3. • ¿Cándo chegan os pobos colonizadores á
Península Ibérica? A comezos do primeiro
milenio a. C.
• ¿Qué dous pobos podemos diferenciar?
– Pobos Indoeuropeos (iberos, celtas e celtíberos):
que penetraron polos Pireneos e asentáronse no
Norte da Península e na Meseta.
– Pobos mediterráneos (fenicios, gregos e
cartaxineses) que fundaron colonias no Leste e no
sur da Península.
4. ¿Pobos mediterráneos en Galicia?
• A diferencia doutros lugares da Península Ibérica,
a Galicia non chegaron os pobos colonizadores do
Mediterráneo, sen embargo, si tiveron contacto
con eles.
• Os pobos galaicos dominaron o cobre e o bronce,
pero o seu contacto cos fenicios levounos a
coñecer o ferro, o que levou a que o comercio de
obxectos fabricados en bronce, tan habitual en
Galicia perdese importancia e o Norte quedase
illado progresivamente.
5. Os pobos Iberos, Celtas e Celtíberos
• Pobos Íberos (Ibéricos):
– ¿Ónde se localizaban
dentro da Península?
Por toda a zona
mediterránea, dende a
Alta Andalucía ata os
Pireneos.
– Tiñan un grande
desenvolvemento
urbano e cultural
(coñecían a escritura),
froito do seu contacto DAMA DE BAZA (IV a. C.)
cos pobos http://rua.ua.es/dspace/bitstream/10045
/5721/1/Lucentum_25_07.pdf
mediterráneos.
6. • Pobos Celtas:
– ¿Ónde se localizaban dentro
da Península? No centro,
Oeste e o Norte.
– Habitaban uns poboados
chamados castros.
– Coñecían a metalurxia do
ferro, pero non a escritura.
CASTRO DE SANTA TREGA/TECLA
7. • Pobos Celtíberos:
– ¿Ónde se
localizaban dentro
da Península? No
Leste da Meseta e
no Sistema Ibérico.
– Tiñan orixe e lingua
celtas, pero
estaban moi
influenciados pola
cultura ibérica
(coñecían a
escritura).
8.
9. • ¿Cal é a súa cronoloxía? Dende o Bronce Final
(séculos VII-VI a. C.) ata a conquista romana (s.
II-I a. C.).
• ¿Ónde se da? Na maior parte de Galicia, no
Norte de Portugal e na zona Occidental de
Asturias.
• ¿Qué é un castro? Un asentamento fortificado
que da nome a esta nova cultura.
10. ¿Cómo eran os Castros/Citanias?
• Eran recintos fortificados situados en lugares con doada
defensa natural e sempre preto de fontes de auga e terreos
cultivables.
• Adoitaban ter murallas e fosos e, ás veces, podían
protexerse cunha gran torre.
• Todos teñen unha estructura e materiais similares.
• Podían ter hasta tres recintos concéntricos. Neste caso, o
exterior servía para unha maior defensa e para gardar o
gando.
• No interior, normalmente na parte superior dos castros (a
“croa”) situábanse as vivendas, a maioría esparexidas sen
rúas, salvo excepcións.
• Algúns castros tiñan edificios de grandes dimensións, con
funcións administrativas, relixiosas ou funerarias. Destacan,
por exemplo, os monumentos con forno.
11.
12. As vivendas
ALGÚNS CASTROS GALEGO-PORTUGUESES IMPORTANTES:
Baroña (A Coruña), Elviña (A Coruña), Santa Tegra (Pontevedra), Castromao (Ourense)
Citania de Briteiros (Portugal)
13. • Eran de construcción
sinxela, de planta
circular ou rectangular
(os máis modernos son
desta última planta);
duns 3-5 metros de
diámetro e 3-4 de
altura.
• Os seus muros eran de
pedra e non tiñan
ventas o, si había, eran
moi pequenas. • As súas cubertas eran de palla
• A entrada estaba eleva ou ramas e estaba sustentada
en relación co nivel do por un poste central.
chan para protexer á • No interior estaba o fogar
vivenda do frío e a normalmente no centro.
humidade. • Son moi habituais os bancos,
pegados ás paredes.
25. • Sobre todo agricultura (técnicas
agrícolas moi rudimentarias),
gandaría, pesca e marisqueo.
• A súa minaría (cobre, estaño, ferro e
A economía
ouro) era unha importante fonte de
riqueza. Nos castros existiron
evidencias de obradoiros
metalúrxicos, nos que se fabricaban,
sobre todo, fibelas, escudos, armas,
puntas de frecha, elaborábanse
torques, amuletos, etc.
• Tamén foi interesante a súa artesanía,
que abastecía á poboación dos útiles
necesarios para as súas actividades DIADEMA DO TESORO DE ELVIÑA
cotiás (cerámica, cestaría, etc.) Castelo de San Antón
• Non coñecían a escritura nin usabana
moeda, sen embargo, levaban a cabo
relacións comerciais con outros
pobos atlánticos.
26. A sociedade castrexa
• Os núcleos de poboación eran moi
pequenos e espallados polo territorio.
• Dentro dos castros vivían distintas
familias, que se constituían en
comunidades independentes.
• Varios castros conformaban unha
TORQUES DE BURELA tribo, cos seus propios deuses, cultos
familiares e dereitos, diferentes dos
das persoas alleas ao grupo.
• Tiñan valiosas xoias, como os torques
ou as estatuas de guerreiros, que
indican o carácter defensivo dos
castros e a existencia dunha
xerarquización social presidida por
unha caste militar.
GUERREIRO CASTREXO
27. As crenzas
relixiosas
• Os pobos castrexos tiñan
unha relixión politeísta.
Adoraban ás divinidades
guerreiras e existía un
culto á auga, ás árbores e TEMPLO DO CASTRO DE ELVIÑA
ás pedras, moi propia do
mundo celta.
• Tamén, practicábanse
ritos relacionados coa
adiviñación en relación co
voo das aves e coa maxia.
• Consérvanse restos de
templo no Castro de
Elviña e no de Mocinho CASTRO DE MOZINHO
(Portugal). Portugal
