Values to Imbibe - Booklet in Telugu

1. VVYM 30e yê]¸ø√‘·‡e eTTÁ<äD - ôdô|º+usY 2018

2. eTVü‰eT+&É* Á|ü#·Ts¡D nqTyê<äeTT˝À uÛ≤>∑eTT>± 13e
Á|üj·T‘·ï+>± ªªVALUES TO IMBIBEμμ nH˚ Ä+>∑¢ |ü⁄düÔø±ìï ‘ÓT>∑T˝À
Á|ü#·T]düTÔHêïeTT. á |ü⁄düÔø£eTTqT yÓTT<ä{Ï>± eTVü‰eT+&É* ‘ÓT>∑T Å‘Ó’e÷dæø£
|üÁ‹ø£ ª$y˚ø£ uÛ≤s¡‹μ q+<äT <ÛësêyêVæ≤ø£>± (2012`18) Á|ü#·T]+#êeTT.
Bìì düs¡fi¯yÓTÆq ‘ÓT>∑T˝ÀìøÏ nqTe~+∫q l ô|qTeT]Ô s¡$#·+Á<ä (‘·DT≈£î)
>±]øÏ ø£è‘·»„‘·T. Á>∑+<∏ä Á|ü#·Ts¡D˝À ‘·eT neT÷´yÓTÆq dü÷#·qT Ç∫Ãq
&܈ˆ |üHêï XÊ´eT düT+<äs¡ eT÷]Ô (>∑T+≥÷s¡T) >±]øÏ ø£è‘·»„‘·T. Á|üP|òt
Ø&ç+>¥˝À düVü≤ø£]+∫q ∫ˆˆ |æ. yÓ+ø£≥ j·TX¯«+‘Y, ∫ˆˆ ÄsY. <˚eTT&ÉT
Hêj·TT&ÉT≈£î ø£è‘·»„‘·T. $y˚ø±q+<ä kÕ«$T ∫ø±>√ ñ|üHê´dü 125e
yê]¸ø√‘·‡e+ eT]j·TT $XÊK|ü≥ï+ $y˚ø±q+<ä j·TTe eTVü‰eT+&É* 30e
yê]¸ø√‘·‡e+ dü+<äs¡“¤+>± á |ü⁄düÔø±ìï Á|ü#·T]düTÔHêïeTT. Á>∑+<∏äeTTÁ<äD≈£î
düVü≤ø£]+∫q l #·T+&ç >√|”#·+<é >±]øÏ, #·ø£ÿ>± eTTÁ~+∫ Ç∫Ãq dü‘·´+
Ä|òtôd{Ÿ Ç+Á|æ+{Ÿ‡ ãè+<äeTTq≈£î ø£è‘·»„‘·T.
eTT+<äTe÷≥
$XÊK|ü≥ï+
ôdô|º+usY 07, 2018
Ç≥T¢
j·THé.ø°åàHêsêj·TD (Á|üø±X¯≈£îT)
$XÊK|ü≥ï+$y˚ø±q+<äj·TTeeTVü‰eT+&É*.
(kÕú|æ‘·+ : qe+ãs¡T 6, 1988, ]õwüºsY¶ HÓ+. 913/2008)
C/o. kÕ«$T $y˚ø±q+<ä eT+&É|ü+, Á|üXÊ+‹ Ä<Ûë´‹àø£ bÕs¡Tÿ,
ôdø±ºsY`3, eTTs¡∞q>∑sY, $XÊK|ü≥ï+`530 007.
bò˛Hé : 2564451, 9849811940
e-mail:vvym@yahoo.co.in, Blog:www.vvym.blogspot.com
Values to Imbibe (Telugu) ISBN 978-81-86974-87-2
Á>∑+<∏ä $&ÉT<ä : ôdô|º+ãsY 07 qT+&ç 09 es¡≈£î sêeTø£èwüí $TwüHé ôV’≤dü÷ÿ˝Ÿ
q+<äT »s¡T>∑T#·Tqï nœuÛ≤s¡‘· $y˚ø±q+<ä j·TTe
eTVü‰eT+&É* 6e n+‘·sêÁwüº j·TTe»q •ø£åD≤ •_s¡+ q+<äT.
Á|ü‘·T≈£î : ¬ø. $<ë´<ÛäsY dæ+>¥, ø±s¡´<ä]Ù

3. 1
$Te düeTTbÕs¡®q
$wüj·Tdü÷∫ø£
e.dü+K´ $wüj·TeTT |ü⁄≥
1. $Te jÓTTø£ÿ $Te ` 2
2. ìC≤sTTr, dü‘·´dü+<Ûä‘·, qeTàø£eTT, ùde ` 5
3. Ä‘·à$XÊ«dü+, <ÛÓ’s¡´+, ñ|ü»„‘· ` 9
4. |ü⁄s¡TwüìsêàD øöX¯+, ø£å´+ MT<ä ÁX¯<ä∆ `13
5. |ü]X¯óÁuÛÑ‘·, Áø£eT•ø£åD, Ä‘·àìÁ>∑Vü≤+ `16
6. düeTj·TeTT jÓTTø£ÿ $Te, düeTj·TbÕq `18
7. Ç+–‘· C≤„qeTT `20
8. Á|ües¡Ôq, uÛ≤wü, düVü≤q+ `24
9. düŒwüºyÓTÆq Ä˝À#·q, <äè&ÛÉ dü+ø£Œ+, |ü≥Tº<ä, zs¡TŒ -27
10. Je‘· ø£å´+, ìkÕ«s¡ú+, ‘·è|æÔ -30
nqTã+<Ûä+ (˙≈£î ˝§+>∑T n<äT“¤‘·+) `33
(d”«j·T jÓ÷>∑´‘ê |üÁ‘·+) -35

4. 2
$Te jÓTTø£ÿ $Te
eTqeTT ñqï‘·yÓTÆq J$‘êìï eT+∫ düe÷»+˝À >∑&ÉbÕ+fÒ
$Te jÓTTø£ÿ $Te >∑T]Ô+∫ n_Ûq+~+#ê*. á s√E˝À¢ ñ‘ê‡Vü‰ìï
ø£*–+#˚ |ü<ëT #ê˝≤ yê&É‘êeTT. ø±˙ yê{Ï˝À ndüT ns¡ú+ eTq≈£î
‘Ó*j·T<äT ªª$TeTμμ nH˚ |ü<ä+ yê{Ï‘√ ˇø£{Ï. eTqeTT $Te‘√
≈£L&çq sê»ø°j·÷T nì $Te‘√ ≈£L&çq $<ä´ nì #ê˝≤ e÷{≤¢&É
‘êeTT. ø±˙ Ä $TeT @$T{Ï? nì n&ç–‘˚ yê{Ï ndüT ns¡ú+
eTq≈£î düTŒ¤]düTÔ+<ë? $Te jÓTTø£ÿ $Te eTqeTT >∑T]Ô+#·≥eTT>±ì
e]í+#·≥eTT>±ì #˚j·T>∑e÷? eTqeTT #ê˝≤kÕs¡T¢ bÕ‘· $TeT b˛sTT
Áø=‘·Ô $TeT sêyêì n+{≤eTT. n~ m≥T <ë]rdüTÔ+<√ eTq≈£î
‘ÓTkÕ? n~ ˇø£ bÕ‘· uÛÑeHêìï ≈£L*Ã Áø=‘·Ô uÛÑeHêìï ì]à+#·≥ eT+‘·
düTuÛÑ+ ø±<äT.
ÄkÕÿsY $˝Ò› #Ó|æŒq≥T¢ ˇø£ $eTs¡Ù≈£îq≈£î Á|ür edüTÔe⁄ jÓTTø£ÿ
KØ<äT ‘ÓTdüT ø±˙ $Te ‘Ó*j·T<äT. Bìï ã{Ϻ $Te nH˚~ Ç˝≤
ìs¡«∫+#·e#·Tà ªªˇø£ eTìwæ kÕeTsêú´ìï e´ø°Ôø£]+#·≥+ eq ø£*–q
dü+‘·è|æÔ‘√ ≈£L&çq uÛ≤eeTTμμ. nÅ˝…Œ&é HêsYÔ yÓ’{Ÿ ôV≤&é Á|üø±s¡eTT ‘·qqT
‘·qT e´ø°Ôø£]+#·≥+ eq ø£*–q düVü≤» dü+‘·è|æÔ. ˇø£ düèwæº dü+‘·è|æÔ
ì∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT $Te nH˚~ ‘ÓTdüTÔ+~. n+‘˚ø±ì ˇø£ $TeqT düèwæº+∫
eTqeTT dü+‘·è|æÔ #Ó+~q|ü⁄Œ&ÉT ø±<äT. $TeT eTqeTT düèwæº+#·˝ÒeTT.
n$ dü«‘·dæÔ<ä∆+>± ñqï ìC≤T.
uÛ≤>∑e‘·eTT˝À #Ó|üŒã&çq≥T¢ eTìwæì düèwæº+#˚ es¡≈£î düèwæºø£s¡Ô
dü+‘·è|æÔ #Ó+<ä˝Ò<äT. b+<äTø£+fÒ eTìwæ ˇø£ÿ&çπø ÁãVü‰àìï ‘ÓTdüT≈£îH˚ X¯øÏÔ
ñ+~. ÁãVü‰àìï ‘ÓTdüT≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT n‘·´+‘· dü+‘·è|æÔ ø£T>∑T‘·T+~. BìH˚
eTq uÛ≤s¡rj·T dü+düÿè‹ Á|üø±s¡eTT ñqï‘·yÓTÆq $Te n+{≤s¡T. düeTTm˝Ÿ

