1. Tân Phong N S 1 www.hobieuchanh.com
Tân Phong N S
Bi u Chánh
Ông T i o m c a bu ng b c ra, r i ông i th ng l i cái bàn gi a t i salon, l y
t u thu c út vô ng ót và qu t h p qu t t mà hút. Ông m c âu ph c b ng tussor,
i i th ng th m, c th t noeud en, ch n mang giày da láng, tóc ch y láng m t, râu c o
ch tr n. Ông ã g n 50 tu i r i, tóc ã b c hoa râm song da m t ch a dùn, s c l c còn
nh. M t tay c m u thu c, m t tay th c trong túi qu n, ông i qua i l i trong phòng
khách ch ng d n h c h .
t lát ông ngó cái ng h treo trên t ng, ngay bàn vi t c a ông, r i ông b c qua
phòng n, th y v ng coi d y b i t bàn s p gh thì ông h i: ”Con Tân ch a v hay
sao?”.
Bà o tu i ã 45, nh ng mà da m t còn th ng, mái tóc còn en, eo h t xoàn thi t to,
c qu n l a tr ng, bà nghe ch ng h i thì bà day l i mà áp:
- Con nh t quá nó i m t bi t, có th y t m d ng gì âu. i âu v y không bi t.
- Nó nói má nó1 mua bánh nhi u mà không mua trái cây, nên nó l y xe ch y ra Sài Gòn
mua trái cây ch i âu!
- Nó sai b y tr i mua c ng c, c n gì nó ph i i. Nó i m t, r i v ch ng anh H i
ng lên t i, nó v không k p, m i làm sao?
- Ch a lên t i âu. M i 2 gi 10 phút. Trong th anh H i ng nói nh n tr a d i
Tho, r i nh m i i. Có s m c ng 2 gi r i ho c 3 gi nh m i lên t i.
- Thì bây gi ã g n 2 gi r i r i.
- Ch a, m i 2 gi 10. Nó i lâu r i, ch c nó v c ng g n t i.
- Nó v tr r i làm sao? H i nãy tôi bi u nó ng i, mà nó cãi tôi.
- Bà hay la quá! Ví nh v ch ng anh H i ng v i c t t i tr c, còn con Tâm i
ch v sau, l i h i gì.
- Sao l i không h i? Ông c ng con r i nó mu n th nào ông c ng chìu theo nó h t th y.
Thu nay ông có th y ai i coi v , mà t i ng i ó ch nàng dâu hay không?
- Coi v gi ng gì h ng bi t! Hai àng ã h a lam sui v i nhau m y n m nay. S p nh
nó c ng g i th i hình v i nhau. Bây gi c t v mình cho hai a nó g p m t
nhau, ch coi v n i gì. Ví nh d i h t i tr c thì h ng i ch i, h ch có m t
chút, ch t chóc gì ó mà s .
- Làm sui mà ông nói nghe d quá!
- i nay mà khó d gi ng gì.
ch ng ng cãi c nhau thì nghe ti ng xe h i ch y vô sân. Ông ngó ra và nói r ng:
“V ch ng anh H i ng lên t i kìa”. Bà nói: “Ch t ch a! Tôi nói hay hôn h ?”
Hai v ch ng v i vã b c ra th m ng ch c mà ti p khách.
Ông c t Cao V nh Xuân, tr c ch ng 27-28 tu i, vóc m mà cao, m t sáng s a, b
nghiêm ch nh, u i nón n màu ma-rông2, mình m c m t b Tây xám, m c a xe nh y
xu ng g n gàng, r i tay n m c a xe ng ch cha m leo xu ng.
ch ng ông h i ng a h t Cao V nh Th nh ti p nhau xu ng xe, ông m c áo dài kh n
óng àng hoàng, bà m c áo tím than lót màu c n r u chát. Xu ng xe r i v ch ng i tr c,
con n i theo sau mà lên th m.
1
em, ti ng x ng hô v i v m t cách thân m t
2
màu h t marron, Kastanien: màu nâu m
2. Tân Phong N S 2 www.hobieuchanh.com
Ông o thì b t tay chào m ng ông Th nh; bà o thì ti p r c bà Th nh, ch khách u
n h vui c i. Ông c t V nh Xuân d nón, cúi u mà chào ông và bà ch nhà. Ông o
i vã b t tay và h i:
- Hôm ó tàu t i h i m y gi ?
- , tàu t i úng 4 gi .
- Hèn chi! Tôi nghe nói 5 gi chi u tàu t i. úng 5 gi tôi qua ó, thì tàu t i ã lâu r i,
hành khách ã lên h t.Tôi ki m anh H i ng, ch H i ng c ng không có.
Ông H i ng Th nh nói: “Tàu t i, v ch ng tôi r c th ng nh r i ch y v Cai L y
li n ”
Ch khách d t nhau vô nhà, Bà o m i bà Th nh i th ng vô ng i b ván phía trong, còn
ông o thì m i ông Th nh v i V nh Xuân ng i t i b gh salon phía ngoài, hai ông ng i
ngang nhau, V nh Xuân ng i s p xu ng, mà m t bên v i cha.
Ông o m i khách u ng n c hút thu c l ng x ng, r i h i V nh Xuân r ng:
- bên Tây v bên n y, d i tàu t i hai m i m y ngày, ch c cháu m t l m h ?
- , d i tàu lâu, nên tù túng m t chút, mà cháu v ba b a rày, ngh c ng ã kh e.
- Cháu l y c b ng c p Y khoa t n s r i, bây gi v ây cháu tính xin vô ng ch
ng y c a nhà n c, hay là cháu mu n m phòng khám b nh riêng ngoài?
- Th a, cháu mu n m phòng khám b nh cho thu c riêng ng thong th mà kh o c u
thêm v cái ngh thu c.
-
Cô Hai Tân v a nói v a kéo tay V nh Xuân mà d t qua phòng n. Hai ông và hai bà ngó
nhau mà c i. Bà h i ng Th nh nói r ng: “Gái i nay d n d quá!” Bà o c i mà áp
ng: ”T i th y cho nó h c ch Tây, nên tánh nó nh m. Tôi r y nó h t s c, mu n s a cho
nó theo con gái An Nam, mà s a không c”.
Ông o nói r ng: “ i nào ph i theo i n y, s a gi ng gì. n ông i n y ng i ta
cùng là giao thi p u theo cách ng i Âu M . n bà con gái t nhiên ph i t p n nh
m, m i hi p ý nhau c ch ”.
Bà o h i bà Th nh r ng:
- Anh ch ã có tính tháng nào c i hay ch a?
- Nó v h m nay, v ch ng tôi nói chuy n v i nó thì nó nói th ng th ng ít ngày r i
hay.
- Ch ng nào c i, xin anh ch ph i cho hay tr c lâu lâu m t chút, ch ng có nói g p
quá s m không k p.
- Có l ph i i l h i r i m i nh ngày c i ch .
Ông o l c u nói r ng: “V ch ng tôi ã h a làm sui v i anh ch b n, n m n m nay
i, s p nh nó c ng bi t vi c ó. Bây gi c t v r i, ch ng nào c i thì c i, bày nhi u l
làm chi. i v n minh, mà còn gi theo t c x a, coi k quá”.
Ông Th nh c i và áp r ng:
- Anh ch th ng, nên d nh v y, thì v ch ng tôi mang n l m.
- Tôi v i anh mà khó d gi ng gì. Anh ch mu n th nào c ng c h t, mi n ti n thì
thôi.
- Anh nói nh v y,thôi tôi tính vi c nhà ít b a r i tôi lên, ho c tôi g i th cho anh
hay.
- Ru ng anh n m nay lúa t t hôn?
- t l m. Ru ng c a anh trong Kinh M i anh b hoang u ng quá. Nghe nói phía tr ng
m nay h làm lúa trúng d .
- Tôi mua s t ó h t ba ch c ngàn, làm m y n m b th t thoát hoài, l v n g n m i
ngàn n a; tôi ã thèm, h t mu n theo ru ng, lo c s cao su v i v n s u riêng d
ch u h n.
- Cao su lúc n y có lên giá hôn?
- Có lên chút nh, làm n c.
3. Tân Phong N S 3 www.hobieuchanh.com
- Còn tr i c a c a anh khá hôn?
- y n m tr c thì v n ch không l i. T n m ngoái t i gi coi mòi khá.
- ru ng c a anh d i Cai L y, coi có ai mu n m n, thì tôi ch cho h lên h
n. Mùa n y lúa phía tr ng trúng ây, ch c qua sang n m thi u gì ng i m n.
- u có ai ó mu n m n xin anh làm n cho m n giùm cho tôi. Ch c là tôi không
dám mà làm n a. trên n y mà xu ng d i làm ru ng b t ti n quá.
Cô Hai Tân v i V nh Xuân d t nhau tr qua salon. Cô th a cho cha m hay bánh trái ã
n r i.
Ông o bèn ng d y m i khách qua phòng n mà dùng bánh.
Hai ông ng i trên, hai bà ng i gi a, sau chót là V nh Xuân v i cô Hai Tân ng i ngang m t
nhau.
nh Xuân ng i nghiêm ch nh song chàng ngó cô Hai Tân luôn luôn và c chúm chím
òi hoài, ch nói ít. Còn cô Hai Tân thì cô l ng x ng, l y bánh b y d a cho chàng, g t trái
bom ép chàng n, rót cà phê m i chàng u ng.
n u ng xong r i, ch khách tr qua salon. Cô Hai Tân m i nói v i V nh Xuân r ng: ”Em
yêu bông l m. B i v y tr c sân em không cho th y em tr ng cây, tr ng mà xây b n tr ng
bông ch i. Tr i mát r i, v y m i anh b c ra sân coi m y g c h ng c a em ây. ã bi t d u
th nào c ng không b ng h ng bên Tây c, nh ng mà bông coi c ng có v p ,l i
n ng nên nó có cái màu theo trong x . Anh ra ây coi ”.
Cô v a nói v a b c l i c p tay V nh Xuân mà d t i ra sân.
nh Xuân b c xu ng th m và h i r ng:
- ây kêu là Ch Quán, mà ch ch nào âu tôi không th y, l i th y v n nhi u?
- Tuy là Ch Quán, song không có ch , ng tr c nhà ây i xu ng m t chút thì t i
mé sông. Anh qu o qua tay m t i m t i t i nhà th ng, i kh i nhà th ng thì g p
ch , ng i ta kêu ch Hòa Bình. Anh không bi t phía n y hay sao?
- i nh tôi lên Sài Gòn có m t n m r i tôi i Tây, tôi không có d p i vô phía trong
y.
- rày s p lên anh s có d p. Anh có hay em thi tú tài k nhì em u r i hay không?
- Hay r i.
- Ai nói?
- Th y tôi nói tôi m i hay.
- Hôm em thi u thì anh ã xu ng tàu r i, nên em không bi t làm sao mà vi t th cho
anh hay c. Em mu n g i th xu ng ch n tàu anh Singapour, mà r i em ngh
anh v t i r i anh hay thình lình ng h n.
- Tôi l y làm m ng và khen cô.
- “Cô ch ”! Kêu b ng em, ch kêu b ng cô nghe l t l t quá. Anh kêu b ng cô n a, em
gi n a, bi t hôn?
- u em cho phép thì tôi m i dám.
- Cho phép li n. Anh v d i Cai L y h m nay ch c anh bu n d h ?
- i lâu quá v nhà th y cha m , ông bà thì m ng, ch có bu n gì âu.
- Ph i, anh m i v thì anh m ng. Mà anh nhà t i ba b a r i anh h t m ng, thì ch c
anh ph i bu n. Em bi t ch Cai L y mà. M y n m tr c th y em làm ru ng d i,
em có theo th y em xu ng ch i m y l n, l n nào em c ng ghé th m hai bác. Ch gì
mà ch t h p, ng sá nh xíu, ph xá d dáy quá. Còn i m i ra kh i ch thì t phía
là ru ng h t th y, c nh coi bu n mu n ch t.
- nhà quê thì là v y ch sao.
- Bu n l m ch c em không n i.
- Nhà quê thì không có các cu c vui nh thành th , song c b thanh t nh, mình thì
kh e trí h n.
- u mu n thanh t nh cho kh e trí thì thà là lên mi t trên, cao ráo, s ch s h n.
a nào em d t anh lên s cao su c a th y em trên C Chi cho anh coi, thanh t nh mà
4. Tân Phong N S 4 www.hobieuchanh.com
ch s l m. Còn n u qua v n s u riêng bên Bình Nhâm, thì vui h n n a. th ng
th ng r i em d t anh i ch i cho bi t.
- Tôi sanh trong ch ru ng lúa, nên tôi a ru ng, ngó ra ng tôi vui trong lòng. M i
ch u có thú vui khác nhau. ru ng, n mùa c y r i, mình i theo m y b ru ng
mà câu cá, thú v l m.
- trên n y câu cá c ng c v y. Qua tr i c a c a th y em, bên R ch Ông, r i ng i
trên c u mát mà câu, cá n gi t không k p. Em câu ch i hoài. Nh anh thích câu cá thì
em d n anh i câu.
Hai ng i v a nói chuy n v a d t nhau i vòng trong sân mà xem bông, xem h ng, xem
hu , coi h vui v l m.
Bà Th nh tính 3 ng i C n c cho s m, nên bà b c ra c a kêu V nh Xuân mà nói
ng: “Thôi, tr vô ng th a v i hai bác mà i C n c, con. B n gi r i r i”.
Cô Hai Tân ch ng h ng nên h i V nh Xuân:
- p nh v y hay sao?
- Tôi ph i xu ng C n c ng th m bà ngo i tôi.
- y mà tôi t ng n c m ch .
- Xin l i cô khi khác.
- Kêu cô n a kìa!
nh Xuân c i r i i vô nhà v i cô Hai Tân.
ch ng ông h i ng Th nh v i V nh Xuân t giã mà i. V ch ng ông o v i cô Hai
Tân a ra xe.
Khi V nh Xuân s a so n b c lên xe, thì cô Hai Tân níu áo mà nói r ng: “Khoan, xin ch
em m t chút”. Cô i l i m t b i h ng, hái m t bông v a m i bán khai, em gi t trên mi ng
túi áo c a V nh Xuân v a c i v a nói: ”Xin anh gi cái bông n y k ni m ngày nay”.
nh Xuân t n r i lên xe. Xe rút ch y, cô Hai Tân ng ngó theo, s c m t hân hoan, c p
t r t h u tình.
Bà o ngó ch ng r i l c u nói r ng: “Con gái i nay làm k quá, coi không c. H i
tr c ng i ta i coi v , mà ng i ta th y dâu lý l c nh con Tân v y ng i ta s , ng i ta
dám c i âu”.
