Luận văn Đánh giá nguy cơ suy dinh dưỡng trên bệnh nhân viêm phổi bằng phương pháp SGA tại khoa Hô hấp bệnh viện Nhi Trung ương năm 2011-2012.Trẻ em là một cơ thể đang lớn và phát triển do đó nhu cầu các chất dinh dưỡng đòi hỏi rất cao. Dinh dưỡng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tăng trưởng và phát triển của trẻ, ảnh hưởng đến bệnh tật, làm bệnh dễ phát sinh, kéo dài thời gian mắc bệnh hoặc làm bệnh nặng hơn ở những trẻ bị suy dinh dưỡng. Suy dinh dưỡng không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển tinh thần và trí tuệ của trẻ để lại những hậu quả nặng nề cho xã hội [18]. Nguyên nhân SDD ở trẻ nhỏ là bà mẹ thiếu kiến thức, kém thực hành về chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ, cho ăn bổ sung quá sớm trước 4 tháng tuổi. Chất lượng bữa ăn không đảm bảo, khẩu phần ăn thiếu năng lượng, protein và vi chất dinh dưỡng còn rất phổ biến. Nhìn chung những hiểu biết về kiến thức dinh dưỡng từ lựa chọn thực phẩm đến chế biến thức ăn cho trẻ của các bà mẹ còn hạn chế

1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Luận văn Đánh giá nguy cơ suy dinh dưỡng trên bệnh nhân viêm phổi bằng
phương pháp SGA tại khoa Hô hấp bệnh viện Nhi Trung ương năm 2011-
2012.Trẻem là một cơ thể đang lớn và phát triển do đó nhu cầu các chất dinh
dưỡng đòihỏi rất cao. Dinh dưỡng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tăng trưởng
và phát triển của trẻ, ảnh hưởng đến bệnh tật, làm bệnh dễ phát sinh, kéo dài thời
gian mắc bệnh hoặc làm bệnh nặng hơn ở những trẻ bị suy dinh dưỡng. Suy dinh
dưỡng không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất mà còn ảnh hưởng đến sự
phát triển tinh thần và trí tuệ của trẻ để lại những hậu quả nặng nề cho xã hội [18].
Nguyên nhân SDD ở trẻ nhỏ là bà mẹ thiếu kiến thức, kém thực hành về chăm sóc,
nuôi dưỡng trẻ, cho ăn bổ sung quá sớm trước 4 tháng tuổi. Chất lượng bữa ăn
không đảm bảo, khẩu phần ăn thiếu năng lượng, protein và vi chất dinh dưỡng còn
rất phổ biến. Nhìn chung những hiểu biết về kiến thức dinh dưỡng từ lựa chọn thực
phẩm đến chế biến thức ăn cho trẻ của các bà mẹ còn hạn chế [3], [18].
MÃ TÀI LIỆU CAOHOC.00039
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Ngoài ra còn có một mối liên quan mật thiết giữa dinh dưỡng và nhiễm khuẩn. Đó
là một vòng xoắn bệnh lý bởi thiếu dinh dưỡng làm giảm sức đề kháng của cơ thể
dẫn đến dễ nhiễm khuẩn. Mặt khác nhiễm khuẩn làm suy sụp thêm tình trạng dinh
dưỡng do giảm sự ngon miệng, giảm khả năng tiêu hoá hấp thu và tăng nhu cầu sử
dụng chất dinh dưỡng dẫn đến kéo dài thời gian điều trị [5], [6], [20].
Viêm phổi là một bệnh thường gặp ở trẻ em và là một trong những nguyên nhân
chính gây tử vong ở trẻ nhỏ đặc biệt là trẻ dưới một tuổi, trẻ sơ sinh, trẻ suy dinh
dưỡng. Theo số liệu của tổ chức y tế thế giới công bố mỗi năm có 15 triệu trẻ em
tử vong do các nguyên nhân trong đó có khoảng 2 triệu tử vong do viêm phổi
chiếm 1/3 tử vong chung của trẻ dưới 5 tuổi [22].
SDD bệnh viện là vấn đề phổ biến ở cả những nước đã và đang phát triển. SDD
bệnh viện thường phối hợp với tăng nguy cơ nhiễm11 khuẩn, xuất hiện các biến
chứng lâm sàng, kéo dài thời gian nằm viện và tăng chi phí điều trị [39]. Để hạn
chế các hậu quả do SDD gây ra, cần sàng lọc để phát hiện sớm các đối tượng có
nguy cơ suy dinh dưỡng, trên cơ sở đó có biện pháp hỗ trợ dinh dưỡng kịp thời.
