Yaşlılarda Obezite (Obesity in the elderly)

OBEZITE
SELMAN BÖLÜKBAŞI
UZMAN SOSYAL ÇALIŞMACI
YAŞLI SAĞLIĞI DOKTORA ÖĞRENCISI

İÇERİK
▪ GİRİŞ
▪ ÖLÇÜM
▪ OBEZİTE PREVALANSI
▪ VÜCUT BİLEŞİMİ VE YAŞLANMA
ARASINDAKİ İLİŞKİLER
▪ YAŞLI YETİŞKİNLERDE OBEZİTE
NEDENLERİ
▪ OBEZİTENİN ZARARLI ETKİLERİ
▪ MORTALİTE
▪ KOMORBİD HASTALIĞI
▪ İŞLEVSEL BOZUKLUK VE YAŞAM
KALİTESİ
▪ OBEZİTENİN YARARLI ETKİLERİ
▪ YAŞLI YETİŞKİNLERDE PLANLI AĞIRLIK
KAYBININ ETKİLERİ
▪ VÜCUT BİLEŞİMİ
▪ TIBBİ KOMPLİKASYONLAR
▪ TEDAVİ
▪ YAŞAM TARZI MÜDAHALESİ
▪ Diyet tedavisi
▪ Egzersiz tedavisi
▪ FARMAKOTERAPİSİ
▪ BARİATRİK CERRAHİ

KAYNAKLAR▪ Shah, K. / Villareal, D.T. «Obesity», Brocklehurst’s Textbook of Geriatric Medicine and Gerontology, Elsevier Eight Edition, Philadelphia; 2017
▪ Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, «Obezı̇tenı̇n Değerlendı̇rı̇lmesı̇», Obezite Tanı Ve Tedavı̇Kılavuzu, Ankara; 2018
▪ Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü “Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması-2010”
▪ Rakıcıoğlu , N. Yaşlıda Şı̇şmanlık, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 729, Ankara; 2008
▪ Yılmaz D. / Rakıcıoğlu N., «Yaşlılık Döneminde Obezite», Beslenme ve Diyet Dergisi 2012;40(1):79-87
▪ Dey D.K., Body Mass Index, Weight Change And Mortality In The Elderly. A 15 Y Longitudinal Population Study Of 70 Y Olds. Eur J Clin Nutr 55:482–
492, 2001.
▪ Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, «Obezı̇tenı̇n Değerlendı̇rı̇lmesı̇», Obezite Tanı Ve Tedavı̇Kılavuzu, Ankara; 2018
▪ Keskin, T., Yaşlı Kadınlarda Obezı̇tenı̇n Fı̇zı̇ksel Fonksı̇yon Ve Yaşam Kalı̇tesi̇ Üzerı̇ne Etkı̇sı̇nı̇n İncelenmesi̇, Yüksek Lı̇sans Tezi̇, FTR Ana Bilim D.
Isparta; 2019
▪ Yang Y. / Herting JR / Choi J.; “Obesity, Metabolic Abnormality, And Health-related Quality Of Life By Gender: A Cross-sectional Study In Korean
Adults”. Quality of Life Research. 2016
▪ Soltoft F / Hammer M / Kragh N., «The Association Of Body Mass İndex And Health- Related Quality Of Life In The General Population: Data From
The 2003 Health Survey Of England», Quality of Life Research. 2009
▪ Jefferis BJ, Sartini C, Lee IM, Choi M, Amuzu A, Gutierrez C, “Adherence To Physical Activity Guidelines In Older Adults, Using Objectively Measured
Physical Activity In A Population-based Study.” BMC Pub Health. 2014
▪ Farzianpour F, Foroushani A. “Quality of Life for Elderly Residents in Nursing Homes”. Global Journal of Health Science. 2016