5. 3
n˝Ò>±®q¶sY Á|üø±s¡eTT $TeT nH˚$ u≤Vü≤´+>± ø£ì|æ+#˚ ø£åD≤T
ø±<äT. n$ ˇø£ edüTÔe⁄ eTìwæ dü+‘·è|æÔ ‘√{Ï ø£*dæq|ü⁄Œ&ÉT e#˚Ã$. ì»eTT
nH˚~ ˇø£ |ü<äeTT ø±<äT. ˇø£ qeTàø£eTT. n+<äeTT u≤Vü≤´+>± ‘ÓTdüTÔ+~.
ø±˙ eT+∫ nH˚~ ˇø£ eTìwæ bı+<˚ dü+‘·è|æÔ $TeT nH˚$ ‘ÓTdüTø=ì,
Ä#·]+#·<ä–q$ n+‘˚ ø±ì düèwæº+#·ã&˚$ ø±<äT. eTqeTT bÕ‘· $TeqT
n+‘·+ #˚dæ, Áø=‘·Ô $Teì düèwæº+#·˝ÒeTT. ø±˙ $TeqT ‘ÓTdüT
ø=q>∑eTT ˝Ò<ë ‘ÓTdüTø√˝ÒeTT.
eTqeTT $TeT nì e÷{≤¢&É‘êeTT ø±ì $Te nqeTT.
b+<äTø£+fÒ n+<äs¡÷ ñqï‘·yÓTÆq $TeqT ˇπøkÕ] ‘ÓTdüTø√˝Òs¡T.
$TeqT es¡düÁø£eT+˝À ˇø£<ëì ‘·s¡Tyê‘· ˇø=ÿø£{Ï>± ‘ÓTdüTø√yê*.
$Te˝À ˇø£ Áø=‘·Ô $Te nH˚~ @~ ñ+&É<äT. eTqeTT ÁX¯$T+∫
ˇø=ÿø£ÿ $Te ‘ÓTdüTø=+≥÷ yÓfi¯‘êeTT. eTqeTT dü‘·«qeTT‘√ ø£*dæ
<ëìì |ü]o*+∫q|ü⁄Œ&ÉT $Te nH˚~ ‘ÓTdüTÔ+~. b+‘· ˝À‘·T>±
|ü]o*ùdÔ n+‘˚ ñqï‘·yÓTÆq $Te ‘ÓdüTÔ+~. $TeqT ‘ÓTdüTø√e≥+
eTq Ä˝À#·q ã{Ϻ ñ+≥T+~. ñqï‘·yÓTÆq Ä˝À#·q‘√ dü‘ê´ìï
|ü]o*ùdÔ ñqï‘·yÓTÆq $TeqT eTqeTT ‘ÓTdüTø√>∑T>∑T‘êeTT.
»+‘·Te⁄T $TeqT >∑T]Ô+#·˝Òe⁄ n$ ÄVü‰s¡eTT, ìÁ<ä,
Ä‘·às¡ø£åD eT]j·TT |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ôì e÷Á‘·y˚T >∑T]Ô+#·>∑e⁄. e÷qe⁄T
≈£L&Ü á $Te‘√ dü+‘·è|æÔ #Ó+~‘˚ »+‘·T dæú‹˝À ñqï≥T¢ ˝…ø£ÿ
Ädæú‹ì n~Û>∑$T+#ê+fÒ yês¡T dü‘·´+‘√ ˝À‘Ó’q |ü]#·j·T+ ø£*–
n+‘·ø£Hêï ñqï‘·yÓTÆq $TeqT Á>∑Væ≤+#ê*.
ñqï‘·yÓTÆq $TeqT ˇø£ Áø£eT+˝À ì#ÓÃq yÓT≥¢ e˝Ò bı+<äT‘·÷
b˛‘˚ >=|üŒ dü+‘·è|æÔì e÷qe⁄&ÉT bı+<äT‘ê&ÉT. á $<ÛäeTT>± dü‘ê´ìï
yÓø£≥º&É+˝À ÁbÕe÷DÏø£+>± ñ+&ç e÷qe J$‘êìøÏ ñqï‘√‘·ÔyÓTÆq

6. 4
dü|òü‘·qT ø£*–kÕÔsTT. bÕXÊÑ·´ Ä˝À#·q˝Àì ªª$TeTμμ nH˚ e÷≥≈£î
uÛ≤s¡rj·T <äèø£Œ<∏ä+˝Àì |ü⁄s¡TcÕsêúT <ä>∑Zs¡>±ñ+{≤sTT. |ü⁄s¡TcÕsêúT
(Jeq $TeT) eTqeTT $qï≥T¢ <Ûäs¡à (<Ûäs¡àeT÷) ns¡ú (nedüsêT≈£î
ø±edæq <ÛäqeTT) ø±eT (ø√]ø£T) yÓ÷ø£åeTTT (ns¡ú, ø£s¡à, ø±eTeTT
qT+∫ eTTøÏÔ).
<Ûäs¡àeTT n H˚~ @~ dü‘·´+. @~ ndü‘·´+, @~ dü]jÓÆTq~ @~
dü]ø±ì~ nH˚ $#·ø£åD <ë«sê ‘ÓTdüTÔ+~ ªªkÕ«$T $y˚ø±q+<äT&ÉT
e÷qyê[øÏ >ös¡e˙j·TT&ÉT nì dü+uÀ~Û+∫, >∑Ts¡Te⁄>± ù|s=ÿqï ˇø£
nyÓT]ø£Hé yêdüÔ$ø£ ‘·‘·«y˚‘·Ô Ç˝≤ $X¯Bø£]+#ês¡Tμμ. dü‘·´eTH˚~ @ $<ÛäeTT>±
uÛ≤eq˝À ñ+≥T+<√ dü]nsTTq~ nH˚~ Á|ües¡Ôq˝À ñ+≥T+~.
á yêø±´ìï ^‘·˝Àì yêø±´T‘√ b˛*ùdÔ (15e n<ë´ : 37`39
XÀ¢ø£+) @<Ó’‘˚ Ç|ü⁄Œ&ÉT ˙≈£î r|æ>∑ ñ+<√ n~ πs|ü⁄ #˚<äT>± ñ+&Ée#·TÃ.
Ç|ü⁄Œ&ÉT #˚<äT>± ñqï~ πs|ü⁄ neTè‘·+ ø±e#·TÃ. ø√]ø£ qT+&ç $eTTøÏÔ
ø£*– Äq+<ädæú‹ì #˚s¡Tø√yê+fÒ ns¡ú eT]j·TT ø±eTeTTqT <Ûäs¡àeTT
#˚‹˝À ô|{≤º* eTqTe⁄ Ç˝≤ #ÓbÕŒs¡T.
ªªdüs¡«+ |üs¡eX¯+ <äT'K+ düs¡«+ Ä‘·àeX¯+ düTK+
@‘·<é $<ë´‘Y düe÷ùdq ø£åDeTT düTK <äT'K yÓTTVt≤μμ
Ç‘·s¡Tô|’q Ä<Ûës¡|ü&É≥+ nH˚~ <äT'U≤ìøÏ ø±s¡D+. düTKeTH˚~
Ç‘·s¡Tô|’q Ä<Ûës¡|ü&É≈£î+&Ü ñ+&É≥+. á $<Ûä+>± düTK <äT'U≤qT
≈£î¢|”Ôø£]+#·e#·TÃ. ˙e⁄ $Te≈£î b+‘· $TeqT ÇdüTÔHêïy√, b≥Te+{Ï
$Te≈£î >∑T]Ô+|ü⁄ ÇdüTÔHêïy√ nH˚~ ˙MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+~. ˙e⁄
$Te≈£î b+‘· $TeqT »‘·|üs¡TkÕÔe⁄ nH˚~ ˙e⁄ <ëìì
n_Ûq+~+#·≥+ã{Ϻ ñ+≥T+~.
l sêeTø£èwüßíT ˇø£ ø£<∏ä #ÓbÕŒs¡T. ˇø£ <Ûäì≈£î&ÉT ‘·q |üìyêìøÏ

