SlideShare a Scribd company logo
1 of 35
Psychofarmaca in de dagelijkse praktijk – evidence based medicine? Rob Heerdink
Rob Heerdink Pharmacoepidemiology & Pharmacotherapy Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences Universiteit Utrecht The Netherlands www.pharm.uu.nl/epithera
Suzette ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Gebruikt Suzette veel? ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
[object Object],[object Object],[object Object],Stolker et al 2001
[object Object],[object Object],[object Object]
 
evidence based medicine ?
 
Echte pati ë nten ,[object Object]
Echte pati ë nten ,[object Object],[object Object]
Echte pati ë nten ,[object Object],[object Object],[object Object]
Echte pati ë nten ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],geen 1 >1
Echte pati ë nten ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Are Subjects in Pharmacological Treatment Trials of Depression Representative of Patients in Routine Clinical Practice? Mark Zimmerman, M.D.,  Jill I. Mattia, Ph.D., and  Michael A. Posternak, M.D Am J Psychiatry 159:469-473, March 2002 ‘ Of 346 patients with ‘major depression’ only 14% are eligible according to inclusion criteria for trials with antidepressants’
Tussen 1969 en 2008 zijn er 101 trials gedaan naar het effect van antipsychotica op gedragsproblemen Totaal 12,926 deelnemers  1165 (9%) verstandelijke beperking 873 (7%) kinderen/jeugd Cave: kleine trials (n=57)  onduidelijke diagnose onduidelijke maat VB onduidelijke uitkomstmaat korte followup A Scheifes et al 2009
RCTs ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
evidence based medicine ?
medicine based evidence  Heerdink et al Br J Psychiatry 2004
Geregistreerde indicaties bij kinderen Benzodiazepinen - Antidepressiva - Antipsychotica - Stimulantia 6+
www.kenniscentrum-kjp.nl
Stimulantia ,[object Object],[object Object]
Stimulantia ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Antipsychotica
Antipsychotica Kalverdijk et al Psych Serv 2008
Antipsychotica ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Antidepressiva
Antidepressiva ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Anxiolytica/hypnotica ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
 
 
Voorgesteld beleid ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Welk middel? Middel  Effectief Atypische antipsychotica Clozapine: therapieresistente schizofrenie Risperidone: vermindering “vijandigheid”  Olanzapine: BPD Antidepressiva Schizofrenie, autisme, cluster B phs Anticonvulsiva Valproaat: cluster B phs Bètablokkers Schizofrenie
Presque tous les hommes meurent de leurs remèdes, et non pas de leurs maladies. Moliere, Le Malade Imaginaire (1673), Act III, sc. iii
Medicatie zonder goede start en zonder zicht op een duidelijk einde is slechte therapie email: e.r.heerdink@uu.nl twitter: @robheerdink www.slideshare.net/robheerdink

More Related Content

What's hot

Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...
Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...
Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...Aurélie Derycke
 
‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...Triora
 
Angst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-Blasius
Angst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-BlasiusAngst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-Blasius
Angst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-Blasiusaz Sint-Blasius Dendermonde-zele
 
Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.Triora
 
kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...
kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...
kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...Julie Mincke
 
Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)
Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)
Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)Hans Jonkhof
 
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidenceBipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidences0214963
 
‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...Triora
 
ADHD: modeverschijnsel of realiteit
ADHD: modeverschijnsel of realiteitADHD: modeverschijnsel of realiteit
ADHD: modeverschijnsel of realiteitDeStaerckeSophie
 
NVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude Meesters
NVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude MeestersNVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude Meesters
NVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude MeestersUtrecht
 
Polyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASP
Polyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASPPolyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASP
Polyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASPCharlotte Heyse
 
Autisme bij verstandelijk gehandicapten
Autisme bij verstandelijk gehandicapten Autisme bij verstandelijk gehandicapten
Autisme bij verstandelijk gehandicapten GerritvanIpkens
 
GGZ-zorg Orion 2013
GGZ-zorg Orion 2013 GGZ-zorg Orion 2013
GGZ-zorg Orion 2013 Raedelijn
 
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgenConsultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgenElyse Aerts
 

What's hot (20)

Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...
Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...
Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...
 
‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
 
Angst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-Blasius
Angst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-BlasiusAngst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-Blasius
Angst en depressie in oncologie - Borstkliniek az Sint-Blasius
 
Adduce, Voorjaarscongres Psychiatrie, Van de Loo - 30 maart 2016
Adduce, Voorjaarscongres Psychiatrie, Van de Loo - 30 maart 2016Adduce, Voorjaarscongres Psychiatrie, Van de Loo - 30 maart 2016
Adduce, Voorjaarscongres Psychiatrie, Van de Loo - 30 maart 2016
 
Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
 
Seminariewerk depressie bij ouderen
Seminariewerk depressie bij ouderenSeminariewerk depressie bij ouderen
Seminariewerk depressie bij ouderen
 
kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...
kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...
kritische kijk op de belgische aanbeveling 'depressie bij volwassenen aanpak ...
 
Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)
Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)
Medicatiegebruik in de jeugdzorg (2)
 
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidenceBipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
 
‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
 
ADHD: modeverschijnsel of realiteit
ADHD: modeverschijnsel of realiteitADHD: modeverschijnsel of realiteit
ADHD: modeverschijnsel of realiteit
 
NVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude Meesters
NVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude MeestersNVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude Meesters
NVvP Voorjaarscongres 2014 - Prof. dr. Theo Doreleijers: Oude Meesters
 
Polyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASP
Polyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASPPolyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASP
Polyfarmaciereductie in de praktijk adhv. RASP
 
Autisme bij verstandelijk gehandicapten
Autisme bij verstandelijk gehandicapten Autisme bij verstandelijk gehandicapten
Autisme bij verstandelijk gehandicapten
 
Bijeenkomst 3
Bijeenkomst 3Bijeenkomst 3
Bijeenkomst 3
 
Hypnose
HypnoseHypnose
Hypnose
 
Burn-out2
Burn-out2Burn-out2
Burn-out2
 
Burnout1
Burnout1Burnout1
Burnout1
 
GGZ-zorg Orion 2013
GGZ-zorg Orion 2013 GGZ-zorg Orion 2013
GGZ-zorg Orion 2013
 
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgenConsultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
 

Similar to Psychofarmaca In De Dagelijkse Praktijk Evidence Based

Urgentiepsychiatrie 2011
Urgentiepsychiatrie 2011Urgentiepsychiatrie 2011
Urgentiepsychiatrie 2011Koen Titeca
 
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho KortrijkUrgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho KortrijkKoen Titeca
 
AHC 26 Januari 2010
AHC 26 Januari 2010AHC 26 Januari 2010
AHC 26 Januari 2010RobHeerdink
 
Nah Behandeling 2011 Excerpt
Nah Behandeling 2011 ExcerptNah Behandeling 2011 Excerpt
Nah Behandeling 2011 Excerptjbcmertens
 
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringenPTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringenClaire Stramrood
 
1batpa Deroeck Silke
1batpa Deroeck Silke1batpa Deroeck Silke
1batpa Deroeck Silkegueste2ce9
 
Einversie_Vossen_2500329_27-07-16
Einversie_Vossen_2500329_27-07-16Einversie_Vossen_2500329_27-07-16
Einversie_Vossen_2500329_27-07-16Niqee Vossen MSc
 
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medicaKris Van den Broeck
 
Medische klaring
Medische klaringMedische klaring
Medische klaringKoen Titeca
 
Gebruik van doping
Gebruik van dopingGebruik van doping
Gebruik van dopingFrederikVO
 
Eetstoornissen bij adolescenten powerpoint
Eetstoornissen bij adolescenten   powerpointEetstoornissen bij adolescenten   powerpoint
Eetstoornissen bij adolescenten powerpointKelly Ronse
 
