A ría de Foz está situada na Rasa Cantábrica, unha chaira litoral inclinada que se estende por parte da costa entre Galiza e Cantabria,
ábrese entre as puntas dos Castelos (oeste), en Foz, e dos Prados (leste), en Barreiros. Nela desembocan o río Masma e o Centiño.
2. A RÍA de RIBADEO é alongada e
estreita (10 km de lonxitude e 800
m de anchura media).
Ábrese aproveitando unha falla
con orientación N-S entre a Punta
da Cruz, en Asturias e a Illa Pancha
en Ribadeo.
Illa Pancha Punta da Cruz
3. É unha ría case rectilínea, con
algúns entrantes na parte
asturiana. Está limitada por unha
costa de cantís rochosos de lousas,
xistos e areíscas.
O curso baixo do Eo forma chairas
aluviais moi planas e terrazas
dando lugar a un esteiro de
extensas marismas que quedan ao
descuberto na baixamar.
CONCELLOS:
Ribadeo (Galiza)
A Veiga e Castropol (Asturias)
25. RIBADEO
A vila de Ribadeo é un importante centro comercial e industrial e eixo dos servizos da comarca.
Conta cun porto comercial, pesqueiro e deportivo.
Foi fundada no ano 1183 polo rei Fernando II. O seu centro histórico é rico en edificios civís.
Un paseo permite percorrer toda a contorna costeira.
33. No fondo da ría é onde se produce máis sedimentación, tanto das areas que trae o mar como dos
materiais achegados polo río. Isto da lugar a lameiros e bancos de area (tesos) que quedan ao
descuberto ao debalar o mar.
43. A Ponte do ferrocarril, entre Porto (Ribadeo) e A Veiga (Asturias)
44. O EO é un río compartido en grande parte con Asturias. Nace en Fonteo (Baleira) e
desemboca na ría do Eo, despois de 79 km de percorrido por Galiza. Ata a Ría de Abres
(Trabada) chega a influencia das mareas e alí comeza o esteiro.
Esteiro do Eo
45. O río Suarón na Veiga.
O Suarón nace na serra de Ouroso, nas Terras de Burón e xúntase co Eo no fondo da ría
57. A ría de Ribadeo e o Tesón desde Figueras.
No fondo da ría é onde se produce máis sedimentación, tanto das areas que trae o mar
como dos mateiais achegados polo río. Isto da lugar a lameiros e bancos de area (tesos) que
quedan ao descuberto ao debalar o mar.
78. XEOLOXÍA
A ría está limitada por unha costa de
cantís rochosos de lousas, limonitas,
cuarcitas, xistos e areiscas que datan
desde o cámbrico medio ao
ordovícico inferior.
O curso baixo do río Eo forma chairas
aluviais moi planas e terrazas dando
lugar a un esteiro de extensas
marismas que quedan ao descuberto
na baixamar.
mar Cantábrico
79. Na ría de Ribadeo podemos
atopar numerosas formas debidas
a procesos tectónicos (dobras,
fallas…) ou a procesos erosivos
85. LUGAR DE INTERESE XEOLÓXICO Ría do Eo/Ribadeo
Interese: Xeomorfológico. Estratigráfico. Paleontolóxico. Tectónico. Sedimentolóxico.
Unidade Xeolóxica: depósitos e formas de modelados costeiros e litorais.
Situación: No tramo final do Eo, compartido entre Galiza e Asturias.
86. LUGAR DE INTERESE XEOLÓXICO. Rasa costeira de Ribadeo
Interese: Xeomorfológico.
Unidade Xeolóxica: depósitos e formas de modelados costeiros e litorais.
Situación: ao norte da provincia de Lugo, nas comarcas das Mariñas.
Rasa de erosión de orixe mariña formada durante o último periodo interglaciar. Sitúase aproximadamente
a 30 m sobre o nivel das augas actuais e está construída sobre lousas e cuarcitas da Serie dos Cabos. A rasa
presenta unha pendente media cara ao mar de 1,8 %. Aínda que a rasa se extende por toda a costa
cantábrica, escolleuse Ribadeo como lugar de interese xeolóxico, por presentar esta zona outros moitos
aspectos de interese como a ría de Ribadeo, a plataforma de abrasión de Arnao e fenómenos erosivos nas
cuarcitas e lousas da Serie dos Cabos.
