉšiy.
2. kJugh¡f« Cuh£áÆš jÈ¤ ïd¤jt®
tU§fhy§fËš nj®ªbjL¡f¥g£lhY«
Rjªâukhf gÂòÇa Koahj NœÃiy ït®
clik¡F«cÆU¡F«ghJfh¥ònt©oíŸsJ.
3. Cuh£áÆš f£á ntWghL v‹gJ ntù‹¿
cŸsjhš ïJnt Äf fytu« V‰gLtj‰F
r¡âahfcUbg‰WŸsJ.
4. nfhÉyŠnrÇ M‰W kzš bl©l® ÉL«
ãu¢rid, Ãy« ngh‹wit mâfkhd jh¡f¤ij
ï›ñuh£áÆšguÉíŸsJ.
5. ïªj Cuh£áÆš th®L cW¥ãd®fËš xU áy®
x¤JiH¥ò ïšiy. »uhk rig T£l«
fhtšJiwÆdÇ‹ ghJfh¥òl‹ el¤j nt©oa
NœÃiymikªJŸsJ.
gÇªJiufŸ
1. bghJthf jÈ¤ jiyt®fŸ xL¡f¥gLtij
ÃW¤jelto¡ifnk‰bfhŸsnt©L«.
2. Cuh£á jiyt® bfhL¤j òfh® kD ÛJ cldo
elto¡ifvL¡fnt©L«.
3. ts®¢á â£l¥ gÂfŸ brŒtj‰F vªj
jilfS« ïšyhkš mt®fŸ mâfhu¤Jl‹
brašgl Mâ¡f rhâÆd® jiypL ïšyhkš
Rjªâuhfbrašglnt©L«.
4. Cuh£á jiyt®fËl« f£á ntWghL fh£lhkš
ts®¢á¡fhd brašgh£il clnd tH§f
nt©L«.
5. kJugh¡f« Cuh£á »uhkrig T£l«
el¤J«nghJ fhtšJiwÆdÇ‹ ghJfh¥òl‹
el¡fhkš Rjªâu¤Jl‹ bghJ k¡fŸ Mjuîl‹
el¡fnt©L«.
6. n f h É y Š n r Ç M ‰ ¿ š k z š b l © l ®
ÉL¥bghGJ ãdhÄ ïšyhkš ne®ikahd
KiwÆš el¡f elto¡if nk‰bfhŸs
nt©L«.
- kÅj cÇik nk«ghL k‰W« Muh¢á mik¥ò

7
m¡nlhg® 2011 nj®jÈš nj®ªbjL¡f¥g£l Cuh£á jiyt®fsh»a eh§fŸ Cuh£á murh§f«jh‹ Kjš
murh§f« v‹W fUJ»nwh«. eh§fŸ »uhk§fË‹ Ra njitfis Ãiwî brŒtj‰fhd ntiyfËš
F¿¥ghf ÉË«ò ÃiyÆš cŸs k¡fË‹ mo¥gil¤ njitfis ó®¤â brŒaî«, Ru©lY¡F vâuhfî«
rkk‰w k‰W« mâfhu cwîKiwfŸ jf®¤bj¿aî«, bghJk¡fis ghJfh¡f« gÂfËY« <Lg£L
tU»‹nwh«. v§fis k¤âa khÃy muRfË‹ â£l§fis Ãiwnt‰W« eg®fshf el¤j nt©lh«. jÄHf
muR cldoahf v§fS¡F mâfhu§fisí« Ãâiaí« g»®ªjË¤J muá‹ c©ikahd ãuâÃâfshf
brašgl mDkâ¡f nt©L«. ïj‰F K¡»akhf jÄœehL Cuh£áfŸ r£l¤âš âU¤j§fŸ
bfh©Ltunt©L«. Mfnt jÄHf muR, muáaš f£áfŸ k‰W« r£lk‹w cW¥ãd®fŸ v§fSila
nfhÇ¡iffisV‰Wmj‰nf‰gkh‰w§fisbfh©Ltunt©L»nwh«.
m¿Kf«
murik¥ò rhrd¤J¡fhd 73, 74-tJ âU¤j§fŸ k¡fS¡F mâfhu« tH§FtâY« mok£l¤âš
#dehaf¤ij¡ f£LtâY« r£ltu«òfS¡F c£g£l xU K¡»a m°âthukhf mikªJŸsd. ïit
c©ik el¥òfshf khwnt©Lkhdhš, bjhl®¢áahd nk«ghL, g§nf‰ò #dehaf« ïu©L« x‹¿ÈUªJ
x‹W ãÇ¡f KoahjitahF«, ntWgL¤j KoahjitahF«. mok£l¤âš #dehaf¤ij gy¥gL¤JtJ,
T£lh£á v‹gij kWtiuaiw brŒtJ M»ait mâfhu§fis¥ gutyh¡Ftjhf k£Lkšyhkš,
ciH¡F« t®¡f¤ijí« ViH k¡fË‹ ïju ãÇÉdiuí« mÂâu£o mâfhu« tH§Ftjhfî« ïU¡f
nt©L«.
jÄœeh£oš, 73tJ r£l¤âU¤j¤âš cŸs 29 mâfhu§fS« 74tJ r£l¤âU¤j¤âš cŸs 18
mâfhu§fS« 1994« M©o‹ jÄHf Cuh£áfŸ r£l¤âš âU¤j« brŒtj‹ thÆyhf cŸsh£áfS¡F
tH§f¥glÉšiy. jhœ¤j¥g£nlh®, gH§FoÆd®, bg©fŸ M»nahU¡fhd ïl xJ¡ÑLfŸ, khÃy Ãâ
Miza« mik¤jš, khÃy¤ nj®jš Miza« mik¤jš ngh‹w f£lhakhf brŒjhf nt©oa V‰ghLfŸ
brŒa¥g£LŸsd. Mdhš, cŸsh£áfS¡F¤ nj®ªbjL¡f¥gL« ãuâÃâfŸ mâfhuk‰wt®fshf,
gšntW â£l§fŸ mkyh¡f¥gLtâY« bghJ¥ gÂfËY« mâfhÇfS¡F cjî»wt®fŸ v‹gjhf
k£Lnk, m›t¥nghJ murhizfŸ k£L« btËÆLtj‹ _y« mâfhu¥ gutš v‹gij¢ RU¡»íŸsJ
jÄHf muR. ï‹W tiuÆš mâfhu§fnsh, Ãânah, khÃy muR¥ gÂahs®fS¡fhd V‰ghLfnsh
gutyh¡f¥glÉšiy. mit k¡fshš nj®ªbjL¡f¥g£l mik¥ã‹ MŒî¡F c£g£litahf
M¡f¥glÉšiy.
jÄœehL Cuh£áfŸ r£l« 1994 k‰W« ïªâa muáaš rhrd¢ r£l« M»at‰¿š r£lkh‰w«
bfh©L tªJ »uhkrigÆ‹ mâfhu§fis¥ gy¥gL¤j nt©L«:
ïªâa muáaš rhrd¢ r£l¤â‹ 243A ãÇÉ‹go, »uhkrigahdJ »uhk Cuh£áÆ‹ th¡fhs® g£oaÈš
gâî bg‰¿U¡F« eg®fis¡ bfh©l mik¥ghF«. khÃy¤âš r£lk‹w¤â‰F bfhL¡f¥g£LŸs
mâfhu§fË‹ Ñœ brašgLtJ nghš, »uhkrigí« »uhk msÉš m¤jifa mâfhu§fis¢
brašgL¤jyh« (jÄœehL Cuh£áfŸ r£l« 1974-‹ Ñœ tF¡f¥g£LŸs ÉâfŸ). »uhkrigahdJ
»uhk¤â£l« k‰W« M©o‹ Ãâ¤â£l¤ij m§ÑfÇ¡F« mik¥ghfî«, Cuh£áÆš x¥gil¡f¥g£LŸs
â£l§fis mkšgL¤Jtij¥ gÇÓyid¢ brŒí« mik¥ghfî«, jÄœehL Cuh£áfŸ r£l« 1994, m¤aha«
jÄœehL g£b#£ T£l¤bjhl® 2013
Cuh£á murh§f« F¿¤j r£l«, bfhŸif kh‰w«, Ãâ Ãiy m¿¡if
F¿¤J jÄHf muR, r£l k‹w cW¥ãd®fŸ k‰W« muáaš f£áfËl«
Cuh£á¤ jiyt®fŸmË¡F«
nfhÇ¡if kD
30.3.2013, br‹id

8
11, »uhkrigia tiuaiw brŒtj‹ _y«, mj‹
mâfhu§fis khÃy muR Ú®¤J¥ nghf¢
brŒJŸsJ. Cuf ts®¢á¤JiwÆ‹ muR Miz
MS.No. 152š, »uhk rigÆ‹ Fiwbt© tu«ò
k‰W« T£l« el¤J« tÊKiwfŸ ngh‹w ãw
brašghLfis tiuaW¤JŸsJ. ïU¥ãD«,
»uhkrig jdJ mâfhu§fis¥ ga‹gL¤â
c©ikahd thœthjhu¥ ãu¢ridfis¡
fz¡»š bfhŸshkš, kht£l Ã®thf¤â‹
f£lisfis brašgL¤J« mik¥ghfnt
cŸsd. »uhkrig k£oYnk, »uhk msÉš cŸs
mid¤J¥ bg©fŸ, jhœ¤j¥g£l tF¥ãd®,
gH§FoÆd® k‰W« ViH k¡fŸ M»nahiu
cŸsl¡»a mid¤J »uhk k¡fS« g§nf‰F«
k‰W« »uhk§fis ghâ¡F« ãu¢ridfŸ,
ey¤â£l§fŸ ngh‹wt‰iw Éthâ¡F«
mik¥ghf cŸsJ. ïJ xU ehlhSk‹w«
ngh‹W brašgl nt©L«.
»uhkrig cW¥ãd®fŸ mâfhu¥ gutyh¡f¤â‹
K ¡ » a ¤ J t ¤ i j r Ç a h f c Ÿ t h § f h k š
ïU¥gjhšjh‹ mt®fË‹ g§nf‰ò k‰W«
KobtL¡F« j‹ik Fiwthf cŸsJ. vªj xU
bjhÊiyí«, bjhÊ‰rhiyiaí« cŸsh£á¥
g F â ¡ F Ÿ J t § F « b g h G J » u h k ¥
gŠrha¤J¡fË‹ mDkâ bgw nt©L« vd
r£l§fŸ TW»wJ. Mdhš ï›ÉâKiw á¿jsî«
Tl filão¡f¥gLtâšiy. ïâš ghâ¡f¥g£l
FL«g§fŸ Fiwfis brhšy tÊÆšyhkš
n g h u h £ l § f Ë š < L g l n t © o í Ÿ s J .
»uhkrigfËš R‰W¢NHš MSif, td
M j h u § f Ë ‹ Ã ® t h f « n g h ‹ w i t
K¡»akhditahF«. cŸq® k¡fŸ nk‰f©l
bghU£fËš <Lg£lhšjh‹ mit ts« bgW«,
ghJfh¡f¥gL«. v§bfšyh« cŸq® k¡fŸ ïij¡
ifÆš vL¡»‹wh®fnsh m¥bghGJ Cuh£á
Ã®thf« br«ikahf eilbgW»wJ. »uhkrigfŸ
k¡fis xU§»iz¥gj‰F« ts®¢á¤ â£l§fis
â£lÄLtj‰F«, mÊî ó®tkhd â£l§fis¤
jL¥gj‰F« ešy Míjkhf ga‹gL¤j¥glyh«.
mnef Cuh£áfËš »uhk rig k‰W« Cuh£á
k‹w« bgÇa ts®¢á¤ â£l§fis vâ®¤J
Ô®khd§fŸ ïa‰¿íŸsd, mDkâ¢ rh‹W«
kW¡f¥g£LŸsJ. ïJ ngh‹w elto¡iffŸ
muá‹ â£l§fËš khWjiy¡ bfh©LtªJŸsJ.
m J k £ L Ä š y h k š c ‰ g ¤ â a h s ® f Ë ‹
fyh¢rhu¤âny khWjšfŸ V‰g£LŸsJ. Mfnt
»uhk rigfS¡F mâfhu« bfhL¥gj‰F muáaš
rhrd âU¤j§fŸ bfh©Ltu nt©L«. »uhk
r i g f Ÿ m â f h u § f Ÿ b f h © l j h f
KobtL¡f¡Toa mik¥ghf, kht£l M£áaÇ‹
jiypL ïšyhj mik¥ghf khw nt©L«. »uhk
rigfŸehlhSk‹w«nghybrašglnt©L«.
»uhk rig¡F, â£lÄlš, Ã®thf¤ jÂ¡if k‰W«
cŸq® msÉš njitahd Ã®thf mâfhu«,
thœthjhu§fŸ Ûjhd nkyh©ik k‰W« f£L¥ghL
F¿¤j bfhŸif Koîfis vL¡f mâfhu¤âid
tH§» mt‰iw brašgL¤J« bghW¥ò« »uhk
Cuh£áfËlnk ïU¡f nt©L«. »uhk rig¡
Tl¤â‹ Fiwbt©tu«ãš 33% bg©fis
cŸsl¡fnt©L«.
»uhk rig¡fhd bghUŸ, njitÆ‹ mo¥gilÆš
mªjªj »uhk Cuh£áahš jh‹ Koî brŒa¥gl
nt©L«. kht£l¤ jiyt® mYtyf¤âÈUªJ
m D ¥ g ¥ g L « b g h U Ÿ f Ÿ m j D l ‹
nr®¤J¡bfhŸs¥glyh«. Ãiwnt‰w¥gL«
Ô®khd§fis eilKiw¥gL¤j¥gLtj‰F
njitahd x¤JiH¥ò / elto¡ifia r«kªj¥g£l
mâfhu¤Jt mik¥òfŸ/ JiwfŸ vL¡f nt©L«.
m¤Ô®khd« F¿¤j elto¡if¡ F¿¥ig mL¤j
»uhk rig¡ T£l¤â‰FŸ r«kªj¥g£l
mâfhu¤Jt mik¥ò rk®¥ã¡f nt©LkhW
khÃy muR c¤âuÉl nt©L« F¿¥ghf,
Cuh£á x‹¿a«, kht£l Cuh£á, kht£l Cuf
t s ® ¢ á K f i k n g h ‹ w i t f Ë ‹ Ñ œ
nk‰bfhŸs¥gL« â£l¥gÂfŸ mid¤â‰F«
»uhk rigfË‹ x¥òjiy mtáa« bgw
nt©L«. jhŒ â£l¤â‹ Ñœ Cuh£áÆš 20
y£r« tiu bgw Toa gÂfŸ mid¤J« »uhk
rigÆ‹ x¥òjYl‹ »uhk Cuh£áahš jh‹
nk‰bfhŸs¥gl nt©L« .
muáaš rhrd 73tJ r£lâU¤j¤â‹ go
cŸsh£áfS¡fhd 29 JiwfS¡fhd
mâfhu§fŸ cldoahf tH§f¥gl
nt©L«:
khÃy muRfŸ Cuh£áfS¡F g»®ªjË¡f
nt©oa 29 JiwfS¡fhd mâfhu« k‰W«
bghW¥òfËš ghâ¡F nkš R‰W¢NHš Ã®thf«,
thœthjhu nk«ghL k‰W« tWik xÊ¥ò
rh®ªjitahF«. ïU¥ãD« ï‹Wtiu khÃy
muRfŸ, mâY« K¡»akhf jÄœehL muR,
mt®fËlKŸs mâfhu§fis Cuh£áfS¡F«
g»®ªjË¡fÉšiy. khÃy murhdJ nghâa
â £ l Ä L « m â f h u ¤ i j í « , b g h W ¥ i g í «
mË¡fÉšiy. cŸsh£áfŸ jahÇ¡F« â£l§fŸ

9
V‰W¡bfhŸs¥ gLtâšiy. mnj ngh‹W ts®¢á
â£l§fŸ k‰W« xJ¡ÑL ngh‹wit Cuh£á
t Ê a h f e i l K i w ¥ g L ¤ j ¥ g L t â š i y .
Cuh£áfË‹ g§F rÇahf tiuaW¡f¥glÉšiy.
C u h £ á f Ÿ m u á ‹ â £ l § f i s
mkšgL¤Jgitfshf ïU¡»‹wd. khÃy muá‹
ts®¢á¤ JiwfS¡F, mj‰fhd mik¥òfŸ
cUth¡f¥g£LŸsd.
bghJ ÉÃnahf¤ â£l«, fšÉ, Rfhjhu«, FoÚ®,
Kiwrhuh vÇr¡â ngh‹wt‰¿‹ nkyh©ik k‰W«
Ã®thf mâfhu« Cuh£á¡F ïšiy. flªj gy
M©Lfshf ïJF¿¤J muáaš f£áfŸ,
nj®ªbjL¡f¥g£l r£lk‹w cW¥ãd®fŸ, â£l
Ã®th»fŸ M»nahUl‹ jÄœehL Cuh£á
murh§f¥ bg© jiyt®fË‹ T£lik¥ò tH¡fho
Mjuit¤ âu£oa ã‹dU« ïªÃiy Úo¡»wJ.
kht£l Ã®thf«jh‹ mâf mâfhu§fis¡
bfh©ljhf cŸsJ. ïU¥ãD« Cuh£áÆ‹
f£L¥gh£oš cŸs Ãy§fŸ, Cuh£áÆš cŸs
t Ç É â ¥ ò F ¿ ¤ j b r y É d ¡ f z ¡ F f Ÿ
ngh‹wt‰¿‹ MSif F¿¤J ü‰W¡fz¡fhd
b g © f Ÿ k ‰ W « j È ¤ C u h £ á k ‹ w ¤
jiyt®fS¡FÉÊ¥òz®îbfhL¡f¥g£LŸsJ.
ïªâa muáaš rhrd¤â‹ 11 MtJ m£ltizÆš
Cuh£á murh§f¤âl« khÃy muR x¥gil¡fyh«
vd Tw¥g£LŸs 29 JiwfS¡fhd mâfhu§fŸ
F¿¤J, khÃy muR nk‰bfhŸs nt©oa mâfhu,
Ãâ gutyh¡f« k‰W« Ã®thf Ó®âU¤j§fŸ F¿¤j
jdJ bjËthd bfhŸif Koit jÄHf muR
m¿É¡fÉšiy. muá‹ cldo elto¡ifahf 29
JiwfS¡fhd CÊa®fŸ, nkyh©ik k‰W«
f £ L ¥ g L ¤ J « m â f h u ¤ i j _ ‹ w L ¡ F
Cuh£áfS¡F tH§f nfhU»nwh«. Kjš f£lkhf
ã‹tU« JiwfS¡fhd mâfhu§fis x¥gil¡f
nt©L»nwh«.
- fšÉ (Mu«gfhy FHªij¥ guhkÇ¥ò k‰W«
ts®¢á cŸË£L )
- Rfhjhu« k‰W« C£l¢r¤J
- bghJÉÃnahf«
- ntsh©ik
- ghrd«, Ú®tsnk«ghL k‰W« Ú®ts ghJfh¥ò
- Ãy¢Ó®¤âU¤j« k‰W« Ãy cgnahf
nkyh©ik
- »uhk¥ bghJ ts§fŸ Ûjhd f£L¥ghL
- fÅk ts«
- r_f¡ fhLfŸ, áWfhLfË‹ ts§fŸ
- rhâ, tUkhd rh‹¿jœ ÉÃnahf«
- v›Éj bjhÊ‰rhiyfŸ k‰W« Çaš
vÞnl£LfS¡F mDkâ tH§F« mâfhu« /
khR¡ f£LghL
29 JiwfËš cŸs ïd§fË‹ Ñœ Kiwna tWik
xÊ¥ò, bg©fŸ k‰W« FHªijfŸ ey«, r_f ey«
(CdK‰nwh® k‰W« kdey« F‹¿nah® ey«
cŸË£L) eÈtilªj ãÇÉd® ey« F¿¥ghf
jhœ¤j¥g£l k‰W« gH§FoÆd® ey« M»at‰¿š
Cuh£áfŸ bghUshjhu nk«ghL k‰W« r_f
Úâ¡fhf â£l§fŸ jahÇ¡fî« mt‰iw
brašgL¤jî« Cuh£áfS¡F mâfhu« tH§f
nt©L«.
jÄœehL Cuh£áfŸ r£l¤â‹ ãÇî 205 cŸË£l
kht£l M£áaÇ‹ tiuKiwa‰w mâfhu§fŸ
Ú¡f¥glnt©L« : jÄHf Cuh£áfŸ r£l« 1994 ‹
m¤âaha« 10 ãÇî 205 muR mâfhÇfS¡F
nj®ªbjL¡f¥g£l jiyt®fŸ ÛJ ÄFªj
mâfhu¤ij tH§Ftjhš m›t¤âaha«
Ú¡f¥glnt©L«. cŸsh£á murh§f« v‹gJ xU
muáaš rhrd murh§fkhjyhš k¤âa khÃy
muRfË‹ mâfhÇfŸ mj‰F gâš brhšY«
bghW¥òŸst®fŸ.
kht£l M£á¤jiyt® Cuh£á¤ jiyt®fis
gjÉÚ¡f« brŒtJ Ra rh®òila cŸsh£á
Kiw¡F vâuhdJ. Mfnt jÄœehL Cuh£áfŸ
r£l¤â‹ ãÇî 205 Ú¡f¥glnt©L«. jÄœehL
gŠrha¤JfŸ r£l« 1994, Cuh£á MŒthsU¡F
mjhtJ kht£l M£áaU¡F všiyÆšyhj
mâfhu§fis¡ bfhL¤JŸsJ. Cuh£á MŒths®
mjhtJ kht£l M£áaU¡F tÇÉâ¥ò(ãÇî
147,171,198B), mDkâ tH§fš (ãÇî 148),
gŠrha¤Jfis cUth¡Fjš (ãÇî 4,6,8,101,217,218),
Ô®khd§fis u¤J brŒjš(ãÇî 202,203), gjÉ
Ú¡f« brŒjš (ãÇî 204,205), ïlxJ¡ÑL - RH‰á
Kiw (ãÇî 11), Mtz§fŸ (ãÇî 92,94,99)
ngh‹wt‰¿š mâfhu§fŸ bfhL¡f¥g£LŸsJ.
v § f s J Ã ® t h f f l i k f i s K i w a h f
eilKiw¥gL¤Jtj‰F nk‰f©l mâfhu§fŸ
jilahf cŸsJ. nkY« kht£l M£áaU¡F
bfhL¡f¥g£l mâfhu§fŸ muáaš rhrd
r£l¤â‰Fvâuhfî«,j‹Å¢irahfî«cŸsJ.