Rode draad hulpverlening
Rode draad hulpverleningRode draad hulpverlening
Rode draad hulpverleningEls Verheyen
 
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmacaProbleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmacaRadboud universitair medisch centrum
 
dertig jaar psychosociale interventies bij schizofrenie
dertig jaar psychosociale interventies bij schizofreniedertig jaar psychosociale interventies bij schizofrenie
dertig jaar psychosociale interventies bij schizofreniesabinebeke
 
M de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatie
M de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatieM de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatie
M de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatieTom Drixler, MD, PhD
 
Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)
Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)
Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)MEE Gelderse Poort
 
Het begrijpen van eetstoornissen
Het begrijpen van eetstoornissenHet begrijpen van eetstoornissen
Het begrijpen van eetstoornissenBert Vral
 

Similar to Psychofarmaca In De Dagelijkse Praktijk Evidence Based (20)

Urgentiepsychiatrie 2011
Urgentiepsychiatrie 2011Urgentiepsychiatrie 2011
Urgentiepsychiatrie 2011
 
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho KortrijkUrgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
 
AHC 26 Januari 2010
AHC 26 Januari 2010AHC 26 Januari 2010
AHC 26 Januari 2010
 
Nah Behandeling 2011 Excerpt
Nah Behandeling 2011 ExcerptNah Behandeling 2011 Excerpt
Nah Behandeling 2011 Excerpt
 
Psychofarmaca bij kinderen en jeugdigen met LVB - M. Verburg
Psychofarmaca bij kinderen en jeugdigen met LVB - M. VerburgPsychofarmaca bij kinderen en jeugdigen met LVB - M. Verburg
Psychofarmaca bij kinderen en jeugdigen met LVB - M. Verburg
 
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringenPTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
 
1batpa Deroeck Silke
1batpa Deroeck Silke1batpa Deroeck Silke
1batpa Deroeck Silke
 
Einversie_Vossen_2500329_27-07-16
Einversie_Vossen_2500329_27-07-16Einversie_Vossen_2500329_27-07-16
Einversie_Vossen_2500329_27-07-16
 
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
 
Medische klaring
Medische klaringMedische klaring
Medische klaring
 
Gebruik van doping
Gebruik van dopingGebruik van doping
Gebruik van doping
 
Eetstoornissen bij adolescenten powerpoint
Eetstoornissen bij adolescenten   powerpointEetstoornissen bij adolescenten   powerpoint
Eetstoornissen bij adolescenten powerpoint
 
Sessie 2: De delirante patient
Sessie 2: De delirante patientSessie 2: De delirante patient
Sessie 2: De delirante patient
 
Rode draad hulpverlening
Rode draad hulpverleningRode draad hulpverlening
Rode draad hulpverlening
 
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmacaProbleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
 
dertig jaar psychosociale interventies bij schizofrenie
dertig jaar psychosociale interventies bij schizofreniedertig jaar psychosociale interventies bij schizofrenie
dertig jaar psychosociale interventies bij schizofrenie
 
M de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatie
M de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatieM de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatie
M de Jonge - Compliance en interactie door co-medicatie
 
Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)
Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)
Verslavende rituelen door Bram Sizoo (2-3-2013)
 
Het begrijpen van eetstoornissen
Het begrijpen van eetstoornissenHet begrijpen van eetstoornissen
Het begrijpen van eetstoornissen
 
Onco-Active
Onco-ActiveOnco-Active
Onco-Active
 

More from RobHeerdink

Drug risk assessment 23 4-2010
Drug risk assessment 23 4-2010Drug risk assessment 23 4-2010
Drug risk assessment 23 4-2010RobHeerdink
 
Adherence in elderly
Adherence in elderlyAdherence in elderly
Adherence in elderlyRobHeerdink
 
Workshop kuopio 2010
Workshop kuopio 2010Workshop kuopio 2010
Workshop kuopio 2010RobHeerdink
 
