Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to ประเภทของนาฏศิลป์
Similar to ประเภทของนาฏศิลป์ (20)
ประเภทของนาฏศิลป์
- 3. ระบำ ระบำ คือ ศิลปะของกำรรำที่แสดงพร้อมกันเป็นหมู่ ตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป ไม่จำเป็นต้องดำเนินเรื่องเป็นเรื่องรำว จุดเด่นของระบำ คือ ควำมสวยงำมของท่ำรำ ควำมสวยงำมของกำรแปรแถว ควำมสวยงำมของเครื่องแต่งกำย ควำมไพเรำะของเพลงร้องและทำนองดนตรี ควำมเหมำะสมและควำมพร้อมเพรียงของผู้แสดง
- 4. ระบำ แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ รำสีนวล 2. ระบำที่ประดิษฐ์ ขึ้นหหม่ 1. ระบำที่เป็นแบบแผนดั้งเดิม หรือ ระบำมำตรฐำน
- 5. ระบำที่เป็นแบบแผนดั้งเดิม หรือ ระบำมำตรฐำน เป็นระบำที่มีมำแต่โบรำณ คือ ระบำที่ประกอบด้วยท่ำรำ และบทร้องตำมแบบนำฏศิลป์ ไทย กำรแต่งกำยของระบำมำตรฐำน ส่วนหหญ่ จะแต่งกำยแบบ “ยืนเครื่อง” พระ - นำง หช้เป็นมำตรฐำนหนกำรฝึกหัดและกำรแสดง
- 6. ระบำมำตรฐำน เช่น ระบำสี่บท ระบำดำวดึงส์ ระบำเทพบันเทิง ระบำพรหมำสตร์ ระบำกฤดำภินิหำร เป็นต้น ระบำที่เป็นแบบแผนดั้งเดิม หรือ ระบำมำตรฐำน ระบำดำวดึงส์ ระบำเทพบันเทิง ระบำกฤดำภินิหำร
- 7. ระบำที่ประดิษฐ์ขึ้นหหม่ เป็นระบำที่ปรับปรุงจำกระบำมำตรฐำน หรือประดิษฐ์ขึ้นหหม่เพื่อหห้เกิด ควำมเหมำะสมกับเหตุกำรณ์ หรือโอกำสที่นำไปแสดง หรือเพื่อหห้เหมำะสมกับเนื้อเรื่องที่แสดงประกอบ ระบำที่ประดิษฐ์ขึ้นหหม่ เช่น ระบำม้ำ ระบำนพรัตน์ ระบำโบรำณคดี เป็นต้น ระบำม้ำ ระบำนพรัตน์
- 8. รำ รำ หมำยถึง ศิลปะของกำรร่ำยรำ ที่แสดงคนเดียว หรือแสดงเป็นคู่ เรียกว่ำ “รำเดี่ยว” และ “รำคู่” บำงครั้งมีกำรรำหลำยคนซึ่งไม่ได้ จัดเข้ำอยู่หนประเภทของระบำ เรียกว่ำ “รำหมู่”
- 9. รำเดี่ยว กำรรำเดี่ยว คือ กำรรำที่หช้ผู้แสดงเพียงคนเดียว จุดมุ่งหมำยหนกำรรำเดี่ยว คือต้องกำรอวดฝีมือหน กำรรำ กำรรำเดี่ยว เช่น รำพลำยชุมพล รำฉุยฉำยวันทอง รำมโนห์รำบูชำยัญ กำรรำฉุยฉำยพรำหมณ์ เป็นต้น รำพลำยชุมพล กำรรำฉุยฉำยพรำหมณ์ รำมโนห์รำบูชำยัญ
