3. Bức tranh chung về phụ nữ bán dâm tại Hà Nội
Phụ nữ bán dâm tại Hà nội đa dạng và phức tạp
―Khoảng 3.000 phụ nữ bán dâm tại Hà Nội
―Đa phần là phụ nữ di cư từ các tỉnh khác (4/39 ở HN)
―Cuộc sống gia đình khó khăn, chứng kiến bạo hành gia đình;
―Học vấn thấp (đa phần có trình độ học vấn THCS, hoặc bỏ học,
mù chữ, một số ít học THPT)
―Độ tuổi trung bình của phụ nữ bán dâm tại Hà Nội đang trẻ
hóa (<18 tuổi – 50): kể cả phụ nữ làm việc ngoài đường phố
cũng ở độ tuổi trẻ.
3
4. Con đường dẫn tới mại dâm
Đa phần chị em chủ động lựa chọn công việc này vì có rất ít
lựa chọn công việc có thu nhập đủ sống
―Mại dâm không phải công việc kiếm tiền đầu tiên họ chọn
– Làm các việc trong lĩnh vực phi chính thức, thu nhập thấp (phục vụ quán ăn, bán
quần áo, làm giày da, bán bánh mỳ,..)
―Trình độ thấp, không có tay nghề, thiếu vốn
―Gánh nặng kinh tế của gia đình là một trong những nguyên nhân chính
để họ lựa chọn mại dâm
– Thành viên gia đình đau ốm, không có khả năng kiếm đủ tiền.
– Nuôi con một mình
– Chồng/người yêu/bản thân nghiện ma túy
– Nợ nần
―Nạn nhân của buôn bán người
―Nạn nhân của bạo hành gia đình, lạm dụng tình dục4
5. Chấp nhận tình trạng bạo lực
“Đánh cũng một, hai trận thôi. Mình cũng phải thông cảm
cho người ta, vì ai cũng thế thôi, có tình cảm thì thường ích
kỷ, nhưng mà vì người ta cũng kém cỏi, người ta không lo
được cho bản thân mình, không lo lắng được cho cuộc sống
của mình thì… Mình thì mình chẳng có cái nghề gì hơn cả.
Tự người ta cũng tự ti vì mình kiếm được nhiều tiền hơn.”
PN bán dâm, 25 tuổi, Hà Nội, MD cơ sở.
“
.
5
6. Không dám trình báo
“Chẳng lẽ mình đi báo công an bảo tôi làm nghề
mại dâm à. Không nói được với ai. Mình chưa kịp
nói công an đã bắt mình rồi.”
PN bán dâm, 28 tuổi, di cư, mdcơ sở.
6
7. Yếu tố ảnh hưởng
Phụ nữ bán dâm làm việc trên đường phố và trong cơ sở chịu những nguy cơ
bạo lực khác nhau:
― Phụ nữ bán dâm đường phố dễ bị bạo lực từ khách hàng nhiều hơn phụ nữ bán dâm
trong cơ sở; (khách trẻ, ít tiền, ít quen biết, ít lựa chọn, vãng lai,v.v.)
― Phụ nữ bán dâm trong cơ sở đối mặt với nguy cơ bạo lực từ chủ, bảo kê.
Phụ nữ bán dâm ở Hà Nội nhiều năm hơn có nhiều lợi thế hơn phụ nữ bán
dâm đến từ tỉnh khác (thông thạo địa điểm, có chỗ ở ổn định, có kinh nghiệm
ứng phó).
Phụ nữ bán dâm làm việc lâu năm ít bị bạo lực hơn phụ nữ mới làm việc;
Sự kỳ thị/ thiên kiến đối với mại dâm
Giá trị giới truyền thống đối với phụ nữ
Thiếu hiểu biết về quyền của mình hoặc không quan tâm.
7
8. Đối phó với bạo lực
Tự tìm cách đối phó qua trải nghiệm.
Chia sẻ từ các chị em khác
–Thông báo cho nhau biết mặt khách hay bạo hành; lựa chọn khách phù hợp -
tránh không đi với khách hàng say rượu/ nghiện ma túy
–Chọn nhà nghỉ quen
–Tìm trợ giúp từ bảo kê, chủ
–Không mang đồ trang sức, tiền bạc theo người.
–“Kỹ năng giao tiếp với khách hàng: khéo léo, nhẹ nhàng. Kỹ năng thỏa thuận
với khách hàng.
