.

1. Istota ZAiPIstota ZAiP
Struktura bilansu bankuStruktura bilansu banku
komercyjnegokomercyjnego

2. Na pieniądz tak jak na każdy towar oddziałująNa pieniądz tak jak na każdy towar oddziałują
wszelkie czynniki i prawa rynkowe, takie jak:wszelkie czynniki i prawa rynkowe, takie jak:
 popyt i podaż na pieniądzpopyt i podaż na pieniądz
 cena pieniądzacena pieniądza
 ograniczenia swobodnej cyrkulacji przezograniczenia swobodnej cyrkulacji przez
władze monetarnewładze monetarne
 systemy walutowesystemy walutowe

3.  Banki są szczególnie narażone naBanki są szczególnie narażone na
wahania rynkowe, gdyż ich podstawowewahania rynkowe, gdyż ich podstawowe
aktywa stanowi pieniądzaktywa stanowi pieniądz
 Przez banki przepływają strumieniePrzez banki przepływają strumienie
pieniężne o ogromnej wartości, w różnympieniężne o ogromnej wartości, w różnym
czasie i różnej walucieczasie i różnej walucie

4. Wahania kursów na rynku walutowym i stópWahania kursów na rynku walutowym i stóp
procentowych na rynku pieniężnymprocentowych na rynku pieniężnym
stwarzają ryzyko utraty realnej wartościstwarzają ryzyko utraty realnej wartości
posiadanych środków.posiadanych środków.

5. Cena pieniądza w banku możeCena pieniądza w banku może
być wyrażona za pomocąbyć wyrażona za pomocą
 Stopy procentowejStopy procentowej
 Kursu walutowegoKursu walutowego

6. Średni kurs dolaraŚredni kurs dolara
amerykańskiego w 2006r.amerykańskiego w 2006r.

7. Średni kurs EURO w 2006r.Średni kurs EURO w 2006r.

9. Stawki WIBID w 2006r.Stawki WIBID w 2006r.

10. Stawki WIBOR w okresieStawki WIBOR w okresie
30.11.2006 – 27.02.200730.11.2006 – 27.02.2007

11. Przedmiot ZAiPPrzedmiot ZAiP
 Zarządzanie i gospodarowanieZarządzanie i gospodarowanie
pieniądzem sprowadza się dopieniądzem sprowadza się do
rozpoznawania, kontrolowania irozpoznawania, kontrolowania i
ograniczania ryzyka wynikającego zograniczania ryzyka wynikającego z
ciągłego ruchu strumieni pieniężnychciągłego ruchu strumieni pieniężnych
 Ograniczenie ryzyka pozwala naOgraniczenie ryzyka pozwala na
zaplanowanie ewentualnego wynikuzaplanowanie ewentualnego wyniku
finansowegofinansowego

12. Definicja ZAiPDefinicja ZAiP
Zarządzanie aktywami i pasywami jestZarządzanie aktywami i pasywami jest
procesem finansowym, w którym dąży się doprocesem finansowym, w którym dąży się do
takiego ukształtowania struktury ilościowej itakiego ukształtowania struktury ilościowej i
jakościowej źródeł tworzących obie stronyjakościowej źródeł tworzących obie strony
bilansu banku, aby umożliwić osiągnięciebilansu banku, aby umożliwić osiągnięcie
optymalnego wyniku finansowego przyoptymalnego wyniku finansowego przy
jednoczesnym zachowaniu odpowiedniegojednoczesnym zachowaniu odpowiedniego
bezpieczeństwa i płynności.bezpieczeństwa i płynności.

