1. 1
«‫جنگ‬‫ندارد‬ ‫زنانه‬ ‫چهره‬»
‫الکسیویچ‬ ‫سوتالنا‬ :‫نویسنده‬
‫نخجیری‬ ‫بلوک‬ ‫بهمن‬ :‫مترجم‬

2. 2
-‫شدند؟‬ ‫ارتش‬ ‫وارد‬ ‫زنان‬ ‫که‬ ،‫بود‬ ‫کی‬ ‫تاریخ‬ ‫در‬ ‫بار‬ ‫اولین‬
-‫در‬ ‫هم‬ ‫بعدها‬ .‫جنگیدند‬ ‫یونانیان‬ ‫سپاه‬ ‫در‬ ‫اسپارت‬ ‫و‬ ‫آتن‬ ‫در‬ ‫زنان‬ ‫که‬ ،‫بود‬ ‫میالد‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫چهام‬ ‫قرن‬ ‫در‬
.‫کردند‬ ‫شرکت‬ ‫مقدونی‬ ‫اسکندر‬ ‫تازهای‬ ‫و‬ ‫تاخت‬
:‫نویسد‬ ‫می‬ ‫نیاکانمان‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫روس‬ ‫مورخ‬ ،‫کارامزین‬ ‫نیکالی‬«‫اسال‬‫راه‬ ‫دل‬ ‫به‬ ‫هراسی‬ ‫هیچ‬ ‫آنکه‬ ‫بی‬ ‫وها‬
‫در‬ ‫قسطنطنیه‬ ‫محاصره‬ ‫زمان‬ ‫در‬ ‫نمونه‬ ‫برای‬ .‫رفتند‬ ‫می‬ ‫جنگ‬ ‫به‬ ‫همسرانشان‬ ‫و‬ ‫پدران‬ ‫با‬ ‫اوقات‬ ‫گاهی‬ ،‫دهند‬
‫سال‬626‫ضمن‬ ‫مادران‬ ‫زمان‬ ‫آن‬ ‫در‬ .‫بودند‬ ‫یافته‬ ‫شدگان‬ ‫کشته‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫بسیاری‬ ‫زنان‬ ‫اجساد‬ ‫ها‬ ‫یونانی‬
‫در‬ ‫مبارزه‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ،‫فرزندان‬ ‫پرورش‬‫کردند‬ ‫می‬ ‫آماده‬ ‫هم‬ ‫نبرد‬ ‫میدان‬.»
-‫چطور؟‬ ‫جدید‬ ‫عصر‬ ‫در‬ ‫و‬
-‫های‬ ‫سال‬ ‫در‬ ‫انگلستان‬ ‫در‬ ‫بار‬ ‫اولین‬ ‫برای‬0661‫تا‬0661‫در‬ ‫سرباز‬ ‫زنان‬ ‫که‬ ،‫شد‬ ‫تاسیس‬ ‫بیمارستانی‬
.‫کردند‬ ‫می‬ ‫خدمت‬ ‫آن‬

3. 3
-‫چطور؟‬ ‫بیستم‬ ‫قرن‬ ‫در‬
-‫نیروه‬ ‫در‬ ‫زنان‬ ‫انگلستان‬ ‫در‬ ‫اول‬ ‫جهانی‬ ‫جنگ‬ ‫زمان‬ ... ‫قرن‬ ‫اوایل‬‫گرفته‬ ‫خدمت‬ ‫به‬ ‫سلطنتی‬ ‫هوایی‬ ‫ای‬
.‫بودند‬ ‫شده‬‫در‬ .‫شد‬ ‫نیروتشکیل‬ ‫صدهزار‬ ‫با‬ ‫زنان‬ ‫ای‬ ‫جاده‬ ‫نقل‬ ‫و‬ ‫حمل‬ ‫لژیون‬ ‫و‬ ‫سلطنتی‬ ‫کمکی‬ ‫یگان‬
‫الزارت‬ ‫قطارهای‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫بیمارستان‬ ‫در‬ ‫تدریج‬ ‫به‬ ‫بسیاری‬ ‫زنان‬ ‫نیز‬ ‫فرانسه‬ ‫و‬ ‫آلمان‬ ،‫روسیه‬[1]‫به‬ ‫مشغول‬
.‫شدند‬ ‫خدمت‬
‫جهان‬ ‫کشورهای‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫در‬ ‫دیگر‬ ‫زنان‬ .‫بود‬ ‫زنانه‬ ‫ای‬ ‫پدیده‬ ‫ظهور‬ ‫شاهد‬ ‫جهان‬ ‫دوم‬ ‫جهانی‬ ‫جنگ‬ ‫در‬ ‫اما‬
‫انگلستان‬ ‫ارتش‬ ‫در‬ .‫بودند‬ ‫فعال‬ ‫نظامی‬ ‫های‬ ‫شاخه‬ ‫تمام‬ ‫در‬226‫امریکا‬ ‫ارتش‬ ‫در‬ ،‫هزارنفر‬061‫تا‬611
‫آلمان‬ ‫ارتش‬ ‫در‬ ،‫هزار‬611‫و‬ ‫رزمنده‬ ‫زن‬ ‫میلیون‬ ‫یک‬ ‫حدود‬ ‫شوروی‬ ‫ارتش‬ ‫در‬ ... ‫هزار‬‫ها‬ ‫آن‬ .‫داشت‬ ‫جود‬
‫جمله‬ ‫از‬ ‫نظامی‬ ‫تخصص‬ ‫نوع‬ ‫همه‬«‫مردانه‬»‫مساله‬ ‫هم‬ ‫روسی‬ ‫زبان‬ ‫در‬ ‫حتی‬ ‫امر‬ ‫این‬ .‫داشتند‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫ترین‬
‫تانک‬ ‫راننده‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫هایی‬ ‫واژه‬ ‫شد؛‬ ‫ساز‬[2]‫سرباز‬ ،‫پیاده‬[3]‫مسلسلچی‬ ‫و‬[4]‫مونث‬ ‫شکل‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫تا‬
،‫نداشتند‬‫در‬ ،‫آنجا‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫واژه‬ ‫این‬ ‫مونث‬ ‫های‬ ‫گونه‬ .‫دادند‬ ‫نمی‬ ‫انجام‬ ‫را‬ ‫کارها‬ ‫این‬ ‫وقت‬ ‫هیچ‬ ‫زنان‬ ‫چون‬
.... ‫شدند‬ ‫زاده‬ ‫جنگ‬
‫مورخ‬ ‫با‬ ‫گفتگو‬ ‫از‬
‫است‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫بزرگتر‬ ‫انسان‬.
)‫کتاب‬ ‫خاطرات‬ ‫دفتر‬ ‫(از‬

4. 4
‫هزاران‬ ‫این‬،‫افتاده‬ ‫خاک‬ ‫بر‬ ‫بها‬ ‫بی‬
‫تاریکی‬ ‫پهنای‬ ‫در‬ ‫ند‬ ‫پیموده‬ ‫راه‬[5]...
‫ماندلشتام‬ ‫سیپ‬ُ‫ا‬
0791-0716
... ‫نویسم‬ ‫می‬ ‫جنگ‬ ‫درباره‬ ‫کتابی‬ ‫دارم‬
‫دوران‬ ‫در‬ ‫اینکه‬ ‫رغم‬ ‫علی‬ .‫نداشتم‬ ‫جنگی‬ ‫های‬ ‫کتاب‬ ‫خواندن‬ ‫به‬ ‫ای‬ ‫عالقه‬ ‫هیچ‬ ‫که‬ ‫منی‬‫این‬ ‫جوانیم‬ ‫و‬ ‫کودکی‬
‫همه‬ ‫بودند؛‬ ‫همه‬ ‫عالقه‬ ‫مورد‬ ‫ها‬ ‫کتاب‬ ‫جور‬‫پیروزی‬ ‫کودکان‬ ‫ما‬ ‫نبود؛‬ ‫عجیب‬ ً‫ال‬‫اص‬ ‫این‬ ‫و‬ .‫ساالنم‬ ‫و‬ ‫همسن‬
‫که‬ ‫چیزی‬ ‫اولین‬ .‫پیروز‬ ‫کودکان‬ .‫بودیم‬‫و‬ ‫نامفهوم‬ ‫کلمات‬ ‫بین‬ ‫خودم‬ ‫کودکانه‬ ‫تنهایی‬ ‫دارم؟‬ ‫خاطر‬ ‫به‬ ‫جنگ‬ ‫از‬
،‫تعمید‬ ‫غسل‬ ‫های‬ ‫مراسم‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫عروسی‬ ‫در‬ ،‫خانه‬ ‫در‬ ،‫مدرسه‬ ‫در‬ ‫بود؛‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫صحبت‬ ‫همیشه‬ .‫انگیز‬ ‫خوف‬
:‫پرسید‬ ‫من‬ ‫از‬ ‫بار‬ ‫یک‬ ‫همسایه‬ ‫پسر‬ .‫ها‬ ‫بچه‬ ‫گفتگوهای‬ ‫در‬ ‫حتی‬ .‫ختم‬ ‫مراسم‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫جشن‬ ‫در‬«‫زمین‬ ‫زیر‬ ‫آدما‬
‫کنند‬ ‫می‬ ‫کار‬ ‫چه‬‫کنند؟‬ ‫می‬ ‫زندگی‬ ‫چطور‬ ‫؟‬».‫سردربیاوریم‬ ‫جنگ‬ ‫راز‬ ‫از‬ ‫خواست‬ ‫می‬ ‫دلمان‬ ‫هم‬ ‫ما‬
‫به‬ ‫من‬ ‫برای‬ .‫نکنم‬ ‫فکر‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫نتوانستم‬ ‫هرگز‬ ‫دیگر‬ ‫و‬ ... ‫کرد‬ ‫رخنه‬ ‫ذهنم‬ ‫در‬ ‫کم‬ ‫کم‬ ‫هم‬ ‫مرگ‬ ‫فکر‬ ‫زمان‬ ‫آن‬
.‫بود‬ ‫شده‬ ‫تبدیل‬ ‫زندگی‬ ‫اصلی‬ ‫راز‬
.‫شد‬ ‫شروع‬ ‫رازآلود‬ ‫و‬ ‫انگیز‬ ‫هراس‬ ‫دنیای‬ ‫همان‬ ‫از‬ ‫چیز‬ ‫همه‬ ‫ما‬ ‫برای‬‫که‬ ‫مادریم‬ ‫پدربزرگ‬ ‫مان‬ ‫خانواده‬ ‫در‬
ً‫ا‬‫اصالت‬ ‫که‬ ‫پدریم‬ ‫مادربزرگ‬ .‫کردند‬ ‫دفنش‬ ‫مجارستان‬ ‫خاک‬ ‫در‬ ‫جایی‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫کشته‬ ‫جبهه‬ ‫در‬ ،‫بود‬ ‫اوکراین‬ ‫اهل‬

5. 5
‫خدمت‬ ‫در‬ ‫پسرهایش‬ ‫از‬ ‫تا‬ ‫دو‬ .‫داد‬ ‫دست‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫جانش‬ ‫تیفوس‬ ‫بیماری‬ ‫اثر‬ ‫بر‬ ‫پارتیزانی‬ ‫نبرد‬ ‫در‬ ،‫بود‬ ‫بالروس‬
‫نخس‬ ‫های‬ ‫ماه‬ ‫همان‬ ‫از‬ ‫که‬ ،‫بودند‬ ‫ارتش‬‫پسرش‬ ‫سومین‬ ‫تنها‬ .‫نرسید‬ ‫ما‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫خبری‬ ‫هیچ‬ ‫دیگر‬ ‫جنگ‬ ‫ت‬
‫زنده‬ ‫زنده‬ ‫هاشان‬ ‫بچه‬ ‫همراه‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫آلمانی‬ ‫هم‬ ‫را‬ ‫دورمان‬ ‫خویشاوندان‬ ‫از‬ ‫نفر‬ ‫یازده‬ .‫پدرم‬ ‫بازگشت؛‬ ‫خانه‬ ‫به‬
‫همین‬ ‫به‬ ‫وضع‬ ‫ای‬ ‫خانواده‬ ‫هر‬ ‫در‬ .‫دهکده‬ ‫کلیسای‬ ‫در‬ ‫هم‬ ‫را‬ ‫بعضی‬ ،‫خودشان‬ ‫کلبه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫بعضی‬ .‫سوزاندند‬
‫بود‬ ‫منوال‬.‫ها‬ ‫آن‬ ‫همه‬ ‫در‬ .
‫نقش‬ ‫در‬ ‫بازی‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫خودشان‬ ‫ها‬ ‫بچه‬ ‫ها‬ ‫مدت‬ ‫تا‬«‫ها‬ ‫آلمانی‬»‫و‬«‫ها‬ ‫روس‬»‫های‬ ‫کلمه‬ .‫کردند‬ ‫می‬ ‫سرگرم‬
:‫زدند‬ ‫می‬ ‫فریاد‬ ‫بلند‬ ‫صدای‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫آلمانی‬«[6]hoch!Hände»،«[7]Zurück!»،«[8]Hitler
kaputt!.»
‫هم‬ ‫جنگ‬ ‫های‬ ‫آدم‬ .‫شناختیم‬ ‫می‬ ‫که‬ ،‫بود‬ ‫دنیایی‬ ‫تنها‬ ‫جنگ‬ ‫دنیای‬ .‫بود‬ ‫ناشناخته‬ ‫برایمان‬ ‫جنگ‬ ‫بدون‬ ِ‫دنیای‬
‫وقت‬ ‫هیچ‬ ‫هایی‬ ‫آدم‬ ‫چنین‬ ً‫ال‬‫اص‬ .‫شناسم‬ ‫نمی‬ ‫را‬ ‫دیگر‬ ‫هایی‬ ‫آدم‬ ‫و‬ ‫دیگر‬ ‫دنیایی‬ ‫هم‬ ‫حاال‬ ‫همین‬ ‫من‬ .‫ها‬ ‫آدم‬ ‫تنها‬
‫اند؟‬ ‫داشته‬ ‫وجود‬
***
‫بود‬ ‫زنانه‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫کودکیم‬ ‫دوران‬ ‫دهکده‬‫به‬ ‫ذهنم‬ ‫در‬ ‫آنچه‬ .‫ندارم‬ ‫یاد‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫مردانه‬ ‫صداهای‬ .‫زنانه‬ .
‫اشک‬ ‫از‬ ‫آوازهاشان‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گریستند‬ ‫می‬ .‫گفتند‬ ‫می‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫زنان‬ ‫تنها‬ ‫و‬ ‫زنان‬ ‫که‬ ،‫است‬ ‫این‬ ‫بسته‬ ‫نقش‬ ‫خوبی‬
.‫گفتند‬ ‫می‬ ‫هاشان‬

