Συνεντεύξεις μαθητών με κατοίκους της περιοχής (Αμπελόκηποι Αθήνας). Συνεντευξιαζόμενος: Ιωάννου Βασίλης Σχολικό έτος: 2013-2014 (Πολυμέσα & «Διάλογοι»/ Τοπική Ιστορία και Περιβαλλοντική «Ερευνώ και μελετώ το περιβάλλον που βρίσκεται το Σχολείο μου»)

1. Συνέντευξη με τον κο Βασίλη Ιωάννου, παλιό κάτοικο
της περιοχής
Ακολουθεί η αποφώνηση της συνέντευξης με τα σημαντικά στοιχεία
αυτής.
Την αποφώνηση την στείλαμε στον κο Βασίλη Ιωάννου ο οποίος
πρόσθεσε και επιπλέον στοιχεία.
Τι αναμνήσεις έχετε από την κήρυξη του πολέμου και το αμέσως
επόμενο διάστημα;
Στο 35ο Δημοτικό Σχολείο πήγαινε ο κ. Ιωάννου. Είχε χτιστεί σε
περιοχή που είχε δεχθεί πολλούς πρόσφυγες. Ο κος Ιωάννου έμενε σε
μονοκατοικία.

2. Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος πήγαινε στην Δ’ Δημοτικού. Ήταν Δευτέρα
28 Οκτωβρίου. Σαν παιδιά, δεν κατάλαβαν εκείνη την ημέρα αμέσως
τι σημαίνει αυτό. Πίστευαν ότι θα παίζουν ανέμελα, αφού τους
ανακοινώθηκε από τη διευθύντρια ότι δεν θα έχουν «επ΄ αόριστον»
σχολείο. Από την επόμενη ημέρα όμως κατάλαβαν τι σημαίνει
πόλεμος.
Σειρήνες, βομβαρδισμοί κλπ
Η γειτονιά των Αμπελοκήπων ήταν σαν χωριό με καρόδρομους.
Υπήρχαν μονοκατοικίες ενός ορόφου (και σπάνια με έναν ακόμα
όροφο). Οι άνθρωποι γνωρίζονταν μεταξύ τους. Αυτοκίνητα
κυκλοφορούσαν ελάχιστα ενώ υπήρχαν πολλές αλάνες στην περιοχή.
Ένας ελαιώνας ήταν μεταξύ γηροκομείου και της πλατείας που είναι
σήμερα το μετρό.
Τι θυμάστε από την περίοδο της κατοχής;
Από την περίοδο της κατοχής θυμάται τα άσχημα. Την κατοχή των
Γερμανών, τις εκτελέσεις που έκαναν ως αντίποινα στις επιθέσεις των
ανταρτών.
Το, αρχικό, κτίριο του σχολείου μας (56ο Γυμνάσιο Αθήνας) που
υπήρχε τότε, το επέταξαν οι Γερμανοί, παρόλο που η Διευθύντρια του
σχολείου προσπάθησε να το αποφύγει λέγοντάς τους ότι από κάποιο
σημείο , σε μια από τις αίθουσες, τρέχουν νερά. Τελικά, όμως, οι
Γερμανοί το επέταξαν και το έκαναν κυρίως αποθήκες.
Το 1941 ο κόσμος πέθαινε από την πείνα. Όσοι είχαν σπίτι σε χωριό
έφυγαν.
Συσσίτια στα σχολεία της περιοχής είχαν ξεκινήσει και πριν τον
πόλεμο. Υπήρχαν ήδη αρκετοί πρόσφυγες (από τη Μ. Ασία) που
προσπαθούσαν να ξεκινήσουν τη ζωή τους από την αρχή.

