Notes

1. Είναι, τελικά, το γράψιμο… terra incognita;
΢τεργίου Αντϊνθσ

2. Γενικά ςτοιχεία (tips) δθμιουργικισ γραφισ
΢θμεία ςτίξθσ:
 Άνω τελεία: α+ ςυμπλθρϊνει το νόθμα
β+ αντικζτει νοιματα
 Μονι παφλα: α+ τονίηει ό,τι βρίςκεται δεξιά τθσ
 Διπλι παφλα: α+ τονίηει ό,τι βρίςκεται ανάμεςά τθσ για να το προςζξει ο αναγνϊςτθσ
β+ δίνει μια επιπρόςκετθ πλθροφορία και αποτελεί ςχόλιο του ςυγγραφζα
 Παρζνκεςθ: είναι το ακριβϊσ αντίκετο με τθ διπλι παφλα, δθλαδι κλείνει μζςα τθσ κάτι μθ ςθμαντικό
αλλά ςυμπλθρωματικό
 Ειςαγωγικά α+ παρακζτει αυτοφςια ο ςυγγραφζασ τα λόγια κάποιου (ipsissima verba)
β+ επίκλθςθ ςτθν αυκεντία
γ+ μεταφορικι χριςθ λόγου-ςυνυποδιλωςθ
δ+ ειρωνικι απόχρωςθ λόγου
ε+ τίτλοσ, επίςθμθ ονομαςία π.χ. οργανιςμοφ
 Ερωτθματικό: α+ νοηματικά: δρομοδείκτθσ προβλθματιςμοφ του αναγνϊςτθ
β+ δομικά: μετάβαςθ από το ζνα κζμα ςτο άλλο
γ+ υφολογικά: δίνει τθν αίςκθςθ τθσ προφορικότθτασ και τθσ οικειότθτασ ανάμεςα ςτον
ςυγγραφζα και τον αναγνϊςτθ
 Αποςιωπθτικά: α+ ςχιμα παραςιϊπθςθσ που μπορεί να δθλϊνει ειρωνεία ι να εκφράηει υπαινιγμό
β+ απλϊσ να παραλείπεται ζνα τμιμα του κειμζνου. Σότε υπάρχουν και αγκφλεσ *…+
 Πλαγιοκάκετοσ / slash:
α+ και (διευρφνει το νόθμα τθσ 1θσ
λζξθσ: δθμοςιογραφικό/ερμθνευτικό άρκρο)
β+ ι (αυτόσ/αυτι)
γ+ cum (< λατινικά= μαηί: το γραφείο/ςαλόνι: δθλαδι χρθςιμοποιείται ο χϊροσ διπλά)
΢υνοχι κειμζνου1
: ςφνδεςθ κειμζνου με ςυνδετικζσ λζξεισ που δθλϊνουν αντίκεςθ, προςκικθ, αιτία, χρόνο…
΢υνεκτικότθτα: αλλθλουχία και νοθματικι ςφνδεςθ ανάμεςα ςτισ περιόδουσ κάκε § και ανάμεςα ςτισ §§ και
ςτον κεντρικό νοθματικό άξονα του κειμζνου (που τισ περιςςότερεσ φορζσ δθλϊνεται ςτον τίτλο)
Υφοσ2
κειμζνου: παρατθρϊ
α+ λζξεισ (ουςιαςτικά, επίκετα, ριματα…. λόγιεσ, κακθμερινζσ…)
β+ προτάςεισ (μακροπερίοδοσ λόγοσ, μικρζσ υπαινικτικζσ φράςεισ, ελλειπτικζσ…)
γ+ γραμματικά πρόςωπα (δεσ παρακάτω)
δ+ ςχιματα λόγου (αςφνδετο, πολυςφνδετο…)
ε+ ςτίξθ (δεσ παραπάνω)
Γραμματικά πρόςωπα:
α’ ενικό: μαρτυρία, κατάκεςθ άποψθσ, φφοσ οικείο και εξομολογθτικό
α’ πληθυντικό: ςυλλογικότθτα, ςυνευκφνθ, επικαιρότθτα με τθν ζννοια ότι ο ςυγγραφζασ παρουςιάηεται ωσ
εκπρόςωποσ μιασ γενιάσ
β’ πρόςωπο (ενικό ι πλθκυντικό): προφορικότθτα και ψευδαίςκθςθ διαλόγου ςυγγραφζα - αναγνϊςτθ, επομζνωσ
και ηωντάνια, κακολικότθτα (ιςχφει για όλουσ)
γ’ πρόςωπο: γενικι αλικεια, αντικειμενικότθτα, αποςταςιοποίθςθ
1
Κειμενικζσ λειτουργίεσ:
Πλθροφορθτικότθτα, Καταςταςιακότθτα, ΢υνοχι, ΢υνεκτικότθτα, Προκετικότθτα, Διακειμενικότθτα, Αποδεκτότθτα
2
Υφοσ: ρυκμόσ των ιχων και ρυκμόσ διαδοχισ εικόνων, εννοιϊν και ψυχικϊν διακζςεων

3. Περίλθψθ: 3
+ + ]
[ [εξωκειμενικά ςτοιχεία] [νοηματικοί άξονεσ [ςυνοχή νοηματικών αξόνων: όχι τεχνθτι!]
και παράφραςη ςτοιχείων που καταλαβαίνω]
Πρόλογοσ4
άρκρου5
: α+ φανταςία: αφόρμθςθ από τυχαίο περιςτατικό, ζρευνα, ςτατιςτικζσ
β+ αναδρομή ςτο παρελκόν και ςφγκριςθ με το παρόν
γ+ ζνταξη ηθτοφμενου ςε ευρφτερο πλαίςιο
Πρόλογοσ ομιλίασ, επιςτολισ6
(funnel introduction)
α] πρόςεξισ [ςτθν επιςτολι προτάςςω τθν αφορμι: «Με αφορμι τα τελευταία γεγονότα...]
β] who am Ι ? + εφνοια /captatio benevolentiae [επίκλθςθ ςτο ικοσ των αποδεκτϊν που
κα δείξουν ενδιαφζρον και ςτο ικοσ το δικό μου που με παρακίνθςε να μιλιςω προφορικά ι γραπτά για το κζμα+
γ+ ευμάκεια /propositio [παραφράηω τα ηθτοφμενα+
Κφριο μζροσ:
Υλικός τομέας
Πμευματικός τομέας
Ψυχολογικός τομέας
Ηθικοκοιμωμικός τομέας
Επίλογοσ: +
[αιςιοδοξία] [ςυμβολή τησ παιδείασ]
Δομικά μζρθ παραγράφου:
κεματικι περίοδοσ (μερικζσ φορζσ οι 2 πρϊτεσ περίοδοι) – λεπτομζρειεσ – κατακλείδα (μπορεί να παραλείπεται)
΢υλλογιςτικι πορεία § ι κειμζνου: παραγωγι Ο-ο επαγωγι ο-Ο αναλογία ο-ο
Σρόποι ανάπτυξθσ § : παςαι ςόδαι *παραδείγματα, αναλογία, ςφγκριςθ/αντίκεςθ, αιτιολόγθςθ,
ςυνδυαςμόσ, οριςμόσ, διαίρεςθ, αίτιο-αποτζλεςμα+
΢φνταξθ παραγράφου: α+ βλζπω τθν πρόταςθ από ψθλά ςαν από drone, προςπακϊντασ να βρω ζναν
ςφντομο και περιεκτικό τίτλο για αυτιν (κεντρικό κζμα)
β+ κζτω ερωτιματα ςτον εαυτό μου (τι, γιατί, πϊσ)
γ+ αποφαςίηω ποιον τρόπο ανάπτυξθσ § κα χρθςιμοποιιςω για τθν ανάλυςι τθσ
3
Η ειςαγωγι τθσ περίλθψθσ είναι προτιμότερο να ξεκινά με αναφορά ςτον ςυγγραφζα ι ςτο κείμενο. Μια ειςαγωγι
κατευκείαν από τισ πλθροφορίεσ του κειμζνου είναι και αυτι αποδεκτι με τθ λογικι ότι ο μακθτισ ταυτίηεται με τον
ςυγγραφζα του κειμζνου, ο οποίοσ επιχειρεί να πυκνϊςει (Οδθγίεσ για τθ διδαςκαλία των φιλολογικϊν μακθμάτων ςτο Γενικό
Λφκειο, ςχ. ζτοσ 2008-2009, ςελ. 125). Η περίλθψθ ςτθρίηεται γενικϊσ ςτθν ικανότθτα παράφραςθσ (ςυνωνυμία, αντωνυμία,
υπερωνυμία)
4
Πάντα ςτον πρόλογο υπάρχουν παραφραςμζνα τα δεδομζνα τθσ εκφϊνθςθσ του κζματοσ τθσ παραγωγισ λόγου
5
΢το άρκρο και ςτο δοκίμιο δεν ξεχνϊ τίτλο *ςτο άρκρο ςε ςχολικι εφθμερίδα ο τίτλοσ να είναι παιγνιϊδθσ, υπαινικτικόσ, με
ςθμεία ςτίξθσ…(πρόςεξισ)]
6
Δεν ξεχνϊ τθν προςφϊνθςθ και τθν αποφϊνθςθ *ςτθν ανοιχτι επιςτολι: Αγαπθτι ςφνταξθ----Ευχαριςτϊ για τθν φιλοξενία
ςασ+.
Άτομο
Κοιμωμία
Πμευματικοί άμθρωποι
Οικογέμεια
Σχολείο
κοιμωμία