C u h £ á M Œ t h s U ¡ F b f h L ¡ f ¥ g £ l
m â f h u § f i s j Ä H f m u R c l d o a h f
âU«g¥bgwnt©L«. mij Û©L« v§fS¡F«,
x‹¿a k‰W« kht£l gŠrha¤JfS¡F«
bfhL¡f¥glnt©L«. nj®ªbjL¡f¥g£l
Cuh£áfË‹ Ûjhd òfh®fis ÉrhÇ¡f kht£l«
k‰W« khÃy msÉš Fiw Ô®¡F« Miza«
x‹iwV‰gL¤jnt©L«.
Cuh£áfŸ Ra murh§f§fshf brašgl
TLjš Ãâ xJ¡f¥gl nt©L«:
Cuh£áfS¡fhd khÃy muá‹ Ãâ rjåj«
mâfÇ¡f¥g£L tH§f¥glnt©L« v‹w Kjyh«,
ïu©lh« k‰W« _‹wh« khÃy Ãâ Miza¤â‹
gÇªJiuÆ‹ ÛJ muá‹ nghJkhd elto¡ifia¡
n f h U » n w h « . k h Ã y Ã â M i z a ¤ â ‹
gÇªJiufis ftd¤âš bfh©L Cuh£áÆ‹
j§Fjila‰w Ã®thf« k‰W« ts®¢á¥ gÂfS¡F
nghJkhd Ãâahf 1996 M« M©L 8 rjåjkhf
ïUªj khÃy muá‹ cŸsh£áfS¡fhd Ãâ,
j‰nghJjh‹ 10.5 rjåjkhff ca®¤j¥g£LŸsJ.
1996-ÈUªJ Ãâ mâfÇ¡f¥glhjij fU¤âš
bfh©L x›bthU M©L« 1 rjåjkhf mâfÇ¥ò
vd fz¡»£L j‰nghJ cldoahf 18 rjåjkhf
ca®¤j¡ nfhU¡»nwh«. k¤âa khÃy muá‹
Cuh£áfS¡fhd â£l Ãâ Cuh£áfis neuoahf
b r ‹ w i l í « t i f Æ š Ã ® t h f k h ‰ w «
bfh©Ltu¥gl¡nfhU»nwh«.
Cuh£áfS¡fhd x¥gil¡f¥g£l / g»®ªJ
bfhŸs¥gL« tUthŒ ïd§fŸ: tUthŒ
ïd§fshd jytÇ, jynkš tÇ, K¤âiu¤ jhŸ
nkštÇ (80 rjåj«). nfË¡if tÇ (70 rjåj«),
k‰W« fÅk§fŸ Ûjhd cÇk¡ f£lz« (100%)
ïit tUthŒ¤Jiw, kht£l rh®gâths®, t®¤jf
tÇ¤Jiw k‰W« òÉÆaš k‰W« Ru§f¤Jiwahš
Cuh£á x‹¿a§fŸ _y« »uhk Cuh£áfS¡F
_‹W khj¤â‰bfhUKiw x¥gil¡f¥gl
nt©L«. Mdhš ïªj Ãâ, khÃy muá‹
ÃâÃiyia¡ fhuz« fh£o F¿¤j fhy¤âš
gšntW Cuh£áfËl« x¥gil¡f¥glhjjhš
Cuh£áfŸ bgU« Ãâ beU¡foia¢ rªâ¤J
tU»‹wd. ït‰iw rÇ¡f£Ltâš fhyjhkj«,
g»®ªjË¥gâš rk¢Óu‰w Ãiyia jÉ®¡f ïªj Ãâ
Óuhfî« Éiuthfî« Cuh£áfis br‹wilí«
tifÆš brašgl nt©L« vd gÇªJiu¡»nwh«.
Cuh£á murh§f mik¥òfS¡F brhªjkhd
ï›tÇÆd§fŸ mªjªj JiwÆš tNÈ¡f¥g£L
muR fUñy¤âš nr®¡f¥g£L khÃy g£b#£oš
ï l « b g W » ‹ w d . ï « K i w ¡ F k h ‰ w h f
tNÈ¡f¥gL« ï›tUthŒ ïd§fis neuoahf
Cuh£áfŸ fz¡»‰F tuî it¡f nt©L«
v‹gJv§fsJK¡»a¡nfhÇ¡ifahF«.
gaÜ£lhs® g£oaš KGikahf Cuh£áÆl«
x¥gil¡f¥gl nt©L« : å£L trâ¤ â£l« k‰W«
ãw â£l§fŸ F¿¤J Cuh£á k‰W« »uhkrig
ïWâ brŒí« gaÜ£lhs® g£oaš, vªjÉj muáaš,
rhâa k‰W« trâ gil¤njhÇ‹ ïilôW ïšyhJ
KoîbrŒa¥glnt©L«.
tWik¡ nfh£o‰F¡ ÑGŸst®fŸ g£oaš Cuh£á
k‰W« »uhk rigahš k£Lnk ïWâbrŒa¥gl
nt©L« : jFâahd FL«g§fŸ k£Lnk
ï¥g£oaÈš ïl« bgWtij »uhk Cuh£áfŸ Äf¢
rÇahd KiwÆš brŒa Koí«. »uhk rig ïWâ
brŒj g£oaiy vªjÉj kh‰wKÄ‹¿, muáaš f£á
FW¡ÑL ï‹¿ khÃy, k¤âa muRfŸ V‰W¡bfhŸs
nt©L«muR¤JiwfŸïâšjiyÆl¡TlhJ.
Cuh£áfËš bg© k‰W« jÈ¤ jiyt®fŸ
Rjªâukhf brašgLtJ cWâbrŒa¥gl
nt©L« :
ïªâa muR 73tJ k‰W« 74tJ muáayik¥ò
â U ¤ j § f Ë š m â f h u ¥ g u t y h ¡ f « v ‹ w
f©nzh£l¤ij mË¤âU¡»‹wJ. ïâš
K¡»akhf bg©fS¡F 33% ïl xJ¡ÑL
jÈ¤JfŸ k‰W« gH§Fo ïd k¡fS¡F« xJ¡ÑL
ngh‹wit cWâbrŒa¥g£LŸsJ. ïl xJ¡Ñ£oš
c‰rhfkË¡f¡Toa Éõa« v‹dbt‹whš 33%
xJ¡ÑL bg©fS¡F brŒâUªjhY« 38%
b g © f Ÿ c Ÿ s h £ á ¤ n j ® j š f Ë n y
bt‰¿bg‰WŸsh®fŸ. Mdhš ï›Éõa«
c © i k Æ n y n a b g © f i s
mâfhuKŸst®fsh¡fÉšiy. F¿¥ghf ÉË«ò
ÃiyÆš cŸs jÈ¤JfS«, gH§FoÆd k¡fS«
rkthŒ¥òfŸ bgwÉšiy. bg©fS«, jÈ¤JfS«
Ãiwa rthšfis m‹whl« rªâ¡f nt©oa
Ã®gªj« cŸsJ. Ãiwa nj®ªbjL¡f¥g£l
bg©fŸ mt®fË‹ fzt® ã‹dhnyh mšyJ
mt®fŸ FL«g¤âdÇ‹ M©fŸ ã‹dhnyhjh‹
Ã®thf« brŒ»‹wh®fŸ. M©fŸ ï¢NHšfËš
Ã®thf¤ij ifÆš vL¤JŸsd®. bg©
jiyt®fŸ ÛJ gyrka§fËš bfh^ukhd
jh¡FjšfŸ eilbg‰WŸsJ. Cuh£áfË‹
MŒths®fŸ (kht£l M£áa®) ü‰W¡fz¡fhd
nj®ªbjL¡f¥g£l jiyt®fis gjÉÚ¡f«
b r Œ J Ÿ s h ® f Ÿ . ï U ª j h Y « ò â j h f
10

11
nj®ªbjL¡f¥g£l ü‰W¡fz¡fhd bg©fŸ,
Rjªâukhf brašgl nfhÇ¡if it¤JŸsh®fŸ.
M© Cuh£á cW¥ãd®fË‹ (rhâ, muáaš)
nfhÇ¡iffis, tÊel¤Jjšfis V‰fhj bg©
Cuh£á¤ jiyt®fŸ gy rthšfis rªâ¡f
neÇL»wJ.
gy ü‰wh©L fhykhf bghJ thœ¡ifÆš g§nf‰ò
k‰W« muáaš mâfhu¤âš g§nf‰gâš
ghFgL¤j¥g£l bg©fŸ k‰W« jÈ¤ jiyt®fŸ,
nj®ªbjL¡f¥g£l cŸsh£á jiyt®fshf
Rjªâukhf brašgl mt®fS¡F âw‹,
mâfhu¥gÆ‰á njit. nj®ªbjL¡f¥g£l bg©fŸ,
jÈ¤ k‰W« ãw eÈªj ãÇÉd® áwªj KiwÆš
mt®fsJ cÇikfis Ãiyeh£o brašg£lhš
k£Lnk c©ikahd mo¤j£L #dehafK«, k¡fŸ
m â f h u K « g u t y h ¡ f ¥ g £ l m u r h § f K «
Ãiwnt‰w¥g£ljhf¡fUjKoí«.
Ã®thf mâfhu« : Cuh£á¥ gÂfS¡F (k¤âa,
khÃy muR ÃâíjÉ bgW« â£l§fŸ cŸË£L)
ahbjhU tiuaiwíÄ‹¿ Ã®thf mDkâ mË¡F«
mâfhu« Cuh£á k‹w§fS¡F k£Lnk tH§f¥gl
nt©L«. ïJ r«kªjkhf mâfhÇfS¡F
tH§f¥g£oU¡F« mâfhu§fis Ú¡f nt©L«
vdgÇªJiu¡»‹nwh«.
»uhk Cuh£áÆš njitahd guhkÇ¥ò gÂfis
F¿¥ghf Ä‹rhu f«ã gGJgh®¤jš Ä‹ És¡FfŸ
guhkÇ¥ò ngh‹w gÂfS¡F mªjªj x‹¿a
msÉš nghJkhd gÂahs®fis ÃaÄ¤J
clD¡Fl‹ m¥gÂfŸ brŒJ Ko¡f¥gl
nt©L«. »uhk Cuh£á gÂahs®fŸ, cjÉahs®,
vG¤j®, k¡fŸ ey¥gÂahs®, FoÚ® bjh£o
ïa¡Fd®, J¥òuî gÂahs®fË‹ Äf¡ Fiwªj
kâ¥óâa«cldoahfmâfÇ¡f¥glnt©L«.
»uhk¥ bghJ ts§fŸ, Ú® Mjhu«: mid¤J
bghJÚ® ts Mjhu§fisí« »uhk Cuh£áfËl«
x¥gil¥gj‰fhd r£l¥ãÇî 84 jÄœehL
Cuh£áfŸ r£l¤âš nr®¡f¥gl nt©L«. Cuh£á
murh§f¢ r£l¤â‹ ãÇî 159, 160š bghJ Ãy§fŸ
k‰W« ts§fËš Cuh£á mik¥òfË‹ KoîfŸ /
Ô®khd§fis u¤J brŒanth, kh‰w« brŒanth
kht£l M£áaU¡F tH§f¥g£LŸs mâfhu«
Ú¡f¥glnt©L«.
mid¤J Cuh£áfËY« Cuh£á¡F brhªjkhf
fhLfŸ, Ô®it Éâ¡f¥glhj jÇRfŸ, rhiyfŸ,
RLfhL, ïLfhL, nkŒfhš, kªijbtË, fs¤J
nkL, t©o¥gh£il, njh¥ò, »uhk e¤j« ngh‹w
b g h J , g y V ¡ f ® f z ¡ » y h d Ã y § f Ÿ
Ãy¢Rth‹jhu®fshY«, Çaš v°nl£fhu®fshY«
M ¡ » u Ä ¥ ò b r Œ a ¥ g £ L Ÿ s d . ï ª j
M¡»uÄ¥òfis mf‰Wtj‰F tUthŒ k‰W«
fhtšJiw mYty®fŸ Cuh£á¤ Ô®khd¤â‰F
f£L¥g£L x¤JiH¡f nt©L« v‹w tÊtif
jÄœehL Cuh£áfŸ r£l¤âš ïšiy. ïjdhš
Cuh£á¤ jiyt®fŸ ïªj M¡»uÄ¥òfŸ ÛJ
e l t o ¡ i f v L ¡ f t Ê Æ ‹ ¿ c Ÿ s d ® .
M¡»uÄ¥òfis mf‰W« mâfhu« xU Ã®thf
mâfhukhf Cuh£á jiytU¡nf tH§f¥gl
nt©L«. nkY«, c¢rÚâk‹w Ô®¥ò 2011‹go bghJ
Ãy M¡»uÄ¥òfis mf‰w elto¡if vL¡f
nt©L«.
»uhk Cuh£áí« »uhk tiugl« k‰W« »uhk bghJ
ts§fS« : »uhk tiugl« k‰W« »uhk¥ bghJ
ts§fŸ ngh‹wit F¿¤j Mtz§fis¥
guhkÇ¤JtUtj‰F¤ njitahd mid¤J« »uhk
Cuh£áfËl« x¥gil¡f¥gl nt©L«. »uhk
tiugl§fis kWtif¥gL¤Jjš, Ãy cgnahf
n k y h © i k , b g h J ¢ b r h ¤ J t s § f Ë š
nk‰bfhŸs¥gL« kh‰w§fŸ F¿¤j mid¤J
gÇªJiufS« »uhk rigÆ‹ x¥òjY¡F¥ ãwF
Cuh£áahš nk‰bfhŸS«go mâfhu§fŸ
x¥gil¡f¥gl nt©L«. Cuh£áfŸ k‰W« Cuh£á
x‹¿a§fŸ k£Lnk kzš FthÇfS¡F mDkâ
tH§fî« f©fhÂ¡fî«, mâf Ru©lš k‰W«
r£l Énuhj FthÇfŸ ÛJ elto¡if vL¡fî«
mâfhu«bg‰¿U¡fnt©L«.
rh‹¿jœ tH§Fjš: rhâ, tUkhd¢ rh‹¿jœ
th§F« bghW¥ò tUthŒ¤ JiwÆlÄUªJ
kh‰w¥g£L, Cuh£áfshš tH§f¥gL«go
r £ l ¤ â U ¤ j « b f h © L t u n t © L « .
ïytr¥g£lh tH§Ftj‰F Cuh£á k‹w¤jhš
nj®ªbjL¡f¥g£L mD¥g¥gL« g£oaÈš cŸs
eg®fS¡nf kht£l tUthŒ Ã®thf« g£lh tH§f
nt©L«. òâajhf tH§f¥gL« “g£lh” vJthf
ïUªjhY« Cuh£á k‹w¤â‹ mDkânahL
tH§f¥glnt©L«.
kht£l¤ â£lÄlš FG :
khÃy muR kht£l¤ â£lÄlš FG¡fS¡F nj®jš
el¤âa ã‹D«, ï¤â£lÄlš FG¡fS¡F vªjÉj
b r Œ y g h n l h , m â f h u n k h , Ã â a h j h u n k h
tH§f¥glhjJ ït‰¿‹ brašglh¤j‹ik¡nf
É¤âL«. ïªâa muáaš rhrd¤â‹ Éâ 243 D