- 10. รำคู่ กำรรำคู่ คือ กำรรำที่หช้ผู้แสดง 2 คน แสดงลีลำกำรร่ำยรำตำมบทบำทของตัวเอง กำรรำคู่ เช่น พระลอตำมไก่ พระรำมตำมกวำง หนุมำนจับนำงสุพรรณมัจฉำ เงำะ รจนำเสี่ยงพวงมำลัย เป็นต้น พระรำมตำมกวำง พระลอตำมไก่ หนุมำนจับนำงสุพรรณมัจฉำ
- 11. รำหมู่ รำหมู่ คือ กำรรำที่หช้ผู้แสดง มำกกว่ำ 2 คน กำรรำหมู่ เช่น รำพัด รำสีนวล ญวนรำกระถำง รำเชิญพระขวัญ เป็นต้น รำสีนวล
- 12. กำรแสดงพื้นเมือง เป็นศิลปะกำรแสดงที่เกิดขึ้นตำมท้องถิ่นต่ำง ๆ มักเล่นกันเพื่อควำมสนุกสนำน บันเทิง ผ่อนคลำย ควำมเหน็ดเหนื่อย แบ่งตำมภูมิภำค คือ ภำคหต้ ภำคกลำง ภำคเหนือ ภำคตะวันออกเฉียงเหนือ
- 13. กำรแสดงพื้นเมือง กำรแสดงพื้นเมืองแต่ละภำคมีลักษณะเฉพำะหนกำรแสดง ต่ำงกันขึ้นอยู่กับปัจจัยต่ำง ๆ เช่น วิถีชีวิต ค่ำนิยม ควำมเชื่อ สภำพภูมิศำสตร์ วัฒนธรรมประเพณี
- 14. ภำคเหนือ ลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขำ ต้นน้ำลำธำร คนภำคเหนือมีจิตหจเยือกเย็น อ่อนโยน ลีลำท่ำรำของกำรแสดงพื้นเมืองภำคเหนือ จะมีลีลำที่อ่อนช้อย พร้อมเพรียง เคลื่อนไหวช้ำ เครื่องดนตรีพื้นเมือง เช่น สะล้อ ซึง กำรแสดงพื้นเมืองภำคเหนือ เช่น ฟ้ อนเล็บ ฟ้ อนเงี้ยว ฟ้ อนเทียน ฟ้ อนสำวไหม เป็นต้น ฟ้อนสำวไหม ฟ้อนเทียน
- 15. ภำคกลำง มีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่รำบลุ่ม มีแม่น้ำ หลำยสำย ประชำชนส่วนหหญ่ มีอำชีพทำนำ กำรแสดงพื้นเมืองจะเกี่ยวข้องกับสำยน้ำหรือ กำรประกอบอำชีพ เช่น ลำตัด เพลงเรือ เพลงเกี่ยวข้ำว เต้นกำรำเคียว เป็นต้น ลำตัด เต้นกำรำเคียว
- 16. ภำคตะวันออกเฉียงเหนือ ลักษณะภูมิประเทศเป็นที่รำบสูง มีอำกำศหนำวและร้อนมำก ฤดูแล้งกันดำร คนภำคตะวันออกเฉียงเหนือจะทำอะไรรวดเร็ว เร่งรีบ ลีลำท่ำรำจะมีจังหวะรวดเร็ว ลีลำกำรก้ำวเท้ำคล้ำยกำรเต้นแต่นุ่มนวล โดยเขย่งส้นเท้ำยกขำสูง เซิ้งกระติบ
- 17. ภำคตะวันออกเฉียงเหนือ กำรแต่งกำยก็จะนุ่งผ้ำถุง ครึ่งน่อง หรือคลุมเข่ำ เพื่อหห้สะดวกหนกำรเต้น เครื่องดนตรีพื้นเมือง เช่น โปงลำง แคน โหวด ไหซอ กำรแสดงพื้นเมืองภำคตะวันออกเฉียงเหนือ เช่น เซิ้งสวิง เซิ้งกระติบ เซิ้งโปงลำง เซิ้งแหย่ไข่มดแดง เป็นต้น เซิ้งสวิง เซิ้งแหย่ไข่มดแดง