GİRİŞ
▪ Obezite: Morbidite ve zamansız mortalite riskini artıran sağlıksız, aşırı bir vücut yağı olarak
tanımlanır.
▪ Obezite, gelişmiş ülkelerde büyüyen bir salgındır ve yaşlı popülasyonumuzda da artan sorun
olmuştur.
▪ Yaşlı erişkinlerde obeziteye istenmeyen bir kronik hastalık yükü, metabolik komplikasyonlar ve
kötüleşen bir yaşam kalitesi eşlik etmektedir.
▪ Daha önemlisi; yaşlı erişkinlerde obezite, kırılganlık ve sakatlığa yol açan fiziksel işlevdeki yaşa
bağlı düşüşü şiddetlendirmektedir.
▪ Yaşlı kişilerde kilo kaybı için tasarlanan mevcut tedavi, yaşam tarzı müdahalesini (diyet, egzersiz
ve davranış değişiklikleri), farmakoterapiyi ve ameliyatı içermektedir.
▪ Mevcut bulgular, obez yaşlı erişkinlerde kilo kaybı tedavisinin, fonksiyonel düşüşü ve tıbbi
komplikasyonları önlediğini veya geciktirdiğini ve yaşam kalitesini iyileştirdiğini göstermektedir.
▪ Bununla birlikte, yaşlı yetişkinler için kilo kaybı tedavisi yazan klinisyenler, hastanın kas ve kemik
kütlesi üzerindeki olumsuz etkileri göz önünde bulundurmalıdır.
Kaynak: Shah, K. / Villareal, D.T. «Obesity», Brocklehurst’s Textbook of Geriatric Medicine and Gerontology, Elsevier Eight Edition, Philadelphia; 2017

ÖLÇÜM
▪ Pratikte en çok kullanılan değerlendirme kriteri beden kitle indeksi (BKİ) ölçümüdür.
▪ BKİ, vücut ağırlığının (kg) boy uzunluğunun karesine (m2 ) bölünmesi ile
hesaplanmaktadır. (BKI=kg/m2)
Kaynak: Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, «Obezı̇tenı̇n Değerlendı̇rı̇lmesı̇», Obezite Tanı Ve Tedavı̇Kılavuzu, Ankara; 2018

ÖLÇÜM - 2
▪ Obezitenin diğer bir önemli boyutu da vücuttaki abdominal yağlanmadır.
▪ Abdominal yağlanmayı ve dolayısıyla obeziteyi değerlendirmek için kullanılabilecek
diğer bir ölçüm metodu da bel çevresi ölçümüdür.
▪ Bel çevresi ölçümü ile intra abdominal yağlanma miktarı iyi bir korelasyon
göstermektedir.
▪ Bel çevresi ölçümü süperior iliak kristalar hizasından yapılmalıdır.

TÜRKIYE'DE OBEZITENİN GÖRÜLME SIKLIĞI
ERKEKLERDE %20,5 KADINLARDA % 41,0
Toplamda % 30,3
Kaynak: Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü “Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması-2010”

Kaynak: Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü “Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması-2010”

VÜCUT BİLEŞİMİ VE YAŞLANMA ARASINDAKİ İLİŞKİLER
▪ Yaşlanma, vücut bileşimindeki önemli değişikliklerle ilişkilidir.
▪ 30 yaşından sonra, bireyler kas ve kemik gibi yağsız kütlede (FFM) ilerici bir azalma ve yağ
kütlesinde bir artış gösterme eğilimindedir.
▪ Ayrıca, bazı çalışmalardan elde edilen veriler, 60 yaşına ulaştıktan sonra kadınlarda FFM
kaybının hızlandığını göstermektedir.
▪ FFM, yaşamın üçüncü on yılında zirveye ulaşırken, yağ kütlesi yedinci on yılda zirveye
ulaşmakta ve bunu takiben bir düşüş izlemektedir.
▪ Ek olarak, yaşlanma vücut yağının yeniden dağıtılması ile de ilişkilidir. İntraabdominal yağ
(merkezi yağlanma) yaşlanma ile artarken, deri altı yağ ve toplam vücut yağları yaşlanma
ile azalır.