3. Τα συσσίτια συνεχίστηκαν κατά τη διάρκεια της κατοχής.
Συσσίτια όμως συνεχίστηκαν και μετά την απελευθέρωση. (Ο ίδιος,
θυμάται, ότι έτρωγε πολλές φορές τα μεσημέρια με πολλά παιδιά
στην Σεβαστοπούλειο τεχνική σχολή –κοντά στο μαιευτήριο Έλενα….
Κατά τη διάρκεια της κατοχής απαγορευόταν η κυκλοφορία τα
βράδια. Υπήρχαν και πολλές εκτελέσεις
Εκτός από το σχολείο είχαν επιτάξει και σπίτια;
Οι Γερμανοί επέταξαν, εκτός του σχολείου που το χρησιμοποίησαν
κυρίως ως αποθήκη, και σπίτια της περιοχής για να μείνουν οι
γερμανοί αξιωματικοί.
..........
Πριν από τον πόλεμο τα μαθήματα που έκαναν ήταν:
Αριθμητική, ανάγνωση και γραμματική το πρωί. Βοηθητικά μαθήματα
(ωδική, καλλιτεχνικά) το απόγευμα. Κάθε απόγευμα Τετάρτης και
Σαββάτου θα έπρεπε να πηγαίνουν στην ΕΟΝ (Εθνική Οργάνωσις
Νεολαίας ) του Μεταξά.
Την εποχή εκείνη λίγο πριν τον πόλεμο τους είχαν γράψει
υποχρεωτικά στην ΕΟΝ ως σκαπανίτες και μάθαιναν βηματισμό στις
αλάνες κλπ, κάθε Τετάρτη και Σάββατο απόγευμα. Ήταν στην
καθημερινότητά τους.

4. Με τον πόλεμο σταμάτησαν τα σχολεία. Όταν ξεκίνησαν ξανά τα
μαθήματα υπήρξαν αναπροσαρμογές στην εκπαίδευση. Εκείνη την
περίοδο για να αναπληρωθεί η απώλεια μπορούσες να περάσεις πιο
γρήγορα την τάξη που είχε χαθεί λόγω του πολέμου!
Τι παιχνίδια παίζατε όταν ήσασταν στην ηλικία μας;
Παιχνίδια που έπαιζαν τότε:
Στον ελεύθερο χρόνο τα κορίτσια έπαιζαν κουτσό, σκοινάκι, τις
κουμπάρες (τα μικρότερα).
Στον ελεύθερο χρόνο τα αγόρια έπαιζαν βόλους, σβούρες (τις
πήγαιναν και στο σχολείο), κυνηγητό, κλέφτες- αστυνόμους, κρυφτό
στις αυλές και τις αλάνες..
Σε μεγαλύτερη ηλικία έπαιζαν και ντάμα.
…
Δεν είχε πολλά αυτοκίνητα. Είχε, κυρίως, γαϊδουράκια (με τα οποία
περνούσαν οι μανάβηδες από τις γειτονιές), κάρα…
Υπήρχαν πολλά οικόπεδα, στα οποία μετά έγιναν πολυκατοικίες.
…
Ο πατέρας του είχε πάει στον πόλεμο, στο μέτωπο του Ρούπελ. Στο
υγειονομικό. Δεν είχε πάει στο μέτωπο της Αλβανίας.
…
Συσσίτια τότε... συσσίτια και σήμερα. Πώς αισθάνεστε που συσσίτια
γίνονται ακόμα και σήμερα; (Συσσίτια υπάρχουν και τώρα στο
σχολείο μας)
Στα συσσίτια της εποχής εκείνης πήγαινε όλος ο κόσμος. Ήταν κάτι
κοινό για όλους. Δεν αισθάνονταν διαφορά. Αν δεν πήγαιναν, θα
πέθαιναν από την πείνα.

5. Έχετε παρατηρήσει κάποιες αλλαγές στους μεταπολεμικούς
Αμπελόκηπους;
Πολλές αλλαγές στους μεταπολεμικούς Αμπελόκηπους. Τότε ήταν
χωριό με πολύ λίγο κόσμο. Τώρα έχει πάρα πολύ κόσμο.
Τότε υπήρχε το πράσινο τραμ με ένα βαγόνι που το τέρμα του ήταν
στους Αμπελόκηπους στην αρχή της Αλεξάνδρας. Υπήρχαν ελάχιστα
αυτοκίνητα. Στο κέντρο της Αθήνας πήγαινες με τα πόδια.
Για να πάμε στο Γυμνάσιο ξεκινούσαμε με τα πόδια και πηγαίναμε
αρκετή απόσταση.
Το καλοκαίρι ο κόσμος καθόταν στις πόρτες και έπιαναν κουβέντα με
τους γείτονες. Ήταν σαν τα χωριά.
Τι γνωρίζετε για τα τούνελ και τα αντιαεροπορικά καταφύγια;
Τούνελ και αντιαεροπορικά καταφύγια υπήρχαν. Χρησιμοποιούνταν
κυρίως και υπόγεια των κατοικιών.
Το βράδυ δεν κυκλοφορούσαν, γιατί
υπήρχε απαγόρευση μετά τις 9 το
βράδυ.
Ως παιδιά, την περίοδο εκείνη της
κατοχής, έπαιζαν και με τους κάλυκες
των όπλων. Ήταν άσχημη περίοδος. Αν
σκότωναν οι αντάρτες έναν Γερμανό,
οι Γερμανοί έκαναν μπλόκα έπιαναν
Έλληνες και τους σκότωναν. Οι Ιταλοί
στην Αθήνα ήταν πιο «μαλακοί».

