tôn giáo, luật pháp, kiến trúc và điêu khắc của văn minh Lưỡng Hà

1. Nhóm 3:Nhóm 3:

2. Tôn giáo:
_Tôn giáo L ng Hà là tôn giáo c nh tưỡ ổ ấ
đ c ghi chép cho t i ngày nay. Ng i dânượ ớ ườ
L ng Hà tin r ng th gi i là m t cái đĩaưỡ ằ ế ớ ộ
ph ng, đ c bao quanh b i m t kho ngẳ ượ ở ộ ả
không gian to l n và tr ng r ng, phía trênớ ố ỗ
th gi i là thiên đ ng. H cũng tin r ngế ớ ườ ọ ằ
n c có m t kh p m i n i, và vũ tr sinh raướ ặ ắ ọ ơ ụ
t trong bi n c vô biên. Tôn giáo L ngừ ể ả ưỡ
Hà là đa th n giáo, ng i dân đây tin vàoầ ườ ở
r t nhi u v th n.ấ ề ị ầ
_Dù nh ng ni m tin miêu t nh trên làữ ề ả ư ở
đi u thông th ng v i m i ng i dân L ngề ườ ớ ộ ườ ưỡ
Hà,v n có m t s khác bi t theo t ng vùng.ẫ ộ ố ệ ừ

3. T c a ng i Sumer đ ch vũ tr làừ ủ ườ ể ỉ ụ
an-ki, g m tên c a nam th n An và nồ ủ ầ ữ
th n Ki. Con c a h là Enlil, v th nầ ủ ọ ị ầ
không khí. H tin r ng Enlil là v th nọ ằ ị ầ
có nhi u quy n l c nh t. Ông ta làề ề ự ấ
ng i đ ng đ u các th n Pantheon,ườ ứ ầ ầ
t ng t nh th n Zeus c a ng i Hiươ ự ư ầ ủ ườ
L p và th n Jupiter c a ng i La Mã.ạ ầ ủ ườ
_N u có ai m đau, h s c u nguy nế ố ọ ẽ ầ ệ
các v thánh đ ch a lành b nh.ị ể ữ ệ

4. _Nh ng v th n đ u tiên:ữ ị ầ ầ
+Anu là v th n b u tr i c a ng iị ầ ầ ờ ủ ườ
Sumer, ông l y n th n Ki.ấ ữ ầ
+Marduk là v th n chính c a Babylonị ầ ủ
ng i dân ca ng i ông, vì th ông choườ ợ ế
phép Babylon t m t n c nh trừ ộ ướ ỏ ở
thành m t đ ch hùng m nh.ộ ế ế ạ
+Gula là v th n m t tr i.ị ầ ặ ờ
+Ishtar là n th n tình yêu.ữ ầ
+Enlil là v th n nhi u quy n l cị ầ ề ề ự
nh t trong tôn giáo L ng Hà.ấ ưỡ

5. +Nabu là v th n ch vi t.ị ầ ữ ế
+Iskur (hay Adad) là v th n c aị ầ ủ
các c n bão.ơ
+Ninurta là v th n chi n tranh c aị ầ ế ủ
ng i Sumer. Ông cũng là v th n c aườ ị ầ ủ
nh ng ng i anh hùng.ữ ườ
+Inanna là v th n tình yêu và chi nị ầ ế
tranh c a ng i Sumer, cũng là v c aủ ườ ợ ủ
Ninurta.
+Pazuzu là v th n ma qu , ng i đãị ầ ỷ ườ
l y tr m nh ng t s m nh c a Enlilấ ộ ữ ờ ố ệ ủ
và vì th b gi t. Ông cũng là ng iế ị ế ườ

6. Th n Mardukầ

7. Th n Shamash-th nầ ầ
m t tr i c aặ ờ ủ
Babylon

8. Th n Enlilầ

9. Th n Inannaầ

10.  Lu t phápậ
L ng Hà là khu v c có nh ng b lu tưỡ ự ữ ộ ậ
s m nh t. B lu t quan tr ng nh t L ngớ ấ ộ ậ ọ ấ ở ưỡ
Hà c đ i là b lu t Hammurabi.ổ ạ ộ ậ

13. _Ngu n g c ra đ i c a b lu t Hammurabiồ ố ờ ủ ộ ậ
+Vào kho ng th p niên 1760 TCNả ậ ở
Babylon c đ i.ổ ạ
+B lu t đ c v vua th sáu c a Babylonộ ậ ượ ị ứ ủ
là Hammurabi ban hành.
+B lu t Hammurabi đ c kh c trên m tộ ậ ượ ắ ộ
bia đá bazan cao kho ng 2,44m.ả
Hi n nay, ch c n m t ph n c a b lu tệ ỉ ồ ộ ầ ủ ộ ậ
này còn t n t i.ồ ạ

