1. Beijing China 2014
Ứng phó hiệu quả với HIV và
sức khỏe sinh sản và tình dục trong
người mại dâm:
Các bằng chứng và các thực hành tốt
Julia Cabassi |
Văn phòng UNFPA châu Á – Thái Bình Dương
| Viet Nam
Tháng 3 năm 2016
2. Tổng quan trong khu vực
Ước tính có 4,4 triệu phụ nữ bán dâm ở 22 quốc gia*
Các số liệu hiện có đã cho thấy ước tính có 132.000
nam bán dâm ở 5 quốc gia**
Tỉ lệ hiện nhiễm HIV trong nữ bán dâm nhìn chung đã
giảm hoặc ổn định ở mức thấp.
Bức tranh này làm che lấp đi xu hướng đang tăng hoặc
tỉ lệ hiện nhiễm cao ở nhiều vùng.
Ước tính kích thước quần thể và số liệu về tỉ lệ hiện
nhiễm trong nhóm nam bán dâm hoặc người chuyển
giới bán dâm vẫn chưa có ở nhiều nước.
*Country size estimation data, Global AIDS Response Progress Reports 2015
**Country size estimation data, and country reporting for 2009-2014 period
3. 3
Tỉ lệ hiện nhiễm HIV trong phụ nữ bán dâm,
2008-2015
Source: Prepared by www.aidsdatahub.org based on Integrated Biological and Behavioural Surveys; HIV Sentinel Surveillance Surveys; and www.aidsinfoonline.org
0 0 0 0.2 0.3 0.3 0.4 0.6 0.8 1.1 1.4 1.5 2.0 2.2 2.5
4.6
6.3 7.0 7.3
19
0
5
10
15
20
TỉlệhiệnnhiễmHIV(%)
*Số liệu đã được điều chỉnh
4. Các khu vực địa lý có tỉ lệ hiện nhiễm HIV trong
phụ nữ bán dâm cao hơn tỉ lệ hiện nhiễm trung bình
toàn quốc 2010-2015
4
Source: Prepared by www.aidsdatahub.org based on 1) Integrated Biological and Behavioural Surveys; 2) HIV Sentinel Surveillance Surveys
7.4
25
8.8
13
18.1
6.64
19
6
13.2
10
22
0
5
10
15
20
25
30%
India Indonesia (Direct FSW) Indonesia (Indirect FSW)
Myanmar Malaysia Philippines (Freelance FSW)
PNG Thailand (non-venue based) Thailand (Direct FSW)
Thailand (Indirect FSW) Viet Nam
5. Tỉ lệ hiện nhiễm HIV trong nam bán dâm
2009-2014
Source: Prepared by www.aidsdatahub.org based on 1.Integrated Biological and Behavioural Surveys; 2.HIV Sentinel
Surveillance Surveys; 3. National AIDS Committee. (2015). Thailand Ending AIDS. Thailand AIDS Response Progress Report
2015. Reporting Period: Fiscal Year of 2014; 4.J Zhao, W. Cai, L. Chen, J. Cheng, H. Ma, & X. Wang. (2012). A Comparison of
HIV infection and Related Risk Factors between Money Boys and Non-commercial Men who have Sex with Men in Shenzhen,
China. Poster presented at the IAS 2012, Washington, D.C., USA.; and 5. www.aidsinfoonline.org
* Thủ đô, **Shenzhen, *** Port Moresby
# Trung bình cho 5 tỉnh (Bangkok, Chiang Mai, Phuket, Ratchaburi và Chonburi)
0.6 1.1 1.6
4.5
8.7
11.7
14.2
18.3
0
5
10
15
20
%
6. Tỉ lệ hiện nhiễm HIV trong người chuyển giới
2010-2014
Source: Prepared by www.aidsdatahub.org based on 1) HIV Sentinel Surveys 2) Integrated Biological and Behavioural Surveys; 3) Suleiman, A. (2015). Mesyuarat
Persediaan ‘National Strategic Plan for Ending AIDS (NSPEA) 2015-2030’ Presentation made during 8-11 June 2015. Le Grandeur Palm Resort Senai; and 4) National
AIDS Committee. (2015). Thailand Ending AIDS. Thailand AIDS Response Progress Report 2015. Reporting Period: Fiscal Year of 2014.