7. 5
ìC≤sTTr,dü‘·´dü+<Ûä‘·,qeTàø£eTT,ùde
eTqeTT eT+∫ e´øÏÔ‘·«+ jÓTTø£ÿ >∑TD>∑D≤T ˇø=ÿø£ÿ{Ï>±
nes¡T#·T≈£î+≥÷ ñ+fÒ eT+∫ e´≈£îÔT>± m<ä>∑e#·TÃ. eTqeTT n˝≤
ˇø£ eÁ»+ Ç∫à ˇø£ e+ø±j·T yê´bÕ] <ä>∑Zs¡≈£î |ü+|æ <ëì $Te
b+‘√ ‘ÓTdüTø=ì s¡eTà+{≤&ÉT. Ä |üìyê&ÉT ‹]– e∫Ã Ä yê´bÕ] 9
ùds¡¢ e+ø±j·TT e÷Á‘·y˚T ÇkÕÔqHêï&Éì #ÓbÕŒ&ÉT. ‘·s¡Tyê‘· Ä |üìyêìï
ˇø£ ã≥º yê«bÕ] <ä>∑Zs¡≈£î |ü+|ækÕÔ&ÉT. Ä yê´bÕ] 900 s¡÷bÕj·TT
e÷Á‘·y˚T ÇkÕÔqì #ÓbÕŒ&ÉT. Ä |üìyêDÏí eTs¡˝≤ eÁC≤ yê´bÕ] e<ä›≈£î
|ü+|ü⁄‘ê&ÉT Ä <Ûäì≈£î&ÉT, eÁC≤ yê´bÕ] Ä eÁ»+ $Te ‘ÓTdüT≈£îì
uÒs¡+ ˝Ò≈£î+&Ü ˇø£ ø£å s¡÷bÕj·TT ÇkÕÔqHêï&ÉT.
eTqeTT edüTÔe⁄≈£î >±˙, $Te≈£î >±˙ yê{Ï ì»yÓTÆq $TeqT
b+‘·y˚Ts¡ >∑T]Ô+#·>∑yÓ÷ n+‘· es¡πø $Teì ÇkÕÔ+. n+‘˚ø±ì n~
Ç|üŒ{ÏøÏ b+‘· <Ûäq $TeqT ø£*– ñ+<√ nqï<ëìMT<ä ø±<äT. n~
eTq J$‘·+˝À b+‘· $TeqT ô|+#·>∑<√ nH˚<ëì MT<ä ñ+≥T+~.
$Te≈£î eTqeTT Ç#˚à $Te nH˚~ eTqeTT Ä $TeqT b+‘·
y˚Ts¡ ns¡ú+ #˚düTø=+{≤yÓ÷ nqï <ëì MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+~.
yêdüÔ$ø£‘·≈£î eTq+ b+‘· $Te ÇdüTÔHêï+ nH˚<ëì MT<ä eTq+ Ç#˚Ã
$Te Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+~. n~ ñqï‘· kÕúsTT˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT eTqeTT
yÓ÷ø£å+ bı+<äT‘êeTT. dü‘·´eTTq≈£î eTq+ ‘·≈£îÿe $TeqT ÇùdÔ eTq≈£î
‘·≈£îÿe $TeT ‘ÓTkÕÔsTT. J$‘· kÕs¡úø£‘· nH˚~ eTqeTT $Te≈£î
Ç#˚à $Te ã{Ϻ ñ+≥T+~.
ˇø£ düe÷»+˝À ñqï‘·yÓTÆq J$‘·+ >∑&É|ü≥+ nH˚~ Ä
düe÷»+˝Àì e´≈£îÔT $TeqT >∑T]Ô+∫ Ä $TeqT bÕ{Ï+#·≥+
MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥Ts~.

8. 6
nes¡#·T≈£î+fÒ eTq Á|ü‹ |üì˝ÀqT, e÷≥˝ÀqT, Ä˝À#·q˝ÀqT ìC≤sTTr
ø£ì|ædüTÔ+~. nqTø√≈£î+&Ü #˚ùd |üì˝À ôd’‘·+ ìC≤sTTr ø£ì|ædüTÔ+~.
dü‘ê´ìøÏ ø£≥Tºã&çq|ü⁄Œ&˚ eTqeTT ìC≤sTTr>± ñ+&É>∑eTT dü‘ê´ìøÏ
$Teì∫Ãqyê&˚ ìC≤sTTr>± ñ+&É>∑&ÉT. dü‘ê´ìï eTqeTT ø=+#Ó+
$düà]+∫Hê eTq Ä˝À#·q>±ì, yê≈£îÿ>±ì, |üìø±ì eT+∫yÓ’|ü⁄ ñ+&É<äT.
b+<äTø£+fÒ dü‘ê´ìï $düà]+#·≥+ ø±Áø£y˚TD≤ ô|]–b˛sTT e´øÏÔ‘·«+
jÓTTø£ÿ |ü⁄Hê<äTH˚ ø£~*kÕÔsTT.
e´øÏÔ‘·«+ nH˚ •Ks¡+ MT<äH˚ e÷qe J$‘·|ü⁄ ø°]Ô ñ+≥T+~.
á •Ks¡+ ì{≤s¡T>± ˝Òq|ü⁄Œ&ÉT, |üsê»j·T+, $cÕ<ä+ eTq≈£î ‘√&Ó’
eTq*ï Äq+<ä|ü⁄ kÕÁe÷»´+˝À n&ÉT>∑Tô|≥º˙j·Te⁄. n+<äTø£ì e´øÏÔ‘·«|ü⁄
•Ksêìï eTqeTT m|ü⁄Œ&É÷ ì{≤s¡T>±, m‘·TÔ>± ñ+#ê*. n|ü⁄Œ&˚ eTqeTT
ì»+>± eT+∫ eTqTwüßT eT]j·TT ìC≤sTTr >∑ eTqTwüßeTÚ‘êeTT.
á >∑TDeTT @ø±+‘· yêdüT≈£î ø±≈£î+&Ü, düe÷»+˝À J$+#˚ e´≈£îÔ≈£î
#ê˝≤ nedüs¡+, $y˚ø±q+<äkÕ«$T á $wüj·÷ìï ‘·s¡#·÷ #Óù|Œyês¡T.
eTqeTT ìC≤sTTr ˝Òì e´≈£îÔT>± ñ+&É≈£L&É<äT. ìC≤sTTr ˝Òì
e´≈£îÔeq eTq<˚X¯+˝À #ê˝≤ eT+~ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêïs¡T.
eTq e+#·q Ç‘·s¡T≈£î e÷Á‘·y˚T ø±≈£î+&Ü, eTq≈£î ≈£L&Ü #Ó&ÉTqT
ø£*–düTÔ+~. ìC≤sTTr ˝Òìyê&ÉT ‘·|üŒìdü]>± |üsê»j·T+ bı+<äT‘ê&ÉT.
≈£î‘·+Á‘·+ nH˚~ eTq*ï ø±bÕ&É&É+ ø±ì, eTq≈£î düVü‰j·T |ü&É≥+ø±ì
#˚j·T<äT. ø=+‘·eT+~ eÁø£e÷sêZ <ë«sê dü+bÕ~+∫, <ëìì nqTuÛÑ$+∫,
düTK+>± #·ìb˛‘ês¡ì #ê˝≤ eT+~ yê~kÕÔs¡T. nsTT‘˚ ø=+‘·es¡≈£î
yêfi¯ófl düTK|ü&É‘ês¡T. #·ìb˛‘êì #ê˝≤ eT+~ yê~kÕÔs¡T, nsTT‘˚
ø=+‘·es¡≈£î yêfi¯ófl düTK|ü&É‘ês¡T, ø±ì n<˚ düeTj·T+˝À u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷
ñ+{≤s¡T≈£L&É. |ü≥Tºã&É‘ês¡H˚ uÛÑj·T+, rÁeyÓTÆq e‹Ô&ç, nkÕ<Ûës¡D Jeq
$<Ûëq+ eq dü+Áø£$T+#˚ yê´<ÛäTT, #Ó&ÉT |üqTqT <ë#êqTø√e&É+

9. 7
eq ø£*π> e‹Ô&ç yÓTT<ä>∑Tq$ n‘·ì Äq+<ëìï Vü≤]+∫y˚kÕÔsTT.
J$‘·+ nìï ~X¯T>± |ü]|üø£«‘· ø£*–, nìï{Ï˝Àq÷ <Ó’yêìï
#·÷&É>∑*–q|ü⁄Œ&ÉT ø£*π> Äq+<ä+ n‘·&ÉT #·$#·÷&É˝Ò&ÉT.
n+<äTeq eTqeTT J$‘·+˝À ñqï‘·yÓTÆq $TeqT ‘ÓTdüT
ø√yê+fÒ, ìC≤sTTr jÓTTø£ÿ $Te ‘ÓTdüTø√yê*. ˇø£ yê´bÕ]
$»j·T+ kÕ~Û+#ê+fÒ ø=+#Ó+ yÓ÷dü+>± ñ+&Ü* nì #ê eT+~
uÛ≤$kÕÔs¡T. <ëìø£+fÒ ‘·|ü⁄Œ&ÉT Ä˝À#·q Ç+ø=ø£{Ï ñ+&É<äT. ‘·eT
yê´bÕs¡≈£î ìC≤sTTrH˚ eT÷ ô|≥Tºã&ç>± ô|{Ϻ bò˛sY¶ ˝Ò<ë ø±]ï>¥
eT+∫ yê´bÕs¡TT>± m~–, Ç‘·s¡ yê´bÕs¡T≈£î ≈£L&Ü Ç<˚ düVü‰
Ç#êÃs¡T. eTqeTT <˚ì˙ |üP]Ô>± ns¡∆+ #˚düTø√≈£î+&Ü, ø=ìï #Ó&ÉT ñ
<ëVü≤s¡DT rdüTø=ì yê{Ï |üs¡´ekÕHêT dü]>±Z ns¡∆+ #˚düTø√≈£î+&Ü,
<ÛäqeTT eT]j·TT düTK+ ø√dü+ ìC≤sTTrì ‘ê´>∑+ #˚j·÷ì uÛ≤$kÕÔeTT.
#ê˝≤ dü+<äsꓤ˝À ìC≤sTTr>± ñ+&É≥+ ø£wüºy˚T, ø±ì ìC≤sTTrì
e~˝ÒùdÔ eTqeTT u≤<Ûä|ü&Éø£ ‘·|üŒ<äT.
eTqeTT ìC≤sTTr>± ñ+&Ü+fÒ, dü‘ê´ìøÏ ø£≥Tºã&ç ñ+&Ü*.
dü‘ê´ìøÏ ø£≥Tºã&ç ñ+&Ü+fÒ dü‘ê´ìï dü‘·´+ ø√düy˚T Áù|$T+#ê*. ªªdü‘·´+
ø√dü+ <˚ìHÓ’Hê ‘ê´>∑+ #˚j·Te#·TÃ, ø±ì <˚ì ø√düeT÷ dü‘ê´ìï ‘ê´>∑+
#˚j·T≈£L&É<äTμμ nì kÕ«$T $y˚ø±q+<ä #ÓbÕŒs¡T.
dü‘·´eTT ø£Hêï ñqï‘·yÓTÆq $Te @B˝Ò<äT. eTqeTT dü‘ê´ìøÏ
ˇø£ u≤ìdü˝≤>± ø£≥Tºã&ç ñ+fÒ eTq≈£î n˙ï _ÛkÕÔsTT, dü‘ê´ìï e~˝ÒùdÔ
eTqeTT n˙ï ø√˝ÀŒ‘êeTT. n+<äTπø lsêeTø£èwüßíT »>∑»®qìøÏ n˙ï
Ç#˚ÃkÕs¡T. ø±˙ dü‘·´eTTqT Çe«˝Ò<äT. ªªdü‘ê´ìï Ç#˚ÃùdÔ H˚qT mø£ÿ&É
ñ+&Ü*μμ nH˚ yês¡T.
dü‘·´eTT nH˚~ ¬s+&ÉT s¡ø±T. 1) eTqeTT e÷{≤¢&˚~ 2) ñìøÏì