- 18. ภำคหต้ มีดินแดนติดทะเลและติดกับประเทศมำเลเซีย ลักษณะของคนภำคหต้มีอุปนิสัยว่องไว พูดเร็ว ดนตรีประกอบกำรแสดง เช่น กลองแขก รำมะนำ ปี่หน ทับ โหม่ง ฉิ่ง ซอ ไวโอลิน แมนโดลิน กีต้ำ
- 19. ภำคหต้ นำฏศิลป์ และดนตรีจะผสมผสำนระหว่ำงไทยและมลำยู เช่น ซัมเป็ง รองเง็ง เป็นต้น กำรแสดงพื้นเมืองภำคหต้ เช่น ระบำร่อนแร่ ระบำตำรีกีปัส ระบำตำรีบุหงำรำไป เป็นต้น ระบำตำรีกีปัส รองเง็ง
- 20. กำรแสดงโขน มีมำตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยำ แสดงเป็นเรื่องรำว แสดงเรื่อง รำมเกียรติ์ กำรแสดงโขน เป็นศิลปะของกำรรำ กำรเต้น มีกำเนิดและที่มำจำกกำรละเล่น 3 อย่ำง คือ กำรแสดงหนังหหญ่ กำรเล่นชักนำคดึกดำบรรพ์ และกำรเล่นกระบี่กระบอง
- 21. กำรแสดงโขน แต่งกำยยืนเครื่องพระนำง มีศีรษะโขนสำหรับสวมหส่เวลำแสดง เพื่อบอกลักษณะสำคัญของตัวละคร มีกำรพำกย์ เจรจำ ขับร้อง หช้วงปี่พำทย์บรรเลงประกอบกำรแสดง กำรแสดงโขนมี 5 ประเภท คือ โขนกลำงแปลง โขนนั่งรำว โขนโรงหน โขนหน้ำจอ และโขนฉำก
- 22. กำรแสดงละคร กำรแสดงละคร เป็นกำรแสดงที่แสดงเป็นเรื่องรำว กำรแสดงละครไทย แบ่งออกเป็น 3 ประเภท โดยยึดวิธีกำรแสดงเป็นสำคัญ ได้ดังนี้
- 23. กำรแสดงละคร 1. ละครรำ หช้ศิลปะกำร รำ ดำเนินเรื่อง 1.1 ละครรำแบบดั้งเดิม มีมำตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยำ คือ ละครชำตรี ละครนอก และ ละครหน 1.2 ละครรำแบบปรับปรุง คือ ละครดึกดำบรรพ์ ละครพันทำง และ ละครเสภำ
- 24. กำรแสดงละคร 2. ละครร้อง หช้ศิลปะกำร ขับร้อง ดำเนินเรื่อง คือ ละครร้องล้วนๆ ละครร้องสลับพูด และ ละครสังคีต 3. ละครพูด หช้ศิลปะกำร พูด ดำเนินเรื่อง คือ ละครพูดล้วน ๆ ละครพูดสลับลำ และ ละครพูดคำฉันท์
- 25. ละครชำตรี เป็นละครรำที่เก่ำแก่ที่สุด และเป็นต้นแบบของละครรำของไทย มีผู้แสดง 3 คน เป็นชำยล้วน มีตัวนำยโรง ตัวนำง และจำอวด กำรแต่งกำยยืนเครื่องพระนำง ดนตรีหช้วงปี่พำทย์ชำตรี นิยมแสดงเรื่อง พระสุธนมโนห์รำ และ พระรถเสน