12
‹go cUth¡f¥g£LŸs ï«kht£l â£lÄlš
FG¡fS¡F mâfhu« k‰W« flikfis ÉtÇ¤J
cldoahf khÃy muR r£l m¿É¡if (Gazette)
x‹iwbtËÆl¡nfhU»nwh«.
»uhk¥òw FoÆU¥ò trâia nk«gL¤Jjš
· »uhk¥òw ViH k¡fS¡F FoÆU¥ò trâ
V‰gL¤j 300 rJu moÆš gRik åL â£l«
275 rJu moÆš ïªâuh fhªâ Ãidî
FoÆU¥ò â£lK« eilKiw¥gL¤j¥g£L
t U » w J . ï ¤ â £ l ¤ â ‰ F x J ¡ Ñ L
brŒa¥gL« Ãâ Äfî« Fiwthf cŸs
fhuz¤âdhš xU FL«g« ãuntá¡»w
msÉš FoÆU¥ò mikaÉšiy. nkY«,
f £ L k h d b g h U £ f Ë ‹ É i y
mâfÇ¤JŸsjhš ï¤bjhifÆš åLf£o
Ko¡f Koahkš cŸsd®. Mfnt, »uhk¥òw
ViH k¡fË‹ FoÆU¥ò â£l¤â‰fhd
bjhifia ca®¤â 4 y£r« %ghÆš 800 rJu
moÆš mid¤J mo¥gil trâfSl‹
Toa åLfŸ f£l Ãâ xJ¡ÑL brŒa¥gl
nt©L«.
jÈ¤ k¡fŸ nk«ghL
o k¤âa khÃy muá‹ áw¥ò c£TW
â£l¤â‰F xJ¡f¥gL« ÃâÆÈUªJ 30
rjåj Ãâ jÈ¤ cŸsh£áfS¡F xJ¡ÑL
brŒa¥glnt©L«
o áw¥ò c£TW â£l Ãâia ga‹gL¤â jÈ¤
k¡fS¡F ghJfh¥ghd kh©òl‹ Toa
F o Æ U ¥ ò 5 y £ r « k â ¥ ã š f £ o ¡
bfhL¡f¥glnt©L«.
o x U t U l ¤ â š x U g Š r h a ¤ â ‰ F
Fiwªjg£r« 59 jÈ¤ gadhËfS¡F
ï¡FoÆU¥ò mik¤J¡bfhL¡f¥gl
nt©L«.(50x5y£r«= 2.50nfho)
o xU tUl¤âš 20 Ãyk‰w ViH jÈ¤
FL«g§fS¡F áw¥ò c£TW â£l
Ã â Æ È U ª J 2 V ¡ f ® Ã y « t h § »
bfhL¡f¥gl nt©L«. ïªÃy¤â‰F ghrd
trâ, ïytr Ä‹rhu« ngh‹wit brŒJ
ju¥gl nt©L«. ï¤â£l¤â‰F xU
FL«g§fS¡F 10 y£r« åj« xJ¡ÑL
brŒa¥glnt©L«.(20x10y£r«=2nfho)
kâ¥óâa« :
Cuh£ák‹w¥ ãuâÃâfS¡F k¡fŸ nrit¡fhd
mt®fSila ciH¥ã‰F Câakhf Fiwªj g£r«
%.10,000/- tH§f¡ nfhU»nwh«. òâjhf¤
n j ® ª b j L ¡ f ¥ g £ l » u h k C u h £ á ¤
jiyt®fS¡fhd gÆ‰á F¿¥ghf mt®fË‹
mâfhu§fŸ, fz¡F guhkÇ¥ò, T£l§fŸ
el¤Jjš, â£l¢ brayh¡f« ngh‹wt‰¿‰F
njitahd gÆ‰áfŸ x‹¿a msÉš el¤j¥gl
nt©L«.
kfh¤kh fhªâ njáa Cuf ntiy cWâ¤ â£l¤â‹
Ãâ xJ¡Ñ£il mâf¥gL¤â Cuh£á murh§f¤
jiyt®fË‹ntiy¥gSit¡Fiw¡fnt©L«:
· Cuf Câa mik¥ig xU Ãuªju j‹ik
bfh©ljh¡F« neh¡»š bfh©Ltu¥g£l
ï ¤ â £ l ¤ â ‹ g o , â d ¡ T È g Â
nk‰bfhŸS« midtU¡F« ntiy cWâ
brŒa¥gl nt©L«. Câa¤ij fhy
jhkjÄ‹¿ tH§fnt©L«. njáa Cuf
ntiythŒ¥ò â£l¤âš eilbg‰w
g Â f i s m s å L b r Œ t j ‰ F 6
Cuh£áfS¡F xU v‹ÍÅa® v‹gjhš
gÂia msÉ£L bfhL¥gJ fhyjhkj-
kh»wJ. ïjid rÇbrŒa cÇa elto¡if
vL¡fnt©L«.
· njáa Cuf ntiythŒ¥ò¤ â£l¤âš,
gÂÆl¤âš brŒJ ju¥glnt©L« v‹W
Tw¥g£LŸs FoÚ® trâ, kU¤Jt trâ,
Ã H ‰ F i l , F H ª i j f Ÿ f h ¥ g f «
ngh‹wt‰iw khÃy muá‹ ÃâÆÈUªJ
cldoahfbrŒJ¤ju¥glnt©L«.
· gÂ¡F tU« k¡fË‹ v©Â¡if¡F V‰g
nghJkhd gÂahs®fŸ ÃaÄ¡f¥gl
nt©L«.
r£lk‹w k‰W« ghuhSk‹w cW¥ãd® cŸq®
ts®¢á Ãâ: r£lk‹w k‰W« ghuhSk‹w
cW¥ãd®fËl« eh§fŸ nfhUtJ mt®fsJ
bjhFâ nk«gh£L¤ â£l¤âid Cuh£áfŸ _ynk
brašgL¤j nt©L« v‹gnj. r£lk‹w,
ghuhSk‹w cW¥ãd® Ãâ, ts®¢á¥ gÂ¡F
ga‹gL¤j¥gL«nghJ« mªjªj Cuh£á k‹w
ãuâÃâfis f£lha« fyªJ Mnyhá¤J
â£l§fisÃiwnt‰wnt©L«.

13
_‹wL¡F Cuh£áfis ïiz¤jš:
_‹wL¡F Cuh£áfS¡FŸ bjhl®ò V‰gL¤j¥gl
nt©L« »uhkrigÆÈUªJ â£lÄlš Jt§» mJ
»uhk Cuh£á, Cuh£á x‹¿a«, kht£l
Cuh£áfË‹ â£l¤jhš bjhF¡f¥g£L kht£l¤
â£lÄlš FG kht£l¤â‰fhd â£l¤ij¤
jahÇ¡F« Kiw bfh©Ltu¥gl nt©L«.
ts®¢á¥ gÂfS¡F â£lÄlš k‰W« Ãâ
xJ¡ÑLfŸ F¿¤j x£Lbkh¤j eilKiwí«
Cuh£áfË‹ _‹wL¡FfS¡F« bjËthf
muR Miz _y« tH§f¥gl nt©L«. t£lhu
ts®¢á mYtyf¤â‹ mYty®fŸ k‰W«
mt®fsJ nritfŸ »uhk Cuh£áahš
nfhu¥g£lhš jÉu ïªj eilKiwÆš mt®fŸ
vªj¥ g§F« t»¤jš TlhJ. »uhk Cuh£áÆ‹
M©L¤ â£l¤â‹ efš Cuh£á x‹¿a¤â‰F
mD¥g¥g£L kht£l Cuh£áÆl« rk®¥ã¡f¥gl
n t © L « . ï ª j b j h l ® ò x U K ¡ » a
njitahjyhš, jÄœehL Cuh£áfŸ r£l«
1994š _‹wL¡F Cuh£áÆY« bjhl®ig
V‰gL¤j njitahd kh‰w§fŸ bfh©LtUtJ
mtáa«.
kht£l Cuh£áia mâfhuKilajh¡FtJ:
kht£l Cuh£áfË‹ bghW¥ò Mnyhrid
tH§Ftjhf k£L« ïU¥g‰F gâš kht£l
Cuh£áahdJ Cuh£á murh§f« F¿¤J Koî
brŒí« xU mâfhu mik¥ghf fUj¥g£L
C u h £ á f S ¡ F n j i t a h d Ã â Ã ® t h f
gÂahs®fŸ mk®¤j¥g£L, Cuf ts®¢á¤ Jiw
khÅa¡ nfhÇ¡ifÆ‹ Ñœ k‰W« mj‹ Ñœ tU«
mid¤J¤ jiy¥ò k‰W« cg jiy¥òfË‹
Ã â x J ¡ Ñ L f S « k h t £ l C u h £ á Æ l «
x¥gil¡f¥glnt©L«vd¥gÇªJiu¡»‹nwh«.
bghJ¡ fšÉ, kU¤Jt«, bghJ¢ Rfhjhu«, FoÚ®
tH§fš J¥òuî, å£L trâ, Mâ âuhÉl®,
gH§FoÆd® Vida ã‰gL¤j¥g£l tF¥ãd® ey‹,
r¤Jzî, r_f¥ gÂfŸ, Cuf ts®¢á áw¥ò¤
â£l§fŸ, jÇR Ãy nk«ghL, Cuf ntiythŒ¥ò,
V i d a C u f t s ® ¢ á ¤ â £ l § f Ÿ , M â
âuhÉl®fS¡fhd áw¥ò¡ TWfŸ â£l«,
áWghrd«, eåd vÇr¡â Mjhu§fŸ, cŸsh£á
k‹w§fS¡F«, Cuh£á ÃWtd§fS¡F«
xJ¡ÑLfS«, Cuf ts®¢á¤ â£l§fŸ F¿¤j
_yjd¢ bryî ngh‹wit mªjªj kht£l¤âš
kht£l Cuh£áahš â£lÄl¥g£L, brašgL¤j¥gl
nt©L«.
nfush Cuh£áfŸ
n f u s h C u h £ á f S ¡ F g y t i f a h d
mâfhu§fS«, mâfkhd Ãâ xJ¡ÑL« (40% ¡F«
TLjyhd) tH§f¥g£LŸsJ. »uhk rig k‰W«
th®L rigfS¡F tuî bryî¤â£l«, jÂ¡if
m¿¡if, gšntW â£l§fŸ bghJ ntiy¡fhd
â£l kâ¥ÕLfŸ, gadhËfŸ g£oaš ïWâ brŒjš
cŸË£l gyt‰iw Éthâ¡f, Koî vL¡f
mâfhu« tH§f¥g£LŸsJ ïJ jÉu »uhk
ts®¢á¤ â£l§fËš vj‰F K‹DÇik mË¥gJ,
mj‹ ãuâÃâfis¤ nj®î brŒtJ Ãòz®fŸ
cjÉíl‹ â£l m¿¡if jahÇ¥gJ, ts®¢á
m¿¡iffis¤ jahÇ¥gJ M»at‰¿š Koî
brŒí«mâfhuK«»uhkrigfS¡FcŸsJ.
nj®ªbjL¡f¥g£l Cuh£á¤ jiyt®fis gjÉ
Ú¡f« brŒí« mâfhu« muR mâfhÇfS¡F
t H § f ¥ g l É š i y k h w h f , Ú â g â f Ÿ
cŸË£lt®fis¡bfh©l 'M«g£Þbk‹' FG
mik¡f¥g£L mªj¡ FGÉ‰F mâfhu«
mË¡f¥g£LŸsJ. 'M«g£[bk‹' FGÉ‹ fU¤J
nf£fhkš Cuh£áfŸ Ãiwnt‰W« Ô®khd§fis
kh‰wnth,u¤JbrŒanthmuR¡Fmâfhu«ïšiy.
kht£l Cuh£áfS¡F mâf mâfhu§fŸ
tH§f¥g£LŸsJ. kht£l â£lÄlš FGÉ‹
jiyt® kht£l Cuh£á¤ jiyt® jh‹. khÃy
muR, khÃy msÉyhd â£l§fis jahÇ¡F«
nghJ kht£l â£lÄlš FGÉ‹ gÇªJiufisí«
K‹bkhÊjšfisí« f©o¥ghf fz¡»š
vL¤J¡ bfhŸs nt©L«. khÃy muá‹
â£l§fŸ mkšgL¤j¥gLtij f©fhÂ¡f,
kâ¥ÕL brŒa kht£l â£lÄlš FGÉ‰F
mâfhu«c©L.
_‹wL¡F Cuh£áfËilna bjhl®ò c©L. »uhk
Cuh£á¤ jiyt®fŸ, x‹¿a Cuh£á¡ FGÉš
cW¥ãduhfî«, x‹¿a Cuh£á¤ jiyt®fŸ
kht£l Cuh£á¡ FGÉš cW¥ãd®fshfî«
cŸsd®. Cuh£á¤ jiyt®fS¡F khj Câakhf
Rkh®%.5000/-tiutH§f¥gL»wJ.
jÄHf Cuh£á murh§f¥ bg© jiyt®fŸ
T£lik¥ò
jÄœehL jÈ¤ cŸsh£á k‹w¤ jiyt®fŸ
T£lik¥ò
Cuh£á¤ jiyt®fŸ T£lik¥òfË‹
r«nksd« - jÄœehL

14
khÃy muá‹ bkh¤j tÇ tUthÆš 30 ÉG¡fh£il
c Ÿ s h £ á f S ¡ F x J ¡ f n t © L « v ‹ W
r£l¥nguitÆš kh®¡á°£ f«ôÅ°£ f£á
cW¥ãd® ïuh. m©zhJiu nf£L¡ bfh©lh®.
â§fs‹W cŸsh£á¤Jiw khÅa¡ nfhÇ¡if ÛJ
eilbg‰wÉthj¤âšmt®ngáaJtUkhW:
efukakhjÈš jÄœehL ntfkhf ts®ªJ tU«
khÃy« MF«. ïªâah msÉš 3tJ ïl¤âš cŸs
ïªj khÃy« mnefkhf KjÈl¤âš tUtj‰fhd
thŒ¥òfŸ cŸsjhf bfhŸif És¡f¡ F¿¥ãš
Tw¥g£LŸsJ. khefuh£á gFâfËš 57%
k¡fS¡F«, efuh£á gFâÆš 32% k¡fS¡F«,
ng%uh£áfËš 16% k¡fS¡F k£Lnk Rfhjhukhd
fÊ¥ãl trâ cŸsJ. ïâš TLjš ftd« brY¤j
n t © L « . J ¥ ò u î ¥ g Â a h s ® f Ë ‹ g Â
Ãakd§fismâf¥gL¤jnt©L«.
jÄœeh£oš 40MÆu« fhÈ¥ gÂÆl§fis Ãu¥g
elto¡if vL¡f¥g£LŸsjhf khÃy muR
T¿íŸsJ. cŸsh£áfËš fhÈahf cŸs
20MÆu¤â‰F« nk‰g£l ïl§fisí« Ãu¥g
nt©L«. khefuh£á, efuh£á kU¤JtkidfŸ
nk«ghL nghâa cgfuz§fŸ th§FtJ, bl§F,
knyÇah cŸË£l bfhR¡fŸ _y« guî« nehŒfis
f£L¥gL¤j vâ® fhy¤âš TLjš elto¡if
vL¡f¥glnt©L«. cjhuz¤â‰F kJiu
khefuh£áÆš 17 kf¥ngW kU¤Jtkid¡F xnu
M«òy‹°jh‹ cŸsJ. á.o. °nf‹ it¥gJ vd
Koî brŒj ã‹dU« Tl mj‰F njitahd f£ol
trâ ïšyhj Ãiy Úo¡»wJ. bghJthf gUtkiH
jt¿É£l ÃiyÆš nfhil¡fhy« Jt§»íŸs
ÃiyÆš jÄHf« KGtJ« FoÚ®¤ j£L¥ghL
V‰gLtj‰fhd Mg¤J cŸsJ. vdnt, ngh®¡fhy
mo¥gilÆš cÇa elto¡if vL¤J njitahd
ïl§fËš MœJis »zWfŸ cŸË£litfŸ
mik¤âl nt©L«. âU¥ó® khefuh£á FoÚ®
ãu¢ridia¤ Ô®¡f nk£L¥ghisa¤âÈUªJ
j©Ù® bfh©L tªJ òâa eh‹fhtJ FoÚ®
â£l¤ij cUth¡f nt©L«. âU¥ó® nk«gh£L¡
fHf« _y« FoÚ® ÉÃnahf« eilbgW«
gFâfS¡F muR V‰bfdnt Ã®zÆ¤j ÉiyÆš
TLjš FoÚ® xJ¡ÑL brŒa nt©L«. kJiu
khefuh£á¡F Kjyik¢r® V‰bfdnt 250 nfho
%ghŒ tH§» 116 nfho %ghŒ tiu gÂfŸ
eilbg‰W tU»wJ. 2013-14š ïu©L ghy¤â‰F
130 nfho %ghia jÄHf Kjšt® tH§»ÆU¡»wh®.
mj‰fhf kJiu khefuh£á k¡fŸ rh®ãš mtU¡F
e ‹ ¿ b j Ç É ¤ J ¡ b f h Ÿ » n w ‹ . k J i u
khefuh£áÆš nfh¢ril Kjš Éuf}® tiu 8 ».Û.
öu¤âš 67 ïl§fËš kJiu khefuh£á Ã®thf«
fÊîÚiu itif M‰¿š gy M©Lfshf É£L
tU»wJ. ïjdhš Ãy¤jo Ú® e¢R¤ j‹ik
m i l ª J Ÿ s J . v d n t , R ‰ W ¢ N H š
ghâ¡f¥g£LŸsJ. j‰fhÈfkhf ïjid jL¤J
itifah‰¿š ïUòwK« thŒ¡fhš f£o fÊîÚiu
R¤âfÇ¡F« Ãiya¤â‰F bfh©L bršy
nt©L«. 2006ÈUªJ fh‹£uh¡£ gÂ, mj‹ ã‹
âd¡TÈahf kJiu khefuh£áÆš 600 ngU¡F«
n k š g Â a h ‰ ¿ t U » w h ® f Ÿ . ï t ® f i s
Ã u ª j u ¥ g L ¤ j á I o í r h ® ã š t H ¡ F
bjhL¡f¥g£llJ.
ïijaL¤J kJiu khefuh£áÆš 309 ngiu J¥òuî
bjhÊyhs®fS¡F Ãuªju¥gL¤j bjhÊyhs®
MŒths® c¤juÉ£LŸsh®. muR jiyÆ£L
ït®fis Ãuªju¥gL¤Jtj‰fhd c¤juîfis
tH§»l nt©L«. kJiu khefuh£á Ã®thf«
btË¥gil¤j‹iknahL áwªj Ã®thfkhf
brašgLtijcWâ¥gL¤jnt©L«.
cŸsh£á¤Jiw mik¢r® nf.ã.KDrhÄ:
jÄHf¤ij bghW¤jtiuÆš mâKf muR
bghW¥ng‰w flªj 23 khj¤âš všyh Ã®thfK«
btË¥gilahfelªJtU»wJ.
m©zhJiu: ïªâa muáaš r£l¤jhš
_ ‹ w h t J m u r h § f k h f c Ÿ s h £ á f Ÿ
m § Ñ f Ç ¡ f ¥ g £ L ï u © L g ¤ j h © L f Ÿ
KoªJŸsd. cŸsh£á ÛJ k¤âa, khÃy muRfË‹
f£L¥ghLfŸ mâf« cŸsJ. F¿¥ghf Cuh£á ÛJ
Cuf ts®¢á¤Jiw f£L¥ghL mâfkhf cŸsJ.
ïJ Cuh£á Rakhf ïa§Ftj‰F jilahf cŸsJ.
ïij jÉ®¡F« tifÆš Cuf ts®¢áÆÈUªJ
C u h £ á ¤ J i w i a ¥ ã Ç ¤ J C u f , e f u
bkh¤j tUthÆš 30 ÉG¡fh£il
cŸsh£áfS¡F xJ¡Ff
- ïuh. m©zhJiu