–Kỹ năng ứng phó tức thì: hét, chống lại, tự bảo vệ
–Trông vào sự “may mắn”
Tham gia sinh hoạt nhóm tự lực.8
9. Chính sách
Vấn đề phòng Bạo lực giới đối với nhóm phụ nữ bán
dâm ở Việt Nam chưa được chú ý
Khoảng trống trong chính sách về phòng chống, ngăn
ngừa bạo lực giới nói chung và bạo lực tình dục nói
riêng đối với phụ nữ mại dâm.
“..cái này [bị đánh/quịt tiền] có đưa ra chính quyền không ai người ta giải quyết cho đâu…người ta
sẽ quan niệm cái nghề này là mất đạo đức. Thế cho nên đưa ra chính quyền thì người ta nói rằng
là chuyện này coi như là tự giải quyết với nhau... rồi nhiều khi bị chủ, bị này kia có khi các cháu
cũng không dám nói ra đâu. ..Thì chịu đựng đấy.. nó không phải như một cái nghề. Tôi là kế toán,
tôi là nhân viên nọ nhân viên kia thì nó lại khác.. Sợ bị phạt hành chính nữa nên thôi.” Cán bộ Hội
phụ nữ
9
10. Chương trình
Phụ nữ bán dâm chưa tiếp cận được tới các chương
trình hỗ trợ nạn nhân bạo lực giới và các chương
trình nâng cao nhận thức về phòng ngừa bạo lực
giới.
Rất ít chương trình can thiệp cho nhóm phụ nữ bán
dâm về bạo lực giới đối với nhóm này.
―Hỗ trợ sinh kế/học nghề
―Tư vấn pháp lý, thành lập nhóm tự lực
―Phòng khám: SKSS, tư vấn sức khỏe, tâm lý cho phụ nữ
bán dâm.
10
11. Những yếu tố nguy cơ và yếu tố hỗ trợ phụ nữ
bán dâm phòng ngừa bạo hành
Nguy cơ
―Công việc trái pháp luật
―MD không được coi là một nghề
―Không tiếp cận được tới các dịch vụ hỗ trợ nạn nhân bị
bạo lực
―Không tiếp cận luật pháp để tìm sự hỗ trợ/giải cứu.
Chưa tin tưởng sẽ được hỗ trợ.
―Bị che giấu (bởi chủ, bảo kê,v.v)
12. Khuyến nghị
1. Thiết lập cơ chế để phụ nữ bán dâm có thể phản ánh về
những vấn đề bạo lực và họ phải đối mặt và từ đó họ có thể
yêu cầu được bảo vệ và hỗ trợ thực hiện quyền của họ;
–Đường dây nóng hỗ trợ phụ nữ bán dâm phản ánh các trường
hợp bị bạo lực;
–Lập diễn đàn vận động chính sách bảo vệ quyền không bị xâm hại
thân thể của phụ nữ bán dâm.
–Dich vụ xã hội/Hệ thống trợ giúp pháp lý giúp chị em bán dâm tiếp
cận công lý; tiếp cận các cơ sở trợ giúp nạn nhân bạo lực giới,
bạo lực gia đình.
12
13. Khuyến nghị
2. Nghiên cứu, thu thập bằng chứng và xây dựng tài liệu về
tình trạng bạo lực đối với phụ nữ bán dâm để làm cơ sở
cho vận động chính sách và xây dựng các chương trình
can thiệp.
3. Củng cố các tổ chức dựa vào cộng đồng hiện có và mở
rộng thêm ra các địa bàn khác của thành phố để tiếp cận
phụ nữ bán dâm và cung cấp các dịch vụ hỗ trợ sinh kế.
4. Thiết lập một dịch vụ hỗ trợ toàn diện:về sức khỏe, tư
vấn luật pháp, tư vấn tâm lý, hỗ trợ đồng đẳng viên, nơi
tạm trú, vv…vv…
13
14. Khuyến nghị
5. Nâng cao năng lực cho chị em bán dâm qua tập
huấn về luật pháp, quyền con người và phòng
chống bạo lực.
6. Tuyên truyền và nâng cao nhận thức về bạo lực
trên cơ sở giới cho:
―Phụ nữ bán dâm
―Cán bộ chương trình/dự án
―Cán bộ ban ngành của chính phủ, NGO
7. Tập huấn về kỹ năng làm việc với nạn nhân của
bạo lực giới.
14
