Artigo publicado por Violeta Corujo no Boletín da asociación micolóxica-naturalista " Pan de raposo" da Costa da Morte.
"Seica a poboación fisterrana naceu dos amores dun lobo mariño e dunha serea..."
1. AS ILLAS LOBEIRAS Por Violeta Corujo
Vés filla
do aló das illas.
Fuches concibida
enxoval de lume líquido
no límite fisterra.
Máis alá do linde
en amor lobo
soños de serea
tecéronte mariña
filla
lenzo broslado
encaixe de cristal
alba lobeira
limpo liño.
Carme Blanco De Lobo azul
Seica a poboación fisterrana naceu dos amores dun lobo mariño e dunha
serea, e que desta serea proceden os encaixes de Camariñas e tamén, disque
a tortuosa orografía da costa da Morte xurdiu tras un repentino cataclismo
provocado por un apocalíptico temporal que mergullou boa parte das terras
galegas; entre elas as cosmopolitas e comerciais terras do reino Dugium,
fundado polos Nerios, pobo céltico que habitaba no poñente da Costa da
Morte.
Contan as lendas que Dugium desapareceu por mor dun desastre natural
atribuído a causas divinas sendo devorado por unha ola xigante e que nunca
máis volveu recuperar o seu esplendor pese a ser repoboado. É así que
Dugium permanece soterrado no océano e que só Jurys, heroe mítico, logrou
salvarse da destrución escapando ao lombo dun boi que máis tarde afogou e
quedou petrificado formando as illas Lobeiras.
Desde o norte da Punta de Caldebarcos ata O Pindo, onde cae bruscamente
ao mar, localízase a denominada Costa da Cabra, un tramo de natureza
principalmente rochosa e de altura regular.
Nesta costa que abrangue a Insuela, a illa Corbeiro, Punta Garamelo, Punta
Lapra, Portiño de Panchés, Punta Pedra Loira, Carreiroa, Punta Curra, Tallos
Redondos e Porto dos Negros hai presenza de moitos illotes e baixos rochosos
que suavizan as pequenas e agarimosas praias como as do Pedrullo, Corna
Becerra, Area Branca ou Insuela.
2. É precisamente neste sector da costa onde se sitúan as illas Lobeiras, dous
pequenos arquipélagos coñecidos como Lobeira Grande e Lobeira Chica,
distanciados entre sí 1,7 km e situados a 1,5 km de terra firme no seu punto
máis próximo. A superficie emerxida dos illotes é dunhas 12 ha ainda que, a
área cuberta polos mesmos así como os baixos rochosos, os fondos areosos
que se descubren coa baixamar e as augas superficiais circundantes é moito
maior, entre unhas 55 a 60 ha. A súa altura media é moi escasa, cun máximo
duns 20 m na Lobeira Grande. Na maior das illas do grupo da Lobeira Grande
érguese o Faro das Illas Lobeiras ou de Corcubión, unha edificación de 1908
que aínda está en funcionamento cun sistema orixinal basado nunha lanterna
de acetileno e que antigamente estivo gobernado por fareiros.
A torre troncopiramidal de cantería mira cara ao norte, en dirección ao Faro de
Fisterra e conta cun embarcadoiro na súa fachada norte e un simple abrigo na
súa fachada sur. Estes illotes rochosos albergan importante fauna autóctona tal
como a colonia de varias especies de gaivotas, a gaivota ridora ou a gaivota
patiamarela e de corvos mariños.
Estes arquipélagos foron escenario dunha morea de naufraxios, O máis tráxico
rexístrase o día 28 de novembro de 1556, no que morreron 1705 persoas que
navegaban en 25 buques da flota da armada española procedentes de Ferrol
afundidos na entrada da ría por un forte temporal. O denso tráfico marítimo que
rodea a esta costa, os frecuentes temporais, a multitude de baixos e a
presenza de moitos barcos pesqueiros de pequeno tamaño fan que na
actualidade aínda continuen a producirse naufraxios pero cada vez con menos
víctimas mortais.
Narradores, oradores, mariñeiros, veciños, poetas... quen non se deixou
agarimar polas lendas e ditos das Illas Lobeiras? Hai un halo misterioso na
atmosfera cada vez que se nomean, e abondan as referencias populares e
literarias que as citan mais... ben pouco se sabe delas!