YAŞLI YETİŞKİNLERDE OBEZİTE NEDENLERİ
▪ Tüm yaş gruplarında olduğu gibi yaşlılarda da şişmanlık, harcanandan fazla enerji
alınması sonucunda oluşmaktadır.
▪ Enerji alımı ve harcaması arasındaki dengesizliğin uzun süre devam etmesi şişmanlığın
ortaya çıkmasına neden olur.
▪ Enerjinin gereksiniminden fazlası yağ olarak depolanmaktadır.
▪ Yaşın ilerlemesi ile birlikte enerji tüketimi aynı kalmasına veya azalmasına rağmen
şişmanlık gelişebilmektedir.
▪ Yaşlılarda fiziksel aktivitenin ve bazal metabolik hızın azalması en yaygın şişmanlık
nedenidir.
▪ Yaşam boyunca fiziksel aktivitenin azalması, şişmanlıkta önemli bir faktördür.
▪ Genç bireyler ile karşılaştırıldığında yaşlılarda toplam enerji harcaması %20 oranında
azalmaktadır.
Kaynak: Rakıcıoğlu , N. Yaşlıda Şı̇şmanlık, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 729, Ankara; 2008

▪ Yaşlıların çok az bir kısmında şişmanlığın nedeni;
▪ endokrin bozukluklar (hipotroidizm),
▪ Cushing sendromu,
▪ ventromediyal hipotalamustaki tümörler veya ilaç kullanımına (steroidler vb.) bağlıdır.
▪ Sadece yaşlılık ile ilişkili olmayan diğer faktörlerin arasında;
▪ genetik yatkınlık,
▪ eğitim ve gelir düzeyi yer almaktadır.
▪ Ayrıca cinsiyet de önemli bir faktördür.
▪ Özellikle 50 yaş sonrası, kadınların erkeklere göre daha çok şişmanlama eğilimleri vardır.
▪ Psikolojik problemler
Kaynak: Rakıcıoğlu , N. Yaşlıda Şı̇şmanlık, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 729, Ankara; 2008 Cushing sendromu

OBEZİTENİN ZARARLI ETKİLERİ

MORTALİTE
▪ Yaşlılarda obezite ile mortalite arasındaki ilişkinin ortaya konmasının birçok etmen nedeniyle
zor olduğu ve bu konuda yapılan çalışmaların çelişkili sonuçlar verdiği bildirilmektedir.
▪ Beden kütle indeksi ile mortalite arasındaki ilişkinin U şeklinde bir eğri çizdiği ve özellikle BKİ
değeri 31-32 kg/m2 ’nin üzerine çıktığında mortalitenin önemli şekilde artış gösterdiği
belirtilmektedir. İzlem süresi 12 yılın üzerinde olan çalışmalarda BKİ değeri 27 kg/m2 ’nin
altında olan yaşlılarda mortalitenin daha düşük olduğu saptanmıştır.
▪ Yaşları 60 ile 79 arasında değişen erkeklerde yapılan bir çalışmada, kas kütlesi ve mortalite
arasında önemli negatif ilişki saptanmıştır.
▪ Üst orta kol kas alanı için düzeltme yapıldığında, yüksek bel çevresi ve bel-kalça oranı
değerleri artmış mortalite ile ilişkili bulunmuştur.
▪ Bu bulgularla birlikte, yaşlı erkeklerde sarkopenik obezitenin artmış mortalite ile ilişkili
olduğu sonucuna varılmıştır.
Kaynak: Yılmaz D. / Rakıcıoğlu N., «Yaşlılık Döneminde Obezite», Beslenme ve Diyet Dergisi 2012;40(1):79-87

