2. I. TÌM HIỂU CHUNG
THANH THẢO
THANH THẢO
+Thơ đào sâu cái tôi nội cảm, cách biểu đạt mới : ( câu
thơ tự do, nhịp bất thường, thi ảnh, ngôn từ mới mẻ…)
+Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ.
- Sinh năm 1946
- Tên khai sinh: Hồ thành Công.
- Quê: Mộ Đức - Quảng Ngãi
* Đặc điểm thơ:
+ Ngòi bút giàu tính hướng nội, là
tiếng nói của người trí thức nhiều
suy tư, trăn trở về cuộc sống của
nhân dân, đất nước và thời đại.
1. TÁC GIẢ
3. - Cổ vũ nhân dân đấu tranh
và đòi quyền sống chính
đáng trước sự cai trị của chế
độ độc tài, phản động.
- Cách tân trong nghệ thuật
Nghệ sĩ lớn của văn học Việt Nam hiện đại, là
ngọn cờ tập hợp các nhà văn hoá Tây Ban Nha và
thế giới chiến đấu chống chủ nghĩa phát xít, bảo
vệ văn hoá dân tộc và văn minh nhân loại.
(Nghệ sĩ Lor-Ca)
NGHỆ SĨ LOR-CA
(1898 – 1936)
* TƯ TƯỞNG:
4. Nhà cách tân nghệ
thuật Tây Ban Nha.
Hiện tượng xuất
chúng
có sức ảnh hưởng to
lớn tới nghệ thuật
và chính trị của Tây
Ban Nha lúc bấy giờ
Là một sự đột phá
cho văn minh nhân
loại.
5. 2. VĂN BẢN
- Thể thơ: tự do
- Tiêu biểu cho kiểu tư duy
thơ siêu thực :
KHỐI VUÔNG RU-BÍCH
Rút trong tập:
“Khối vuông ru- bích” (1985)
Giàu suy tư mãnh liệt,
phóng túng trong xúc cảm,
nhuốm màu sắc siêu thực,
tượng trưng.
Nêu xuất xứ bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca ?
6. 3.BỐ CỤC
Văn bản có thể chia
làm mấy phần?
Nêu khái quát nội
dung từng phần?
7. Hình ảnh Lor-ca, con người tự do, nghệ sĩ
cách tân trong khung cảnh chính trị và nghệ
thuật Tây Ban Nha.
Phần 1: 6 dòng thơ đầu
“ những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li- la-li-la li- la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn”
Chia làm 3 phần:
8. Phần 2: 12 dòng tiếp theo
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
Lor-ca bị hạ sát và nỗi xót xa về
sự dang dở của khát vọng cách tân .
9. Phần 3: 13 dòng thơ còn lại
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lor-ca bơi sang ngang
trên chiếc ghi ta màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li- la li- la li- la …
Niềm xót thương Lor-ca, nỗi xót
tiếc những cách tân nghệ thuật của
Lor-ca không ai tiếp tục, những suy
tư về cuộc giải thoát và cách giã từ
của Lor-ca.
10.
11. 1. Lời đề từ:
“ khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn”.
Hãy trình bày ý kiến của
mình về ý nghĩa lời đề từ?
-Khẳng định tài năng nghệ thuật của Lor-ca. Sự
gắn bó máu thịt suốt đời giữa Lor- ca với âm nhạc
- Tình yêu tha thiết của người nghệ sĩ Lor- Ca
với quê hương xứ sở.
- Tư tưởng nghệ thuật của Lor-ca: Dũng cảm
vượt qua cái cũ để làm nên cái mới.
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
12. 2. Hình tượng nghệ sĩ Lor-ca
Những hình ảnh nào gợi
đến Lor-ca và đất nước Tây
Ban Nha, quê hương ông?
- tiếng đàn bọt nước
- áo choàng đỏ gắt
- yên ngựa mỏi mòn
-vầng trăng chếnh choáng…
Hình ảnh ấy gợi cho em liên
tưởng gì?
13. *Âm thanh:
“Tiếng đàn bọt nước”:
Nhạc cụ truyền thống, thể hiện sự tinh tế
mong manh của tiếng đàn mới mẻ, ước vọng
đổi mới nền âm nhạc Tây Ban Nha của nghệ
sĩ thiên tài Lor-ca.
(Đàn ghi ta)
Tiếng đàn bọt nước
14. Gợi phong tục đấu bò tót trong những đấu
trường đẫm máu với những đấu sĩ anh hùng.
Gợi không gian
văn hoá Tây Ban
Nha, nơi nuôi
dưỡng tâm hồn và
làm nổi bật Lor-ca
trên nền văn hoá
đó.
Đấu sĩ đấu bò tót
*Màu sắc: “Áo choàng đỏ gắt”:
15. - Yên ngựa mỏi mòn,
- Vầng trăng chuếnh
choáng…
Gợi hình ảnh Lor-ca,
người nghệ sĩ, chiến sĩ tự
do, cô đơn trong cuộc
chiến chống lại chế độ
độc tài.
Khát vọng thoát khỏi
nền nghệ thuật già nua
đương thời.
Yên ngựa mỏi mòn
Vầng trăng chuếnh choáng…
*Trạng thái:
16. *Tiểu kết:
Em có nhận xét gì về
cách thể hiện của Thanh
Thảo qua 6 dòng thơ
đầu?