10. 8
>∑T]+∫ (ÁãVü‰àìï ˝Ò<ë Ä‘·àqT) >∑T]+∫ ‘Ó*ù|~. eTq ì»J$‘·+˝À
dü‘ê´ìøÏ ≈£≥Tºã&ç ñ+fÒ ÁãVü‰àìøÏ <ä>∑Zs¡>± ø£<äTT‘·÷ ñ+{≤eTT. ˝Òø£b˛‘˚
<ä÷s¡+>± »s¡T>∑T‘·÷ ñ+{≤eTT. á dü‘ê´ìøÏ eTqeTT <ä÷s¡+>± ñ+fÒ
eTq˝Àì ˇø£ e÷+dü|ü⁄ eTT<ä› eT]j·TT meTTø£T e÷Á‘·y˚T $T>∑TT‘êsTT.
<˚ìHÓ’Hê e<äe#·TÃ>±ì dü‘ê´ìï e÷Á‘·+ e<ä≈£L&É<äT. dü‘ê´ìï e~˝ÒùdÔ
eTq ñìπø ñ+&É<äT. eTq ñìøÏì eTq+ e<äTTø√˝ÒeTT >∑<ë ! ø±ã{Ϻ
dü‘ê´ìï Ä#·]+#ê*, nqTdü]+#ê*. dü‘·´dü+<Ûä‘· nH˚~ dü‘·´eTT |ü≥¢,
<˚e⁄&ÉT ˝Ò<ë ÁãVü≤àeTT |ü≥¢ $<Û˚j·T‘·.
dü‘·´dü+<Ûä‘· eT]j·TT ìC≤sTTr ø£*–q e´≈£îÔ MT<äH˚ eTqeTT
Ä<Ûës¡|ü&É‘êeTT, b+<äTø£+fÒ yêfi¯ófl dü‘ê´ìï <˚ìø√düeT÷ e~*ô|≥ºs¡T.
M]ø£+fÒ qeTà<ä–q e´≈£îÔT Ç+¬øe«s¡T? qeTàø£+ ø£*–+#·≥+ nH˚~
ˇø£ $Te dü‘·´dü+<Ûä‘· ø£*–q e´øÏÔô|’ qeTàø£eTT+fÒ, n~ mqï{Ïø°
eeTTàø±<äT. dü‘ê´ìøÏ, ìC≤sTT‹ø° ø£≥Tºã&Éì e´øÏÔì eTqeTT qeTà˝ÒeTT.
me¬s’‘˚ dü‘ê´ìï, ÁãVü‰àìï qeTTà‘ês√ yê]øÏ Ä dü‘·´+|ü≥¢ uÛÑøÏÔ
eT]j·TT $<Û˚j·T‘· ñ+{≤sTT. yês¡T Ä dü‘ê´ìï ‘ÓTdüT ø√e{≤ìøÏ,
Á>∑Væ≤+#·{≤ìøÏ ø£èwæ #˚kÕÔs¡T. ÁãVü≤àeTT jÓTTø£ÿ á eT÷˝≤ìï Á>∑Væ≤+∫
<ëì ñìøÏì >∑T]Ô+∫ uÛÑøÏÔ‘√ Ä#·]+#·≥y˚T ªªÄ‘·à ÁX¯<ä∆μμ eTq J$‘êìøÏ
ø±edæq n‹ eTTK´yÓTÆq >∑TD+ Ç<˚. Ç~ ˝Òì yê&ç J$‘·eTT e´s¡∆eTT.
yê&ÉT @~ kÕ~Û+#·˝Ò&ÉT. kÕ«MTJ j·TTe≈£î≈£î á ÁX¯<ä∆ ñ+&Üì >∑{Ϻ>±
#Óù|Œyês¡T.
me¬s’‘˚ yêfi¯fl Ä‘·àqT (ÁãVü‰àìï) qeTTà‘ês√ yês¡T Ç‘·s¡T
Ä‘·àqT ôd’‘·+ >ös¡$+∫, yê]˝À ≈£L&Ü n<˚ ÁãVü≤à+ ñ+<äì uÛ≤$kÕÔs¡T.
ª˙μ, ªHêμ nH˚ ‘ês¡‘·eT´+ yê]øÏ ñ+&É<äT. Ç‘·s¡T Äq+<ëìï, u≤<Ûä*ï
‘·eT$˝≤ uÛ≤$kÕÔs¡T. á dü«uÛ≤eeTT e¢ Ç‘·s¡T uÛ≤<Ûä*ï ‘·eT$˝≤
uÛ≤$+∫ n$ rs¡Ã{≤ìøÏ b+‘Ó’Hê ÁX¯$TkÕÔs¡T. Ç‘·s¡T˝À ≈£L&Ü ‘·eTqT

11. 9
#·÷düTø=ì, yê]ì Äq+~+|ü#˚j·T{≤ìøÏ yê] <äT'U≤*ï ‘=–+#·{≤ìøÏ
@ ‘ê´>±ì¬ø’Hê dæ<ä∆|ü&É‘ês¡T.
∫e]>± Ä‘·àÁX¯<ä∆ ø£*–j·TT+&ç, j·TTe≈£îT dü¬s’q eTqTwüßT>±
e÷], e´øÏÔ‘ê«ìï ì]à+#·Tø=ì, dü‘ê´ì Áù|$Tdü÷Ô, yê≈£îÿ Ä˝À#·q eT]j·TT
|üì˝À @ø£‘ê«ìï #·÷|ædü÷Ô, Ç‘·s¡Tô|’ ndü÷j·T |ü&É≈£î+&Ü,Ç‘·s¡TqT
<ä÷wæ+#·≈£î+&Ü ñ+&ç, n+<ä]˝Àì ÁãVü≤àeTT ˇø£ÿfÒqì qeTTà‘·÷ yê]
J$‘êìï, JeX¯øÏÔì, Ç‘·s¡T≈£î düVü‰j·T|ü&É{≤ìøÏ eT]j·TT ùd$+#·{≤ìøÏ
ñ|üjÓ÷–kÕÔs¡T. n+‘˚>±ì yês¡T düTU≤ ø√dü+ ÁbÕ≈£î˝≤&ÉT‘·÷ J$‘êìï
e´s¡∆+ #˚düTø√s¡T. Ç≥Te+{Ï ø=+‘·eT+~ eTqTwüßT e÷Á‘·y˚T nD>∑Á‘√ø£ÿ
ã&çqyê] ñqï‹øÏ bÕ≥T|ü&É>∑s¡T. yês¡T e÷Á‘·y˚T düe÷»+˝Àì
nHê´j·÷ìøÏ m<äTs¡Tì*∫ b˛sê&É>∑s¡T, eT+∫ düe÷C≤ìï ì]à+#·>∑s¡T.
e´øÏÔ‘·«|ü⁄ $TeT ø£*–q|ü⁄Œ&˚ Ç~ kÕ<Ûä´|ü&ÉT‘·T+~.
eTVü‰uÛ≤s¡‘·+˝À #Ó|æŒq≥T¢ ªªõ‘ê düuÛ≤eÅdüÔe‘ê $TÅwüºdü´ >√eT‘·
õ‘ê|ü¢<ë«õ‘√ j·÷qe‘ê düs¡«+ oe‘· õ‘·+μμ nq>± eT+∫ eÅkÕÔe¢
eTqeTT >=|üŒ>± ø£ì|æ+#·e#·TÃ, >√ b˛wüD e¢ r|æ edüTÔe⁄MT<ä
eTq≈£îqï ÇcÕºÇcÕºìï rs¡TÃø√e#·TÃ, yêVü≤q+ MT<ä <ä÷sêìï
n~Û>∑$T+#·e#·TÃ, ø±ì e´øÏÔ‘·«+ ñ+fÒ <˚ìHÓ’Hê ¬>e#·TÃqT.
Ä‘·à$XÊ«dü+,<ÛÓ’s¡´+,ñ|ü»„‘·
e´øÏÔ‘·« ìsêàD+ dü]>±Z »]–‘˚, me]ô|’Hê Ä<Ûës¡ |ü&Éø£b˛e+
nH˚ ø£åD+ <ëq+‘·≥ n<˚ edüTÔ+~. ªª$<ä´ eq me] ø±fi¯fl MT<ä
yêfi¯ófl ìã&É>∑T>∑T‘ês¡T. n+fÒ <˚Vü‰ìï ø±fi¯fl düVü‰j·T+‘√ ìu…&É‘ê]ì
ø±<äT. J$‘êìï dü]jÓÆTq e÷s¡Z+˝À ndü˝…’q ø£å´+ yÓ’|ü⁄ q&ÉT|ü⁄‘ês¡ìμμ
$y˚ø±q+<äkÕ«$T #Óù|Œyês¡T.
Ç‘·s¡Tô|’q Ä<Ûës¡|ü&˚ø=B› <äT'KeTT ô|s¡T>∑T‘·T+~ : ‘˚≥ ‘Ó¢yÓTÆq