15
cŸsh£áfS¡F vd¤ jÅahdbjhU xU
mik¢rf« cUth¡f¥gl nt©L«. bgUthÇahd
Cuh£áfËš brhªj tÇ k‰W« tÇÆšyhj tUthŒ
Äfî« brh‰gnk. K¤âiu¤jhŸ nkštÇ, nfË¡if
tÇ, fÅ k§fŸ ïU¡f¡ Toa ïl§fËš
ÓÅanu{cŸË£l x¥gil¡f¥g£l tUthŒ
FiwthfntcŸsJ.
ïªâa muáaš r£l¤jhš
_‹whtJ murh§fkhf
cŸsh£áfŸ m§ÑfÇ¡f¥g£L
ïu©L g¤jh©LfŸ
KoªJŸsd. cŸsh£á ÛJ
k¤âa, khÃy muRfË‹
f£L¥ghLfŸ mâf« cŸsJ.
F¿¥ghf Cuh£á ÛJ Cuf
ts®¢á¤Jiw f£L¥ghL
mâfkhf cŸsJ.
nk‰brhšY« x¥gil¡f¥g£l tÇ tUthÆš flªj
fhy§fËš _‹¿š xU g§F k£Lnk Cuh£á¡F
tH§f¥g£LŸs Ãiyia kh‰¿ j‰nghJ _‹¿š
ïu©L g§F tH§f¥g£L tUtJ tunt‰f¤j¡fJ.
x¥gil¥ò tUthia 'jhŒ â£l«' cŸË£l jÄHf
muá‹ â£l§fS¡F âir âU¥ghkš KGtJnk
cŸsh£áfS¡F tH§f nt©L«. nkY« x¥gil¥ò
tUthia â£l« rhuh bryîfS¡F âir
âU¥g¡TlhJ.
F¿¥ghf thfd« th§FtJ cŸË£lit ïâš
ml§F«. 1997« M©L Kjš khÃy Ãâ Miza«
gÇªJiuÆnyna bkh¤j khÃy tÇtUthÆš
Kjyh©L 8%, bjhlU« M©LfËš M©L¡F
xU rjÉ»j« mâf¥gL¤âl gÇªJiu¡f¥
g£oUªjJ. gÇªJiu KGikahf V‰W¡bfhŸtjhf
m ¥ n g h i j a j Ä H f m u R r £ l k ‹ w ¤ â š
cWâaË¤jnghâY« Ãâ Miza g»®î
ca®¤j¥glhkš 8 rjÉ»j¤ânyna Ã‹W É£lJ.
j‰nghJjh‹ 9 rjÉ»jkhfî«, ïªjh©L 10
rjÉ»jkhf ca®¤j¥g£L m¿É¡f¥g£LŸsJ.
ïJ nghJkhdjhf ïšiy. ïªj Ãâ¥ g»®it
Cuh£áfS¡F neÇilahf tH§f nt©L«. ntW
vªj khÃy¤ â£l§fS¡F« ga‹ gL¤Jtij
jÉ®¡fnt©L«.
cŸsh£áfS¡F nfus¤âš 40 rjÉ»j« Ãâ
xJ¡f¥gL»wJ, ekJ khÃy¤âš 30 rjÉ»j khf
c a ® ¤ â t H § f n t © L « . C u h £ á f i s
f£L¥gL¤J« jÄHf Cuh£áfŸ r£l¤â‹ go
Cuh£áfË‹ MŒths® gÂ kht£l M£áaÇl«
x¥gil¡ f¥g£LŸsJ. ïJ jÉ®¡f¥gl nt©L«.
kht£l Ã®thf« vD« guªJg£l bghW¥ig t»¡F«
kht£l M£áauhš, Cuh£áfË‹ MŒths®
gÂia, Cuh£á Ra murh§f¤ij Ãiyeh£ol
ga‹gL¤âlhj Ãiyna bjhl®»wJ. khwhf,
Cuh£áfis f©fhÂ¡F« mâfhu¤ij cjÉ
ïa¡Fe® (Cuh£áfŸ), cjÉ ïa¡Fe® (jÂ¡if),
t£lhu ts®¢á mYty® (»uhk Cuh£áfŸ), Jiz
t£lhu ts®¢á mYty® M»nahÇl« muhrizfŸ
_y« tH§»íŸsd®. Cuh£á Ã®thf« r«kªj¥g£l
gšntW ãu¢ridfËš, Cuh£áfË‹ MŒths®
bjËthf MuhahJ, nk‰brh‹d mYty®fË‹
kâ¥Õ£o‹mo¥gilnynaKobtL¡»‹wd®.
ïj‹ fhuzkhf »uhk Cuh£áfŸ, »uhk Cuh£á¤
jiyt®fŸbgU«ghâ¥ã‰FŸsh»tU»‹wd®.
mik¢r® nf.ã.KDrhÄ: Cuh£á k‹w¤
jiyt®fS¡F Ãiwa Rjªâu« ïU¡»wJ. m¥go
bfhL¡f¥g£l Rjªâu« tiuaW¡f¥gl nt©L«
v‹gj‰fhf¤jh‹ jÂ¡if ïU¡»wJ. xU
kÅjD¡F msî¡F mâfkhd Rjªâu« bfhL¤J
mt® ÉU¥g¤â‰FÉ£lhš mªj Rjªâu«
r®thâfhÇahfkh¿ÉL«. Rjªâu« msî¡F
ïU¡fnt©L« v‹gj‰fhf¤ jh‹ ï›tsî
jÂ¡ifïU¡»wJ.
m©zhJiu: tw£áahš ghâ¡f¥g£l 31
kht£l§fËš 100š ïUªJ 150 eh£fshfî«,
âd¡TÈí« %. 148/-Mf ca®¤j¥g£LŸsJ.
nkY« ïªj â£l¤â‹go %.6341.80 nfhoÆš
% . 4 2 . 8 5 n f h o k Å j r ¡ â Æ ‹ M £ f Ÿ
cUth¡f¥gL« v‹gJ k»œ¢á¡FÇaJ. 100 ehŸ
ntiy¤â£l¤âš tH§f¥gL« TÈ Fiwthf
cŸsJ. mijí« mâf¥gL¤jnt©L«. v§F«
%.132 TÈ tH§f¥glÉšiy. nkY« ng%uh£á¡F«
ïªjâ£l¤ijÉÇîgL¤jnt©L«.
mik¢r® nf.ã.KDrhÄ: xU ešy fU¤ij
bghJîilik f£áia¢ nr®ªj r£lk‹w cW¥ãd®
T¿ÆU¡»wh®. jÄHf¤âš vªj â£l§fŸ tªjhY«
mªj â£l§fis Kjšt® KGikahf brašgL¤â
tU»wh®. bfhŸif ßâahf khWg£l fU¤J¡fis
bfh©l Kjšt®fŸ gšntW khÃy§fËš cŸsd®.
m¥go cŸst®fËš bjhÊyhs® fS¡fhf
ghLgL»nwh« v‹W áy® brhšÈ¡bfhŸ»wh®fŸ.
c©ikahf bjhÊyhs® eyÅš jÄHf Kjšt®

16
jh‹ m¡fiwíl‹ cŸsh®. vdnt jh‹ k¤âa
muá‹ kfh¤kh fhªâ Cuf ntiy cWâ¤â£l¤âš
jÄHf¤âš 40 nfho ng® ciH¡»wh®fŸ. k¤âa
muR tF¤j bkh¤j kÅj eh£fisÉl mâfkhf
cŸsJ. nk‰F t§f¤âš ïªj eh£fŸ ïijÉl
Fiwî. k‰w khÃy§fËY« ïJ Fiwthf¤jh‹
cŸsJ. k¤âa muR vªjsÉ‰F jÄHf¤ij
tŠá¡»wJ v‹gJ bjÇí«. cwî v¥go ïUªjhY«
khÃy muá‹ brašgh£odhš r£l¤â‹ thÆyhf
b f h L ¡ f n t © o a Ã â i a f £ l h a «
bfhL¡fnt©L« v‹w Ãiyia k¤âa muR¡F
Kjšt® cUth¡»ÆU¡»wh®. ïªâah KGtJ«
k¤âa muR ïªj â£l¤â‰F %.31MÆu« nfho
xJ¡»íŸsJ. mâš Rkh® %.6 MÆu¤â 345
nfhoia jÄHf¤â‰F xJ¡»íŸsJ. fhuz«
ciH¡»‹w t®¡f« ï§F ïU¡»wJ. 40 nfho
k¡fŸ ciH¥gjhš flªj M©L %.5430 nfhoia
xJ¡»a k¤âauR ïªjh©L %.6345 nfhoia
xJ¡»íŸsJ. x£Lbkh¤jkhf xJ¡f¥g£l
bjhifÆšïJ19.1ÉG¡fhlhF«.
m©zhJiu : ãujk kªâÇ »uhk rhiy trâ
â£l¤â‹ Ñœ 4 M©LfS¡F ã‹d® Ãâ
bgw¥g£LŸsJ. Mdhš, flªj fhy âKf muR ïªj
Ãâia bfh©L rhiyfŸ nghl vªj Ka‰áí«
vL¡fÉšiy. Kjšt® K‹Ka‰á fhuzkhf
ïj‰fhd Ãâia bg‰WŸsJ. Cuh£á rhiyfËš
k© rhiy, brŠruŸ rhiy, f¥ã¢rhiy
M»at‰iw jh®¢rhiyahfî« fh‹ÑÇ£ rhiyahf
kh‰¿L« tifÆš Ãâ xJ¡ÑL brŒa nt©L«.
fšÉ ÃWtd§fËÈUªJ å£L tÇ, brh¤J tÇ
tNš brŒtâš 2011-12š 16.93 ÉG¡fhL tÇnf£ò«
tNš v‹gJ 14.93 ÉG¡fhlhfî« ÃYit 1.25
ÉG¡fhlhfî« cŸsJ. 2012-13š 20.05« tNš
v‹gJ 14.89 ÉG¡fhlhfî« ÃYit v‹gJ 3.96
ÉG¡fhlhfî« cŸsJ. fšÉ f£lz« gy kl§F
ca®¤j¥g£LŸs ÃiyÆš tÇnf£ò k£L«
M©L¡F 10 rj« ca®î v‹w msÉnyna cŸsJ.
ïJmâfÇ¡f¥glnt©L«.
ÃYitÆš cŸs bjhiffŸ tNÈ¡f¥gl
nt©L«. mªj bjhifia cŸsh£áfS¡F
ga‹gL¤j nt©L«. k¤âa khÃy muá‹ áw¥ò
c£TW¤ â£l¤â‰F xJ¡f¥gL« ÃâÆÈUªJ 30
rjÉ»j« Ãâia jÈ¤ cŸsh£áfS¡F xJ¡ÑL
brŒa¥gl nt©L«. áw¥ò c£TW¤â£l Ãâia
ga‹gL¤â jÈ¤ k¡fS¡F ghJfh¥ghd
FoÆU¥òfis f£o¡ bfhL¡f nt©L«. xU
tUl¤âš xU gŠrha¤J¡F 50 jÈ¤ gadhËfŸ
v‹w msÉš ïªj FoÆU¥òfŸ mik¤J¡
bfhL¡f¥gl nt©L«. xU tUl¤âš 20 Ãyk‰w
ViH jÈ¤ FL«g§fS¡F áw¥ò c£TW¤â£l
ÃâÆÈUªJ 2 V¡f® Ãy« th§»¡ bfhL¡f¥gl
nt©L«.
ïªj Ãâ¥ g»®it
Cuh£áfS¡F neÇilahf
tH§f nt©L«. ntW vªj
khÃy¤ â£l§fS¡F« ga‹
gL¤Jtij jÉ®¡f nt©L«.
cŸsh£áfS¡F nfus¤âš 40
rjÉ»j« Ãâ xJ¡f¥gL»wJ,
ekJ khÃy¤âš 30 rjÉ»j khf
ca®¤â tH§fn t©L«.
mik¢r® nf.ã. KDrhÄ: ï§nf kÅj ciH¥ò
eh£fŸ 20.03.2013 tiu jÄHf¤âš 40nfho kÅj
r¡â eh£fŸ cUth¡f¥g£ LŸsd. ïªj kÅj
eh£fŸ cUth¡f¥g£lij msî nfhyhf it¤J
tU« Ãâah©oš k¤âa muR 42.85 kÅj r¡â
eh£fis cUth¡fnt©L« v‹w ïy¡if
Ã®zÆ¤JŸsJ. Mdhš ãw khÃy§fis
bghW¤jtiu Mªâuh 31 nfho, uh#°jh‹ 21 nfho,
bjhÊyhs®fŸ Ãiwªj khÃykhd nk‰F t§f¤âš
23 nfho, ïlJ rhÇ muáaš tYthf cŸs
nfushÉš 9 nfho, f®ehlf« 7 nfho, F#uh¤ 3
nfhoahF«. vªj¥ gÂahdhY« mâš k¡fis
<LgL¤j¡ Toa khÃykhf jÄHf« cŸsJ.
vdntjh‹mâfkÅjr¡âeh£fŸï§FcŸsd.
m©zhJiu: áw¥ò c£TW â£l¤âš ïUªj jÈ¤
k¡fS¡F Ãy« th§»¤jU« nghJ, Ãy¤â‰fhd
ghrd trâ, ïytr Ä‹rhu« brŒJju¥gl nt©L«.
nj®ªbjL¡f¥g£l jÈ¤ Cuh£á¤ jiyt®fŸ
Rjªâukhf brašglî« âwikfis ts®¤J¡
b f h Ÿ t j ‰ F k h d g Æ ‰ á i a k h Ã y m u R
tH§fnt©L«. r£lk‹w cW¥ãd® nk«gh£L Ãâ
bjhFâ nk«gh£L ÃâÆÈUªJ r£lk‹w
cW¥ãd®fS¡F tH§f¥gL« 2 nfho â£l¥
gÂfËš f£ol¥ gÂfis vªj xU x¥gªjjhuU«
bl©l® vL¥ gj‰F K‹tu kW¡»wh®fŸ. ïjdhš
cÇa fhy¤âš f£ol§fS¡F xJ¡f¥gL« gÂfŸ
Ko tiltâšiy. vdnt, ïJ F¿¤J kW
kâ¥ÕLfiscUth¡fnt©L«.
- Mjhu«: Ô¡fâ®, 2.4.13

17
Kânah® cjÉ¤ bjhif, fšÉ cjÉ¤ bjhif
ngh‹w áy muR cjÉ¤ â£l§fŸ gz toÉY«,
mÇá, nfhJik, k©bz©bzŒ, vÇthí cUis,
Orš, cu« ngh‹witfS¡fhd khÅa« bghUŸ
toÉY« tH§f¥gL« j‰nghija eilKiwia
kh‰¿, mid¤J khÅa§fisí«, ey cjÉ¤
â£l§fisí« gz toÉš k£Lnk k¡fS¡F
tH§f¤ â£lÄ£LŸsJ, ika muR. neuo¥
gz¥g£Lthlh â£l« vd¥ bgaÇl¥g£LŸs
ï¤â£l«, c§fŸ gz« c§fŸ ifÆš vd¡
f t ® ¢ á f u k h d K i w Æ š k ¡ f Ÿ k ¤ â Æ š
m¿Kf¥gL¤j¥gL»wJ. ïjid Kj‰f£lkhf
F¿¥g£l 51 kht£l§fËš vâ®tU« #dtÇ 1, 2013
Kjš m¿Kf¥gL¤jî«, 2013-M« M©o‹
ïWâ¡FŸ ehbl§»Y« bfh©Ltuî« ika muR
â£lÄ£LŸsJ.
ešy gh«ò glbkL¤J MLtij¥ gh®¥gJ
mHfhfî« ft®¢áahfî« bjÇªjhY«, mjid¡
ifÆbyL¤J¡ bfhŠr KoahJ. mjid¥
ngh‹wJjh‹ ïªj¤ â£lK«. c§fŸ gz« c§fŸ
ifÆš v‹w ïªj¡ ft®¢áfukhd brhšyL¡»‹
ã‹nd, bghJ ÉÃnahf¤ â£l¤ij, mjhtJ nuõ‹
filfisxÊ¤J¡f£L«mgha«kiwªâU¡»wJ.
jÅah®ka«-jhuhska¤ij m¿Kf¥gL¤âa
fhyªbjh£nl nuõ‹ filfË‹ _y« k¡fS¡F¡
»il¤JtU« miuFiwahd czî¥ ghJfh¥ig
x Ê ¤ J ¡ f £ L t i j M £ á a h s ® f Ÿ x U
bfhŸifahfnt fil¥ão¤J tU»‹wd®.
ï¡bfhŸifÆ‹go nuõ‹ m£ilfŸ, btŸis
m£il, g¢ir m£il vd¥ ãÇ¡f¥g£L,
midtU¡Fkhd bghJÉÃnahf¤ â£l«
bgU«ghyhd khÃy§fËš xÊ¤J¡f£l¥g£lJ.
Fiwªj ÉiyÆš czî¥ bghU£fis¥
bg‰WtU« t¿a k¡fË‹ v©Â¡ifia¡
Fiw¡f nt©L« v‹w neh¡f¤njhL, czî¥
ghJfh¥ò¢ r£l« v‹w tŠrfkhd r£l¤ij¡
bfh©L tªjJ, k‹nkhf‹-nrhÅah F«gš.
ïj‰fhfnt, ef®¥òw§fËš ehbsh‹W¡F 29/-
%ghŒ¡F nkY«, »uhk¥òw§fËš 23/- %ghŒ¡F
nkY« TÈ bgWnth® midtU« tWik¡
nfh£L¡F nkny thœtjhf tiuaW¤jJ, â£l
fÄõ‹. ïªelto¡iffË‹ bjhl®¢áahf¤jh‹
n e u o ¥ g z ¥ g £ L t h l h ¤ â £ l «
m¿Kf¥gL¤j¥gL»wJ.
vÅD«, neuo gz¥g£Lthlh¤ â£l¤â‹ Ñœ
j‰nghij¡F 29 ey¤ â£l§fis k£Lnk
bfh©Ltu¥ nghtjhfî« mÇá, nfhJik cŸË£l
nuõ‹ bghU£fS¡F tH§f¥gL« khÅa¤ij
ï¤â£l¤â‹ Ñœ cldoahf¡ bfh©L tu¥
nghtâšiy v‹W« ika muR m¿É¤âU¡»wJ.
ïJ, k¡fŸ k¤âÆš ïªj¤ â£l« v¥gog£l
vâ®Éidia¤ njh‰WÉ¡»wJ vd MH« gh®¡F«
jªâu«jÉuntwšy.
ïªj¤ â£l« KGikahf mkyh¡f¥gL«nghJ,
nuõ‹ filfŸ bgausÉš ïU¡F«. Mdhš,
m ¡ f i l f Ë ‹ C l h f m Ç á , n f h J i k ,
k © b z © b z Œ n g h ‹ w m ¤ â a h t á a ¥
bghU£fis khÅa ÉiyÆš bghJk¡fS¡F
ÉÃnah»¥gJ u¤J brŒa¥g£L, mit jÅah®
kËif¡ filfŸ nghy ïa§F«. ï¤â£l¤â‹go
nuõ‹ m£iljhu®fŸ j‰bghGJ khÅa ÉiyÆš
tH§f¥gL« bghU£fis¢ rªij ÉiyÆš nuõ‹
filfËš th§»¡ bfhŸs nt©L«. mt®fŸ
v‹bd‹d bghU£fis th§»ÆU¡»wh®fŸ
v‹gJ gâî brŒa¥g£L muá‰F mD¥g¥gL«.
mj‹ ã‹, mt®fŸ th§»a mÇá, nfhJik,
k © b z © b z Œ , g h k h Æ š n g h ‹ w
bghU£fS¡fhd khÅa«, mt®fsJ t§»¡
fz¡»šnghl¥gL«.
cjhuz¤â‰F¢ brh‹dhš, xUt® xU »nyh
mÇáia K¥gJ %ghŒ v‹w rªij Éiy¡F
th§Ftjhfî«, mªj mÇáÆ‹ khÅa Éiy _‹W
%ghŒ vdî« it¤J¡ bfh©lhš, bghJ k¡fŸ
khÅa ÉiyiaÉl¡ TLjyhf¢ brY¤âa
bjhifia (%.27/-), muR mt®fS¡F¤ âU¥ã¤
jU«. ïªj khÅa¤ij¥ bgWtj‰F¥ bghJ k¡fŸ
x›bthUtU« Mjh® milahs m£iliaí«,
g£oÅ¢ rhî¡fhd EiHî¢ Ó£L!
“c§fŸ ifÆš c§fŸ gz«” v‹w ft®¢áfukhd brhšyL¡»‹ ã‹nd,
nuõ‹ filfis xÊ¤J¡ f£L« Ôaneh¡f« kiwªJŸsJ
neuo¥ gz¥g£Lthlh â£l«:
- bršt«