Ông o rùn vai r i b c lên th m và áp r ng: “Bà th c u quá! i nào có phong t c
theo i n y ch ”.
3
t gi
5. Tân Phong N S 5 www.hobieuchanh.com
II
Cách n a tháng.
t bu i s m m i, cô Hai Tân ng i xe h i vô Ch L n mua . Ông T i om c
mát, ng tr c sân coi m y tên gia d ch x i t ng tr ng bông.
Ng i phát th ghé l i trao cho ông o m t phong th v i hai t nh t báo. Ông c m
phong th mà coi, thì th y con d u nhà th Cai L y. Ông qu y qu b c vô nhà, ng i t i
salon r i xé th mà coi.
Bà o n m t i b ván phía trong, th y ông coi th r i ông bi n s c và th dài, thì bà h i
ng:
- Th c a ai v y?
- Th c a anh h i ng Th nh.
- nh g i th nói vi c gì? nh có nói chuy n s p nh hay không?
- nh g i th nói chuy n ó a.
- nh nói sao ó? Có nói l i tháng nào xin c i hay không?
- Kh m c ch c i! nh g i th mà h i vi c hôn nh n nè.
- ! Sao v y?
- nh nói c t ch a mu n v .
- Nói cái gì k c c v y! ây c th cho tôi nghe coi.
Bà v a nói v a b c l i ng i ngang ông. Ông c th nh v y:
“Kính g i l i tr c th m anh ch và hai cháu, sau tr l i cho anh ch rõ vi c hôn nh n c a
p nh .
c t i th m bà con bên n i, bên ngo i h t r i, v ch ng tôi m i d chuy n hôn
nh n mà bàn tính v i nó. Nó nói “bây gi b ng nó còn ch a mu n c i v , m t mình
ng thong th mà kh o c u thí nghi m y khoa. V ch ng tôi s th t c v i anh ch , nên
m nay ráng ép nó h t s c, mà nó n ng n c quy t nh không ch u c i v g p, xin c
thân n m b y n m ng kh o c u ngh c a nó cho tinh t , r i s tính b gia th t.
y tôi ph i kính l i th a cho anh ch hay. Con có h c th c r ng, không d gì mà mình ép
nó c. Mà nó nói nh v y, tôi t ng anh ch không l ép cháu Tân ph i ch nó. V y v
ch ng tôi xin anh ch t li u, n u coi ch nào ph i thì g cháu Tân, ch ng c n ph i ch V nh
Xuân, b i vì có bi t ch ng nào nó m i c i v mà ch .
Tôi vi t th n y mà tôi bu n l m, vì anh em mình tính làm sui v i nhau 4-5 n m nay, bây
gi V nh Xuân làm cho tôi ph i có l i v i anh, thi t tôi khó ch u quá. Mà thà là bu n, song tôi
nói ph t cho anh ch hay, thì t t h n là tôi dây d a, thành ra tôi không thi t tình v i anh
ch .
Xin anh ch xét l i mà tha l i cho v ch ng tôi ”.
CAO V NH TH NH
Kính th .
Bà o nghe c d t r i, thì bà nói v i ch ng r ng:
- Tôi ch c nó chê con Tân không có n t, ch có gì âu.
- Sao mà không có n t! Làm c t mà có v thông minh lanh l i nh con Tân v y, thì
ph i l m, còn chê n i gì. Tôi ngh nó tính l p nhà th ng, nó mu n ki m v cho thi t
giàu, ng h ra v n cho nó làm công vi c, nên nó ki m ch c mà t hôn ch .
- Tôi t ng không ph i v y âu. Mu n l p nhà th ng b t quá t n ôi ba ch c ngàn ch
bao nhiêu. Nó c i con Tân r i, nh nó mu n nh v y, thì anh H i ng giúp nó m t
6. Tân Phong N S 6 www.hobieuchanh.com
. Mình giúp m t m n a, nó làm c ng c, c n gì ph i kén v nào n a. H giàu
mà h quê mùa, h r m l m, d gì b o h ra ti n m t hai muôn.
- Tôi nghi l m. i n y là i kim ti n, thiên h h tính l i tính h i h t th y. Thôi h
chê con Tân nghèo, thì h c i ch khác, tôi có c n gì âu. Mình không ph i nghèo
hèn, con mình không ph i quê d t gì mà s nó ch ng.
- Tôi gi n quá, tôi mu n ông i xu ng Cai L y mà h i l i cho ác ch t coi t i sao V nh
Xuân không ch u c i con Tân.
- Ng i ta không ch u c i con mình r i, còn m t m i nào mà mang xu ng ó! Tôi
không i âu h t.
- u ông không ch u i, thì tôi i.
- i chi v y?
- tôi xu ng cho giáp m t ng tôi h i coi t i sao V nh Xuân chê con Tân.
- Bà không bi t m c c hay sao?
- Có gì âu mà m c c . H a làm sui v i nhau m y n m nay, gi ng i ta b i c, h
c c ch mình m c c n i gì.
- Bà mu n i thì i m t mình. Tui nh t nh không ngó m t t i nó n a.
- sáng mai tôi i. Nè, mà ông khoan nói cho con Tân nó hay a, nghe hôn.
- Ph i nói cho nó hay ch . Chuy n tr m n m c a nó nay ã d dang, mình còn gi u nó
làm chi.
- Khoan ã. tôi i xu ng d i coi h nói làm sao r i s hay. Ít b a mình s nói cho
nó, có mu n gì âu.
- ý bà.
Xe h i c a cô hai Tân v , ch y vòng vô sân. Bà o l t t l y th x p l i mà b vô túi
i i vô bu ng.
Ông o tr ra sân mà coi ch cho gia d ch tr ng bông. Cô hai Tân xu ng xe r i i l i
ng m t bên cha mà nói r ng: “Tr ng bông cho u m y b n h t, ng ch ng ám c i coi
i ng ”. Ông o châu mày, ngó ch khác, không nói chi h t.
Sáng b a sau. Cô hai Tân th y m thay i áo qu n r i kêu s p-ph em xe ra. Cô bèn
i:
- Má i âu v y má?
- Má lên trên s cao su m t chút.
- Má cho con i v i má.
- Con i làm gì. Con nhà v i th y, má i th m v n m t chút.
- Má v n c m hay không?
- Ch ng m i m t gi má v . Mà nh t i gi n c m, má có v tr , thì con bi u th ng
p c d n c m cho th y con n i, ng có ch .
Ông o nhà v i con, mà ông không mu n th y m t con, nên tr n bu i s m m i ông c
n b n tr c sân, ho c sau v n, mà coi gia d ch vô phân t i n c nh ng bông và cây c a
ông tr ng.
n 11 gi r i mà bà o ch a v . Cô hai Tân bi u b p d n c m, r i cô ra v n ki m
cha mà m i vô n. Ông o ng i n c m v i con, mà ông không nói chuy n; cô hai Tân có
i chi thì ông tr l i ti ng m t mà thôi.
n c m r i cha con ang ng i n tráng mi ng, bà o v t i. Cô hai Tân th y xe vô
sân, thì cô l t t và b c ra th m và nói r ng: ”Má v kìa! Ph i dè má v , mình ch m t chút
a, ng n c m v i má cho vui”.
Ch ng bà o xu ng xe, thì cô h i r ng: “Sao má v tr v y má? Quá m i hai gi r i.
Má d n m i m t gi , mà con ch t i m i m t gi r i, con bi u d n c m”.
Bà o không tr l i, không nói chi ti t, mà m t l i có s c gi n. Ch ng bà b c vô nhà,
ngó th y ông ng i u ng n c, thì bà nói r ng: ”Tôi oán trúng l m; thi t nó chê con Tân
không có n t na! T i ông ó, t i ông mu n cho con nó theo gái kim th i, ông cho nó h c Tây,
7. Tân Phong N S 7 www.hobieuchanh.com
ông t p nó n nói i ng nh m, tôi c n không c nên bây gi mình m i b ng i ta
khinh r nh v y ó, ông th y ch a?”.
Cô hai Tân không hi u vi c gì h t, nghe m nói nh v y thì cô ch ng h ng, ng ngó m
trân trân.
Bà o ng i m t cái gh ngang v i ông, bà v a l t kh n choàng v a nói r ng: “Thi t,
kh n n n h t s c!”.
Ông o châu mày nói r ng: “Ai bi u bà i xu ng d i làm chi, r i bà v tr l i bà gi n
tôi”.
Cô hai Tân l i ng i m t bên m và th th h i r ng: ”Có vi c gì v y má? Ai chê con
không có n t na mà má gi n ó?”
Bà o ngó con r t oai nghiêm mà áp r ng:
- c t V nh Xuân nó chê m y, ch ai.
- Chê h i nào? Nói v i ai mà má hay?
- Nó nói v i tao ch nói v i ai.
- Nói h i nào? Nói âu?
- i nói d i nhà anh h i ng h i nãy ây.
- Té ra má i xu ng d i ng i Cai L y, má v ây hay sao?
- Ch sao!
- Má i xu ng d i chi v y? Có ai m i má hay sao?
- c th tao gi n, nên tao h i cho giáp m t, ch ai mà m i.
- Th âu sao má không cho con coi?
- Th ây, m y mu n coi thì coi…V y cho sáng con m t cha con m y. Con gái An nam
thì h c n công, n h nh, bày t theo kim th i, theo v n minh, nên m i nh c nhã nh
y ó!
Bà v a nói v a móc túi l y ra m t phong th mà a cho con.
Cô hai Tân m cái th c a ông H i ng Th nh ra mà c. Ch ng cô c h t r i thì cô
i ng t mà h i m r ng:
- i má th y cái th n y nên má m i i xu ng Cai L y ó ph i không?
- Ch sao.
- Ph i mà th y con cho con coi cái th n y, thì con c n, con không cho má i. Th nói
nh v y, thì là d t r i, má còn t i nhà ng i ta làm gì.
- Tao gi n l m, nên tao xu ng tao h i cho rõ ràng coi t i sao h chê m y.
- Vì th y má ã h a l i, nên h mu n c i con thì c i; còn nh h h i thì thôi, ch h i
không c i r i con ch t hay sao mà má gi n? Má xu ng má h i gi ng gì n a? Má
có g p v ch ng bác H i ng v i anh c t nhà hay không?
- Có nhà h t.
- Má h i r i h nói làm sao?
- Ban u h c ng nói nh trong th v y. c t nói ch a mu n c i v , m t mình
ng kh o c u làm cho ngh thu c c rành. Tao không ch u cái lý ó, b i vì nó
không mu n c i v , sao m y n m nay nó g i th t cho m y luôn luôn. Tao h i ri t
i lòi ra s c t nó chê m y không có n t na theo gái An nam.
- i chê con không có n t ó là l i v ch ng bác H i ng nói hay là l i c a anh V nh
Xuân nói?
- c t nó nói v i tao ch .
- nh nói sao âu, má l p l i y l i cho con nghe th coi?
- i! Nó nói dài l m, ai nh h t cho c. Nó nói n m nó c th c a anh H i ng
i qua cho nó hay, nh ã h a làm sui v i th y m y, thì nó t ng là ch ng nó h c
thành r i, nó tr v x s , nó s có m t ng i v An nam thi t thà m m m ng, lo c m
c, áo qu n cho nó. Té ra ch ng nó v , giáp m t v i m y, nó th y cách m y n nói,
m y i ng gi ng nh m ch không ph i nh ng i v nó t ng t ng trong trí
nó m y n m nay ó v y. N u c i m y, thà r ng nó c i m còn t t h n, b i vì m y
8. Tân Phong N S 8 www.hobieuchanh.com
làm b nh m, ch m t An nam trân mà m n i gì. Nó t thi t v i tao l i nó nói
không ch u c i ó là l i nói d i. Nó s c i v , song nó c i con gái An nam, bi t l
phép An nam, bi t tam tùng t c, ch nó không ch u c i gái kim th i m t An nam
mà b nh m ó.
- Gái kim th i h l m hay sao? Anh V nh Xuân b ng d h p hòi quá! Ph n nh thì nh
mu n h c cao, ng có trí nh ng i Tây. Còn ph n n bà con gái thì nh không
mu n cho h h c cao, ng có trí nh ng i m. nh mu n cho n bà con gái
An nam ph i l c c trong bùn, ph i l n lóc d i b p, làm tôi m i gi con, quét
nhà, n u n cho nh, ph i cúi u quì g i v ng l i nh luôn luôn, nh nói tr i hay tr i,
nh nói t hay t. Anh V nh Xuân có cái quan ni m v v ch ng nh th y, mà nh
chê con, nh không c i con thì may cho con l m. Má nên t èn treo c n m ng,
ch ng có bu n.
- Ch ng chê mà ch a bi t m c c , còn nói nhi u chuy n!
- Th a má, ví nh con có tánh b t trung b t chánh ho c sanh tâm gian gi o làm m t ti t
t trinh, m t danh d , m t ph m giá nên b ch ng chê thì con m i h th n. Ch chê
con h nh anh V nh Xuân chê ó, thì con c i, con có m c c chi âu.
Nãy gi ông o ng i nghe v con nói chuy n v i nhau, ông không thèm xen vô. Bây gi
ông nghe con nói nh v y, ông m i nói r ng: “Thôi, h h i thì thôi. Con Tân còn nh , m gì
ó mà lo. cho V nh Xuân nó ki m con gái bi t l phép An nam nó c i. Con Tân, coi bi u
y tr d n c m cho má con n”.
Bà o ng d y nói r ng: “Tôi n c m không c âu. Gi n quá r i b t no. tôi ngh
ch ng nào ói tôi s n”. Bà nói r i b i vô bu ng thay áo. Ch ng bà tr ra thì cô hai Tân ã
làm s n m t ly s a cho bà u ng.
ch ng ông o n m trên b ván mà ngh . Cô hai Tân ng i cái gh g n ó mà c nh t
trình.
Bà o nói r ng: “ Tôi ngh l i thi t tôi t c quá. Mình không ph i nghèo kh gì, có m t
a con gái cho n h c t n hao không bi t bao nhiêu, l i nó c ng không x p m i s t tai gì ó,
mà g l y ch ng l i b ng i ta chê!”
Ông o áp r ng:
- Bà ng có bu n mà. Bà không nghe con Tân nó nói h i nãy ó sao, tôi ngh nó nói
ph i l m. i n y mà nó còn cái óc th c u quá nh v y, nó không c i con mình
tôi c ng c u.
- Con Tân nó nói gi ng gì ông c ng cho nó nói ph i h t th y. Ông c ng nó, ông nghe
i nó l m. B i ông c ng, ông nghe nó, nên bây gi nó m i v y ó.
- Bây gi nó v y là sao?
- Nó không có n t na gì h t ch sao.
