Εργασία του μαθητή του 3ου Γυμνασίου Περιστερίου Ζέρη Σωτήρη

1. ΘΕΟΛΟΓΙΑ & ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

2. ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΚΑΙ
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ
ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Οι περισσότερες θρησκείες έχουν
κοινές αξίες και επιδιώξεις. Στις
κοινές αξίες και επιδιώξεις των
περισσότερων θρησκειών σε
σχέση με το φυσικό κόσμο
μπορούν να αναφερθούν ο
σεβασμός, η εγκράτεια, η
υπευθυνότητα, η έμφαση στην
αλληλεξάρτηση όλης της ζωής στη
γη. Αξίες όπως οι παραπάνω
έχουν στο παρελθόν συνδεθεί
κυρίως με άλλες διαστάσεις της
καθημερινότητας, η πρόκληση
τώρα είναι οι αξίες αυτές να
επεκταθούν στο φυσικό κόσμο
(Grim & Tucker 2009).

3. Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ
ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ
Ως κοινωνικά και οικονομικά υποκείμενα, οι
Χριστιανοί δε μένουν απαθείς απέναντι
στην οικολογική καταστροφή. Άλλοτε
συντελούν ενεργά σε αυτήν και άλλοτε
εργάζονται για την αποτροπή της.
Οι προτεστάντες θεολόγοι ήταν αυτοί που
θεμελίωσαν θεωρητικά το δικαίωμα του
ανθρώπου να βιάζει τη φύση στα πλαίσια
των οικονομικών του δραστηριοτήτων,
παρερμηνεύοντας την εντολή του Θεού
προς τους πρωτοπλάστους: “αὐξάνεσθε
καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε τὴν γῆν καὶ
κατακυριεύσατε αὐτῆς” (Γέν. α’ 28).
Η διαπίστωση αυτή, είναι γενικώς
αποδεκτή στο δυτικό κόσμο, γι’ αυτό και οι
απανταχού της γης νεοπαγανιστές
στηρίζουν τον προσηλυτισμό τους στις
“οικολογικές μας ευαισθησίες” και
καταφέρονται κατά του Χριστιανισμού
μνημονεύοντας την προτεσταντική θεωρία.
Η τοποθέτηση όμως της Ορθόδοξης
θεολογίας είναι τελείως διαφορετική.

4. Ίσως ρωτήσει κάποιος τι σχέση
έχει η θεολογία με την
περιβαλλοντική επιστήμη, ώστε
να δικαιούται να τοποθετηθεί
σχετικά με το οικολογικό
πρόβλημα.
Κι όμως έχει.
Η Ορθόδοξη θεολογία
εξετάζει εκτενώς τον άνθρωπο
και τη φύση ως
δημιουργήματα του Θεού.
Ο Θεός, ο άνθρωπος, η φύση
και η σχέση μεταξύ τους
αναλύεται στην Αγία Γραφή και
ερμηνεύεται εκτενώς από τη
φωτισμένη διδαχή των Πατέρων.
 Έντονη παρουσία και στην
εικονογραφία
 Εικονες εκκλησιας δειχνουν
έντονη σύνδεση φύσης με
Αγίους και τον Χριστό
 Ο θεός δημιουργεί τον κόσμο
την φύση τα ζώα

6. Το φυσικό περιβάλλον αντιμετωπίζεται με
θαυμασμό για το κάλλος και τη νομοτέλειά
του, αλλά και με αίσθημα σεβασμού του ως
πλάσης του Θεού. Πιο συγκεκριμένα, κατά
το Θεόφιλο Αντιοχείας, «η Αγία Γραφή μας
διδάσκει με σαφήνεια ότι ο Παράδεισος
δημιουργήθηκε κάτω από αυτόν τον
ουρανό, όπου βρίσκονται και οι ανατολές
και η γη».
ΣΧΕΣΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ-ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ

7. • Την αγάπη του Θεού για όλες
τις ζωντανές υπάρξεις της
Δημιουργίας
• Τους ρόλους του Αδάμ και
της Εύας ως διαχειριστές και
φύλακες του Κήπου της Εδέμ
• Την περίπτωση της Κιβωτού
του Νώε, περίπτωση η οποία
αναδεικνύει την ανάγκη
διατήρησης της
βιοποικιλότητας (Goffman
2005)
ΣΧΕΣΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ-ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ

8. ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΣΗ
ΕΙΝΑΙ:
1) η ενότητα της δημιουργίας και
2) η αγαθότητα της πλάσης.
Τι σημαίνει ότι ο Αδάμ και η Εύα
τοποθετήθηκαν σε κήπο, τον Κήπο της Εδέμ;
Ποια η ευρύτερη συμβολική σημασία αυτής
της πράξης του Θεού;
• Ο κήπος παρέχει τροφή, νερό και άλλα
αγαθά απαραίτητα για τη διατήρηση της ζωής
σε όλες τις μορφές της
• Ο κήπος θα πρέπει να διατηρείται ως τόπος
αισθητικής ομορφιάς
• Ο κήπος είναι τόπος όπου οι άνθρωποι
μπορούν να δημιουργούν
• Ο κήπος πρέπει να προστατεύεται προς
όφελος μελλοντικών γενεών (Houghton
1997).