12. 10
Ä˝À#·q, kÕe÷q´ ˝Àø£C≤„q+, z]$T, Ä‘·àìÁ>∑Vü≤+, ñ‘ê‡Vü≤+, ÁX¯<ä∆,
ìcÕÿ|ü≥´eTT, <Ûäè&ÛÉ dü+ø£ŒeTT e+{Ï ø£åD≤T nes¡T#·T≈£î+fÒ
Ç‘·s¡Tô|’q Ä<Ûës¡|ü&˚ nedüs¡+ ‘·–Z eTqô|’H˚ eTqeTT Ä<Ûës¡|ü&É‘êeTT.
‘·<ë«sê <äT'œ+#·edæq dü+<äsꓤT ‘·>∑TZ‘êsTT. eTqeTT Äq+<ä+>±
ñ+&É>∑T>∑T‘êeTT.
me] MT<ë Ä<Ûës¡|ü&Éì e´øÏÔ Ä‘·à$XÊ«dü+‘√ ñ+{≤&ÉT.
Ä‘·à$XÊ«dü+ n+fÒ ‘·qô|’ ‘·q≈£î qeTàø£eTT, $XÊ«düeTT ñ+&É≥+. Ä
e´øÏÔøÏ ‘·q X¯øÏÔ kÕeTsê∆´T u≤>± ‘ÓTdüT. ø±ã{Ϻ ‘·q≈£î ø±edæ+~
kÕ~Û+#·>∑&ÉT. $y˚ø±q+<äkÕ«$T Ç˝≤ #Óù|Œyês¡T ªªeTT+<äT ìqTï ˙e⁄
qeTTà, ‘·s¡Tyê‘· <˚e⁄DÏí qeTTà eTTø√ÿ{Ï <˚e‘·qT, $<˚oj·TTT eTq≈£î
|ü]#·j·T+ #˚dæq <˚e⁄fi¯fl+<ä]˙ q$TàHê, ìqTï ˙e⁄ qeTàø£b˛‘˚, ˙≈£î
eTTøÏÔ ˝Ò<äTμμ. Bìì ã{Ϻ kÕ«MTJ Ä‘·à$XÊ«kÕìøÏ b+‘· $TeqT Ç#˚Ãyês√
‘ÓTdüTÔ+~. Äj·Tq n‘·´+‘· Ä‘·à$XÊ«dü+‘√ á Á|ü|ü+#êH˚ï ≈£î~|æy˚j·T
>∑*>±s¡T. Ä‘·à$XÊ«düeTT ‘√{Ï <ÛÓ’s¡´+ ≈£L&Ü ñ+&Ü*. uÛÑs¡ÔèVü≤] ˙‹
X¯‘·ø£+˝À Ç˝≤ nHêïs¡T.
ÁbÕs¡uÛÑ´‘˚ qKT $|òüTïuÛÑy˚Tq ˙#Ó’'
ÁbÕs¡uÛÑ´ $|òüTï ìVæ≤‘ê ~s¡eT+‹ eT<Ûë´ !
$ô|òTÆï'eTTVüQs¡TàVüQs¡|æ Á|ü‹Vü≤q´e÷Hê'
ÁbÕs¡uÛÑ› ñ‘·ÔeT>∑TD≤ q |ü]‘·´»ìÔ !!
Ä‘·ï$XÊ«dü+ ˝Òìyês¡T Ä≥+ø±≈£î uÛÑj·T|ü&ç @ |ü˙ yÓTT<äT
ô|≥ºs¡T. Ä‘·à$XÊ«dü+ ‘·≈£îÿe>± ñqïyês¡T |üqTqT yÓTT<äTô|{Ϻ
Ä≥+ø±T e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT Äù|kÕÔs¡T. Ä‘·à$XÊ«dü+ ø£yês¡T <äè&ÛÉ
dü+ø£Œ+‘√ #˚|ü{Ϻq |üìì |üP]Ô #˚kÕÔs¡T. Ä≥+ø±qT <ÛÓ’s¡´+>±
m<äTs√ÿyê*. ˝Òø£b˛‘˚ eTqeTT ¬>e˝ÒeTT. kÕ«MTJ Äj·Tq J$‘·+˝Àì
ˇø£ ñ<ëVü≤s¡D #Óù|Œyês¡T. ˇø£kÕ] kÕ«MTJì ˇø£ ø√‘·T >∑T+|ü⁄

13. 11
‘·s¡TeTT‘·Tqï~. Äj·Tq b+‘· |üs¡T>∑T rdæHê n$ e<ä˝Ò<äT. ˇø£
ô|<ë›j·Tq Ç~ #·÷dæ ªªbÕ]b˛e<äT› m<äTs¡Tìã&ÉTμμ nì nHêïs¡T. n~
$qï kÕ«MTJ |üs¡T>∑TqT Ä|æ Ä ø√‘·T >∑T+|ü⁄ m<äTs¡T>± ìã&ܶs¡T.
<ëì‘√ n$ bÕ]b˛j·÷sTT. ªªuÛÑj·T|ü&ÉT‘·÷ ñ+fÒ @ |ü˙ #˚j·T˝ÒeTT,
<˚ì˙ kÕ~Û+#·˝ÒeTTμμ.
|ü]dæú‘·TqT ã{Ϻ, nedüsêqT ã{Ϻ <ÛÓ’s¡´+ Á|ü<ä]Ù+#ê*. nedüs¡+
˝Òì <ÛÓ’s¡´+ eq Ä|ü<ä dü+uÛÑ$+#·e#·TÃ. <ÛÓ’s¡´+ Á|ü<ä]Ù+#·≥+ ø√dü+
#˚dæq |üqT eq Ä|ü<äT dü+uÛÑ$kÕÔsTT. Ä Ä|ü<ä eq eTq
J$‘êìï ≈£L&Ü ø√˝ÀŒe#·TÃ. ñqï‘·yÓTÆq |üì ø√dü+ Ä|ü<ä≈£î b<äTs¡T
yÓfi¯fle#·TÃ. nø£ÿ&É <ÛÓ’s¡´+ nedüs¡+. uÛÑj·TdüTÔT meTTø£T $]–
b˛‘êj˚TyÓ÷qì Ä≥T Ä&É≥+ e÷H˚kÕÔs¡T. ø±ì @ s√&ÉT¶ Á|üe÷<ä+˝ÀH√
n~ »]–‘˚ me]ì ì+~kÕÔs¡T? n≥Te+{Ï uÛÑj·TdüTúT @ s¡+>∑+˝Àq÷
eTq˝Òs¡T. eTq MT<ä≈£î @ yêVü≤qyÓTÆHê edüTÔ+fÒ, eTqeTT
<ÛÓ’s¡´e+‘·TeTì <ëìøÏ m<äTs¡T ìe&É+ n$y˚ø£+. n+<äTø£ì |ü]dæú‘·T≈£î
nqT>∑TD+>±, nedüs¡yÓTÆq|ü⁄Œ&ÉT e÷Á‘·y˚T <ÛÓ’sê´ìï Á|ü<ä]Ù+#ê*.
ñ|ü»„‘· (Resourcefullness) nH˚~ e´øÏÔ‘·«+ jÓTTø£ÿ eTTK´
ø£åD≤˝À ˇø£{Ï. eTq ø√]ø£T ˝Ò<ë ÄX¯j·T kÕ<Ûäq˝À eTq≈£î nìï
<ës¡TT eT÷düTø=ìb˛sTTHê düè»q‘·«+‘√ ˇø£ <ë]ì ø£qTø√e≥y˚T
ñ|ü»„‘·. á ø£åD+ @ edüTÔe⁄HÓ’Hê ˝Ò<ë dü+<äsꓤHÓ’Hê eT+∫, #Ó&ÉT≈£î
ñ|üjÓ÷–+#·T≈£îH˚˝≤ #˚düTÔ+~. eT+∫>± ñ|üjÓ÷–ùdÔ eT+∫ »s¡T>∑T‘·T+~.
#Ó&ÉT>± ñ|üjÓ÷–ùdÔ #Ó&ÉT »s¡T>∑T‘·T+~. BìøÏ ñ<ëVü≤s¡D>± n–ïì
rdüTø√e#·TÃ. n–ïì nH˚ø£ eT+∫ |üqT≈£î yê&=#·TÃ, n˝≤π> ìyêX¯HêìøÏ
≈£L&Ü yê&=#·TÃ. Hê≈£îqï edüTÔe⁄qT >±ì, C≤„Hêìï ø±ì eT+∫øÏ
ñ|üjÓ÷–ùdÔ Hê ‘√{Ïyê]πø eT+∫ »s¡T>∑T‘·T+~. #Ó&ÉTøÏ ñ|üjÓ÷–ùdÔ
Vü‰ì ø£T>∑T‘·T+~. ø=ìïkÕs¡T¢ eTq ‘Ó*$‘˚≥qT, C≤„Hêìï eTq≈£î
eT+∫ ˝Ò<ë ˝≤uÛ≤ìï, Ç‘·s¡T≈£î #Ó&ÉTì ø£*π>˝≤ yê&É‘êeTT ø±ì n~