6. 6
‫به‬ ‫راجع‬ ‫ها‬ ‫کتاب‬ ‫نصف‬ ‫مدرسه‬ ‫کتابخانه‬ ‫در‬‫اغلب‬ ‫پدر‬ ‫که‬ ‫هم‬ ‫ناحیه‬ ‫مرکز‬ ‫و‬ ‫دهکده‬ ‫کتابخانه‬ ‫در‬ .‫بود‬ ‫جنگ‬
‫اتفاقی‬ ‫مساله‬ ‫این‬ ‫آیا‬ .‫دانم‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫دلیلش‬ ‫دیگر‬ ‫حاال‬ .‫بود‬ ‫ترتیب‬ ‫همین‬ ‫به‬ ‫اوضاع‬ ،‫گرفت‬ ‫می‬ ‫کتاب‬ ‫آنجا‬ ‫از‬
‫ها‬ ‫جنگ‬ ‫شرح‬ ‫به‬ .‫کردیم‬ ‫می‬ ‫آماده‬ ‫آن‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫بودیم‬ ‫جنگ‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫یا‬ ‫تاریخ‬ ‫طول‬ ‫تمام‬ ‫در‬ ‫ما‬ ‫بود؟‬
‫پرداخت‬ ‫می‬‫نمی‬ .‫نباشیم‬ ‫هم‬ ‫کاری‬ ‫چنین‬ ‫انجام‬ ‫به‬ ‫قادر‬ ً‫ال‬‫اص‬ ‫شاید‬ ‫و‬ ‫ایم‬ ‫نکرده‬ ‫زندگی‬ ‫دیگری‬ ‫جور‬ ‫هرگز‬ .‫یم‬
.‫داریم‬ ‫نیاز‬ ‫زیادی‬ ‫زمان‬ ‫به‬ ‫آموختنش‬ ‫برای‬ .‫کنیم‬ ‫تصور‬ ‫را‬ ‫زندگی‬ ‫از‬ ‫دیگری‬ ‫نوع‬ ‫توانیم‬
‫می‬ ‫چگونه‬ ‫اینکه‬ ‫درباره‬ ‫نوشتیم‬ ‫می‬ ‫انشاهایی‬ .‫باشیم‬ ‫داشته‬ ‫دوست‬ ‫را‬ ‫مرگ‬ ‫که‬ ،‫دادند‬ ‫یاد‬ ‫ما‬ ‫به‬ ‫مدرسه‬ ‫در‬
.‫اندیشیدیم‬ ‫می‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫رویاهامان‬ ‫در‬ .‫کنیم‬ ‫فدا‬ ‫را‬ ‫جانمان‬ ... ‫نام‬ ‫به‬ ‫خواهیم‬
.‫بود‬ ‫تر‬ ‫جذاب‬ ‫آدم‬ ‫برای‬ ‫که‬ ،‫زدند‬ ‫می‬ ‫فریاد‬ ‫را‬ ‫دیگری‬ ‫چیز‬ ‫صداها‬ ‫خیابان‬ ‫در‬ ‫اما‬

7. 7
‫جذبشان‬ ‫حال‬ ‫عین‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ترساندشان‬ ‫می‬ ‫واقعیت‬ ‫که‬ ،‫بودم‬ ‫کتابی‬ ‫اهل‬ ‫های‬ ‫آدم‬ ‫از‬ ‫دسته‬ ‫آن‬ ‫جزء‬ ‫ها‬ ‫مدت‬ ‫من‬
‫حاال‬ ‫اما‬ .‫شدم‬ ‫باک‬ ‫بی‬ ،‫نداشتم‬ ‫زندگی‬ ‫از‬ ‫شناختی‬ ‫چون‬ .‫کند‬ ‫می‬‫امکان‬ ،‫بودم‬ ‫بینی‬ ‫واقع‬ ‫آدم‬ ‫اگر‬ ‫اندیشم‬ ‫می‬
‫را‬ ‫خودم‬ ‫داشت‬‫مسیر‬ ‫بر‬ ‫غالب‬ ‫حس‬ ‫یا‬ ‫نشناختن؟‬ ‫بود؟‬ ‫چه‬ ‫ها‬ ‫این‬ ‫همه‬ ‫دلیل‬ ‫بیندازم؟‬ ‫ای‬ ‫ورطه‬ ‫چنین‬ ‫در‬
... ‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫حس‬ ‫این‬ ‫ترتیب‬ ‫هر‬ ‫به‬ ‫زندگی؟‬
‫با‬ ‫که‬ ،‫بودم‬ ‫سبکی‬ ‫جستجوی‬ ‫در‬ .‫کنم‬ ‫بازگو‬ ‫شنوم‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫آنچه‬ ‫ها‬ ‫واژه‬ ‫کدام‬ ‫با‬ ‫که‬ ،‫بودم‬ ‫فکر‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫مدت‬
‫فرونشسته‬ ‫گوشم‬ ‫در‬ ‫آنچه‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫بسته‬ ‫نقش‬ ‫چشمانم‬ ‫در‬ ‫آنچه‬ ‫با‬ ،‫جهان‬ ‫به‬ ‫نگاهم‬‫خیلی‬ ‫روز‬ ‫یک‬ .‫باشد‬ ‫همصدا‬
‫کتاب‬ ‫اتفاقی‬«‫آتش‬ ‫در‬ ‫فرومرده‬ ‫روستایی‬ ‫از‬ ،‫منم‬ ‫این‬»[9]‫آدامویچ‬ ‫آلس‬ ‫نوشته‬[10]‫تنها‬ .‫رسید‬ ‫دستم‬ ‫به‬
‫خواند‬ ‫هنگام‬ ‫هم‬ ‫آن‬ ‫بار‬ ‫یک‬‫مجموعه‬ ‫داشت؛‬ ‫غیرمعمولی‬ ‫قالب‬ ‫کتاب‬ .‫بودم‬ ‫شده‬ ‫منقلب‬ ‫چنین‬ ‫داستایفسکی‬ ‫ن‬

8. 8
‫در‬ ‫اکنون‬ ‫که‬ ‫هایی‬ ‫همان‬ ‫از‬ .‫شنیدم‬ ‫می‬ ‫کودکیم‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫هایی‬ ‫همان‬ ‫از‬ .‫زندگی‬ ‫خود‬ ‫صداهای‬ ‫از‬ ‫بود‬ ‫ای‬
.‫یافتم‬ ،‫بودم‬ ‫پیش‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫چیزی‬ .‫شد‬ ‫حل‬ ‫معما‬ ‫باالخره‬ .‫شنوم‬ ‫می‬ ‫اتوبوس‬ ‫در‬ ،‫کافه‬ ‫در‬ ،‫خانه‬ ‫در‬ ،‫خیابان‬
‫حسی‬.‫داد‬ ‫می‬ ‫نوید‬ ‫من‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫لحظه‬ ‫این‬ ‫قبل‬ ‫از‬
... ‫معلمم‬ ‫بود‬ ‫شده‬ ‫آدامویچ‬ ‫آلس‬ ‫حاال‬
***
ً‫ال‬‫اص‬ ‫بود؟‬ ‫می‬ ‫باید‬ ‫چه‬ ‫کتابم‬ ‫موضوع‬ .‫خواندم‬ ‫مطلب‬ .‫اندیشیدم‬ ‫نوشتن‬ ‫و‬ ‫مشاهده‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫سال‬ ‫دو‬ ‫مدت‬ ‫به‬
‫مش‬ ،‫کوچک‬ ‫و‬ ‫بزرگ‬ ‫داده؛‬ ‫رخ‬ ‫جنگ‬ ‫هزاران‬ ‫تاریخ‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫جنگ؟‬ ‫به‬ ‫راجع‬ ‫کتابی‬ ‫هم‬ ‫باز‬ ‫چرا‬‫و‬ ‫هور‬
‫مطالبی‬ ‫تعداد‬ ‫و‬ .‫گمنام‬‫نوشته‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫همه‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ... ‫اما‬ .‫بیشتر‬ ‫مراتب‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫نوشته‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫درباره‬ ‫که‬ ‫هم‬
،‫دانیم‬ ‫می‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫آنچه‬ ‫تمام‬ .‫شد‬ ‫آشکار‬ ‫زود‬ ‫خیلی‬ ‫مساله‬ ‫این‬ ‫و‬ ‫مردها‬ ‫درباره‬ ‫بود‬ ‫مردها‬ ‫های‬
«‫مردانه‬ ‫صدایی‬»‫اسیرتصورات‬ ‫ما‬ ‫همه‬ .‫است‬ ‫کرده‬ ‫بازگو‬ ‫برایمان‬«‫م‬‫ردانه‬»‫احساسات‬ ‫و‬«‫مردانه‬»‫از‬
.‫هستیم‬ ‫جنگ‬‫واژگان‬ ‫اسیر‬«‫مردانه‬.»‫های‬ ‫صحبت‬ ‫پای‬ ‫به‬ ‫من‬ ‫جز‬ ‫به‬ ‫کس‬ ‫هیچ‬ .‫ساکتند‬ ‫زنان‬ ‫که‬ ‫حالی‬ ‫در‬
‫بخواهند‬ ‫وقت‬ ‫یک‬ ‫اگر‬ .‫اند‬ ‫کرده‬ ‫سکوت‬ ،‫بودند‬ ‫جبهه‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫که‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫حتی‬ .‫مادرم‬ ‫یا‬ .‫ننشته‬ ‫مادربزرگم‬
‫جنگی‬ ‫از‬ ،‫کنند‬ ‫تعریف‬ ‫ای‬ ‫خاطره‬«‫مردانه‬»‫به‬ ‫سخن‬‫نه‬ ‫آورند‬ ‫می‬ ‫میان‬«‫زنانه‬.»‫موجود‬ ‫عرف‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫خود‬
‫که‬ ‫جنگی‬ .‫گویند‬ ‫می‬ ‫خودشان‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫ریزان‬ ‫اشک‬ ‫دوستانشان‬ ‫جمع‬ ‫در‬ ،‫خانه‬ ‫در‬ ‫فقط‬ ‫و‬ .‫دهند‬ ‫می‬ ‫وفق‬
‫خبرنگار‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫کاریم‬ ‫سفرهای‬ ‫در‬ .‫مان‬ ‫همه‬ ‫برای‬ ‫بلکه‬ ،‫من‬ ‫برای‬ ‫تنها‬ ‫نه‬ .‫است‬ ‫ناشناخته‬ ‫من‬ ‫برای‬
‫دیدم‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫مطالبی‬ ‫بارها‬ ‫و‬ ‫بارها‬‫دوران‬ ‫مثل‬ ‫درست‬ ‫و‬ .‫داشت‬ ‫تازگی‬ ‫برایم‬ ً‫ال‬‫کام‬ ‫که‬ ،‫شنیدم‬ ‫می‬ ‫یا‬ ‫و‬
‫می‬ ‫پوزخند‬ ‫تو‬ ‫به‬ ‫کریه‬ ‫و‬ ‫مرموز‬ ‫موجودی‬ ‫ها‬ ‫داستان‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫رفت‬ ‫فرومی‬ ‫حیرت‬ ‫در‬ ‫وجودم‬ ‫همه‬ ،‫کودکیم‬
‫و‬ ‫خواندن‬ ‫به‬ ‫که‬ ،‫است‬ ‫چیزهایی‬ ‫از‬ ‫عاری‬ ً‫ا‬‫تقریب‬ ‫یا‬ ‫تمامی‬ ‫به‬ ،‫کنند‬ ‫می‬ ‫تعریف‬ ‫ها‬ ‫زن‬ ‫که‬ ‫آنچه‬ .‫زند‬
‫ک‬ ‫عادت‬ ‫شنیدنشان‬‫و‬ ‫کنند‬ ‫می‬ ‫هالک‬ ‫را‬ ‫دیگر‬ ‫گروهی‬ ‫قهرمانانه‬ ‫ها‬ ‫آدم‬ ‫از‬ ‫گروهی‬ ‫چگونه‬ ‫اینکه‬ ‫ایم؛‬ ‫رده‬
‫بوده‬ ‫هایی‬ ‫آدم‬ ‫چگونه‬ ‫فرماندهانشان‬ ‫یا‬ ‫بوده‬ ‫چه‬ ‫افزارشان‬ ‫جنگ‬ ‫اینکه‬ .‫مقهور‬ ‫چگونه‬ ‫یا‬ .‫شوند‬ ‫می‬ ‫پیروز‬
‫جنگ‬ .‫است‬ ‫دیگر‬ ‫مسایلی‬ ‫درباره‬ ‫و‬ ‫دیگر‬ ‫ای‬ ‫گونه‬ ‫به‬ ‫زنان‬ ‫های‬ ‫داستان‬ .‫اند‬«‫زنانه‬»‫خ‬ ‫بوی‬ ‫و‬ ‫رنگ‬‫اص‬
‫و‬ ‫قهرمانان‬ ‫از‬ ‫خبری‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫در‬ .‫را‬ ‫خود‬ ‫خاص‬ ‫واژگان‬ ،‫را‬ ‫خود‬ ‫حسی‬ ‫فضای‬ ‫و‬ ‫چیدمان‬ ‫دارد؛‬ ‫را‬ ‫خود‬
‫و‬ .‫است‬ ‫غیرانسانی‬ ‫که‬ ،‫انسانی‬ ‫امری‬ ‫درگیر‬ ‫است‬ ‫هایی‬ ‫آدم‬ ‫از‬ ‫سخن‬ ‫تنها‬ .‫نیست‬ ‫باور‬ ‫از‬ ‫فراتر‬ ‫های‬ ‫حماسه‬
‫و‬ ‫پرندگان‬ ‫و‬ ‫برد‬ ‫می‬ ‫رنج‬ ‫هم‬ ‫زمین‬ ،‫نیستند‬ ‫عذاب‬ ‫در‬ )‫ها‬ ‫(انسان‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫تنها‬ ‫آنجا‬‫هایی‬ ‫آن‬ ‫همه‬ .‫ها‬ ‫درخت‬
.‫است‬ ‫دهشتبارتر‬ ‫خود‬ ‫این‬ ‫و‬ .‫بگویند‬ ‫هیچ‬ ‫آنکه‬ ‫بی‬ .‫کنند‬ ‫می‬ ‫زندگی‬ ‫خاکی‬ ‫کره‬ ‫این‬ ‫روی‬ ‫ما‬ ‫با‬ ‫که‬
‫جهانی‬ ‫در‬ ‫جایگاهشان‬ ‫حفظ‬ ‫و‬ ‫ایستادگی‬ ‫رغم‬ ‫علی‬ ‫زنان‬ ‫چرا‬ .‫ام‬ ‫پرسیده‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫این‬ ‫بارها‬ ‫چه؟‬ ‫برای‬ ‫اما‬
‫نکردن‬ ‫دفاع‬ ‫خود‬ ‫تاریخ‬ ‫از‬ ،‫بود‬ ‫مردانه‬ ً‫ا‬‫مطلق‬ ‫زمانی‬ ‫که‬‫به‬ ‫باور‬ ‫از‬ ‫تهی‬ ‫خود؟‬ ‫احساسات‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫واژگان‬ ‫از‬ ‫د؟‬
...‫است‬ ‫مانده‬ ‫گمنام‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫جنگ‬ .‫است‬ ‫پوشیده‬ ‫ما‬ ‫بر‬ ‫تمامی‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫دنیای‬ .‫بودند‬ ‫خود‬