9. •Η φύση είναι αποτέλεσμα της
αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο,
σε πλήρη αρμονία με την Θεία
αισθητική
•Γι’ αυτό τοποθέτησε τον άνθρωπο σε
ένα περιβάλλον με ποικιλία
χρωμάτων, σχημάτων και αρωμάτων
•η καταστροφή του περιβάλλοντος
είναι ενάντια στη θέληση του Θεού,
δεν είναι Χριστιανική πράξη
(Αποστόλου 2014).

10. ΙΣΛΑΜΙΣΜΟΣ
Ο Ισλαμισμός δεν επικροτεί απόψεις
οι οποίες απειλούν την οικολογική
ισορροπία της φύσης.
Ισλαμισμός
Στο Κοράνι, το ιερό βιβλίο του
Ισλαμισμού, ο άνθρωπος έχει
εξέχουσα θέση. Σύμφωνα με το
Κοράνι η δημιουργία του κόσμου
αποτελεί μεγαλύτερη
πραγματικότητα από τη δημιουργία
της ανθρωπότητας (Kirman 2008)
αλλά οι άνθρωποι έχουν το
προνόμιο να έχουν οριστεί από το
Θεό ως διαχειριστές του
περιβάλλοντος μέσα στο οποίο
διαβιούν.

12. ΙΝΔΟΥΙΣΜΟΣ
Ο Ινδουισμός είναι μια από τις
αρχαιότερες θρησκείες του κόσμου.
Ο Ινδουισμός κηρύττει απέραντο
σεβασμό προς το φυσικό κόσμο
που μας περιβάλλει.
Όλες οι ζωντανές υπάρξεις είναι
δημιουργήματα του Θεού και η
στάση του ανθρώπου απέναντι τους
θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από
σεβασμό και συμπόνια.

13. ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ
Κάποιος γίνεται Βουδιστής όταν
ορκίζεται δημόσια να αναζητήσει
καταφύγιο σε αυτόν που είναι
Πεφωτισμένος (ή Αφυπνισμένος),
στη διδασκαλία Του (Dharma) και
στην κοινότητα των Βουδιστών
(Sangha). Και τα τρία αυτά
καταφύγια σχετίζονται με τη φύση.
Για παράδειγμα, η γέννηση, η
φώτιση, η διδασκαλία και ο
θάνατος του Βούδα συνδέονται
στενά με τα δέντρα.
Ανάμεσα σε άλλα πράγματα, ο
όρος Dharma σημαίνει φύση
Οι Βουδιστές μοναχοί
απαγορεύεται να σκοτώνουν
ζωντανές υπάρξεις για τροφή ή
ακόμη και για λόγους αυτοάμυνας

14. ΚΟΜΦΟΥΚΙΣΜΟΣ
Ο Κομφουκιανισμός
συμπεριλαμβάνει την τριάδα
Ουρανός, Γη και Άνθρωπος.
Τα τρία αυτά στοιχεία είναι
απολύτως απαραίτητα για την
τελική αρμονία. Κατά συνέπεια, η
σχέση άνθρωπος –περιβάλλον
είναι σημαντική στον
Κομφουκιανισμό.
Ο Κομφουκιανισμός θεωρεί ότι τα
πάντα στη φύση βρίσκονται σε
σχέση αλληλεξάρτησης
σχηματίζοντας ένα οργανικό όλο.
Ο άνθρωπος είναι μέρος της
φύσης και άνθρωπος και φύση
βρίσκονται σε σχέση αρμονίας.
Αφού ο άνθρωπος είναι κομμάτι
της φύσης πρέπει κατά συνέπεια
να ενεργεί σύμφωνα με τους
νόμους της

18.  Ευάγγελος Μανωλάς
Αναπληρωτής Καθηγητής
Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων
Σχολή Επιστημών Γεωπονίας και Δασολογίας ΔΠΘ
 Κωνσταντίνος Σούτσας
Ομότιμος Καθηγητής
Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων
Σχολή Επιστημών Γεωπονίας και Δασολογίας ΔΠΘ
ΣΩΤΗΡΗΣ ΖΕΡΗΣ
Γ1
2020-21