KOMORBID HASTALIĞI
▪ Obezite ve artmış abdominal yağ; morbidite, mortalite ve düşük yaşam kalitesindeki artışla ile ilişkilidir.*
▪ Genellikle obezite ile ilişkili tıbbi durumların (hipertansiyon, diyabet, dislipidemi ve kardiyovasküler hastalık gibi)
prevalansı yaşla birlikte artar. Bu nedenle, orta yaşta şişmanlık ve kilo alımı tıbbi komplikasyonlara ve yaşlılıkta
ortaya çıkan ve artan sağlık harcamalarına neden olabilir.*
▪ Yaşa bağlı glukoz intoleransı, abdominal obezite ve fiziksel aktivite eksikliği ile artar.*
▪ Fiziksel olarak aktif olan ve karın çevresi düşük olan yaşlı kişilerin insülin direnci ve tip 2 diabetes mellitus gelişmesi
olasılığı çok düşüktür.*
▪ Bununla birlikte; obez yaşlı yetişkinlerde dislipidemi (yüksek trigliserit ve düşük yüksek yoğunluklu lipoprotein
[HDL]) ve hipertansiyon prevalansı daha yüksektir.*
▪ 15 yıllık boylamsal bir çalışma, yaşlı erkeklerde VKİ'nin artması, koroner kalp hastalığı ve kardiyovasküler hastalık
mortalitesindeki vakalardaki artışla doğru orantılı olduğunu göstermiştir.**
▪ Obez hastalar prediyabet, tip 2 DM, hipertansiyon, dislipidemi, kardiyovasküler hastalıklar, inme, tıkayıcı uyku apne
sendromu (OSAS), safra kesesi taşı hastalıkları, hiperürisemi, gut, osteoartrit ve bazı kanser türleri (meme, over,
endometrium, prostat, kolon, böbrek, gastrik kardiya, bilier, pankreas, özafagus ve multiple myelom) gelişimi
açısından yüksek riskli hastalardır. Her obez hasta olası komorbid hastalıklar açısından sorgulanmalı ve mevcut
hastalıkları açısından uygun tedaviyi alıp almadığı, hedefte olup olmadığı değerlendirilmelidir. ***
Kaynak: *Shah, K. / Villareal, D.T. «Obesity», Brocklehurst’s Textbook of Geriatric Medicine and Gerontology, Elsevier Eight Edition, Philadelphia; 2017
**Dey D.K., Body Mass Index, Weight Change And Mortality In The Elderly. A 15 Y Longitudinal Population Study Of 70 Y Olds. Eur J Clin Nutr 55:482–492, 2001.
*** Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, «Obezı̇tenı̇n Değerlendı̇rı̇lmesı̇», Obezite Tanı Ve Tedavı̇Kılavuzu, Ankara; 2018

İŞLEVSEL BOZUKLUK VE YAŞAM KALITESI
▪ Obezite kardiyovasküler hastalıklar, hipertansiyon, hiperlipidemi ve diyabet gibi komplikasyonları
olan, yaşam beklentisinde azalmalara neden olan kronik bir hastalıktır. *
▪ Genel olarak obez olan kişilerin, sağlıkla ilişkili yaşam kalitelerinin obez olmayanlara göre daha düşük
olduğu belirtilmektedir. **
▪ Bununla birlikte, erkeklere kıyasla, obez olan kadınların yaşam kalitesinin daha düşük olduğu
gözlenmektedir. **
▪ Yaşam kalitesi; obez kadınlarda normal kilolu kadınlardan daha kötü olduğu halde; obez ve obez
olmayan erkekler arasında değişiklik göstermediğini bulunmuştur. ***
▪ Fiziksel aktivite, yaşlı popülasyonda sağlığın ve fiziksel fonksiyonun önemli bir belirleyicisidir, ancak
çoğu yetişkin insan sedanter bir yaşam tarzına sahiptir. Sedanter yaşam özellikle yaşlı insanlarda
yaygındır. 75 yaşın üzerindeki insanların % 10'undan azının yeterli fiziksel aktivite seviyesinde
oldukları bildirilmektedir. ****
▪ Fiziksel olarak aktif bireylerin yaşam kalitesinin de yüksek olduğu, düzenli egzersizin yaşam kalitesinin
önemli bir belirleyicisi olduğu, fiziksel fonksiyon ile yaşam kalitesi arasında pozitif yönlü bir
korelasyon olduğu da bildirilmektedir.*****
Kaynak:
* Keskin, T., Yaşlı Kadınlarda Obezı̇tenı̇n Fı̇zı̇ksel Fonksı̇yon Ve Yaşam Kalı̇tesi̇ Üzerı̇ne Etkı̇sı̇nı̇n İncelenmesi̇, Yüksek Lı̇sans Tezi̇, FTR Ana Bilim D. Isparta; 2019
** Yang Y. / Herting JR / Choi J.; “Obesity, Metabolic Abnormality, And Health-related Quality Of Life By Gender: A Cross-sectional Study In Korean Adults”. Quality of Life Research. 2016
*** Soltoft F / Hammer M / Kragh N., «The Association Of Body Mass İndex And Health- Related Quality Of Life In The General Population: Data From The 2003 Health Survey Of England», Quality of Life Research. 2009
**** Jefferis BJ, Sartini C, Lee IM, Choi M, Amuzu A, Gutierrez C, “Adherence To Physical Activity Guidelines In Older Adults, Using Objectively Measured Physical Activity In A Population-based Study.” BMC Pub Health. 2014
***** Farzianpour F, Foroushani A. “Quality of Life for Elderly Residents in Nursing Homes”. Global Journal of Health Science. 2016

