1. ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN
Ở TRẺ EM LỨA TUỔI HỌC ĐƯỜNG
ThS.BS. PHẠM MINH TRIẾT
2. MỤC TIÊU
• Hiểu được các đặc điểm phát triển cơ bản về
thể chất.
• Hiểu được các đặc điểm phát triển cơ bản về
nhận thức.
• Hiểu được các đặc điểm phát triển cơ bản về
xã hội, cảm xúc và đạo đức.
• Biết được một số bệnh lý thường gặp.
3. NỘI DUNG
1. Giới thiệu
2. Phát triển về thể chất
3. Phát triển về nhận thức
4. Phát triển về xã hội, cảm xúc và đạo đức
4. GIỚI THIỆU
Các giai đoạn phát triển của trẻ em:
• Nhũ nhi (infancy): lúc mới sinh đến 12 tháng
• Tiền học đường (early childhood): 1 – 5 tuổi,
• Học đường (middle childhood): 5 – 11 tuổi,
• Vị thành niên (adolescent): 11 – 21 tuổi.
5. GIỚI THIỆU
• Gia tăng sự độc lập của bản thân
• Tìm kiếm sự chấp nhận.
• Lòng tự trọng là cốt lõi của sự phát triển.
• Chịu nhiều áp lực từ mong đợi của cha mẹ và
áp lực từ bạn bè.
6. PHÁT TRIỂN VỀ THỂ CHẤT
1. ĐẶC ĐIỂM:
• Tăng 3 – 3,5 kg và 6 – 7 cm/năm.
• Vòng đầu tăng 2 – 3 cm trong suốt giai đoạn.
• Cơ thể phát triển theo chiều thẳng đứng, chân
trở nên dài so với thân mình.
• Răng sữa bắt đầu thay vào khoảng 6 tuổi.
8. PHÁT TRIỂN VỀ THỂ CHẤT
• Sức mạnh, sự kết hợp và sức chịu đựng của cơ
tăng rõ rệt.
• Những cảm nhận về hình ảnh cơ thể: cảm giác
không hài lòng về cơ thể, bắt đầu thử ăn kiêng.
• Sự hấp dẫn giới tính và các hành vi tình dục
như thủ dâm bắt đầu xuất hiện
9. PHÁT TRIỂN VỀ THỂ CHẤT
Trẻ thường hay so sánh
bản thân với người khác
Cảm giác sợ hãi bị
“khuyết tật” tránh né
những hoạt động mà cơ
thể bị bộc lộ
2. GỢI Ý CHO PHỤ HUYNH VÀ BÁC SĨ:
10. PHÁT TRIỂN VỀ THỂ CHẤT
• Cần được khuyến khích tham gia các hoạt
động thể chất
• Tránh đặt áp lực về thành tích và luyện tập quá
mức
• Nguy cơ chấn thương cao
11. PHÁT TRIỂN VỀ NHẬN THỨC
1. ĐẶC ĐIỂM:
• Nhận thức dựa trên sự quan sát, đa chiều, biết
áp dụng các qui luật vật lý.
• Sẵn sàng đi học
• Được yêu cầu phải thành thạo các kỹ năng liên
quan đến việc học.
12. PHÁT TRIỂN VỀ NHẬN THỨC
Nhận thức dựa
trên sự quan sát,
đa chiều
14. PHÁT TRIỂN VỀ NHẬN THỨC
2. GỢI Ý CHO PHỤ HUYNH VÀ BÁC SĨ:
• Trẻ hiểu được một cách đơn giản về bệnh tật
nhưng không hợp lý hoàn toàn.
• Bên cạnh những bệnh lý thực thể, các vấn đề
liên quan đến tâm lý cũng thường gặp ở trẻ
như: đau (bụng, đầu, cơ) không rõ nguyên
nhân, bứt tóc, cắn móng tay
15. PHÁT TRIỂN VỀ NHẬN THỨC
• Khó khăn liên quan đến việc học thường gặp ở
độ tuổi này. Cần đánh giá toàn diện những yếu
tố có thể ảnh hưởng đến trẻ: bản thân trẻ, gia
đình, trường học và môi trường xung quanh
trẻ.
16. PHÁT TRIỂN VỀ XÃ HỘI,
CẢM XÚC VÀ ĐẠO ĐỨC
1. ĐẶC ĐIỂM:
• Tính chăm chỉ và cảm giác không muốn thấp kém
giúp cho trẻ phát triển về mặt xã hội và cảm xúc.