18
t§»¡ fz¡ifí« bg‰¿U¡f nt©L«. vÅD«,
ïªj¥ gz¥g£Lthlh bghJk¡fŸ nuõ‹ filÆš
b g h U £ f i s t h § » a ï u © L _ ‹ W
eh£fS¡FŸnsna elªJÉlhJ. Fiwªjg£r«
_‹W khj¤â‰bfhU Kiwjh‹ khÅa«
bghJk¡fË‹t§»¡fz¡F¡Fkh‰w¥gL«.
j‰bghGJ nuõ‹ filfËš khÅa ÉiyÆš
tH§f¥gL« czî¥ bghU£fisí«, 10 È£l®
k © b z © b z i a í « x n u j t i z Æ š
th§Ftj‰nf gz¤ij¥ òu£l Koahkš TÈ¤
bjhÊyhs®fS« »uhk¥òw k¡fS« j£L¤
jLkhWtnjhL, gy neu§fËš bghU£fis
th§fhkY« É£LÉL»wh®fŸ. ï¥gog£l ÃiyÆš
t¿at®fisí« ViHfisí« rªij Éiy
b f h L ¤ J c z î ¥ b g h U £ f i s t h § f
nt©Lbk‹w f£lha¤â‰FŸ jŸStJ, nuõ‹
bghU£fis¥ bgWtâÈUªnj mt®fis xJ¡»
it¤JÉL«. ï¤â£l« gÇnrhjid KiwÆš
el¤j¥g£l blšÈÆY«, uh#°jhÅY« »il¤j
m D g t § f Ÿ V i H f Ÿ x J ¡ f ¥ g £ l i j
Ã%ã¤âU¡»‹wd.
ïuh#°jh‹ khÃy« Mšth® kht£l¤âš
mikªJŸs nfh£fhá« v‹w gFâÆš nuõ‹
filfË‹ _y« k©bz©bzŒ tH§FtJ
g Ç n r h j i d Æ ‹ m o ¥ g i l Æ š n e u o ¥
gz¥g£Lthlh â£l¤â‹ Ñœ flªj M©L
bfh©Ltu¥g£lJ. ïj‹go, khÅa ÉiyÆš xU
È £ l ® % . 1 5 / - ¡ F É ‰ f ¥ g l n t © o a
k©bz©bzŒ nuõ‹ m£iljhu®fS¡F rªij
ÉiyÆš (xU È£l® %.50/-¡F) É‰f¥g£lJ.
ï ¤ â £ l « m k Y ¡ F t ª j _ ‹ W
k h j § f S ¡ F Ÿ s h f n t n u õ ‹ f i l f Ë š
k©bz©bzŒ É‰gid mjsghjhs¤J¡F¢
rÇªjJ. m¥gFâÆYŸs mo¤j£L t®¡f¤ij¢
nr®ªj k¡fS¡F¢ rªij Éiyia¡ bfhL¤J
k © b z © b z Œ t h § » ¡ b f h Ÿ t J
f£L¥goahfhkš, mt®fŸ k©bz©bzŒ
th§Ftijna ÃW¤âÉ£ljhšjh‹ ï¢rÇî
V‰g£lJ.
m¥gFâia¢ nr®ªj âd¡TÈahd g¢r‹ á§,
flªj M©L #dtÇ bjhl§» V¥uš Koa 1,000
%ghŒ¡F k©bz©bzŒ th§»ÆU¡»nw‹.
Mdhš, uh#°jh‹ »uhÄa t§»Æš cŸs vdJ
fz¡»š ïJtiu xU igrhTl khÅakhf
tuthfÉšiy. ïÅí« mâf Éiy bfhL¤J
k©bz©bzŒ th§f tÊÆšyhjjhš ÉwF
th§f¤bjhl§»É£nl‹v‹»wh®.
nfh£fhá« gFâÆYŸs ò® »uhk¤ij¢ nr®ªj g¤u«
v ‹ g t ® , n u õ ‹ f h ® L v d J j ª i j Æ ‹
bgaÇYŸsJ. t§»¡ fz¡nfh vdJ bgaÇš
cŸsJ. muR mâfhÇfŸ ïij¡ fh£o vd¡F
khÅa« tH§f kW¥gjhš, eh‹ k©bz©bzŒ
th§FtijÃW¤âÉ£nl‹v‹»wh®.
ï¥gog£l fhuz§fshšjh‹ m¥gFâÆš
k©bz©bzŒ É‰gid rÇªJ nghdJ v‹gij
KjyhË¤Jt¥ g¤âÇiffŸ Tl m«gy¥gL¤âa
ãwF«, munrh, nghÈ nuõ‹ fh®LfS«
k©bz©bzŒ fl¤jY« xÊªjjjhšjh‹
ï ¢ r Ç î V ‰ g £ o U ¥ g j h f î « , ï j ‹ _ y «
k©bz©bzŒ¡F tH§f¥g£L tªj khÅa¤âš
79 rjåj« åzhtJ jÉ®¡f¥g£oU¥gjhfî«,
ïJjh‹ ï¤â£l¤â‹ bt‰¿ba‹W« j«g£l«
mo¤JtU»wJ.
xU òâa â£l¤ij¤ bjhl§F«nghJ V‰gL«
Ã®thf¥ ãu¢áidfshšjh‹ nfh£fhá« gFâia¢
nr®ªj FL«g m£iljhu®fS¡F khÅa«
Kiwahf¡ »il¡fhkš nghÆU¡»wJ. t§»fË‹
Kft®fŸ »uhk¥òw k¡fË‹ å£L thrY¡nf tªJ
k h Å a ¤ i j t H § F t j ‰ F V ‰ g h L f Ÿ
elªJtU»‹wd. vdnt, ášyiw ãu¢áidfis¡
fh£o ï¥gz¥g£Lthlh â£l¤ij vâ®¡f¡ TlhJ
vd thâL»wh®, »uhk¥òw nk«gh£L¤ Jiw
mik¢r®b#Œuh«unkZ.
FL«g m£iljhu®fË‹ thrš fjit¤ j£o
khÅa¥ gz¤ij¡ bfhL¤jhY«Tl, ïªj¤ â£l«
mo¤j£L k¡fË‹ eyD¡F vâuhdJjh‹.
Vbd‹whš, ïªj¤ â£l¤â‹ ikakhd neh¡fnk
czî, cu«, vÇbghUŸ M»at‰iw rªij
ÉiyÆš th§»¡ bfhŸS« f£lha¤â‰F«, kndh
Ã i y ¡ F « k ¡ f i s ¤ j Ÿ Ë É l n t © L «
v‹gJjh‹. muR czî¥ bghU£fis¡ bfhŸKjš
brŒtijí«, mt‰iw khÅa ÉiyÆš nuõ‹
filfË‹ _y« É‰gijí« rªijÆš jiypL
brŒí« elto¡if; vdnt, ïjid ViH ehLfŸ
ifÉl nt©L« v‹gij cyf t§», cyf
t®¤jf¡ fHf« cŸË£l Vfhâg¤âa Ãâahâ¡f
ÃWtd§fŸ bfhŸifahfî« Ãgªjidahfî«
m¿É¤JŸsd. czî¥ bghUŸ khÅa¤ijí«,
muR bfhŸKjiyí« xnu moÆš xÊ¤J¡
fh£odhš, mJ muáašßâahf¤ j‰bfhiy¡F¢
rkkhdjhf ïU¡F« v‹gjhnyna, ït‰iw¡
bfhšiy¥òw tÊÆš xÊ¤J¡f£L« neh¡»š neuo
gz¥g£Lthlh â£l¤ij¡ bfh©L tªâU¡»wJ,
k‹nkhf‹á§F«gš.

19
gzkhf mšyhkš, czî, cu«, vÇbghUŸ
M » a t ‰ i w k h Å a É i y Æ š b g h U s h f
tH§F«nghJ k£Lnk rªijÆš FW¡ÑL
brŒtj‰F thŒ¥ò©L. nuõ‹ filfËš
ÉÃnah»¡f¥gL« czî¥ bghUË‹ Éiy¡F«,
mt‰¿‹ rªij Éiy¡F« ntWghL »ilahJ
v‹w Ãiyia cUth¡F«bghGJ, muR rªijÆš
jiypLbrŒtJKoî¡FtªJÉL«.
gJ¡fš, t®¤jf¢ Njh£l« ngh‹w gy »ÇÄdš
elto¡iffshš czî¥ bghU£fŸ »il¥gâš
bra‰ifahf j£L¥gh£il cUth¡»í«; czî¥
bghU£fË‹ Éiyfis¢ rªijÆš bra‰ifahf
Câ¥ bgU¡»í« bfhŸis ïyhg« r«ghâ¤J tªj
gJ¡fš ÉahghÇfisí« t®¤jf¢ Njhofisí«
f £ L ¥ g L ¤ J « n e h ¡ » š j h ‹ e h b l § F «
ÃahaÉiy¡ filfŸ bjhl§f¥g£ld. m¡filfŸ
ïªj neh¡f¤ij KGikahf Ãiwî brŒí«
t©z« murhš ïa¡f¥glhÉ£lhY«, mÇá,
nfhJik cŸË£l m¤âahtáa¥ bghU£fis muR
bfhŸKjš brŒJ, nuõ‹ filfË‹ _y«
ÉÃnahf« brŒí« eilKiw ïUªJ tUtjhšjh‹,
ViH k¡fS¡F miuFiw czî¥ ghJfh¥ghtJ
»il¤J tU»wJ. neuo¥ gz¥g£Lthlh¤
â£l¤ij m¿Kf¥gL¤Jtj‹ _y« ïªÃiyia¤
âU¥ã¥nghlKaY»wJ,k‹nkhf‹á§F«gš.
ï‹bdhUòwnkh, czî¥ bghUŸfË‹ ÉiyfŸ
rªijÆš caUtj‰F V‰wthW khÅa¤ij
ca®¤â¡ bfhL¡fî« muR K‹ tuhJ. x›bthU
g£b#£oY« g‰wh¡Fiwia¡ Fiw¡f k¡fS¡F
tH§f¥gL« khÅa¤ij bt£o tU« muR, rªij
Éiy¡F V‰g khÅa¤ij ca®¤â¡ bfhL¡F« vd
e«òtj‰F vªj mo¥gilí« »ilahJ. ï¥go¥g£l
ÃiyÆš FL«g m£iljhu®fŸ midtU«
rªijÆ‹ Njh£l¤âš á¡»¤ jÉ¡f nt©oaJ
jÉu, ntW tÊ ïU¡fhJ. F¿¥ghf, t¿a ÃiyÆš
thG« ef®¥òw câÇ¤ bjhÊyhs®fŸ, ïl«bga®ªj
bjhÊyhs®fŸ k‰W« »uhk¥òw§fis¢ nr®ªj ViH
ÉtrhÆfŸ, gH§Fo k¡fŸ M»nah® x‹W, rªij
ÉiyÆš czî¥ bghU£fis th§f nt©L«,
mšyJ g£oÅ »l¡f gH»¡ bfhŸs nt©L« v‹w
Ãiy¡F¤jŸs¥gLth®fŸ.
k¡fS¡F xJ¡f¥gL« x›bthU xU %ghŒ
khÅa¤âY« btW« 15 igrhjh‹ mt®fis¢
br‹W nr®»wJ. Ûâia ïil¤juf®fŸ â‹W
Ô®¤JÉL»wh®fŸ v‹W uhé› fhªâ brhšÈÉ£L¥
nghdij¢ R£o¡fh£o, ïªj ïil¤juf®fis
xÊ¤J, k¡fS¡F xJ¡f¥gL« khÅa« KGikahf
mt®fis¢ br‹W nr®tj‰fhf¤jh‹ neuo¥
g z ¥ g £ L t h l h ¤ â £ l ¤ i j ¡ b f h © L
tªâU¥gjhf¥ Õ‰¿ tU»wJ, fh§»uR F«gš.
czî khÅakhf, cu khÅakhf xJ¡f¥gL« ïªj¥
gz¤ij¡ »uhk¥òw§fËš thG« k¡fS¡F¡
bfh©L nr®¡f jÅah® t§»¤ juf®fŸ
ÃaÄ¡f¥g£L tU»‹wd®. ášyiw t®¤jf¤âš
cŸs ïil¤juf®fis xÊ¡f g‹dh£L
ÃWtd§fŸ; khÅa¤âš òFªJ ÉisahL«
ïil¤juf®fisxÊ¡ft§»¤juf®fŸ!
»uhk¥òw§fis¢ nr®ªj fªJt£o ng®tÊfŸ, cu
ÉahghÇfŸ ngh‹w giHa Ãy¥ãuò¤Jt¡
F « g š f Ÿ j h ‹ t § » ¤ j u f ® f s h f
mtjhubkL¤JŸsd®. ï¡F«gš »uhk¥òw ViH
k¡fis V‰bfdnt gšntW tÊfËš Ru©oí«
VŒ¤J¥ ãiH¤J« tU« ÃiyÆš, khÅa¤
bjhifia KG§» Élhkš, mâš fÄõ‹
mo¡fhkš g£Lthlh brŒth®fsh v‹gnj
rªnjf¤â‰FÇaJjh‹. vÅD«, ït®fË‹
iffËš xU %ghašy, ïu©L %ghašy, Vw¤jhH
1,50,000 nfho %ghŒ khÅa¥ gz¤ij¥ g£Lthlh
brŒí« bghW¥ig x¥gil¤âU¡»wh®, k‹nkhf‹
á§. nuõ‹ filfËš el¡F« czî¡ fl¤jš
CHiyÉl, khÅa¤ij¥ g£Lthlh brŒí«
bghW¥ig¤ jÅahÇl« x¥gil¤âU¡F«
ï¤jhuhskaelto¡ifjh‹Äf¥bgÇaCHyhF«.
t§»¡ fz¡F« Mjh® m£ilí« ïUªjhš CHY«
nkhroí« eilbgwhJ vd k‹nkhf‹ á§ F«gš
e«ik e«g¢ brhš»wJ. Mdhš, ïJ bt‰W¥
ãj‰wš v‹gij üW ehŸ ntiy¤ â£l¤âš
e i l b g ‰ W Ÿ s C H š f Ÿ
m«gy¥gL¤âÆU¡»‹wd. F¿¥ghf, ïªj Mjh®
m£il c©ikahd gadhËfis ey cjÉ¤
â£l§fËÈUªJ m¥òw¥gL¤Jtj‰F¤jh‹
ga‹g£LŸsJ v‹gij t¿a khÃykhd
#h®¡f©oš el¤j¥g£l MŒîfŸ vL¤J¡
fh£L»‹wd. ïªj Mjh® m£il¤ â£l« ïJehŸ
tiu ehlhSk‹w¤â‹ x¥gjiyí« bgwÉšiy;
Ãâ¤Jiw¡fhd ehlhSk‹w Ãiy¡FGî« ïªj
m£il tH§Ftij¢ r£ló®tkhdjhf V‰W¡
bfhŸsÉšiy. khÅa¤ij xÊ¥gijÉl, Mjh®
m£ilfŸ _y« ViHfis xÊ¤J¡ f£LtJ vËJ
v‹gjdhšjh‹, FL«g m£iljhu®fŸ Mjh®
m£ilia¥ bg‰¿Uªjhš k£Lnk khÅa cjÉia¥
bgw Koí« v‹w Ãgªjidia Éâ¤âU¡»wh®,
k‹nkhf‹á§.

neu« fhy« ghuhkš ciH¤J v›tsîjh‹
r«ghâ¤jhY«, »il¡F« TÈia¡ bfh©L¥
nghâa msÉš m¤âahtáa czî¥ bghU£fis
th§Ftnj bgU«ghlhf ïU¡F« ÃiyÆš, btË¢
rªijÆš czî¥ bghU£fË‹ ÉiyfŸ
jhWkhwhf ca®ªJ bfh©nl nghF« ÃiyÆš,
nuõ‹ filfËšTl Fiwªj ÉiyÆš czî¥
bghU£fis th§f KoahJ v‹w Ãiyik k¡fË‹
ÛJ tÈªJ âÂ¡f¥gL»wJ. miuFiw¥
g£oÅnahL nghuhL« k¡fS«, r¤jhd czî
»il¡fhj f®¥ãÂ¥ bg©fS«, nehŠrh‹
FHªijfS« ÃiwªâU¡F« ekJ eh£oš,
mt®fS¡F cÇa czî¥ ghJfh¥ig tH§fhkš,
Vnjh bfhŠr« gz¤ij åába¿ªJ, mt®fis
rªij¢ Njh£l¤âš á¡f it¥gJ v¤Jiz
ga§fukhdJ? Fo¥gH¡f« bgU»tU« ntisÆš,
FL«g¤ jiytÇ‹ bgaÇš t§»Æš nghl¥gL«
khÅa¤ bjhif, czî th§f¥ ga‹gLkh, lh°kh¡
fil¡F¥ nghFkh? Vw¤jhH 70 rjåj k¡fŸ btW«
20 %ghia k£Lnk âd¡ TÈahf¥ bgW»wh®fŸ
v‹w ÃiyÆš, k¡fS¡F¡ »il¤J tªj
miuFiw czî¥ ghJfh¥igí« g¿¥gJ g£oÅ¢
rhîfŸ v‹w nguÊit¤jh‹ V‰gL¤J«. ïªj
mgha¤ij cz®ªJ, c§fŸ ifÆš c§fŸ gz«
v‹w ïªj eatŠrf¤ â£l¤ij¥ gÇnrhjid
mo¥gilÆšTl el¤jÉlhkš, ciH¡F« k¡fŸ
»s®ªbjGªJnghuhlnt©oajUzÄJ.
- òâa #dehaf«, #dtÇ 2013Mjhu«:
20
J¥òuî gÂahs®fŸ 16,726 ng® Ãakd«
»uhk Cuh£áfËš TLjyhf
nguitÆš Kjšt® b#ayÈjh, 110tJ ÉâÆ‹ Ñœ go¤j m¿¡ifÆš T¿ÆU¥gjhtJ:
Rfhjhu ïa¡f¤â‹ Ñœ âl k‰W« âut fÊî nkyh©ik xU K¡»a TwhF«. vdnt jh‹, Cuf
gFâfËš âl¡fÊî nkyh©ik gÂfS¡fhf, ïªj M©L ÃâÃiy m¿¡ifÆš %.150 nfho Ãâ
xJ¡ÑL brŒa¥g£LŸsJ. ïJk£Lk‹¿, âl k‰W« âut¡fÊî nkyh©ik gÂfS¡fhf %.100 nfho
kâ¥Õ£oš xU braš â£l« cUth¡f¥g£L eilKiw¥gL¤j¥gL«. k¤âa muá‹ tÊfh£o
be¿KiwfË‹go 500 FL«g§fS¡F nk‰g£l »uhk Cuh£áfËš %.20 y£r« kâ¥Õ£oš âl k‰W«
âut¡fÊî gÂfis nk‰bfhŸsyh«. k¤âa muR ïªj â£l¤J¡fhf %.100 nfho Ãâ cjÉia
mË¡F« vd vâ®gh®¡»nw‹. ïªj ÃâÆÈUªJ, F¥igfis, k¡F« k‰W« k¡fhj fÊî¥ bghU£fshf
ãÇ¤jš k‰W« m¥òw¥gL¤Jjš, bjU¡fŸ, âwªjbtËfŸ k‰W« R‰W¥òw§fis fÊî¥bghU£ fŸ
ïšyhkš R¤jkhf it¤J¡ bfhŸtJ, fÊîÚiu mf‰Wjš, fÊîÚiu kWRH‰á brŒjš, cu¡FÊ fŸ,
k©òG cu« jahÇ¤jš, rhz vÇthí fy‹fŸ mik¤jš ngh‹w nkyh©ik gÂfis nk‰bfhŸs
elto¡if vL¡f¥gL«.
»uhk§fËš J¥òuî¥ gÂia nk‰bfhŸs j‰nghJ 9,896 J¥òuî¥ gÂahs®fŸ k£Lnk cŸsd®.
vdnt, ï¥gFâfËš J¥òuî¥ gÂia nk‰bfhŸs TLjyhd gÂahs®fis ÃaÄ¥gJ
mtáakh»wJ. ïij fU¤âš bfh©L, k¡fŸ bjhif 3,000¡F« Ñœ cŸs 8,469 »uhk Cuh£áfËš
»uhk Cuh£á¡F TLjyhf xU åjK«, 3,001 Kjš 10,000 tiu cŸs 3,908 »uhk Cuh£áfËš »uhk
Cuh£á¡F TLjyhf ïu©L åjK«, 10,000¡F nk‰g£l k¡fŸ bjhif bfh©l 147 »uhk
Cuh£áfËš »uhk Cuh£á¡F TLjyhf _‹W åjKkhf bkh¤j« 16,726 J¥òuî gÂahs®
gÂÆl§fŸ TLjyhf V‰gL¤j jÄHf muR Koî brŒJŸsJ.
ï›thW, òâjhf cUth¡f¥gL« gÂÆl§fËš gÂ mk®¤j¥gLgt®fS¡F bjhF¥óâakhf khj«
%.2,000 mfÉiy¥goahf %.40 tH§f¥gL«. ïJ k£Lkšyhkš Cuh£áfËš Ä‹r¡âia
ga‹gL¤Jtâš á¡fd¤ij fil¥ão¡F« tifÆš 12,524 »uhk Cuh£áfŸ k‰W« 385 Cuh£á
x‹¿a§fËš NÇa r¡âia¡ bfh©L Ä‹trâ V‰gL¤j muR Koî brŒJŸsJ. ïj‹go, 2013 14«
M©oš 50 Cuh£á x‹¿a§fŸ k‰W« 500 »uhk Cuh£á mYtyf§fËš NÇa r¡âíl‹ Toa
Ä‹trâ V‰gL¤j¥gL«. ïj‰fhf %.9 nfho xJ¡ÑL brŒa¥gL«. ï›thW b#ayÈjh T¿dh®.
-Mjhu«: âdfu‹, 10.4.2013