4. Προτεινόμενα βιματα ‘αντιμετϊπιςθσ’ κριτθρίων ζκκεςθσ:
1ο
: Αρικμϊ τισ παραγράφουσ του κειμζνου, ζτςι ϊςτε να αποδελτιϊςω αργότερα δίπλα ςε κάκε
παράγραφο τα ηθτοφμενα των αςκιςεων τθσ ενότθτασ Β
2ο
: Κείμενο: κοιτάηω τον τίτλο και τθν προζλευςθ του κειμζνου (ματάκια πάνω – ματάκια κάτω) και
παίρνω μια ιδζα για το κζμα και το είδοσ του αρχικοφ κειμζνου
3ο
: Γ1 Παραγωγι λόγου: διαβάηω το τμιμα αυτό, το οποίο ςυνδζεται πάντοτε με το αρχικό κείμενο και
ςχθματίηω μια ιδζα για αυτό. Αποδελτιϊνω τα δεδομζνα (για χριςθ τουσ ςτον πρόλογο) και τα ηθτοφμενα
(για να εντοπίςω ςτο κείμενο που μου δίνουν πλθροφορίεσ/ιδζεσ που ενδεχομζνωσ κα με βοθκιςουν
ςτθν παραγωγι λόγου)
4ο
: Β1 ΢ωςτό – Λάκοσ (αν δεν υπάρχει άςκθςθ με ανάπτυξθ παραγράφου): οι προτάςεισ που μου
δίνονται ςυνικωσ αποτελοφν νοθματικοφσ άξονεσ του κειμζνου. Απαντϊ αρχικά πρόχειρα με βάςθ τθν
κοινι λογικι και ςχθματίηω μια ιδζα για το περιεχόμενο του αρχικοφ κειμζνου. ΢τθ ςυνζχεια
υπογραμμίηω ςτισ δοςμζνεσ προτάςεισ τισ λζξεισ εκείνεσ (ανάβω φλασ) που κεωρϊ ότι ςτθρίηουν το
νόθμα τθσ πρόταςθσ και πιςτεφω ότι κα τισ βρω ςτο αρχικό κείμενο αυτοφςιεσ ι παραφραςμζνεσ (π.χ.
αυταρχικά κακεςτϊτα → δεςποτικι διοίκθςθ)
5ο
: Ερωτιςεισ ενότθτασ Β: αποδελτιϊνω δίπλα ςε κάκε παράγραφο του αρχικοφ κειμζνου τα ηθτοφμενα
των ερωτιςεων τθσ ενότθτασ Β (ςυνϊνυμα: = , αντϊνυμα: ≠, τρόποι ανάπτυξθσ §: πάςαι ςόδαι κ.α.)
6ο
: Κείμενο: διαβάηω το κείμενο που μου δίνεται δφο φορζσ. Σθν 1θ
φορά το διαβάηω γριγορα για μζνα,
ενϊ τθ 2θ
φορά για να απαντιςω ςτισ ερωτιςεισ του κριτθρίου: διαβάηω παράγραφο - παράγραφο
προςπακϊντασ να απαντιςω ςε όποια ερϊτθςθ ζχω αποδελτιϊςει δίπλα και μζςα ςτθν παράγραφο από
τθν ενότθτα Β και ταυτόχρονα εφαρμόηω τισ τεχνικζσ περίλθψθσ για τθν ερϊτθςθ Α (δεσ tips)

5. Αποκθςαυριςμόσ ιδεϊν7
1. Ακλθτιςμόσ:
 Ακλθτικό ιδεϊδεσ:
 Ο άνκρωποσ πιςτεφει ςτον εαυτό του, το ςϊμα του, το πνεφμα του, το ικοσ του, τθν δθμοκρατικι
ιςότθτα, τθν οικουμενικι ειρινθ → ζτςι γίνεται υπεφκυνα (για τον εαυτό του και τουσ άλλουσ)
ελεφκεροσ.
 Εκφυλιςμόσ ακλθτικοφ ιδεϊδουσ:
 Βία (κυρίωσ ςτο ποδόςφαιρο, θ οποία προβάλλεται από τα ΜΜΕ που αποςιωποφν τα αίτια που
γεννοφν τθ βία: τθν κοινωνικι αδικία, τθν περικωριοποίθςθ, τθν πτϊςθ των θκικϊν αξιϊν)
 Ντόπινγκ
 Εγωκεντριςμόσ – αλαηονεία
 Επαγγελματιςμόσ (επομζνωσ ο ακλθτισ ετεροκακορίηεται από μθχανιματα και ειδικοφσ)
 Οικονομικό κζρδοσ ωσ κίνθτρο εναςχόλθςθσ με τον ακλθτιςμό
2. Ανεργία:
Ενεργθτικι αντιμετϊπιςι τθσ με:
 Ενεργοποίθςθ ανζργων:
 ΢υμμετοχι ςε εκπαιδευτικά προγράμματα αυτοβελτίωςθσ ςε γνϊςεισ και δεξιότθτεσ
 ΢υμμετοχι ςε προγράμματα παράλλθλθσ μακθτείασ, όπου κάποιοσ δουλεφει μακαίνοντασ
ταυτόχρονα, ενϊ ο εργοδότθσ του επιδοτείται από το κράτοσ
 ΢υμμετοχι ςε προγράμματα ςυμβουλευτικισ, όπου υπάρχει ενθμζρωςθ για τα επαγγζλματα που
υπάρχουν και για τα επαγγζλματα του μζλλοντοσ, και γίνεται, επίςθσ, προςπάκεια ανακάλυψθσ
κλίςεων και δεξιοτιτων
 Φοίτθςθ ςε ςχολεία 2θσ ευκαιρίασ προκειμζνου να αποκτθκοφν βαςικζσ γνϊςεισ ςε περίπτωςθ
που κάποιοσ δεν είχε τθν ευκαιρία ςε νεαρότερθ θλικία να αποκτιςει
 Προςπάκεια αυτοαπαςχόλθςθσ με τθ ςωςτι κακοδιγθςθ και τθν απαραίτθτθ κρατικι επικουρία:
επιδοτιςεισ, χαμθλότοκα δάνεια, μείωςθ γραφειοκρατίασ
 Ενεργοποίθςθ πολιτείασ:
 Μακροχρόνια εκπαιδευτικι πολιτικι: ζρευνεσ και προβλζψεισ για επαγγζλματα που κα
χρειαςτοφν ςτο μζλλον
 Αλλαγι νοοτροπίασ όλων μασ και αποφυγι κατθγοριοποίθςθσ των επαγγελμάτων ςε ανϊτερα –
κατϊτερα, πνευματικά – χειρωνακτικά (χρειάηονται και αυτά κρίςθ και φανταςία, δίνουν μορφι
ςτισ πνευματικζσ ςυλλιψεισ, τα τεχνικά μζςα κάνουν δυνατι τθν άςκθςθ διανοθτικοφ ζργου).
 ΢υνεργαςία φορζων και κρατϊν: θ ανεργία είναι ζνα ςφνκετο πρόβλθμα, μθ ενδθμικό αλλά
παγκόςμιο
3. Ανκρϊπινα δικαιϊματα:
 Είδθ ανκρϊπινων δικαιωμάτων:
 Ατομικά: ηωισ, ελευκερίασ, περιουςίασ
 Κοινωνικά: εργαςία, παιδεία, κοινωνικι αςφάλιςθ, ίςθ αμοιβι, ςυνδικαλιςμόσ, ςυμμετοχι ςε
πολιτιςτικζσ εκδθλϊςεισ
7
Κανονικά τισ ιδζεσ μου - ακολουκϊντασ τθν ςωκρατικι μαιευτικι μζκοδο - τισ βρίςκω ςτα «ςυρταράκια» μου:
- Τλικόσ - Πνευματικόσ - Ψυχολογικόσ - ΗκικοΚοινωνικόσ τομζασ
- Οικογζνεια - ΢χολείο - Κοινωνία
- Άτομο - Κοινωνία - Πνευματικοί άνκρωποι

6.  ΢υλλογικά δικαιϊματα: κακαρό περιβάλλον, διαχείριςθ πλουτοπαραγωγικϊν πθγϊν ενζργειασ,
δικαίωμα ςτθν ανάπτυξθ, ειρινθ, αςφάλεια
 Παραβίαςθ ανκρϊπινων δικαιωμάτων:
Αναπτυςςόμενεσ χϊρεσ Αναπτυγμζνεσ χϊρεσ
μθ δθμοκρατικά κακεςτϊτα Παραβίαςθ ιδιωτικισ ηωισ με πρόςχθμα τθν αςφάλεια
Καταπίεςθ γυναικϊν Παραβίαςθ του δικαιϊματοσ ςε ζνα κακαρό περιβάλλον
Ζλλειψθ τροφισ, ςτζγθσ, πόςιμου νεροφ Ανεργία
Ζλλειψθ φαρμάκων και ιατρικισ περίκαλψθσ Σρομοκρατία (μθ ελεφκερθ διακίνθςθ)
Αναλφαβθτιςμόσ Παραπλθροφόρθςθ (μθ ζγκυρθ ενθμζρωςθ)
Εξαντλθτικι εργαςία με χαμθλζσ αμοιβζσ Μυςτικζσ φυλακζσ
Παιδικι εργαςία, καταπάτθςθ δικαιωμάτων παιδιοφ Παραβίαςθ δικαιωμάτων κατθγορουμζνων
Παραβίαςθ δικαιωμάτων κοινωνικϊν και κρθςκευτικϊν
μειονοτιτων
Αδιαφάνεια των κρατικϊν μθχανιςμϊν
Αςτυνόμευςθ και θλεκτρονικι καταγραφι παράνομων
μεταναςτϊν ι προςφφγων (αντί τθσ εφαρμογισ πολιτικισ
ζνταξθσ ςτθ νζα κοινωνία και αντιμετϊπιςθσ των λόγων για τουσ
οποίουσ κάποιοσ αναγκάηεται να φφγει από τθν πατρίδα του)
4. Ανκρωπιςμόσ:
 Είναι:
≠ ≠
||
 Γιατί χρειάηεται ςτισ μζρεσ θ καλλιζργεια του ανκρωπιςτικοφ πνεφματοσ;
 Τλιςμόσ, αγεφφρωτο χάςμα πλοφτου - φτϊχειασ
 Θεοποίθςθ τεχνολογίασ
 Αποξζνωςθ ςτθ ηωι των μεγαλουπόλεων
 Παραβίαςθ ανκρϊπινων δικαιωμάτων
 Αδράνεια διεκνϊν οργανιςμϊν
 Καλλιζργεια ανκρωπιςτικοφ πνεφματοσ ςτο ςχολείο:
 Προϊκθςθ και εμβάκυνςθ ανκρωπιςτικϊν επιςτθμϊν
 Εκελοντιςμόσ
 Μακθτικζσ κοινότθτεσ: μακαίνει κάποιοσ να επιλφει προβλιματα και να βοθκά
 ΢υηθτιςεισ
 Ο ςφγχρονοσ «ανκρωπιςμόσ»:
 Εξ αποςτάςεωσ
 Μικροευεργεςίεσ και περιςταςιακι βοικεια
 ΢τόχοσ θ προςωπικι απο-ενοχοποίθςθ και θ ςίγαςθ τθσ φωνισ τθσ ςυνείδθςισ μασ
Ατομικιςμόσ
Εκνικιςμόσ
Ανκρωπιςμόσ:
- ο άνκρωποσ ςυνάνκρωποσ
- Αναγζννθςθ: προςπάκθςε να κάνει τον
άνκρωπο ευαίςκθτο απζναντι ςτουσ άλλουσ
- Διαφωτιςμόσ: κακιζρωςε τα ανκρϊπινα
δικαιϊματα
Μαηοποίθςθ