14. 12
eT+∫ #˚j·T<äT. b+<äTø£+fÒ eTq kÕ«s¡ú+ ø√dü+ Ç‘·s¡Tì u≤<Ûäô|&É‘êeTT.
n˝≤ #˚j·T≥+ eq ∫es¡≈£î eTqy˚T m≈£îÿe>± u≤<Ûä|ü&Éedæ ñ+≥T+~.
eTq kÕ«sê∆ìøÏ Ç‘·s¡TqT u≤<Ûäô|≥º&É+ eq yÓTT<ä≥>± eTqeTT eTìwæ>±
~>∑C≤s¡T‘êeTT. ‘·s¡Tyê‘· >=|üŒ u≤<Ûä≈£î ˝Ò<ë qcÕºìøÏ >∑T] ne⁄‘êeTT.
kÕ«MTJ bÕ|ü |ü⁄D≤´≈£î m≈£îÿe $TeqT Ç#˚à yês¡T ø±<äT.
eTq X¯øÏÔ kÕeTsê∆´qT eT+∫øÏ yê&ç‘˚ n~ |ü⁄D´eTì, #Ó&ÉT≈£î yê&ç‘˚
n~ bÕ|üeTì nH˚yês¡T.
eTqeTT á $TeqT (ñ|ü»„‘·) kÕ<Ûäq #˚dü÷Ôñ+fÒ, <˚ìHÓ’Hê
eT+∫øÏ yê&˚ kÕeTs¡∆´+ eTq≈£î edüTÔ+~. eTq≈£î q÷‘·q <Ûääèø£Œ<Ûä+
ne&ÉT‘·T+~. eTq≈£î ˇø£ edüTÔe⁄ jÓTTø£ÿ Áø=‘·Ô $wüj·T+ ‘Ó*dæ
ñ+&Ée#·TÃ. n~ b+‘· ∫qï<Ó’Hê eTs=ø£]øÏ n~ nedüs¡yÓTÆHê ≈£L&Ü
<ëì >∑T]+∫ ‘Ó*j·Tø£b˛e≥+ eq >=|üŒ Ä|ü<ä˝À
ñ+&Ée#·TÃ. n|ü⁄Œ&ÉT eTq <ë«sê n‘·&ÉT n~ ‘ÓTdüTø=+fÒ n<˚ >=|üŒ
düVü‰j·T+>± n‘·&ÉT uÛ≤$kÕÔ&ÉT. |üìøÏ sêì ˝Ò<ë ñ|üjÓ÷>∑ eTT˝Òì ˇø£
edüTÔe⁄ bÕs¡y˚j·Tã&Ée#·TÃ. ø±ì ñ|ü»„‘· ø£*–q e´øÏÔ <ëìH˚ yê&ç >=|üŒ
ø£cÕºìï ˝Ò<ë Ä|ü<äqT n~Û>∑$T+#·e#·Tà ˝Ò<ë ˇø£ nedüsêìï
rs¡TÃø=qe#·TÃ. ˇø£ $<äT´‘Y B|ü+ jÓTTø£ÿ r>∑ s¡ø£åD ˝Ò≈£î+&Ü |ü&çñ
qï|ü⁄Œ&ÉT eTqeTT bÕs¡y˚j·Tã&çq ˇø£ ìs√<Ûäø£ ø£åD+ ñqï edüTÔe⁄qT
<ëì #·T≥÷º ø£|üŒe#·TÃ. <ëìeq $<äT´<댤‘êìøÏ >∑T]ø±≈£î+&Ü ˇø£
J$‘êH˚ï ø±bÕ&Ée#·TÃ.
eTqeTT ‘·s¡T#·÷ eTq düeTj·÷ìï eè<Ûë #˚kÕÔeTT. <ëìì eT+∫
|üìøÏ ñ|üjÓ÷–+#·T≈£îqïf…Æ¢‘˚ eTqeTT n‘·´+‘· ˝≤uÛÑ|ü&É‘êeTT. eTqeTT
eTq J$‘·+˝Àì Á|ü‹ ìeTTcÕìï eT+∫ |üìøÏ $ìjÓ÷–ùdÔ ˇø£ÿkÕ]
}Væ≤+#·+&ç eTq J$‘·+ b+‘· |òüe+‘·+>± ñ+≥T+<√!

15. 13
|ü⁄s¡TwüìsêàD øöX¯+, ø£å´+ MT<ä ÁX¯<ä∆
|ü⁄s¡TwüìsêàD øöX¯+ nq>±H˚ n<˚<√ |ü⁄s¡Twüß≈£î
dü+ã+~Û+∫q~ e÷Á‘·y˚T nì nqTø√e<äT› Manliness nH˚ Ä+>∑¢ |ü<ëìøÏ
‘ÓT>∑T nqTyê<ä+ e÷Á‘·y˚T. Ç~ Á|ür eTìwæøÏ dü+ã+~Û+∫q~.
eTqeTT e´øÏÔ‘·«+ jÓTTø£ÿ $TeT >∑T]+∫ e÷{≤¢&çq|ü⁄Œ&ÉT,
n$ eT+∫ $TeT nì, y˚{Ïe¢ eTq e´øÏÔ‘·«+ dü+|üPs¡í+>± $ø±dü+
#Ó+<äT‘·T+<√ n≥Te+{Ï $TeT nì ns¡∆+ eT+∫ e´øÏÔ‘·«+ ø£*–q
e´≈£îÔT ∫s¡düàs¡D°j·TTT. me]¬ø’Hê ˇø£ »+‘·Te⁄˝≤ J$+∫ #·ìb˛e≥+
ø£+fÒ <Ísꓤ>∑´+ @$T ñ+≥T+~.
e´øÏÔ‘·«+ ì]à+#·Tø√yê+fÒ |ü≥Tº<ä, dü]jÓÆTq Á|üj·T‘·ï+,
Áù|s¡D, ≈£î¢|üÔ+>± #ÓbÕŒ+fÒ |ü⁄s¡TwüìsêàD+ øöX¯+ (Manliness)
ñ+&Ü*.X¯+ø£sê#ês¡T´ yês¡T ‘·eT $y˚ø£#·÷&ÜeTDÏ˝À Ç˝≤ nHêïs¡T.
Ç‘·' ø√ qü«dæÔ eT÷&ÛÜ‘êà
j·TdüTÔ kÕ«sö∆ Á|üe÷<ä´‹ !
<äTs¡¢uÛÑ+ e÷qTwü+ <˚Vü≤+
ÁbÕ|ü´ ‘·Á‘ê|æ bÂs¡TwüyéT !!
ªªeTìwæ>± |ü⁄{Ϻ, |ü⁄s¡Twü ìsêàD+ øöX¯+ ø£*– ñ+&ç≈£L&Ü <ëìï
>∑T]Ô+#·˝Òø£, e÷qe J$‘·|ü⁄ n+‹eT øå±´ìï ‘ÓTdüT≈£îø√˝Òø£b˛sTTq
yê&çø£+fÒ eT÷s¡Tâ&ÉT Ç+ø=ø£&ÉT ñ+&É&ÉTμμ
e÷qe‘ê«ìï düeTTbÕ]®+#·{≤ìøÏ ì»yÓTÆq ÄdüøÏÔ ø£qãs¡#ê*.
n˝≤ ø£qãs¡#·≥+ kÕ«s¡∆+ nì|æ+∫Hê |òüs¡yê˝Ò<äT. m+<äTø£+fÒ e÷qe‘·«+
uÛÒ<ëqT ‘=–düTÔ+~. n+<ä]˙ eTqyês¡TnqTø√H˚˝≤ #˚düTÔ+~.
e÷qe‘·«+ ø£*–q e´øÏÔ Ç‘·s¡T Äq+<ëH˚ï ‘·q~>± uÛ≤$kÕÔ&ÉT. Ç‘·s¡T

