1. โฉมหน้าใหม่
ของ
ระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน
โดย นพ.สมชาย กาญจนสุต
นพ.สมชาย กาญจนสุต
หัวหน้าศูนย์กู้ชีพ “นเรนทร” โรงพยาบาลราชวิถี
หัวหน้ากลุ่มงานเวชศาสตร์ฉุกเฉิน โรงพยาบาลราชวิถี
กรรมการผู้แทนสถานพยาบาลภาครัฐในคณะกรรมการการแพทย์ฉุกเฉิน

2. ความเป็นมา
เป็นที่ทราบกันดีว่า การแก้ปัญหาใดๆ หากเริ่มต้นตั้งแต่แรกเริ่มของการเกิดปัญหา ก็จะสามารถ
แก้ปัญหาได้ง่ายและมีประสิทธิภาพสูงสุด และจะดียิ่งขึ้นหากสามาถที่จะป้องกันโดยการขจัด
มูลเหตุไม่ให้เกิดปัญหาขึ้นมาได้
ในทานองเดียวกัน ปัญหาด้านการเจ็บไข้ได้ป่วยก็มีกระบวนการแก้ไขตั้งแต่การสร้างเสริมสุขภาพ
การควบคุมป้องกัน การบาบัดรักษาและการฟื้นฟูสภาพ
ในด้านการบาบัดรักษานั้น หากเริ่มทาการรักษาพยาบาลได้ตั้งแต่แรกเริ่มเท่าไรก็จะมีผลต่อการ
รักษาให้ดียิ่งขึ้นตามมา อันเป็นเหตุผลให้มีวิชาการแพทย์ด้านเวชศาสตร์ฉุกเฉินเกิดขึ้น
อย่างไรก็ตาม การรักษาพยาบาลฉุกเฉินในช่วงก่อนหน้านี้ ได้เน้นการพัฒนาเฉพาะการตั้งรับโดย
มีปฏิบัติการฉุกเฉินเฉพาะในโรงพยาบาลเฉพาะในส่วนที่เรียกว่า “ห้องฉุกเฉิน” เท่านั้น ไม่
รวมไปถึงนอกโรงพยาบาลหรือก่อนถึงโรงพยาบาล ซึ่งก็มีประวัติความพยายามมายาวนาน

3. วิวัฒนาการของระบบการแพทย์ฉุกเฉินนอกโรงพยาบาล
สมัยกรีก-โรมัน
สมัยสงครามในฝรั่งเศส ในปี 1797 ซึง Napoleon Bonaparte ได้แต่งตัง
่ ้
นายแพทย์ชื่อ Baron Dominique-Jean Larrey เป็นหัวหน้าแพทย์ ได้
จัดทาระบบการรักษาพยาบาลก่อนถึงโรงพยาบาลขึ้น โดยเน้นการคัดแยกและการขนย้าย
ผู้บาดเจ็บจากสนามรบ ไปยังหน่วยรักษาพยาบาล พบว่าได้ลดความสูญเสียลงไปได้มาก ทา
ให้ได้หลักการสาคัญของระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินในปัจจุบัน 4 ประการ ได้แก่
1. การไปถึงผู้ป่วยอย่างรวดเร็วโดยบุคลากรทีผ่านการฝึกมาอย่างดี
่
2. มีการรักษา ณ จุดที่เกิดเหตุและทา Stabilization
3. ทาการลาเลียงขนย้ายอย่างรวดเร็วไปยังโรงพยาบาล และ
4. ให้การรักษาพยาบาลขณะลาเลียงขนย้าย ถือได้ว่า Larrey เป็นบิดาของระบบบริการการแพทย์
ฉุกเฉิน

4. วิวัฒนาการของระบบการแพทย์ฉุกเฉินนอกโรงพยาบาล
 ในปี 1966 ในสหรัฐอเมริกา ได้มีการตีพิมพ์บทความเรื่อง quot;Accidental
Death and Disability: The Neglected Disease
of Modern Societyquot; โดย National Academy of
Sciences and the National Research Council
 ได้ระบุอย่างชัดเจนว่า การแก้ไขปัญหาการตายจากอุบัติเหตุนั้น ควรแก้ที่
ยานพาหนะฉุกเฉิน การพัฒนาบุคลากรที่เรียกว่าเวชกรฉุกเฉิน (EMTs)
การพัฒนาการสื่อสาร การพัฒนาระบบการบันทึกข้อมูลและการรักษาพยาบาล
ขณะถึงโรงพยาบาล ร่วมกัน