7.  Ο χαρακτθριςμόσ μιασ κρίςθσ ωσ ανκρωπιςτικισ κρφβει τα βακφτερα πολιτικά και κοινωνικά αίτια:
π.χ. πρόςφυγεσ = ανκρωπιςτικι κρίςθ = τελικό ςτάδιο, ενϊ δεν ψάχνουμε να βροφμε τισ αιτίεσ!
 «Εμείσ οι εχκροί τθσ φιλανκρωπίασ δεν κζλουμε να ταυτίςουμε τον άνκρωπο με τθ δυςτυχία, που
θ φπαρξι τθσ είναι αίςχοσ για εμάσ. Πολφ ευαίςκθτοι ςτθν αδυναμία μασ δεν κα παραδεχκοφμε
ποτζ ότι ο άνκρωποσ μπορεί να είναι αντικείμενο ελζουσ»
5. Βία:
 Είναι:
 Οικογενειακι: ςωματικι, λεκτικι, ψυχολογικι
 Κοινωνικι: ρατςιςμόσ, φτϊχεια, ανεργία, κινδυνολογία πολιτικϊν, φανατιςμόσ, εκφοβιςμόσ
(bulling), κεωρία των ςπαςμζνων παρακφρων (θ αρχικι εγκατάλειψθ ενόσ χϊρου οδθγεί ςτθν
απόλυτθ εγκατάλειψι του, αν δεν γίνει άμεςα κάποια προςπάκεια αποκατάςταςθσ των αρχικϊν
ηθμιϊν)
 ΢χολικι(bulling) και αντιμετϊπιςι τθσ:
 Διαμόρφωςθ κλίματοσ επικοινωνίασ και εμπιςτοςφνθσ ανάμεςα ςε εκπαιδευτικοφσ και
μακθτζσ, εκπαιδευτικοφσ και γονείσ
 Αξιοποίθςθ κεςμοφ μακθτικϊν ςυμβουλίων για τθν αντιμετϊπιςθ κρίςεων: δθμιουργία
ομάδων φιλίασ ι διαμεςολάβθςθσ
 Ενθμζρωςθ μακθτϊν ςχετικά με τον ςεβαςμό και τθν προςταςία των δικαιωμάτων και
διοργάνωςθ εκδθλϊςεων ενθμζρωςθσ, ςυηιτθςθσ ι εκκζςεων που προάγουν τισ
ειρθνικζσ ςχζςεισ και τθν εγριγορςθ όλων
 Ομαδικζσ δραςτθριότθτεσ που καλλιεργοφν ςτενότερεσ ςχζςεισ και δεςμοφσ ςυνεργαςίασ
ανάμεςα ςτουσ μακθτζσ: ομάδεσ ακλθτιςμοφ, ιςτολογίου, περιοδικοφ, εφθμερίδασ
 Διακρατικι: πόλεμοσ, οικονομικι πίεςθ αναπτυγμζνων χωρϊν προσ τισ αναπτυςςόμενεσ χϊρεσ
μζςω δανειςμοφ
 Η ςφγχρονθ βία μζςα από μια… κετικι ματιά: ο άνκρωποσ ςτθν εξζλιξι του, εκτόσ από τθ γνωςτικι και
βιοτικι βελτίωςθ που ςθμείωςε, βελτιϊκθκε και:
 κοινωνικά, κακϊσ γίνονται λιγότεροι πόλεμοι ςε ςχζςθ με το παρελκόν και επιλζγεται ο διάλογοσ
και θ ειρθνικι ςυνφπαρξθ
 θκικά, γιατί νιϊκει τφψεισ και απολογείται για τθ χριςθ βίασ
 πολιτικά, γιατί, όταν οι πολιτικοί χρθςιμοποιοφν βία, τθ δικαιολογοφν με το ςκεπτικό ότι τθν
χρθςιμοποίθςαν είτε ωσ άμυνα είτε ωσ τθν τελευταία τουσ επιλογι
6. Γλϊςςα + Εξουςία/Ιδεολογία
 Λόγοσ: προνόμιο του ανκρϊπου:
Άνκρωποσ Άλλοι ηϊντεσ οργανιςμοί
Λόγοσ: ομιλία και ςκζψθ Λόγοσ: φωνι, άναρκρθ κραυγι
Λόγοσ: discourse: μζςο επικοινωνίασ,
καλλιζργειασ ςκζψθσ, ικουσ, αιςκθτικισ,
δθμιουργίασ πόλεων και πολιτιςμοφ
(“Πολιτικά” Αριςτοτζλθ, ενότθτα 13θ
)
Λόγοσ: voice
 Η γλϊςςα ωσ μζςο:
 τθσ πολιτικισ: ‘άδικοσ’ λόγοσ, προπαγάνδα, κινδυνολογία, λαςπολογία, ξφλινοσ λόγοσ,
παραμόρφωςθ εννοιϊν ( γενοκτονία Ποντίων vs Εκνοκάκαρςθ // man – woman)
 τθσ κρθςκείασ: διαμόρφωςθ ςυνειδιςεων
 των Μ.Μ.Ε.: προβολι προτφπων, αντιπροτφπων και αξιϊν ι ςυμφερόντων (διαφιμιςθ)

8.  του διαδικτφου, των Μζςων κοινωνικισ δικτφωςθσ: παραπλάνθςθσ (ψευδείσ ειδιςεισ),
προϊκθςθσ ςυμφερόντων, τάςεων, ζκφραςθσ διαφορετικότθτασ (greeklish)
 τθσ δθμόςιασ διοίκθςθσ: απομακρφνει τον πολίτθ από το κράτοσ και του δθμιουργεί αρνθτικά
αιςκιματα για αυτό, γραφειοκρατικι γλϊςςα: gobbledygook < θχομιμθτικι από τον ιχο γαλοποφλασ
language of bureaucracy)
 τθσ εκπαίδευςθσ: θ εξουςιαςτικι γλϊςςα τθσ εκπαίδευςθσ προκαλεί τθν αντιεξουςιαςτικι
γλϊςςα του μακθτι
 τθσ τζχνθσ: όταν θ τζχνθ κινθτοποιεί τισ μάηεσ
 τθσ βίασ: λεκτικι βία, εκφοβιςμόσ, παντοδυναμία γλϊςςασ (θ γλϊςςα κόκαλα δεν ζχει και
κόκαλα τςακίηει). Αλλά και θ ςιωπι εκτρζφει τθ βία: όταν δεν χρθςιμοποιϊ τθ γλϊςςα για να
εκφράςω τα ςυναιςκιματά μου και τισ ςκζψεισ μου, τότε χρθςιμοποιϊ βία και γιγαντϊνω τον
κυμό μου
 Η γλϊςςα ωσ ιδεολογία:
 Η γλϊςςα δεν είναι ιδεολογικά ακϊα: man – woman (θ ςφηυγοσ του άντρα) // γενοκτονία –
εκνοκάκαρςθ
 Είναι απζραντθ και πρωτεϊκι, τα όριά τθσ είναι τα όρια τθσ ςκζψθσ μασ και των προκζςεϊν μασ
 Η γλϊςςα μπορεί να διαβρϊςει και να κακοποιιςει τισ ζννοιεσ:
- βία (-) ↔ αγϊνασ διεκδίκθςθσ! (+)
*θ φυςικι βία κανονικά είναι κάτι αρνθτικό, αλλά, όταν χρθςιμοποιείται για τθν
διεκδίκθςθ πολιτικϊν αιτθμάτων (τρομοκρατία) βαφτίηεται κετικά ωσ αγϊνασ
διεκδίκθςθσ!]
- επανάςταςθ (-) ↔ μεταρρφκμιςθ! (+)
[θ επανάςταςθ κανονικά είναι ζνοπλθ και δεν νοείται ειρθνικι επανάςταςθ, αλλά,
όταν εξυπθρετεί ςυμφζροντα, βαφτίηεται κετικά ωσ μεταρρφκμιςθ!+
- αναρχία(-) ↔ δθμοκρατία! (+)
*όταν ταυτίηουμε τθν αναρχία με τθ δθμοκρατία (θ οποία, κατά τον Σςόρτςιλ, είναι ζνα
προβλθματικό πολίτευμα, αλλά θ ανκρωπότθτα δεν ζχει εφεφρει μζχρι ςτιγμισ κάτι
καλφτερο), παρουςιάηοντασ μόνο τα ελαττϊματα τθσ δθμοκρατίασ, προκαλοφμε τθν
εμφάνιςθ εκνικιςτικϊν και ακραίων ιδεολογιϊν και τάςεων]
7. Διάλογοσ:
 Μορφζσ διαλόγου:
 Ανάμεςα ςε ανκρϊπουσ, ςε κράτθ
 με τον εαυτό μασ, με ζνα ζργο τζχνθσ
 με τθν πραγματικότθτα
 Προχποκζςεισ διαλόγου:
Αντικειμενικζσ προχποκζςεισ Τποκειμενικζσ προχποκζςεισ
Δθμοκρατία
Ελευκερία λόγου
Επάρκεια πλθροφοριϊν
΢εβαςμόσ ςτουσ ςυνομιλθτζσ
Ειλικρίνεια
΢αφινεια και ακρίβεια ςτον λόγο
Θεματικι ενότθτα
Ζλλειψθ δογματιςμοφ και προκαταλιψεων
Παρόμοιο πνευματικό επίπεδο
Τζχνθ χρειάηεται για να κάνεισ διάλογο. Τζχνθ χρειάηεται για να τον ςταματάσ εγκαίρωσ, όταν γίνεται
άγονοσ και εριςτικόσ. Ο καλόσ ςυηθτθτισ ξζρει και τα δφο.