6. Πώς βλέπετε τις αλλαγές που έγιναν στην περιοχή των Αμπελοκήπων;
Η περιοχή των Αμπελοκήπων έχει αλλάξει τρομερά από την δεκαετία
του 40-50. Ανάλογα με το πώς το βλέπεις μπορείς να πεις ότι έχει
αναβαθμιστεί ή υποβαθμιστεί. Έχει αλλάξει ο τρόπος ζωής.
Εσείς ποια εποχή θα προτιμούσατε;
Η τωρινή/ σύγχρονη εποχή είναι καλή αλλά θα έπρεπε να είναι πιο
«συντονισμένη». Αυτό που είναι άσχημο είναι ότι η Αθήνα έχει πάρα
πολύ κόσμο. Θα μπορούσαν να αναπτύξουν και άλλες πόλεις. Είναι
κακή η τοποθέτηση του κόσμου.
Η φασαρία που γίνεται σας ενοχλεί; Ο πολύς κόσμος;
Έχω πλέον συνηθίσει τη φασαρία.
…
Σας γεννήθηκε ποτέ η επιθυμία να ξαναπάτε σχολείο να ξαναζήσετε
στιγμές που ζήσατε;
Υπήρχαν καλές και κακές στιγμές. Αλλά τις εποχές δεν μπορείς να τις
ξαναζήσεις. Κάθε πράγμα στον καιρό του.
Συνέχισα τις σπουδές μου στα ηλεκτρονικά και δούλεψα και στον
Δημόκριτο. Στο σχολείο δεν ήμουν καλός μαθητής, στη συνέχεια
έγινα. Στον στρατό έκατσα πέντε χρόνια επιπλέον της θητείας ως
ιδιώτης εργαζόμενος με αμοιβή. Στον Δημόκριτο δούλεψα αρκετά
χρόνια όπου και πήρα σύνταξη.
…

7. Είχαν εισβάλει στο πατρικό σας σπίτι οι Γερμανοί;
Οι Γερμανοί ενδεχομένως όχι. Λείψαμε αρκετές φορές από το σπίτι
για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Μετά την γερμανική κατοχή, κάποια
στιγμή που λείψαμε πάλι για μεγάλο διάστημα, το σπίτι είχε ανοιχτεί
και έλειπαν πράγματα. (Δεν γνωρίζουμε από ποιους).
…
Ευχόμαστε να μην ξαναγίνει πόλεμος. Είναι καλό που ενδιαφέρεται η
νέα γενιά για το τι έχει γίνει στο παρελθόν.
…
Τρώγατε ξύλο στο σχολείο τότε;
Στο σχολείο τρώγαμε ξύλο. Το ξύλο ήταν το φαί μας!
Έχετε επικοινωνία με τους φίλους σας;
Είχα σχεδόν με όλους. Με αρκετούς είχαμε καλή επικοινωνία. Αρκετοί
έχουν φύγει πια. Τώρα όσο περνάει και η ηλικία μας όλο και
γινόμαστε λιγότεροι.
Συνεντεύξεις: Ελένη, Νατάσα, Τάμυ, Χέρα και Βίλη
Φωτογράφηση: Τάμυ και Χέρα
Αποφώνηση: Ελένη
Επιμέλεια κειμένου: Ελένη
56ο Γυμνάσιο Αθήνας
Σχολικό έτος: 2013-2014