14. _N i dung b lu t Hammurabi:ộ ộ ậ
1.V dân sề ự
-B lu t đã đ c bi t chú ý đi u ch nh quan h h pộ ậ ặ ệ ề ỉ ệ ợ
đ ng. V ch đ h p đ ng, Lu t quy đ nh 3 đi uồ ề ế ộ ợ ồ ậ ị ề
ki n b t bu c v i h p đ ng mua bán.ệ ắ ộ ớ ợ ồ
+Th nh t; ng i bán ph i là ch th c s .ứ ấ ườ ả ủ ự ự
+Th hai ; tài s n ph i có giá tr s d ng.ứ ả ả ị ử ụ
+Th ba ; ph i có ng i làm ch ng.ứ ả ườ ứ
-B lu t cũng quy đ nh các đi u kho n lĩnh canhộ ậ ị ề ả
ru ng đ t. Đ i v i ru ng, ng i lĩnh canh nh n 1/3-ộ ấ ố ớ ộ ườ ậ
1/2 s s n ph m thu ho ch. Đ i v i v n nh nố ả ẩ ạ ố ớ ườ ậ
đ c 2/3 s s n ph m thu ho ch. Lu t quy đ nhượ ố ả ẩ ạ ậ ị
m c lãi su t đ i v i h p đ ng vay n là;v i ti n làứ ấ ố ớ ợ ồ ợ ớ ề
1/5, v i thóc là 1/3.ớ

15. -V ch đ nh th a k tài s n; lu t Hammurabiề ế ị ừ ế ả ậ
phân làm 2 lo i th a k : th a k theo pháp lu t vàạ ừ ế ừ ế ậ
th a k theo di chúc.ừ ế
2. V lĩnh v c hôn nhân và gia đìnhề ự
-Theo xu h ng c ng c đ a v c a ng i ch ng,ướ ủ ố ị ị ủ ườ ồ
ng i cha nên trách nhi m và nghĩa v thu c vườ ệ ụ ộ ề
ng i v và con cái. N u ko có con ng i ch ng cóườ ợ ế ườ ồ
quy n li d , bán v ho c l y v l . N u b t đ c về ị ợ ặ ấ ợ ẽ ế ắ ượ ợ
ngo i tình thì ch ng có quy n trói v và nhân tìnhạ ồ ề ợ
c a v ném xu ng sông cho ch t. Ng c l i, n u vủ ợ ố ế ượ ạ ế ợ
b t đ c ch ng ngo i tình ch có quy n li d màắ ượ ồ ạ ỉ ề ị
thôi.
-Đi m ti n b là đã có quy đ nh k t hôn ph i cóể ế ộ ị ế ả
gi y t , m c đ nào đó có quy đ nh b o v ng iấ ờ ở ứ ộ ị ả ệ ườ
ph n .ụ ữ

16. 3. V hình sề ự
-Lu t Hammurabi có nh c t i 32 tr ng h p xậ ắ ớ ườ ợ ử
t hình. Th ng là các hình ph t r t kh c nghi tử ườ ạ ấ ắ ệ
nh dìm, đóng đinh, chém,…ư
-B lu t nêu ra trách nhi m t p th c a cácộ ậ ệ ậ ể ủ
thành viên công xã đ i v i nhà n c; quy đ nh vố ớ ướ ị ề
tr ng ph t k giúp nô l ch y tr n; tr ng ph từ ạ ẻ ệ ạ ố ừ ạ
nh ng k xâm ph m quy n s h u c a nhà vua, chữ ẻ ạ ề ở ữ ủ ủ
nô; tr ng ph t ng i qu n gia làm th t thoát tàiừ ạ ườ ả ấ
s n c a ch b ném cho dã thú xé xác,…ả ủ ủ ị

17. 4. V t t ngề ố ụ
-Có 2 quy đ nh r t đ c thù v t t ng c a b lu t:ị ấ ặ ề ố ụ ủ ộ ậ
+Th nh t quy đ nh v trách nhi m c a th mứ ấ ị ề ệ ủ ẩ
phán: “N u th m phán x m t v ki n mà ra phánế ẩ ử ộ ụ ệ
quy t b ng văn b n, n u sau đó phát hi n l i trongế ằ ả ế ệ ỗ
văn b n là l i c a th m phán, th m phán s ph iả ỗ ủ ẩ ẩ ẽ ả
tr 12 l n giá tr ti n ph t mà ông ta đã yêu c uả ầ ị ề ạ ầ
ph i b i th ng trong v ki n, đ ng th i ông ta sả ồ ườ ụ ệ ồ ờ ẽ
b bu c r i kh i gh th m phán vĩnh vi n và ko baoị ộ ờ ỏ ế ẩ ễ
gi có th tr thành th m phán l n n a”ờ ể ở ẩ ầ ữ
+Th hai v hình th c xét x : N u 1 ng iứ ề ứ ử ế ườ
ki n 1 ng i khác, b đ n s ph i đi đ n dòng sôngệ ườ ị ơ ẽ ả ế
và nh y xu ng, n u anh ta chìm, b dòng n c cu nả ố ế ị ướ ố
đi, nguyên đ n s s h u nhà c a b đ n. Nh ngơ ẽ ở ữ ủ ị ơ ư
ng c l i, n u dòng sông ch ng minh là b đ n koượ ạ ế ứ ị ơ
có t i, t c anh ta còn s ng sót,thì nguyên đ n sộ ứ ố ơ ẽ
b gi t ch t, và b đ n s s h u nhà c a nguyênị ế ế ị ơ ẽ ở ữ ủ