9. 8. Διαφιμιςθ:
 Γιατί θ διαφιμιςθ ςτοχεφει ςτα παιδιά:
 Σουσ αρζςουν θ τθλεόραςθ και τα ψθφιακά μζςα ενθμζρωςθσ (κυρίωσ λόγω αςτικοποίθςθσ και
φόβου να παίξουν ζξω από το ςπίτι)
 Πείκονται εφκολα, κακϊσ δεν ζχουν αναπτφξει ακόμθ κριτικι ςκζψθ για να διακρίνουν το ψζμα
από τθν αλικεια
 Επθρεάηουν τουσ γονείσ τουσ, οι οποίοι ςυχνά νιϊκουν ενοχζσ, γιατί αςχολοφνται λίγο μαηί τουσ
 Ζχουν χαρτηιλίκι και μποροφν να αγοράςουν μόνα τουσ κάτι
 Είναι οι αυριανοί καταναλωτζσ
 Γιατί θ διαφιμιςθ ςτοχεφει ςτισ γυναίκεσ:
 Παρακολουκοφν περιςςότερθ τθλεόραςθ, αν είναι νοικοκυρζσ
 Διαχειρίηονται τον οικογενειακό προγραμματιςμό
 Είναι φιλάρεςκεσ ακολουκϊντασ τα πρότυπα τθσ εποχισ
9. Εκνικιςμόσ:
 Είναι:
= ≠
 Εκνικιςμόσ και μειονότθτεσ:
 οι μειονότθτεσ παραςφρονται από εκνικιςτικζσ απόψεισ και επιδιϊκουν τθ δθμιουργία μικρϊν
νζων «ανεξάρτθτων» κρατιδίων, εφκολα χειραγωγιςιμων, εξυπθρετϊντασ ουςιαςτικά τα
ςυμφζροντα των δυνατϊν κρατϊν που επιδιϊκουν τθ δθμιουργία τουσ
 Εκνικιςμόσ και βία:
 Χρθςιμοποιείται βία για να καταπολεμθκοφν οι εκνικιςτικζσ τάςεισ
 Επεμβαίνουν οι διεκνείσ οργανιςμοί ςτισ εςωτερικζσ υποκζςεισ μιασ χϊρασ για να καταςτείλουν
εκνικιςτικά κινιματα
 Η ακωότθτα (;) του εκνικιςμοφ:
Ο εκνικιςμόσ ξεκινά και διαμορφϊνεται με
 Σον τρόπο διδαςκαλίασ τθσ ιςτορίασ
 Σον τρόπο ερμθνείασ τθσ κρθςκείασ
 Σα νανουρίςματα
 Σα παραμφκια
Φανατιςμόσ Παγκοςμιοποίθςθ
΢ε ζναν παγκοςμιοποιθμζνο
κόςμο θ άνοδοσ του διεκνοφσ
εκνικιςμοφ (international
nationalism)αποτελεί ζνδειξθ
αποτυχίασ του οράματοσ τθσ
παγκοςμιοποίθςθσ
Εκνικιςμόσ:
μορφι ρατςιςμοφ:
- πιςτεφει ςτθ
υπεροχι ενόσ
ζκνουσ
- κατθγορεί και
υπονομεφει τθν
αξία των άλλων
εκνϊν

10.  Αντιμετϊπιςθ εκνικιςτικϊν τάςεων:
 Άτομο: μζςω τθσ παιδείασ οδθγείται ςτθν καλλιζργεια του κοινωνικοφ ενδιαφζροντοσ, ςτθν
απόρριψθ του ρατςιςμοφ και ςτθν αποφυγι επθρεαςμοφ του από τθν προπαγάνδα
 Κοινωνία:
- ΢οβαρι μεταναςτευτικι πολιτικι
- Προςταςία δικαιωμάτων των μειονοτιτων
- Διάλογοσ για άμβλυνςθ ιςτορικϊν διαφορϊν
 Πνευματικοί άνκρωποι: προβολι αρνθτικϊν του εκνικιςμοφ και επιδίωξθ ςυνεργαςίασ και
ςυνεννόθςθσ ανάμεςα ςτουσ «αντιπάλουσ»
10. Επιςτιμθ – Σεχνολογία:
 Επιςτιμθ και Ηκικι:
Επιςτιμθ Ηκικι
Θεωρεί ότι θ αλικεια είναι αντικειμενικι Θεωρεί ότι θ αλικεια είναι υποκειμενικι
Οι μθχανζσ δεν ςκζφτονται, αλλά εκτελοφν ό,τι
τισ προγραμματίηουν να κάνουν, ακόμθ κι αν
αυτό είναι λάκοσ
Ο άνκρωποσ ςκζφτεται και βελτιϊνεται, δεν
πρζπει να κεοποιεί τθ μθχανι, αλλά να τθ
κεωρεί εργαλείο που τον βοθκά
Όμωσ θ επιςτήμη πρζπει να ςυνδζεται και να ςτθρίηεται ςτθν ηθική, γιατί αλλιϊσ μπορεί να
οδθγθκεί ςε κθριωδίεσ: θ χριςθ τθσ πυρθνικισ ενζργειασ χωρίσ θκικι οδιγθςε ςτθ Χιροςίμα
 Βιοτεχνολογία:
 ΢τθρίηεται ςε προθγμζνεσ τεχνικζσ αναπαραγωγισ φυτϊν και αναςυνδυαςμοφ του DNA
 Οδθγεί ςε βιϊςιμθ ανάπτυξθ, περιβαλλοντικι προςταςία και περιοριςμό του προβλιματοσ του
υποςιτιςμοφ ςτον κόςμο
 Γραφειοκρατία:
 θ χριςθ τθσ τεχνολογίασ απλοποιεί τθ γραφειοκρατία και διαςταυρϊνει ςτοιχεία
 το κράτοσ απαςχολεί λιγότερουσ υπαλλιλουσ
 ο πολίτθσ δεν ταλαιπωρείται για τισ υποκζςεισ του
 Διαδίκτυο:
Θετικά τεχνολογίασ πλθροφορικισ και επικοινωνίασ Αρνθτικά τεχνολογίασ πλθροφορικισ και επικοινωνίασ
Βοθκά τθν εργαςία, τον τουριςμό Εκιςμόσ από υπερβολικι χριςθ
Βοθκά τθν εκπαίδευςθ Αρρϊςτια ςυχνοτιτων
Βοθκά τθν επικοινωνία Απάτεσ, απϊλεια προςωπικϊν δεδομζνων, αποπλάνθςθ
ανθλίκων
Βοθκά τθν ανταλλαγι ιδεϊν, τθν ενθμζρωςθ Διάδοςθ ψευδϊν ειδιςεων
Δείτε και ςημειώςεισ:
Κοινωνική Ομάδα: Η δφναμη τησ κοινωνικήσ ομάδασ
Τπερπλθροφόρθςθ:
- Αποςπά τθν προςοχι μασ
- Μειϊνει τθν αποδοτικότθτά
μασ και ψαλιδίηει τον χρόνο
μασ
- Μειϊνει τθ δθμιουργικότθτά
μασ και μασ κάνει κακόκεφουσ
- Ανάγκθ κριτικισ ματιάσ και
ανάπτυξθσ λογιςμικϊν που να
φιλτράρουν τθ ροι
πλθροφοριϊν (spam)
Απαραίτθτθ θ ολιςτική αντιμετώπιςη των κετικϊν και των αρνθτικϊν μζςω τθσ γνϊςθσ και τθσ εκπαίδευςθσ. Στο
ςχολείο απαραίτθτθ είναι θ διδαςκαλία τθσ αςφάλειασ ςτο διαδίκτυο και θ κριτική αντιμετώπιςη τθσ πλθροφορίασ

11. (c.r.a.p. detection: πόςο πρόςφατθ, αντικειμενικι, αυκεντικι είναι θ είδθςθ και ποιουσ ςτόχουσ ζχει: Currency –
Reliability - Authority - Purpose)
 Κλωνοποίθςθ (δθμιουργία γενετικά πανομοιότυπων οργανιςμϊν/οργάνων):
Θετικά Αρνθτικά
Θεραπευτικοί λόγοι: δθμιουργία ιςτϊν για
μεταμοςχεφςεισ
Κατάχρθςθ και κακι χριςθ του μθχανιςμοφ τθσ
κλωνοποίθςθσ
Βελτίωςθ φυτϊν και ηϊων: πιο ανκεκτικά ςε
αρρϊςτιεσ → λιγότερα φάρμακα → προςταςία
περιβάλλοντοσ και υγείασ
Εξάλειψθ τθσ ποικιλομορφίασ
Δθμιουργία οργανιςμϊν και οργάνων για χριςθ
τουσ ςε πειράματα αντί των guinea pigs
Ο βακμόσ επιτυχίασ τθσ κλωνοποίθςθσ είναι μικρόσ
 Επιςτιμθ - Επιςτιμονασ
Ευκφνθ επιςτιμονα προσ τθν επιςτιμθ Ευκφνθ επιςτιμονα προσ τθν κοινωνία
Κατάρτιςθ Εκλαΐκευςθ γνϊςθσ
Ορκι χρθςιμοποίθςθ επιςτθμονικϊν μεκόδων Ενθμζρωςθ για τα αρνθτικά και τα κετικά
Σιρθςθ κανόνων επιςτθμονικισ δεοντολογίασ Πρότυπο μίμθςθσ για τουσ άλλουσ
Ζλεγχοσ αποτελεςμάτων ερευνϊν του Ανκρωπιςτικι παιδεία
΢τόχοσ το κοινωνικό και όχι το ατομικό καλό
Αίτια παρεκτροπισ επιςτιμονα ΢υνζπειεσ παρεκτροπισ επιςτιμονα
Προςωπικζσ φιλοδοξίεσ, ματαιοδοξία, αγάπθ για το
κζρδοσ
Για τον ίδιο: απϊλεια δθμιουργικότθτασ και φανταςίασ,
αλλοτρίωςθ ςτο βωμό των ςυμφερόντων
Ζλλειψθ θκικϊν αρχϊν Για τθν κοινωνία: απειλι παγκόςμιασ ειρινθσ και
περιβάλλοντοσ, απαξίωςθ του ανκρϊπου
Εξυπθρζτθςθ πολιτικϊν ςυμφερόντων
(πολιτικι ςτράτευςθ επιςτιμονα)
Τποςτιριξθ του δόγματοσ «θ επιςτιμθ για τθν
επιςτιμθ» και όχι θ «επιςτιμθ για τον άνκρωπο»
 Ψθφιακά παιχνίδια και εκπαίδευςθ
Κατά Τπζρ
Εκιςμόσ Εκιςμόσ ςε κάτι καλό
Εξοικείωςθ με τθ βία Σα βίαια ψθφιακά παιχνίδια είναι μειοψθφία
Διάςπαςθ προςοχισ και ςυγκζντρωςθσ ΢υγκζντρωςθ ςε ζναν ςτόχο και
επαναπροςπάκεια μετά από αποτυχία
Μείωςθ παραγωγικότθτασ Εκπαιδευτικό μζςο, κακϊσ μπορεί να αποτελζςει
κίνθτρο και αφόρμθςθ για μάκθςθ, να
καλλιεργιςει δεξιότθτεσ, όπωσ είναι θ
ομαδικότθτα και θ ανάλθψθ ευκφνθσ, και να
μειϊςει τθ ςχολικι διαρροι (gamification in
education, edutainment)
Νόςοσ των ςυχνοτιτων
Oversold and underused computers in the
classroom (υπερεκτιμθμζνα και
υποχρθςιμοποιθμζνα)
11. Ευρωπαϊκι ζνωςθ:
 Αίτια δθμιουργίασ τθσ:
 θ ιςχφσ εν τθ ενϊςει