- t na là cái gì mà bà nói không có?
- t na là i ng cho m th m, n nói trúng khuôn phép, vi c áng nói s nói, d u
vi c vui c ng ng có c i om sòm. Con gái có n t na là v y ó, ch n t na là gì.
- t na nh v y là n t na c a hình n m, ch có ph i n t na c a ng i ta âu. Ng i ta
có m t, có tai, có ru t thì t nhiên có c m giác, có tánh khí th y vi c vui thì c i, th y
vi c qu y thì gi n, mu n ng thì ng, mu n ng i thì ng i. Bà có con mà bà mu n
p cho nó nh cái hình máy, gi t dây nó m i i, kh u mi ng nó m i nói, ý bà nh v y
không h p v i ý tôi chúc nào h t. Sanh con mình lo nuôi cho nó m nh m ph n xác, lo
cho nó h c ng nó m mang tri th c, lo d y d cho nó bi t yêu chánh ghét tà. Còn
tánh khí thì ph i cho nó thong th không nên ép bu c nó vào khuôn m u nào h t,
làm nh v y nó m i có nh n ph m, có ch n tánh riêng c a nó ch .
- Ông d y gi i l m! Nh ông d y gi i, nên bây gi h m i không dám c i nó ó.
- Bà c lo vi c ó hoài! Có ph i trong n c An nam n y có m t mình V nh Xuân là con
trai âu. c t nó chê nó không c i thì mình g cho tr ng s , cho bác v t, m gì
9. Tân Phong N S 9 www.hobieuchanh.com
ó mà s . r i bà coi, tôi s ki m ch ng cho con Tân sang tr ng thông minh b ng
i c t V nh Xuân.
- Ông t p tánh nó nh m, thì ông g nó cho Tây ch An nam nào mà dám r t i.
- Ví nh g cho Tây l i h i gì?
- Khéo nói túng! H i nó còn nh , tôi n n n v i ông, tôi bi u cho nó h c ng bi t ch
chút nh mà thôi, r i r c th v nhà d y nó h c may vá, thêu thùa, bánh m t. Ch ng
nó l n mình l a a nào nghèo mà bi t nh n ngh a, mình g nó, r i b t v ch ng nó
i mình. Mình ít con thì mình nuôi r , cho con mình nó kh i c c kh . Ông ham danh
, ông mu n làm cao, b i ông trèo cao quá, nên bây gi ông m i té n ng ó.
- Bà ng nói nh v y. Ch a té âu. Sao mà té?
- Ông mu n g con cho cao bây gi ng i ta chê, ng i ta không thèm c i thì là té,
ch còn i gì n a?
- Tôi ã nói v i bà, tôi s ki m ch ng cho con Tân cao b ng m i V nh Xuân cho bà
coi mà.
Nãy gi cô Hai Tân ng i coi nh t trình, cho cha m cãi nhau thong th , cô không d
vào. Bây gi cô m i c i mà nói r ng: “Sao má nói con té? Con ng v ng l m, ch ng bao
gi té âu mà má s . Còn th y lo ki m ch ng cho con chi v y? Con quy t nh c thân
tr n i, con không thèm l y ch ng âu xin th y ng tính t i vi c nh n duyên c a con n a.
Ông o l m c m ng i d y ngó con mà h i:
- Chuy n gì mà l i không thèm l y ch ng?
- Con c thân th coi th gái kim th i n y h n th nào mà thiên h h chê.
- Con tính nh v y trí con th p l m. Con không l y ch ng, h t ng âu h chê r i con
, không ai thèm c i, h khinh khi con n a ch .
- Ng i nh v y ó d u khen con c ng không m ng, d u chê con c ng không s .
- Con không ch u l y ch ng r i con làm gì?
- Con xin th y v i má cho con i Tây.
- i Tây làm chi?
- Con qua Tây con h c thêm ít n m n a.
Bà o c i g n mà nói:
- Bên n y h c làm m ch a úng nên bây gi òi i qua Tây h c thêm ng làm m
cho thi t úng ph i hôn?
- Th a ph i.
- Con n t na v y ó, th y nó th y ch a! H chê nó, h không thèm c i, nó gi n l y
không thèm l y ch ng. Bây gi nó òi i Tây, tôi r y nó, r i nó l y v i tôi n a ó.
- Th a, con nói thi t, ch con âu dám nói l y v i má. Con h c ng con làm m cho
úng b c th coi nh th nào.
- Mu n l y ch ng hay là không mu n thì t ý, vi c ó tao không ép. Ch i Tây thì
không c. Con gái mà i xa nh v y d gì hay sao?
- Con l n r i con trí khôn, có sao âu mà s má.
Ông o can r ng:
- Th y v i má có m t mình con là gái, n u con i Tây thì má con nh . Con ng có tính
vi c ó.
- u th y v i má không b ng lòng cho con i Tây ng con h c thêm, thì ph i cho con
10 ngàn ng b c.
- Cho con 10 ngàn ng con làm vi c gì?
- Con mu n làm vi c gì t ý con.
- Con nói nh v y sao c. Không ph i cha m ti c ti n v i con. N u con làm vi c
ph i, d u t n m y ch c ngàn c ng c, ch ng lu n 10 ngàn. Mà con làm vi c gì con
ph i nói rõ cho cha m bi t ch ?
Cô Hai Tân ng i suy ngh m t h i r i nói r ng: “Con mu n ho c r ch em b n c a con
hi p nhau l p m t tr ng n nhi h c hi u ng ào t o ra m t ám con gái m i, có t cách
10. Tân Phong N S 10 www.hobieuchanh.com
ng c i, cao th ng, nh con gái bên Âu bên M , gi i thoát cái ách tôi m i c a n ông,
h m h m quy t mang vào c chúng con hoài, ho c l p m t t nh t báo mà v n ng
khuy n khích ch em gái ph i i lòng s a trí, ph i k t oàn, ph i tranh u ng l t cho
kh i cái a v hèn h mà phong t c c bu c chúng con ph i loi nhoi trong ó hoài, ng
chung ng ngang hàng v i n ông con trai trong xã h i”.
Bà o ch t l i nói r ng: “ Tr i i! Ph n riêng c a con còn chèm nhem ây, bi t con lo
cho thân c yên hay không mà, h i nào mà lo cho thiên h n a không bi t”
Cô Hai Tân nói: “Th a má, ph n con yên l m có chèm nhem ch nào âu, con ã nh t
nh c thân không thèm l y ch ng, thì thân con kh e kho n thong th l m. Mà i ph i
có m t cái m c ích gì làm ng mà i theo, thì s s ng m i có ý ngh a, m i c vui
. Con quy t l y s gi i phóng ph n mà làm m c ích cho s s ng c a con. N u th y v i
má th ng con, thì cho phép con t do mà làm vi c y, là m t vi c không vô ích cho i c a
con, mà c ng không vô ích cho xã h i âu”.
Bà o c i ng t mà nói:
- Con báo h i cho con gái An nam h t th y b t ch c làm m nh con, r i chúng nó b
ch ng chê nh con v y, càng kh thêm cho ng i ta n a.
- Má c lo vi c l y ch ng hoài! Tr i sanh n bà con gái ra, có ph i tính cho h có cái
thiên ch c c nh t là l y ch ng mà thôi âu má.
- Thì sanh n bà con gái ra hi p v i n ông con trai g y d ng gia ình, sanh con
cháu, làm cho xã h i b n v ng ch sao?
- Con t ng không ph i nh v y. Thi t, tr i sanh n bà con gái làm b n v i n
ông ng xây d ng gia ình mà duy trì xã h i. Th thì, n bà v i n ông u ng
ngang hàng nhau, n bà c n dùng n ông, mà n ông c ng c n dùng n bà v y
ch . N u má nói: ”Ð n bà ph i lo l y ch ng ” thì con th a “ n ông c ng ph i lo l y
”. Hai bên ai c ng v y, c ng u c n dùng nhau. N u n ông có quy n chê n bà
thì n bà c ng có quy n chê n ông v y ch . Mà hai bên u c n dùng nhau, u có
quy n nh nhau, sao n ông l i c phép l n l t, ép bu c n bà, ph i làm tôi m i
cho h ? H l ng quy n áp ch , thì n bà hi p nhau t y chay h r i h làm sao?
- Thôi má d t, má cãi không l i con. Con gi i con làm sao cho ch ng kh i chê ó, thì
may h n h t.
Ông o nói r ng: ”Nãy gi th y suy ngh , hai vi c con mu n làm ó u ph i h t th y.
Nh ng mà l p tr ng d y h c thì b a b n m t chút, còn thì l p báo thì d h n. Thôi,
th ng th ng r i thì th y s tính, ch ng nên v i l m”.
Bà o m m c i mà nói:
- Cái nào con ng nói ng c ng cho là ph i h t th y. Thôi, cho nó 10 ngàn b c ng nó
p nh t trình i.
- Bi t ch ng âu.
11. Tân Phong N S 11 www.hobieuchanh.com
III
Qua n m sau.
n 10 b a rày, ch ng nh ng là t i Sài Gòn, Hu , Hà N i, Kim Biên mà thôi, mà các
nh thành toàn x ông Pháp, th m chí trong m y ch nh , âu âu c ng u có dán nh ng
qu ng cáo màu xanh, ho c màu , ho c màu vàng mà tuyên b t Nh t báo „Tân Ph
” ra i gi i phóng ph n Vi t Nam, yêu c u nam n bình quy n và công kích
hôn nhân h t c; b i v y b a nay t báo xu t b n t i Sài Gòn, nh ng ng i lãnh bán báo chia
nhau i các n o ng mà rao, thì m y bà m y cô giành nhau mà mua ng giúp cho nh ng
ng i có công sáng l p c quan m ng t n hóa cho ph n , l i m y ông m y th y c ng
áp mua ng coi cho bi t tôn ch c a t báo m i là th nào. n 12 gi tr a, 5 ngàn s báo
bán l t i Sài Gòn, thiên h u mua h t, ch ng còn sót m t s nào, mà i n âu c ng nghe
ng i ta ngh lu n v t báo “Tân Ph N ”, n ông thì ng i khen v n ch ng, n bà thì
mãn ý v tôn ch .
Báo quán d n lai m t cái nhà l u r ng l n ngó ra i l Norodom. T ng d i nhà phía
tr c thì d n phòng khách ng i ch v i phòng c a Ty qu n lý làm vi c, phía sau thì d n
ch cho n công s p ch và máy ch y nh t trình; còn hai bên thì m t bên d n phòng T ng
lý, m t bên d n phòng Ch bút v i phòng cho B biên t p.
úng 5 gi chi u, t ng trên l u ã tr ng d n trang hoàng. Trong cái phòng l n chính gi a,
có m t cái bàn dài tr i nappe4 tr ng t i, trên bàn bánh v i r u d n s n sàng.
Khách m i d ti c r u khánh h t báo „Tân Ph N ” ra i, ã r i rác k i xe h i,
ng i ng i xe kéo mà t i báo quán.
Ông qu n lý Tr n H o Nhiên, vóc dáng to l n, b m nh d n, m c m t b n den, giày
en, noeud en, bâu c ng ng t i c a l n mà ti p khách r t vui v r i ch thang mà m i
khách lên l u.
trên l u, cô Hai Tân là T ng lý báo „Tân Ph N ” bây gi cô nh p t ch vào làng báo
nên c i tên là Tân Phong n s , cô hi p v i hai ch em b n ng song mà c ng ng chí, là cô
Thiên H ng v c a Bác v t Qui, lãnh trách nhi m chánh ch bút, và cô Thanh L , ch a có
ch ng, lãnh trách nhi m phó ch bút, ba cô m c y ph c theo ki u kim th i, song trang m
có v thanh nhã, ng g n c u thang mà r c khách b t tay chào m i ng i, gi ng nói h u
tình mà nghiêm ngh , mi ng c i h u duyên l i vui v .
Nhi u v n s trong làng v n, làng báo b c th ng l u trí th c nh giáo s , bác v t, c t ,
tr ng s và h ng Tân Ph N Sài Gòn u n d l khánh h nên khách k trên m t tr m
ng i.
Ba cô d t khách i xem các phòng t phòng T ng lý cho t i phòng T ng biên t p, t ch
p ch cho t i ch phát báo. r i khách vào ti c r u. Khi khách ng i r i, cô t ng lý Tân
Phong n s ng d y mà r ng: “Theo t c l x a nay, h có cu c l ho c ám ti c gì ng i
ch t ch ph i c m t bài di n v n. Ch em chúng tôi l p t nh t báo “ Tân Ph N ” th tâm
gi i phóng ph n Vi t Nam, th tâm yêu c u nam n bình quy n, th tâm công kích hôn
nhân h t c, ngh a là ch em chúng tôi quy t ánh t c l x a, b i v y ch em chúng tôi
nh t quy t không làm di n v n, ch lo hành ng cho t c m c ích mà thôi. Nay quí
ông, quí bà, quí cô n khánh h ngày sanh cho t báo c a chúng tôi, t c bi u ng tình v i
ch c a chúng tôi, v y ch em chúng tôi xin nói “ Cám n” và xin chúc quí ông, quí bà quí
cô n bánh u ng r u mà ch ng giùm ngày nay là ngày ch em chúng tôi ph t c kêu toàn th
ph n Vi t Nam m m t ng d y g mà qu ng cái ách c a b c nam nhi h l u mang vào c
chúng ta x a nay.
Cô Tân Phong n s nói d t l i, thì ti ng v tay r lên nh pháo n , r i ch khách ng n
bánh u ng r u, nói nói c i c i, trên m t m i ng i u vui m ng h n h .
4
kh n tr i bàn, n p bàn
12. Tân Phong N S 12 www.hobieuchanh.com
Ti c r u mãn r i, ông qu n lý H o Nhiên h i b i d p h t bàn gh và t máy pick-up
cho khách khiêu v .
Ông Bác v t Qui b c l i cúi u chào cô t ng lý Tân Phong và m i cô m cu c khiêu v
ng khách vui ch i. Cô Tân Phong c p tay ông bác v t Qui r i th ng th ng i ra ng gi a
phòng ti ng nh c tr i lên, hai ng i bèn nh y theo nh p. Khách nam n , g n phân n a, li n
i nhau b t c p mà nh y theo.
Cu c khiêu v dây d a n 8 gi r i m i bãi. Khách t mà v . Cô Tân Phong, cô Thiên
ng và cô Thanh L hi p cùng ông qu n lý H o Nhiên v i ông bác v t Qui ng t i c u
thang mà a và t n khách.