6
8
10.6
19.3
0.5
7.1
2.8 2.9 3.63.1 3.7
12.7
23.7
14.4
16.8
24.424.7
30.8
18.8
0
5
10
15
20
25
30
35% Malaysia (2014)
Bangladesh (2013-
2014) #
Fiji * (2012)
Cambodia ** (2010)
Lao PDR (2012)
Philippines (2013) *
Thailand (2014)
PNG* (2010)
Indonesia (2011)
India (2010-11)
* Người bán dâm chuyển giới ; ** MSM tóc dài
# Hijra; ## Bangkok, Chonburi, Chiang Mai, Ratchaburi và Phuket
7. Tỉ lệ lây nhiễm HIV trong nhóm chuyển giới
tỉ lệ quốc gia và ở một số địa phương 2011 - 2014
7
* Hijra sex workers
30.8
18.8
14.9
19.3
21.9
8.8
7.2
5.6
0
5
10
15
20
25
30
35
. . . . . . . .
Indonesia (2011) India (2010-2011) Pakistan* (2011) Malaysia (2014)
%
Jakarta Maharashtra Larkana Kuala Lumpur National
Source: Prepared by www.aidsdatahub.org based on 1) Ministry of Health Republic of Indonesia. (2011). IBBS 2011 - Integrated Biological and
Behavioral Survey; 2) National AIDS Control Organisation, India. (2012). HIV Sentinel Surveillance 2010-11: A Technical Brief; 3) National
AIDS Control Program, Pakistan. (2011). HIV Second Generation Surveillance in Pakistan - National Report Round IV 2011; and 4) Suleiman, A.
(2015). Mesyuarat Persediaan ‘National Strategic Plan for Ending AIDS (NSPEA) 2015-2030’ Presentation made during 8-11 June 2015. Le
Grandeur Palm Resort Senai
8. Tỉ lệ lớn người bán dâm dưới 25 tuổi
Source: Prepared by www.aidsdatahub.org based on 1) Integrated Biological and Behavioural Surveys; 2) HIV Sentinel
Surveillance Surveys; 3) Behavioral Surveillance Survey reports
86
51 51 51
42 41
36 35 34
27
17
0
20
40
60
80
100
Lao PDR
(2011)
Myanmar
(2014)
Philippines
(2013)
PNG
(2010)
Fiji
(2012)
Maldives
(2008)
Pakistan
(2011)
Viet Nam
(2014)
Nepal
(2015)
Indonesia
(2011)
India
(2014-15)
%
Tỉ lệ người bán dâm dưới 25 tuổi
ở những nơi só số liệu
Nam BD
BD CG
PNBD
34 36 4239
78
31
47
0
20
40
60
80
100
Nepal (2015) Pakistan (2011) Fiji (2012)
%
9. Tập trung vào người trẻ bán dâm
Các chương trình HIV và sức khỏe sinh sản và tình
dục thường không tiếp cận được đến những
thanh niên bán dâm
Cần tiếp tục cải thiện hệ thống thông tin phân
tách theo lứa tuổi
Các rào cản về luật pháp và chính sách (ví dụ
chính sách về BCS không thuận lợi cho thanh niên
chưa có gia đình, đồng thuận của cha mẹ).
Cần có các chính sách và cách tiếp cận rõ ràng để
tiếp cận những người bán dâm dưới 18 tuổi
Cần phải kết nối để đảm bảo các cơ hội lớn hơn –
sức khỏe, giáo dục và an ninh
10. Tỉ lệ phụ nữ bán dâm tiếp cận được các chương trình
dự phòng HIV trong vòng 12 tháng qua
2006-2014
Source: Prepared by www.aidsdatahub.org based on www.aidsinfoonline.org
96
86
76
62 60 58 53 50
41 38 37
31 27
20 11 8
45
0
20
40
60
80
100
Độbaophủcủachươngtrìnhdựphòng(%)
Khái niệm tiếp cận: Biết được chỗ xét nghiệm HIV và nhận được
BCS trong 12 tháng qua
* Số liệu chương trình
** Số liệu cho Kathmandu
11. Chi tiêu theo nhóm dịch vụ từ Ấn Độ và Trung Quốc không có
Source: Prepared by www.aidsdatahub.org based on www.aidsinfoonline.org
Sự cần thiết phải đề cập đến sự tự mãn