16. 14
ø£cÕºT n‘·ìï u≤~ÛkÕÔsTT. n+<ä] eT+∫¬ø’ n‘·&ÉT ÄdüøÏÔ ø£qãs¡∫,
<ëì¬ø’ bÕ≥Tã&É‘ê&ÉT. n‘·&˚ ì»yÓTÆq eTìwæ, uÛÑs¡ÔèVü≤] Ç˝≤ nHêïs¡T.
ÁX¯<ë›' düìÔ düVü≤Ádü'
dü«uÛÑsêí´j·T bÕs¡e÷Á‘˚<Ûä´‘ê'
düsê«s¡∆ j·Tdü´ |üsês¡∆
@edü |üPe÷H˚ø£' dü‘êeTÁ–DÏ'
ªª‘·eT Jeq+ ø√düy˚T bÕ≥Tã&˚ yês¡T y˚eT+~ ñHêïs¡T, ø±ì
Ç‘·s¡T u≤>∑T ø√dü+ me¬s’‘˚ bÕ≥Tã&É‘ês√ yês¡T eT+∫yêfi¯fl˝À
eTT+<äT+{≤s¡Tμμ.
@ e´øÏÔjÓÆTHê n˝≤ eT+∫ eTìwæ>± m<ä>±+fÒ, n<˚ ‘·q
ø£å´+>± ô|≥Tºø=ì, <ëì |ü≥¢ #Ó≈£îÿ#Ó<äs¡ì Bø£å ø£*–ñ+&Ü*. n+‘·{Ï
Bø£å ñHêï≈£L&Ü ø=ìïkÕs¡T¢ @<√ ˇø£{Ï eT<Ûä´q e∫à eTq øå±´ìï
#Ó<äs¡>=&ÉT‘·T+~. n˝≤ eT<Ûä´q e#˚Ã yê´|üø£yÓ÷ ˝Ò<ë yê´yÓ÷Vü≤yÓ÷
eTq eTqdüT‡qT U≤∞ ˝Ò≈£î+&Ü ñ+#·T‘·÷ eTìwæ>± m<ä>±qï eTq
øå±´ìï eTs¡∫b˛j˚T˝≤ #˚düTÔ+~. ˇø£ ô|<ä› düeTdü´>±˙, bı+∫ ñqï
Á|üe÷<äeTT ø±ì, #Ó&ÉT ˝Ò<ë eT+∫ düìïy˚XÊT ø±ì eTq øå±´ìï
eTs¡∫b˛j˚T˝≤ #˚kÕÔsTT. n<˚ø±ì »]–‘˚ eTqeTT n+‘ê b˛>√≥Tºø=qïfÒ¢.
l sêeTø£èwüßíT eT]j·TT kÕ«$T $y˚ø±q+<äT yês¡T ‘·s¡#·÷
ø£<∏äT #Óù|Œyês¡T. yê{Ï˝À ø=ìï ‘˚&ÜTHêï ns¡∆+ e÷Á‘·+ ˇø£ÿfÒ.
Á|üdüTÔ‘· ø£<∏ä Ç˝≤ kÕ>∑T‘·T+~. Hês¡<ä eTVü‰eTTì leTHêïsêj·TDT
ìøÏ >=|üŒ uÛÑ≈£îÔ&ÉT. ˇø£kÕ] ªe÷j·Tμ n+fÒ @$T{À ns¡∆eTjÓT´˝≤ #Ó|üŒeTì
Hêsêj·TDTìï n]∆kÕÔ&ÉT. Hêsêj·TDT&ÉT Hês¡<äTDÏí ˇø£ m&Ü] <ä>∑Zs¡≈£î
rdüTø=ì e∫Ã, <ëVü≤+>± ñ+~ eT+∫˙fi¯ófl ‘ÓeTàì n&ÉT>∑T‘ês¡T.
Hês¡<äT&ÉT eT+∫ ˙{Ï ø√dü+ yÓ‘·T≈£î‘·÷ yÓfi¯óÔ+&É>± ˇø£ ne÷àsTT

17. 15
‘ês¡dü|ü&ÉT‘·T+~. ˙s¡T mø£ÿ&É <=s¡T≈£î‘·T+<√ n&ÉT>∑T<ëeTqTø=ì Ä
ne÷àsTT <ä>∑Zs¡≈£î yÓfi¯‘ê&ÉT. ø±ì Ä eT>∑Te n+<ëìøÏ <ëk˛Vü≤yÓTÆ
ÄyÓTqT ô|+&Ü¢&ç, ÄyÓT Ç+{À¢H˚ ñ+{≤&ÉT. yêfi¯fl≈£î dü+‘êq+ ≈£L&Ü
ø£T>∑T‘·T+~. Hêsêj·TDTì <ëVü‰]Ô rs¡Ã{≤ìøÏ e#êÃqqï dü+>∑‹
eTs¡∫b˛‘ê&ÉT. #ê˝≤ dü+e‘·‡sêT >∑&É∫b˛‘êsTT. ñqï≥T¢+&ç Ä
ÁbÕ+‘·eT+‘ê es¡<äT e∫à n˙ï eTTì–b˛‘êsTT. Hês¡<äT&ÉT
uÛ≤sê´|æ¢qT |ü≥Tºø=ì düTs¡øÏå‘· ÁbÕ+‘·+ ø=s¡≈£î yÓ‘·T≈£î‘ê&ÉT. ø±ì
ˇø=ÿø£ÿs¡÷ C≤]b˛‘ês¡T. n+‘ê ˇπøkÕ] ø£˝≤ e÷j·TyÓTÆb˛‘·T+~.
Hêsêj·TDT&ÉT m&Ü]˝À ìã&ç ªªeT+∫˙fi¯ófl ‘Ó#êÃyê?μμ Hês¡<ë! nì
n&ÉT>∑T‘·÷ ñ+{≤&ÉT. e÷j·T n+fÒ @$T{À Hês¡<ä eTVü‰eTTì≈£î
ns¡∆eTe⁄‘·T+~.
e÷j·T˝À |ü&É≥+ nH˚~ eTq≈£î kÕ<Ûës¡D+>± »s¡T>∑T‘·T+~.
eTq J$‘· øå±´ìï eT+∫ ø±sê´q÷ eTs¡∫b˛sTT, eTqeTT <ë]‘·|ü⁄Œ
‘êeTT. eTqeTT ÁX¯<ä∆>± ñ+&ç. Ä˝À#·qT ìX¯Ã+>± ñ+∫ eTqeTT
nqTø=qï<˚ q$Tà, njÓ÷eTj·T+˝À |ü&É≈£î+&Ü ñ+fÒ, @~ eTq≈£î m<äTs¡T
e∫ÃHê, mìï Ä≥+ø±T e∫ÃHê eTqeTT eTq ø£å´+ yÓ’ù| kÕ>∑T‘êeTT.
e÷qe J$‘·+˝À düeTdü´T m|ü⁄Œ&É÷ ñ+{≤sTT. ñqï≥Tº+&ç @
Ä|ü<Ó’q sêe#·TÃ. ˇø£<ëì yÓ+≥ eTs=ø£{Ï ø±≈£î+&Ü, n˙ï ˇπøkÕ] e∫Ã
|ü&Ée#·TÃ. eTq J$‘·+˝À u≤<Ûä Äq+<ä+ yÓ+fÒ ñ+≥T+~. eTqeTT
yÓfi‚fl <ë]˝À |üP>=eTàT. Ä ø=eTà≈£î eTTfi¯Sfl ¬s+&É÷ eTq <Ûë´dü
eTs¡Ã{≤ìøÏ ñ+{≤sTT. eTTfi¯óflHêï düπs |üP<√≥qT ÄkÕ«~<ë›eTì (Ä
|üP yêdüHê, ù|s¡T ‘Ó*j·Tø£ b˛sTTHê) Ä>±yÓ÷ eTq ø£å´+ eTq≈£î
<ä÷s¡yÓTÆb˛‘·T+~. |üP k˛j·T>±≈£î eTTfi¯flu≤<ÛääqT ôd’‘·+ düVæ≤+∫
<ëk˛Vü≤yÓTÆ‘˚ eTqeTT b+<äT≈£î q&Éø£qT Äs¡+_Û+#êyÓ÷ eTs¡∫b˛‘êeTT.