5. วิวัฒนาการของระบบการแพทย์ฉุกเฉินนอกโรงพยาบาล
 กฎหมายความปลอดภัยบนทางหลวงปี ค.ศ.1966 (Highway Safety
Act of 1966) ได้บรรจุแผนด้านบริการการแพทย์ฉุกเฉินเข้าในงานของ
กระทรวงคมนาคมของสหรัฐอเมริกา
 และต่อมาในปี 1973 สหรัฐอเมริกาได้ออกกฎหมายระบบบริการการแพทย์
ฉุกเฉิน (The Emergency Medical Services
Systems (EMSS) Act) กาหนดแนวทางในระดับรัฐบาลและ
งบประมาณสาหรับพัฒนาระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินในภูมิภาคต่าง ๆ ของ
สหรัฐ โดยกาหนดให้มีองค์ประกอบ 15 ประการในระบบบริการการแพทย์
ฉุกเฉิน

6. วิวัฒนาการของระบบการแพทย์ฉุกเฉินนอกโรงพยาบาล
 หลังจากนั้น ได้มีการพัฒนาระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน ขึ้นในประเทศต่าง ๆ
โดยรูปแบบของระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินในแต่ละประเทศ และในแต่ละ
พื้นที่ จะแตกต่างกันไปทั้งรูปแบบ ผู้ให้บริการ และระบบการเงิน โดยขึ้นอยู่กับ
สภาพทางภูมิศาสตร์ เศรษฐกิจ สังคมและทรัพยากรที่มีอยู่เป็นหลัก แต่จะมี
หลักการและวัตถุประสงค์โดยรวมเหมือนกัน
 Anglo - American VS Franco-European

7. วิวัฒนาการของระบบการแพทย์ฉุกเฉินนอกโรงพยาบาล
 ในประเทศไทย ได้มีการพัฒนาระบบขึ้นมาจากการช่วยเหลือของเจ้าหน้าที่และ
อาสาสมัครของมูลนิธิการกุศล ซึ่งมีบทบาทสาคัญยิ่ง ในการเข้าไปถึงที่เกิดเหตุ
และช่วยเหลือนาส่งโรงพยาบาล แต่ขาดองค์ความรู้ในด้านการดูแล และการ
เคลื่อนย้ายผู้ป่วย
 ในปี 2532 ได้มีการจัดสรรงบประมาณก่อสร้างอาคาร EMS ขึ้นที่
โรงพยาบาลราชวิถี กรมการแพทย์ เพื่อให้เป็นศูนย์กลางการพัฒนาระบบ
EMS
 ในเดือนธันวาคม 2537 ได้มีการเปิดหน่วยบริการ SMART ขึ้นที่วชิร
พยาบาลในสังกัดกรุงเทพมหานคร โดยให้การรักษาพยาบาลเฉพาะผู้ป่วย
อุบัติเหตุ

8. วิวัฒนาการของระบบการแพทย์ฉุกเฉินนอกโรงพยาบาล
 เดือนมีนาคม 2538 กระทรวงสาธารณสุข ได้มีการเปิดศูนย์กู้ชีพ
“นเรนทร” ขึ้นที่โรงพยาบาลราชวิถี ให้บริการผู้ป่วยฉุกเฉินทั้งผู้บาดเจ็บ
จากอุบัติเหตุและผู้ป่วยฉุกเฉินทั่วไปเป็นแห่งแรก
 เป็นต้นแบบให้กับหน่วยงานต่างๆ
 ต่อมาได้ขยายผลออกไปยังโรงพยาบาลในสังกัดกรมการแพทย์
 และพัฒนารูปแบบในส่วนภูมิภาคในปีต่อ ๆ มา ในโรงพยาบาลสังกัด
กระทรวงสาธารณสุข

9. วิวัฒนาการของระบบการแพทย์ฉุกเฉินนอกโรงพยาบาล
 ในปี 2542 ได้มีการก่อตั้งสมาคมเวชศาสตร์ฉุกเฉินขึ้น มีบทบาทในด้านวิชาการและส่งเสริม
องค์ความรู้ในด้านเวชศาสตร์ฉุกเฉิน ได้เสนอต่อแพทยสภาให้มีการฝึกอบรมหลักสูตรเวช
ศาสตร์ฉุกเฉินขึ้นโดยต่อมาได้เริ่มต้นมีการฝึกอบรมในปี 2546 เป็นปีแรก
 ปัจจุบัน(พ.ศ.2552) มีแพทย์ที่ได้รับหนังสืออนุมัติแสดงความรู้ความชานาญในการประกอบ
วิชาชีพเวชกรรมสาขาสาขาเวชศาสตร์ฉุกเฉินจานวน 78 ท่าน และได้รับวุฒิบัติแสดง
ความรู้ความชานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรมสาขาเวชศาสตร์ฉุกเฉินในประเทศไทย
อีก 68 ท่านแล้ว
 นอกจากนั้น สมาคมฯยังได้จัดประชุมวิชาการ ทาเอกสารวิชาการ หนังสือคู่มือ ตาราต่างๆ
เช่น หนังสือคู่มือการกู้ชีพก่อนถึงโรงพยาบาลและปฏิบัติการการแพทย์ฉุกเฉิน 2550
(2007 TAEM’s Prehospital Life Support and EMS
Guidelines) และตาราการกู้ชีพขั้นสูงของไทย (Thai Advanced Life
Support) ซึ่งเป็นตาราประกอบกับหลักสูตรมาตรฐาน TALS อีกด้วย

10. วิวัฒนาการของระบบการแพทย์ฉุกเฉินนอกโรงพยาบาล
 ในปี 2544 กระทรวงสาธารณสุข ได้มีนโยบายในการพัฒนาระบบบริการ
การแพทย์ฉุกเฉินขึ้น ได้จัดตั้งศูนย์นเรนทร กระทรวงสาธารณสุข ขึ้นเป็น
สานักงานระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน ทาหน้าที่ในการจัดระบบ และได้พัฒนา
ให้เกิดระบบการแพทย์ฉุกเฉินขึ้น
 ในปี พ.ศ.2546 เริมมีการจัดระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินขึ้นเป็นต้นแบบใน
่
พื้นที่ 7 จังหวัด (ได้แก่กรุงเทพมหานคร ขอนแก่น ลาปาง นครสวรรค์
หาดใหญ่ เพชรบุรี และนครราชสีมา)
 ได้รับเงินสนับสนุนค่าบริการและพัฒนาระบบ จากสานักงานหลักประกันสุขภาพ
แห่งชาติ
 ขยายผลระบบบริการครบทุกจังหวัดในปลายปี พ.ศ.2548

11. โฉมหน้าใหม่
ของ
การแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย

12. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
 พระราชบัญญัติ “การแพทย์ฉุกเฉิน” พ.ศ.2551
 ถือได้ว่าเป็นการเข้าสู่ระบบการแพทย์ฉุกเฉินอย่างเป็น
ทางการ
 เกิดการพัฒนาที่มีรูปแบบชัดเจน
 มีคณะกรรมการและมีหน่วยงานรับผิดชอบ
 มีกองทุนการแพทย์ฉุกเฉินเกิดขึ้น

13. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(1)
 ความหมายและขอบเขตของการแพทย์ฉุกเฉินได้ขยายขึ้น
ครอบคลุมทั้งในและนอกโรงพยาบาล
 “การแพทย์ฉุกเฉิน” หมายความว่า การปฏิบัติการฉุกเฉิน
การศึกษา การฝึกอบรม การค้นคว้าและการวิจัยเกี่ยวกับการ
ประเมิน การจัดการ การบาบัดรักษาผู้ป่วยฉุกเฉิน และการ
ป้องกันการเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นฉุกเฉิน

14. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(1)
“ผู้ป่วยฉุกเฉิน” หมายความว่า บุคคลซึ่งได้รับบาดเจ็บหรือมี
อาการป่วยกะทันหัน ซึ่งเป็นภยันตรายต่อการดารงชีวิตหรือการ
ทางานของอวัยวะสาคัญ จาเป็นต้องได้รับการประเมิน การ
จัดการ และการบาบัดรักษาอย่างทันท่วงทีเพือป้องกันการ
่
เสียชีวิตหรือการรุนแรงขึ้นของการบาดเจ็บ หรืออาการป่วยนั้น

15. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(1)
“ปฏิบัติการฉุกเฉิน” หมายความว่า การปฏิบัติการด้าน
การแพทย์ฉุกเฉินนับแต่การรับรู้ถึง ภาวะการเจ็บป่วยฉุกเฉิน
จนถึงการดาเนินการให้ผู้ป่วยฉุกเฉินได้รับการบาบัด รักษาให้
พ้นภาวะฉุกเฉินซึ่งรวมถึงการประเมิน การจัดการ การ
ประสานงาน การควบคุม ดูแล การติดต่อสื่อสาร การลาเลียง
หรือขนส่ง การตรวจวินิจฉัย และการบาบัดรักษาพยาบาล
ผู้ป่วยฉุกเฉินทั้งนอกสถานพยาบาลและในสถานพยาบาล

16. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(1)
“หน่วยปฏิบติการ” หมายความว่า หน่วยงานหรือองค์กร
ั
ที่ปฏิบติการฉุกเฉิน
ั
“ผู้ปฏิบติการ” หมายความว่า บุคคลซึ่งปฏิบัติงาน
ั
เกี่ยวกับการแพทย์ฉกเฉินตามที่คณะกรรมการการแพทย์
ุ
ฉุกเฉินกาหนด

17. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(2)
 มีคณะกรรมการการแพทย์ฉุกเฉินเกิดขึ้น เป็นคณะกรรมการ 19
คน มีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขเป็นประธาน มีกรรมการ
โดยตาแหน่ง 4 คน กรรมการจากการเลือกตั้ง 6 คน กรรมการ
จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 3 คน และกรรมการแต่งตั้งโดยรัฐมนตรี
อีก 4 คน และเลขาธิการสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติเป็น
กรรมการและเลขานุการ มีบทบาทหน้าที่สาคัญมากในการกาหนด
รายละเอียดต่างๆ ซึ่งเป็นกฎหมายลูก

18. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(2)
 คณะกรรมการ การแพทย์ฉุกเฉิน มีหน้าที่รับผิดชอบ ดังนี้ (1)
 กาหนดมาตรฐานและหลักเกณฑ์เกี่ยวกับระบบการแพทย์ฉุกเฉิน
 เสนอแนะหรือให้คาปรึกษาต่อคณะรัฐมนตรีเกี่ยวกับนโยบายด้าน
การแพทย์ฉุกเฉิน
 เสนอแนะแนวทางการแก้ไขปัญหาหรืออุปสรรคอันเกิดจากการ
ดาเนินงานเกี่ยวกับการแพทย์ฉุกเฉินต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณา
 กาหนดนโยบายการบริหารงาน ให้ความเห็นชอบแผนการดาเนินงาน
และอนุมัติแผนการเงินของสถาบัน

19. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(2)
 คณะกรรมการ การแพทย์ฉุกเฉิน มีหน้าที่รับผิดชอบ ดังนี้ (2)
 ควบคุมดูแลการดาเนินงานและการบริหารงานทั่วไป การจัดตังและยกเลิกสานักงานสาขา
้
ตลอดจนออกข้อบังคับ ระเบียบ หรือประกาศเกี่ยวกับการบริหารงานทั่วไป การบริหารงาน
บุคคลการงบประมาณ การเงินและทรัพย์สน การติดตามประเมินผลและการดาเนินการอื่นของ
ิ
สถาบัน
 ออกข้อบังคับเกี่ยวกับการรับรององค์กรและหลักสูตรการศึกษาหรือฝึกอบรมผูปฏิบตการ และ
้ ัิ
การให้ประกาศนียบัตรหรือเครื่องหมายวิทยฐานะแก่ผู้ผ่านการศึกษาหรือฝึกอบรมเว้นแต่การ
ดังกล่าวจะมีกฎหมายเกี่ยวกับการประกอบวิชาชีพด้านการแพทย์และการสาธารณสุขเป็นการ
เฉพาะ ก็ให้เป็นไปตามกฎหมายนั้น
 ออกข้อบังคับเกี่ยวกับการให้เข็มเชิดชูเกียรติเพื่อมอบให้แก่บุคคลผู้สนับสนุนกิจการด้าน
การแพทย์ฉุกเฉิน
 ดาเนินการให้มีระบบสื่อสารและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อประโยชน์ในการประสานงานและการ
ปฏิบัตงานด้านการแพทย์ฉุกเฉิน
ิ

20. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(2)
 คณะกรรมการ การแพทย์ฉุกเฉิน มีหน้าที่รับผิดชอบ ดังนี้ (3)
 ดาเนินการให้มีการประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการเข้าถึงข้อมูล
ข่าวสารเพื่อประโยชน์ในการปฏิบัติการฉุกเฉิน
 ออกระเบียบเกี่ยวกับการรับเงิน การจ่ายเงิน และการรักษาเงินกองทุน รวมทั้งการจัดหา
ผลประโยชน์ตามมาตรา ๓๖
 ให้ความเห็นชอบการกาหนดค่าบริการทางการแพทย์ฉุกเฉินและการดาเนินกิจการของ
สถาบัน
 สรรหา แต่งตั้ง ประเมินผลการปฏิบัติงานและถอดถอนเลขาธิการ
 ปฏิบัติหน้าที่อื่นตามที่กาหนดไว้ในพระราชบัญญัตินี้หรือกฎหมายอื่นหรือตามที่
คณะรัฐมนตรีหรือนายกรัฐมนตรีมอบหมาย

21. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(3)
 ตั้งหน่วยงาน สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ ภายใต้คณะกรรมการ
การแพทย์ฉุกเฉิน เป็นหน่วยงานของรัฐโดยไม่เป็นส่วนราชการ เป็นนิติบุคคล
โดยอยู่ในกากับของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข โดยให้มีหน้าที่หลัก
เป็นผู้บริหารจัดการระบบการแพทย์ฉุกเฉินและเป็นเลขานุการของ
คณะกรรมการการแพทย์ฉุกเฉิน

22. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(3)
 สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ มีหน้าที่โดยละเอียด ดังนี้ (1)
 จัดทาแผนหลักเกี่ยวกับการแพทย์ฉุกเฉินเสนอต่อ กพฉ.
 จัดทามาตรฐานและหลักเกณฑ์เกี่ยวกับระบบการแพทย์ฉุกเฉินเสนอต่อ กพฉ. รวมทั้ง
กาหนดเกณฑ์และวิธีการปฏิบัติการฉุกเฉินตามมาตรฐานและหลักเกณฑ์ที่ กพฉ.
กาหนด
 จัดให้มีระบบปฏิบัติการฉุกเฉิน รวมถึงการบริหารจัดการและการพัฒนาระบบสื่อสาร
และเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อประโยชน์ในการปฏิบัติการฉุกเฉิน
 ศึกษา ค้นคว้า วิจัยและพัฒนา รวมทั้งเผยแพร่ความรู้ทางการแพทย์ฉุกเฉิน

23. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(3)
 สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ มีหน้าที่โดยละเอียด ดังนี้ (2)
 จัดให้มีการศึกษาและฝึกอบรมการปฏิบัติหน้าที่เกี่ยวกับการแพทย์ฉุกเฉิน
 ประสานงาน ติดตาม และประเมินผลการปฏิบัติการฉุกเฉิน
 เป็นศูนย์กลางประสานกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชนทั้งในประเทศและต่างประเทศที่
ดาเนินงานเกี่ยวกับการแพทย์ฉุกเฉิน
 เรียกเก็บค่าบริการทางการแพทย์ฉุกเฉินและการดาเนินกิจการของสถาบัน
 รับผิดชอบงานธุรการของ กพฉ. หรือปฏิบัติการอื่นตามที่กาหนดไว้ในพระราชบัญญัตินี้
หรือกฎหมายอื่น หรือที่ กพฉ. มอบหมาย

24. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(4)
 ตั้งกองทุนอยู่ในสถาบัน เรียกว่า “กองทุนการแพทย์ฉุกเฉิน” มีวัตถุประสงค์
เพื่อสนับสนุนการปฏิบัติงานด้านการแพทย์ฉุกเฉิน รวมทั้ง อุดหนุนหรือเป็น
ค่าชดเชยให้กับผู้ปฏิบัติการ หน่วยปฏิบัติการ หรือสถานพยาบาลที่ดาเนินการ
เกี่ยวกับการแพทย์ฉุกเฉิน ทั้งนี้ โดยคานึงถึงการปฏิบัติการฉุกเฉินในเขตพื้นที่
หรือภูมิประเทศที่ไม่มีผู้ปฏิบัติการ หน่วยปฏิบัติการหรือสถานพยาบาลเพียงพอ
ประกอบด้วย
 และ สนับสนุนและประสานกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อกาหนด
หลักเกณฑ์ให้องค์กรดังกล่าวเป็นผู้ดาเนินงานและบริหารจัดการระบบ
การแพทย์ฉุกเฉินในระดับท้องถิ่นหรือพื้นที่ โดยอาจได้รับการอุดหนุนจาก
กองทุน

25. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(5)
 องค์กรบริหารส่วนท้องถิ่นมีส่วนร่วม จากนัยตามมาตรา 33 จะให้
ความสาคัญของสภาพของท้องถิ่นและบทบาทขององค์ปกครอง
ส่วนท้องถิ่นในการมีส่วนร่วม

26. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(6)
คุ้มครองความปลอดภัยผู้ป่วย (มาตรา 28-32) กาหนดให้
หน่วยปฏิบัตการ สถานพยาบาล และผู้ปฏิบัติการ จะต้อง
ิ
ปฏิบัติการฉุกเฉินโดยอาศัยหลักเกณฑ์ ดังนี้
1.ตรวจคัดแยกระดับความฉุกเฉินและจัดให้ผู้ป่วยฉุกเฉิน
ได้รับการปฏิบัติการฉุกเฉิน ตามลาดับความเร่งด่วน
ทางการแพทย์ฉกเฉิน
ุ

27. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(6)
2. ผู้ป่วยฉุกเฉินต้องได้รบการปฏิบัตการฉุกเฉินจนเต็มขีด
ั ิ
ความสามารถของหน่วยปฏิบัติการหรือสถานพยาบาล
นั้นก่อนการส่งต่อ เว้นแต่มีแพทย์ให้การรับรองว่าการ
ส่งต่อผู้ป่วยฉุกเฉิน จะเป็นประโยชน์ต่อการป้องกันการ
เสียชีวิตหรือการรุนแรงขึ้นของการเจ็บป่วยของผู้ปวย
่
ฉุกเฉินนั้น

28. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(6)
3. การปฏิบัตการฉุกเฉินต่อผู้ป่วยฉุกเฉินต้องเป็นไปตาม
ิ
ความจาเป็นและข้อบ่งชี้ทางการแพทย์ฉุกเฉิน โดยมิให้
นาสิทธิการประกัน การขึ้นทะเบียนสถานพยาบาล หรือ
ความสามารถ ในการรับผิดชอบค่าใช้จ่ายของผู้ป่วย
ฉุกเฉินหรือเงื่อนไขใด ๆ มาเป็นเหตุปฏิเสธผู้ป่วย
ฉุกเฉินให้ไม่ได้รับการปฏิบัติการฉุกเฉินอย่างทันท่วงที

29. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(6)
 (มาตรา 29) เพื่อประโยชน์ในการปฏิบัติการฉุกเฉินให้
เป็นไปตามหลักการตามมาตรา ๒๘ กพฉ. มีอานาจ
ประกาศกาหนดในเรื่อง ดังต่อไปนี้ (1)
1. ประเภท ระดับ อานาจหน้าที่ ขอบเขต ความรับผิดชอบ หรือ
ข้อจากัดของผู้ปฏิบัติการ หน่วยปฏิบัตการ และ
ิ
สถานพยาบาล
2. หลักเกณฑ์และเงื่อนไขเกี่ยวกับการปฏิบัติหน้าที่ของผู้
ปฏิบัติการ หน่วยปฏิบัติการและสถานพยาบาล

30. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(6)
 (มาตรา 29) เพื่อประโยชน์ในการปฏิบัติการฉุกเฉินให้เป็นไป
ตามหลักการตามมาตรา ๒๘ กพฉ. มีอานาจประกาศกาหนด
ในเรื่อง ดังต่อไปนี้ (2)
3. มาตรฐานการปฏิบัติการฉุกเฉิน
4. หลักเกณฑ์และวิธีการเกี่ยวกับการประสานงานและการรายงาน
ของหน่วยปฏิบติการและสถานพยาบาลในการปฏิบัติการ
ั
ฉุกเฉิน รวมทั้งความพร้อมเกี่ยวกับบุคลากร พาหนะ สถานที่
และอุปกรณ์ในการปฏิบัติการฉุกเฉินและการรับผู้ป่วยฉุกเฉิน

31. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(7)
 โทษทางวินัยและจริยธรรม (มาตรา ๓๑) ในกรณีที่ปรากฏว่าผู้ปฏิบัติการ หน่วย
ปฏิบัติการ หรือสถานพยาบาลใดไม่ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ เงื่อนไข และ
มาตรฐานการปฏิบัติการฉุกเฉิน ให้ กพฉ. ดาเนินการสอบสวนเพื่อพิจารณา
กาหนดมาตรการตามมาตรา ๓๒ และให้ กพฉ. มีอานาจเรียกบุคคลใด ๆ มา
ให้ถ้อยคาหรือแจ้งให้บุคคลใด ๆ ส่งเอกสารหรือวัตถุที่จาเป็นแก่การดาเนินการ
ตามอานาจและหน้าที่ หากปรากฏว่า ผู้ปฏิบัติการ หน่วยปฏิบัติการ หรือ
สถานพยาบาลใดไม่ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ เงื่อนไข และมาตรฐานที่กาหนดและ
การกระทาดังกล่าวเป็นความผิดตามกฎหมาย กฎ ข้อบังคับ หรือระเบียบที่
เกี่ยวข้อง ให้ กพฉ.ดาเนินการอย่างหนึ่งอย่างใด ดังต่อไปนี้

32. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(7)
 ตักเตือนเป็นหนังสือให้ผู้ปฏิบัติการ หน่วยปฏิบัติการ หรือสถานพยาบาล
นั้นปฏิบัติให้ถูกต้อง
 แจ้งเรื่องไปยังผู้มีอานาจตามกฎหมายที่มีอานาจควบคุมการดาเนินการของ
หน่วยปฏิบัติการ เพื่อพิจารณาดาเนินการตามอานาจหน้าที่
 แจ้งเรื่องไปยังผู้มีอานาจตามกฎหมายเพื่อพิจารณาดาเนินการทางวินัยแก่
ผู้ดาเนินการสถานพยาบาลของรัฐหรือหน่วยงานของรัฐ
 แจ้งเรื่องไปยังผู้มีอานาจตามกฎหมายเพื่อพิจารณาดาเนินการด้าน
จริยธรรมกับผู้ปฏิบัติการซึ่งเป็นผู้ประกอบวิชาชีพด้านการแพทย์และการ
สาธารณสุข

33. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(7)
 โทษทางปกครอง
 มาตรา ๓๗ ผู้ใดฝ่าฝืนประกาศที่ กพฉ. กาหนดตามมาตรา
๒๙ (๑) ต้องระวางโทษปรับ ทางปกครองไม่เกินหนึ่งแสนบาท
 มาตรา ๓๘ ผู้ใดใช้ระบบสื่อสารและเทคโนโลยีสารสนเทศที่จัด
ไว้สาหรับการปฏิบัติการฉุกเฉินโดยประการที่จะทาให้เกิดความ
เสียหายแก่การปฏิบัตการฉุกเฉิน ต้องระวางโทษปรับทาง
ิ
ปกครองไม่เกินห้าพันบาท

34. โฉมหน้าใหม่ของการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย
(7)
 โทษทางปกครอง
 มาตรา ๓๙ การกาหนดโทษปรับทางปกครองตามมาตรา ๓๗ และ
มาตรา ๓๘ ให้ กพฉ.คานึงถึงความร้ายแรงของพฤติการณ์แห่งการ
กระทา ความเสียหายที่เกิดจากการกระทานั้น ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑ์
วิธีการ และอัตราที่ กพฉ. กาหนด
 มาตรา ๔๐ ผู้ใดใช้เข็มเชิดชูเกียรติ โดยไม่มีสิทธิหรือแสดงด้วย
ประการใด ๆ ว่าตนมีประกาศนียบัตรหรือเครืองหมายวิทยฐานะโดย
่
ที่ตนไม่มีสิทธิ ต้องระวางโทษปรับทางปกครองไม่เกิน ห้าหมืนบาท
่

35. โฉมหน้าใหม่ทจะต้องเฝ้ารอ
ี่
1. การจัดตั้งองค์กรเพื่อปฏิบัตตามภารกิจที่ได้รับจาก
ิ
คณะกรรมการการแพทย์ฉุกเฉิน
2. การจัดทาตราสัญญลักษณ์

36. โฉมหน้าใหม่ทจะต้องเฝ้ารอ
ี่
3. การจัดทาแผนหลักตามมาตรา 15(1) เพื่อเสนอต่อ
คณะกรรมการการแพทย์ฉุกเฉินพิจารณาเห็นชอบและ
ประกาศใช้
4. การจัดทามาตรฐานและหลักเกณฑ์ ตามมาตรา 15(2)
เพื่อให้คณะกรรมการการแพทย์ฉุกเฉินพิจารณาและ
ประกาศใช้

37. โฉมหน้าใหม่ทจะต้องเฝ้ารอ
ี่
5. การจัดระบบปฏิบัติการฉุกเฉิน(ทั้งใน และนอกโรงพยาบาล)
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเด็น ใครเป็นผู้ทา ใครเป็นผู้กากับ
ดูแล ใครเป็นผู้หางบประมาณ ใครเป็นผู้ประเมิน อันมี
รายละเอียดอีกมาก อาทิเช่น
1) ด้านการประชาสัมพันธ์และให้ความรู้แก่ชุมชน
2) ด้านการจัดระบบรับแจ้งเหตุ
3) ด้านระบบสื่อสารและข้อมูลข่าวสาร
4) ด้านหน่วยปฏิบัติการระดับต่าง