87. PROTECCIÓN
-Forma parte da RESERVA DA BIOSFERA “RESERVA DO RÍO EO, OSCOS E TERRAS DE BURÓN”
(Unesco o 17-9- 2007), espazo conxunto con Asturias que destaca polo seu valor
mediambiental e paisaxístico.
-LIC/ZEC “RÍA DO EO”. Espazo de 614 ha na ría de Ribadeo, nos concellos de Ribadeo e
Trabada.
-HUMIDAL DE IMPORTANCIA INTERNACIONAL (Convenio RAMSAR -563,44 ha) “RÍA DO EO”.
-ZONA DE ESPECIAL PROTECCIÓN PARA AS AVES (ZEPA ), “RÍA DE RIBADEO”
-Está incluída no Inventario de ÁREAS IMPORTANTES PARA AS AVES da Sociedade Española
de Ornitoloxía (SEO/BidLife).
88. Plantas de marismas: Halimione
portulacoides e Spartina maritima
FLORA
A RÍA DO EO é unha área con importantes
valores ecolóxicos. Podemos atopar varias
zonas diferenciadas cos seus ecosistemas
específicos: a costa rochosa da boca ría, a ría e
o esteiro, con zonas mais ou menos expostas
ou protexidas.
89. Sebas
O curso baixo do Eo forma chairas aluviais moi planas e terrazas dando lugar a un esteiro
de extensas marismas que quedan ao descuberto na baixamar no que abondan as sebas,
os xuncos, os carrizos e as canaveiras.
90. Nos cantís podemos atopar pirixel do mar, inula crithmoides, herba de namorar (Armeria
pubigera e A. Maritima), anxélica, limonio, paxariños, fentos ... e nas partes chans que coroan os
cantís que non están cultivadas mato de toxo e breixo. Nas rochas abondan as algas.
91. Algas nas pozas que quedan ao pé
dos cantís ao debalar o mar.
92. FAUNA
A fauna máis representativa da ría é a mariña, cunha enorme variedade de peixes,
moluscos, crustáceos, vermes... No litoral é moi importante a presenza estable ou temporal
das aves mariñas.
O Eo é dos poucos ríos galegos onde
se pesca habitualmente o salmón.
As lapas acóllense ao abrigo dos resaltes que se forman
ao desgastarse os estratos rochosos dos cantís.
93. Patos rabilongos (Anas acuta)
O esteiro do Eo acolle importantes poboacións de aves acuáticas invernantes. Destaca o
número de especies pouco comúns noutras áreas como o pato asubiador (Anas penelope), o
pato rabilongo (Anas acuta), o mazarico real (Numenius arquata), o mergullón de pescozo
negro e o bilurico escuro (Tringa erythropus).
98. -Pesca, marisqueo
-Navegación
-Turismo, lecer e deportes
-Industrias
USOS/APROVEITAMENTO
Porto Comercial (Mirasol, Ribadeo)
Os principais recursos explotados na ría son o percebe, o longueirón, o ourizo do
mar, o polbo, a nécora, o salmonete...
100. HISTORIA-PATRIMONIO CULTURAL
O litoral da ría estivo habitado desde
tempos moi antigos como se comproba
pola existencia de mamoas e castros. O
porto de Ribadeo pode ser de orixe fenicia
e chegou a ser un dos portos máis
importantes do Cantábrico noutros
tempos. Da intensidade de tráfico mariño
quedan alguns os restos de naufraxios:
o galeón San Giacomo di Galizia (1597),
a fragata Casas (1857), ou a corveta
Juliana González.
Arredor da ría consérvase un rico
patrimnio histórico-artístico (igrexas,
pazos, castelos, casas tradicionais...) e
etnográfico (faros, peiraos, muíños de
marea, embarcadoiros de mineral...)
De Pedro Teixeira - Teixeira: "Descripción de España y de las
costas y puertos de sus reinos", Dominio público,
https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2850718
Ría de Ribadeo en 1634
101. Antigo cargadoiro de mineral no Porto Estreito.
O mineral era transportado por ferrocarril a través dunha liña ferroviaria duns 32 km de longo A
Chocolateira) , que a comezos do século XX conectaba Ribadeo cos fornos da zona mineira de
Vilaodriz, na Pontenova.
102. Faros da Illa Pancha. O antigo, de planta cuadrada, actualmente aloxamento
turístico, foi construido no 1857 e o actual de 1983.
103. PROBLEMAS
-Construcións na liña de costa, dragados, recheos
-Presión humana nos espazos naturais e sobre as especies
-Especies invasoras
-Contaminación