18. 16
|ü]X¯óÁuÛÑ‘·, Áø£eT•ø£åD, Ä‘·àìÁ>∑Vü≤+
X¯óÁuÛÑ‘· nH˚~ eT+∫ e´øÏÔ‘·|ü⁄ $Te˝À ˇø£{Ï. X¯óÁuÛÑ‘· u≤Vü≤´+>±
ø£ì|æ+#˚~>±q÷ e´øÏÔ‘·«|ü⁄ $TeT n+‘·s¡+–ø£+>± ñ+&˚$>±qT nì
#ê˝≤ eT+~ uÛ≤$+#·e#·TÃ. ø±ì |ü]X¯óÁuÛÑ‘· eTq Ä˝À#·Hê $<ÛëHêìï
#ê˝≤es¡≈£î Á|üuÛ≤$‘·+ #˚j·T>∑<äT. n+<äTeq eT+∫ e´øÏÔ‘ê«ìï
düeTTbÕ]®+#·≥+˝À |ü]X¯óÁuÛÑ‘· ‘√&ÉŒ‘·T&ÉT+~.
ø=+‘·eT+~ eT+∫ e´øÏÔ‘·«+ ø£*–j·TT+&ç u≤Vü≤´+>± |ü]X¯ó
ÁuÛÑ+>± ñ+&Éø£b˛e#·TÃ, ø±ì eT+∫ e´øÏÔ‘·«+ ì]à+#·Tø√yêì
bÕ≥T|ü&˚yês¡T e÷Á‘·+ |ü]X¯óÁuÛÑ‘· ˝≤+{Ï ø£åD≤qT nes¡#·T ø√yê*.
b+<äTø£+fÒ e´øÏÔ‘·« ìsêàDeTT yÓqTø£ ñqï ø£å´+ m<äT{Ïyê] qT+&ç
bı>∑&ÉÔT n+<äTø√e≥+ ø±<äT, <˚ì¬ø’Hê ˙‹>±, ìC≤sTTr>± #˚j·T>∑
ãeTT dü+bÕ~+#·≥+. á e´øÏÔ‘·« ìsêàDeTT dü]jÓÆTq Á|ües¡ÔqqT
ìπs›•düTÔ+~. eT]j·TT J$‘· øå±´ìï #˚s¡Tø√e{≤ìøÏ düVü‰j·T|ü&ÉT‘·T+~.
|ü]X¯óÁuÛÑ‘· nH˚~ Á|ü‹<ëì˝Àq÷ ñ+&Ü*. |ü≥Tº<ä‘√ ≈£L&çq
qqTï @B Ä|ü˝Ò<äT. Hê ø£å´+ #˚s¡Tø√H˚es¡≈£î H˚qT Ä>∑qT.
m+‘·{Ï X¯øÏÔeT+‘·yÓTÆq~ m<äTs¡T e∫ÃHê Hê <Ûë´dü, Hê |üj·Tq+ Hê
ø£å´+ yÓ’ù| nì nqT≈£îq|ü⁄Œ&˚ eTqeTT eTqTwüßT>± e÷] e´øÏÔ‘ê«ìï
ì]à+#·Tø√>∑eTT. eTq ø£å´+ MT<ä n≈£î+]ƒ‘· Bø£å ñ+&É≥+ eTq
J$‘êìøÏ nedüs¡+.
eTqeTT u≤<Ûä˝À ñHêï, Äq+<ä+˝À ñHêï eTq Bø£å MT<ä ÁX¯<ä∆
b˛≈£L&É<äT. J$‘·|ü⁄ düTK'<äTU≤' e¢ eTqeTT ø£~*+#·y˚j·Tã&ç‘˚
eTq øå±´ìï #˚s¡Tø√˝ÒeTT. ÁX¯<ä∆ nH˚~ e´øÏÔ‘·«|ü⁄ ñqï‘·yÓTÆq ø£åD≤˝À
ˇø£{Ï. e´øÏÔ‘ê«ìøÏ n‘·´~Ûø£ $TeqT #˚≈£Ls¡TÑ·T+~.

19. 17
Á|üj·T‘·ïeTT e¢ Ç~ ne&ÉT‘·T+~. n|ü⁄Œ&ÉT nX¯óÁuÛÑ‘· @ |üì˝Àq÷
düVæ≤+#·˝ÒeTT eT]j·TT eTqeTT #˚ùd Á|ü‹ |üì˝À C≤Á>∑‘·Ô,X¯óÁuÛÑeTT
ñ+{≤sTT. |ü]X¯óÁuÛÑ‘· eTq <äTdüTÔ˝À, y˚wü<Ûës¡D˝À, ÄVü‰s¡eTT˝À,
e÷≥˝À, #˚‹sê‘·˝À, |ü⁄düÔø±T düs¡T›ø√e≥+˝À, ù|JT Á‹|ü⁄Œ≥+˝≤+{Ï
yê{Ï˝À ≈£L&Ü ø£ì|ædüTÔ+~. |ü]X¯óÁuÛÑ‘· e¢ eTq≈£î eT+∫ Ä˝À#·qT
ekÕÔsTT. <˚ìHÓ’Hê dü÷ø£åà+>± Á>∑Væ≤+∫ n<Ûä´j·Tq+ #˚j·T>∑ X¯øÏÔ edüTÔ+~.
uÛ≤e Á|üø£≥q, uÛ≤wü düŒwüº+>±q÷, dü«#·Ã¤+>±q÷ ñ+{≤sTT. ‘·‘·Œ¤*‘·+>±
eTq J$‘·+ dü«#·Ã¤+>± ñ+≥T+~. n˝≤ J$düTÔ+fÒ eTq˝Àì Ä‘·à X¯øÏÔ
y˚T˝§ÿì eTq*ï dü‘·´+ yÓ’|ü⁄ rdüTø=ì yÓfi¯ó‘·T+~. Bìì ã{Ϻ #·÷ùdÔ
|ü]X¯óÁuÛÑ‘· nH˚ á $Te b+‘· eTTK´yÓTÆq<√ ‘ÓTdüTÔ+~.
|ü]X¯óÁuÛÑ‘·˝≤H˚ ñ+&˚ eTs√ ø£åD+ Áø£eT•ø£åD. Ç~ ≈£L&Ü
u≤Vü≤´+>± ø£ì|æ+#˚ ø£åD+ nì|æ+∫Hê, n~ nes¡#·Tø√e≥+ e¢
n+‘·s¡+–ø£ Áø£eT•ø£åD ≈£L&Ü ne&ÉT‘·T+~. eTqeTT nqTuÛÑ$düTÔqï
düTU≤≈£î u≤ìdüT ø±≈£î+&Ü nedüs¡yÓTÆq|ü⁄Œ&ÉT e~*y˚j·T>∑*‘˚ eTq≈£î
ìÁ>∑Vü≤+ ne&ÉT‘·T+~. ìÁ>∑Væ≤+#·Tø√˝Òì @ X¯øÏÔjÓÆTHê Vü‰ì#˚düTÔ+~.
Çø£ÿ&É ˇø£ $wüj·T+ >∑Ts¡TÔô|≥Tºø√yê*. ìÁ>∑Vü‰ìøÏ eT]j·TT ã+<ÛäHêìøÏ
#ê˝≤ ‘˚&Ü ñ+~. ã+<ÛäeTT nqï~ u≤ìdü‘·«+, nø£ÿ&É eTq kı+‘·eTH˚~
@$T ñ+&É<äT. ø±ì H˚qT dü«j·T+>± kÕ~Û+∫q ìÁ>∑Vü≤+ <ë«sê Hê
qT+∫ e#˚Ã @ X¯øÏÔHÓ’Hê (ø√|üeTT, u≤<Ûä, düTKeTT, Äy˚X¯eTT yÓTT.) n<äT|ü⁄
#˚dæ C≤Á>∑‘·Ô>± yê&É>∑qT. @ düeTj·T+˝À b+‘· nedüs¡yÓ÷ n+‘˚
yê&É‘êqT. Áø£eT•ø£åD eTq≈£î á ìÁ>∑Vü≤X¯øÏÔ ìe«>∑<äT.
Hê eT+∫ ø=s¡≈£î H˚qT $~Û+#·Tø=qï dü«j·T+ Áø£eT•ø£åD Hê≈£î ñ
+&Ü*. n~ ø=s¡e&ç‘˚ Hê‘√bÕ≥T Ç‘·s¡T≈£î ≈£L&Ü Vü‰ì ø£T>∑e#·TÃ.
ø=+‘·eT+~ ˇø£ ø±sê´ì¬ø’ ø£dæq|ü⁄Œ&ÉT, yês¡T $~Û+#·T≈£îqï $~Û
$<ÛëHêqT bÕ{Ï+#·ø£b˛‘˚ Ä ø±s¡´y˚T #Ó&çb˛‘·T+~.

20. 18
düeTj·T+ jÓTTø£ÿ $Te, düeTj·TbÕq
eTqeTT düeTj·T+ jÓTTø£ÿ $Te ‘·s¡#·÷ eTs¡∫b˛‘êeTT. uÛÑ÷$T
‘·q #·T≥÷º ‘êqT ‹s¡T>∑T‘·÷ ñ+&É≥+ eq, dü÷s¡T´&ÉT Áø£eT+ ‘·|üŒ≈£î+&Ü
‘·÷s¡TŒq ñ<äsTTdü÷Ô ñ+{≤&ÉT. Á|ür ñ<äj·÷ìøÏ eT<Ûä´˝À eTq≈£î 24
>∑+≥ düeTj·÷ìïkÕÔ&ÉT. BìøÏ eTqeTT @MT yÓ∫Ã+#·eTT. düeTj·TeTT
eTq≈£î ñ∫‘·+>± <=]øÏ+<äì @e÷Á‘·eTT Ä˝À∫+#·≈£î+&Ü Ks¡TÃ
#˚ùdkÕÔeTT. ø±ì Ä uÛ≤eq ‘·|ü⁄Œ, düeTj·TeTT n‘·´+‘· $TyÓ’q~.
eTqeTT ˇø£ düe÷»+˝À ñHêïeTT. Çø£ÿ&É düeTj·TeTT @ ˇø£ÿ]
kı‘·TÔ ø±<äT, n~ düe÷C≤ì~. <ëìì eè<Ûë #˚ùd Vü≤≈£îÿ me]ø° ˝Ò<äT.
H˚qT düeTj·÷ìï ‘Ó*$>± ñ|üjÓ÷–+#·≥+ e¢ Ç‘·s¡T≈£î ø£*π> ˝≤uÛ≤ìï
ø±<äì düeTj·÷ìï eè<Ûë #˚dü÷Ô yê]ì qwüº|üs¡#·˝ÒqT. á yêdüÔyêìï
eTqeT+<äs¡+ Á>∑Væ≤+#ê*.
nìï+{Ïø£Hêï eTT+<äT düeTj·T+ Hê≈£î #ê˝≤ $TyÓ’q~. @~
H˚s¡TÃø√yêHêï, @ |üìHÓ’Hê #˚dæ ˝≤uÛÑ|ü&ÜHêï, ÄK]øÏ ø=~›bÕ{Ï
˝≤uÛÑeTTqï |üì #˚j·÷Hêï düeTj·÷ìï yÓ∫Ã+#ê*. düeTj·T+ ˝Ò≈£î+&Ü
@MT #Ój·T˝ÒeTT, @B kