Συνέντευξη με τον κύριο Στέλιο Ρετσίλα Συντακτική και φωτογραφική ομάδα εργαστηρίου πληροφορικής

1. Συνέντευξη του κυρίου Στέλιου Ρετσίλα στη συντακτική και φωτογραφική ομάδα του εργαστηρίου Πληροφορικής [1]
Προφορικές Μαρτυρίες κατοίκων της
περιοχής των Αμπελοκήπων Αθήνας
(πόλεμος – κατοχή – απελευθέρωση)
Συνέντευξη με τον
κύριο Στέλιο Ρετσίλα
56ο
Γυμνάσιο Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής
Σχολικό έτος: 2015-2016

2. Συνέντευξη του κυρίου Στέλιου Ρετσίλα στη συντακτική και φωτογραφική ομάδα του εργαστηρίου Πληροφορικής [2]
Η συνέντευξη σε παραγράφους
Όπως μας είπε ο κύριος Στέλιος Ρετσίλας:
Το βίντεο βρίσκεται στη σελίδα:
https://www.youtube.com/watch?v=P2z1oz3Lz8w
Ο κύριος Ρετσίλας ήταν μικρός στην κήρυξη του πολέμου και επομένως δεν έχει
αναμνήσεις.
Μεγάλωσε στην οδό Λαρίσης. Αυτό που θυμάται από την κατοχή είναι η απαγόρευση
κυκλοφορίας όπου τα παιδιά έπρεπε να είναι κλεισμένα σπίτι τους.
Μεγάλωσε με την οικογένειά του την οποία αποτελούσαν οι γονείς, η αδελφή του, η
γιαγιά, ο παππούς, η προγιαγιά του!
Θυμάται ότι, κατά τη διάρκεια της κατοχής, η μητέρα του και η γιαγιά του μαγείρευαν με
ξύλα. Τα παιχνίδια που έπαιζαν στην παιδική ηλικία ήταν παιχνίδια που έφτιαχναν μόνοι
τους. Έπαιζαν αμάδες, κρυφτό, κυνηγητό… Έφτιαχναν αυτοκινητάκι, τρενάκια κλπ από
κονσέρβες. Επίσης, μετά την απελευθέρωση, έφτιαχναν παιχνίδια ή/και
χρησιμοποιούσαν τους γεμιστήρες των όπλων, τις σφαίρες… Μάλιστα, στη γειτονιά,
κάποιος σκοτώθηκε και άλλοι τραυματίστηκαν από χειροβομβίδα που πήγαν να ανοίξουν.