• Những thay đổi : ở nhà, ở trường và ở môi trường
lân cận; trong đó, nhà và gia đình có ảnh hưởng
quan trọng nhất.
17. PHÁT TRIỂN VỀ XÃ HỘI,
CẢM XÚC VÀ ĐẠO ĐỨC
• Sự độc lập tăng lên.
• Khuyến khích trẻ nỗ lực ở trường và các hoạt
động ngoại khóa, cổ vũ sự thành công và cũng
chấp nhận thất bại của trẻ.
• Anh chị em ruột có vai trò quan trọng.
18. PHÁT TRIỂN VỀ XÃ HỘI,
CẢM XÚC VÀ ĐẠO ĐỨC
• Trẻ thường chơi theo nhóm, thường là cùng giới.
• Được mọi người ưa thích là một nhân tố quan
trọng của lòng tự trọng.
• Trẻ thích nghi với những qui tắc của bạn cùng lứa
dễ đạt được thành công. Trẻ có kiểu cách cá nhân
hoặc có sự khác biệt dễ bị chọc ghẹo.
19. PHÁT TRIỂN VỀ XÃ HỘI,
CẢM XÚC VÀ ĐẠO ĐỨC
• Những nhận xét từ bạn cùng lứa có thể ảnh
hưởng đến hình ảnh bản thân trẻ, đến tính cách
và đến thành tích học tập của trẻ.
• Những nguy cơ đòi hỏi trẻ phải có sự phán đoán
và tài ứng xử tốt.
20. PHÁT TRIỂN VỀ XÃ HỘI,
CẢM XÚC VÀ ĐẠO ĐỨC
• Những tương tác với bạn làm trẻ tăng khả năng
giải quyết mâu thuẫn hoặc khả năng đánh nhau.
• Việc tiếp xúc bạo lực, tình dục hoặc coi trọng vật
chất có thể làm tăng cảm giác không có quyền lực
say mê những nhân vật anh hùng hoặc siêu
nhân.
21. PHÁT TRIỂN VỀ XÃ HỘI,
CẢM XÚC VÀ ĐẠO ĐỨC
• Hiểu được những luật lệ xã hội. Phân biệt được
đúng sai nhưng cần có môi trường và sự động
viên để cũng cố.
• Chấp nhận những giá trị của gia đình và cộng
đồng, tìm sự chấp nhận của người khác.
• Trẻ tuân thủ nghiêm ngặt những khái niệm đạo
đức, dựa vào những qui định rõ ràng.
22. PHÁT TRIỂN VỀ XÃ HỘI,
CẢM XÚC VÀ ĐẠO ĐỨC
2. GỢI Ý CHO PHỤ HUYNH VÀ BÁC SĨ:
• Trẻ cần sự hỗ trợ không điều kiện cũng như
những yêu cầu thực tế.
• Việc hỏi thăm trẻ về những việc xảy ra trong
ngày có thể giúp phát hiện sớm các vấn đề.
23. PHÁT TRIỂN VỀ XÃ HỘI,
CẢM XÚC VÀ ĐẠO ĐỨC
• Những trẻ phải nỗ lực nhiều dễ có những vấn đề
về hành vi hoặc những than phiền về tâm thể.
• Môi trường gia đình không ổn định có thể làm trẻ
mất đi một nơi an toàn để phục hồi năng lượng và
cảm xúc của mình trẻ tìm đến môi trường bên
ngoài gia đình.
24. PHÁT TRIỂN VỀ XÃ HỘI,
CẢM XÚC VÀ ĐẠO ĐỨC
• Trong môi trường xung quanh trẻ, bạo lực có thể
ảnh hưởng xấu đến sự độc lập của trẻ.
• Những trẻ hay bắt nạt và/hoặc là nạn nhân của
của bắt nạt nên được đánh giá vì hành vi này có
liên quan đến rối loạn khí sắc, vấn đề gia đình và
vấn đề thích nghi học tập.
25. PHÁT TRIỂN VỀ XÃ HỘI,
CẢM XÚC VÀ ĐẠO ĐỨC
• Những hành vi không thích nghi xuất hiện khi tác
động của môi trường vượt quá khả năng thích
ứng của trẻ.
• Do phương tiện truyền thông có khả năng ảnh
hưởng đến trẻ cần giám sát sử dụng tivi và
internet: nên hạn chế ít hơn 2 giờ/ngày và giám
sát tất cả các chương trình trẻ xem.