13. Budowa bilansu bankuBudowa bilansu banku
komercyjnegokomercyjnego
 Bilans banku można rozpatrywać w kilkuBilans banku można rozpatrywać w kilku
obszarach.obszarach.
- w układzie tradycyjnymw układzie tradycyjnym
- w ujęciu z raportu rocznegow ujęciu z raportu rocznego
- w ujęciu centrów kosztów i zyskóww ujęciu centrów kosztów i zysków
- ze względu na dyskrecjonalnośćze względu na dyskrecjonalność

14. Bilans banku według tradycyjnego układuBilans banku według tradycyjnego układu
stosowanegostosowanego
dla sprawozdań podmiotów gospodarczychdla sprawozdań podmiotów gospodarczych
AKTYWAAKTYWA PASYWAPASYWA
Majątek trwałyMajątek trwały Majątek obrotowyMajątek obrotowy Kapitał własnyKapitał własny Kapitał obcyKapitał obcy
Składniki rzeczowe:Składniki rzeczowe: Środki pieniężne:Środki pieniężne: Podstawowy:Podstawowy: Zobowiązania:Zobowiązania:
NieruchomościNieruchomości Gotówka w kasieGotówka w kasie ZakładowyZakładowy Wobec sektora finansowegoWobec sektora finansowego
Ruchome środki trwałeRuchome środki trwałe Środki na rachunkach w bankuŚrodki na rachunkach w banku
centralnymcentralnym
ZapasowyZapasowy Wobec sektora niefinansowegoWobec sektora niefinansowego
Inwestycje rozpoczęteInwestycje rozpoczęte Środki na rachunkach nostroŚrodki na rachunkach nostro RezerwowyRezerwowy Wobec budżetuWobec budżetu
Zaliczki na poczet inwestycjiZaliczki na poczet inwestycji Należności:Należności: Ogólnego ryzykaOgólnego ryzyka Z tytułu emisji i sprzedażyZ tytułu emisji i sprzedaży
dłużnych pap. wart. i innychdłużnych pap. wart. i innych
instrumentówinstrumentów
Składniki finansowe:Składniki finansowe: Od sektora finansowegoOd sektora finansowego Wynik finansowy:Wynik finansowy: Rozliczenia międzyokresoweRozliczenia międzyokresowe
biernebierne
Akcje i udziały w jednostkachAkcje i udziały w jednostkach
podporządkowanychpodporządkowanych
Od sektora niefinansowegoOd sektora niefinansowego Niepodzielny wynik finansowyNiepodzielny wynik finansowy
…….. stowarzyszonych.. stowarzyszonych Od budżetuOd budżetu Wynik roku bieżącegoWynik roku bieżącego
Akcje i udziały mniejszościoweAkcje i udziały mniejszościowe Inne należnościInne należności
Długoterminowe papieryDługoterminowe papiery
wartościowewartościowe
Rozliczenia międzyokresoweRozliczenia międzyokresowe
czynneczynne
Inne instrumenty finansowe oInne instrumenty finansowe o
zapadalności powyżej rokuzapadalności powyżej roku
Wartości niematerialne i prawneWartości niematerialne i prawne
OprogramowanieOprogramowanie
LicencjeLicencje

15. Kapitał zakładowy (założycielski)Kapitał zakładowy (założycielski)
 Statutowy – w bankach państwowychStatutowy – w bankach państwowych
 Akcyjny – w spółkach akcyjnychAkcyjny – w spółkach akcyjnych
 Udziałowy – w bankach spółdzielczychUdziałowy – w bankach spółdzielczych

16. Bilans banku w ujęciu z raportuBilans banku w ujęciu z raportu
rocznegorocznego
AKTYWAAKTYWA PASYWAPASYWA
Kasa, środki w banku centralnymKasa, środki w banku centralnym Zobowiązania wobec banku centralnegoZobowiązania wobec banku centralnego
Należności od bankówNależności od banków Zobowiązania wobec innych bankówZobowiązania wobec innych banków
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotuAktywa finansowe przeznaczone do obrotu Pochodne instrumenty finansowePochodne instrumenty finansowe
Pochodne instrumenty finansowePochodne instrumenty finansowe Zobowiązania wobec klientówZobowiązania wobec klientów
Pozostałe instrumenty finansowe wyceniane do wartościPozostałe instrumenty finansowe wyceniane do wartości
godziwej przez rachunek zysków i stratgodziwej przez rachunek zysków i strat
Zobowiązania z tytułu dłużnych papierów wartościowychZobowiązania z tytułu dłużnych papierów wartościowych
Kredyty i pożyczki udzielone klientomKredyty i pożyczki udzielone klientom Pozostałe zobowiązaniaPozostałe zobowiązania
Inwestycyjne papiery wartościowe:Inwestycyjne papiery wartościowe:
- Dostępne do sprzedażyDostępne do sprzedaży
- utrzymywane do terminu wymagalnościutrzymywane do terminu wymagalności
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowegoRezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Inwestycje w jednostki stowarzyszone i współzależneInwestycje w jednostki stowarzyszone i współzależne RezerwyRezerwy
Wartości niematerialneWartości niematerialne Kapitał własny (przypisany akcjonariuszom jednostkiKapitał własny (przypisany akcjonariuszom jednostki
dominującej):dominującej):
Rzeczowe aktywa trwałeRzeczowe aktywa trwałe Kapitał zakładowyKapitał zakładowy
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowegoAktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Pozostałe kapitałyPozostałe kapitały
Inne aktywaInne aktywa Różnice kursowe wynikające z przeliczenia jednostekRóżnice kursowe wynikające z przeliczenia jednostek
zagranicznychzagranicznych
Kapitał własny mniejszościKapitał własny mniejszości
Wynik finansowyWynik finansowy