Ông T Chí Thành, là m t c phú Ch L n, có v n cao su trên m t ngàn m u trong
nh Biên Hòa, ông ch ng 30 tu i p trai, mà y ph c c ng p; ông i khách l n l t i h t,
i ông b c l i ng tr c m t cô Tân Phong, m t li c, mi ng c i mà nói r ng: ”Tôi r t
kính ph c ch ngh a c a ba cô l m. V y tôi khuyên cô b n chí v ng lòng mà i theo cho
n t m c ích. N u cô ch ng chê tôi là a thô, thì tôi xin phép ng sau l ng cô luôn
luôn, h cô có c n dùng ti n b c, b t lu n là m y ngàn m y muôn, ng tán thành công vi c
a cô làm, cô c day l i ngó tôi, thì tôi s n lòng giúp , xin cô ng ng i”.
Cô Tân Phong c i r t h u duyên và cúi u t n. Ông Chí Thành b t tay t giã r i m i
xu ng l u.
Khách v h t r i, cô Tân Phong bèn ngó cô Thiên H ng và cô Thanh L mà c i và nói
ng: “Cu c l khánh h c a chúng ta k t qu r t m mãn. Tôi vui l m, mà c ng ph n chí l m.
Chúng ta còn ph i bàn tính công vi c c a chúng ta. V y tôi xin m i hai ch i l i nhà tôi ng
n c m r i nói chuy n luôn th . Tôi c ng m i anh bác v t và anh qu n lý n a. Tôi có d n b p
p t tr c r i, ng ng i chi h t. ã khuya r i, thôi mau mau k o ngu i h t r i b p nó
phi n”.
Ai n y không th t ch i c, nên ph i i theo cô Tân Phong mà xu ng l u.
ch ng bác v t Qui có xe h i riêng, cô Tân Phong m i cô Thanh L v i ông H o Nhiên
lên xe c a cô, r i cô c m tay lái mà ch y.
Cô Tân Phong m n m t cái nhà tr t mà t i ng Richaud. Nhà tuy nh , song có sân
ng, tr c có tr ng bông màu, chung quanh có cây l n che tàn mát m . Trong nhà cô d n
t p, có phòng ti p khách, có phòng làm vi c, ch ng ch n u phân bi t.
Ch khách v t i nhà, cô Tân Phong m i h t vô phòng n và kêu b i b p h i b ng n.
Ráp l i bàn n, cô Tân Phong m i v ch ng ông bác v t Qui ng i m t bên, còn m t bên thì cô
ng i gi a, cô m i cô Thanh L ng i phía tay m t và ông H o Nhiên ng i phía tay trái c a cô.
Bác v t Qui v a c m a thì nói r ng: “L khánh h vui quá, song tôi còn ti c m t u là
hai bác không n d ti c r u v i m y cô”.
Cô Thiên H ng nói r ng: “H i hôm tôi có i v i ch Tân Phong vô trong nhà, tôi n n n
t s c mà hai bác không ch u i. Bác trai tuy không ch u i, song c ng còn h i th m công
vi c c a ch em tôi làm, duy có bác gái, coi b không vui, nên không bao gi thèm h i t i ”.
Cô Tân Phong nói: “Th y tôi có nói riêng v i tôi. Th y tôi nói mu n n d ti c l m, ng t
i thì má tôi phi n, vì v y nên tính nhà ng kh i ch c gi n má tôi ”.
Bác v t Qui h i:
- u v y thì cô l p nh t trình ây bác gái không b ng lòng hay sao?
- Ghét l m. Má tôi c theo ép tôi l y ch ng. L y ch ng làm gì không bi t. tôi c
thân, tôi làm gái i nay th coi h n b c nào mà.
- Còn bác trai l i b ng lòng hay sao?
- Th y tôi ch u. Th y tôi lén a b c cho tôi hùn mà mua nhà in và d n báo quán ó.
Nhà n y c ng th y tôi m n r i d n cho tôi ây. Th y tôi có nói th y tôi không lui
i nh ng mà tôi c làm i, n u thi u ti n thì cho th y tôi hay r i th y tôi s ph thêm.
- Bác trai ng quá há! Tu i tác thì theo b c lão thành, còn trí ý l i theo b n thanh niên,
ng i nh v y ít có l m.
Cô Thiên H ng l i h i cô Thanh L :
13. Tân Phong N S 13 www.hobieuchanh.com
- a h m tôi d n ch g i thi p m i ông c t V nh Xuân. Ch có nh mà g i hay
không, sao h i chi u không th y ng?
- Tôi có g i thi p ch , có l t i ng m c vi c gì ó nên ông n không c.
- Bao th ch trúng a ch hay không?
- Sao lai không trúng. Tôi Docteur Cao V nh Xuân, Clinique Cochinchinoise, N`800
Rue de Verdun Saigon, nh v y có th nào l c c.
- nh v y thì trúng l m, mà t i sao ng không n, l i c ng không tr l i? Ch c là
ng nghe n bà con gái l p nh t báo ng ghét ch gì.
- Hay là v ng không cho ng i.
- Có l nào! Thi p mình m i ông bà mà.
- Tôi nghi nh v y thôi nh ng mà có l trúng a ch . Bà c t V nh Xuân coi b k
m, không ph i nh ch em mình âu.
- Ch bi t hay sao?
- Sao l i không bi t. Ng i m t t nh v i tôi mà.
- u ch quen thì b a nào ch lên nhà mà th m r i xin qu ng cáo c hôn?
- Có l c. Bây gi anh qu n lý c g i báo i. V c t V nh Xuân giàu l m, g i
báo tr c r i sau minh òi ti n c ng c mà.
Cô Tân Phong h i H o Nhiên:
- Mình làm qu ng cáo hôm nay, v y mà công chúng ã có g i th n ch u mua báo
c ch ng bao nhiêu?
- i tr a n y tôi có coi s thì ã c 4 ngàn tám tr m r i. S u tôi cho ch y 12
ngàn t , tôi 5 ngàn ng bán l t i Sài Gòn, Ch L n. T s m m i n 11 gi thì
t ráo, không còn bán n a. Tôi tính s mai ph i ch y 15 ngàn m i bán.
- vi c bán báo và thâu xu t ti n b c, ch em tôi phó thác h t cho anh. Anh ráng ch m
nom giùm ng ch em tôi r nh trí mà lo bài v .
- Xin cô hãy tin tôi. ng lo chi h t. Tôi s t n tâm.
o Nhiên ng d y. Cô Tân Phong h i:
- Anh n r i hay sao? Sao n ít v y?
- Tôi no r i. Xin cho phép tôi vô l i u ng n c tr c ng tôi ch y xu ng báo quán
t chút mà coi ch ng thúc n công s p ch ri t ng lên khuôn mà ch y cho s m.
Lúc ban u công vi c còn l n x n ch a có m c th c, nên tôi ph i ch u c c m t
chút. Ph i ôi ba tháng th th y quen l n r i mình m i kh e.
- Nh anh mu n thì anh i tr c i. Có l m t lát r i ch em tôi c ng tr xu ng báo
quán làm vi c. Anh mu n u ng trà hay cà phê thì bi u b i nó rót cho.
- m n. Cô cho tôi t ti n.
o Nhiên n tráng mi ng và u ng m t tách cà phê m, r i t giã m i ng i, kêu xe kéo
mà ch y xu ng báo quán.
Cô Tân Phong nói: “Anh H o Nhiên coi b t n tâm v i ch em mình l m. Mình c
ng i qu n lý trung h u ít nói mà siêng n ng v y, thi t là có ph c”.
Bác v t Qui nói: “ nh ít nói mà h c gi i l m. nh thi tú tài m t l t v i tôi, song nh thi
khoa bút toán. nh u v i ”mention très bien”5, b cha m nghèo nên nh i Tây h c thêm
không c, ch ph i nh có ti n mà i Tây thì d u h c khoa nào nh c ng nên h t th y”.
Cô Thanh L c i nói: “T i nh i Tây không c, nên nh gi n, r i nh th ch ngh a
c thân?”.
Cô Thiên H ng cãi: “Không ph i v y, Tôi có h i sao nh không c i v , thì nh nói
ph n nh nghèo ch a l p c a v gì, n u c i v r i làm sao có h nh ph c c ”.
Cô Thanh L nói: “V i ch thì nh nói nh v y, còn v i tôi thì nh nói nh ch a ý n
cu c v ch ng, là vì nh ch a g p ng i nào có t cách làm b n tr m n m v i nh. Coi b
ít nói mà kén v d l m”
5
h ng u
14. Tân Phong N S 14 www.hobieuchanh.com
Cô Tân Phong ngó cô Thanh L mà nói: “Ch ã tính hi p v i tôi ng mà th ch ngh a
c thân, mà ch còn nói vi c v ch ng làm chi không bi t!”
Cô Thanh L m c c , nên không tr l i.
n c m r i ch khách i ra salon u ng n c. Cô Thiên H ng nói v i ch ng r ng: “ Em
ph i tr xu ng báo quán ng coi nh n công s p bài c a em r i thì em c l i m i c. Có
em ph i vi t l n bài cho s ngày m t n a. Mình v ng tr c i, nghe hôn mình, ch ng nào
em bu n ng em s v . Mình ng phi n em nghe”.
Bác v t Qui áp: ”Em c lo ph n s ”
Cô Thiên H ng ôm m t ch ng mà hun r i ng d y r hai cô kia i.
Bác v t Qui lên xe mà v Tân nh m t mình, còn ba cô thì i xe c a cô Tân Phong mà
xu ng báo quán.
Ba cô b c vô báo quán thì th y trong phòng qu n lý èn t sáng tr ng, H o Nhiên ng i
ch m ch mà vi t. Ba cô i m t vòng coi n công s p ch r i m i lên l u, ai vô phòng n y mà
làm vi c.
n 12 gi khuya, cô Thiên H ng bu n ng m i r hai cô kia v . Ba cô xu ng l u, th y
o Nhiên v n còn làm vi c thì kêu mà bi u v , không cho làm quá .
Cô Tân Phong m i h t lên xe, r i cô a Thanh L v ng Lagrandière là ch v i ch
làm n giáo s tr ng Ch i, a H o Nhiên v ng Mayer và a Thiên H ng v Tân
nh r i cô m i v nhà riêng ngh .
15. Tân Phong N S 15 www.hobieuchanh.com
IV
c theo ng Verdun, kh i Ch i m t khúc xa xa, có m t cái nhà l u tuy không l n
m, song tr c có sân r ng chung quanh có tr ng cây mát m ; k bên phía tay m t l i có m t
dãy ph l u 10 c n. Bao vòng nhà và ph y thì có làm rào, d i xây g ch, trên song s t, r i
ch a hai cái c a l n, m t cái vô nhà l u, m t cái vô d y ph .
Trên c a ngõ vô d y ph , có m t t m b ng ch l n nh v y:
Clinipue Cchinchinoise
Docteur CAO V NH XUÂN
Chuyên tr các ch ng b nh n bà và con nít.
ó là nhà th ng c a V nh Xuân m i l p m y tháng nay.
nh Xuân chê cô Hai Tân mà t hôn, r i bà ngo i C n c m i làm mai cô Ng , bên
cho 20 ngàn, ông h i ng Th nh ph 10 ngàn n a, nên V nh Xuân m n nhà và ph , mua
m c, mà t ch c cu c d ng ng r t nguy nga ó.
Trong cái nhà l u, v ch ng V nh Xuân t ng trên, còn t ng d i, chính gi a làm
phòng r c khách, m t bên thì d n phòng coi m ch và m t bên thì d n phòng kh o c u thí
nghi m.
Trong 10 c n ph l u thì d n làm 20 phòng b nh n m phân n a t ng trên, phân n a
ng d i.
Nhà th ng tuy m i l p, song b nh n m g n y h t m y phòng, mà thân ch ngoài, d u
m m i hay chi u c ng v y, r i rác m i bu i u có n m ba ng i n coi m ch ho c tiêm
thu c.
t bu i chi u, c t V nh Xuân qua nhà th ng mà th m b nh r i, ông tr v phòng coi
ch ng i l y sách y khoa d ra mà c. Cách ch ng bao lâu có m t cái xe h i còn m i tinh
ng ng ngoài c a, r i có m t cô leo xu ng, tr c ch ng 20 tu i, nhan s c thi t xinh p, t ng
i thi t d u dàng, y ph c thi t sang tr ng, th ng th ng i vô sân. Ch ng cô b c lên th m,
th y ng i gác c a ng ó, cô m i h i r ng:
- i gi coi m ch hay ch a anh?
- Th a, t i nãy gi . Cô mu n coi m ch ph i hôn?
- Ph i. Có ai trong phòng ông c t hay không?
- Th a không. Bu i chi u nay cô t i s m h n h t, nãy gi ch a có b nh nào t i. M i cô
ng i ngh , tôi cho ông c t hay.
- m n.
Ng i gác c a m c a phòng coi m ch vô nói cho V nh Xuân hay có b nh xin coi m ch,
i tr ra cúi u nói r ng: “Ông c t d y m i cô vô”.
Cô n vô r i, ng i gác c a khép c a phòng coi m ch l i và ra bên trên th m mà ngó
mông ngoài ng.
Cô Ng là v c a c t V nh Xuân, m c m t b áo qu n b ng l a tr ng, trên l u i
xu ng phòng khách. Cô m p mà l i lùn, trán th p, m t tròn, môi dày mi ng r ng, eo bông
tai, cà rá, dây chuy n và vòng, th nào nh n h t xoàn c ng tr u tr u6. Cô i th ng ra ch
ng i gác c a ng mà h i r ng:
- Ai i xe h i ó? âu m t r i?
- Th a, vô phòng cho ông c t coi m ch.
- au b nh gì mà coi m ch?
- Th a, tôi không hi u.
- Làm b d ng i ve th y thu c, ch b t ng v y mà au gi ng gì nên coi m ch.
6
n ph ng lên
16. Tân Phong N S 16 www.hobieuchanh.com
Ng i gác c ng ng ngó cô c t , không ki m c câu mà tr l i.
Cô Ng ngó cái c a phòng m ch l m l m, i l i ng g n ó lóng tai nghe m t h i, r i
châu mày và th ng th ng i vô phía trong mà ng ngó ch ng n a.
Cô ng lâu ch ng nào m t cô càng l s c gi n thêm ch ng n y.
Thình lình c a phòng coi m ch m ra. Cô có b nh i coi m ch ó trong phòng b c ra, tay
cô c m m t mi ng gi y, cô cúi u t giã c t mi ng chúm chím c i r t h u duyên. c
ng t i c a, cúi u áp l và c i nói r ng: “Tôi kính chào cô. Cô mua thu c r i m i
a em l i ây tôi tiêm cho”.
Cô n xu ng th m mà ra sân i v .
Cô Ng x c x c i l i, chân mày tr n ng c m t ngó V nh Xuân va h i r ng:
- Con nào ó?