9. 9
‫تاریخ‬ ‫خواهم‬ ‫می‬‫این‬.‫را‬ ‫زنانه‬ ‫تاریخی‬ .‫بنویسم‬ ‫را‬ ‫جنگ‬
***
... ‫ها‬ ‫مالقات‬ ‫اولین‬ ‫از‬ ‫بعد‬
‫نیروی‬ ‫فرمانده‬ ،‫چی‬ ‫مسلسل‬ ،‫تیرانداز‬ ‫تک‬ ،‫جبهه‬ ‫پزشک‬ ‫مثل‬ ‫جنگ‬ ‫زمان‬ ‫در‬ ‫زنان‬ ‫این‬ ‫نظامی‬ ‫های‬ ‫پست‬
‫و‬ ‫سفر‬ ‫راهنمای‬ ،‫آزمایشگاه‬ ‫مسئول‬ ،‫حسابدار‬ ‫جایگاه‬ ‫در‬ ‫فعلیشان‬ ‫کارهای‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫زن‬ ‫نقب‬ ،‫ضدهوایی‬
‫حق‬ ،‫ندارند‬ ‫هم‬ ‫با‬ ‫همخوانی‬ ‫هیچ‬ ‫که‬ ‫هایی‬ ‫نقش‬ ،‫معلم‬‫می‬ ‫مرور‬ ‫را‬ ‫خاطراتشان‬ ‫وقتی‬ .‫است‬ ‫شگفتی‬ ‫مایه‬ ً‫ا‬‫یقت‬
‫خودشان‬ ‫برای‬ ‫حوادث‬ ‫آن‬ ‫دیگر‬ ‫حاال‬ .‫خودشان‬ ‫از‬ ‫نه‬ ‫و‬ ‫زنند‬ ‫می‬ ‫حرف‬ ‫دیگری‬ ‫جوان‬ ‫دختران‬ ‫از‬ ‫انگار‬ ،‫کنند‬
‫شباهت‬ ‫روزمره‬ ‫زندگی‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫گیرد‬ ‫می‬ ‫خود‬ ‫به‬ ‫انسانی‬ ‫سیمایی‬ ‫تاریخ‬ ‫چشمانم‬ ‫برابر‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫عجیب‬ ‫هم‬
‫دیگ‬ ‫فضای‬ .‫کند‬ ‫می‬ ‫پیدا‬ ‫بیشتری‬.‫گیرد‬ ‫می‬ ‫شکل‬ ‫ری‬
‫ادبیات‬ ‫صفحات‬ ‫بهترین‬ ‫که‬ ،‫هست‬ ‫صفحاتی‬ ‫زندگیشان‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫راویانی‬ .‫نمایانند‬ ‫می‬ ‫چهره‬ ‫مانند‬ ‫بی‬ ‫راویانی‬
.‫بیند‬ ‫می‬ ‫واضح‬ ‫چه‬ ‫زمین‬ ‫از‬ ،‫پایین‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫آسمان‬ ‫از‬ ،‫باال‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫آدمی‬ .‫طلبد‬ ‫می‬ ‫مصاف‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫کالسیک‬

10. 10
‫پایین‬ ‫به‬ ‫یا‬ ‫باالست‬ ‫به‬ ‫رو‬ ‫تمامی‬ ‫به‬ ‫مسیری‬ ‫برابرش‬ ‫در‬ ‫و‬‫خاطرات‬ ‫این‬ .‫حیوان‬ ‫سوی‬ ‫تا‬ ‫فرشته‬ ‫سمت‬ ‫از‬ ‫؛‬
،‫گذشته‬ ‫از‬ ‫نواند‬ ‫زایشی‬ ،‫نیستند‬ ‫شده‬ ‫محو‬ ‫واقعیتی‬ ‫از‬ ‫تفاوت‬ ‫بی‬ ‫و‬ ‫سرد‬ ‫یا‬ ‫حرارت‬ ‫و‬ ‫پرشور‬ ‫هایی‬ ‫واگویه‬
‫می‬ ‫خلق‬ ‫کردن‬ ‫تعریف‬ ‫حین‬ ‫ها‬ ‫آدم‬ .‫اند‬ ‫ادبی‬ ‫آثاری‬ ‫چیز‬ ‫هر‬ ‫از‬ ‫پیش‬ .‫گردد‬ ‫می‬ ‫باز‬ ‫عقب‬ ‫به‬ ‫زمان‬ ‫که‬ ‫آنگاه‬
‫را‬ ‫خود‬ ‫زندگی‬ ،‫کنند‬«‫م‬ ‫تصویر‬ ‫به‬‫کشند‬ ‫ی‬.»‫که‬ ،‫آید‬ ‫می‬ ‫پیش‬ ‫هم‬ ‫گاهی‬«‫افزایند‬ ‫می‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫چیزی‬»‫یا‬«‫از‬
‫نویسندش‬ ‫می‬ ‫نو‬.»‫می‬ ‫ذوب‬ ‫درد‬ ‫که‬ ،‫است‬ ‫لحظه‬ ‫همین‬ ‫در‬ .‫گرفت‬ ‫گارد‬ ‫باید‬ .‫بود‬ ‫هشیار‬ ‫باید‬ ‫که‬ ‫اینجاست‬
،‫ساده‬ ‫مردم‬ ‫این‬ ‫رفتار‬ ‫صداقت‬ ‫از‬ ‫من‬ .‫کند‬ ‫می‬ ‫محو‬ ‫را‬ ‫دروغی‬ ‫صخره‬ ‫هر‬ ‫ویرانگرش‬ ‫حرارت‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫شود‬
‫آش‬ ،‫پرستارها‬ ‫این‬‫ها‬ ‫این‬ .‫بودم‬ ‫شده‬ ‫مطمئن‬ ... ‫شورها‬ ‫رخت‬ ،‫پزها‬-‫توضیح‬ ‫دقیق‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫چطور‬ ‫دانم‬ ‫نمی‬
‫داد‬-‫فقط‬ ‫و‬ .‫دیگران‬ ‫های‬ ‫صحبت‬ ‫یا‬ ‫بودند‬ ‫خوانده‬ ‫که‬ ‫هایی‬ ‫کتاب‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫روزنامه‬ ‫از‬ ‫نه‬ ،‫بود‬ ‫خودشان‬ ‫کلمات‬
‫اغ‬ ‫زمان‬ ‫مرور‬ ‫به‬ ‫کرده‬ ‫تحصیل‬ ‫های‬ ‫آدم‬ ‫احساسات‬ ‫و‬ ‫زبان‬ .‫خودشان‬ ‫شخصی‬ ‫تاثرات‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫رنج‬ ‫به‬ ‫راجع‬‫لب‬
‫با‬ ‫پیوند‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫رمزگشاییشان‬ ‫مغز‬ .‫نیست‬ ‫هم‬ ‫عجیبی‬ ‫چیز‬ ‫این‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫تغییر‬ ‫دستخوش‬ ‫بیشتر‬
‫که‬ ،‫آید‬ ‫می‬ ‫پیش‬ ‫اغلب‬ .‫گیرد‬ ‫می‬ ‫خود‬ ‫به‬ ‫دیگر‬ ‫ای‬ ‫چهره‬ ‫اصلیشان‬ ‫پیرنگ‬ ،‫ها‬ ‫اسطوره‬ ‫با‬ ،‫دیگر‬ ‫های‬ ‫دانسته‬
‫جنگ‬ ‫از‬ ‫داستانی‬ ‫تا‬ ‫روم‬ ‫می‬ ‫مختلفی‬ ‫محافل‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫مدت‬«‫زنانه‬»‫نه‬ ‫و‬ ‫بشنوم‬«‫مرد‬‫انه‬»‫به‬ ‫راجع‬ ‫فقط‬ ‫که‬ ،
‫جلسات‬ ‫به‬ ،‫نیست‬ ‫کافی‬ ‫مالقات‬ ‫بار‬ ‫یک‬ .‫چیزهاست‬ ‫این‬ ‫و‬ ‫جبهه‬ ‫در‬ ‫خدمت‬ ‫محل‬ ‫و‬ ‫روی‬ ‫پیش‬ ‫و‬ ‫نشینی‬ ‫عقب‬
‫می‬ ‫نظاره‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫اش‬ ‫سوژه‬ ‫بارها‬ ‫و‬ ‫بارها‬ ‫بین‬ ‫باریک‬ ‫صورتگری‬ ‫که‬ ‫طور‬ ‫همان‬ ‫درست‬ .‫هست‬ ‫نیاز‬ ‫بیشتری‬
.‫نشیند‬
‫گاهی‬ ،‫نشینم‬ ‫می‬ ‫ناشناس‬ ‫آپارتمانی‬ ‫یا‬ ‫خانه‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫مدت‬‫تازه‬ ‫بلوزهای‬ ،‫نوشیم‬ ‫می‬ ‫چای‬ .‫کامل‬ ‫روز‬ ‫یک‬
‫می‬ ‫نگاه‬ ‫ها‬ ‫نوه‬ ‫عکس‬ ‫به‬ ‫هم‬ ‫با‬ .‫زنیم‬ ‫می‬ ‫حرف‬ ‫غذاها‬ ‫پخت‬ ‫دستور‬ ‫و‬ ‫مو‬ ‫مدل‬ ‫از‬ ،‫کنیم‬ ‫می‬ ‫امتحان‬ ‫را‬ ‫خریده‬
‫بعد‬ ‫مدتی‬ ... ‫وقت‬ ‫آن‬ ‫و‬ .‫کنیم‬–‫چرا‬ ‫و‬ ‫مدت‬ ‫چه‬ ‫دانی‬ ‫نمی‬ ‫وقت‬ ‫هیچ‬-‫ها‬ ‫مدت‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫لحظه‬ ‫همان‬ ‫ناگهان‬
‫می‬ ‫راه‬ ‫از‬ ،‫کشیدی‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫انتظارش‬‫حاکم‬ ‫عرف‬ ‫چنگال‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫انسان‬ ‫که‬ ‫وقتی‬ ،‫رسد‬–‫مجسمه‬ ‫چون‬ ‫که‬
‫است‬ ‫بتن‬ ‫و‬ ‫گچ‬ ‫جنس‬ ‫از‬ ‫یادبودمان‬ ‫های‬-‫جوانی‬ ‫از‬ ‫خاطراتی‬ ‫با‬ .‫واقعیش‬ ‫خود‬ .‫خودش‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫و‬ ‫رهاند‬ ‫می‬
‫وجود‬ ‫ذرات‬ ‫تمام‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫لحظه‬ ‫این‬ ‫باید‬ ... ‫خودشان‬ ‫زندگی‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫تکه‬ .‫جنگ‬ ‫از‬ ‫نه‬ ‫و‬ ،‫شود‬ ‫می‬ ‫شروع‬
‫دس‬ ‫از‬ ‫نباید‬ .‫دریافت‬‫تنها‬ ،‫اشک‬ ‫و‬ ‫اتفاق‬ ‫و‬ ‫واژه‬ ‫از‬ ‫انبوهی‬ ‫با‬ ،‫طوالنی‬ ‫روز‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫اغلب‬ ‫اما‬ !‫داد‬ ‫تش‬
:)!‫عبارتی‬ ‫چه‬ ‫هم‬ ‫آن‬ ‫(و‬ ‫ماند‬ ‫می‬ ‫باقی‬ ‫خاطر‬ ‫در‬ ‫عبارت‬ ‫یک‬«،‫آنجا‬ ‫تازه‬ .‫رفتم‬ ‫جبهه‬ ‫به‬ ‫که‬ ،‫بودم‬ ‫بچه‬ ‫چقدر‬
‫شدم‬ ‫بزرگ‬ ‫که‬ ،‫بود‬ ‫جنگ‬ ‫دل‬ ‫در‬.»‫همه‬ ‫که‬ ‫هرچند‬ ،‫نوشتم‬ ‫هم‬ ‫یادداشتم‬ ‫دفترچه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫عبارت‬ ‫این‬‫ها‬ ‫حرف‬
... ‫کاست‬ ‫پنج‬ ‫یا‬ ‫چهار‬ ‫روی‬ .‫بود‬ ‫شده‬ ‫ضبط‬ ‫نوار‬ ‫متر‬ ‫ده‬ ‫چند‬ ‫روی‬