OBEZİTENİN YARARLI ETKİLERİ

OBEZİTENİN YARARLI ETKİLERİ
▪ Yaşlanma ile şişmanlığın potansiyel bir yararının osteoporozla ilişkili kırıklardan korunma
olduğu belirtilmelidir.
▪ Daha yüksek vücut ağırlığı daha fazla kemik mineral yoğunluğu ile ilişkilidir. Bu, fazladan
vücut ağırlığının yanı sıra hormonal değişikliklerin taşınmasının kemik uyarıcı etkileriyle
açıklanmaktadır (örneğin, androstenedionun estrona artan adipoz dokusu dönüşümü).
▪ Ağır bireylerin, ağırlık taşımayan kemiklerinde bile daha yüksek kemik yoğunluklarına sahip
oldukları bulunmuştur.
▪ Ayrıca, düşme durumunda, vücut yağının sağladığı ekstra yastıklama, özellikle kalçadaki
kırıklara karşı koruma görevi görebilir.

10.04.2015 - 21:43
http://www.hurriyet.com.tr/dunya/
obezitenin-faydasi-varmis-
28705717

06 Mart 2019
https://www.yenisafak.com/hayat/
sismanlar-uzulmeyin-obezitenin-
de-faydalari-var-3449967

YAŞLI YETIŞKINLERDE PLANLI AĞIRLIK KAYBININ
ETKİLERİ

VÜCUT BILEŞIMI
▪ Kilo kaybı hem yağ kütlesinde (% 75) hem de FFM'de (% 25) bir düşüşe yol açtığı için,
obez yaşlı kişilerde kilo kaybının yaşa bağlı kas kütlesi kaybını kötüye götürmesi
mümkündür.
▪ Bununla birlikte, bir kilo verme programına düzenli egzersiz yapmayı eklemek FFM
kaybını azaltabilir.
▪ Bu etki obez yaşlı vatandaşlarla yapılan randomize kontrollü çalışmalarda (RKÇ)
gözlenmiştir.
▪ Kilo vermeyen kontrol grubuna kıyasla diyetle indüklenen kilo kaybı programına
düzenli egzersiz eklendikten sonra FFM kaybında anlamlı bir fark yoktur.