- âu trong Ch L n.
- trong Ch L n sao mình quen? Quen h i nào?
- Tôi có quen h i nào âu.
- Không quen v i nó, sao nó c i m n v i mình?
- i h i nào âu?
- ng có ch i. Tôi ng àng kia nãy gi , tôi th y h t.
V nh Xuân rùn vai r i tr vô phòng, không thèm tr l i. Cô Ng i theo, V nh Xuân
ng i l i bàn vi t. Cô Ng kéo gh ng i ngay tr c m t và nói r ng:
- Mình quen v i con ó h i nào, mình ph i nói thi t i?
- Tôi ã nói tôi không có quen.
- Mình không quen, v y ch nó t i ây làm gì?
- Mình lam c t , ng i ta có b nh thì ng i ta t i xin mình coi m ch ng tr b nh cho
ng i ta ch t i làm gì.
- Nó làm b , ch m t nh v y mà b nh gì. B nh i ve c t ph i hôn?
- Mình là v c t , mình không phép nói nh v y.
- Tôi nói b y mà trúng a.
- Tôi xin mình kính tr ng giùm ngh nghi p c a tôi m t chút.
- Cái gì mà ph i kính tr ng! Mình nói nó có b nh nên n xin mình coi m ch. Nó có
nh gì, mình nói tôi nghe th coi?
- Tôi không phép nói vi c ó.
- ó, rõ ràng ch a! Nó có b nh gì âu mà mình nói c.
- Tôi xin mình ng có nói iên. Mình lên l u mà ngh tôi làm vi c b n ph n.
- Tôi không i âu h t. Mình không nói thi t thì tôi ây hoài.
- Tôi có d u mình chuy n gì âu mà mình ép tôi ph i nói thi t.
- Mình không gi u, sao tôi h i con ó au b nh gì mà n cho mình coi m ch, mình
không ch u nói?
- Làm ngh nào c ng có cái thiên ch c riêng theo ngh n y. Làm ngh th y thu c, cái
thiên ch c càng h tr ng l m. Ng i ta có b nh, ng i ta m i n c u mình c u cái
sanh m ng c a ng i ta. Mình ph i coi m ch ng tìm ch ng b nh, r i lo nh thu c
ng u tr mà c u ng i ta. Lúc mình b t m ch, ho c mình n m tay, ho c mình k
tai trong mình ng i ta, mình ph i coi b nh nh n c ng nh m t khúc cây hay m t c c
á, không có c m giác gì h t. Còn mình tr b nh cho ng i ta, mình không c phép
nói ch ng b nh c a ng i ta cho ng i khác bi t, tr ra khi nào b nh nh n nài mình
ph i biên ch ng b nh trong gi y cho ng i ta c m, thì mình m i làm. Thiên ch c c a
c t là v y ó, nên tôi không th tr l i câu mình h i c, mình c ng không nên
ghen t ng nói b y b mà nh c nhã cho tôi và mích lóng thân ch .
- Mình gi u là gi u cho thiên h , ch v c a mình mà mình c ng gi u n a sao?
- u là th y thu c bi t t tr ng, thì không c nói ch ng b nh c a ng i coi m ch
cho ai bi t h t d u v con c ng v y.
- u v y thì mình tr ng con ó h n tôi nhi u quá!
17. Tân Phong N S 17 www.hobieuchanh.com
- Mình nói nh v y, thì tôi không còn th gì mà nói chuy n ph i qu y v i mình c
a.
nh Xuân phi n quá, nên vùng ng d y, r i i qua i l i trong phòng, m t mày bu n
hiu.
Cô Ng c ng ng d y h i r ng: “Còn x a rày tôi th y ai vô mình c ng coi m ch m t
chút xíu r i ra, sao h i nãy con ó vô phòng mình coi m ch lâu d v y? ”
nh Xuân ngó v r i rùn vai l c u, không tr l i.
Cô Ng v a b c ra c a v a nói r ng: “T rày s p lên, ai vô coi m ch thì m c a bét ra,
ch tôi không cho óng bì b t n a”.
nh Xuân không tr l i, c ch p tay sau ít i qua i l i trong phòng.
Cách m t lát, cô Ng tr l i ng ngoài ngó vô mà nói r ng: “H i nãy mình d n con nh
ó mua thu c r i mai em l i ây cho mình tiêm. Tôi nói cho mà bi t, tôi không b ng lòng
mình tiêm thu c cho ng i ó. Mai nó có l i thì mình i nó i, bi u nó ki m c t khác
mà u ng thu c”.
nh Xuân ch c l i l c u, r i b c l i ng t i c a s mà ngó ra sân không thèm nói
chi h t.
Có m t th y, b ng m t a nh , ng i xe kéo vô c y c t coi m ch. V nh Xuân m i vô
phòng óng c a l i. Cô Ng ngoe ngo y i lên l u.
n 5 gi r i chi u, cô Ng bi u s p ph em xe h i ra, r i cô xu ng kêu ch ng i ch i.
nh Xuân nói r ng:
- a nay tôi i không c. Mình i m t mình i.
- Chuy n gì mà i không c? B mình ch ai n a hay sao ch ?
- Bên nhà th ng có ng i b nh n ng, tôi ph i nhà ng i th m b nh.
- t ngày th m b nh hai l n mà thôi, ch th m hoài hay sao? Bên nhà th ng có m y
cô m y th y u d ng ó chi?
- Mình làm c t ch nhà th ng, mình ph i t n tâm mà nuôi b nh, ch b phú cho
ng i tùng s c a mình sao ph i.
Có m t th y u d ng bên nhà th ng qua nói r ng: “B m ông, ng i b nh phòng s
8 sao bây gi nóng lung quá. Tôi m i t th y, lên t i 40,6 ”.
nh Xuân ngó v mà nói: ”Th y hôn!” R i i v i th y u d ng mà qua nhà th ng.
Cô Ng lên xe h i mà i m t mình, m t cô ch b .
i cô i ch i v r i v ch ng ng i n c m v i nhau.Vì ng i b nh n m phòng s 8 nóng
mê man, V nh Xuân lo ng i trong lòng, nên ng i n, ông không mu n nói chuy n. Còn cô
Ng v a m i ng i l i thì cô kêu b i kêu b p la ó om sòm, chê món n y nêm l t, chê món kia
n không c.
nh Xuân ã r i trí v ch c nghi p mà ông còn b c mình v thói n ào c a v n a, b i
y ông n không bi t ngon, và ri t cho h t chén c m r i i u ng n c. Ông b c ra sân r i
i qua i l i mà suy ngh . Ch ng v n c m r i i lên l u ông m i tr vô phòng thí nghi m,
n èn khí b t lên và d sách thu c ra mà coi.
Ông c ng i coi sách n 11 gi khuya. Thình lình cô Ng xô c a b c vô h i l n r ng:
“Ch ng n y sao ch a ch u i ng ng i làm gì mà ng i ghì d i n y?”
Ông c ngó trong cu n sách mà áp:
- Mình có bu n ng thì ng tr c i. Tôi m c làm vi c.
- Vi c gì?
- Có m t ng i b nh au ch ng l quá, thu nay tôi ch a th y, b i v y tôi ph i kh o
u l i coi cái g c b i âu mà gây ch ng b nh ng tôi thu c cho trúng, thì tr m i
c.
- Làm ban ngày mà thôi, ch t i gì mà ph i làm thêm ban êm n a.
- Làm ngh c t mà k gì ngày hay êm. Ng i ta có b nh ng i ta n, ho c ng i
ta r c mình i thì ng i ta phú tánh m ng c a ng i ta cho mình. D u ban êm hay
ban ngày, mình c ng ph i h t lòng lo c u ch a ng i ta, d u ng sá xa xuôi tr c tr
18. Tân Phong N S 18 www.hobieuchanh.com
mình c ng không c phép t ch i. Cái ch c nghi p c a ông c t là v y ó. Còn
tôi ây, tôi làm c t mà tôi l i l p nhà th ng ng nuôi b nh. Nh ng ng i có b nh
n n m trong nhà th ng c a tôi, h tin tôi, h ch c tôi s làm cho h h t b nh.
Nay có m t ng i b nh tr n ng thình lình tôi ph i d ng h t trí não tìm ph ng c u
ng i ta, ch không lo sao c.
- ! Khéo nhi u chuy n! Thôi ó mà lo.
Cô Ng ngoe ngu y b i ra, r i i lên l u óng c a cái r m.
nh Xuân l c u r i ng d y i qua bên nhà th ng. Ông vô phòng s 8 mà th m b nh
nh n, th y b nh nh n b t nóng và di n m o t nh táo, thì ông m ng, nên tr v nhà ông m i
ch u i ng .
Qua ngày hôm sau, l i 11 gi tr a, có ng i n r c ông lên coi m ch cho m t b nh
nh n già trên Tân nh. Ông kêu s p ph bi u em xe h i ra cho ông i. S p ph m i ch y ra
ngoài. Ông ngh ng i không xa, mà ng i ta r c g p, nói b nh ng t, n u ch ki m cho
c s p ph thì tr nãi, b i v y ông lên xe kéo mà i. n nhà b nh, ông coi m ch, vi t toa
bi u i mua thu c r i ông v . Tuy b nh không có chi n ng l m, nh ng mà b nh nh n tr ng
tu i, nên khó ch u m t chút, b i v y ch ng tr v trong tâm trí ông không yên. Xe ng ng,
c lên th m, thì th y v ng t i c a, s c m t h m h m, ngó ngay ông mà h i r ng: “ i
âu v y h ?”
Ông nghe gi ng b t nhã thì ông ch ng h ng, song ông không gi n, ông c i mà áp r ng:
- i coi m ch cho ng i ta trên Tân nh.
- i âu mình c ng nói i coi m ch h t th y.
- Mình ng có nói nh v y ch . N u không ph i i coi m ch, thì tôi có th nào mà nói
ra kh i nhà ho c nhà th ng c âu.
- Mình nói mình i coi m ch, mà ra kh i nhà r i mình i âu ai bi t c.
- Mình nghi tôi i âu?
- Không ph i tôi “nghi”, tôi bi t “ch c” ch .
- Mình bi t ch c s gì?
- gì tôi c ng bi t h t th y.
- Tánh mình k quá. M y tháng nay tôi c t ngh a h t s c, mà mình không ch u hi u,
mình c ghen hoài. Tôi làm c t mà i coi m ch, mình nghi, b nh nh n t i mình k ,
mình không b cái thái ó, thì có th nào tôi làm tròn ch c nghi p c a tôi c.
- nói chuy n, thì c ch ng cái ch c c t ! Tôi không màng âu.
nh Xuân rùn vai r i b i r a m t.
n c m tr a, v ch ng không nói chuy n v i nhau. Ch ng n r i, V nh Xuân c i áo n m
trên cái divan t i salon lim dim l i m t gi ng h r i b n áo l i mà vô phòng thí nghi m.
n chi u, cô l i coi m ch b a tr c ó ng ng xe h i ngoài c a, r i ch m rãi i vô sân,
tay có c m m t h p thu c. Ch ng cô vô t i th m, thì cô Ng ch n l i mà h i r ng:
- Cô i âu?
- Tôi i tiêm thu c.
- Cô v i. Không có c t nhà.
- y ch ông c t i âu?
- i âu t ý ng i ta, cô không c n ph i bi t làm chi.
- Sao hôm qua ông c t vi t toa bi u tôi mua thu c r i b a nay em l i cho ng tiêm,
mà ng l i b i âu?
- Cô ki m c t khác tiêm cho. c t c a tôi không b ng lòng tiêm cho cô.
Cô n ch ng h ng, ngó cô Ng mà c i ng o r i quày qu xây l ng, không thèm t giã,
a i v a nói l m b m ”Th y thu c gì mà k quá!”.
Cô Ng ng ngó ch ng cho cô n lên xe i r i, cô m i m c a phòng coi m ch mà nói
i ch ng r ng:
- Con hôm qua ó nó tr l i, tôi ã i nó v r i, nói cho mà bi t, ng có ch m t
công.
19. Tân Phong N S 19 www.hobieuchanh.com
- Con hôm qua là con nào?
- Khéo làm b ! Con nhõng nh o v i mình hôm qua; mình h n v i nó b a nay tr l i ó,
ch con nào.
- Tr i i! Ng i ta n tiêm thu c mà mình i ng i ta hay sao?
- Tôi i i r i.
nh Xuân ng d y ch c l i l c u mà nói r ng: “Mình làm thái quá! Th n y tôi ph i
sang nhà th ng cho ng i khác và d p cái ngh c t cho r i!”.
Ông nóng n c quá, ng i ng không c, nên tay m nút áo, tay vu t u lia l a r i l y
nón i mà i.
Ông ra kh i c a r i ông i b lên h ng tr ng ua c . Ông lên t i u ng Mayer ông
qu o mà i qua Tân nh, tr xu ng c H , ông m i ch n nên i xe n mà xu ng Sài
Gòn. T i nhà gare Catinat thì tr i ã t i r i, trong nhà hàng và ngoài ng èn c sáng
tr ng. Ông m i xu ng xe i d c theo ng Catinat mà xu ng mé sông. G p quán r u, ông
ng i u ng m t cái bock mà gi i khát. Có m y ng i ng i u ng r u bi t ông, th y b ông
bu n b c thì u l y làm l , xong không dám h i.
n 8 gi , ông vô m t nhà hàng ng Kinh L p mà n c m, r i th ng th ng i b mà
.
t i nhà ông không th y v , ông h i b i, m i hay v ã l y xe h i mà v Tân An h i 6
gi chi u. Ông qua nhà th ng i m t vòng, r i lên l u thay mà ngh .
20. Tân Phong N S 20 www.hobieuchanh.com
V
ngày t báo „Tân Ph N ” ra i, thì nh ng ng i có trách nhi m trong tòa so n u
n tâm c ng v s sáng l p Bình dân B o sanh ng trong m y ch ông o, cho
n bà nghèo n lúc sanh con, có ch s ch s mà n m kh i i xa, l i kh i b tay m y “bà m
xóm” không có h c th c, không bi t v sinh là gì.