12.  ωσ αντιςτάκμιςμα ςτθν δφναμθ των Η.Π.Α.
 Σαυτότθτα Ε.Ε.:
Σαυτότθτα Ε.Ε. ΢τοιχεία που βοθκοφν τθν Ε.Ε. ΢τοιχεία που εμποδίηουν τθν Ε.Ε.
Κοινζσ αρχζσ:
- δθμοκρατία
- κοινωνικι
αςφάλιςθ
- ποιότθτα
ηωισ
- περιβαλλον
τικζσ
ανθςυχίεσ
- αποφυγι
χριςθσ
όπλων και
βίασ
Διεφρυνςθ μελϊν τθσ:
περιςςότερεσ απόψεισ,
ςυνολικότερθ κεϊρθςθ των
πραγμάτων
Οικονομικι κρίςθ: διεφρυνςθ
χάςματοσ Βορρά – Νότου
Διεκνείσ εντάςεισ και διαφορζσ
τθσ με τθν Ανατολι: τθν ενϊνουν
για τθν αντιμετϊπιςθ των
κινδφνων
Αποξζνωςθ θγετϊν: αντιπαλότθτα,
οικονομικζσ διαφορζσ
Αποξζνωςθ πολιτϊν: ρατςιςμόσ,
φτϊχεια, ζλλειψθ προγραμμάτων
εκπαιδευτικϊν ανταλλαγϊν
 Αρχικοί ςτόχοι τθσ και διάψευςι τουσ
Αρχικοί ςτόχοι Διάψευςθ ςτόχων
Παράγοντασ ειρινθσ και εγκατάλειψθσ εκνικϊν
προκαταλιψεων
Πόλεμοι ςτθν Ευρϊπθ και ςτον κόςμο, διεφρυνςθ
χάςματοσ Βορρά – Νότου, ρατςιςτικοί παροξυςμοί
Παράγοντασ δθμοκρατίασ Φτωχοποίθςθ λαϊκϊν ςτρωμάτων, άνοδοσ
εκνικιςτικϊν κομμάτων, αυταρχικι κεντρικι
διοίκθςθ, αφξθςθ κρουςμάτων διαφκοράσ
(οικονομικισ και πολιτικισ)
Παράγοντασ προϊκθςθσ του ευρωπαϊκοφ
πολιτιςμοφ
Κυριαρχία πνεφματοσ υλικισ ευθμερίασ
Οικονομικι ενοποίθςθ και άνοδοσ βιοτικοφ
επιπζδου των λιγότερο αναπτυγμζνων χωρϊν
Μόνο νομιςματικι ζνωςθ, φτωχοποίθςθ των
αναπτυςςόμενων χωρϊν
Η επαλήθευςη των ςτόχων τθσ Ε.Ε ςιμερα εξαρτάται τόςο από τθν αλλαγι τθσ ςτάςθσ όλων των
Ευρωπαίων πολιτϊν (παφςθ ςυνειρμικισ ςφνδεςθσ Ε.Ε. μόνο με επιδοτιςεισ) όςο και των Ευρωπαίων
πολιτικϊν (παραμεριςμόσ προςωπικϊν φιλοδοξιϊν και εμμονϊν)
 Ε.Ε. και κοινι Ευρωπαϊκι παιδεία: ( θ κοινι ευρωπαϊκι εκπαιδευτικι πολιτικι, δθλαδι θ ςτοχοκεςία και
θ ανταλλαγι βζλτιςτων πρακτικϊν, επικουρεί τθν χάραξθ εκνικισ εκπαιδευτικισ πολιτικισ):
 Μζςω τθσ διδαςκαλίασ ςφγχρονων ευρωπαϊκϊν γλωςςϊν ςε όλα τα κράτθ (μζςω τθσ
διδαςκαλίασ ξζνων γλωςςϊν μακαίνω τον τρόπο ςκζψθσ και τον πολιτιςμό των άλλων)
 Μζςω τθσ ςυςτθματικισ διδαςκαλίασ των αρχαίων ελλθνικϊν και των λατινικϊν, που
αποτελοφν κοινι πολιτιςτικι κλθρονομιά και βοθκοφν ςτθν επαφι με ζννοιεσ όπωσ είναι θ
«ευκφνθ», το «μζτρο», θ «δθμοκρατία», θ «δικαιοςφνθ», θ «ελευκερία», θ
«διαφορετικότθτα». Ο ζναςτροσ ουρανόσ ζχει ελλθνικά ονόματα: θ φοβερι απόδειξθ τθσ
ελλθνικισ ρίηασ του ευρωπαϊκοφ πολιτιςμοφ («Σα άςτρα και οι μφκοι τουσ» Δανζηθ- Θεοδοςίου)
 Μζςω τθσ χάραξθσ των ςτόχων τθσ εκπαίδευςθσ μετά από διάλογο:
- εκνικόσ ι ευρωπαίοσ πολίτθσ;

13. - μακθτισ- γνϊςτθσ ι μακθτισ- κριτισ;
- τεχνολογικόσ προςανατολιςμόσ ι ανκρωπιςτικόσ προςανατολιςμόσ;
 Μζςω τθσ ςυγγραφισ νζων ςχολικϊν βιβλίων, όπου κα τονίηονται τα κοινά ςθμεία των
Ευρωπαϊκϊν λαϊν και όχι οι διαφορζσ τουσ, χωρίσ να διαςτρεβλϊνεται, φυςικά, θ εκνικι
ιςτορία
 Μζςω καταρτιςμζνων εκπαιδευτικϊν με ευρωπαϊκι νοοτροπία
 Μζςω προγραμμάτων ανταλλαγισ εκπαιδευτικϊν και μακθτϊν:
- Εrasmus+ : πρόγραμμα ανταλλαγισ μακθτϊν
- Erasmus: πρόγραμμα ανταλλαγισ φοιτθτϊν
- Marie Curie: πρόγραμμα ανταλλαγισ μεταπτυχιακϊν φοιτθτϊν
- Leonardo da Vinci: πρόγραμμα ανταλλαγισ για επαγγελματικι κατάρτιςθ και εμπειρία
 Μζςω δθμιουργίασ ευρωπαϊκοφ χϊρου τριτοβάκμιασ εκπαίδευςθσ (διαδικαςία Μπολόνια):
δυνατότθτα επιλογισ μακθμάτων ςτθ διάρκεια των ςπουδϊν μου και παρακολοφκθςθσ ςε
οποιοδιποτε Ευρωπαϊκό πανεπιςτιμιο επικυμϊ.
Αξίηει να ςθμειωκεί ότι τα Ευρωπαϊκά πανεπιςτήμια, αν και είναι δθμόςια, ςε αντίκεςθ με τισ
Η.Π.Α., μειονεκτοφν ςε επίπεδο ζρευνασ και καινοτομίασ με τα αντίςτοιχα Αμερικανικά και για
αυτό παρατθρείται το φαινόμενο τθσ διαρροήσ εγκεφάλων (brain – drain). Ωσ αντίδοτο ςτθ
διαρροι αυτι (brain-gain) προτείνεται θ ςυνεργαςία των Ευρωπαϊκϊν πανεπιςτθμίων, θ
ανταλλαγι φοιτθτϊν, θ επζνδυςθ ςτθν ζρευνα και θ προϊκθςθ τθσ καινοτομίασ.
 Γιατί οι νζοι αποτελοφν το μζλλον τθσ Ε.Ε.;
 πρωτοποριακοί και ριψοκίνδυνοι
 ανεκτικοί ςτο διαφορετικό
 απαλλαγμζνοι από πάκθ του παρελκόντοσ
 μορφωμζνοι, πολφγλωςςοι, γνϊςτεσ και χειριςτζσ τθσ ψθφιακισ τεχνολογίασ μποροφν να
ςυνεργαςτοφν ευκολότερα
12. Θανατικι ποινι:
 Τπζρ – Κατά:
Τπζρ Κατά
Η πρόλθψθ του εγκλιματοσ Η ηωι είναι αναφαίρετο δικαίωμα του κακενόσ
Η προςταςία του ακϊου κοινωνικοφ ςυνόλου Είναι οριςτικι και αμετάκλθτθ
Η εξόντωςθ του εγκλθματία είναι απαραίτθτθ, αφοφ
αυτόσ είναι ζνα κοινωνικό τζρασ, χωρίσ δυνατότθτα
βελτίωςθσ
Δεν ςυντελεί ςτθν πρόλθψθ των εγκλθμάτων, γιατί
ςφμφωνα με ςτατιςτικζσ θ εφαρμογι τθσ δεν ςυνετίηει
τουσ επικείμενουσ εγκλθματίεσ
Ακόμθ και τα εκκλθςιαςτικά δικαςτιρια τθν εφάρμοηαν Είναι αςυμβίβαςτθ με τθ δθμοκρατικι πολιτεία
Η εφαρμογι τθσ εξαρτάται από τθ γεωγραφικι κζςθ
αλλά και τθν κοινωνικι τάξθ και το πνευματικό επίπεδο
του καταδικαςκζντοσ
Θίγει τθν αξιοπρζπεια όλων όςοι είναι επιφορτιςμζνοι
με τθν εφαρμογι τθσ
Είναι παραλογιςμόσ, γιατί το κράτοσ ςκοτϊνει κάποιον,
επειδι ςκότωςε, για να μασ δείξει ότι δεν πρζπει να
ςκοτϊνουμε!!
 Εναλλακτικζσ ποινζσ για «μικρά» εγκλιματα:
 ΢φςτθμα γεωεντοπιςμοφ, το «βραχιολάκι» ζτςι ϊςτε να υπάρχει δυνατότθτα εντοπιςμοφ, εφόςον
χρειαςτεί
 Σμθματικι / θμιελεφκερθ ζκτιςθ ποινισ: Δευτζρα με Παραςκευι δυνατότθτα εργαςίασ και
επιςτροφι ςτθ φυλακι τα βράδια και το ΢αββατοκφριακο