21
ïu©L %ghŒ¡F òË¥ò Ä£lhŒfis Ãahakhf¥
g§»£L¡ bfhŸtj‹ _y«, 10 ngÇ‹ gáia¥
ngh¡»¡ bfhŸS« fiyÆš ïªj¥ bg©fŸ
ifnj®ªj Ãòz®fsh» É£lh®fŸ. ehf¥g£od«
kht£l« bt§»l§fhš gŠrha¤âš cŸs
bt§»l§fhš, br«ãaneÇ »uhk§fis¢ nr®ªj
ïªj¥ bg©fŸ, R‰¿íŸs gŠrha¤JfËš taš
ntiy brŒj ãwF j§fS¡F¡ »il¡F« brh‰g
tUthia,Ãahakhf¥g»®ªJbfhŸS«KiwïJ.
Ñœntq® gŠrha¤J ôÅaÅ‹ Ñœ tU«
bt§»l§fhš »uhk gŠrha¤âš f©_o¤jdkhf
kzš bfhŸis k‰W« rhFgo gu¥ò FiwªJ
tUtjhš tašbtËfŸ ntfkhf mÊªJ tU«
ÃiyÆš, bgUksî ciH¡F« bg©fŸ nk‰f©l
KiwÆšjh‹ j§fSila ntiyÆH¥ig
rkhË¡»wh®fŸ.
x U f h y ¤ â š g ¢ i r ¥ g n r š v ‹ ¿ U ª j
tašbtËfS¡F¥ gâyhf g¢ir¡ F‹WfS«,
b t ‰ W ¡ F Ê f S « j h ‹ ï ¥ n g h J f h z ¡
»il¡»‹wd. ïªj¥ gŠrha¤âš bgUksÉš
cŸs MââuhÉl ïd k¡fŸ, eZl¤ij¢
rªâ¤jjhš Étrha¤ij ifÉ£L, Étrha¡
TÈfshf kh¿tU»wh®fŸ. rhFgo brŒtjhš
vªj¥ gyD« »il¥gâšiy v‹gjhš, ï¥nghJ
Ã y § f i s i t ¤ â U ¡ F « b g U « g h y h d
cÇikahs®fŸ j§fŸ Ãy§fis jÇrhfnt
É£oU¡»wh®fŸ.
_‹W M©LfS¡F K‹ jÇrhf Él¥g£l Ãy§fŸ
jÅ¤jÅ¤ Ôîfshf ïUªjnghJ, mt‰iw
ga‹gL¤â¡ bfhŸs kzš vL¡F« bjhÊš cŸns
EiHªjnghJ, jÇR Ãy cÇikahs®fŸ mij
yhgfukhd elto¡ifahfnt gh®¤jh®fŸ. j§fsJ
Ãy§fis kzš vL¥gt®fS¡F É‰wd®.
ï‹iw¡F ïªj¥ gFâ KGtJ«, 18 mo MH¤J¡F
Ãy« bt£obaL¡f¥g£L, mU»š cŸs tašfŸ
fdÉY« rhFgo brŒtJ g‰¿ Ãid¡f Koahj
t©z« Ãiyik jiyÑHhf kh¿É£lJ. nkY«,
xU Ä‹rhu c‰g¤â Ãiya¤J¡fhf 300 bA¡nl®
Ãy¥gu¥ò ï¥gFâÆš ifaf¥gL¤j¥g£lJ.
ï § F Ÿ s Ú ® Ã i y Æ š g h â ¥ i g V ‰ g L ¤ â
Ãiyikiankhrkh¡»íŸsJ.
rhjhuzkhf xU bA¡nl® Ãy¥gu¥ò, xU rhFgo¥
gUt¤âš 140 ngU¡F ntiy tH§F«. ïâš
b g U k s î b g © T È ¤ b j h Ê y h s ® f n s
gadil»wh®fŸ. Mdhš, bgUksî Ãy« rhFgo
brŒtij ifÉ£L É£ljhš, Fiwªj bg©
ntiyahŸfns njit¥gL« NHÈš, mâfkhd
bg©fŸ ntiy njo¢ brš»wh®fŸ. ïjdhš
n t i y i a m t ® f Ÿ g § » £ L ¡ b f h Ÿ s
nt©oÆU¡»wJ. ïJnt, mt®fsJ tWik¡F«
fhuzkh»wJ. “btW« 10 bg©fŸ ntiy brŒa
nt©oa taÈš, eh§fŸ 70 ng® ntiy gh®¡»nwh«.
mjdhš r«gsK« g»®ªnj ju¥gL»wJ. ïªj¢
r«gs« vj‰F« nghjÉšiy,” v‹»wh® fztid
ïHªjrFªjiy.
muR r£l¥go gh®¤jhš, tašbtËfËš kzš
vL¥gij¤ jL¥gj‰F vªj ÉâKiwí« ïšiy.
g¡f¤âš cŸs Ãy§fËš ïUªJ r«gªj¥g£l
Ãy§fŸ v›tsî bjhiyÉš cŸsd v‹gij¥
b g h W ¤ J , k z š m Ÿ S t j ‰ F c Ç k «
tH§f¥gL»wJ. nkY«, vâ®fhy¤âš mnj Ãy¤âš
k© Ãu¥g¥g£L, rhFgo¡F cÇajhf kh‰w¥gl
n t © L « v ‹ g J n g h ‹ w É â K i w f S «
ïU¡»‹wd. r£l¥go, 2 Û£l® MH¤J¡F mâfkhf
nkšk©izvL¥gj‰FcÇikÆšiy.
muR gâîfË‹go 3.38 bA¡nl® gu¥òŸs
Ú ® Ã i y f Ë š j h ‹ k z š v L ¡ f c Ç k «
t H § f ¥ g £ L Ÿ s J . M d h š , 1 2 b A ¡ n l ®
bfhŸisao¡f¥g£LÉ£lJ v‹»wh®fŸ cŸq®
k¡fŸ. Ãy¥gâîfËš rhFgo Ãy¤ij jÇR Ãy«
v‹W kh‰¿ cÇk« tH§f¥gL»wJ v‹ »uhk k¡fŸ
F‰wŠrh£L»‹wd®.
VÎa‹ fhny{M~¥ #®dÈr« ÃWtd¤â‹
t s ® ¢ á ï j Ê a š J i w n g u h á Ç a ® n f .
ehfuh{TWtj‹go, “ïJ fhlÊ¥ãš F¿¥ãl¥gL«
nj‹TL t£l« v‹w bfhŸifia ãuâgÈ¡»wJ.
KjÈš fh£o‹ á¿a gFâ mÊ¡f¥gL«nghJ, mJ
xU nj‹T£oš cŸs njid btË¢rÄ£L¡
tašbtËfË‹ mÊî«... bg© ciH¥ã‹ rÇî«...
Ô®khd§fŸ
- ã.É. $É¤ah

ÉtrhÆ th§»a flid mil¡f nt©oa bghW¥ò,
mt®fsJ Éjit kidÉfË‹ jiyÆšjh‹
ÉG»wJ.
fhÉÇ Ú® g§Ñ£L¢ á¡fyhš Étrha« rªâ¤J tU«
beU¡fofis x£Lbkh¤jkhf¥ gh®¡F«nghJ,
Étrha¤âš K¡»a ciH¡F« r¡âahf ïU¡F«
bg©fË‹ mtyÃiy ftd¤J¡F tuhknyna
n g h Œ É £ l J . É t r h a ¥ b g h U s h j h u ¤ â š
bg©fS¡F cŸs g§if ïªj ciuahlš
m§ÑfÇ¡f¤jt¿É£lj‹milahs«ïJ.
Étrha¤ bjhÊyhs®fËš M©fS« bg©fS«
ïU¡»wh®fŸ. Ã#¤âš ït®fsJ thG«
ÃiyikfŸ bt›ntwhdit. 2012M« M©oš
ehf¥g£od« kht£l¤âš 3 Étrha beU¡fo
j‰bfhiyfŸ ÃfœªJŸsd. bkh¤jKŸs 55,598
bA¡nl® gu¥ãš 139 y£r« FW ÉtrhÆfS«,
38,789 bA¡nl® gu¥ãš 27,759 áW ÉtrhÆfS«
gÆÇ£L tU»wh®fŸ. ïâš ïU khÃy§fS¡F
ïilÆyhd j©Ù® g§Ñ£L¢ á¡fš fhuzkhf,
% . 1 7 7 n f h o k â ¥ ò Ÿ s c i H ¥ ò e h § f Ÿ
åzh»íŸsjhf fÂ¡f¥g£LŸsJ. ïâš 70
rjÉ»jciH¡F«r¡âbg©fŸjh‹.
be‰gÆ®, bgUksî bg©fË‹ ciH¡F« r¡âia
e«ãna cŸsJ. xU V¡f® beš gÆÇLtJ v‹gJ,
xU rhFgo fhy« KGtJ« 130 bg©fS¡F ntiy
ju¡ToaJ. tašfËš elî brŒjš, fis g¿¤jš
ngh‹w fLikahd ntiyfis bg©fns
brŒ»wh®fŸ. ïªj KiwfŸ fhuzkhfnt
ÉtrhÆfS¡Fc‰g¤âmâfkhf¡»il¡»wJ.
khÃy§fS¡F ïilÆyhd j©Ù® g§Ñ£L¢
á¡fyhš j©Ù® g‰wh¡Fiw V‰g£LŸs
NœÃiyÆš, âU¢áia ikakhf¡ bfh©l Çaš
v°nl£ ÃWtd§fŸ, fhÉÇ ghrd kht£l§fË‹
filkil¥ gFâ tiu j§fŸ fgçfu¡ ifia
ÉÇ¡fMu«ã¤JÉ£ld.
ï‹D« elî brŒa¡Toa tašfŸ, ïªj Çaš
v°nl£ ÃWtd§fË‹ iffËš á¡» ãsh£fshf
khWtjhš, yhgfukhd ciH¥ig ju¡Toa
bg©fS«, mt®fS¡F¡ »il¡F« ntiyí«
Éu£omo¡f¥g£LÉ£ld.
ïJ k£LÄšyhkš, ehf¥g£od« kht£l¡ fl‰fiu
KGtJ« gšntW mdš Ä‹ Ãiya§fS¡fhf jÇR
Ãy§fS¡F mU»š cŸs ešy Ãy§fisí«
nr®¤J cŸq® gŠrha¤JfŸ jhiu th®¤J
tUtjhš, Étrha beU¡fo nkhrkh»íŸsJ. ïªj
fh£L« âw¥ò ngh‹w njh‰w¤ij¤ jU«. bjhl®ªJ
mªj¤ âw¥ò _y« nj‹TL mÊtij¥ nghy, x£L
bkh¤j fh£o‹ nkš k©Q« mÇ¡f¥gL«.
x £ L b k h ¤ j f h L « m Ê t j ‰ f h d
bjhl¡f¥òŸËahf ïJ mikí«. mnj nghy¤jh‹,
ïªjÚ®ÃiyfŸmÊî«Ãfœ»wJ,”v‹»wh®.
2011M« M©oš tašfËš ntiy brŒa TÈ¤
bjhÊyhs®fŸ »il¡fÉšiy v‹w òfhuhš, elî¡
fhy¤âš Cuf ntiy cWâ¢ r£l¤â‹ Ñœ »uhk
k¡fŸ ntiy brŒtj‰F khÃy muR jil Éâ¤jJ.
Mdhš, nk‰F¿¥ã£l »uhk§fËš ïJngh‹W
bjhÊyhs®fŸ mâf« njit¥gL« fhyf£l§fŸ
TlÄfmÇjhfntnjh‹W»‹wd.
ïªj¥ bg© TÈ¤ bjhÊyhs®fS¡F bgU«ghyhd
neu« Ãiyik nkhrkhfnt ïUªjhY«, v¥nghjhtJ
xU áy ehŸfŸ e‹whf ïU¥gJ« c©L.
v‹iw¡fhtJ xU ehŸ %. 25 TÈahf¡
»il¡fyh«. “Mdhš, v¥nghJ« Étrha¡ TÈahf
%.2 jh‹ »il¡»wJ. mij it¤J xU O Tl
Fo¡f KoahJ. mªj¡ fhR¡F bt¤âiynah, òË¥ò
Ä£lhnah v§fS¡FŸ ãÇ¢R rh¥ãLnth«”
v‹»wh® brsªâutšÈ. ïJ k£LÄšyhkš, ntiy
brŒtj‰fhf m¡f«g¡f¤J gŠrha¤JfS¡F 8
Kjš 10 »nyh Û£l®fŸ fhšeilahf elªnj
brš»nwh«v‹»wh®b#a«.
É t r h a Ã y § f Ë š k z š v L ¡ f ¤ j i l
Éâ¡fnt©L« v‹W nfhÇ¡if ÉL¤J br‹id
ca® Úâk‹w¤âš ïªj »uhk k¡fŸ bghJ ey‹ kD
jh¡fš brŒâU¡»wh®fŸ. cŸq® k¡fË‹
vâ®¥ghš, ïªj gŠrha¤âš flªj Xuh©oš kzš
vL¥gJ el¡fÉšiy. Mdhš, V‰bfdnt
F¿¥ãl¤j¡f msî Ãy§fŸ mÊ¡f¥g£LÉ£l
ÃiyÆš, brh‰g r«gs« jU« ntiyí« »il¡fhjh
v‹w mte«ã¡ifíl‹ ïªj¥ bg©fŸ Ú©l
bjhiyîmiyªJbfh©oU¡»wh®fŸ.
Éõ¢ RHÈš á¡»¤ âzW«
ÉtrhaK« bg© ciH¥ò«
fhÉÇ ghrd kht£l§fËš flªj áy khj§fËš
rhFgo¡F¤ njitahd j©Ù® »il¡fhjjhš
Étrha« rªâ¤J tU« gšntW beU¡fofshš, gy
ÉtrhÆfŸ j‰bfhiy brŒJ bfh©LŸsd®.
Fiwªj msî Ãy§fis it¤JŸs ÉtrhÆfŸ
Éis¢rš ïšyhjjhš, th§»a flid âU«g¢
brY¤j Koahkš j‰bfhiy brŒJ bfhŸ»‹wd®.
ïªj¤ j‰bfhiyfŸ fhuzkhf, r«gªj¥g£l
22