- Sự đồng cảm giữa Thanh Thảo với Lor-ca
-Tạo dựng không khí chính trị Tây Ban Nha
dưới chế độ Phát xít độc tài.
(Khát vọng dân chủ > < nền chính trị độc tài)
- Dùng hình ảnh, âm thanh làm nổi bật hình
tượng Lor-ca nghệ sĩ cách tân mong manh đơn
độc.
17. 3. Cái chết oan khuất của Lor-ca
Giây phút bi phẫn nhất
trong cuộc đời Lor-ca
được miêu tả như thế nào?
Tác giả dùng hình ảnh
nào để miêu tả?
Tác giả tái hiện cái chết bằng
hình ảnh vừa tả thực, vừa tượng
trưng, đậm chất Tây Ban Nha
18. Hình ảnh tả thực:
hát nghêu ngao
Yêu đời, vô tư, tự do
áo choàng bê bết đỏ
Hiện thực thảm khốc
Lor-ca bị hành hình
> <
Tinh thần tự do, tình yêu của nghệ sĩ
trước sự tàn bạo dã man của bọn phát xít.
chàng đi như người
mộng du Cái chết hiên ngang
và bình thản
19. Hình ảnh tượng trưng diễn tả nỗi lòng:
Tiếng ghi ta
nâu
xanh
tròn bọt nước
vỡ tan
ròng ròng
máu chảy
Trầm tĩnh suy nghĩ
Thiết tha hy vọng
Bàng hoàng, tức tưởi
Đau đớn nghẹn
ngào
Tiếng đàn mang tâm tư và gánh
chịu nỗi đau của người tạo ra nó.
20. Tiếng đàn: nỗi đau và tình yêu, cái
chết và sự bất tử hoà quyện vào nhau.
Đoạn thơ khắc hoạ ấn tượng về cái chết đầy
bi phẫn của người nghệ sĩ chân chính trong
môi trường bạo lực thống trị.
Lor-ca đã mất nhưng tiếng đàn và linh hồn
của người nghệ sĩ vẫn sống .
*Tiểu kết:
21. 4. Nỗi xót thương và niềm suy tư về cuộc
giải thoát và cách giã từ của Lor-ca.
Từ câu đề từ:
“ Khi tôi chết hãy chôn
tôi với cây đàn”
Với hai câu :
“ Không ai chôn cất tiếng đàn
Tiếng đàn như cỏ mọc hoang”
đã thể hiện tâm trạng của tác giả
như thế nào về hình tượng Lor-ca?
22. Câu đề từ: “Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn”
Thông điệp của Lor-ca với hậu thế trong sáng tạo
nghệ thuật cần phải biết chôn nghệ thuật của ông,
vượt qua ông để đi tới cái hiện đại.
Hai câu thơ: “Không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như có mọc hoang”
Không ai dũng cảm vượt qua cái cũ, thần tượng cũ
để làm nên cái mới vì thế cái cũ, nghệ thuật cũ thành
thứ “cỏ mọc hoang”. Tiếng đàn, sản phẩm sáng tạo
của người nghệ sĩ mãi mãi trường tồn với sức sống của
loài “Cỏ mọc hoang”.
Nỗi xót đau trước cái chết của Lor-ca và trước sự
dang dở của khát vọng cách tân nghệ thuật.
Nỗi buồn của chính tác giả khi không ai thực sự
hiểu di chúc của Lor-ca.
23. -Hình ảnh:
+Tiếng đàn So sánh cỏ mọc hoang
Sự bất tử của
nghệ thuật và
cái đẹp
“Giọt nước mắt vầng trăng”
Hình ảnh độc đáo kết hợp với từ lạ diễn tả sự
xót thương, tiếc nuối của nhà thơ Thanh Thảo và
khẳng định sức sống bất diệt của tâm hồn Lor-ca.
-Hình ảnh
Đường chỉ tay đã đứt
Dòng sông rộng
Cưỡi trên chiếc ghi ta
Bơi sang ngang
Hiểu và chấp
nhận số phận
-Hành động
Ném lá bùa, ném trái tim
Sự giải thoát
trong tiếng
“li-lali-la-li la”
Li-la- lali-la
24. * ĐẶC ĐIỂM NGHỆ
THUẬT TIÊU BIỂU
-Kết hợp hài hoà 2 yếu tố
thơ và nhạc về cấu tứ.
- Hình ảnh sáng tạo, gợi
mở liên tưởng nhiều chiều.
-Sự kết hợp mới mẻ,
“lạ hoá” về ngôn từ, hình
ảnh.
-Sử dụng thành công thủ
pháp thơ siêu thực.
25. III. Ý NGHĨA VĂN BẢN
-Tác phẩm thể hiện nỗi đau đớn xót xa trước cái
chết bi thảm của Lor-ca.
-Ngợi ca vẻ đẹp nhân cách, tâm hồn và tài năng
của Lor-ca, nhà thơ nhà cách tân nghệ thuật của
nền văn học Tây Ban Nha và thế giới thế kỷ XX.
-Thái độ ngưỡng mộ người nghệ sĩ đại diện cho
tinh thần tự do và khát vọng cách tân.
26. CẢM ƠN QUÝ THẦY
CÔ CÙNG CÁC EM
LỚP 12.
CHÀO TẠM BIỆT VÀ
HẸN GẶP LẠI !