11. 11
‫کنار‬ ‫بودن‬ .‫بودن‬ ‫باهم‬ ‫این‬ .‫ایم‬ ‫کرده‬ ‫عادت‬ ‫یکدیگر‬ ‫کنار‬ ‫در‬ ‫زندگی‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫همین‬ ‫کند؟‬ ‫می‬ ‫کمکم‬ ‫چیزاین‬ ‫چه‬
‫هم‬ ‫و‬ ‫خوشبختی‬ ‫هم‬ ‫داریم؛‬ ‫چیز‬ ‫همه‬ ‫جهان‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫اشتراکی‬ ‫روحیه‬ ‫با‬ ‫هایی‬ ‫آدم‬‫رنج‬ ‫توانیم‬ ‫می‬ .‫غم‬‫و‬ ‫ببریم‬
‫باید‬ .‫است‬ ‫هنر‬ ‫درد‬ ‫ما‬ ‫برای‬ .‫کند‬ ‫می‬ ‫توجیه‬ ‫را‬ ‫حاصلمان‬ ‫بی‬ ‫و‬ ‫پرمشقت‬ ‫زندگی‬ ‫رنج‬ .‫بگوییم‬ ‫هامان‬ ‫رنج‬ ‫از‬
.... ‫دارند‬ ‫برمی‬ ‫گام‬ ‫مسیر‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫باکانه‬ ‫بی‬ ‫زنان‬ ‫که‬ ،‫کرد‬ ‫اعتراف‬
***
‫من؟‬ ‫از‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫استقبال‬
:‫کنندم‬ ‫می‬ ‫صدا‬«‫دخترجان‬»،«‫دخترم‬»،«‫عزیزم‬.»‫آن‬ ‫نسل‬ ‫هم‬ ‫اگر‬ ‫شاید‬‫من‬ ‫با‬ ‫دیگری‬ ‫جور‬ ،‫بودم‬ ‫ها‬
‫لحظه‬ ‫این‬ .‫آید‬ ‫پدید‬ ‫جوان‬ ‫و‬ ‫پیر‬ ‫با‬ ‫دیدار‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫شگفتی‬ ‫و‬ ‫شادی‬ ‫هیچ‬ ‫بی‬ .‫تفاوت‬ ‫بی‬ ‫و‬ ‫آرام‬ .‫کردند‬ ‫می‬ ‫رفتار‬
‫طول‬ ‫در‬ ،‫زندگی‬ ‫طول‬ ‫تمام‬ ‫در‬ .‫کنند‬ ‫می‬ ‫یادش‬ ‫و‬ ‫پیرند‬ ‫حاال‬ ‫اما‬ ،‫بودند‬ ‫جوان‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫موقع‬ ‫آن‬ .‫است‬ ‫مهمی‬
‫ر‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫جهانشان‬ ‫دریچه‬ ‫محتاطانه‬ .‫سال‬ ‫چهل‬:‫درنگ‬ ‫با‬ ،‫گشایند‬ ‫می‬ ‫ویم‬«‫ازدواج‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫بالفاصله‬
.‫کردم‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫کار‬ ‫این‬ ‫عالقه‬ ‫با‬ .‫کردم‬ ‫می‬ ‫قایم‬ ‫بچه‬ ‫های‬ ‫کهنه‬ ،‫روزمره‬ ‫زندگی‬ ،‫شوهر‬ ‫پشت‬ ‫را‬ ‫خودم‬ .‫کردم‬
:‫گفت‬ ‫می‬ ‫کنان‬ ‫تمنا‬ ‫مادرم‬«!‫نزن‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫حرف‬ ‫این‬ !‫ساکت‬ !‫هش‬»‫داده‬ ‫انجام‬ ‫وطنم‬ ‫قبال‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ام‬ ‫وظیفه‬ ‫من‬
‫شرک‬ ‫از‬ ‫ولی‬ ،‫بودم‬‫یک‬ ‫هنوز‬ ‫تو‬ ‫اما‬ ... ‫دانم‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫این‬ ‫هم‬ ‫خودم‬ ‫اینکه‬ ‫از‬ .‫بودم‬ ‫ناراحت‬ ‫جنگ‬ ‫در‬ ‫ت‬
.‫ای‬ ‫دختربچه‬... ‫خورم‬ ‫می‬ ‫غبطه‬ ‫تو‬ ‫به‬.»‫شوند‬ ‫می‬ ‫گوش‬ ‫سراپا‬ ‫و‬ ‫نشینند‬ ‫می‬ ‫هم‬ ‫دور‬ ‫چطور‬ ‫بینم‬ ‫می‬ ‫اغلب‬
‫می‬ ‫پی‬ ‫آدم‬ ‫پیری‬ ‫در‬ .‫کنند‬ ‫می‬ ‫کوکشان‬ ‫ها‬ ‫واژه‬ ‫با‬ .‫قلبشان‬ ‫صدای‬ ‫شنیدن‬ .‫یکدیگر‬ ‫های‬ ‫حرف‬ ‫شنیدن‬ ‫برای‬
‫خواهد‬ ‫نمی‬ ‫دلش‬ .‫است‬ ‫رفتن‬ ‫برای‬ ‫شدن‬ ‫آماده‬ ‫و‬ ‫کشیدن‬ ‫کنار‬ ‫وقت‬ ‫دیگر‬ ‫حاال‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫همین‬ ‫زندگی‬ ‫که‬ ،‫برد‬
‫نگاهی‬ ‫گذشته‬ ‫به‬ ‫وقتی‬ ‫و‬ .‫حرکت‬ ‫حال‬ ‫در‬ .‫ناغافل‬ .‫شد‬ ‫محو‬ ‫زمین‬ ‫روی‬ ‫از‬ ‫زننده‬ ‫طرزی‬ ‫به‬ ‫طوری‬ ‫همین‬

12. 12
‫ز‬ ‫وجودش‬ ‫در‬ ‫زندگی‬ ‫راز‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫میل‬ ‫بلکه‬ ،‫آن‬ ‫از‬ ‫گفتن‬ ‫به‬ ‫میل‬ ‫تنها‬ ‫نه‬ ،‫اندازد‬ ‫می‬‫خودش‬ .‫کشد‬ ‫می‬ ‫بانه‬
‫به‬ ‫آغشته‬ ‫نگاهی‬ ‫با‬ ‫چیز‬ ‫همه‬ ‫به‬ ‫است؟‬ ‫رفته‬ ‫او‬ ‫بر‬ ‫اینگونه‬ ‫زندگی‬ ‫چرا‬ ‫که‬ ،‫دهد‬ ‫می‬ ‫پاسخ‬ ‫پرسش‬ ‫این‬ ‫به‬
‫از‬ ً‫ا‬‫تقریب‬ ... ‫نگرد‬ ‫می‬ ‫اندوه‬ ‫و‬ ‫جدایی‬‫همانجا‬‫می‬ ‫حاال‬ .‫بخورد‬ ‫فریب‬ ‫یا‬ ‫بدهد‬ ‫فریب‬ ‫ندارد‬ ‫دلیلی‬ ‫دیگر‬ ...
‫چیز‬ ‫هیچ‬ ‫به‬ ‫شود‬ ‫نمی‬ ‫مرگ‬ ‫به‬ ‫اندیشیدن‬ ‫بدون‬ ‫که‬ ،‫داند‬‫چیز‬ ‫هر‬ ‫از‬ ‫باالتر‬ ‫مرگ‬ ‫راز‬ .‫برد‬ ‫پی‬ ‫انسان‬ ‫وجود‬
.‫است‬ ‫دیگری‬
.... ‫انتها‬ ‫بی‬ ‫انسان‬ ‫زندگی‬ ‫مثل‬ ‫درست‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫شخصی‬ ‫بسیار‬ ‫ای‬ ‫تجربه‬ ‫جنگ‬
:‫که‬ ‫داد‬ ‫توضیح‬ ‫تلفن‬ ‫پشت‬ .‫کرد‬ ‫رد‬ ‫را‬ ‫مالقاتم‬ ‫درخواست‬ ‫خلبانی‬ ‫زن‬ ‫بار‬ ‫یک‬«‫به‬ ‫خواهم‬ ‫نمی‬ ... ‫توانم‬ ‫نمی‬
‫فیزیولوژیکیم‬ ‫ماهیت‬ .‫زنم‬ ‫کنم‬ ‫حس‬ ‫آنکه‬ ‫بی‬ ‫مدت‬ ‫این‬ ‫طول‬ ‫تمام‬ ‫و‬ ‫بودم‬ ‫جنگ‬ ‫میدان‬ ‫در‬ ‫سال‬ ‫سه‬ .‫بیاورم‬ ‫یاد‬
.‫ای‬ ‫زنانه‬ ‫میل‬ ‫هیچ‬ ً‫ا‬‫تقریب‬ ‫نه‬ ،‫بود‬ ‫قاعدگی‬ ‫از‬ ‫خبری‬ ‫نه‬ .‫بود‬ ‫شده‬ ‫نابود‬‫آینده‬ ‫شوهر‬ ‫وقتی‬ ... ‫بودم‬ ‫زیبا‬ ‫من‬ ‫اما‬
:‫گفت‬ ... ‫رایشستاگ‬ ‫در‬ ،‫بودیم‬ ‫برلین‬ ‫در‬ ‫موقع‬ ‫آن‬ ... ‫بدهد‬ ‫ازدواج‬ ‫پیشنهاد‬ ‫من‬ ‫به‬ ‫خواست‬ ‫می‬ ‫ام‬«‫جنگ‬
‫کن‬ ‫ازدواج‬ ‫من‬ ‫با‬ .‫آوردیم‬ ‫شانش‬ .‫ماندیم‬ ‫زنده‬ ‫ما‬ .‫شده‬ ‫تمام‬.».‫بکشم‬ ‫فریاد‬ ،‫گریه‬ ‫زیر‬ ‫بزنم‬ ‫خواستم‬ ‫می‬
‫این‬ ‫وسط‬ ‫حاال؟‬ ‫ازدواجی؟‬ ‫چه‬ !‫بزنمش‬‫بیانداز‬ ‫من‬ ‫به‬ ‫نگاهی‬ ... ‫سیاه‬ ‫آجر‬ ‫و‬ ‫دود‬ ‫همه‬ ‫این‬ ‫وسط‬ ‫ازدواج؟‬ ،‫ها‬
‫این‬ ‫من‬ .‫بزن‬ ‫قشنگ‬ ‫های‬ ‫حرف‬ ،‫کن‬ ‫عالقه‬ ‫اظهار‬ ،‫بده‬ ‫هدیه‬ ‫گل‬ :‫بساز‬ ‫زن‬ ‫من‬ ‫از‬ ‫اول‬ ‫هستم؟‬ ‫کی‬ ‫ببین‬ ...
‫شدت‬ ‫از‬ ‫هایش‬ ‫گونه‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫اما‬ .... ‫بزنم‬ ‫خواستم‬ ‫می‬ ... ‫نزدمش‬ !‫منتظرم‬ ‫خب‬ !‫دارم‬ ‫دوست‬ ‫طوری‬
‫شده‬ ‫بنفش‬ ‫سوختگی‬‫های‬ ‫زخم‬ ‫از‬ ،‫اش‬ ‫گونه‬ ‫همان‬ ‫از‬ ‫اشک‬ ‫و‬ ‫فهمیده‬ ‫را‬ ‫چیز‬ ‫همه‬ ‫خودش‬ ‫که‬ ،‫دیدم‬ .‫بود‬
:‫گفتم‬ ‫که‬ ،‫شود‬ ‫نمی‬ ‫باورم‬ ‫هم‬ ‫خودم‬ ... ‫شد‬ ‫جاری‬ ‫اش‬ ‫تازه‬ ‫هنوز‬«‫کنم‬ ‫می‬ ‫ازدواج‬ ‫باهات‬ ،‫آره‬.... »
‫توانم‬ ‫نمی‬ .... ‫ببخشید‬ ‫مرا‬.».....