14.  Προςφορά κοινωφελοφσ εργαςίασ: κακαριότθτα, δθμόςια ζργα κ.α.
13. Καταναλωτιςμόσ:
 Γιατί καταναλϊνω:
 Τλιςτικι κοινωνία
 Ζλλειψθ παιδείασ: habes haberis
 Μοναξιά, άγχοσ: Καταναλϊνω άρα υπάρχω
 Ατομιςμόσ
 Μιμθτιςμόσ
 Χαμθλό κόςτοσ προϊόντων
 Αντικαταναλωτικζσ προτάςεισ:
 Οικογζνεια: προϊκθςθ μζτρου
 ΢χολείο: προγράμματα αγωγισ καταναλωτι, κριτικι ςκζψθ
 Κοινωνία: ζλεγχοσ διαφιμιςθσ, επαναπροςδιοριςμόσ αξιϊν: κζντρο ο άνκρωποσ
 Καταναλωτιςμόσ vs Κατανάλωςθ
Καταναλωτιςμόσ Κατανάλωςθ
Εξαντλθτικι εργαςία για να καταφζρω να καλφψω
τισ τεχνθτζσ μου ανάγκεσ
Αφξθςθ κζςεων εργαςίασ
Αίςκθμα μειονεξίασ αν δεν καταφζρω να αποκτιςω
τα πράγματα που επικυμϊ
Άνοδοσ και βελτίωςθ βιοτικοφ επιπζδου
Αλλοτρίωςθ – Ατομικιςμόσ Ποιοτικι βελτίωςθ προϊόντων
Οικολογικι ανιςορροπία:
περιςςότερα ςκουπίδια, πρϊτεσ φλεσ
Σεχνολογικι ανάπτυξθ για τθν ποιοτικι βελτίωςθ
των προϊόντων
Μείωςθ τιμϊν λόγω ανταγωνιςμοφ
14. Κοινωνικι ομάδα:
 Εκελοντιςμόσ:
 Είδθ:
- Κοινωνικόσ (αιμοδοςία, Ερυκρόσ ΢ταυρόσ κ.α.)
- Πολιτιςτικόσ (εκελοντιςμόσ ςε εκδθλϊςεισ κ.α.)
- Εκπαιδευτικόσ (κοινωνικά φροντιςτιρια, τράπεηα αγάπθσ κ.α.)
- Διεκνισ (για τθν προςταςία περιβάλλοντοσ κ.α.)
 Κζρδθ από τον εκελοντιςμό:
- Εξαςφάλιςθ ι διαςφάλιςθ δικαιωμάτων ανκρϊπου
- Κάλυψθ αδράνειασ τθσ πολιτείασ
- Επικοινωνιακότθτα: ο εκελοντισ ςυνεργάηεται και αποκτά ενςυναίςκθςθ (empathy)
- Δθμιουργικότθτα και υπευκυνότθτα: ο εκελοντισ μακαίνει να επιλφει προβλιματα και να
διαχειρίηεται ςυγκροφςεισ και αλλαγζσ
- Αυτοπεποίκθςθ: ο εκελοντισ αςκεί επιρροι και φζρνει ζνα ζργο εισ πζρασ
- Οι εργοδότεσ ςιμερα κεωροφν ωσ προςόν τθν εκελοντικι δράςθ
 Η δφναμθ τθσ κοινωνικισ ομάδασ:
 crowdsourcing: οι άνκρωποι ςυγκεντρϊνουν δεδομζνα και με τον τρόπο αυτό βοθκοφν τθν
επιςτιμθ, τθν πλθροφόρθςθ ι τθ βελτίωςθ των κακϊσ κειμζνων (π.χ. δίνουν πλθροφορίεσ για ηϊα
ςε μια βάςθ δεδομζνων ι φωτογραφίεσ από ζναν ςειςμό ι δείγματα νεροφ για να βοθκιςουν ςτθ
βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ του νεροφ ςτθν περιοχι τουσ)

15.  e- διαμαρτυρία (sign the petition)
 e-διαδιλωςθ: οργανϊνουν μια διαδιλωςθ με τθ βοικεια των μζςων κοινωνικισ δικτφωςθσ και
ςυγκεντρϊνονται κάπου όλοι μαηί
 «ζξυπνεσ» ιςτοςελίδεσ: ζνα ςφνολο ανκρϊπων καταγγζλλουν τθ διαφκορά και αυτι περιορίηεται,
π.χ. edosafacelaki.com ι το παράδειγμα τθσ Ινδίασ, όπου μετά από καταγγελίεσ των πολιτϊν
περιορίςτθκε θ διαφκορά ςτθν ζκδοςθ διπλωμάτων οδιγθςθσ
 «ζξυπνεσ» βιβλιοκικεσ: οι βιβλιοκικεσ γίνονται κζντρα:
- ςυνάντθςθσ τοπικισ κοινωνίασ
- ευχάριςτα κζντρα εκπαίδευςθσ (π.χ. εκμάκθςθσ νζων τεχνολογιϊν, εκμάκθςθσ γλϊςςασ
ςε μετανάςτεσ)
- κζντρα αναηιτθςθσ εργαςίασ
- κζντρα οργάνωςθσ και κατεφκυνςθσ τθσ ομάδασ ςε εκελοντικι εργαςία
15. Λαϊκιςμόσ vs Λαϊκότθτα
 Λαϊκιςμόσ και Λαϊκότθτα:
Λαϊκιςμόσ Λαϊκότθτα
Κατ’ επίφαςθ δθμοκρατία και λαϊκότθτα ΢υνδζεται με τθ δθμοκρατία: ςυμμετοχι του λαοφ
ςτθν άςκθςθ εξουςία
΢υνδζεται με το γνιςιο, το αλθκινό, αυτό που
βρίςκεται ςτο κοινό αίςκθμα, τθν κοινι λογικι του
λαοφ:
λαϊκόσ πολιτιςμόσ, λαϊκι παράδοςθ, λαϊκό τραγοφδι,
λαϊκι κυμοςοφία
Αποτελεί πθγι ζμπνευςθσ καλλιτεχνϊν και
δθμιουργϊν (π.χ. πολλοί ςφγχρονοι λογοτζχνεσ
επθρεάςτθκαν από το δθμοτικό τραγοφδι)
 Μθχανιςμοί εκδιλωςθσ λαϊκιςμοφ:
 πολιτικι:
- οι λαϊκιςτζσ θγζτεσ είναι χαριςματικζσ προςωπικότθτεσ που μαγνθτίηουν τα πλικθ
(Χίτλερ, Κιμ Γιονγκ Ουν (Βόρειασ Κορζα) και παρουςιάηονται ωσ μεςςίεσ
- με τθν προπαγάνδα και τθν κινδυνολογία εξυπθρετοφνται πολιτικά ςυμφζροντα
- εφθςυχαςμόσ λαοφ (το ποδόςφαιρο γίνεται το όπιο του λαοφ, Survivor)
- παραπλάνθςθ λαοφ και εμπλοκι του ςε ψευτοδιλιμματα: εμείσ ι οι πρόςφυγεσ;
- κολακεία λαοφ, ενϊ ταυτόχρονα ο λαόσ οδθγείται να διεκδικεί πράγματα που ςτθν ουςία
ωφελοφν τουσ λαϊκιςτζσ θγζτεσ
- θ κυβερνθτικι πολιτικι χαράςςεται με βάςθ τισ δθμοςκοπιςεισ, τισ πιζςεισ των Μ.Μ.Ε.
και όχι βάςει προγραμματικϊν δθλϊςεων
 τζχνθ: ςτρατευμζνθ, εμπορευματοποιθμζνθ, εκχυδαϊςμζνθ
 ακλθτιςμόσ: ανταγωνιςμόσ (όχι άμιλλα), εμπορευματοποίθςθ
 παιδεία: κατ’ όνομα δωρεάν παιδεία, ίδρυςθ πανεπιςτθμίων χωρίσ υποδομζσ, πτυχία χωρίσ
αντίκριςμα
 Μ.Μ.Ε.: προπαγάνδα, πάνελ με φωναςκοφντεσ για τθλεκζαςθ
 Μθχανιςμοί αποςόβθςθσ λαϊκιςμοφ:
 παιδεία, κριτικι ςκζψθ: μασ κάνουν ανκεκτικοφσ ςτθν προπαγάνδα και τθν κινδυνολογία
 ενεργόσ ςυμμετοχι ςτα κοινά και όχι απάκεια και εγκλειςμόσ ςτον μικρόκοςμο τθσ
κακθμερινότθτάσ μασ
 αλλαγι προτφπων και αξιϊν, ζτςι ϊςτε θ γενικι ευθμερία να προκρίνεται ζναντι τθσ ατομικισ