17. Bilans banku w układzie centrówBilans banku w układzie centrów
kosztów i zyskówkosztów i zysków
AKTYWAAKTYWA PASYWAPASYWA
PrzychodowePrzychodowe
(pracujące)(pracujące)
NiepracująceNiepracujące KosztoweKosztowe Neutralne z punktuNeutralne z punktu
widzenia kosztówwidzenia kosztów
Kredyty i pożyczkiKredyty i pożyczki Gotówka w kasieGotówka w kasie Środki na rachunkachŚrodki na rachunkach
bieżących klientówbieżących klientów
Kapitał własnyKapitał własny
założycielskizałożycielski
Lokaty w innych bankachLokaty w innych bankach Środki naŚrodki na
nieoprocentowanychnieoprocentowanych
rachunkach w bankurachunkach w banku
centralnycm w tym zcentralnycm w tym z
tytułu rozliczeńtytułu rozliczeń
międzybankowychmiędzybankowych
Środki na rachunkachŚrodki na rachunkach
terminowych klientówterminowych klientów
sektora:sektora:
-finansowegofinansowego
-niefinansowegoniefinansowego
-budżetubudżetu
Rezerwy i funduszeRezerwy i fundusze
ryzykaryzyka
Akcje i udziały w innychAkcje i udziały w innych
podmiotachpodmiotach
Wartości niematerialne iWartości niematerialne i
prawneprawne
Dłużne papieryDłużne papiery
wartościowe emitowanewartościowe emitowane
przez bankprzez bank
Wynik finansowyWynik finansowy
Dłużne papieryDłużne papiery
wartościowewartościowe
Rzeczowy majątek trwałyRzeczowy majątek trwały PożyczkiPożyczki
podporządkowanepodporządkowane
Jednostki uczestnictwa wJednostki uczestnictwa w
funduszachfunduszach
inwestycyjnychinwestycyjnych
Inwestycje terminoweInwestycje terminowe

18. Bilans banku komercyjnego zBilans banku komercyjnego z
punktu widzenia zarządzania jegopunktu widzenia zarządzania jego
strukturąstrukturą
AKTYWAAKTYWA PASYWAPASYWA
DyskrecjonalneDyskrecjonalne NiedyskrecjonalnNiedyskrecjonaln
ee
DyskrecjonalneDyskrecjonalne NiedyskrecjonalnNiedyskrecjonaln
ee
Gotówka w kasieGotówka w kasie Należności z tytułuNależności z tytułu
operacjioperacji
rozliczeniowychrozliczeniowych
Bankowe papieryBankowe papiery
wartościowewartościowe
Zobowiązania z tyt.Zobowiązania z tyt.
operacjioperacji
rozliczeniowychrozliczeniowych
Środki naŚrodki na
rachunkach wrachunkach w
banku centralnym ibanku centralnym i
w innych bankachw innych bankach
Kredyty i pożyczkiKredyty i pożyczki Obligacje bankoweObligacje bankowe Wkłady i lokatyWkłady i lokaty
terminoweterminowe
Akcje spekulacyjneAkcje spekulacyjne
I papiery dłużneI papiery dłużne
Akcje i udziały wAkcje i udziały w
podmiotachpodmiotach
zależnych izależnych i
stowarzyszonychstowarzyszonych
Kredyty i pożyczkiKredyty i pożyczki
z bankuz banku
centralnegocentralnego
Kapitał własnyKapitał własny
(zakładowy i wynik(zakładowy i wynik
finansowy)finansowy)
Akcje własne doAkcje własne do
zbyciazbycia
Rzeczowe środkiRzeczowe środki
trwałetrwałe
PożyczkiPożyczki
podporządkowanepodporządkowane
Rezerwy iRezerwy i
funduszefundusze

19. AKTYWAAKTYWA
 GotówkaGotówka
 Obrotowe środki kasoweObrotowe środki kasowe
 Lokaty w bankachLokaty w bankach
 Inwestycje rynkoweInwestycje rynkowe
 Należności od innych bankówNależności od innych banków
 KredytyKredyty
 UdziałyUdziały
 Rzeczowe środki trwałeRzeczowe środki trwałe

20. GotówkaGotówka
 Powinna być utrzymywana na takimPowinna być utrzymywana na takim
poziomie, aby zapewnić funkcjonowaniepoziomie, aby zapewnić funkcjonowanie
kas bankukas banku
 Szacunek powinien być wykonanySzacunek powinien być wykonany
rzetelnie, bo gotówka w skarbcu nierzetelnie, bo gotówka w skarbcu nie
pracujepracuje
 Bank musi monitorować swoje potrzebyBank musi monitorować swoje potrzeby
gotówkowe (nie ma wzoru określającegogotówkowe (nie ma wzoru określającego
poziom gotówki)poziom gotówki)

21. Obrotowe środki kasoweObrotowe środki kasowe
 Środki wyznaczające faktyczną płynnośćŚrodki wyznaczające faktyczną płynność
banku, czyli zdolność do pokryciabanku, czyli zdolność do pokrycia
wymagalnych zobowiązańwymagalnych zobowiązań
 Są to:Są to:
- Salda na rachunkach w banku centralnymSalda na rachunkach w banku centralnym
- Salda na rachunkach nostroSalda na rachunkach nostro
- Krótkoterminowe zobowiązania wobecKrótkoterminowe zobowiązania wobec
Skarbu Państwa i banku centralnegoSkarbu Państwa i banku centralnego
(bony skarbowe i pieniężne)(bony skarbowe i pieniężne)

22. Lokaty w bankachLokaty w bankach
 Środki ulokowane w innym bankuŚrodki ulokowane w innym banku
 Duża oferta terminówDuża oferta terminów
 O niskim ryzykuO niskim ryzyku
 Wykorzystywane jako instrumentWykorzystywane jako instrument
regulowania płynności finansowejregulowania płynności finansowej

23. Inwestycje rynkoweInwestycje rynkowe
 środki zainwestowane na dłuższy czas zśrodki zainwestowane na dłuższy czas z
możliwością ich sprzedaży na rynkumożliwością ich sprzedaży na rynku
wtórnymwtórnym
 Wykorzystywane do zarządzaniaWykorzystywane do zarządzania
płynnościąpłynnością
 Bardziej płynne od lokatBardziej płynne od lokat
międzybankowychmiędzybankowych

24. Należności od innych bankówNależności od innych banków
 Spodziewane wpływy na rzecz klientów zSpodziewane wpływy na rzecz klientów z
reguły z tytułu inkasareguły z tytułu inkasa
 Po realizacji zasilają obrotowe środkiPo realizacji zasilają obrotowe środki
kasowekasowe
 Ze względu na płynność ważna jestZe względu na płynność ważna jest
informacja o terminach wpływu należnościinformacja o terminach wpływu należności

25. KredytyKredyty
 Największa pod względem udziału pozycjaNajwiększa pod względem udziału pozycja
aktywówaktywów
 Najbardziej zróżnicowanaNajbardziej zróżnicowana
 Największe przychody z działalnościNajwiększe przychody z działalności
 Największe ryzyko dla banku, ale najlepiejNajwiększe ryzyko dla banku, ale najlepiej
poznane (wypracowane metody pomiaru ipoznane (wypracowane metody pomiaru i
ograniczania)ograniczania)