- 26. ละครนอก มีมำตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยำ เป็นละครรำที่เน้นควำมสนุกสนำน ดำเนินเรื่องรวดเร็ว ตลกขบขัน หรือเรียกอีกอย่ำงว่ำ “ละครตลำด” หช้ผู้ชำยแสดงล้วน กำรแต่งกำยยืนเครื่อง พระ-นำง ดนตรีหช้วงปี่พำทย์ นิยมแสดงเรื่อง สังข์ทอง ไกรทอง พระอภัยมณี ฯลฯ
- 27. ละครหน มีกำเนิดหนสมัยกรุงศรีอยุธยำ เป็นละครรำที่เน้นศิลปะกำรร่ำยรำ ยึดถือระเบียบประเพณี หช้ผู้หญิงแสดงล้วน กำรแต่งกำยยืนเครื่องพระนำง ดนตรีนิยมหช้วงปี่พำทย์ แสดงเรื่อง อิเหนำ รำมเกียรติ์ และอุณรุท
- 28. ละครดึกดำบรรพ์ มีกำเนิดหนสมัยรัชกำลที่ 5 เป็นละครรำที่ปรับปรุงขึ้นหหม่ ได้รับแรงขับดำลหจมำจำกกำรร้องโอเปร่ำของฝรั่ง ผู้แสดงร้องเอง รำเอง ต้องมีคุณสมบัติคือ รำสวย เสียงไพเรำะ รูปร่ำงงำม หช้ผู้หญิงแสดงล้วน กำรแต่งกำยยืนเครื่องพระนำง ดนตรีหช้วงปี่พำทย์ดึกดำบรรพ์ เพลงร้องไม่มีคำว่ำ “เมื่อนั้น” “บัดนั้น” นิยมแสดงเรื่อง ยศเกตุ จันทกินรี ฯลฯ
- 29. ละครพันทำง เป็นละครรำที่นำพงศำวดำรของชำติอื่นมำแสดง โดยผสมผสำนท่ำรำของไทยกับท่ำรำของชำติอื่นๆเข้ำไว้ด้วยกัน หช้ผู้แสดงชำย – หญิง กำรแต่งกำยแต่งตำมเชื้อชำติของตัวละคร ดนตรีหช้วงปี่พำทย์และนำเครื่องดนตรีต่ำงชำติเข้ำมำผสม เช่น เปิงมำงคอก นิยมแสดงเรื่อง รำชำธิรำช สำมก๊ก พระลอ เปิงมำงคอก
- 30. ละครเสภำ เป็นละครที่หช้กำรขับเสภำดำเนินเรื่อง กำเนิดมำจำกกำรเล่ำนิทำน หช้ผู้ชำย-หญิงแสดง กำรแต่งกำยตำมเนื้อเรื่องและยุคสมัยของเรื่อง ดนตรีหช้วงปี่พำทย์ มีเครื่องประกอบจังหวะพิเศษ คือ กรับเสภำ นิยมแสดงเรื่อง ขุนช้ำงชุนแผน
- 31. ละครร้อง เป็นละครที่ดำเนินเรื่องด้วยกำรร้อง ได้รับอิทธิพลกำรแสดงมำจำก ตะวันตก ละครร้องแบ่งออกเป็น 3 แบบ ละครร้องล้วนๆ ละครร้องสลับพูด ละครสังคีต ละครร้องสลับพูด เรื่อง สำวเครือฟ้ำ
- 32. ละครร้องล้วน ๆ พระบำทสมเด็จฯ พระมงกุฎเกล้ำเจ้ำอยู่หัว ทรงเป็นผู้หห้กำเนิด โดยเลียนแบบจำกละครอุปรำกรที่เรียกว่ำ โอเปอร์เรติก ลิเบรตโต ( Operatic Libretto ) ดำเนินเรื่องด้วยกำรร้อง ไม่มีบทพูดแทรก หช้ท่ำสำมัญ ไม่หช้ท่ำรำ ผู้แสดงร้องเอง และอำจมีลูกคู่รับ เดิมผู้แสดงหช้ผู้หญิงล้วน ยกเว้นตัวตลกอำจเป็นผู้ชำย ปัจจุบันหช้ผู้ชำยและผู้หญิงแสดง ดนตรีบรรเลงด้วยวงปี่พำทย์ไม้นวม เรื่องที่แสดง สำวิตรี บทพระรำชนิพนธ์หนรัชกำลที่ 6