18. Ki n trúc và điêu kh cế ắ
a) Ki n trúcế
Giai đo n 4000 năm TCN:ạ
-Các công trình s m nh t đ c tìm th y t iớ ấ ượ ấ ạ
Mureybet và Abu Hureyra Syria vào kho ngở ả
8000 năm TCN là các nhà bán ng m hình tròn.ở ầ
Công trình vùng h l u Irap vào kho ng 7000ở ạ ư ả
năm TCN v i các thành đá c trú và các k t hìnhớ ư ế
vuông đ c làm t kh i bùn, trên n n đá.ượ ừ ố ề
Ki n trúc c a ng i Sumer:ế ủ ườ
-Ki n trúc c a vùng L ng Hà th ng đ cế ủ ưỡ ườ ượ
xem nh b t đ u v i s hình thành các tác ph mư ắ ầ ớ ự ẩ
c a ng i Sumer và s sáng t o ch vi t vapfủ ườ ự ạ ữ ế
kho ng 3100 năm TCN.ả

19. -Các công trình ki n trúc đ c xây d ng trongế ượ ự
th i kì Protoliterate ch y u là các đ n đài tônờ ủ ế ề
giáo.
-Ng i Sumer s d ng v t li u xây d ng b ngườ ử ụ ậ ệ ự ằ
g ch-bùn, v i công trình n i ti ng là các đài chiêmạ ớ ổ ế
tinh Ziggurat, còn đ c g i là b núi, ra đ i trênượ ọ ệ ờ
c s sùng bái đ i núi, sùng bái thiên th và t c lơ ở ồ ể ụ ệ
xem sao, các vì tinh tú trên tr i. Ziggurat là lo iờ ạ
hình ki n trúc ki u t ng b c, b cao n d t trênế ể ầ ậ ệ ọ ặ
b cao kia, càng lên cao thì thu d n l i, có đ ngệ ầ ạ ườ
d c tr t ho c b c thanh th ng góc ho c menố ượ ặ ậ ẳ ặ
theo kh i xây đ đi lên đ nh, trên đ nh có m t đ nố ể ỉ ỉ ộ ề
th nh . B c thang có khiddi lên t bên ph i vàờ ỏ ậ ừ ả
bên trái kh i xây, cũng có ki u b c thang xoáyố ể ậ
trôn c.ố

20. Mô ph ng m t Zigguratỏ ộ

21. Đài chiêm tinh Ziggurat tp Ur có niêm đ iở ạ
kho ng 2125 TCN, có kích th c đáy 65*43cm,ả ướ
t ng 1 cao 9.75m, t ng trên cùng cao kho ngầ ầ ả
21m.

22. Ziggurat Nippur, Irapở

23. Đài chiêm tinh Ziggurat ngày nay

24. Ki n trúc Babylon:ế
-Ki n trúc r p là tinh hoa pha tr n và sángế Ả ậ ộ
t o c a các lu ng ki n trúc Đ a Trung H i và vănạ ủ ồ ế ị ả
minh sông H ng xa xôi. Thành ph Babylon đ cằ ố ượ
bao quanh b i m t b c t ng màu vàng dài 13kmở ộ ứ ườ
và có 300 tháp canh.
-Đ nh cao và chi m v m c đ vĩ đ i là m tỉ ế ề ứ ộ ạ ộ
trong 7 kì quan c c a ng i Babylon: V n treoổ ủ ườ ườ
Babylon.

25. V n treo Babylon hi n nayườ ệ

26. Ngh thu t trang trí:ệ ậ
-G ch p lát l u ly là đ nh cao c a ngh thu tạ ố ư ỉ ủ ệ ậ
trang trí m t t ng ki n trúc L ng Hà c đ i.ặ ườ ế ưỡ ổ ạ

27. b) Điêu kh cắ
-G m t ng và phù điêu. Nh ng tác ph m tiêuồ ượ ữ ẩ
bi u là:ể
Bia di u hâuề

28. Các t ng th n Atxiriượ ầ

29. M t nặ ạ
(2500-2400 TCN) Bia lu t hammurabiậ

30. Điêu kh c hành lắ ễ
tìm th y Tell Asmarấ ở
(Irap) kho ngả
t 2750-2600 TCNừ