26. UdziałyUdziały
 Inwestycje o charakterze partycypacyjnymInwestycje o charakterze partycypacyjnym
(własnościowym)(własnościowym)
 Nie mają wpływu na bieżącą płynnośćNie mają wpływu na bieżącą płynność
finansowąfinansową
 Stanowią pozycję strukturalną i nie branyStanowią pozycję strukturalną i nie brany
pod uwagę przy obliczaniu pozycjipod uwagę przy obliczaniu pozycji
finansowejfinansowej

27. Rzeczowe środki trwałeRzeczowe środki trwałe
 Budynki, budowle i wyposażenieBudynki, budowle i wyposażenie
oddziałówoddziałów
 Pozycja strukturalna nie mająca wpływuPozycja strukturalna nie mająca wpływu
na bieżącą płynnośćna bieżącą płynność

28. PASYWAPASYWA
 Kapitał i rezerwyKapitał i rezerwy
 Rachunki klientówRachunki klientów
 Lokaty międzybankowe przyjęteLokaty międzybankowe przyjęte
 Kredyty przyjęteKredyty przyjęte
 Inne pasywaInne pasywa

29. Kapitał i rezerwyKapitał i rezerwy
 Baza kapitałowa określa poziomBaza kapitałowa określa poziom
bezpieczeństwa bankubezpieczeństwa banku
 Jest ostatecznym źródłem finansowaniaJest ostatecznym źródłem finansowania
stratstrat
 Nie ma terminu wymagalnościNie ma terminu wymagalności
 Nie ma wpływu na bieżącą płynnośćNie ma wpływu na bieżącą płynność
 Minimalny poziom określają przepisy iMinimalny poziom określają przepisy i
normy prawa bankowego oraz nadzorunormy prawa bankowego oraz nadzoru
bankowegobankowego

30. Rachunki klientówRachunki klientów
 DetalicznychDetalicznych
- wysoka fluktuacja – trudno określić faktycznywysoka fluktuacja – trudno określić faktyczny
termin wypłatytermin wypłaty
- najłatwiej dostępne środkinajłatwiej dostępne środki
- największy udział w pasywachnajwiększy udział w pasywach
 PrzedsiębiorstwPrzedsiębiorstw
- stabilne źródło środkówstabilne źródło środków
- ich znaczenie w pasywach wzrastaich znaczenie w pasywach wzrasta
- łatwe do monitorowania (m.in. przez kredyty)łatwe do monitorowania (m.in. przez kredyty)

31. Lokaty międzybankowe przyjęteLokaty międzybankowe przyjęte
 bardzo stabilne źródło uzupełnianiabardzo stabilne źródło uzupełniania
bieżących niedoborów środkówbieżących niedoborów środków
 banki przestrzegają terminów (niebanki przestrzegają terminów (nie
likwidują lokat przed terminem)likwidują lokat przed terminem)
 duże banki mają nieograniczony dostępduże banki mają nieograniczony dostęp
do środkówdo środków
 instrument zarządzania aktywami iinstrument zarządzania aktywami i
pasywamipasywami

32. Kredyty przyjęteKredyty przyjęte
 Kredyty zaciągane w banku centralnymKredyty zaciągane w banku centralnym
 Pozwalają na regulowanie płynnościPozwalają na regulowanie płynności
finansowejfinansowej
 Bankowi centralnemu służą jakoBankowi centralnemu służą jako
instrument oddziaływania na bankiinstrument oddziaływania na banki
komercyjnekomercyjne
 Narzędzie regulacji podaży pieniądzaNarzędzie regulacji podaży pieniądza

33. Inne pasywaInne pasywa
 Pasywa długoterminowe (np. pożyczkiPasywa długoterminowe (np. pożyczki
podporządkowane)podporządkowane)
 Nie mają znaczenia dla bieżącej płynnościNie mają znaczenia dla bieżącej płynności
 Pozycja strukturalnaPozycja strukturalna