Có rất nhiều phương pháp để đánh giá tình trạng dinh dưỡng trong bệnh viện như
phương pháp nhân trắc, phương pháp sinh hoá, phương pháp SGA …. Cho đến nay
SGA đã được tiến hành để sàng lọc nguy cơ
SDD cho bệnh nhân nằm viện ở nhiều nước trên thế giới như Ấn Độ, Mỹ, Trung

2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Quốc, Braxin…[36], [42], [45], [51], [55]. Tuy nhiên SGA mới chỉ áp dụng phổ
biến để sàng lọc nguy cơ SDD trên bệnh nhân mắc
các bệnh ung thư, suythận hoặc bệnh nhân sau phẫu thuật đường tiêu hoá và tập
trung chủ yếu ở người lớn, số lượng các nghiên cứu trên trẻ em còn hạn chế. Ở
Việt Nam gần đây cũng đã áp dụng phương pháp SGA để đánh giá nguy cơ SDD
cho bệnh nhân nằm viện nhưng các nghiên cứu cònchưa nhiều, đặc biệt là nghiên
cứu trên trẻ em. Viêm phổi ở trẻ nhỏ là một bệnh rất phổ biến, có tỷ lệ mắc, tử
vong cao và chúng có mối liên quan mật thiết với SDD. Do đó sàng lọc để phát
hiện sớm nguy cơ SDD cho trẻ viêm phổi đang nằm viện là hết sức cần thiết.
Liệu nguy cơ SDD phát hiện trên trẻ viêm phổibằng phương pháp SGA như thế
nào ? Tính ưu việt của nó so với phương pháp nhân trắc ra sao ? Đó là các câu hỏi
được đặt ra, vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Đánhgiá nguycơ suy
dinhdưỡng trên bệnh nhân viêm phổi bằng phương pháp SGA (subjective
global assessment)tại khoa Hô hấp bệnh viện Nhi Trung ương năm 2011-2012”
với mục tiêu sau:
1. Xác định nguy cơ suy dinh dưỡng trên bệnh nhân viêm phổi bằng phương pháp
SGA (Subjective Global Assessment).
2. Tìmhiểu một số yếu tố liên quan đến tình trạng SDD ở những trẻ này
TÀI LIỆU THAM KHẢO Đánhgiá nguycơ suy dinhdưỡng trên bệnh nhân
viêm phổi bằng phương pháp SGA (subjectiveglobal assessment)tại khoa Hô
hấp bệnh viện Nhi Trung ương năm 2011-2012
1. Bộ Y tế, Viện dinh dưỡng (2008), Tài liệu tập huấn nâng cao kiến thức, thực
hành dinh dưỡng điều trị tại bệnh viện, Nhà xuất bản Y học Hà Nội.
2. Bộ Y tế-Viện dinh dưỡng (2010), Hướng dẫn thực hành dinh dưỡng ở cộng
đồng, Nhà xuất bản Y học Hà Nội.
3. Bộ môn Nhi, Trường Đại Học Y Hà Nội (2009), Bệnh suy dinh dưỡng do thiếu
calo protein, Bài giảng nhi khoa tập 1, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội, tr.234-245.
4. Hoàng Thị Mai Dung (2005), Thực trạng nuôi dưỡng bệnh nhân tiêu chảy và
viêm phổi tại bệnh viện Nhi trung ương. Luận văn thạc sỹ y học chuyên ngành
dinh dưỡng cộng đồng.
5. Nguyễn Thanh Hà và cộng sự (1998), “Ảnh hưởng của chế độ ăn tới tình trạng
dinh dưỡng và bệnh nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em dưới 1 tuổi”, Y học thực hành,
số 5, tr.33-36.
6. Nguyễn Thanh Hà (2002), Nguy cơ SDD liên quan đến nhiễm khuẩn hô hấp cấp
tính ở trẻ em dưới 1 tuổi và một số giải pháp can thiệp, Luận án tiến sỹ y học.
7. Vũ Phương Hà (2010), Tình trạng dinh dưỡng trẻ em dưới 2 tuổi và các yếu tố
liên quan tại huyện Hương Hoá và Dakrong tỉnh Quảng trị năm 2010, Luận văn

3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
thạc sỹ y học dự phòng.
8. Phạm Văn Hải, Trần Văn Bình, Nguyễn Thị Vân và cộng sự (2004), “Tìnhtrạng
dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi và một số yếu tố ảnh hưởng tại tỉnh Kontun năm
2001”, Tạp chí y học dự phòng, 1 (64), tr.71-76.