Nh ng bài ng trong báo c t nói Nhà n c có lòng th ng, mu n cho dân s càng ngày
càng thêm ông nên t i Châu Thành Ch L n có l p m t nhà b o sanh thi t l n và t i m i
nh thành cùng t i nhi u qu n có l p nhà b o sanh nh , giúp cho n bà sanh úng phép
có v sanh. ã v y mà trong nhi u làng l n Nhà n c còn t m có b ng c p n nhà giúp
sanh cho nh n dân. Nh cái chánh sách y t r t nh n hu c a Nhà n c nh v y nên m y
i n m sau ây cái n n y u t gi m c nhi u. Tuy v y mà chung quanh Sài Gòn – Ch
n có nhi u xóm nh V nh H i, C u Kho, Xóm Chi u, Tân nh, t H , Th Nghè, Phú
Nhu n, Chí Hòa, dân nghèo ông c, m i l n n bà sanh ph i i n nhà b o sanh Ch
n thì xa quá. Còn trong nhi u làng l n, d u có m c a Nhà n c i n a, mà không có nhà
o sanh thì c ng b t ti n cho n bà nghèo. Báo „Tân Ph N ” ng khuyên m y bà m y
cô giàu có m y ch nói tr c ó, ph i th ng xót ch em n bà nghèo kh , vui lòng chung
u ti n b c, ai giàu l n thì u nhi u, ai giàu nh thì u ít, ng c t m i ch m t tòa nhà
“Bình dân b o sanh ng” r i yêu c u Nhà n c t m t cô m có b ng c p cai qu n và
giúp sanh cho nh n dân. Nhà b o sanh n y nh có m t h ng mà thôi, ai vô n m m i ngày ch
óng ti n nhi u l m là m t c c n c m mà thôi.
Báo c ng m i có m y tháng mà xóm Chí Hòa m y bà m y cô có lòng t thi n ã l p
c m t “Bình dân B o sanh ng”.
a nay khánh thành nhà b o sanh y, nên nh ng ng i sáng t o m i cô T ng lý báo
“Tân Ph N ”. Cô Tân Phong n s i d l , l i d t cô Thanh L theo. L khai m c h i 3 gi
chi u, cô Tân Phong c m t bài di n v n mà khen ng i lòng t thi n c a m y bà m y cô
Chí Hòa r i nói chuy n ch i n 4 gi r i m i lên xe mà v .
Xe xu ng ng Verdun, ch ng t i Clinique Cochinchinoise, cô Thanh L bi u cô Tân
Phong ng ng l i và nói r ng:
- Ch tôi ghé th m cô c t V nh Xuân m t chút, và l y ti n báo luôn th .
- i lát n a làm sao ch v ?
- Ch ghé ch i v i tôi c không?
- Ôi! Tôi ghé sao c.
- Thôi, ch v tr c i, lát n a tôi v xe kéo.
- Nè, ch có ghé, nh g p ông c t V nh Xuân, ch ng có nói tôi là ai a, nghe hôn.
- Tôi bi t mà. Nói làm chi. Có l tôi s ph ng v n c t v cách tr b nh n bà và cách
nuôi d ng con nít ch i. Mà th nào tôi c ng xin ng qu ng cáo cho báo mình.
- Ch mu n xin qu ng cáo thì xin, song vi c ó không c n chi l m. Có m t uc n
nh t là ch c n dè d t.
- Ch m c tôi. Ch v i.
- Lát n a s g p nhau.
Cô Tân Phong m máy cho xe ch y. Cô Thanh L x ng x m i vô nhà c t V nh Xuân.
Khi cô b c lên th m thì ng i gác c a ti p chào và h i r ng:
- Th a, cô mu n coi m ch ph i hôn?
- Tôi mu n n th m cô c t .
- Cha ch , r i quá, bà tôi không có nhà.
- y ch i âu?
- Bà tôi v Tân An h m nay.
- Anh có nghe ch ng nào lên hay không?
21. Tân Phong N S 21 www.hobieuchanh.com
Ng i gác c ng li c m t ngó c a phòng coi m ch, r i b c l i g n cô Thanh L v a c i
a nói r ng:
- Bà tôi gi n ông tôi, r i b i v Tân An, nên không hi u ch ng nào m i lên.
- Sao mà gi n?
- Cô v n bi t, n bà có m t cái ó mà sanh gi c, ch có chuy n chi âu.
- Ghen ph i hôn?
Ng i gác c ng c i mà cô Thanh L c ng c i.
Cô Thanh L h i:
- Cô c t ghen l m hay sao?
- Tôi nói l nhi u r i… Cô quen v i bà tôi hay là cô quen v i ông?
- Tôi là ch em b n v i cô c t .
- Xin cô th ng tôi; sau cô có g p bà tôi, xin cô ng có h c l i vi c tôi thèo l o, mà bà
i tôi t i nghi p.
- Anh an lòng, tôi không có h c l i âu mà s .
- Cám n cô.
Cô Thanh L ng suy ngh m t h i r i h i:
- Ông c t có nhà hay không?
- Th a có. Ông tôi ng i trong phòng coi m ch.
- Có khách nào hay không?
- Th a, không. H i nãy có m y ng i b nh l i, ông tôi coi m ch cho toa, h ã v h t
i. Bây gi ông tôi ng i có m t mình trong phòng.
Cô Thanh L m h p l y m t cái danh thi p a cho ng i gác c ng và nói r ng: “Anh
làm n a t m danh thi p ây cho ông c t và nói tôi xin vô th m ông m t chút”. Ng i
gác c ng v a c i và nói: “Xin cô ng h c chuy n tôi thèo l o h i nãy”. Cô Thanh L g t
u. Ng i gác c ng m c a phòng coi m ch b c vô m t chút r i tr ra m i cô Thanh L
vô.
Cô Thanh L v a b c chân t i c a phòng thì th y c t V nh Xuân ng i ra ti p cô.
Ông cúi u chào cô m t cách r t hi p l , khép c a phòng l i, r i ch m t cái gh d a bàn
vi t mà m i cô ng i. Ông ng i t i bàn vi t, ngó ngay cô mà h i r ng:
- Ch ng hay cô có vi c gì c n tôi, nên cô n th m tôi ây?
- Ông là m t nhà bác h c, ngày gi c a ông quí báu l m, em n ây làm phi n cho
ông, xin ông tha l i.
- Cô ch ng có l i chi mà ph i xin tôi tha. Thi t tôi vì ch c nghi p nên ít có th i gi
nh. Nh ng hi n bây gi tôi không m c bân vi c chi h t. V y cô có vi c chi xin cô t
i. Tôi s n lòng nghe.
Cô Thanh L v a mu n nói, k chuông n tho i kêu ren ren, V nh Xuân xin l i cô r i
m ng mà nghe. Ông nói: “Ph i, ây là Clinique Cochinchinoise… Tôi c hân h nh mà
nói chuy n v i ai ó?… À, bonjour Tu n…Ph i V nh Xuân ây…M nh gi i, cám n… !
Công vi c thì luôn luôn, làm sao mà i ch i c. Toa7 là c t nhà n c, h t gi toa ngh ;
còn a8 b nhà th ng riêng c a m a t nhiên m a ph i lo ch sao…H , toa m i ám c i?
a nào?…m i b y tháng n y?…B a nào toa ãi ti c thì m a r nh vô chung vui v i, m t ít
gi ng h có l c, ch i xu ng t i c C n Th nà r c dâu thì ch c là không c
…M a i r i m a b nhà th ng cho ai …Xin toa tha l i…H ? Ma femme? Cha ch , cái ó
a không dám h a v i toa…b i vì nó gi n m a i v d i Tân An m y b a rày. Hôm qua
ông thân m a lên ép m a i r c nó, mà m a b n quá có l nào i c …M a có bi t ch ng
nào nó lên âu mà dám h a v i toa cho nó i r c dâu… Hà? i! C cái m ng c ó hoài,
toa bi t mà…Thì ghen ch có chi âu…Ch chi m a ch i b i nên ghen là áng l m. Ng t
a làm vi c mu n b trí khôn, ngoài ch c nghi p m a không bi t làm chi n a, mà c ghen
7
anh
8
tôi
22. Tân Phong N S 22 www.hobieuchanh.com
hoài, ghen làm cho thân ch thi t kh quá. Ch sao! M a ngán l m toa, ph i dè nh v y m a
c thân khéo quá … ! Gia ình h nh phúc! Kh m c ch gia ình h nh phúc! M a n m
gia ình h nh phúc r i!… , b n tr m n m, tri ân tri k , m a mong cho toa l m! Nh ng mà
toa c i r i toa s th y… , thì c i con nhà l ngh a ch sao, m a ã ch y m t gái th i nay,
mà còn mu n ch t ây ch …Cám n, m a vái cho toa s ph c h n m a …Cám n, cám
n… m a chúc cho toa c ng v y…Au revoir ”
nh Xuân móc ng n tho i r i ngó Cô Thanh L , c i và h i: ”Chúng ta nói
chuy n t i âu tôi quên r i”.
Cô Thanh L nãy gi day ngó ch khác, d ng nh không ý t i câu chuy n c a
nh Xuân nói trong n tho i, nh ng cô nghe rõ h t, nghe bao nhiêu ó thì hi u
gia o c a V nh Xuân r i. Ch ng V nh Xuân h i cô nói chuy n t i âu, thì cô áp
ng: ”Ch em chúng em là gái tân h c, hi p nhau l p m t t nh t báo hi u "Tân
Ph N " ng m ng t n hóa và binh v c quy n l i cho phe n l u. T báo chúng
em m i ra i m i có m y tháng nay mà c ch em trong ba K hoan nghinh c
bi t, nên m i ngày báo ph i xu t b n trên 20 ngàn s m i bán. Em là m t viên ph
bút nh m n trong tòa s an, song em có nghe ông là m t v bác s i tài chuyên môn
tr b nh n bà và con nít, nên em n ây xin ph ng v n ông v cái v n n bà.
Em mu n bi t coi m t ng i n bà c thân cô th s ng lâu h n m i ng i n bà
có ch ng hay không, và n u qu thi t nh v y thì nh duyên c nào? N u ông vui lòng
ch d n, thì em s ghi l i ông d y, r i em ng lên báo cho ch em ph n bi t ”.
nh Xuân chau mày mà h i:
- Té ra cô là ng i trong tòa so n báo "Tân Ph N "? Ph i t báo n y i
theo m c ích: “Gi i phóng Ph n , công kích hôn nh n, yêu c u nam n bình
quy n, ph i không? ”
- Th a, ph i.
- tôi có mua t báo y. Tôi th ng có c n a.
- u v y thì ch em chúng tôi vinh di n l m.
- Tôi c mà tôi bu n lung l m.
- Th a ông, em mu n xin ông t cho em bi t coi t "Tân Ph N " có ch nào
không v a ý ông, nên ông c mà ông bu n?
- Tôi bu n vì tôi th y m y cô cày ru ng, mà m y cô m c cái cày tr c c p bò.
- Xin ông nói rõ h n m t chút.
- y cô mu n gi i phóng n , mu n nam n bình quy n. Gi i phóng làm chi,
bình quy n làm chi? M y vi c y không là vi c c n ích. Hi n nay n bà con
gái An Nam c bao nhiêu ng i có h c th c r ng nh m y cô? Ít l m, ph n
ông còn quê mùa d t nát, ch a hi u ngh a v làm v , làm m . Ch chi m y cô
òi i tôn ch , m y cô chuyên d y cho n bà con gái An Nam bi t ph n s
làm v , bi t ngh a v làm m , thì có ích nhi u l m. Ch a gi i phóng, ch a bình
quy n, mà n ông còn g n ch t thay, n u c gi i phóng, c bình quy n,
thì ai ch u cho n i.
- Th a ông, em n ây là quy t ph ng v n ông, ch không ph i n tuyên
truy n tôn ch . ã v y mà em là m t viên ph bút nh trong tòa so n, em không
c phép s a tôn ch c a t báo. Quy n y thu c v cô T ng lý. N u b a nào
nh ông ghé báo quán mà nói chuy n v i cô T ng lý.
- ng lý là ai?
- Cô Tân Phong n s .
- Cô c bao l n? Có ch ng có con hay ch a?
23. Tân Phong N S 23 www.hobieuchanh.com
- Th a, cô Tân Phong b ng tu i em, ch không l n. Cô th c thân không ch u
y ch ng.
- Tôi bi t báo quán i l Norodom. Ð b a nào r nh tôi s ghé ng xin i
tôn ch mà d y dùm n bà con gái m t chút. Còn cái v n cô h i tôi h i nãy
là m t v n r t khó gi i quy t. Thu nay nhi u nhà bác s ã làm sách mà
ngh lu n, ng i thì nói c thân b ích cho s s ng, k thì cho hôn nh n có
ích. Theo ý riêng c a tôi, cho s c thân là có ích. có r nh tôi so n sách
lu n v v n y r i tôi cho cô m n cô coi, ch ng i nói chuy n thì không th
gi i cho h t ý t c.
- u c nh v y thì em c m n ông l m. Em xin phép h i ông m t un y
a: Ông i du h c nhi u n m, bây gi ông tr v quê h ng, ông th y tánh
tình và thái c a n bà con gái An Nam có d i i hay không?
- i i nhi u l m.
- i i nh v y là hay, hay là d ?
- n ó tôi ch a kh o c u cho t ng t n nên tôi ch a dám nói. Khi tôi m i v , tôi
th y con gái t p th i m i tôi coi d l m, mà r i bây gi tôi l i th y gái gi thói x a tôi
coi càng d h n n a. Mà ch tôi th y là b ngoài. Tôi ng tính kh o c u b trong.
Ch ng nào tôi kh o c u xong r i thì tôi m i dám phân oán.
Hai ng i nói chuy n t i ó, k nghe có ti ng giày i ngoài c a. Cô Thanh L
ng d y nói r ng: ”Em làm m t thì gi c a ông, em xin ông tha l i”.
nh Xuân c ng ng d y v a c i v a áp:
- Tôi tha l i, nh ng mà tôi bu c cô ng em theo nh ng l i tôi nói v i cô nãy
gi vào nh t báo.
- Em ch u h a l i. Mà em xin ông ph i h a ch c ông s cho em m n m y cu n
sách mà ông nói h i nãy.
- c. tôi s an r i tôi s em l i báo quán mà cho cô m n, luôn d p tôi cãi
tôn ch v i cô T ng lý ch i.
- Ông vui lòng qu ng cáo v nhà th ng c a ông vào báo "Tân Ph N "
ch ng?
- Xin l i cô, tôi không a làm qu ng cáo. ã v y mà lúc n y tôi m t trí quá, tôi
có ý mu n sang nhà th ng c a tôi cho c t khác, b i v y làm qu ng cáo
không ti n.
Cô Thanh L t giã mà ra. V nh Xuân m c a a cô th y có ng i b nh ng
ng i ch phòng khách thì m i vô li n.
Cô Thanh L v t i báo quán thì ng h ch sáu gi . Cô i ngang qua c a phòng
qu n lý, cô dòm vô, thì th y èn sáng tr ng, ông H o Nhiên còn ng i t i bàn vi t, mà
ông không làm vi c, ông khoanh tay ng i ngó s ng vô vách, m t bu n hiu. Cô bèn
ng l i h i r ng: “Ch ng n y anh còn ng i làm chi ó, coi b bu n d v y?”
o Nhiên gi t mình day ra, th y Cô Thanh L thì c i và áp r ng:
- nhà m t mình, v s m r i n m chèo queo ó có ích gì, ch t i m t lát r i s
c ng c.