Farmacoepi Course Leiden 0210 Part 2
Farmacoepi Course Leiden 0210   Part 2Farmacoepi Course Leiden 0210   Part 2
Farmacoepi Course Leiden 0210 Part 2RobHeerdink
 
Stoppen Met Antidepressiva
Stoppen Met AntidepressivaStoppen Met Antidepressiva
Stoppen Met AntidepressivaRobHeerdink
 
College 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoek
College 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoekCollege 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoek
College 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoekRobHeerdink
 

More from RobHeerdink (6)

Drug risk assessment 23 4-2010
Drug risk assessment 23 4-2010Drug risk assessment 23 4-2010
Drug risk assessment 23 4-2010
 
Adherence in elderly
Adherence in elderlyAdherence in elderly
Adherence in elderly
 
Workshop kuopio 2010
Workshop kuopio 2010Workshop kuopio 2010
Workshop kuopio 2010
 
Farmacoepi Course Leiden 0210 Part 2
Farmacoepi Course Leiden 0210   Part 2Farmacoepi Course Leiden 0210   Part 2
Farmacoepi Course Leiden 0210 Part 2
 
Stoppen Met Antidepressiva
Stoppen Met AntidepressivaStoppen Met Antidepressiva
Stoppen Met Antidepressiva
 
College 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoek
College 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoekCollege 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoek
College 1e jaars Fase IV geneesmiddelenonderzoek
 

Psychofarmaca In De Dagelijkse Praktijk Evidence Based

  • 1. Psychofarmaca in de dagelijkse praktijk – evidence based medicine? Rob Heerdink
  • 2. Rob Heerdink Pharmacoepidemiology & Pharmacotherapy Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences Universiteit Utrecht The Netherlands www.pharm.uu.nl/epithera
  • 3.
  • 4.
  • 5.
  • 6.
  • 7.  
  • 9.  
  • 10.
  • 11.
  • 12.
  • 13.
  • 14.
  • 15. Are Subjects in Pharmacological Treatment Trials of Depression Representative of Patients in Routine Clinical Practice? Mark Zimmerman, M.D., Jill I. Mattia, Ph.D., and Michael A. Posternak, M.D Am J Psychiatry 159:469-473, March 2002 ‘ Of 346 patients with ‘major depression’ only 14% are eligible according to inclusion criteria for trials with antidepressants’
  • 16. Tussen 1969 en 2008 zijn er 101 trials gedaan naar het effect van antipsychotica op gedragsproblemen Totaal 12,926 deelnemers 1165 (9%) verstandelijke beperking 873 (7%) kinderen/jeugd Cave: kleine trials (n=57) onduidelijke diagnose onduidelijke maat VB onduidelijke uitkomstmaat korte followup A Scheifes et al 2009
  • 17.
  • 19. medicine based evidence Heerdink et al Br J Psychiatry 2004
  • 20. Geregistreerde indicaties bij kinderen Benzodiazepinen - Antidepressiva - Antipsychotica - Stimulantia 6+
  • 22.
  • 23.
  • 25. Antipsychotica Kalverdijk et al Psych Serv 2008
  • 26.
  • 28.
  • 29.
  • 30.  
  • 31.  
  • 32.
  • 33. Welk middel? Middel Effectief Atypische antipsychotica Clozapine: therapieresistente schizofrenie Risperidone: vermindering “vijandigheid” Olanzapine: BPD Antidepressiva Schizofrenie, autisme, cluster B phs Anticonvulsiva Valproaat: cluster B phs Bètablokkers Schizofrenie
  • 34. Presque tous les hommes meurent de leurs remèdes, et non pas de leurs maladies. Moliere, Le Malade Imaginaire (1673), Act III, sc. iii
  • 35. Medicatie zonder goede start en zonder zicht op een duidelijk einde is slechte therapie email: e.r.heerdink@uu.nl twitter: @robheerdink www.slideshare.net/robheerdink