TIBBI KOMPLIKASYONLAR
▪ Kilo kaybının, genç ve orta yaşlı kişilerde obezite ile ilişkili metabolik anormallikleri
iyileştirdiği veya normalleştirdiği bilinmektedir. Obez yaşlı erişkinlerde yapılan
klinik çalışmalar benzer sonuçlar göstermiştir.
▪ Aşırı koroner arter hastalığı risk faktörlerinde (metabolik sendromun baskınlığı
dahil olmak üzere) ve insülin direncinde bir azalmanın yanı sıra obez yaşlı
erişkinlerde kilo kaybı tedavisinden kaynaklanan insülin sekresyonunda bir artış
olduğu görülmüştür.
▪ Obez yaşlı bireylerde yakın zamanda yapılan bir RKÇ'nin sonuçları kilo kaybının
insülin duyarlılığını ve diğer kardiyometabolik risk faktörlerini iyileştirdiğini
gösterdi, ancak insülin duyarlılığında sürekli iyileşme sadece kilo kaybı için egzersiz
reçetesi eklendiğinde elde edildi.

▪ Obez kişilerde, yaşına bakmaksızın kilo kaybı, obeziteye bağlı tıbbi komplikasyonları,
fiziksel fonksiyonu ve yaşam kalitesini iyileştirebilir.
▪ Yaşlı yetişkinlerde, fiziksel fonksiyon ve yaşam kalitesini iyileştirmek tedavinin en önemli
amaçları olabilir.
▪ Yaşlı kişilerde kilo yönetimi için mevcut tedavi seçenekleri:
▪ (1) diyet ve egzersiz terapisini içeren yaşam tarzı müdahalesi,
▪ (2) farmakoterapi,
▪ (3) cerrahidir.

YAŞAM TARZI MÜDAHALESI
▪ Yaşam tarzı müdahalesi, genç bireylerde olduğu kadar yaşlı bireylerde de etkilidir.
▪ Bir enerji defisit diyetinin, artırılmış fiziksel aktivitenin ve davranış terapisi
kombinasyonun, ılımlı derecede kilo kaybı sonuçları vardır ve tedaviye bağlı
komplikasyon riskinin düşük olmasını sağlar.
▪ Obez olan ve fonksiyonel kısıtlamaları veya metabolik komplikasyonları olan yaşlı
yetişkinler için kas ve kemik kayıplarını azaltan kilo kaybı tedavisi önerilmektedir.

DIYET TEDAVISI
▪ Başarılı bir diyetin yol açtığı kilo verme programı, hastaların başlangıç vücut ağırlığında 6 ay
boyunca % 8 ila % 10 azalma sağlayan gerçekçi ancak klinik açıdan anlamlı bir kilo verme hedefi
belirlemelerine yardımcı olmalıdır.
▪ Kalorisi azaltılmış (kalori defisiti yaklaşık 500 ila 1000 kcal/gün) ancak güvenli ve etkili bir kilo kaybı
programı için haftada 1 veya 2 kilo kadar kilo kaybı sağlayan dengeli bir diyet önerilmektedir.
▪ Tıbbi komplikasyon riskindeki artış nedeniyle, çok düşük kalorili bir diyetten (<800 kcal / gün)
kaçınılmalıdır.
▪ Diyet, önerilen tüm günlük gereksinimlerin karşılanmasını sağlamak için 1,0 g / kg yüksek kaliteli
protein / gün, bir multivitamin ve mineral takviyeleri içermelidir.
▪ Buna kemik kaybını önlemek için 1500 mg kalsiyum / gün ve 1000 IU D vitamini / gün dahildir.
▪ Sağlık profesyonellerinin yaşlı yetişkinlerin kişisel hedefler koymalarına, ilerlemelerini yakından
takip etmelerine ve kilo verme programına uyumu arttırmak için teşvik stratejileri kullanmasına
yardımcı olmaları önemlidir.
▪ Diyet tedavisi, Ulusal Kolesterol Eğitim Programı Uzman Paneli (Yetişkin Tedavi Paneli III)
tarafından geliştirilen Terapötik Yaşam Tarzı Değişiklikleri Diyetiyle uyumlu olmalıdır.