và ưu tiên các can thiệp cho người bán dâm
Distribution of prevention spending by financing source in Asia and
the Pacific, latest available year, 2009-2013
38%
13% 8%
19%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Tổng ngân sách
cho dự phòng
(27 quốc gia)
Người bán dâm
và khách hàng
(15 quốc gia)
MSM
(15 quốc gia)
Người tiêm chích
ma túy
(13 quốc gia)
Ngân sách cho dự phòng
Ngân sách quốc tế
Ngân sách trong
nước
12. Các thách thức chính
Quy mô không đủ lớn và chưa có ưu tiên theo khu vực
địa lý
Tỉ lệ xét nghiệm HIV còn thấp, hoặc có xét nghiệm
nhưng không tiếp cận đến điều trị hoặc duy trì điều trị
Các mô hình tài trợ gây khó khăn cho việc thực hiện
chuỗi dịch vụ từ dự phòng đến chăm sóc và điều trị
Rất nhiều cơ hội bị lỡ để đạt được kết quả tốt trong dự
phòng HIV và chăm sóc sức khỏe SSTD, ví dụ song song
2 phương pháp để giải quyết vấn đề tỉ lệ mang thai và
nạo thai cao; đề cập vấn đề bạo lực giới
Vai trò trọng tâm của cộng đồng người bán dâm chưa
được tài trợ đầy đủ và các mô hình giáo dục và tiếp cận
cộng đồng cần tiếp tục được thay đổi
13. Các sáng kiến và các cơ hội
Các sáng kiến trong các mô hình huy động và tiếp cận
cộng đồng mới nổi:
Cần thiết để đạt được mục tiêu 90-90-90; đề cập đến
các nhân tố làm nên nguy cơ lây nhiễm HIV và ảnh
hưởng đến SKSSTD
Gói dịch vụ cơ bản của quốc gia cho nhóm nguy cơ cao:
Phá vỡ quan điểm cho rằng nhóm có nguy cơ = hơn là
lấy con người làm trung tâm
Hỗ trợ lồng ghép HIV và SKSSTD và chuỗi dự phòng
đến điều trị
Ví dụ: Cambodia và Myanmar
14. Hướng dẫn toàn cầu
Hướng dẫn tổng hợp về dự
phòng, điều trị và chăm sóc cho
các nhóm có nguy cơ
WHO, UNFPA, NSWP et al, 2014
Công cụ thực hiện chương trình
với người bán dâm
WHO, UNFPA, NSWP et al, 2013
15. Các bằng chứng ở khu vực và thực hành tốt
Mại dâm và luật pháp ở châu Á
Thái Bình Dương
UNDP, UNFPA, UNAIDS 2012
Tuyển tập về mại dâm:
Những ứng phó mang tính
sáng tạo ở châu Á –
Thái Bình Dương
UNFPA, UNAIDS, APNSW 2012
Các bằng chứng về quyền: Mại dâm,
Bạo lực và HIV ở châu Á. Một nghiên cứu
định lượng ở nhiều quốc gia
UNFPA, UNDP, APNSW, 2015
16. Cầu Cung
Môi trường thuận lợi
Cho DV HIV,
SKSSTD, BLG
DV đảm bảo CL và
công bằng
Giá trị gia tăng của cộng đồng
17. Các yếu tố thuận lợi: Chúng ta biết gì
37 trong số 38 quốc gia trong khu vực hình sự
hóa một khía cạnh nào đó của mại dâm
Luật pháp hình sự hóa mại dâm làm tăng tính
dễ tổn thương với HIV:
Làm mạnh thêm kỳ thị và phân biệt đối xử
Làm hạn chế tiếp cận đến các dịch vụ y tế do sợ
hoặc đã từng bị phân biệt đối xử
Làm hợp lý hóa tình trạng bạo lực, quấy rối và
cưỡng bức
Hạn chế mang BCS vì sợ bị bắt
18. • Bạo lực tình dục thường diễn
ra không an toàn, các vết
thương hoặc trày xước làm
tăng khả năng truyền HIV
• Đe dọa bị bạo lựclàm giảm khả
năng thương thuyết sử dụng
BCS
• Bạo lực ở cơ sở y tế không
khuyến khích hay ngăn cản
hành vi đi điều trị
• Các thực hành về thực thi pháp
luật như tịch thu BCS làm giảm
tiếp cận tới BCS của người bán
dâm và của cộng đồng.