13. 13
‫ای‬ ‫صفحه‬ ‫نیم‬ ‫یا‬ ‫کوچک‬ ‫ای‬ ‫صفحه‬ ‫خود‬ ‫این‬ ‫اما‬ .‫کردم‬ ‫درک‬ ‫را‬ ‫او‬ ‫من‬.‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫ام‬ ‫آینده‬ ‫کتاب‬ ‫از‬
‫قطار‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫خیابان‬ ‫در‬ ،‫روستایی‬ ‫های‬ ‫کلبه‬ ‫و‬ ‫شهری‬ ‫های‬ ‫آپارتمان‬ ‫در‬ .‫جا‬ ‫همه‬ ‫در‬ .‫هم‬ ‫باز‬ ‫و‬ ‫مطلب‬ ،‫مطلب‬
‫شده‬ ‫کارم‬ .‫چرخد‬ ‫می‬ ‫دیگران‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫مدام‬ ‫که‬ ،‫ام‬ ‫شده‬ ‫بدل‬ ‫بزرگ‬ ‫گوش‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫بیشتر‬ ... ‫دهم‬ ‫می‬ ‫گوش‬ ...
«‫خواندن‬».‫صداها‬
***
... ‫است‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫بزرگتر‬ ‫انسان‬
‫نویسم‬ ‫می‬ ‫که‬ ‫کتابی‬ .‫کند‬ ‫می‬ ‫هدایتش‬ ‫تاریخ‬ ‫از‬ ‫تر‬ ‫قوی‬ ‫چیزی‬ ‫که‬ ‫جایی‬ .‫است‬ ‫بزرگتر‬ ‫کجا‬ ً‫ا‬‫دقیق‬ ‫گویم‬ ‫می‬
‫را‬ ‫داستایفسکی‬ ‫پرسش‬ ‫این‬ .‫جنگ‬ ‫حقیقت‬ ‫فقط‬ ‫نه‬ ،‫بنویسم‬ ‫زندگی‬ ‫و‬ ‫مرگ‬ ‫حقیقت‬ ‫از‬ ‫باید‬ .‫باشد‬ ‫تر‬ ‫عمیق‬ ‫باید‬
‫پی‬ ‫باید‬‫که‬ ،‫بکشم‬ ‫ش‬«‫انسان‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫دفاع‬ ‫به‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫چگونه‬ ‫و‬ ‫هست‬ ‫انسان‬ ‫درون‬ ‫در‬ ‫انسان‬ ‫چند‬ ‫راستی‬ ‫به‬
‫برخاست؟‬ ‫درون‬»‫هر‬ .‫تر‬ ‫جذاب‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫تر‬ ‫دست‬ ‫چیره‬ ‫خیر‬ ‫از‬ .‫است‬ ‫انگیز‬ ‫وسوسه‬ ‫شر‬ ‫که‬ ،‫نیست‬ ‫تردیدی‬
‫رنگ‬ ‫چشمانم‬ ‫برابر‬ ‫در‬ ‫راحتی‬ ‫به‬ ‫دیگر‬ ‫چیزهای‬ ،‫روم‬ ‫فرومی‬ ‫جنگ‬ ‫انتهای‬ ‫بی‬ ‫دنیای‬ ‫در‬ ‫بیشتر‬ ‫چه‬‫می‬
.‫شوند‬ ‫می‬ ‫معمول‬ ‫از‬ ‫تر‬ ‫معمولی‬ ‫بازند؛‬‫آنجا‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫انسانی‬ ‫تنهایی‬ ‫حاال‬ .‫است‬ ‫غارتگری‬ ‫و‬ ‫عظیم‬ ‫دنیای‬
‫نمی‬ ‫دیگران‬ ‫که‬ ،‫داند‬ ‫می‬ ‫چیزهایی‬ .‫باشد‬ ‫آمده‬ ‫دیگر‬ ‫عالمی‬ ‫یا‬ ‫ای‬ ‫سیاره‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫انگار‬ .‫کنم‬ ‫می‬ ‫درک‬ ‫بازگشته‬

14. 14
‫امکان‬ ‫مرگ‬ ‫قدمی‬ ‫یک‬ ‫در‬ ،‫آنجا‬ ‫در‬ ‫بودن‬ ‫با‬ ‫تنها‬ ‫دانستنشان‬ ‫و‬ ‫دانند‬‫را‬ ‫مطلبی‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫سعی‬ ‫وقتی‬ .‫است‬ ‫پذیر‬
‫و‬ ‫بزند‬ ‫حرف‬ ‫خواهد‬ ‫می‬ ‫او‬ .‫شود‬ ‫می‬ ‫الل‬ .‫است‬ ‫وقوع‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫ای‬ ‫فاجعه‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫حس‬ ،‫کند‬ ‫بیان‬ ‫ها‬ ‫واژه‬ ‫با‬
.‫نیست‬ ‫یارایشان‬ ‫یک‬ ‫هیچ‬ ‫اما‬ ،‫کنند‬ ‫درکش‬ ‫خواهند‬ ‫می‬ ‫دیگران‬
‫در‬ .‫است‬ ‫کرده‬ ‫شان‬ ‫احاطه‬ ‫نامرئی‬ ‫جهانی‬ .‫کنند‬ ‫می‬ ‫سیر‬ ‫دیگر‬ ‫فضایی‬ ‫در‬ ‫دادن‬ ‫گوش‬ ‫جای‬ ‫همیشه‬
‫حداقل‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫من‬ ‫گفتگوهای‬‫وقوع‬ ‫لحظه‬ ‫در‬ ‫فرد‬ ‫همان‬ ،‫کند‬ ‫می‬ ‫روایت‬ ‫که‬ ‫کسی‬ .‫دارند‬ ‫حضور‬ ‫نفر‬ ‫سه‬
.‫احساسات‬ ‫جعل‬ ‫بدون‬ .‫روزها‬ ‫آن‬ .‫هاست‬ ‫سال‬ ‫آن‬ ‫حقیقت‬ ‫به‬ ‫یافتن‬ ‫دست‬ ‫چیز‬ ‫هر‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫هدفم‬ .‫من‬ ‫و‬ ‫حادثه‬
‫در‬ ‫چیزهایی‬ ً‫ا‬‫مطمئن‬ ‫سال‬ ‫ده‬ ‫گذشت‬ ‫با‬ ‫بعد‬ ‫و‬ ‫زنند‬ ‫می‬ ‫حرف‬ ‫جور‬ ‫یک‬ ‫اش‬ ‫درباره‬ ،‫شده‬ ‫تمام‬ ‫جنگ‬ ‫که‬ ‫اوایل‬
‫تغییر‬ ‫آدم‬‫های‬ ‫سال‬ ‫در‬ ‫اینکه‬ .‫خود‬ ‫به‬ ‫خود‬ ‫هم‬ ‫ن‬ ‫آ‬ .‫بندد‬ ‫می‬ ‫نقش‬ ‫ذهنش‬ ‫در‬ ‫زندگی‬ ‫جریان‬ ‫تمام‬ ‫چون‬ ،‫کند‬ ‫می‬
‫مهم‬ ‫نکته‬ ‫این‬ ‫نه؟‬ ‫یا‬ ‫است‬ ‫خوشبخت‬ ‫نهایت‬ ‫در‬ .‫بوده‬ ‫که‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫دیده‬ ‫چه‬ ،‫خوانده‬ ‫چه‬ ،‫زیسته‬ ‫چگونه‬ ‫سر‬ ‫پشت‬
‫ک‬ ،‫دوستی‬ ،‫ای‬ ‫خانواده‬ .‫دیگر‬ ‫شخصی‬ ‫معیت‬ ‫در‬ ‫یا‬ ‫است‬ ‫خصوصی‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫مالقاتم‬ ‫که‬ ،‫است‬‫دوستان‬ .‫سی‬

15. 15
‫ما‬ ‫همراه‬ ‫به‬ ‫که‬ ،‫اند‬ ‫زنده‬ ‫موجوداتی‬ ‫من‬ ‫اسناد‬ .‫دیگر‬ ‫سویی‬ ‫در‬ ‫باقی‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫قرار‬ ‫طرف‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫جبهه‬
‫و‬ ‫جدید‬ ‫چیزی‬ ‫به‬ ‫لحظه‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫شود‬ ‫می‬ ‫دستگیرت‬ ‫مطلب‬ ‫کلی‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫از‬ .‫شوند‬ ‫می‬ ‫تحول‬ ‫و‬ ‫تغییر‬ ‫دستخوش‬
‫قهرم‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫حماسه‬ ‫پی‬ ‫در‬ ً‫ا‬‫مسلم‬ ‫گردیم؟‬ ‫می‬ ‫چه‬ ‫دنبال‬ .‫داریم‬ ‫نیاز‬ ‫ضروری‬‫موضوعات‬ .‫نیستیم‬ ‫ها‬ ‫انی‬
‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫چیزی‬ ‫چه‬ ‫دانستن‬ ‫به‬ ‫من‬ ‫اما‬ .‫است‬ ‫تر‬ ‫مانوس‬ ‫و‬ ‫تر‬ ‫جالب‬ ‫چیز‬ ‫همه‬ ‫از‬ ‫ما‬ ‫برای‬ ‫انسانی‬ ‫و‬ ‫کوچک‬
‫چه‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫چگونه‬ ‫ها‬ ‫آدم‬ ‫ها‬ ‫زمان‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫بدانم‬ ‫خواهد‬ ‫می‬ ‫دلم‬ ‫مشتاقم؟‬ ‫اسپارت‬ ‫تاریخ‬ ‫و‬ ‫باستان‬ ‫یونان‬ ‫حیات‬
‫رفتن‬ ‫می‬ ‫جنگ‬ ‫به‬ ‫چگونه‬ ‫زدند؟‬ ‫می‬ ‫حرف‬ ‫خانه‬ ‫در‬ ‫زبانی‬‫با‬ ‫وداع‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫شب‬ ‫آخرین‬ ‫یا‬ ‫روز‬ ‫آخرین‬ ‫در‬ ‫د؟‬
‫بدرقه‬ ‫به‬ ‫چطور‬ ‫راندند؟‬ ‫می‬ ‫زبان‬ ‫به‬ ‫هایی‬ ‫واژه‬ ‫چه‬ ‫عزیزانشان‬‫جنگاوران‬‫در‬ ‫چگونه‬ ‫رفتند؟‬ ‫می‬ ‫خود‬
... ‫فرماندهان‬ ‫و‬ ‫قهرمانان‬ ‫نه‬ ‫و‬ ‫معمولی‬ ‫جوانان‬ ‫انتظار‬ ‫در‬ ‫ماندند؟‬ ‫می‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫بازگشتشان‬ ‫انتظار‬
‫جالب‬ ‫برایم‬ ‫همینش‬ ‫و‬ .‫کند‬ ‫نمی‬ ‫توجهی‬ ‫کنندگان‬ ‫شرکت‬ ‫و‬ ‫شاهدان‬ ‫به‬ ‫هیچکس‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫که‬ ،‫است‬ ‫روایتی‬ ‫تاریخ‬
‫و‬ ‫بازیگرند‬ ‫بیشتر‬ ،‫شاهدند‬ ‫کمی‬ ‫تعداد‬ .‫نیستند‬ ‫شاهد‬ ‫فقط‬ ‫راویان‬ ‫اما‬ .‫بسازم‬ ‫ادبیات‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫خواهم‬ ‫می‬ .‫است‬
‫واقعیت‬ ‫بین‬ .‫چهره‬ ‫به‬ ‫چهره‬ ‫شد؛‬ ‫نزدیک‬ ‫واقعیت‬ ‫به‬ ً‫ال‬‫کام‬ ‫توان‬ ‫نمی‬ .‫خالق‬.‫دارند‬ ‫قرار‬ ‫احساساتمان‬ ‫ما‬ ‫و‬
،‫کند‬ ‫می‬ ‫روایت‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫خاص‬ ‫نسخه‬ ‫هم‬ ‫فرد‬ ‫هر‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫قرار‬ ‫مختلفی‬ ‫های‬ ‫روایت‬ ‫برابرم‬ ‫در‬ ‫که‬ ،‫متوجهم‬
،‫کنند‬ ‫می‬ ‫زندگی‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫هایی‬ ‫آدم‬ ‫و‬ ‫زمانه‬ ‫سیمای‬ ،‫مشترکشان‬ ‫نقاط‬ ‫و‬ ‫مجموع‬ ‫میان‬ ‫از‬ ،‫ها‬ ‫آن‬ ‫میان‬ ‫از‬ ‫اما‬
‫ک‬ ‫درباره‬ ‫ندارم‬ ‫دوست‬ ‫من‬ ‫ولی‬ .‫شود‬ ‫می‬ ‫نمایان‬:‫بگویند‬ ‫تابم‬«‫که‬ ،‫بگویند‬ .‫همین‬ ‫فقط‬ ‫و‬ ‫واقعیند‬ ‫قهرمانانش‬
‫صرف‬ ‫تاریخ‬ .‫است‬ ‫تاریخ‬.»