- 33. ละครร้องสลับพูด เป็นละครที่สมเด็จพระเจ้ำบรมวงศ์เธอ กรมพระนรำธิปประพันธ์พงศ์ เป็นผู้หห้กำเนิด แสดงที่โรงละครปรีดำลัย ประชำชนทั่วไป เรียกละครประเภทนี้ว่ำ ละครพระนรำธิป หรือ ละครปรีดำลัย ดำเนินเรื่องด้วยกำรร้อง มีกำรพูดแทรกบ้ำงแต่เป็นกำรพูดทวนบทร้อง หรือแทรกหห้ตลกขบขัน ระยะแรกมีกำรหช้ท่ำรำบ้ำง แต่ต่อมำหช้ท่ำสำมัญชน เดิมหช้ผู้หญิงแสดงล้วน แต่ปัจจุบันหช้ชำยจริงหญิงแท้ ดนตรีบรรเลงด้วยวงปี่พำทย์ไม้นวม เรื่องที่แสดง สำวเครือฟ้ ำ เรื่อง สำวเครือฟ้ำ
- 34. ละครสังคีต ละครสังคีตเป็นละครที่ พระบำทสมเด็จฯ พระมงกุฎเกล้ำเจ้ำอยู่หัว ทรงริเริ่มขึ้นโดยวิวัฒนำกำรมำจำกละครพูดสลับลำ ดำเนินเรื่องด้วยกำรพูดและร้อง บทพูดและบทร้องมีควำมสำคัญเท่ำกัน ตัดอย่ำงหดอย่ำงหนึ่งออกไม่ได้ เพรำะจะทำหห้เนื้อเรื่องเสีย ลักษณะเด่นของละครสังคีต คือ เพลงเพรำะ ควำมพร้อมเพรียงของกำรแสดงหมู่ ฉำก และเครื่องแต่งกำยงดงำมตำมสมัยนิยม เนื้อเรื่องสนุกสนำน มุ่งตลกขบขัน
- 35. ละครสังคีต หช้ผู้ชำยและหญิงแสดง แต่งกำยตำมสมัยนิยมโดยหห้สอดคล้องกับฐำนะของตัวละครหนท้องเรื่อง เรื่องที่หช้แสดง ได้แก่ วั่งตี่ วิวำห์พระสมุทร หนำมยอกเอำหนำมบ่ง หช้วงปี่พำทย์ไม้นวม หช้ซออู้สีคลอไปกับเสียงร้อง แสดงบนเวทีเปลี่ยนฉำกตำมท้องเรื่อง
- 36. ละครพูด ผู้หห้กำเนิดละครพูด คือ พระบำทสมเด็จฯ พระมงกุฎเกล้ำเจ้ำอยู่หัว ครั้งยังดำรงพระรำชอิสริยยศเป็น สมเด็จพระบรมโอรสำธิรำช เจ้ำฟ้ ำมหำวชิรำวุธ สยำมมกุฎรำชกุมำร ดำเนินเรื่องด้วยกำรพูด หช้ท่ำทำงอย่ำงสำมัญชน แสดงบนเวที มีกำรเปลี่ยนฉำกตำมท้องเรื่อง แต่งกำยแบบสำมัญชนสอดคล้องตำมเนื้อเรื่อง วงปี่พำทย์ไม้นวม / วงดนตรีสำกล
- 37. ละครพูดแบ่งออกเป็น 3 ประเภทหหญ่ ๆ คือ ละครพูดล้วน ละครพูดชวนหัว เช่น ล่ำมดี คดีสำคัญ ละครชวนเศร้ำ เช่น ต้อนรับลูก ฟอกไม่ขำว ละครกินหจ เช่น กุศโลบำย หมำยน้ำบ่อหน้ำ ละครพูดแบบปลุกหจ เช่น หัวหจนักรบ เสียสละ ละครพูดสลับลำ เรื่องที่หช้แสดง ชิงนำง ปล่อยแก่ ละครพูดคำฉันท์ เรื่องที่หช้แสดง มัทนะพำธำ