23
mdš Ä‹ Ãiya§fŸ gšntW f£l§fËš mDkâ
bgWtj‰fhfj‰nghJfh¤âU¡»‹wd.
ïit jÉu Étrha Ãy§fËY«, eâ¥gLiffËY«
kzš mŸStj‰F mË¡f¥g£LŸs mDkâ, r_f
ts§fis ga‹gL¤Jtj‰F¥ bg©fS¡F cŸs
cÇikia¥ g¿¤J tU»wJ. ntjhu©a« gFâÆš
gŠrha¤J všiy¡F£g£l gFâfËš áÈnf£
kzš mŸStj‰F mË¡f¥g£LŸs cÇk«,
Ãy¤jo Úiu ghâ¤JŸsJ. ïjdhš, bg©fŸ
F o Ú i u ¤ n j o Ú © l b j h i y î m i y a
nt©oíŸsJ.
rÛg¤âš, Cuf ntiy cWâ¢ r£l« thœ¡if¤
ju¤ij ca®¤J« brašâwid bfh©oU¡»wjh
v‹gJ g‰¿ el¤j¥g£l xU fz¡bfL¥ãš, »uhk
bghJ¢ brh¤ij Ã®t»¥gâš, j§fS¡F cŸs
m¿î ga‹gL¤â¡ bfhŸs¥glÉšiy v‹W
bg©fŸ F‰wŠrh£oíŸsd®. ïj‰F mik¥ò
ßâÆyhd FiwghLfns fhuz« v‹W«
R£o¡fh£L»‹wd®. Étrha¡ Fs§fŸ,
thŒ¡fhšfŸ, r_f Ú®ÃiyfŸ M»aitjh‹ áW,
FW ÉtrhÆfS¡F mo¥gil Mjhu«. ïªj
Ú®Ãiyfis ö®thUtâš bghJ¥gÂ¤ Jiw
<Lglhj ÃiyÆš, Cuf ntiy cWâ¢ r£l¤â‹
Ñœ bg©fis ntiy¡F mk®¤jyh«. Mdhš,
ï J î « T l r « g ª j ¥ g £ l g Š r h a ¤ â ‹
M¡f¥ó®tkhd mQFKiwia¢ rh®ªnj
mik»wJ.
- Mjhu«: e‹¿, â ïªJ ehËjœ, kh®¢ 19, 2012
óîyF, kh®¢ - V¥uš 2013
kfh¤kh fhªâ njáa Cuf ntiy cWâ¤
â£l¤âš 3 y£r« m§f‹tho ika§fŸ
kfh¤kh fhªâ njáa Cuf ntiy cWâ¢ r£l« 2005‹ Ñœ mDkâ¡f¥g£l ntiyfË‹ g£oaÈš
m§f‹tho ika§fŸ f£Lkhd¤ijí« cŸsl¡f k¤âa Cuf ts®¢á mik¢rf« Koî
brŒJŸsJ. òâa â£l¥ gÂfË‹Ñœ njáa Cuf ntiy cWâ¤ â£l¥ gÂahs®fshš Rkh® 3.5
y£r« m§f‹tho ika§fŸ f£l¥gL«. ïit k¤âa bg©fŸ k‰W« FHªijfŸ ts®¢á
mik¢rf¤â‹ m§f‹tho ika§fŸ f£Ltj‰fhd ÃâÆÈUªJ f£l¥gL«. tU« 5 M©LfËš
ehL KGtJ« TLjyhf 2 y£r« m§f‹tho ika§fŸ f£Ltj‰fhf Rkh® 7,000 nfho Ãâia
bg©fŸk‰W«FHªijfŸts®¢ámik¢rf«xJ¡»íŸsJ.
m§f‹tho ika§fŸ f£Lkhd¤ â£lK« Cuf ntiy cWâ â£lK« ïiztjdhš TLjyhf 1.5
y£r« f£ol§fŸ f£l¥gL«. bg©fŸ k‰W« FHªijfŸ ts®¢á mik¢rf¤â‹ xU§»izªj
FHªij ts®¢á nrit â£l¤â‹ Ñœ ïit K‹gUt gŸË k‰W« 6 taâ‰F« Fiwthd
FHªijfS¡fhd czî ika§fshf »uhk¥ òw§fËš brašgL«. ï¤jifa m§f‹tho
ika§fŸ bg©fË‹ Ra cjÉ¡FG¡fŸ rªâ¥ã‰fhd ïl§fshfî« njáa Cuf ts®¢á¤
â£l¤âš gÂòÇí« bg©fË‹ FHªijfS¡fhd fh¥gf§fshfî« brašgL« v‹W Cuf
ts®¢á¤Jiwmik¢r®b#Œuh«unkZbjÇÉ¤jh®.
»uhk¥ gFâfËš j‰bghGJŸs eilKiw¥go 800 ng® bfh©l k¡fŸ bjhif¡F xU m§f‹tho
ika« ïU¡f nt©L«. kiy k‰W« gH§FoÆd® gFâfËš 300 ng® bfh©l k¡fŸ bjhif¡F xU
ika« ïU¡f nt©L«. Fiwthd k¡fŸ bjhif cŸs gFâfËš 150 ngU¡F xU áW m§f‹tho
ika« ïU¡fyh«. eh£o‹ Cuf¥ gFâfËš Rkh® 13 y£r« m§f‹tho ika§fŸ
brašg£L¡bfh©oU¡»‹wd. mt‰WŸ 50 rjåj¤â‰F« Fiwthd ika§fŸjh‹ brhªj¡
f£ol¤âš brašgL»‹wd. vdnt, 6.5âÈUªJ 7 y£r« tiuÆyhd brašg£L¡bfh©oU¡F«
m§f‹tho ika§fS¡F òâa, jukhd f£ol§fŸ njit. kfh¤kh fhªâ njáa Cuf ntiy cWâ¤
â£l¤â‹ Ñœ g£oaÈl¥g£LŸs gÂfŸ ÉÇth¡f¥g£lhY« f£Lkhd¥ gÂfis¥ bghW¤jtiu
ïJtiu fÊ¥giwfŸ f£L« gÂ k£L« mDkâ¡f¥g£oUªjJ. ïªj¤ â£l¤âš ntiy
brŒgt®fS¡fhd TÈ¡fhd gz« Fiwí« v‹gjhš mâf _y¥ bghU£fŸ ga‹gL¤â brŒí«
ntiyfisnjáantiycWââ£l¤ijmuRga‹gL¤Jtijbrašgh£lhs®fŸjL¤Jtªjd®.
- Mjhu«: Panchayat I Raj Update, December 2012

24
rÛg¤âš c¤âuãunjr¤âš gh©lh kht£l¤âš
elªj bghJ ÉrhuizÆš áah®gh¡fh »uhk¤â‹
12¡F« nk‰g£l jÈ¤ FL«g§fŸ Rkh® 30
tUl§fshf murh§f¤jhš mt®fS¡F
mË¡f¥g£l Ãy g£lh¡fis bgWtj‰fhf
nghuho¡bfh©oU¡»‹wd® v‹gij m¿a
KoªjJ. Mdhš, ïJtiu, ïªj á¿a Ka‰áÆš
Tlmt®fshšbt‰¿bgwKoaÉšiy.
ïªj Ãy§fis M¡»uÄ¤JŸs »uhk¤â‹
mâfhu« cŸst®fŸ (cŸq® msÉyhd
jhjh¡fŸ) ïªj k¡fis Ãy§fS¡F mU»š
tu¡TlhJ v‹W Äu£L»‹wd®. õahkšjh° v‹w
xU jÈ¤ v¥gonah ijÇa¤ij tutiH¤J¡
bfh©L jdJ Ãy¤âš gÆ® brŒa Ka‹wnghJ
y¤âfŸ k‰W« iffshš fLikahf¤ jh¡f¥g£lh®.
jdJ cÆiu¡ fh¥gh‰¿¡ bfhŸtj‰F ntW
t Ê Æ ‹ ¿ m t ® m ª j ï l ¤ i j É £ L X l
nt©oÆUªjJ. mªj k¡fËš áy®, j§fS¡F
mË¡f¥g£l Ãy§fis if¥g‰Wtj‰F cjt
nt©L« v‹w nfhÇ¡ifnahL jhášjh® cŸË£l
muR mYty®fis mQ»ajhfî« Mdhš,
mâfg£r« bt‰W th¡FWâfis¤ jÉu cÇa
elto¡if vJî« ïJtiu vL¡f¥glÉšiy v‹w
jftiy¥ bghJ ÉrhuizÆš g»®ªJbfh©ld®.
ïªj¥ bghJÉrhuizia xU§»iz¤j 'É¤ahj«
rÄâ' v‹w j‹dh®t mik¥ã‹ uh#h igah
Ãy¢Ó®âU¤j§fŸ jL¡f¥gL« ïJ khâÇahd
fijfŸ ï‹D« áy »uhk§fËY« cŸsJ v‹W
bjÇÉ¤jh®. ghòó® »uhk¤âš ViH k¡fS¡F
mË¡f¥g£l Ãy§fis áy mâfhu« cŸst®fŸ
M¡»uÄ¡f¥g£LŸsd®. ï‹D« áy Ãy§fŸ
bt‰W Ãy§fŸ mt‰¿š vªj gÆU« ÉisÉ¡f
KoahJv‹Wuh#higahT¿dh®.
eh£o‹ ãw gFâfËš el¡F« r«gt§fis eh«
ftÅ¤njhkhdhš Ãy« tH§f¥g£l y£r¤â‰F«
mâfkhd k¡fŸ ïJngh‹w ãu¢ridfis
rªâ¡»‹wd® v‹gJ bjÇatU«. ïj‰F xU Ô®î
v ‹ d b t ‹ w h š Ã y ¢ Ó ® â U ¤ j § f Ë š
Cuh£áfS¡F tYthd xU g§if mË¡f
nt©L« v‹gnj. »uhk rig¡F« xU K¡»a¥ g§F
mË¡f¥gl nt©L«. Ãyk‰w ViH¡ FL«g§fËš
ahU¡F Ãy« mË¡f¥gl nt©L« v‹gJ«, mªj
Ãy¤ij v§»UªJ bgWtJ v‹gJ g‰¿a ÉÇthd
Éthj« KjÈš »uhk rigfËš el¡f nt©L«.
ãwF mªj Ãy§fis cÇat®fS¡F mË¤J
mt®fŸ c©ikÆš mªj Ãy¤âš gÆ® brŒtij
cWâgL¤J« bghW¥ò Cuh£áfS¡F mË¡f¥gl
nt©L«. Ãy§fS¡fhf muR mYty®fË‹ ã‹
XL« ÃiyiaÉl ï›thW elªjhš gadhËfŸ
ga‹bgWth®fŸ.
» u h k § f Ë š F ¿ ¥ g h f C u h £ á f S ¡ F
mË¡f¥g£LŸs mâfhu§fË‹go ïªj¤ Ô®ÉY«
ãu¢ridfŸ ïšyhkš ïšiy. Mdhš, Ãy«
mË¡f¥g£lt®fis cŸq® muR mâfhÇfË‹
jaî¡F ÉLtijÉl ïªj Ãiy nkyhdJ.
Vbd‹whš, gy neu§fËš cŸq® muR mâfhÇfŸ
Ãy 'jhjh¡fnshL' T£lÂ it¤JŸsd®. njáa
ts®¢á¥ ngh¡»š Ãy¢Ó®âU¤j§fS¡F xU
K¡»a¥ g§F mË¡f¥gl nt©L« v‹gj‰fhd
V‰w NHš Ãyî« neu¤âš Ãy§fŸ mË¥gj‰fhd
cÇikia Cuh£áfS¡F tH§Ftij¥ g‰¿
tÈíW¤JtJK¡»a¤Jt«bgW»wJ.
330¡F« mâfkhd kht£l§fËš ü‰W¡F«
nk‰g£l T£l§fisí« k¡fŸ ciuahlšfisí«
xU§»iz¤J Ãy¢Ó®âU¤j§fŸ tY¥gL¤j¥gl
nt©L« v‹w brŒâia eh£o‹ mid¤J¥
gFâfS¡F« vL¤J¢ br‹w '#‹ r¤ah »uAh'
ïa¡f¤â‹ K‹Ka‰áahš nk‰F¿¥ã£LŸs NHš
Ãyî»wJ. ï¤jifa Ú©l Ka‰áÆ‹ Éisthf
j§fsJ Ãy cÇik¡fhf nghuho¡bfh©oU¡F«
50,000¡F« mâfkhd ViH, Ãyk‰w k¡fŸ k‰W«
MâtháfŸ m¡nlhg® 2 m‹W FthÈaÇš Tod®.
m§»UªJ ošÈ tiu Rkh® 350 ».Û. mt®fŸ elªnj
br‹W k¤âa murh§f¤âl« Ãy¢Ó®âU¤j§fŸ
tY¥gL¤j nt©oaj‹ mtáa¤ij g‰¿
vL¤Jiu¤jd®.
murh§f¤Jldhd ng¢Rth®¤ijfS« bjhl®ªJ
eilbg‰W tªjJ. ïWâahf m¡nlhg® 11 m‹W
k¤âa Cuf ts®¢á¤Jiw mik¢r® b#Œuh« unkZ
M¡uhÉ‰F¢ br‹W #‹ r¤ah»uAh ïa¡f¤njhL
Ãy¢Ó®âU¤j§fis tY¥gL¤JtJ k‰W« khÃy
m u R f n s h L c Ç a t i f Æ š n g á Ã y ¢
Ó®âU¤j¤â‰fhd xU KGikahd bfhŸifia
jahÇ¥gj‰fhfî« xU x¥gªj¤âš ifbaG¤-
â£lh®. cldoahf Ãy¢Ó®âU¤j§fS¡fhf xU
Ãy¢Ó®âU¤j§fËš »uhk Cuh£áfS¡F tYthd g§F

25
brašgh£L¡ FG mik¡f¥g£lJ v‹gJ xU
c‰rhfkhd Éõa«. ïªj¡ FG jdJ Kjš
T£l¤ij m¡nlhg® 17 m‹W el¤âaJ. mªj¡
T £ l ¤ â š K ¡ » a k h d K ‹ K a ‰ á f Ÿ
vL¡f¥g£lnjhL mt‰iw Ko¥gj‰fhd fhy¡
bfLî« Ã®zÆ¡f¥g£lJ. njáa Ãy¢Ó®âU¤j
bfhŸif tiuî x‹iw jahÇ¥gj‰F 90 eh£fŸ
Ã®zÆ¡f¥g£lJ. å£Lkid¡fhd Ãy§fŸ k‰W«
gÆ® Ãy§fis mË¥gj‰fhd tiuî r£l
knrhjh¡fŸ ïa‰Wtj‰F« mnjnghš fhy¡bfL
Ã®zÆ¡f¥g£lJ. vdnt, Ãy¢ Ó®âU¤j§fS¡F
K ¡ » a ¤ J t « m Ë ¡ f ¥ g L « Ã i y Æ š ,
Ãy¢Ó®âU¤j§fis mkšgL¤Jtâš Cuh£á
mik¥òfŸ, F¿¥ghf »uhkrigfË‹ g§if
tY¥gL¤Jtj‰F ïJ Äf¢ rÇahd neu«.
gŠrha¤J uh{k‰W« MâtháfŸ cÇikfS¡fhd
k¤âa mik¢r® É. »nõh rªâu onahthš
MâtháfË‹ Ãy cÇikfis ghJfh¥gj‰fhf
ï‹D«xUešyKa‰ávL¡f¥g£LŸsJ.
rÛg¤âš MâtháfË‹ Ãy« k‰W« thœthjhu«
bjhl®ghd r£l ghJfh¥ò Ûw¥g£LŸsjhš 7
gh¡°ir£ Ru§f§fS¡F mË¡f¥g£l cÇk¤ij
u¤J brŒa nt©L« v‹W gŠrha¤J uh{mik¢r®
MªâukhÃymurh§f¤ijnf£L¡bfh©lh®.
I ª j h t J m £ l t i z ¥ g F â f Ë š c Ÿ s
MâtháfË‹ Ãy« k‰W« thœthjhu cÇikfis
ghJfh¥gj‰fhd muáaš rhrd ãÇîfŸ
t Y ¥ g L ¤ j ¥ g l n t © L « v ‹ W 9 k h Ã y
muRfS¡F« mªj khÃy§fË‹ MSe®fS¡F«
k¤âa mik¢r® foj« vGâíŸsh®. ïJ Äfî«
K¡»akhd xU brayhF«. Ú©l fhykhf
ÃYitÆš ïUªj gH§FoÆdÇ‹ ey‹fS¡fhd
k¤âa mik¢rÇ‹ ï¤jifa Ka‰á, tU« fhy¤âš
Ru§f§fŸ k‰W« ãw tÂf ey‹fS¡fhf
M ¡ » u Ä ¡ f ¥ g L « M â t h á k ¡ f Ë ‹ Ã y
cÇikfis ghJfh¥gj‰fhd áy K¡»a KoîfŸ
vL¡f¥gL«v‹we«ã¡ifiamË¡»wJ.
- Mjhu«: Panchayat Raj Update, November 2012
âUtŸq® kht£l« m¤âg£L »uhk¤âš flªj 1990« M©L tlbr‹id mdš Ä‹ Ãiya«
mik¥gj‰fhf thaÿ® Cuh£á¡F£g£l Cud«ngL, br¥gh¡f«, v©û®, m¤ â¥g£L cŸË£l
gšntW ïl§fËš Rkh® 1000¡F« nk‰g£l V¡fU¡F nkš Éis Ãy§fŸ, å£LkidfŸ,
c¥gs§fis bghJk¡fËl« ïUªJ ïH¥ÕL tH§Ftjhfî«, ntiy thŒ¥ò jUtjhfî« T¿ muR
ifaf¥gL¤âaJ.khR fh£L¥ghL, td¤Jiw mDkâíl‹ 1994« M©L 630 bkfhth£ Ä‹
c‰g¤â¡fhd myF x‹W Jt§f¥g£lJ. j‰nghJ ÉÇth¡f¤jhš 2tJ myF« Jt§Ftj‰fhd
gÂfS« eilbg‰W tU« ÃiyÆš jÄHf Ä‹thÇa« mdš Ä‹ Ãiya¤âš ga‹gL¤j¥gL«
Ãy¡fÇ rh«gš fÊîfis R‰W¥òw ghâ¥ò V‰glhj tifÆš btËna‰Wtj‰fhd Kiwahd ghJ fh¥ò
elto¡iffisnk‰bfhŸsÉšiy.
fhuz« rh«gš fÊî Ú® btËna‰Wtj‰fhf mik¡f¥g£l ïU«ò FHhŒfŸ nghâa guhkÇ¥ò
ïšyhjjhš JU¥ão¤J X£il ÉGªJ mj‹ tÊahf rh«gš fÊîÚ® btËna¿ mU »š cŸs
Cud«ngL VÇÆš fyªJ rh«gš â£lhfnt kh¿anjhL Éiy Ãy§fS« rh«gš got§fshš
ghHilªJ gÆ® brŒa Koahj Ãiy¡F ÉtrhÆfis jŸËíŸsJ.ïJ xUòw« v‹whš bfh£l¥gL«
rh«gš, fh‰¿‹ _y« guÉ FoÆU¥ò gFâfËš cŸs k¡fS¡F Rthr¡ nfhshW, njhš nehŒ
cŸË£l gšntW nehŒ fis V‰gL¤â tU»wJ. nkY« Ú® Mjhu§fshd »zW, Fs«, F£il
ngh‹wt‰¿Y« ïjdhš ghâ¥ò V‰g£LŸsJ. mªj j©Ùiu ga‹gL¤â jahÇ¡F« m¤jid
czîfS« ghHh»wJ v‹W ntjidíl‹ bjÇ É¡»wh®fŸ m¥gFâ k¡fŸ.ïªÃiy bjhl®ªjhš
CiuÉ£L jh§fŸ btËnaW« Ãiy V‰gL« v‹W«, mj‰F K‹ghf muR j§fS¡F ghJfh¥ghf
thœtj‰F cÇa NœÃiyiaí« mdšÄ‹ Ãiya« mik¡f Ãy§fŸ ifaf¥gL¤j¥g£lnghJ
T¿ago mj‰FÇa ïH¥Õ£ilí«, ntiythŒ¥igí« tH§» j§fË‹ thœthjhu¤ij ghJfh¡f
nt©L«v‹WTW»‹wd®.
- Mjhu«: Ô¡fâ®, kh®¢ 8, 2013
Ciu fhÈ brŒí« KoÉš
Cud«ngL »uhk k¡fŸ