16.  ςεβαςμόσ, αλλά και ζλεγχοσ τθσ 5θσ
εξουςίασ: τθσ κοινισ γνϊμθσ. Γιατί θ κοινι γνϊμθ μπορεί
να είναι αποπροςανατολιςμζνθ ι να επιδιϊκει εξυπθρζτθςθ ςυμφερόντων μιασ κοινωνικισ
ομάδασ και όχι του ςυνόλου των πολιτϊν
16. Μεςςιανιςμόσ:
 Εκφάνςεισ μεςςιανιςμοφ:
 Θρθςκεία: θ φπαρξθ ενόσ πνευματικοφ ςωτιρα και λυτρωτι ολόκλθρθσ τθσ ανκρωπότθτασ
 Κοινωνικι-Πολιτικι- Οικονομικι ηωι: θ φπαρξθ ενόσ χαριςματικοφ θγζτθ / υπερανκρϊπου ο
οποίοσ κα λφςει όλα τα αδιζξοδα (κυμίηει τουσ τυράννουσ ςτθν αρχαία Ελλάδα)
 Αίτια μεςςιανικισ νοοτροπίασ λαϊν και ανκρϊπων:
 Λαοί με κεοκρατικά κακεςτϊτα και κεόπνευςτουσ βαςιλείσ είναι πιο ευεπίφοροι
 Λαοί ςε περιόδουσ κρίςθσ: οικονομικισ, πολιτικισ, αξιακισ, βρίςκουν ελπίδα και προςδοκίεσ ςτο
πρόςωπο κάποιου μεςςία
 Λαοί με ψυχολογία μάηασ, επθρεαςμζνοι ςυνικωσ από τθ κρθςκευτικοπολιτικι προπαγάνδα
μζςω του εκπαιδευτικοφ ςυςτιματοσ και των Μ.Μ.Ε. φανατίηονται και οδθγοφνται ςτθν
προςωπολατρία
 Άνκρωποι χωρίσ πνευματικι καλλιζργεια που κεοποιοφν τθν φλθ και τθν τεχνολογία και
απαξιϊνουν τον ςυνάνκρωπο εφκολα πζφτουν κφματα των λόγων και των υποςχζςεων κάκε
φιλόδοξου μεςςία
 ΢υνζπειεσ από τθν επίδραςθ τθσ μεςςιανικισ νοοτροπίασ:
 κοινωνία:
- αντιδθμοκρατικό, δεςποτικό πνεφμα
- καταπάτθςθ ατομικϊν και πολιτικϊν δικαιωμάτων ςτο βωμό του ςυμφζροντοσ του
μεςςία
- φανατιςμόσ και πνευματικι υποδοφλωςθ
 άτομο:
- πακθτικοποίθςθ, μοιρολατρία
- απϊλεια δικαιϊματοσ αυτοπροςδιοριςμοφ λόγω επιβολισ ςυνικωσ αυςτθροφ κϊδικα
θκικισ
 Αντίςταςθ ςτθ μεςςιανικι νοοτροπία:
- αντιμετϊπιςθ αιτιϊν που προκαλοφν τθ νοοτροπία αυτι
- εδραίωςθ τθσ δθμοκρατίασ, αγωνιςτικότθτα, γόνιμθ αμφιςβιτθςθ
- πνευματικι καλλιζργεια, αυτογνωςία
- ανάδειξθ ικανϊν θγετϊν μζςω δθμοκρατικϊν διαδικαςιϊν και όχι μζςω διαδικαςιϊν
πλειοδοςίασ
17. Νεοζλλθνεσ:
 Νεοζλλθνεσ vs Αρχαίοι Ζλλθνεσ:
Νεοζλλθνεσ Αρχαίοι Ζλλθνεσ
Αρνθτικά φορτιςμζνθ λζξθ Θετικά φορτιςμζνθ λζξθ
Διαφκορά, αναξιοκρατία, ωχαδερφιςμόσ,
παραβατικότθτα
Ηκικι, αξιοκρατία (το ταυτου πράττειν),
μζτρο (μεςότθσ),
Χρζθ Εμπόριο, ναυτιλία
Ουραγόσ ςτθν ανάπτυξθ Πολιτιςμόσ, ανάπτυξθ επιςτθμϊν, φιλοςοφία
Αίςκθςθ μειονεξίασ Φιμθ, αυτοπεποίκθςθ

17.  Ιςτορικοί λόγοι κακισ ςχζςθσ Νεοζλλθνα – Κράτουσ:
 Πριν από τθ δθμιουργία του Νεοελλθνικοφ κράτουσ (1830): τθν εξουςία τθν είχαν ξζνοι
(Σοφρκοι κ.α.) που καταπίεηαν τουσ Ζλλθνεσ
 Μετά τθν απελευκζρωςθ (Όκωνασ): μεταφυτεφτθκαν κακότεχνα ξζνα (Γερμανικά) ςυςτιματα
ςτθν Ελλάδα που δεν ταίριαηαν με τθν ψυχολογία και τισ ανάγκεσ των Ελλινων
 ΢ιμερα: αφερεγγυότθτα κράτουσ, ζλλειψθ μακροχρόνιασ πολιτικισ, χάραξθ πολιτικισ κακ’
υπαγόρευςθ δανειςτϊν
 Σρόποι βελτίωςθσ ςχζςεων κράτουσ- πολιτείασ:
 Λειτουργία τοπικισ αυτοδιοίκθςθσ, ζτςι ϊςτε ο πολίτθσ να μθ ςυνδζει τθν εξουςία με μια
απόμακρθ κεντρικι διοίκθςθ
 Η διοίκθςθ να προςαρμόηεται ςτθν ιδιοςυγκραςία, τθ νοοτροπία, τθν κουλτοφρα και τθν
ιςτορία και παράδοςθ των πολιτϊν
 Ζλεγχοσ κυβερνϊντων, αξιοκρατία και ςυνετι διοίκθςθ
18. Παιδεία:
 ΢τόχοι παιδείασ 21ου
αιϊνα:
 Καλλιζργεια δεξιοτιτων: κριτικι ςκζψθ, επικοινωνία, ςυνεργαςία, δθμιουργικι λφςθ
προβλθμάτων, πρόβλεψθ, εξαγωγι ςυμπεραςμάτων (soft skills, executive skills)
 Προετοιμαςία για καινοτομία: να τολμά, να ριςκάρει, να ανακαλφπτει, learn-by-failure techniques
 Θζλθςθ για μάκθςθ: Πϊσ;
- με τθ χριςθ παιχνιδιοφ (edutainment, gamification in education)
- με τθ ςτόχευςθ: να κατανοεί γιατί μακαίνει κάτι που μακαίνει
- με το πάκοσ του δαςκάλου και του ίδιου (ο μακθτισ να βλζπει το πάκοσ του
διδάςκοντοσ και να κινθτοποιείται και ο ίδιοσ)
19. Παράδοςθ:
 Μορφζσ παράδοςθσ: (θ παράδοςθ είναι κάτι πολυςφνκετο και πολυπολιτιςμικό)
 Λαϊκι παράδοςθ: παραμφκια, παροιμίεσ, χοροί, ενδυμαςίεσ, πανθγφρια, τραγοφδια, φαγθτά
 Πνευματικι παράδοςθ: γλϊςςα, αρχαία ελλθνικι γραμματεία, αρχιτεκτονικι, ιςτορία
 Θρθςκευτικι παράδοςθ: εκκλθςίεσ, μοναςτιρια, τελετζσ, οικογζνεια, ςτάςθ προσ τουσ άλλουσ και
προσ το διαφορετικό
 Σρόποι αξιοποίθςθσ τθσ παράδοςθσ:
 Προβολι αρχαιολογικϊν χϊρων: αναβάκμιςθ μουςείων, ςυντιρθςθ αρχαιοελλθνικϊν χϊρων,
αξιοπρεπείσ ξεναγιςεισ, διεξαγωγι καλλιτεχνικϊν δρωμζνων
 Προϊκθςθ τουριςμοφ: ςυνεδριακόσ, κρθςκευτικόσ τουριςμόσ
 Προγράμματα ανταλλαγισ μακθτϊν - φοιτθτϊν
 «Κζρδθ» από τθν επαφι μασ με παράδοςθ:
 Επαφι με ελλθνικζσ παραδοςιακζσ αξίεσ: ςυλλογικότθτα, δθμοκρατικότθτα, λογικι, αίςκθςθ
ωραίου, μζτρο, αρμονία
 Ιςορροπία ςτο άτομο και ςτο ζκνοσ: θ παράδοςθ δεν είναι οπιςκοδρόμθςθ, αλλά ζνασ ηωντανόσ
οργανιςμόσ, όπου απορρίπτεται ό,τι είναι ξεπεραςμζνο και προςτίκενται και δθμιουργοφνται νζα
ςτοιχεία με βάςθ τα προθγοφμενα. Ζτςι υπάρχει ςφηευξθ παρελκόντοσ – παρόντοσ, ςφηευξθ γενεϊν
 Αμφίκυμθ ςχζςθ Νεοελλινων με παράδοςθ:

18.  Αίςκθςθ μειονεξίασ: τα ζκαναν όλα οι αρχαίοι, οπότε οι νεοζλλθνεσ δεν ζμεινε να κάνουν κάτι
 Αδράνεια: αφοφ τα ζκαναν όλα οι αρχαίοι, γιατί να κάνουν κάτι οι νεοζλλθνεσ;
 Η παράδοςθ γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευςθσ από εκνικιςτικζσ ιδεολογίεσ
20. Περιβάλλον:
 Περιβαλλοντικά προβλιματα:
 τρφπα όηοντοσ, όξινθ βροχι, φαινόμενο κερμοκθπίου, ακραία καιρικά φαινόμενα, ξθραςία,
ζλλειψθ πόςιμου νεροφ
 Αιτίεσ περιβαλλοντικϊν προβλθμάτων:
 πυρκαγιζσ, ατυχιματα (π.χ. ναυάγια πετρελαιοφόρων), πυρθνικζσ δοκιμζσ
 αςτυφιλία
 ζλλειψθ ελζγχου βιομθχανικϊν αποβλιτων
 ζλλειψθ κρατικισ φροντίδασ
 μθ χριςθ εναλλακτικϊν πθγϊν ενζργειασ (θλιακι, αιολικι, γεωκερμικι, κυματικι)
 ζλλειψθ περιβαλλοντικισ παιδείασ
 ΢υνζπειεσ από τθν καταςτροφι του περιβάλλοντοσ:
 Άτομο: προβλιματα υγείασ, ψυχολογικά προβλιματα (όταν χάνει ο άνκρωποσ τθν επαφι του με τθ
φφςθ, χάνει τθν αίςκθςθ του ωραίου, τθσ ιςορροπίασ, τθσ δράςθσ- αντίδραςθσ: nature deficit
disorder), κλιματολογικι μετανάςτευςθ
 Κοινωνία: ζλλειψθ φυςικϊν πόρων, μείωςθ βιοποικιλότθτασ, αλλαγι κλίματοσ, φκορά ςε μνθμεία,
πόλεμοι-εντάςεισ (Ιςραιλ – Παλαιςτίνθ για το νερό λόγω ερθμοποίθςθσ), το φαινόμενο τθσ
Γροιλανδίασ (το λιϊςιμο των πάγων δθμιουργεί δυνατότθτεσ εξόρυξθσ πετρελαίου και πολφτιμων
λίκων. Οι αλλαγζσ, όμωσ, αυτζσ δεν είναι διαχειρίςιμεσ από τουσ ντόπιουσ και είναι εφκολα
εκμεταλλεφςιμεσ από τουσ ξζνουσ)
 Σρόποι αντιμετϊπιςθσ περιβαλλοντικισ κρίςθσ:
 Άτομο: πλθροφόρθςθ (Ινδία: πρόβλθμα θ μθ χριςθ τουαλζτασ), εκελοντιςμόσ, ακτιβιςμόσ
 Κράτοσ / Κράτθ: επιδότθςθ χριςθσ εναλλακτικϊν πθγϊν ενζργειασ, αυςτθρότερθ νομοκεςία,
ςυνεργαςία διεκνϊν οργανιςμϊν, προϊκθςθ ανακφκλωςθσ
21. Πνευματικόσ άνκρωποσ:
 Ποιοι είναι οι πνευματικοί άνκρωποι:
 διανοοφμενοι που κάνουν διαλζξεισ, αρκρογραφοφν, εκδίδουν βιβλία,
παρεμβαίνουν ςε θμερίδεσ και ςυνζδρια [δεν καταβαίνουν -ςυνικωσ- ςτθν
κονίςτρα τθσ πολιτικισ: πρβλ Πολιτεία Πλάτωνα: θ απροκυμία των φιλοςόφων. Οι
αρχαίοι Ζλλθνεσ, άλλωςτε, κεωροφςαν τουσ πνευματικοφσ ανκρϊπουσ
(φιλοςόφουσ, ποιθτζσ) ωσ παιδαγωγοφσ: πρβλ «διδαςκαλία» δράματοσ+
 Είναι αυτοί που υπάρχουν αλλά ΔΕΝ ακοφγονται, κακϊσ ζχαςαν τον οργανικό τουσ
ρόλο ςτθν κοινωνία λόγω τθσ κυριαρχίασ τθσ τρομοκρατίασ των ΜΜΕ, ςτισ
εκπομπζσ των οποίων οι διανοοφμενοι είναι απρόκυμοι να ςυμμετάςχουν
 ΢εφζρθσ: παρενζβθ με τθ ςιωπι του ςτθ Χοφντα, Ελφτθσ: διαμαρτυρικθκε ωσ
επικεφαλισ ομάδασ διαμαρτυρίασ για τον εκφυλιςμό του δθμόςιου βίου και τθσ
πολιτικισ ηωισ: δρουν μόνο ςε κακεςτϊσ ελευκερίασ
 Μικρζσ ομάδεσ διανοοφμενων που άλλαξαν το ρου τθσ ιςτορίασ:
 Η Ακαδθμία του Πλάτωνα και το Λφκειο του Αριςτοτζλθ: προϊκθςαν το
πνεφμα του ορκολογιςμοφ και ανκρωπιςμοφ.