Bạo lực làm tăng nguy cơ lây
nhiễm HIV
19. Hình sự hóa, bạo lực và HIV
Hình sự hóa làm tăng khả năng bị bạo
lực do công an
Sợ bị bắt và sợ công an ngăn cản người
bán dâm báo cáo khi có vấn đề
Không báo cáo và thiếu các hình thức
trừng phạt làm cho người vi phạm
không bị trừng trị
Sử dụng BCS là bằng chứng mại dâm
làm không khuyến khích sử dụng BCS
20. Phơi nhiễm
với công an
nhiều
Bạo lực với
công an
Ngại không
báo cáoMiễn trừng
phạt với
thủ phạm
Bạo lực
kéo dài
Các khía
cạnh của
mại dâm bị
hình sự hóa
21. Bài học #1: Cải cách luật pháp, chính sách và
thực thi pháp luật cải thiện sức khỏe
Phi hình sự hóa mại dâm, nhà chứa, gạ gẫm và
các hành vi liên quan khác làm cho:
Không tăng thêm mại dâm
Cải thiện tiếp cận của người bán dâm đến
các dịch vụ HIV và SKTD
Cải thiện tiếp cận đến công lý, bao gồm việc
báo cáo về tình trạng bạo lực, kể cả bạo lục
do công an gây ra.
22. Tạo môi trường làm việc an toàn
Điều kiện làm việc, An toàn vệ
sinh lao động và các quy định cho
các cơ sở dịch vụ giải trí của
Cambodia (2014)
Nghị định này quy định về:
• An toàn tại nơi làm việc
• Quyền và lợi ích cả khi làm việc
ngoài giờ
• Cấm lao động bắt buộc và bạo
lực với người làm trong ngành
giải trí.
23. Ứng phó dựa trên
nền tảng trao quyền
cho cộng đồng cho
người bán dâm
thường đi kèm với
kết quả là giảm đáng
kể HIV và STIs, và
tăng việc sử dụng
BCS.
-- Lancet series 2014
24. Bài học #2: Trao quyền cho người bán dâm là
cần thiết để xây dựng chương trình có chất
lượng với quy mô lớn
Làm tăng cầu và sử dụng các dịch vụ HIV và
SKSSTD
Tăng khả năng kiểm soát điều kiện làm việc và xã
hội
Là điểm khởi đầu để đáp ứng các nhu cầu của
người lao động như một con người – sức khỏe,
bảo trợ xã hội và trao quyền kinh tế
Thúc đẩy mối quan hệ hợp tác giữa cộng đồng và
các dịch vụ, giám sát, phản hồi để điều chỉnh và
cải thiện chương trình
Hỗ trợ vận động cho môi trường thuận lợi
25. Các kết quả và thách thức cho Việt Nam
Việc đóng cửa trung tâm 05 = một kết quả quan
trọng
Chuyển từ chính sách tốt sang thực hành tốt không
dễ:
Tính đến vai trò cần thay đổi của MOLISA, DOLISA và
DSEP
Điều phối với các Bộ Y tế, Công an và Tư pháp
Cách tiếp cận ‘Phòng chống mại dâm’ và ‘giảm hại’ trong
luật pháp và chính sách đang mâu thuẫn nhau
Tăng cường hiểu biết về giá trị của huy động người
bán dâm và tạo nhiều không gian để liên kết giá trị đó
26. Các tài liệu chính
Các bằng chứng về quyền: Mại dâm, Bạo lực và HIV ở châu Á. Một nghiên cứu định lượng ở nhiều
quốc gia 2015.
http://asiapacific.unfpa.org/publications/rights-evidence-sex-work-violence-and-hiv-asia-multi-
country-qualitative-study
Tó tắt chính sách: Mại dâm, Bạo lực và HIV ở châu Á – từ bằng chứng đến an toàn, 2015.
http://asiapacific.unfpa.org/publications/sex-work-violence-and-hiv-asia-evidence-safety
Mại dâm và luật pháp ở châu Á – Thái Bình Dương, 2012.
http://www.undp.org/content/dam/undp/library/hivaids/English/HIV-2012-SexWorkAndLaw.pdf
Tuyển tập về mại dâm: Những ứng phó mang tính sáng tạo ở châu Á – Thái Bình Dương, 2012.
http://www.aidsdatahub.org/sites/default/files/documents/HIV_and_Sex_Work_Collection.pdf
Tập hợp hướng dân về dự phòng, điều trị và chăm sóc cho các nhóm có nguy cơ cao, 2014.
http://www.who.int/hiv/pub/guidelines/keypopulations/en/
Thực hiện chương trình HIV/STI toàn diện cho người bán dâm – cách tiếp cận thực tế từ các can
thiệp hợp tác, 2013.
http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/90000/1/9789241506182_eng.pdf?ua=1