9. Tô Thị Hảo (2011), Tình trạng dinh dưỡng và một số yếu tố ảnh hưởng đến trẻ
suy dinh dưỡng tại phòng khám dinh dưỡng bệnh viện Nhi Trung ương, Luận án
thạc sỹ y học, Trường Đại Học Y Hà Nội.10. Trần Thị Thuý Hằng (2005), Nhận
xét một số yếu tố nguy cơ của bệnh Viêm phế quản phổi ở trẻ em dưới 5 tuổi tại
bệnh viện Nhi trung ương, Luận văn tốt nghiệp bác sỹ đa khoa.
11. Nguyễn Thị Hoa, Hoàng Thị Tín, Nguyễn Công Khẩn (2008), Tình trạng dinh
dưỡng và yếu tố nguy cơ suy dinh dưỡng của bệnh nhi nội trú bị bệnh cấp tính tại
bệnh viện Nhi Đồng 1. Tạp chí Dinh dưỡng và thực
phẩm, tập 4, số 3.
12. Nguyễn Thị Như Hoa (2011), Tình trạng dinh dưỡng và một số yếu tố liên
quan của trẻ em dưới 5 tuổi huyện Yên Thuỷ tỉnh Hoà Bình, Luận văn tốt nghiệp
Bác sĩ đa khoa.
13. Lê Thị Hợp, Huỳnh Nam Phương (2011), “Thốngnhất về phương pháp
đánh giá tình trạng dinh dưỡng bằng nhân trắc học”, Tạp chí dinh dưỡng và Thực
phẩm, số 7(2) tr.1-7.
14. Phạm Thị Thu Hương, Nguyễn Hoài Chân (2009), “Tỷ lệ SDD tại bệnh viện
Nhi trung ương theo phương pháp SGA” Tạp chí Nhi khoa, Tập 5, số 2, tr.1-5.
15. Lê Thị Hương (2007), “Điều kiện kinh tế hộ gia đình kiến thức, thực hành dinh
dưỡng của bà mẹ và tình trạng dinh dưỡng trẻ em tại một huyện miền núi Bắc
Trung Bộ”, Tạp chí y học thực hành, số 585, tr.114-117.
16. Nguyễn Công Khẩn (2008), Dinh dưỡng cộng đồng và an toàn vệ sinh thực
phẩm, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
17. Hà Huy Khôi (1997), Phương pháp dịch tễ học dinh dưỡng, Nhà xuất bản Y
học, tr.6-150.
18. Hà Huy Khôi, Nguyễn Công Khẩn, Nguyễn Thị Lâm (2000), Thực trạng và
giải pháp phòng chống SDD trẻ em. Một số công trình nghiên cứu về dinh dưỡng
và vệ sinh an toàn thực phẩm, Nhà xuất bản Y học Hà Nội, tr.44-50.19. Trương
Thị Hoàng Lan (2003), Thực hành nuôi conbằng sữa mẹ và cho trẻ ăn bổ sung của
các bà mẹ có condưới 2 tuổi tại xã Thi Sơn, huyện Kim Bảng, Hà Nam, Luận văn
tốt nghiệp Bác sĩ y khoa, Hà Nội tr.35-39.
20. Đặng Văn Nghiễm, Phạm Ngọc Khái (1999) Nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính và
thiếu dinh dưỡng ở trẻ em.Dinh Dưỡng và sức khoẻ trẻ em cộng đồng, Nhà xuất
bản Y học Hà Nội, tr.206-223.
21. Trịnh Bảo Ngọc (1999), Giá trị dinh dưỡng thức ăn bổ sung cho trẻ từ 4-9

4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
tháng tuổi tại xã Bình Tú thuộc tỉnh Quảng Nam, Luận văn thạc sỹ y học cộng
đồng, Trường Đại học Y Hà Nội.
22. Trần Quỵ (2009), Viêm phế quản phổi, Bài giảng nhi khoa tập I, Nhà xuất bản
Y học, tr.302-307.
23. Hoàng Đức Thịnh (2000), Tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến tình trạng dinh
dưỡng ở trẻ em <5 tuổi theo vùng khác nhau tại tỉnh Khánh Hoà 1996 tr245-247.
Một số chương trình nghiên cứu về dinh dưỡng và an toàn thực phẩm, Nhà xuất
bản Y học Hà Nội.
24. Hoàng Minh Thu và cộng sự (2003). “Một số yếu tố liên quan đến Viêm phổi ở
trẻ dưới 12 tháng”. Tóm tắt kỷ yếu công trình nghiên cứu nhi khoa-Hội nghị nhi
khoa lần thứ XVI, tr.60.