3. Συνέντευξη του κυρίου Στέλιου Ρετσίλα στη συντακτική και φωτογραφική ομάδα του εργαστηρίου Πληροφορικής [3]
Στην περιοχή της Αθήνας δεν γινόντουσαν βομβαρδισμοί. Βέβαια, όταν ηχούσαν οι
σειρήνες πήγαιναν σε καταφύγια.
Στρατεύματα κατοχής υπήρχαν στην περιοχή. Κυρίως ήταν Ιταλοί.
Η ζωή κατά τη διάρκεια της κατοχής ήταν δύσκολη. Δεν υπήρχε φαγητό. Πήγαιναν στα
γύρω χωριά για να βρουν φαγητό, όπως π.χ. στα Μεσόγεια.
Κάποια στιγμή έπαιρναν κουπόνια για να πάρουν φαγητό ενώ πρόβλημα υπήρχε και με το
νερό, μιας και δεν είχαν όλα τα σπίτια. Έκαναν ουρά με στάμνες σε σημεία που υπήρχαν
βρύσες. Οι μικροί «κρατούσαν τη θέση» αλλά οι μεγάλοι ήταν αυτοί που κουβαλούσαν το
νερό.
Τις πιέσεις των κατακτητών δεν τις ένιωθε ο ίδιος ως παιδί γιατί οι γονείς και οι
παππούδες τους προστάτευαν. Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν αυτό της διατροφής.
Υπήρχαν συμπατριώτες μας που βοηθούσαν τους Γερμανούς.
Εκείνο που θυμάται από την απελευθέρωση της Αθήνας ήταν ότι έβγαλαν από το σπίτι
τις κουρτίνες που είχαν για τη συσκότιση και άναψαν τα φώτα, βγήκαν στο δρόμο και
πανηγύριζαν την ελευθερία.
Δυστυχώς, αμέσως μετά, ξεκίνησε ο εμφύλιος. Μάλιστα ήθελαν να πάρουν μαζί τους τον
παππού του που ήξεραν ότι είχε πιστόλι. Η γιαγιά του έκρυψε το πιστόλι στις πάνες του
αδελφού του που μόλις είχε γεννηθεί το 1944, τον οποίο μάλιστα τσιμπούσε για να
κλαίει, ώστε να φύγουν από το σπίτι και να τη γλυτώσει ο παππούς του.
Από το σχολείο μας, το παλιό κτήριο του σχολείου όπου τότε στέγαζε μόνο Δημοτικό,
θυμάται ότι το ξεκίνησε αμέσως μετά τον πόλεμο. Θυμάται ότι ήταν ένα καταπληκτικό
σχολείο, άνετο, ευάερο, ευήλιο [ Το κτήριο χτίστηκε από τον αρχιτέκτονα Άγγελο Σιάγα
για σχολείο μεταξύ 1930 (θεμέλια) μέχρι το 1934 (ολοκλήρωση). Ξεκίνησε να λειτουργεί,
για πρώτη φορά, τη σχολική χρονιά 1935-1936 -ως 35ο
Δημοτικό Σχολείο Αθήνας].
Υψηλές αίθουσες, φωτεινές, μεγάλες αυλές. Πολύ ωραίο σχολείο τόσο αισθητικά όσο και
χωροταξικά.
Απ΄ ότι θυμάται, στις τέσσερεις πρώτες τάξεις είχαν δασκάλα. Ο ίδιος είχε ως δασκάλα
την κυρία Μαρία στις τέσσερεις πρώτες τάξεις, μια καταπληκτική γυναίκα. Την Πέμπτη
και την Έκτη τάξη την «έκαναν» δύο δάσκαλοι. Ο Δογάνης, που ήταν και ο Διευθυντής
του σχολείου και ο Παπαευθυμίου τον οποίο και είχε στις δύο τελευταίες τάξεις του
Δημοτικού. Οι δύο δάσκαλοι ήταν αρκετά αυστηροί.
Θυμάται ότι τους χτυπούσαν με τις βέργες, όχι στο μέσα μέρος της παλάμης αλλά στο
έξω. Εκείνο που του κάνει εντύπωση σε σχέση με το σήμερα είναι ότι, όταν πήγαινε σπίτι

4. Συνέντευξη του κυρίου Στέλιου Ρετσίλα στη συντακτική και φωτογραφική ομάδα του εργαστηρίου Πληροφορικής [4]
και έλεγε ότι έφαγε ξύλο από τον δάσκαλο, τον έδερνε και η μάνα του. Σήμερα, βέβαια,
δεν συμβαίνει αυτό…
Ο εμφύλιος και η κατοχή είναι «μπλεγμένοι» στο μυαλό των ανθρώπων. Και ο ίδιος σε
συζήτηση που είχαμε μας είχε αναφέρει ένα τανκ το οποίο, όμως, δεν ήταν με την
απελευθέρωση αλλά στη διάρκεια του εμφυλίου.
Στα Τουρκοβούνια ήταν οι αντάρτες και στη Χωροφυλακή ήταν οι Χωροφύλακες. Τα
πυρά των δύο πολλές φορές έπεφταν στις αυλές των σπιτιών που ήταν ανάμεσα.
Μάλιστα, θυμάται που ήταν έξω η γιαγιά του με μια κόκκινη ρόμπα (αυτήν είχε) και την
πυροβολούσαν.
Ένα σκηνικό που δεν θα ξεχάσει είναι αυτό που είδε περνώντας από το σχολείο μας,
στην οδό Αχαΐας. Στην αυλή του σχολείου ήταν ξαπλωμένοι αντάρτες, άλλοι νεκροί και
άλλοι ζωντανοί, τους είχαν αφήσει στον ήλιο. Κάποιοι έλεγαν ότι στους τραυματισμένους
έβαζαν και αλάτι στις πληγές. [Εμείς νομίζαμε ότι το σχολείο χρησίμευε και σαν
νοσοκομείο, για περίθαλψη τραυματιών, σύμφωνα με ιστορίες που είχαμε ακούσει. Ο
κύριος Ρετσίλας, όμως, μας είπε ότι, τουλάχιστον την περίοδο του εμφυλίου, δεν
φρόντιζαν για το καλό των τραυματισμένων ανθρώπων που ήταν ξαπλωμένοι κάτω από
τον ήλιο στην αυλή του σχολείου μας]