- Ch Tân Phong còn trên l u không?
- Còn. ng nói chuy n v i khách tr n!
- Khách nào ó?
Thì c ng ông T Chí Thành, ch có khách nào l âu. B a nào c ng ra chà l t làm
t thì gi c a ng i ta quá.
24. Tân Phong N S 24 www.hobieuchanh.com
Té ra ông T Chí Thành. tôi lên ki m ch làm cho ng bu n ng ng v cho
nh.
Cô Thanh L lên phòng T ng lý, th y c a m thì cô i ùa vô, b t tay chào T Chí
Thành r i kéo gh ng i g n cô Tân Phong mà nói r ng:
- Tôi g p r i.
- p ai?
- p ng i ch ng.
- Có ph ng v n hay không?
- Cu c ph ng v n thì h ng, nh ng mà tôi bi t nhi u chuy n khác ng l m.
- Chuy n gì?
- c có khách nên không l tôi nói. khách v r i tôi thu t l i cho nghe.
Chuy n hay l m!
- Chí Thành bi t n u mình ng i l n a thì ng i ta bu n, nên ng d y nói
ng: “Thôi tôi i cho hai cô nói chuy n riêng”.
Cô Tân Phong nói r ng:
- Không mà. Ch em tôi nói chuy n v t báo, ch có chuy n riêng gì âu, ông
ng ng i.
- Tôi mu n m i hai cô i n c m v i tôi ch i.
- Tôi v i anh H o Nhiên m i i n c m v i ông hôm qua r i; sao b a nay ông
còn m i n a?
- a nay i v i cô Thanh L .
- Cha ch ! N u ông nh c nh nuôi c m chúng tôi h ng ngày thì ông nói tr c
cho chúng tôi bi t ng i u b p ã ch .
- y cô i h t u b p i. Tôi s m i m y cô i n c m luôn luôn.
- Cám n ông. Nói ch i v i ông ch b a nay ch em chúng tôi m c làm vi c, i
n nhà hàng không ti n. Xin b a khác.
- Mai c hôn?
- Tôi không dám h a tr c.
- t i mai tôi ra n a. Còn vi c l p nhà b o sanh ó, xin cô vui lòng cho phép
tôi làm nh v y, ng ng i chi h t.
- Ông tr ng tôi quá.
- Ng i áng tr ng mà không tr ng, v y ch tr ng ai?
- Ông làm tôi ái ng i quá.
- Có chi áng ng i âu. Tôi xin phép hai cô cho tôi v .
Chí Thành b t tay t giã hai cô r i xu ng thang l u.
Cô Tân Phong nh n chuông. Ng i lon ton ch y vô. Cô d y xu ng d i phòng qu n lý
nói cho ông H o Nhiên hay r ng ông v c ng c, kh i ch cô n a.
Ng i lon ton ra r i, Cô Thanh L h i:
- Ông T Chí Thành nói chuy n m nhà b o sanh âu v y?
- ng nói ng mu n h ng ng theo cu c v n ng c a ch em mình, nên ng
xu t ti n c p m t “Bình dân B o sanh ng” trong m t mi ng t c a ng
phía Phú Lâm. ng c t g n r i nên xin phép tôi ng l y hai ch Tân Phong và
t hi u nhà b o sanh y.
- c v y thì t t l m. ng làm ngh a mà lai tr ng ch n a.
- Ng i nh v y mà bi t tr ng ai? Tr ng tình d c ch tr ng tôi. N u bi t tr ng
tôi sao c ve tôi hoài.
- Cái tr ng c a ng i th p thì nh v y ó ch sao.
25. Tân Phong N S 25 www.hobieuchanh.com
- i ng i tr ng th p th i nh v y nên h i nãy ng ghé th m, ch ch a v , ch
Thiên H ng c ng v ng m t, tôi ph i bi u lon ton d n anh H o Nhiên l i ch
tôi.
- nào ông T Chí Thành dám làm u vô l v i ch hay sao mà ch s d v y?
- Mình ph i phòng ch . Thôi b chuy n ó i. H i nãy ch nói ch ghé th m
ông c t V nh Xuân. Ch bi t c nhi u chuy n ng . Chuy n gì âu ch
thu t lai nghe ch i?
- Cô Ng ghen t ng r i b i v Tân An h m n y r i. Ông V nh Xuân r i trí
m nh sang nhà th ng.
- Có l nào mà k c c nh v y.
- Thi t vây ch , tôi ang nói chuy n thì ông c t nào ó nói n tho i, m i
ng i n ám c i. ng nói chuy n nghe chán ngán cu c v ch ng quá. Tôi
nghe rõ ràng. Mà ch ng tôi xin qu ng cáo thì ng l i nói có l ng s sang nhà
th ng cho ng i khác, nên ng không c n c ng n a.
Cô Tân Phong nghe nh v y, thì cô ng i suy ngh m t h i lâu r i cô th ra mà nói:
- ng chê gái ng th i mang m coi không c, ng kén l ngh a theo l l i
a, té ra ng c ng không c h ng h nh phúc.
- Tôi nói chuy n v i ng, tôi hi u ý ng ã n n n r i.
- u n n n thì c ng ã tr .
- ng nói b a nào r nh ông ghé báo quán mà nói chuy n v i ch .
- Ý! n nói chuy n gì? Ch nói xì ra cho ng bi t tôi hay sao?
- Không! ng có bi t ch âu. ng kích bác ch ngh a c a t báo "Tân Ph N ".
ng nói r t i n bà con gái ch a c gi i phóng, ch a ng quy n v i n
ông ã iên u iên óc r i, n u cho gi i phóng, cho bình quy n thì ai ch u n i.
ng khuyên tôi ph i s a ch ngh a, lo d y d cho n bà con gái bi t o làm
, bi t ph n làm m thì có ích h n. Tôi không ch u cãi v i ng, vì tôi âu có
quy n s a ch ngh a c a t báo c. ng m i nói b a nào r nh ng s
ki m T ng lý mà ngh lu n chuy n y.
- u ng nói nh v y thì thi t qu gia ình ng không c hòa thu n m m
i.
- Cái ó tôi bi t ch c nh v y. Ch ng nh ng tôi nghe ông nói chuy n n tho i
mà thôi, mà ng i gác c a c ng có khai lén v i tôi nh v y n a.
- u v y thì cái i c a ng c ng ã h ng r i!
- i! Có v y cho ng sáng con m t, h t chê gái kim th i.
- Nói chuy n v i ch mà ng còn chê gái kim th i n a hay không?
- ng không chê nh ng mà ng ch a ch u khen. B a nào ng ghé n th m ch ,
thì ch cho ng m t bài h c ng ng m con m t m t chút.
- Không! Tôi không mu n ti p ng. N u ng n ây thì tôi c y ch , ho c ch
Thiên H ng nói chuy n.
- Ch s hay sao?
- cái gì?
- ng nhìn r i ng bi t ch .
- Nói mà ch i, ch d u ng bi t tôi là con Hai Tân mà ng chê bai ph r y h i
m ngoái ó i n a, c ng không h i gì n tôi. Bây gi tôi không mu n g p
t ng là vì ng chê tôi h mà tôi ch a h . Tôi mu n ch ng tôi già, tôi h
cách h t, r i thì tôi s giáp m t mà k h t các ch tôi h cho ng nghe.
- Ch nói m y l i thì cho tôi hi u ch còn th ng ông V nh Xuân nhi u l m.
26. Tân Phong N S 26 www.hobieuchanh.com
- Tôi thù, tôi oán, ch th ng!
- Thì b i th ng nên m i oán ó.
Cô Tân Phong ng i l ng thinh suy ngh . Cách m t h i cô d p gi y t r i ng d y
nói r ng: ”Thôi, v n c m. ói b ng r i”.
27. Tân Phong N S 27 www.hobieuchanh.com
VI
ng h gõ 5 gi .
Cô Tân Phong vi t d t bài xã thuy t cho s báo ngày mai, cô buông cây vi t, du i hai
ch n ra, r i d a l ng vào gh mà c. Cô c r i, ch c cô c ý, nên mi ng chúm chím c i.
Cô ngó ng h , r i tính i qua phòng r a m t mà d i ph n l i. Mà cô v a m i ng d y
thì cô Thiên H ng v i ch ng là bác v t Qui m c a b c vô. Ba ng i chào nhau r t vui v .
Cô Tân Phong h i bác v t Qui:
- a nay anh v tr c tan h u hay sao, mà m i ch ng n y mà hai ông bà ã xu ng t i
ây?
- Ph i. Tôi v h i 4 gi .
- m mai ch Thiên H ng h n 6 gi s i, nên tôi ch a k p r a m t d i ph n.
- nh v y coi c ng p l m r i, c n gì ph i d i ph n l i.
- Tôi p l m hay sao?
- p l m.
- y mà có ng i chê tôi a anh.
- i h kh nên h m i chê ch .
Cô Tân Phong c i r i ngó cô Thiên H ng mà nói:
- Ch n y b a nay b n áo t t d !
- nhà tôi ki m mua cho t i ó.
- Ch c ch ng c ng, ki m áo t t mua cho nh v y, thì ch sung s ng quá!
- Ch mu n sung s ng nh tôi thì ch l y ch ng i, r i ch ng c ng mua áo cho ch gì.
- Cám n, tôi ch a m c l y ch ng.
- Ch n y nói nghe phát ghét, l y ch ng mà “m c ” n i gì? Anh Chí Thành quy n luy n
ch quá. Ch ng nh i. Ch làm v anh Chí Thành, ch sung s ng h n ng i ta h t
th y.
- Ch c hôn?
- Ch c l m ch .
- Ch ng nói b ng. Tôi không tin ch c chút nào h t.
- nh có h c th c dùng, mà nh giàu l n, l i nh yêu ch n a, có ch ng nh v y, làm
sao mà không sung s ng c.
- c giàu, c yêu, ch a ph i là có h nh phúc âu ch . Nh ng i ta yêu mình theo
cách mà ch không thích, thì mình có sung s ng gì âu? Nh ng i ta giàu, mà mình
không c n s giàu y, thì có ích gì cho mình?
Cô Thanh L b c vô c a, th y ba ng i thì cô ng l i nói l n r ng: ”S a so n i Biên
Hòa ph i không? Còn s m l m mà. Cha ch , ch Thiên H ng b n áo t t d ! Bu i chi u nay
nhà gò cái áo ó, hèn cho không xu ng báo quán. ”
Cô Thiên H ng áp:
- i n ti c mà không gò áo sao c kìa.
- Tôi b n nh v y i c hôn?
- n nh v y thì thôi, ch còn mu n gì n a.
- i! Mà anh Chí Thành mu n ch Tân Phong, ch ph i nh mu n tôi hay sao mà tôi
ph i ch ng di n.
Cô Tân Phong b c t i v m t cô Thanh L mà nói: ”Ch yêu n y c ng còn nói nh
y n a! Nè. Tôi c m nh t không cho ai c nói ng i ta mu n tôi. Tôi sanh ra làm vi c
gì, ch không ph i là ng i ta mu n âu.”
Bác V t Qui c i và h i:
- Tr i sanh n bà con gái c t cho n ông con trai mu n, ch làm gì?
- Th c u! Óc x a! Tr i sanh n bà tr ng tr nh ng ng i àn ông qu y, s a
lòng s a tánh cho n ông tr nên ng n, bi t hay ch a?
28. Tân Phong N S 28 www.hobieuchanh.com
- Cô nói nh v y sao cô không tr ng tr anh Chí Thành, nh theo ve cô hoài v y?
- Ve h i nào? nh t i lui, chà l t, nh m i i n u ng ch nh có dám nói m t ti ng chi
khi m nhã v i tôi âu. Ch ng nào nh ló mòi qu y, r i m y anh ch s th y mà.
- t! T t! tôi s ch ng m t mà coi.
Cô Tân Phong c i và nói: ”B a nay anh Chí Thành ãi ti c l n trên v n cao su c a
nh. nh m i b n mình, mà c ng m i ng i ta n a. V y tôi ph i thay r a m t cho s ch s
i c. Thôi, m y anh ch ng i ó ch tôi m t chút. Ch Thanh L , ch làm n sai lon ton
ch y xu ng b o anh H o Nhiên s a so n i v i mình.”
Cô nói d t l i, v a xây l ng, thì nghe chuông n tho i reo ren ren. Cô l y ng k vô tai
mà nghe mà nói: ”Ph i ây là phòng T ng lý báo "Tân Ph N " …Ph i, tôi là T ng lý
báo…Tôi hân h nh nói chuy n v i ai ó…H …ông c t V nh …V nh Xuân?...A! Tôi kính
chào ông c t , ông c n tôi v vi c chi? …Ông mu n n th m tôi ng ngh lu n v tôn ch
"Tân Ph N " …Xin ông cho tôi bi t coi ông mu n n gi nào, r i tôi s li u mà tr
i…6 gi chi u nay ây? Xin l i ông! Tôi không th h u chuy n v i ông c, b i vì tôi
c i Biên hoà li n bây gi ây…Tôi c ng ti c l m, m t m t d p àm lu n v i m t nhà bác
cao tài… Cám n ông … c, b a khác c, song ông n gi nào, xin ông làm n cho
tôi hay tr c, b i vì tôi hay i l m, n u ông n thình lình ch c không g p tôi …Cám n. Tôi
ng kính chúc ông m nh gi i. ”
Cô Tân Phong gác ng n tho i, m t coi bi n s c.
Cô Thanh L li n h i:
- c t V nh Xuân xin phép n nói chuy n v i ch ph i hôn?
- Ph i.
- a h m ng có nói v i tôi b a nào r nh ng s n th m ch mà ngh lu n v v n
ph n . Sao chi không ch u ti p r c ng? Mình nh 6 gi i, n u nói chuy n thì
t quá i tr m t chút, có h i gì?
- Tôi không th ti p chuy n v i ng i ó c.
- Sao v y, chi s n i gì?
- Tôi có s ai âu? T i sao mà tôi không mu n giáp m t v i ng, hôm n tôi ã nói
chuy n v i ch r i, sao ch còn h i n a.
- À, à, tôi nh r i.
- u mai m t ng còn xin n nói chuy n n a thì tôi c y ch , ho c ch Thiên H ng
ti p dùm, ch tôi không th ti p c. Thôi, tôi thay áo, tr r i.
Cô Tân Phong quày qu qua phòng r a m t mà trang m.
o Nhiên lên b t tay chào ba ng i, r i d t tay ra phòng khách ng i nói chuy n.