16. 16
‫جنگ‬ ‫تاریخ‬ .‫نویسم‬ ‫می‬ ‫جنگ‬ ‫در‬ ِ‫انسان‬ ‫از‬ ،‫نویسم‬ ‫نمی‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫من‬‫رقم‬ ‫را‬ ‫احساسات‬ ‫تاریخ‬ ،‫نویسم‬ ‫نمی‬ ‫را‬
‫در‬ ،‫زمان‬ ‫از‬ ‫مشخص‬ ‫ای‬ ‫برهه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫مشخصی‬ ‫انسان‬ ‫سو‬ ‫یک‬ ‫از‬ .‫هستم‬ ‫ها‬ ‫قلب‬ ‫نگار‬ ‫تاریخ‬ ‫من‬ .‫زنم‬ ‫می‬
‫وامی‬ ‫جاویدان‬ ‫انسانی‬ ‫جایگاه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫او‬ ‫دیگر‬ ‫سویی‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫برم‬ ‫می‬ ‫بین‬ ‫ذره‬ ‫زیر‬ ‫مشخص‬ ‫ای‬ ‫حادثه‬ ‫گیرودار‬
‫که‬ ‫چیزی‬ .‫او‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫جاودانگی‬ ‫های‬ ‫لرزه‬ .‫کاوم‬.‫است‬ ‫بوده‬ ‫آدمی‬ ‫وجود‬ ‫در‬ ‫همواره‬
،‫است‬ ‫دان‬ ‫زباله‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫پرتاب‬ ‫زندگی‬ ‫ساده‬ ‫بیان‬ .‫ادبیات‬ ‫نه‬ ‫است‬ ‫تاریخ‬ ‫نه‬ ‫خاطره‬ ،‫خب‬ :‫گویند‬ ‫می‬ ‫من‬ ‫به‬
‫همه‬ ‫که‬ ،‫اند‬ ‫آجرهایی‬ .‫آنست‬ ‫از‬ ‫مملو‬ ‫زندگی‬ ‫روز‬ ‫هر‬ ‫که‬ ،‫کالم‬ ‫خام‬ ‫ماده‬ .‫نپالوده‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫هنرمندی‬ ‫دست‬ ‫که‬
‫نشده‬ ‫کاخ‬ ‫به‬ ‫بدل‬ ‫هنوز‬ ‫ولی‬ ،‫پخشند‬ ‫جا‬‫همانجا‬ ‫درست‬ ... ‫است‬ ‫دیگر‬ ‫ای‬ ‫گونه‬ ‫به‬ ‫چیز‬ ‫همه‬ ‫اما‬ ‫من‬ ‫برای‬ !‫اند‬
‫نامیرای‬ ‫غمنامه‬ ‫و‬ ‫کرده‬ ‫نهان‬ ‫رو‬ ‫نخستین‬ ‫شادی‬ ‫آن‬ ،‫گذشته‬ ‫زنده‬ ‫بازتاب‬ ‫در‬ ،‫انسانی‬ ‫گرم‬ ‫صدای‬ ‫امتداد‬ ‫در‬
‫رنگ‬ ‫هنوز‬ ‫که‬ ‫چیزهایی‬ .‫ناپذیراییش‬ ‫فهم‬ ‫و‬ ‫همتایی‬ ‫بی‬ .‫زندگی‬ ‫اشتیاق‬ ‫و‬ ‫آشفتگی‬ ‫زند؛‬ ‫می‬ ‫لبخند‬ ‫زندگی‬
‫خ‬ ‫به‬ ‫تغییر‬.‫اصیل‬ ‫چیزهایی‬ .‫اند‬ ‫ندیده‬ ‫ود‬

17. 17
‫بوده‬ ‫روزی‬ ‫که‬ ‫آنچه‬ ‫از‬ .‫رویاهامان‬ ‫از‬ .‫هامان‬ ‫یاس‬ ‫و‬ ‫امیدها‬ ‫از‬ ... ‫کنم‬ ‫می‬ ‫بنا‬ ‫احساساتمان‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫کاخ‬ ‫من‬
.‫نباشد‬ ‫دیگر‬ ‫روزی‬ ‫شاید‬ ‫و‬
‫خود‬ ‫به‬ ‫نه‬ .‫است‬ ‫جذاب‬ ‫برایم‬ ‫نیز‬ ‫درونمان‬ ‫واقعیت‬ ‫بلکه‬ ،‫پیرامون‬ ‫واقعیت‬ ‫تنها‬ ‫نه‬ ... ‫که‬ ‫باره‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫هم‬ ‫باز‬
‫من‬ ‫برای‬ .‫حادثه‬ ‫روح‬ ‫به‬ ‫دیگر‬ ‫عبارتی‬ ‫به‬ .‫مندم‬ ‫عالقه‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫برانگیخته‬ ‫احساسات‬ ‫به‬ ‫بلکه‬ ،‫حادثه‬
.‫است‬ ‫واقعیت‬ ‫احساسات‬
‫تاریخ‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫تکه‬ ‫کداممان‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫که‬ ،‫دارم‬ ‫باور‬ .‫جمعیت‬ ‫میان‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫خیابان‬ ‫در‬ ‫تاریخ‬ ‫چطور؟‬ ‫تاریخ‬
‫دو‬ ‫دیگری‬ ‫در‬ ،‫صفحه‬ ‫نصف‬ ‫یکی‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫نهفته‬-.‫نویسیم‬ ‫می‬ ‫هم‬ ‫با‬ ‫همگیمان‬ ‫را‬ ‫زمان‬ ‫کتاب‬ .‫صفحه‬ ‫سه‬
‫دا‬ ‫گوش‬ ‫باید‬ ‫ها‬ ‫این‬ ‫تمام‬ ‫به‬ .‫را‬ ‫ها‬ ‫سایه‬ ‫کابوس‬ .‫زند‬ ‫می‬ ‫فریاد‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫حقیقت‬ ‫کس‬ ‫هر‬‫شد‬ ‫غرقه‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫د‬
.‫داد‬ ‫پیوند‬ ‫هم‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫ادبیات‬ ‫و‬ ‫خیابان‬ ‫کالم‬ ‫باید‬ .‫نکرد‬ ‫گم‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫حال‬ ‫عین‬ ‫در‬ ‫و‬ .‫شد‬ ‫یکی‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫سرتاپا‬ ‫و‬
‫احساسات‬ ‫زبان‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫چطور‬ .‫گوییم‬ ‫می‬ ‫سخن‬ ‫حال‬ ‫زبان‬ ‫با‬ ‫گذشته‬ ‫از‬ ‫که‬ ،‫اینجاست‬ ‫کار‬ ‫دشواری‬
‫کرد؟‬ ‫بیان‬ ‫را‬ ‫روزها‬ ‫آن‬
***
‫هم‬ ‫صبح‬ ‫از‬ ‫تلفن‬:‫خورد‬ ‫می‬ ‫زنگ‬ ‫جور‬ ‫ین‬«‫از‬ ،‫آیم‬ ‫می‬ ‫کریمه‬ ‫از‬ ‫من‬ ... ‫شناسیم‬ ‫نمی‬ ‫را‬ ‫همدیگر‬ ‫ما‬
‫کنم‬ ‫تعریف‬ ‫برایتان‬ ‫خودم‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫خواهم‬ ‫می‬ ‫دارد؟‬ ‫فاصله‬ ‫خیلی‬ ‫شما‬ ‫از‬ .‫زنم‬ ‫می‬ ‫زنگ‬ ‫آهن‬ ‫راه‬ ‫ایستگاه‬
.»...
!‫خب؟‬

18. 18
‫به‬ ‫توانم‬ ‫می‬ ‫چطور‬ .‫شویم‬ ‫فلک‬ ‫و‬ ‫چرخ‬ ‫سوار‬ ‫پارک‬ ‫برویم‬ ‫بودیم‬ ‫گرفته‬ ‫تصمیم‬ ‫دخترم‬ ‫و‬ ‫من‬‫ساله‬ ‫شش‬ ‫بچه‬
:‫بود‬ ‫پرسیده‬ ‫من‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫وقت‬ ‫چند‬ ‫چیست؟‬ ‫کارم‬ ‫که‬ ،‫بدهم‬ ‫توضیح‬«‫چیست؟‬ ‫جنگ‬»‫دادم‬ ‫می‬ ‫باید‬ ‫جوابی‬ ‫چه‬
‫ها‬ ‫گل‬ ‫بیخودی‬ ‫نباید‬ ‫که‬ ،‫دهم‬ ‫می‬ ‫یاد‬ ‫او‬ ‫به‬ .‫بماند‬ ‫باقی‬ ‫خودش‬ ‫دنیای‬ ‫در‬ ‫رئوفش‬ ‫قلب‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫او‬ ‫خواهم‬ ‫می‬ ...
‫بکند‬ ‫را‬ ‫ملخ‬ ‫بال‬ ‫یا‬ ‫کند‬ ‫له‬ ‫پایش‬ ‫زیر‬ ‫را‬ ‫دوزک‬ ‫کفش‬ ،‫بچیند‬ ‫را‬‫که‬ ،‫داد‬ ‫توضیح‬ ‫بچه‬ ‫به‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫چطور‬ ‫اما‬ .
‫سوال‬ ‫به‬ ‫مرگ؟‬ ‫یا‬ ‫چیست؟‬ ‫جنگ‬«‫کشند؟‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫آدم‬ ‫آنجا‬ ‫چرا‬»‫سن‬ ‫به‬ ‫کودکانی‬ ‫حتی‬ ‫داد؟‬ ‫باید‬ ‫جوابی‬ ‫چه‬
.‫همدستیم‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫گویی‬ ‫هم‬ ‫ها‬ ‫بزرگ‬ ‫آدم‬ ‫ما‬ .‫کشند‬ ‫می‬ ‫هم‬ ‫را‬ ‫او‬‫اما‬ ،‫است‬ ‫قرار‬ ‫چه‬ ‫از‬ ‫موضوع‬ ‫فهمیم‬ ‫می‬ ‫ما‬
‫کار‬ ‫این‬ ‫توانم‬ ‫نمی‬ ‫من‬ ‫ولی‬ ،‫دادند‬ ‫توضیح‬ ‫برایم‬ ‫را‬ ‫مساله‬ ‫این‬ ‫نحوی‬ ‫به‬ ‫والدینم‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫چطور؟‬ ‫ها‬ ‫بچه‬
‫از‬ ‫دشوارتر‬ ‫اما‬ ،‫نیست‬ ‫خوشایند‬ ‫چندان‬ ‫جنگ‬ ‫ما‬ ‫برای‬ .‫کنم‬ ‫نمی‬ ‫پیدا‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫واژه‬ .‫دهم‬ ‫انجام‬ ‫فرزندم‬ ‫برای‬ ‫را‬
‫آ‬ ‫برای‬ ‫توجیهی‬ ‫یافتن‬ ‫همه‬.‫باشد‬ ‫که‬ ‫شرایطی‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫حاال‬ .‫است‬ ‫کشی‬ ‫آدم‬ ‫همان‬ ‫جنگ‬ ‫ما‬ ‫دید‬ ‫از‬ .‫است‬ ‫ن‬
‫از‬ ‫همه‬ ‫حال‬ ‫تا‬ ‫بنویسم‬ ‫جنگ‬ ‫درباره‬ ‫کتابی‬ ‫باشد‬ ‫قرار‬ ‫اگر‬‫در‬ ‫خود‬ ‫جنگ‬ ‫به‬ ‫اندیشیدن‬ ،‫بخورد‬ ‫هم‬ ‫به‬ ‫آن‬
... ‫بخورد‬ ‫هم‬ ‫به‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫هم‬ ‫ها‬ ‫ژنرال‬ ‫خود‬ ‫حال‬ ‫اگر‬ .‫عقل‬ ‫از‬ ‫دور‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫کار‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫تناقض‬

19. 19
‫منطق‬ ‫چنین‬ ‫از‬ )‫زنم‬ ‫دوستان‬ ‫(برخالف‬ ‫من‬ ‫مرد‬ ‫دوستان‬«‫ای‬ ‫زنانه‬»‫دوباره‬ ‫حاال‬ .‫اند‬ ‫فرورفته‬ ‫شگفتی‬ ‫در‬
‫های‬ ‫جدل‬ ‫و‬ ‫بحث‬«‫مردانه‬»:‫رسد‬ ‫می‬ ‫گوشم‬ ‫به‬«‫نبودی‬ ‫جنگ‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫تو‬.»‫هم‬ ‫خوب‬ ‫مساله‬ ‫این‬ ‫شاید‬ ‫اما‬
‫دنیا‬ ‫به‬ ‫نگاهم‬ .‫ام‬ ‫بیگانه‬ ‫نفرت‬ ‫حس‬ ‫با‬ ‫من‬ .‫باشد‬.‫مردانه‬ ‫نه‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫جنگی‬ ‫نه‬ .‫است‬ ‫عادی‬

20. 20
‫مفهوم‬ ‫نورشناسی‬ ‫در‬«‫دیافراگم‬»‫عکس‬ ‫بدتر‬ ‫یا‬ ‫بهتر‬ ‫ضبط‬ ‫در‬ ‫لنز‬ ‫توانایی‬ ‫معنای‬ ‫به‬.‫است‬ ‫شده‬ ‫گرفته‬
‫درد‬ ‫و‬ ‫احساسات‬ ‫پتانسیل‬ ‫لحاظ‬ ‫از‬ ‫جنگ‬ ‫با‬ ‫رابطه‬ ‫در‬ ‫زنان‬ ‫حافظه‬«‫دیافراگمی‬»‫خواهم‬ ‫می‬ ‫حتی‬ .‫است‬ ‫ترین‬
‫جنگ‬ ‫بگویم‬«‫زنانه‬»‫جنگ‬ ‫از‬ ‫دهشتناکتر‬«‫مردانه‬».‫شوند‬ ‫می‬ ‫مخفی‬ ‫حوادث‬ ‫و‬ ‫تاریخ‬ ‫پشت‬ ‫مردان‬ .‫است‬
‫اسارت‬ ‫به‬ ‫مختلف‬ ‫منافع‬ ‫و‬ ‫باورها‬ ‫تقابل‬ ‫و‬ ‫کنش‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫جنگ‬‫چنگال‬ ‫به‬ ‫زنان‬ ‫اما‬ ،‫گیرد‬ ‫می‬
‫اینکه‬ ‫گفتن‬ ‫با‬ .‫کنند‬ ‫می‬ ‫جنگ‬ ‫آماده‬ ‫کودکی‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫مردان‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ .‫افتند‬ ‫می‬ ‫احساسات‬«‫شد‬ ‫الزم‬ ‫شاید‬
‫کنی‬ ‫تیراندازی‬.»‫هم‬ .‫دهند‬ ‫انجام‬ ‫کارهایی‬ ‫چنین‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫که‬ ،‫نیست‬ ‫قرار‬ ... ‫آموزند‬ ‫نمی‬ ‫چیزی‬ ‫چنین‬ ‫زنان‬ ‫به‬
‫به‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫اندیشند‬ ‫می‬ ‫دیگری‬ ‫چیزهای‬ ‫به‬‫مردان‬ ‫چشم‬ ‫به‬ ‫که‬ ،‫ببینند‬ ‫را‬ ‫چیزهایی‬ ‫توانند‬ ‫می‬ .‫دیگر‬ ‫ای‬ ‫گونه‬
.‫موجود‬ ‫جزییات‬ ‫از‬ ‫دنیایی‬ ‫و‬ ‫رنگ‬ ‫و‬ ‫بو‬ ‫با‬ ‫است‬ ‫توام‬ ‫زنان‬ ‫جنگ‬ ‫که‬ ،‫کنم‬ ‫می‬ ‫تکرار‬ ‫هم‬ ‫باز‬ .‫آید‬ ‫نمی‬«‫کوله‬
‫دوختیم‬ ‫دامن‬ ‫خودمان‬ ‫برای‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫از‬ ،‫بودند‬ ‫داده‬ ‫بهمان‬ ‫پشتی‬»‫؛‬«‫پیراهن‬ ‫در‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫نظامی‬ ‫کمیساریای‬ ‫در‬
‫تن‬ ‫به‬‫یک‬ ‫فقط‬ ‫موهایش‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫بودند‬ ‫بریده‬ ‫را‬ ‫گیسش‬ .‫رفت‬ ‫بیرون‬ ‫تونیک‬ ‫و‬ ‫شلوار‬ ‫با‬ ‫دیگر‬ ‫در‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫وارد‬
‫بود‬ ‫مانده‬ ‫باقی‬ ‫سرش‬ ‫روی‬ ‫کاکل‬« .»‫محل‬ ‫به‬ ... ‫بودند‬ ‫کرده‬ ‫باران‬ ‫گلوله‬ ‫را‬ ‫دهکده‬ ‫رفتن‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫ها‬ ‫آلمان‬

21. 21
‫چکمه‬ ‫لنگه‬ ‫یک‬ ‫آن‬ ‫روی‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫لگدمال‬ ‫زرد‬ ‫های‬ ‫ماسه‬ ‫از‬ ‫بود‬ ‫پوشیده‬ ‫زمین‬ .‫رسیدیم‬‫بچگانه‬.»...‫(به‬ ‫بارها‬
‫که‬ ،‫بودند‬ ‫داده‬ ‫هشدار‬ ‫من‬ ‫به‬ )‫مرد‬ ‫نویسندگان‬ ‫خصوص‬«‫بافت‬ ‫خواهند‬ ‫قصه‬ ‫زیاد‬ ‫برایت‬ ‫ها‬ ‫زن‬.»‫من‬ ‫اما‬
‫شدنی‬ ‫اگر‬ ‫نوشت؟‬ ‫باید‬ ‫کی‬ ‫دست‬ ‫روی‬ ‫از‬ .‫بافت‬ ‫قصه‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫مورد‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫شود‬ ‫نمی‬ ‫که‬ ،‫داشتم‬ ‫اطمینان‬
‫همتا‬ ‫بی‬ ‫پردازیش‬ ‫خیال‬ ‫قوه‬ ‫که‬ ،‫زندگی‬ ‫دست‬ ‫روی‬ ‫از‬ ‫فقط‬ ،‫است‬.‫ست‬
:‫خورد‬ ‫می‬ ‫چشم‬ ‫به‬ ‫اندیشه‬ ‫این‬ ‫همواره‬ ،‫شده‬ ‫بیان‬ ‫زنان‬ ‫زبان‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫مطلبی‬ ‫هر‬ ‫در‬«‫چیز‬ ‫هر‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫جنگ‬
:‫عادی‬ ‫زندگی‬ ً‫ا‬‫صرف‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫و‬ ‫دشوار‬ ‫کاری‬ ‫سپس‬ ،‫است‬ ‫کشی‬ ‫آدم‬«،‫شدند‬ ‫می‬ ‫عاشق‬ ،‫خواندند‬ ‫می‬ ‫آواز‬
‫بستند‬ ‫می‬ ‫بیگودی‬ ‫موهاشان‬ ‫به‬.»...
‫غیرقابل‬ ‫اما‬ .‫داشت‬ ‫قرار‬ ‫زنان‬ ‫این‬ ‫تمام‬ ‫های‬ ‫گفته‬ ‫کانون‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫بیزاری‬ ‫و‬ ‫مرگ‬ ‫بودن‬ ‫تحمل‬ ‫غیرقابل‬
‫انگیز‬ ‫نفرت‬ ‫و‬ ‫تر‬ ‫تحمل‬‫در‬ ‫ها‬ ‫مدت‬ .‫کنند‬ ‫می‬ ‫هدیه‬ ‫را‬ ‫آن‬ .‫بخشند‬ ‫می‬ ‫زندگی‬ ‫زنان‬ ‫چون‬ ‫بود؛‬ ‫کشتن‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫تر‬
.‫است‬ ‫تر‬ ‫سخت‬ ‫زنان‬ ‫برای‬ ‫کشتن‬ ‫که‬ ،‫کردم‬ ‫می‬ ‫درک‬ ً‫ال‬‫کام‬ .‫کنند‬ ‫می‬ ‫تیمارش‬ ،‫کنند‬ ‫می‬ ‫حملش‬ ‫بطنشان‬
***
.‫دادند‬ ‫می‬ ‫راه‬ ‫قلمروشان‬ ‫به‬ ،‫خود‬ ‫دنیای‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫زنان‬ ‫اکراه‬ ‫با‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ... ‫مردان‬ ‫اما‬

22. 22
‫می‬ ‫خدمت‬ ‫تیرانداز‬ ‫تک‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫جنگ‬ ‫در‬ ‫که‬ ،‫گشتم‬ ‫می‬ ‫زنی‬ ‫دنبال‬ ‫مینسک‬ ‫تراکتورسازی‬ ‫کارخانه‬ ‫در‬
‫شماره‬ .‫بودند‬ ‫نوشته‬ ‫اش‬ ‫درباره‬ ‫بارها‬ ‫جبهه‬ ‫مقدم‬ ‫خط‬ ‫های‬ ‫روزنامه‬ ‫در‬ .‫بود‬ ‫هم‬ ‫مشهوری‬ ‫تیرانداز‬ ‫تک‬ .‫کرد‬
‫دوران‬ ‫خانوادگی‬ ‫نام‬ .‫بود‬ ‫قدیمی‬ ‫اما‬ ،‫داد‬ ‫من‬ ‫به‬ ‫مسکو‬ ‫در‬ ‫دوستش‬ ‫را‬ ‫اش‬ ‫خانه‬ ‫تلفن‬‫برایم‬ ‫هم‬ ‫را‬ ‫مجردیش‬
‫این‬ ‫آنجا‬ .‫پرسنلی‬ ‫بخش‬ ‫در‬ .‫کرد‬ ‫می‬ ‫کار‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫اطالعاتم‬ ‫براساس‬ ‫که‬ ‫جایی‬ ،‫کارخانه‬ ‫به‬ ‫رفتم‬ . ‫بودند‬ ‫نوشته‬
:‫شنیدم‬ )‫پرسنلی‬ ‫بخش‬ ‫رییس‬ ‫و‬ ‫کارخانه‬ ‫(مدیر‬ ‫مردها‬ ‫زبان‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫ها‬«‫های‬ ‫داستان‬ ‫این‬ ‫نیستند؟‬ ‫کافی‬ ‫مردها‬
‫زنا‬ ‫های‬ ‫بافی‬ ‫خیال‬ ‫کار؟‬ ‫چه‬ ‫خواهید‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫زنانه‬‫...؟‬ ‫را‬ ‫نه‬»‫چیزهایی‬ ‫زنان‬ ‫که‬ ،‫ترسیدند‬ ‫می‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫ها‬ ‫آن‬
.‫بگویند‬ ‫جنگ‬ ‫از‬ ‫شده‬ ‫شناخته‬ ‫نسخه‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫مغایر‬

23. 23
‫جا‬ ‫همان‬ ‫و‬ ‫دیدند‬ ‫را‬ ‫همدیگر‬ ‫جبهه‬ ‫در‬ ... ‫بودند‬ ‫کرده‬ ‫شرکت‬ ‫جنگ‬ ‫در‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ،‫شوهر‬ ‫و‬ ‫زن‬ ‫ای‬ ‫خانواده‬ ‫در‬
‫کردن‬ ‫ازدواج‬ ‫هم‬ ‫با‬ ‫هم‬.‫د‬«‫آلمانی‬ ‫چتر‬ ‫یک‬ ‫از‬ .‫نبرد‬ ‫شروع‬ ‫از‬ ‫قبل‬ .‫گرفتیم‬ ‫جشن‬ ‫سنگر‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫عروسیمان‬
‫بودم‬ ‫دوخته‬ ‫سفید‬ ‫پیراهن‬ ‫خودم‬ ‫برای‬.»‫به‬ ‫فرستاد‬ ‫را‬ ‫زن‬ ً‫ا‬‫فور‬ ‫او‬ .‫رابط‬ ‫زن‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫توپخانه‬ ‫مسئول‬ ‫شوهر‬
:‫آشپزخانه‬«!‫کن‬ ‫درست‬ ‫برایمان‬ ‫چیزی‬ ‫یک‬»‫زن‬ .‫بودند‬ ‫شده‬ ‫تکه‬ ‫هم‬ ‫ها‬ ‫ساندویچ‬ ،‫بود‬ ‫آمده‬ ‫جوش‬ ‫کتری‬ ‫آب‬
:‫کرد‬ ‫بلندش‬ ‫لحظه‬ ‫همان‬ ‫شوهر‬ ‫اما‬ ،‫ما‬ ‫نزدیک‬ ‫نشست‬«‫ییالقی‬ ‫خانه‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫هدیه‬ ‫کو؟‬ ‫ها‬ ‫فرنگی‬ ‫توت‬ ‫پس‬
‫کجاست؟‬ ‫آوردیم‬»:‫گفت‬ ‫و‬ ‫داد‬ ‫زن‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫جایش‬ ‫اکراه‬ ‫با‬ ‫باالخره‬ ،‫من‬ ‫اصرار‬ ‫و‬ ‫خواهش‬ ‫از‬ ‫بعد‬«‫طور‬ ‫همان‬
‫خوش‬ ‫خواست‬ ‫می‬ ‫دلم‬ :‫زنکی‬ ‫خاله‬ ‫های‬ ‫حرف‬ ‫و‬ ‫آبغوره‬ ‫بدون‬ .‫کن‬ ‫تعریف‬ ‫دادم‬ ‫یادت‬ ‫که‬‫م‬ ‫گریه‬ .‫باشم‬ ‫گل‬
‫بریدن‬ ‫گیسمو‬ ‫وقتی‬ ‫گرفت‬.»‫که‬ ،‫کرد‬ ‫اعتراف‬ ‫پیشم‬ ‫کنان‬ ‫پچ‬ ‫پچ‬ ً‫ا‬‫بعد‬ ‫زن‬«‫کتاب‬ ‫من‬ ‫با‬ ‫داشت‬ ‫شب‬ ‫تمام‬
«‫میهنی‬ ‫بزرگ‬ ‫جنگ‬ ‫تاریخ‬»‫آن‬ ‫که‬ ،‫است‬ ‫نگران‬ ‫هم‬ ‫حاال‬ .‫داشت‬ ‫دلهره‬ ‫من‬ ‫خاطر‬ ‫به‬ .‫کرد‬ ‫می‬ ‫کار‬ ‫را‬
‫باید‬ ‫که‬ ‫جوری‬ ‫آن‬ .‫باشد‬ ‫نمانده‬ ‫یادم‬ ‫چیزها‬.»
.‫افتاد‬ ‫می‬ ‫ای‬ ‫خانه‬ ‫در‬ ‫اتفاقی‬ ‫چنین‬ ‫که‬ ‫نبود‬ ‫بار‬ ‫اولین‬ ‫این‬
‫می‬ ‫خبر‬ ‫آمبوالنس‬ .‫خوردند‬ ‫می‬ ‫قلب‬ ‫قرص‬ ‫رفتنم‬ ‫از‬ ‫بعد‬ .‫زدند‬ ‫می‬ ‫جیغ‬ .‫کردند‬ ‫می‬ ‫گریه‬ ‫زیاد‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ،‫بله‬
:‫گفتند‬ ‫می‬ ‫ها‬ ‫این‬ ‫همه‬ ‫با‬ ‫اما‬ .‫کردند‬«‫سال‬ ‫چهل‬ .‫ایم‬ ‫کرده‬ ‫سکوت‬ ‫که‬ ،‫است‬ ‫وقت‬ ‫خیلی‬ .‫بیا‬ ً‫ا‬‫حتم‬ .‫بیا‬ ‫تو‬»...

24. 24
‫نه‬ ‫اصلی‬ ‫مساله‬ ‫صورت‬ ‫این‬ ‫غیر‬ ‫در‬ ،‫پرداخت‬ ‫و‬ ‫ساخت‬ ‫توان‬ ‫نمی‬ ‫را‬ ‫زاری‬ ‫و‬ ‫فریاد‬ ‫و‬ ‫گریه‬ ‫من‬ ‫اعتقاد‬ ‫به‬
‫به‬ ‫چیزهایی‬ ‫چنین‬ .‫دهد‬ ‫می‬ ‫ادبیات‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫جایش‬ ‫زندگی‬ .‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫آن‬ ‫پرداخت‬ ‫و‬ ‫ساخت‬ ‫که‬ ،‫زاری‬ ‫و‬ ‫گریه‬
‫لح‬،‫آید‬ ‫می‬ ‫چشم‬ ‫به‬ ‫بیشتر‬ ‫آدم‬ .‫بیرون‬ ‫زنند‬ ‫می‬ ‫چهارچوب‬ ‫از‬ ‫مدام‬ .‫شوند‬ ‫می‬ ‫بدل‬ ‫متن‬ ‫تاب‬ ‫و‬ ‫پرتب‬ ‫های‬ ‫ظه‬
‫برابر‬ ‫در‬ .‫ها‬ ‫الیه‬ ‫ترین‬ ‫زیرپوستی‬ ‫تا‬ ،‫اعماق‬ ‫آخرین‬ ‫تا‬ .‫بیند‬ ‫می‬ ‫عشق‬ ‫هم‬ ‫شاید‬ ‫یا‬ ‫جنگ‬ ‫میدان‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫خودش‬
‫گشای‬ ‫می‬ ‫آغوش‬ ‫ناشدنی‬ ‫درک‬ ‫ابدیتی‬ ‫و‬ ‫بازند‬ ‫می‬ ‫رنگ‬ ‫اعتقادات‬ ‫تمام‬ ‫مرگ‬ ‫سیمای‬‫برای‬ ‫کس‬ ‫هیچ‬ ‫که‬ ،‫د‬
.‫فضا‬ ‫در‬ ‫نه‬ ،‫کنیم‬ ‫می‬ ‫زندگی‬ ‫تاریخ‬ ‫در‬ ‫هنوز‬ ‫ما‬ .‫نیست‬ ‫آماده‬ ‫بدان‬ ‫پیوستن‬
:‫رسید‬ ‫دستم‬ ‫به‬ ‫یادداشت‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫هایی‬ ‫متن‬ ‫بار‬ ‫چند‬«‫درباره‬ ... ‫بگویی‬ ‫اهمیت‬ ‫بی‬ ‫جزییات‬ ‫از‬ ‫نیست‬ ‫الزم‬
‫بنویس‬ ‫بزرگمان‬ ‫پیروزی‬.»...‫این‬ ‫اما‬«‫اهمیت‬ ‫بی‬ ‫جزییات‬»‫اس‬ ‫چیز‬ ‫ترین‬ ‫مهم‬ ‫من‬ ‫برای‬‫و‬ ‫حرارت‬ ‫ت؛‬
‫هیچ‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫سوپی‬ ‫و‬ ‫فرنی‬ ‫داغ‬ ‫های‬ ‫کاسه‬ ،‫سر‬ ‫روی‬ ‫گیس‬ ‫از‬ ‫مانده‬ ‫باقی‬ ‫کاکل‬ :‫است‬ ‫زندگی‬ ‫روشنای‬
‫جنگ‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫اینکه‬ ‫یا‬ ،‫بازگشتند‬ ‫تن‬ ‫هفت‬ ‫فقط‬ ‫نفر‬ ‫صد‬ ‫از‬ ‫نبرد‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫اینکه‬ ،‫نبود‬ ‫خوردن‬ ‫قابل‬ ‫آدمیزادی‬
‫به‬ ‫حتی‬ ... ‫کنند‬ ‫نگاه‬ ‫قرمز‬ ‫گوشت‬ ‫صف‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫بروند‬ ‫بازار‬ ‫به‬ ‫نبودند‬ ‫قادر‬... ‫قرمز‬ ‫چلوار‬ ‫پارچه‬«،‫آخ‬
‫از‬ ‫بعد‬ .‫کنی‬ ‫پیدا‬ ‫سرخی‬ ‫چیز‬ ‫هیچ‬ ‫ام‬ ‫خانه‬ ‫در‬ ‫توانی‬ ‫نمی‬ ‫هم‬ ‫هنوز‬ ‫اما‬ ،‫گذشته‬ ‫تمام‬ ‫سال‬ ‫چهل‬ ،‫من‬ ‫عزیز‬
!‫گرفتم‬ ‫نفرت‬ ‫سرخ‬ ‫رنگ‬ ‫از‬ ‫جنگ‬»
***

25. 25
‫هم‬ ‫ای‬ ‫دیگه‬ ‫صداهای‬ ‫الکسیویچ‬ ‫رمان‬ ‫صداهای‬ ‫کنار‬ ‫در‬ ‫چون‬ ،‫گذاشتم‬ ‫ترجمه‬ ‫الی‬ ‫البه‬ ‫رو‬ ‫ها‬ ‫عکس‬ ‫این‬ *
‫د‬ .‫هست‬‫از‬ ‫مونده‬ ‫برجای‬ ‫متعفن‬ ‫فضوالت‬ ‫ناگزیر‬ ‫و‬ ‫مداوم‬ ‫استشمام‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫رمان‬ ‫این‬ ‫صداهای‬ ‫ردآلودگی‬
‫مرد‬ ‫جامعه‬-.‫نشد‬ ‫شسته‬ ‫هم‬ ‫انقالب‬ ‫سیالب‬ ‫با‬ ‫که‬ ،‫ساالره‬ ‫جهل‬
[1]‫قرن‬ ‫اواسط‬ ‫از‬ ‫اروپا‬ ‫در‬ ‫الزارت‬ ‫واژه‬00‫قرن‬ ‫تا‬01‫از‬ ‫و‬ ‫طاعون‬ ‫به‬ ‫مبتالیان‬ ‫ویژه‬ ‫های‬ ‫بیمارستان‬ ‫به‬
‫حامی‬ ‫قدیس‬ ،‫الزاروس‬ ‫نام‬ ‫از‬ ً‫ال‬‫احتما‬ ‫آن‬ ‫ریشه‬ .‫شد‬ ‫می‬ ‫اطالق‬ ‫نظامی‬ ‫های‬ ‫بیمارستان‬ ‫به‬ ‫نوزده‬ ‫قرن‬
‫الز‬ ‫قطارهای‬ .‫یافت‬ ‫دوباره‬ ‫حیات‬ ‫عیسی‬ ‫توسط‬ ‫روایتی‬ ‫به‬ ‫بنا‬ ‫که‬ ،‫شده‬ ‫گرفته‬ ‫بیماران‬‫اتاق‬ ‫به‬ ‫مجهز‬ ‫ارت‬
‫مجروح‬ ‫سربازان‬ ‫جابجایی‬ ‫و‬ ‫رسانی‬ ‫خدمت‬ ‫برای‬ ‫جنگ‬ ‫دوران‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بودند‬ ‫داروخانه‬ ‫و‬ ‫تخت‬ ،‫جراحی‬ ‫های‬
.‫گرفتند‬ ‫می‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬
[2]танкист
[3]пехотенец
[4]автоматчик
[5]( ‫عبث‬ ‫واژه‬ ‫شعر‬ ‫اصلی‬ ‫متن‬ ‫در‬ .‫م‬пустота‫تاریکی‬ ‫به‬ ً‫ا‬‫سهو‬ ‫یا‬ ً‫ا‬‫عمد‬ ‫کتاب‬ ‫در‬ ‫که‬ ،‫رفته‬ ‫کار‬ ‫به‬ )
(темнота.‫است‬ ‫یافته‬ ‫تغییر‬ )
[6]!‫باال‬ ‫ها‬ ‫دست‬
[7]!‫نشینی‬ ‫عقب‬

26. 26
[8]!‫است‬ ‫نابود‬ ‫هیتلر‬
[9]из огненной деревни–Я
[10]‫به‬ ‫افتخار‬ ‫نشانه‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫سرخ‬ ‫پرچم‬ ‫مدال‬ ‫دارنده‬ ،‫شوروی‬ ‫دوران‬ ‫در‬ ‫بالروس‬ ‫مشهور‬ ‫نویسندگان‬ ‫از‬
.‫هایش‬ ‫فعالیت‬ ‫خاطر‬
‫کن‬ ‫می‬ ‫پیدا‬ ‫زیر‬ ‫لینک‬ ‫تو‬ ‫رو‬ ‫کتاب‬ ‫اصلی‬ ‫متن‬ ***:‫ین‬
http://www.e-reading.club/bookreader.php/1604/Aleksievich_-
_U_voyny_ne_zhenskoe_lico.html