TERAPÖTIK YAŞAM
BIÇIMI
DEĞIŞIKLIKLERININ
BESLENME
KOMPOZISYONU
DIYETİ

EGZERSIZIN OBEZITE TEDAVISINDE YERI VE YARARLARI
▪ Araştırmalar hayat tarzı değişiklikleri, kilo kaybı ve fiziksel aktivitenin kardiyovasküler
morbidite ve mortaliteyi azalttığını, sedanter hayat tarzı ve hareketsizliğin ise
kardiyovasküler morbidite ve mortaliteyi arttırdığını göstermektedir.
▪ Fiziksel olarak aktif bireylerde kardiyovasküler risk faktörlerinin mevcudiyetinden
bağımsız olarak kardiyovasküler hastalık riski düşük bulunmuştur.
▪ Fiziksel aktivite diyet ile kombine edildiğinde, egzersizin lipid değerleri, diyabet ve
hipertansiyon gibi diğer kardiyometabolik risk faktörlerine olumlu etkisi sinerjistik olarak
artar.
▪ Kilo verilmesi fazla kilolu ve obezlerde daha belirgin olacak şekilde total kolesterol, LDL
kolesterol ve trigliserid düzeylerini düşürür, HDL kolesterol düzeyini arttırır.
▪ Hipokalorik diyet olmadan da orta veya yüksek yoğunluklu aerobik fiziksel aktivite, fazla
kilolu veya obez bireylerde viseral yağ dokusu kaybı sağlar.

HANGI EGZERSIZ NE KADAR SÜRE VE SIKLIKTA YAPILMALIDIR?
▪ Obezite tedavisinde haftada 150 dakika orta yoğunluklu aerobik fiziksel aktivite veya
75 dakika yüksek yoğunluklu aerobik fiziksel aktivite veya bunların eşdeğer
kombinasyonunun yapılması önerilmektedir.
▪ Makul ve uyulabilecek bir egzersiz programında bir seferde en az 30 dakika sürecek
şekilde orta yoğunluklu fiziksel aktivite haftada ortalama 5 defa yapılabilir. Bir egzersiz
seansında ortalama 200 kcal harcanması hedeflenmelidir.
▪ Yürüyüş, bisiklete binme, bahçede hafif tempoda çalışma, basketbol, tenis, futbol,
voleybol gibi spor aktiviteleri popüler egzersiz türleridir.
▪ Kişi istediği aktiviteyi seçmesi konusunda özendirilmelidir.
▪ Uyum sorununu aşmak için kişinin yaş, cinsiyet, kondüsyon düzeyi, spor geçmişi,
bireysel tercihleri, ihtiyaçları ve yaşam koşulları göz önüne alınarak egzersiz programı
günlük 10 dakikalık multipl seanslara bölünebileceği gibi, zaman darlığı varsa uygun
bireylerde günde tek seansta da gerçekleştirilebilinir.
▪ Haftalık seans sayısı en az üç olmalıdır.

HANGI EGZERSIZ NE KADAR SÜRE VE SIKLIKTA YAPILMALIDIR? -2
▪ Dislipidemi gibi kardiyovasküler hastalık risk faktörleri olan bireylerde günlük egzersiz
üst sınırı en fazla 90 dakika olmalıdır. Sağlıklı kişiler ve sporcular bu değerlerin üzerine
çıkabilirler.
▪ Aerobik aktivite yanında haftada iki ile üç kez kas kuvvetlendirici direnç egzersizleri
önerilir.
▪ Erişkinlerin haftada iki ile üç gün omuz, kol, sırt, karın, kalça ve bacak kasları gibi tüm
majör kas gruplarını kapsayan kas güçlendirici aktivite yapması önerilmelidir.
▪ Direnç egzersizleri en az bir set, tercihen iki set ve 8-15 tekrarlı yapılmalıdır.
▪ Altmış beş yaş üzeri kişilerin veya engellilerin bu yoğunluk ve süre önerilerini takip
etmesi, bu mümkün değilse güçleri yettiği kadar fiziksel aktivitede bulunmaları
önerilmektedir.
▪ Sedanter, yani hareketsiz hayat tarzı benimsenmemeli, gün boyunca 90 dakikayı geçen
fiziksel inaktiviteden kaçınılmalı ve 90 dakikayı geçen hareketsizlik fiziksel aktivite ile
kırılmalıdır.