19.  Μανιφζςτο Russell (φιλόςοφοσ)– Einstein (1955): μια ομάδα 11
διανοοφμενων με πρωτεργάτεσ τουσ Russell και Einstein προςκάλεςαν ςε
Διάςκεψθ όλουσ τουσ επιςτιμονεσ του κόςμου και πρόβαλαν τθν
επικινδυνότθτα των πυρθνικϊν όπλων, καλϊντασ τουσ θγζτεσ όλου του
κόςμου να επιδιϊξουν ειρθνικά ψθφίςματα και να ανακόψουν τθ διεκνι
διαμάχθ
 Club of Rome (1968): ζνα think tank που προβλθμάτιςε τθν κοινωνία για
τα οικολογικά προβλιματα ςε ςυνδυαςμό με το κζμα του
υπερπλθκυςμοφ
 Ρόλοσ των πνευματικϊν ανκρϊπων
Να είναι ικανοί να περάςουν ςτον κόςμο τθ γνϊςθ απλοποιθμζνθ (πολλζσ φορζσ και μζςω μαηικϊν
ανοιχτϊν διαδικτυακϊν μακθμάτων, διαλζξεων: π.χ. πλατφόρμα coursity)
Να κακορίηουν – λίγο ι πολφ – τουσ όρουσ και τα κζματα του δθμόςιου διαλόγου, να παρεμβαίνουν ςτα
κοινά (agenda setting)
Να διαφωτίηουν τουσ ανκρϊπουσ για κινδφνουσ και να τουσ δραςτθριοποιοφν για τθν αντιμετϊπιςι τουσ
(π.χ. περιβαλλοντικόσ κίνδυνοσ) ≠ από τουσ ςοφοφσ – μάντεισ των παραδοςιακϊν κοινωνιϊν που
χειραγωγοφςαν τον λαό)
Να μελετοφν ςτρατθγικζσ και μεκόδουσ αποφυγισ κινδφνων (π.χ. οικονομικι κρίςθ, ανκρωπιςτικι κρίςθ),
ξεφεφγοντασ από τθ κεωρία και μεταπθδϊντασ ςτθν πράξθ!!!!
Να αςκοφν κριτικι ςτουσ πολιτικοφσ και να μθν υποκφπτουν ςε ιδεολογικά και πολιτικά ςυμφζροντα
Να είναι πρότυπο γνϊςθσ, ικουσ, κοινωνικισ ςυνείδθςθσ, εργατικότθτασ, υπευκυνότθτασ,
ςυνεργατικότθτασ, δθμοκρατικότθτασ
 Γιατί οι ςφγχρονοι πνευματικοί άνκρωποι είναι αφανείσ;
Ευκφνονται οι ίδιοι Ευκφνονται οι άλλοι
Ελιτίςτικεσ ιδζεσ
΢τράτευςθ ςε ςυμφζροντα
Εναςχόλθςθ με πανεπιςτθμιακζσ κζςεισ και αξιϊματα
Είναι απλϊσ επιςτιμονεσ και δεν διακζτουν τα
χαρακτθριςτικά του πνευματικοφ ανκρϊπου
Επικράτθςθ και τρομοκρατία ΜΜΕ
Αδιαφορία λαοφ για το ζργο τουσ και μθ
ανταπόκριςι του ςτισ προςπάκειεσ των
πνευματικϊν ανκρϊπων για αφφπνιςι του
 Ενζργειεσ φορζων (διμων και ςχολείων) για θρωικι ζξοδο των πνευματικϊν ανκρϊπων από τθν
αφάνεια
 Πρόςκλθςι τουσ από τουσ διμουσ ςε διαλζξεισ για ςφγχρονα κζματα που απαςχολοφν όλουσ
 Πολιτιςτικζσ εκδθλϊςεισ ςε διμουσ και ςχολεία απόδοςθσ φόρου τιμισ ςε πνευματικοφσ
ανκρϊπουσ: με αφορμι, για παράδειγμα, τθ ςυμπλιρωςθ κάποιων χρόνων από τθ γζννθςθ
κάποιου
 Προςκλιςεισ ςυγγραφζων, ποιθτϊν, κοινωνιολόγων ςτο ςχολείο και δθμοςιοποίθςθ των
δράςεων (ταυτόχρονα θ δθμοςιοποίθςθ αποτελεί και ανατροφοδότθςθ – feedback για τον ίδιο
τον διανοοφμενο)
 Χριςθ ςτο ςχολείο αφιερωμάτων τθσ ert archives ςε ανκρϊπουσ του πνεφματοσ ωσ εποπτικοφ
υλικοφ
22. Σζχνθ:
 Λειτουργία τζχνθσ:
 Η τζχνθ (μουςικι, κζατρο, ηωγραφικι, κζατρο, αρχιτεκτονικι, λογοτεχνία κ.α.) δεν μεταδίδει
γνϊςεισ αλλά μασ δείχνει νζεσ οπτικζσ γωνίεσ και προοπτικζσ
 Η τζχνθ ενϊνει τουσ ανκρϊπουσ μζςω του κοινοφ κϊδικά τθσ

20.  Απομακρφνει τουσ ανκρϊπουσ από τθν κακθμερινότθτά τουσ και τουσ ευχαριςτεί
 Η τζχνθ από τθν αρχαιότθτα ιταν μζςο διαπαιδαγϊγθςθσ (μουςικι, ομθρικι ποίθςθ)
 Σζχνθ για τθν τζχνθ vs ΢τρατευμζνθ τζχνθ:
Σζχνθ για τθν τζχνθ l' art pour l' art» ΢τρατευμζνθ τζχνθ
ο καλλιτζχνθσ προςπακεί να αποδϊςει μόνο το
ωραίο
(+) προβλθματίηει πάνω ςε ηθτιματα κοινωνικά και
πολιτικά (Γκουζρνικα)
ο καλλιτζχνθσ είναι απομονωμζνοσ και δρα ζξω
από τθν εποχι του, χωρίσ να προβάλλει κανζνα
κοινωνικό μινυμα
(-) όταν εξυπθρετεί πολιτικά ςυμφζροντα και
ιδεολογίεσ (Ρίτςοσ)
 Καλλιτζχνθσ ≈ Πνευματικόσ άνκρωποσ:
 προςπακεί να εκφράςει τον εαυτό του
 προςπακεί να επικοινωνιςει με τουσ άλλουσ
 είναι ευαίςκθτοσ και καταλαβαίνει πριν από τουσ άλλουσ τα προβλιματα που κα προκφψουν ςτο
μζλλον και μασ προβλθματίηει

21. 23. Φτϊχεια:
 Οριςμόσ φτϊχειασ: κάκε κοινωνία ορίηει τθ φτϊχεια:
 ςτθν νεολικικι εποχι δεν υπιρχαν φτωχοί, γιατί οι άνκρωποι ικελαν μόνο να εξαςφαλίςουν τθν
τροφι τουσ, τθ ςτζγθ τουσ και τον ρουχιςμό τουσ. Από τθ ςτιγμι που τα είχαν αυτά ιταν πλοφςιοι
και είχαν και ελεφκερο χρόνο!!!
 ςτθ ςφγχρονθ εποχι κάποιοσ μπορεί να κεωρείται φτωχόσ γιατί δεν ζχει το νζο i-phone (ςχετικι vs
απόλυτθ φτϊχεια)
 Είδθ φτϊχειασ:
 Οικονομικι, Σεχνολογικι, Πνευματικι, ΢υναιςκθματικι
 ΢φγχρονθ φτϊχεια vs προγενζςτερθ φτϊχεια:
 Αγεφφρωτο χάςμα ανάμεςα ςτουσ ςφγχρονουσ φτωχοφσ – πλοφςιουσ (φαβζλεσ vs ουρανοξφςτεσ),
γεγονόσ που κάνει ςχεδόν αδφνατθ τθν κοινωνικι κινθτικότθτα και απομονϊνει τουσ φτωχοφσ
ςτερϊντασ τουσ κάκε δικαίωμα
 Παραλογιςμόσ θ φπαρξθ φτϊχειασ ςτον ςφγχρονο κόςμο του πλοφτου