26
r®gh‹¢fis ã‹bjhl®»‹wd®. K¡»ah¡fËš
xU T£l¤âš Kjyik¢r® ÃâZFkh® g§nf‰wh®.
T£l« elªJbfh©L ïUªjnghJ fzt®fŸ
všnyhiuí« miwiaÉ£L btËna ïU¡FkhW
Kjyik¢r® nf£L¡bfh©lh® v‹»wh® õhÏ.
ÉRthrKŸs kidÉfS« btË el¥ò brŒjd®
v‹gJjh‹mj‹Éisî.
e h l h S k ‹ w c W ¥ ã d ® f Ÿ , f h t š J i w
f©fhÂ¥ghs®fŸ mšyJ K¡»ah gâ, (fzt®)
r®gh‹¢ gâ bg© K¡»ah¡fis gaKW¤â
jŸËna it¤JŸsd® v‹»wh® õhÏ v‹W
miH¡f¥gL«bg©jiyt®fË‹fzt®fŸ.
Ôik¡fhd MÂnt®:
K¡»ahî¡F Ã®thf ßâahd mâfhu§fŸ
ï U ¡ » ‹ w d . t s ® ¢ á ¤ â £ l § f Ë ‹
â£lÄLjiyí« mt‰iw Ã®t»¥gJ« K¡»ahnt.
r®gh‹Š¡F Úâ¤Jiw mâfhu§fŸ ïU¡»‹wd.
»uhk¤ jfuhWfis mtuhš Ô®¤J it¡f Koí«.
K¡»ah, k‰W« r®gh‹Š gjÉfŸ 8442
ï U ¡ » ‹ w d . x U K ¡ » a h , 3 1 t s ® ¢ á ¤
â£l§fS¡F 80 y£r« %ghŒ tiu xJ¡ÑL brŒJ
mDkâ tH§fyh«. K¡»ahî«Tl, Kjš
mik¢rÇ‹ »uhhk¥òw rhiyfŸ mik¥ò
â£l¤â‹ Ñœ rhiyfS« k‰W« fÊîÚ® tofhš
mik¥òfis f£Ljš, gŸË¡f£ol§fŸ f£Ljš
M»at‰W¡F ifbaG¤J nghL« mâfhu«
gil¤jt®. kfh¤kh fhªâ njáa »uhk¥òw ntiy
cWâ â£l¤â‹Ñœ ntiy m£ilfŸ tH§F«
mâfhu« gil¤jt®. ïªâuh Mth° nahrdhÉY«
m¥gona m§f‹tho CÊa®fis mtuhš ÃaÄ¡f
Koí« v‹»wh® gŠrha¤Juh{ mik¢r® Õ«á§.
ts®¢á¤ â£l§fS¡fhd x¥gªj¥ gÂfS¡fhd
bl©l®fis K‹ò všyh« muR Ã®thf«jh‹
tH§» tªjJ. Mdhš, ï¤jifa bl©l®fis
xJ¡ÑL brŒtâš Ãy¥ ãuò¡fŸ F«gÈ‹
jiyt®fË‹ bršth¡F ïUªjJ. gŠrha¤Juh{
ÃWtd§fis cUth¡»aîl‹ mâfhu«
K ¡ » a h ¡ f Ë ‹ i f f S ¡ F k h ¿ a J .
K¡»ah¡fË‹ beU§»a cjÉahs®fS¡F
j‰nghJ bl©l®fŸ »il¡F« NHš cUth»aJ.
gaKW¤J« jªâu§fŸ
Ra M£áiaí«, bg©fS¡F mâfhukË¥gijí«
ca®¤â¥ ão¥gj‰fhd Õfh® khÃy¤â‹
Ka‰áfist‹KiwjL¡»wJ
nkhâAÇÆš cŸs k®kAh Cuh£á. mj‹ K¡»a
jiyt® gjÉ¡fhd nt£ghs® FªânjÉ. jdJ
fztUl‹ ig¡»‹ ã‹òw« mk®ªJ gaz«
brŒjh®. ã°lš J¥gh¡» Vªâa eh‹F ïisP®fŸ
tÊk¿¤jd®. ãuÔ¥ F¥jh ÛJ J¥gh¡»¡
F©Lfis¥ bghÊªjd®. eLnuh£oš u¤j
btŸs¤âš mt® _‹W kÂ neu« nghuhod®.
m§nfna ïwªjh®. Fªâ njÉ nj®jÈš njh‰wh®.
mtuJ fZl étdkhd thœ¡if¡F¤ âU«ãdh®.
ïJ2006šelªjJ.
nfhghš f‹Šáš t£lhu ts®¢á mYty®
mYtyf¤â‹ tshf¤âš AK – 47 J¥gh¡»fnshL
tªj ïu©L F‰wthËfŸ ód« njÉÆ‹ fzt®
mnkh¤Fkh® âthÇÆ‹ clÈš F©Lfis
ghŒ¢ádh®. ód« njÉ 2011š elªj nj®jÈš k‹#h
FehŒ gŠrha¤âš ïUªJ 8 »uhk§fS¡fhd
ãuâÃâahfnj®îbrŒa¥g£lh®.
Cuh£á¤ nj®jÈš bg©fS¡F 50 rjåj
xJ¡Ñ£il KjÈš mkšgL¤âíŸs xU áy
khÃy§fËš ÕfhU« ïU¡»wJ. Mdhš,
bg©fS¡F mâfhu« mË¥gij ïÅnkšjh‹
gh®¡f nt©L«. ïªj¥ bg©fŸ všyh« u¥g®
°lh«ò K¡»ah° k‰W« r®gh‹ŠRfŸjh‹
(jiyt®fŸ) vd ï§nf všnyhU¡F« bjÇí«”
v‹»wh®, Õfh® K¡»ah° mnrhánaõÅ‹ jiyt®
ãÇaj®ÎÅ r». “bg©fS¡F mªj ïl§fŸ
xJ¡ÑL brŒa¥g£L ïU¥gjhšjh‹ M©fŸ
j§fŸ kidÉfis ÃW¤J»‹wd®, všyh
ntiyfisí« brŒgt® fzt®jh‹.” v‹»wh®
mt®.
ïšy¤juáfshf cŸs jkJ kidÉfis Cuh£á¥
gjÉfS¡F ngh£oÆl¢ brhšÈ M©fŸ
f£lha¥gL¤J»‹wd®. eh‹F Rt®fS¡-
FŸËUªJ tUtjhš, k¡fis rªâ¥gâY«,
Cuh£á Ã®th»fis rªâ¥gâY« mªj¥
bg©fS¡F gj£l« V‰gL»wJ. vdnt, fzt®fŸ
v š y h ï l § f Ë Y « K ¡ » a h ¡ f Ÿ m š y J
- mnyh¡ F¥jh. gh£dh

27
“mjdhšjh‹ K¡»ah¡fŸ bfhšy¥gL»wh®fŸ”
v‹»wh®rhÏ.
ïâš fhtšJiwÆ‹ gh¤âu«:
ÕfhÇš Cuh£á¤ nj®jšfŸ 2001š Jt§»d.
2006šjh‹ khÃy murh§f« bg©fS¡fhd
ïlxJ¡Ñ£il m¿É¤jJ. »uhk§fËš ïªj
m¿É¥ò bgU« c‰rhf¤ij V‰gL¤âaJ. th¡F
mË¥ngh® v©Â¡if r£lk‹w¤ nj®jÈY«,
ehlhSk‹w¤ nj®jÈY« mâfÇ¤jJ. khÃy nj®jš
Miza¤â‹ kâ¥Õ£o‹go 2006š elªj nj®jÈš
th¡fË¤njh® 64 rjåjkhf ïUªjJ. ïJnt 2010š
r£lk‹w nj®jšfË‹nghJ 10 rjåj« TLjyhf
mâfÇ¤jJ.
ïjdhš, r£lk‹w¤ nj®jšfËš njit¥
g£lijÉl mâfkhd ghJfh¥ò¥ gilfŸ Cuh£á¤
nj®jšfË‹nghJ njit¥g£ljhf khÃy nj®jš
Miza mâfhÇfŸ bjÇÉ¡»‹wd®. Mdhš,
cŸq® fhtšJiw rªnjf¤J¡F ïlkhd KiwÆš
gÂah‰¿íŸsJ. “m¤jifa òfh®fŸ 2011š
v§fs¡F btŸs« nghy tªjJ” v‹»wh®. khÃy
nj®jš Miza ïiz¤ nj®jš Miza®
m¥»óÉ‹ghªnj. ts®¢á¤ â£l§fËš ïUªJ
j§fS¡F cÇa “g§if” bgWtj‰fhf cŸq®
muáaÈš mt®fS« bjhl®ò bfh©lt®fshf
ïUªjd®. “RH‰á KiwÆš fhtš gÂia el¤j
nt©L« vd eh§fŸ c¤juÉl nt©otªjJ”
v‹»wh® ghªnj. mL¤j tUlnk, ïil¤ nj®jšfŸ
4037 ïl§fS¡F el¤j nt©otªjJ. ït‰¿š 160
gjÉfËš ïUªjt®fŸ ïwªJÉ£ld®. mt®fŸ
bfhšy¥g£L ïU¥gh®fsh v‹W nf£lj‰F ghªnj
ÉtÇ¡fkW¤JÉ£lh®.
2001, 2006, 2011, 2012 M»a M©LfËš el¥ò
Cuh£á¤ nj®jšfËš, th¡fË¥ò¡F Kªija
k‰W« th¡fË¥ã‹nghJ V‰g£l t‹KiwÆš 191
ng®fŸ tiu bfhšy¥g£ld® v‹»wh® rhÏ.
bg©fis jkJ nt£ò kD¡fis thg° bgw
it¡fntï¤jifabfh^ubfhiyfŸelªJŸsd.
2011š, 45 tajhd ãªnjZt® ahj› mt® bt‰¿
bg‰wh® v‹W m¿É¡f¥g£l clndna th¡F
(v©Q«) ika¤âš R£L¡bfhšy¥g£lh®. mtuJ
kidÉ RÄ¤uh njÉ¡F xU y£r« ïH¥ÕL
mË¡f¥g£lJ. “ï¥bghGJ eh‹ jÅahf vdJ 3
FHªijfisí« guhkÇ¡f nt©L«” v‹»wh®
RÄ¤uhnjÉ.
2006š »H¡F rh«gu‹ gFâÆš cŸs %gAh
Cuh£á¤ nj®jÈš ngh£oÆL»w jdJ m«khÉ‹
nj®jš Rtbuh£ofis x£o¡bfh©oUªj Ó®#h
njÉÆ‹ ïs taJ kf‹ R£L¡ bfhšy¥g£lh‹.
mnj tUl¤âš ckhnjÉÆ‹ fzt® k‰W« 7
taJ, 9 taJ kf‹fŸ taY¡F ïG¤J¢
bršy¥g£L tÆ‰iw nfhlÇahš »Ê¤J
bfhšy¥g£ld®. _‹W bfhiyfŸ elªjhY«
ckhnjÉ nj®jÈš ngh£oÆ£lh®. X›bthU
T£l¤J¡F« áy moah£fnshLjh‹ mt®
g§nf‰»wh® v‹»wh® rhÏ.
2010-11š ïu©L bg© K¡»ah¡fŸ òšthÇ
bõß¥ã‹ ngã njÉ, njh¥â¤â‹ knyh njÉ
Tl Rl¥g£ld®. Fiwªjg£r« 10 ng® nj®jš
t ‹ K i w ¡ F g È a h Æ d ® . m t ® f Ë ‹
FHªijfŸ mšyJ beU§»a cwÉd®fŸ
bfhšy¥g£ld®.
F‰w«òÇnthÇlÄUªJ ghJfh¥ò:
xU K¡»ahÉ‹ ghJfh¥ò¡F 5 Kjš 10 ng® tiu
moahŸ njit¥gL»wJ v‹»wh® rhÏ. ãunkh¤
âthÇÆ‹ _¤j rnfhju® mnkh¤ âthÇ. kht£l
Úâgâ k‰W« fhtšJiw jiyt® M»nahÇl« xU
l#‹ foj§fis mD¥ã ghJfh¥ò¡F M£fŸ
nfhÇíŸsh®. “Mdhš, murh§f« vªj xU
ghJfh¥igí« juÉšiy” v‹»wh® mt®. “AK – 47
J¥gh¡»ia ö¡»¡bfh©L tªj ïu©L
»ÇÄdšfisÉl, murh§f¤â‹ brašghL
ïšyhj Ãiyjh‹ jdJ rnfhjuiu¡ bfh‹wJ”
v‹»wh®mt®.
flªj Iªjh©LfËš 6000¤J¡F« nk‰g£l
É © z ¥ g § f Ÿ M í j § f i s i t ¤ J ¡
bfhŸtj‰fhd cÇik nfhÇ K¡»ah¡fŸ k‰W«
r®gh‹ŠfËlÄUªJ tªJŸsd v‹»‹wd.
fhtšJiw t£lhu§fŸ Mdhš, murh§f« Míj
cÇk§fŸ tH§Ftâš ja¡f« fh£L»wJ.
“nj®jšfË‹nghJ ïJ nkY« mâf t‹Kiwia
V‰gL¤âtU«”v‹»wh®Õ«á§.
flªj Iªjh©LfËš ÉjitfŸ M¡f¥g£l
K¡»ah¡fŸ r®gh‹ŠfË‹ v©Â¡if ca®ªJ
tU»wJ. bg©fS¡F mâfhukË¡F« ÕfhÇ‹
Ka‰áfŸ nj®jšfŸ fhy§fËš mË¡f¥gLtJ
ngh‹w btW« ï‹bdhU th¡FWâjhndh v‹w
rªnjf¤ijV‰gL¤J»wJ.
- Mjhu«: lî‹ L v®¤, ã¥utÇ 16 - 28, 2013

Ãy¤jhš mâfhu« brY¤j¥gLjš
- Ç¢r®£ kAhg¤uh
28
AÇahdh khÃy¤âš ïJ kUkf‹fË‹ fhy«. ïªj
khÃy¤âš fh§»u° M£á brŒ»wJ. fh§»u°
jiyt® nrhÅah fhªâÆ‹ kUkf‹ uhg®£
tnjuhî¡F rhjfkhf r£lÉnuhjkhf Éâfis
js®¤âÆU¡»wJ v‹w F‰w¢rh£oÈUªJ j£o¤
jlÉ tÊ f©Lão¤J Û©oU¡»wJ. f¥
gŠrha¤JfŸ mšyJ ghu«gÇa rhâ gŠrha¤JfŸ
rKjha kuòfis bfsut¥gL¤J»nwh« v‹w
bgaÇš nfLbf£l f£lisfis¥ ãw¥ã¤jJ
brŒâ¤jhŸfË‹ jiy¥ò¢ brŒâfËš ïl«
ão¤jJ. fh¥gŠrha¤JfŸ, rKjha¤â‹
e«ã¡iffS¡F V‰wh‰nghš kUkf‹fË‹
nj®it Kiw¥gL¤j ÉU«ãd. m¡nlhg® 29 m‹W
29 fh¥gŠrha¤JfË‹ jiyt®fŸ 'nuh¡lh¡' v‹w
ïl¤âš x‹W Tod®. Xnu nfh¤âu¤âY«, xnu
»uhk¤âY« el¡»w âUkz§fis ïªJ âUkz¢
r£l¤â‹ Ñœ jil brŒa nt©L« v‹W mit
nfhÇ¡ifÉL¤jd.
gh®it¡F r«gªjÄšyhjjhf¤ njh‹W« ïªj
'ts®¢á¥' ngh¡FfS¡F bghJthd fhuz«
ïU¡»wJ - mJ Ãy«. AÇahdhÉ‹ Ãy« mÇa
tif óÄahf kh¿É£lJ v‹gJ brŒâ mšy.
Mdhš r_f¤â‹ Ûjhd mj‹ jh¡f§fis¥
g‰¿¤jh‹ cyf« j‰nghJ m¿ªJbfh©oU¡»wJ.
tnjuh, ïªj khÃy¤ij¢ nr®ªj kUkf‹ mšy.
MdhY« mt®, AÇahdh khÃy¤âš el¤âa Ãy
É a h g h u « _ y « V u h s k h d g y ‹ f i s
milªJŸsh®. f£l¥ gŠrha¤JfŸ, j‰nghJ
khÃy¤ij¢ nr®ªj kUkf‹fŸ, òâjhf¡
f©Lão¤JŸs “j§f¤ij” vL¤J¢ br‹W
Él¡TlhJ v‹W ÉU«ò»‹wd vd MŒths®fŸ
TW»‹wd®.
AÇahdh khÃy¤âš ïJ kUkf‹fË‹ fhy«. ïªj
khÃy¤âš fh§»u° M£á brŒ»wJ. fh§»u°
jiyt® nrhÅah fhªâÆ‹ kUkf‹ uhg®£
tnjuhî¡F rhjfkhf r£lÉnuhjkhf Éâfis
js®¤âÆU¡»wJ v‹w F‰w¢rh£oÈUªJ j£o¤
j l É t Ê f © L ã o ¤ J Û © o U ¡ » w J .
fh¥gŠrha¤JfŸ mšyJ ghu«gÇa rhâ
g Š r h a ¤ J f Ÿ r K j h a k u ò f i s
bfsut¥gL¤J»nwh« v‹w bgaÇš nfLbf£l
f£lisfis¥ ãw¥ã¤jJ brŒâ¤jhŸfË‹
j i y ¥ ò ¢ b r Œ â f Ë š ï l « ã o ¤ j J .
fh¥gŠrha¤JfŸ, rKjha¤â‹ e«ã¡iffS¡F
V‰wh‰nghš kUkf‹fË‹ nj®it Kiw¥gL¤j
É U « ã d . m ¡ n l h g ® 2 9 m ‹ W 2 9
fh¥gŠrha¤JfË‹ jiyt®fŸ 'nuh¡lh¡' v‹w
ïl¤âš x‹W Tod®. Xnu nfh¤âu¤âY«, xnu
»uhk¤âY« el¡»w âUkz§fis ïªJ âUkz¢
r£l¤â‹ Ñœ jil brŒa nt©L« v‹W mit
nfhÇ¡ifÉL¤jd.
gh®it¡F r«gªjÄšyhjjhf¤ njh‹W« ïªj
'ts®¢á¥' ngh¡FfS¡F bghJthd fhuz«
ïU¡»wJ - mJ Ãy«. AÇahdhÉ‹ Ãy« mÇa
tif óÄahf kh¿É£lJ v‹gJ brŒâ mšy.
Mdhš r_f¤â‹ Ûjhd mj‹ jh¡f§fis¥
g‰¿¤jh‹ cyf« j‰nghJ m¿ªJbfh©oU¡»wJ.
tnjuh, ïªj khÃy¤ij¢ nr®ªj kUkf‹ mšy.
MdhY« mt®, AÇahdh khÃy¤âš el¤âa Ãy
É a h g h u « _ y « V u h s k h d g y ‹ f i s
milªJŸsh®. f£l¥ gŠrha¤JfŸ, j‰nghJ
khÃy¤ij¢ nr®ªj kUkf‹fŸ, òâjhf¡
f©Lão¤JŸs “j§f¤ij” vL¤J¢ br‹W
Él¡TlhJ v‹W ÉU«ò»‹wd vd MŒths®fŸ
TW»‹wd®.
fh¥gŠrh¤JfSila ïy¡F v‹gJ kfŸfS«
k U k f Ÿ f S « j h ‹ . m t ® f S ¡ F g u « g i u
b r h ¤ â È U e J g § i f ¤ j U t j ‰ F
mDkâ¥gâšjh‹ ãu¢rid. fh¥gŠrha¤JfŸ #h£
rhâ k¡fËilna cŸs Ãy¢Rthªj®fŸ ïilna
bgU« msÉ‰F Mâ¡f« brY¤J»wJ. #h£ ïd
k¡fŸ ošÈ khefiu¢ R‰¿Y«, AÇahdhÉ‹ áy
kht£l§fŸ, c¤ju¥ãunjr« k‰w« uh#Þjh‹
M»a áy kht£l§fËY« ïU¡»wh®fŸ.
g h u « g Ç a k h f ï ª j ¥ g F â f Ë š x n u
nfh¤âu¤â‰FŸ âUkz« mDkâ¡f¥gLtâšiy.
nfh¤âu« v‹whš xU Jiz rhâ mšyJ xU Fy«
v‹W m®¤j« it¤J¡bfhŸsyh«. Mdhš,
Ãy§fŸ Ûjhd cÇikia f£L¥gh£oš it¥gj‰fhf f£l¥gŠrha¤JfŸ
xnu nfh¤âu¤J¡FŸ âUkz« brŒtij vâ®¡»‹wd

Voices of Panchayat Presidents - Newsletter - Issue No.26

Voices of Panchayat Presidents - Newsletter - Issue No.26

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (16)

Voices of Panchayat Presidents - Newsletter - Issue No.26