HANGI EGZERSIZ NE KADAR SÜRE VE SIKLIKTA YAPILMALIDIR? -3
▪ Sağlık meslek mensuplarının birey ile ilgilenmesi ve egzersiz uygulamasında aktif rol
alması bireyin uyumunu arttırır ve kısa vadede çok başarılı sonuçlar alınmasına yol
açar.
▪ Ancak, uzun vadeli kilo koruma başarısında profesyonel destek alanlar ile almayanlar
arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır.
▪ Kas iskelet sistemi hastalıkları, kalp hastalığı, akciğer hastalığı gibi kronik sağlık
sorunları olan bireylerin sağlık meslek mensupları gözetimi veya denetiminde egzersiz
yapması faydalı olacaktır.
▪ Önemli komorbiditeleri olmayan fazla kilolu ve obez olgularda egzersiz reçetesi için
sağlık meslek mensuplarının varlığı mecburi değildir.

FARMAKOTERAPISI
▪ Bazı klinisyenler şişman yaşlılarda ilaç kullanılmasını önermektedir. Ancak yaşlılarda ilaç
tedavisi riskli olabilir.
▪ Çoklu ilaç kullanımı, ilaç-ilaç etkileşimi ve farmokinetikteki değişme, ilacın ağırlık
kaybındaki yararını olumsuz etkileyebilir.
▪ Zayıflama amaçlı ilaçlar ancak, BKİ’nin >30 kg/m2 olduğu ve hipertansiyon, insülin direnci
gibi komplikasyonların bulunduğu yaşlılarda acil durumlarda kullanılmalıdır.
▪ Yaşlılarda tokluk merkezini etkileyen zayıflama ilaçları, yan etkilerinden dolayı
önerilmemektedir.
▪ Yağ emilimini inhibe eden ilaçların özellikle diabetli veya hipertansiyonlu obez yaşlılarda
daha yararlı olabileceği düşünülmektedir.
Kaynak: Rakıcıoğlu , N. Yaşlıda Şı̇şmanlık, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 729, Ankara; 2008

BARIATRIK CERRAHI
▪ Bariatrik cerrahi, bazı yaşlı erişkinlerde, yani kilo kaybıyla hafifletilebilen ve geçmişte çok
sayıda kilo verme girişiminde başarısız olan obeziteyi engelleyenlerde düşünülmelidir.
▪ Gerçekleştirilen spesifik bariatrik cerrahi prosedür, cerrahın beceri ve deneyimine bağlıdır.
▪ Multidisipliner bir ekip, postoperatif morbidite ve mortalite riskinin kabul edilebilir
olduğundan ve prosedürün algılanan faydalarının potansiyel komplikasyon riskinden daha
ağır basıldığından emin olmak için potansiyel cerrahi adayları dikkatlice
değerlendirmelidir.
▪ Preoperatif değerlendirme, yaşlı erişkinlerde sık görülen ve sonucu etkileyebilecek olan
depresyon için bir değerlendirme içermelidir.
▪ Postoperatif bakım, beslenme ile ilgili anormalliklerin, özellikle demir ve B12 vitaminindeki
osteoporoz ve eksikliklerin izlenmesini içermelidir.

TEŞEKKÜR EDERİM
Selman BÖLÜKBAŞI
Uzman Sosyal Çalışmacı
Yaşlı Sağlığı Doktora Öğrencisi

Yaşlılarda Obezite (Obesity in the elderly)

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Yaşlılarda Obezite (Obesity in the elderly)

Similar to Yaşlılarda Obezite (Obesity in the elderly) (20)

Yaşlılarda Obezite (Obesity in the elderly)