38. โฉมหน้าใหม่ทจะต้องเฝ้ารอ
ี่
5) ด้านผู้ปฏิบติการ
ั
6) ด้านเครือข่ายสถานพยาบาลเพื่อรองรับผู้เจ็บป่วยฉุกเฉิน
7) ด้านมาตรฐานปฏิบัติการ
8) ด้านวิชาการและการวิจัย
9) ด้านองค์กรบริหารในระดับจังหวัดและบทบาทองค์กร
ปกครองส่วนท้องถิน่

39. โฉมหน้าใหม่ทจะต้องเฝ้ารอ
ี่
10)ด้านการเงินและงบประมาณ
11)ด้านกฎ ระเบียบ ข้อบังคับต่างๆ
12)ด้านพนักงานที่ใช้อานาจกฎหมาย
13)ด้านระบบควบคุมทางการแพทย์
14)ด้านระบบภัยพิบัติ

40. โฉมหน้าใหม่ทจะต้องเฝ้ารอ
ี่
6. ด้านการศึกษาและฝึกอบรม กาหนดรายละเอียดเพือออกเป็น
่
ข้อบังคับในการรับรององค์กรและหลักสูตรการศึกษาหรือฝึกอบรม
ผู้ปฏิบัตการ และการให้ประกาศนียบัตรหรือเครื่องหมายวิทยฐานะ
ิ
7. ระเบียบเกี่ยวกับการเงิน การรักษากองทุนและการจัดหา
ผลประโยชน์
8. กาหนดค่าบริการทางการแพทย์ฉุกเฉิน
9. กาหนดบทบาทของหน่วยงานราชการหรือองค์กรต่างๆ ที่มีส่วน
ช่วยในระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินเพื่อแบ่งเบาภาระของสถาบัน

41. คาถาม

42. สวัสดี

43. “โทษทางปกครอง”
 หมายถึง โทษที่กฎหมายกาหนดให้ฝ่ายปกครองลงแก่ผู้กระทาการอันเป็นการฝ่าฝืน
กฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ และคาสั่งทางปกครอง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้
บริการสาธารณะสามารถดาเนินการต่อไปได้ โทษทางปกครองจึงมีลักษณะสาคัญ ๓
ประการ ดังนี้
 (๑) กฎหมายให้อานาจแก่ฝ่ายปกครองที่จะมีคาสั่งลงโทษผู้กระทาการอันเป็น
การฝ่าฝืนกฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ และคาสั่งทางปกครองอย่างชัดแจ้ง ซึ่ง
ฝ่ายปกครองนี้นอกจากหมายถึงหน่วยงานของรัฐแล้ว ยังหมายรวมถึงองค์กรเอกชน
ที่ได้รับมอบหมายให้ใช้อานาจมหาชนในการจัดทาบริการสาธารณะด้วย เช่น องค์กร
วิชาชีพอย่างแพทยสภา สภาทนายความ เป็นต้น
 (๒) ฝ่ายปกครองมีอานาจสั่งลงโทษได้เองโดยไม่ต้องฟ้องศาล
 (๓) การลงโทษทางปกครองมีวัตถุประสงค์เพื่อให้บริการสาธารณะที่ฝ่าย
ปกครองดูแลรับผิดชอบสามารถดาเนินการต่อไปได้

44. “คาสังทางปกครอง”
่
 คือ การที่เจ้าหน้าที่รัฐใช้อานาจที่มีอยูตามกฎหมาย อันมี
่
ผลกระทบทางกฏหมายต่อสิทธิ หรือหน้าที่บุคคลเป็นการเฉพาะ
กรณี เช่น การอนุมัติ อนุญาต ไม่อนุมัติ ไม่อนุญาต การ
วินิจฉัยอุทธรณ์ หรือคาสั่งให้กระทาใดๆ แต่ไม่รวมถึงการออก
กฎที่มีผลบังคับเป็นการทั่วไป

45. “โทษอาญา”
 หมายถึง มาตรการที่กฎหมายกาหนดไว้สาหรับลงโทษแก่ผู้กระทาความผิด
อาญาตามประมวลกฎหมายอาญา ซึ่งมีอยู่ ๕ ประการได้แก่ การประหารชีวิต
การจาคุก การกักขัง การปรับ และการริบทรัพย์สิน
 ทั้งนี้ ความผิดทางอาญา ก็คือ การกระทาที่มีผลกระทบการเทือนต่อสังคม รัฐ
จึงต้องลงโทษผู้กระทาผิด โดยมีหลักสาคัญคือ การกระทานั้นต้องมีกฎหมาย
กาหนดไว้ชัดแจ้ง /โทษที่ลงต้องเป็นโทษที่กฎหมายกาหนดไว้ และต้องไม่มีผล
ย้อนหลัง