úng 6 gi cô Tân Phong b c ra, tay c m bóp, mi ng chúm chím c i. Cô m c b
hàng màu tr ng gà, may thi t khéo, g ng m t r ng r , t ng i d u dàng.
Cô hi p v i b n ng i kia mà xu ng l u. Cô kêu s p ph bi u em xe v , r i h t th y lên
i chung xe c a bác v t Qui, hai ng i n ông ng i tr c, ba cô ng i phía sau.
Ông T Chí Thành có m t c s v n cao su r ng l n mà th nh m u trong t nh Biên
Hoà, d c theo ng i Long Thành. Cách t nh l ch ng 50 th c, ông có c t m t cái nhà cao
ng, c t v i thang u úc b ng á s n. Nhà tuy không l n mà ki u coi p , trong chia
phòng ng , phòng n, phòng r c khách, phòng làm vi c, có ch th c bi da (billard), có ch
m r a.
Tr c nhà có d n m t cái sân tròn, xe h i vô quanh c. Vòng theo cái sân thì tr ng cây
cao su, trên lá sum xuê, d i g c s ch s . T sân ra t i l thì có d n m t con ng ngay. Hai
bên ng tr ng cây soài l i tr ng xen nh ng cây lá vàng, nên ngoài l ngó vô th y có
im lìm mà mát m .
Xe h i c a bác v t Qui qu o vô c a ng , thì th y tt trong nhà ra n ngoài sân tuy tr i có
tr ng mà èn m n-sông (manchon) t sáng tr ng, l i d c theo ng vô và vòng xung quang
sân u có t èn gi y màu, coi có v long tr ng l m. Vô g n t i sân, bác v t Qui th y có
y cái xe h i s p hàng u ó, nên ông c ng ng ng noi theo.
29. Tân Phong N S 29 www.hobieuchanh.com
y cô m c a xe b c ra. Thì có Chí Thành ng s n mà ti p r c chào h i.
Cô Tân Phong v a th y Chí Thành thì nói:
- Ông m i thì ông nói lên n th t bò tái l i s s a trong v n ch i, mà sao ông t èn
cùng h t, d ng nh có m t cu c l l n v y?
- Ti p r c cô T ng lý báo "Tân Ph N " t nhiên ph i t èn cho sáng s a, ch l
sao mà c.
- Ông tr ng tôi quá làm cho tôi ái ng i h t s c.
- g p tôi thì cô c nói ái ng i hoài. Tôi xin cô b hai ti ng y i. Tôi thi t tình! Cô
ph i coi nhà tôi nh là nhà c a cô v y, ng ái ng i chi h t.
Cô Tân Phong châu mày, r i ngó vô sân th y n m sáu khách ang ng i u ng r u thì h i
ng:
- Ông m i khách ông l m sao?
- Không ông gì l m, tôi ch có m i ít anh ch em thân thi t n ch i ng làm quen v i
y cô báo "Tân Ph N " mà thôi. Tôi xin m i m y cô, m y ông vô ng tôi gi i
thi u cho bi t nhau.
Ch khách t nhau vô sân. Chí Thành gi i thi u m i bi t khách ó tr c n ông là
ông H Hai Ch L n, ông Tr ng s Hùng Sài Gòn và ông c h c Li ng Biên Hoà, còn
n bà là bà Tr ng s Hùng và bà c h c Li ng.
Chào m ng nhau r i, bà Tr ng s Hùng kéo gh ra m i cô Tân Phong ng i m t bên và
nói:
- Tuy ch a g p nhau, nh ng c báo "Tân Ph N " m y tháng nay tôi v n bi t bà và
bi t h t m y bà trong toà so n. B a h m anh Chí Thành ghé m i v ch ng tôi lên
n n c m ch i, nh nói có m i m y bà trong toà so n báo, thì tôi m ng quá.
Nh d p n y tôi m i c h i di n v i m y bà mà khen ng i lòng ngh a hi p c a m y
bà i v i ch em ph n .
- Bà khen chúng tôi thì chúng tôi cám n bà l m. Có v y chúng tôi càng thêm ph n chí
mà theo i cái m c ích c a chúng tôi.
- Tôi xin bà k tôi là m t ng i ng tình v i bà và th ng c u nguy n cho t "Tân Ph
" v ng b n r c r ng làm bi u hi n cho ch em t n hóa.
- Tôi thay m t cho c toà so n mà t n bà. c mong ch em trong ba K u có lòng
ng ng nh bà v y h t, thì ch c h n ng chúng tôi m ó ch ng có chông gai
chi h t.
- Tôi c ng mong l m.
Ông Tr ng S Hùng nãy gi ng i nói chuy n v i ông bác v t Qui, bây gi ông m i xen
vô nói v i t i r ng: ”M y bà ng h n ông ó, xin m y ông hãy gi mình. Ph n tôi thì tôi
không lo, b i vì tôi ã m i v tôi lên ng trên tôi lâu r i”.
Cô Tân Phong áp r ng: ”Xin ông Tr ng s ng nh o ch em chúng tôi t i nghi p. Có
bao gi ch em chúng tôi nài ng trên n ông âu, ch em chúng ch xin n ông r ng
ng cho phép ch em chúng tôi ng ngang hàng mà thôi ch .“
Chí Thành s khách l y t t ng mà cãi nhau r i câu chuy n không vui, nên l t t b c
i m i cô Tân Phong dùng r u khai v . Cô Tân Phong ng d y nói r ng:
- Cám n ông. Vi c y tôi không dám. H tôi u ng m t chút r u thì m t ph ng lên,
i nh c u li n.
- Cô u ng m t ly nh r u Porto c mà.
- Cám n. tôi i m t vòng theo sân coi cây ch i.
- Tôi xin d t cô i.
- n ông coi mát m quá.
- Mát l m.
Cô Tân Phong ngó quanh qu t r i ngó lên nhà mà nói ti p:
- Nhà v n ngh mát mà ông c t coi thi t là p.
30. Tân Phong N S 30 www.hobieuchanh.com
- Ch ng nh ng coi p mà thôi, mà d n trong c ng có th t l m. Ng t vì trong nhà
không có n bà, nên d u coi p ch c ng còn thi u cái nét vui v . Tôi xin m i cô
c th ng lên nhà mà coi ch i cho bi t.
- Xin ông i tr c.
- Tôi âu dám. Tôi ph i nh ng cho khách ch . Cô Tân Phong th y m y ông m y cô
c àm lu n v i nhau, thì cô c ng chúm chím c i r i i l i cái thang mà lên nhà.
Chí Thành d t cô i coi h t các phòng ch ng sót m t ch nào. Cô Tân Phong khen nhà
t ki u v t i tân, th y bàn gh cái nào cô c ng tr m tr khen khéo. Chí Thành c chí bèn
i cô i luôn ra coi su i.
Hai ng i d t nhau i d i m t giàn nho, hai bên tr ng d lý h ng b c mùi th m ngát.
Ra t i su i, cô Tân Phong th y cây c i r m r p, ng n c trên cao ch y xu ng ro re cô
ng ng m tr ng, ng m c nh r i cô nói: ”Ch n y p quá. N u ông xây m t cái h t m thì
ph i ch l m”.
Chí Thành c i mà áp: ”Tôi v n có ý ó ã lâu r i; nh ng mà ch a làm vì tôi bi t vui
ch i v i ai mà làm. Ch chi có ng i nào ch ng chê tôi quê d t, kh ng làm b n tr m n m
chung vui chia bu n v i tôi, thì ch ng là tôi xây h t m trong v n ng khi tr i nóng n c v
ch ng ra ây l i ch i cho mát m , mà tôi còn t o thêm nhi u cái c nh khác n a, u ng r u
th ng tr ng nh u trà h ng gió. Tôi s xu t ti n d n d p cách cho th c n h ng
mùi sung s ng trên tr n gian, d u t n hao bao nhiêu tôi không c n, mi n là b n tr m n m
a tôi kh i bu n là tôi vui l m v y.”
Chí Thành v a nói v a li c m t nghó cô Tân Phong. Tr ng r m t r ng soi m t cô sáng
loà. Cô m m c i mà áp:
- i n y thi u gì gái ham h ng mùi sung s ng th gian. N u ông mu n ki m b n
tr m n m hi p v i ông mà h ng thú b ng lai, thì ông hô lên m t ti ng, t nhiên
giành nhau ch y t i mà xin vô ch gì? Ông có ý ó sao mà ông không ch u b cáo
lên? Ông mu n tôi b cáo dùm trong báo "Tân Ph N " tôi b cáo giùm, tôi không n
ti n âu.
- Không, Không …Ch n m t ng i b n tr m n m có ph i nh mua v n mua t hay
sao mà rao trong nh t trình.
- Thì ông mu n ch n, ông ph i rao lên ng i ta m i bi t mà n cho ông ch n ch .
- Không c, ch n b n tr m n m c ng không ph i nh mua cau t i nên coi m t mà
ch n c.
- y ch ph i làm th nào?
- Ng i b n tr m n m c a tôi ph i là ng i cho có tài có s c, có c có h nh, mà c ng
là ng i tôi th ng yêu m i c ch .
- Cha ch , ông bu c nhi u kho n quá, khó cho tôi giúp ông c.
- c. Cô giúp c ng c, duy có m t mình cô giúp c mà thôi.
- Giúp th nào?
Chí Thành b c l i ng g n cô Tân Phong v a c i m n v a h i:
- Tôi nói nh v y cô không hi u hay sao?
- Không, tôi không hi u.
- Ng i b n tr m n m mà tôi mu n ch n ng chung h ng thú b ng lai v i tôi ó
chính là cô! M y tháng nay nhi u lúc tôi mu n nói thi t v i cô, mà tôi s quá, tôi s
cô chê tôi l n tu i, l i có m t i v r i, nên tôi không dám nói.
Cô Tân Phong ngó ngay Chí Thành, r i cô c i và xây l ng i vô. Chí Thành theo h i:
- Tôi nói v y, sao cô l i c i mà không tr l i?
- Tôi c i là c i ông ch n sai ch .
Chí Thành ng n ng r i h i n a:
- i sao mà tôi ch n sai ch ? Cô chê tôi hay sao?
- Không. Tôi có nói tôi chê ông âu. Tôi nói ông ch n sai ch ch .
- u cô không chê, thì cô c t ngh a cho tôi hi u coi t i sao mà tôi ch n sai ch .
31. Tân Phong N S 31 www.hobieuchanh.com
- Ông nhè ông ch n ng i th tâm cô n, thì không sai sao c.
- Cô có th cô không ch u l y ch ng hay sao?
- Ch sao.
- Tr i t ôi! T i sao v y?
- i tôi ã t quy t hy sinh cái i c a tôi cho ch em Vi t Nam ch sao. y v y tôi ã
là t ng c a ph n xã h i, thì không th nào tôi làm v c a ai c h t.
Chí Thành ng ch n ng n, không nói m t ti ng chi c n a.
Cô Tân Phong th y d ng H o Nhiên i ra thì kêu mà nói: “Ngoài sau ây có m t ng n
su i, n c t t mà l i ch y m nh l m. Tôi m i khuyên ông Chí Thành xây m t cái h t m
tháng nóng n c mình lên ây t m nh ch i”. Cô nói r i d t H o Nhiên tr vô sân.
Chí Thành th dài r i cúi m t i theo sau.
Ch nhà coi b i ã t bàn xong và coi khách c ng ã dùng r u khai v r i, bèn m i
nh p ti c.
Cô Tân Phong ng i ngang v i ch nhà, cô n u ng t nhiên, nói c i vui v nh th ng.
Chí Thành c ng làm vui mà ãi khách, nh ng mà ông th t v ng nên vui là vui g ng, ch
không ph i là vui thi t.
n 10 gi mãn ti c. V ch ng ông tr ng s Hùng nói r ng hôm nay c k t b n v i cô
Tân Phong n s , thì v ch ng ông m ng l m nên m i cô tr v Sài Gòn ph i ghé nhà hàng
Bá L c dùng v i v ch ng ông m t ti c r u sâm banh. V ch ng ông c ng m i luôn h t các
ông các cô i d ti c r u y r i s gi i tán. Duy có v ch ng ông c h c Li ng cáo t , còn
bao nhiêu u nh n l i m i, nên lên xe mà i.
Chí Thành m i cô Tân Phong i xe c a ông. Cô ch u nên b c lên xe c a ông, l i kêu cô
Thanh L mà bi u i v i cô.
Xu ng t i Sài Gòn, ba xe là xe c a tr ng s Hùng, xe c a bác v t Qui và xe c a Chí
Thành n i uôi nhau mà u tr c nhà hàng Bá L c.
Bà tr ng s Hùng bây gi là ch ti c, nên bà ân c n m i khách vô nhà hàng, còn ông tr ng
thì kêu b i bi u d n hàng, s p gh , và em r u sâm banh.
Tuy ã khuya r i, nh ng mà khách u ng r u còn ng i c n m sáu bàn, còn khách
khiêu v c ng cb nc p ng ôm nhau mà nh y theo nh p n.
u sâm banh rót r i. V ch ng ông tr ng s bèn ng d y m i khách c ng ly mà u ng,
ch khách vui c i, ti ng lu n àm không d t.
Ông tr ng s ngó quanh qu t m t h i r i kêu bác v t Qui mà nói:
- Ê, b a nay là ngày r m, mà Ph t b toà sen, lén vô nhà hàng khiêu v ng i kia ch !
- Ph t nào âu?
- Ph t V nh Xuân kia, ch ph t nào.
- âu?
- Kia kìa, ng i cái bàn trong góc u ng ó; ng i v i c t M i và cô Julie Mai ó,
th y hôn. Cha ch , c p v i cô Julie Mai mà i ch i ó thì không d âu!
Ai n y u chong m t ngó cái bàn trong góc, thì thi t qu th y hai ông ng ng i u ng
u v i m t cô, y ph c không loè lo t, mà dung nhan r t xinh p, nh ng vì cô trang m
khéo nên không ai dám oán cô m y tu i cho c.
Cô Tân Phong c ng dòm coi nh chúng b n, nh ng mà ai n y u chúm chím c i, còn
cô thì bi n s c.
Bà tr ng s Hùng nói v i ch ng: “Thôi, ng có ng o ng i ta! Mình c ng v y, ch
không gi i gì âu. Mà ông c t V nh Xuân i ch i còn có c , ch mình i ch i mà không
có c thì cái t i c a mình còn l n b ng hai ng i ta n a”.
Ông tr ng s ngó cô Tân Phong v a c i v a h i:
- Cô th y hay ch a h ?
- Th a, ông mu n h i th y vi c chi?
- Cô có nghe bà nhà c a tôi m i nói ó hôn?
- Tôi nghe.