25. Nguyễn Trần Tuấn (2003), Nghiên cứu thực trạng dinh dưỡng bệnh tật và một
số yếu tố liên quan ở bà mẹ và trẻ em dưới 2 tuổi tại xã Việt Lâm, huyện Vị
Xuyên, tỉnh Hà Giang, Luận văn thạc sỹ y học, Trường Đại học Y khoa Thái
Nguyên, tr. 46.
26. Trường Đại học Y Hà Nội và Khoa y tế công cộng (2004) , Phương
pháp nghiên cứu khoa học trong Y học và sức khoẻ cộng đồng, Nhà xuất bản
Y học, Hà Nội.
27. Viện dinh dưỡng (1998), Album “Các món ăn thông dụng Việt Nam”, Viện
Dinh dưỡng, Hà Nội.28. Viện dinh dưỡng www.nutrition.org.vn, Số liệu điều tra
dinh dưỡng năm
2011.
29. Viện dinh dưỡng www.nutrition.org.vn, Số liệu thống kê về tình trạng dinh
dưỡng trẻ em qua các năm (1999-2010).
30. Nguyễn Thị Yến, Lưu Thị Mỹ Thục (2006). “Tìnhhình suy dinh dưỡng ở trẻ
em tại bệnh viện Nhi trung ương năm 2001 – 2002”, Tạp chí Dinh dưỡng và thực
phẩm, 2 (2): 35-4
MỤC LỤC Đánh giá nguycơ suy dinhdưỡng trên bệnh nhân viêm phổi bằng
phương pháp SGA (subjective global assessment)tại khoa Hô hấp bệnh viện Nhi
Trung ương năm 2011-2012
ĐẶT VẤN ĐỀ
…………………………………………………………………………………….. 1
CHƢƠNG 1: TỔNG
QUAN………………………………………………………………. 12
1.1. Những hiểu biết về
SDD…………………………………………………………… 12
1.1.1. Một số khái niệm về Dinh dưỡng……………………………………………

5. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
12
1.1.2. Nguyên nhân, hậu quả của SDD và các yếu tố liên quan. …………. 13
1.1.3. Tình hình SDD trên thế giới và ở Việt Nam ……………………………. 22
1.1.4. Các phương pháp đánh giá tình trạng dinh dưỡng trong bệnh
viện.
………………………………………………………………………………………
……. 25
1.2 Phƣơng pháp đánh giá dinh dƣỡng bằng SGA……………………………28
1.2.1. Định nghĩa
…………………………………………………………………………..28
1.2.2. Lịch sử nghiên cứu
………………………………………………………………. 28
1.2.3. Phương pháp đánh giá bằng công cụ SGA. …………………………….. 29
1.2.4. Một số các nghiên cứu theo phương pháp SGA ở trẻ em ………….. 32
CHƢƠNG 2: ĐỐITƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……… 33
2.1. Đốitƣợng nghiên cứu
………………………………………………………………. 33
2.1.1. Đốitượng nghiên
cứu……………………………………………………………33
2.1.2. Tiêu chuẩn chẩn đoán viêm phổi …………………………………………….
33
2.1.3. Tiêu chuẩn loại bệnh nhân
…………………………………………………….33
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu
…………………………………………………………. 33
2.2.1. Thiết kế nghiên
cứu……………………………………………………………… 33
2.2.2. Cỡ mẫu và cách chọn mẫu
…………………………………………………….34
2.2.3. Nội dung nghiên cứu
…………………………………………………………….34
2.2.4. Phương pháp thu
thập…………………………………………………………… 35
2.2.5. Chỉ số và cách đánh giá các chỉ số………………………………………….
41
2.3. Sai số và cách khống chế
…………………………………………………………..43
2.4. Xử lý và phân tích số

6. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
liệu…………………………………………………………. 43
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
……………………………………………44
1.1. Tình trạng dinh dƣỡng ở trẻ viêm phổi. …………………………………… 44
3.1.1 Tình trạng dinh dưỡng theo chỉ số nhân trắc. …………………………… 44
3.1.2. Tình trạng dinh dưỡng theo SGA……………………………………………
467
3.2 Tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến tình trạng dinh dƣỡng ở
trẻ viêm
phổi…………………………………………………………………………… 49
CHƢƠNG 4: BÀN LUẬN
…………………………………………………………………. 56
4.1. Tình trạng dinh dƣỡng của trẻ viêm phổi tại khoa hô hấp
Bệnh viện Nhi trung ƣơng……………………………………………………….. 56
4.2 Một số yếu tố liên quan đến tình trạng dinh dƣỡng của bệnh
nhân viêm phổi nằm viện theo SGA…………………………………………. 61
KẾT LUẬN
……………………………………………………………………………………….
68
KHUYẾN
NGHỊ………………………………………………………………………………..
70
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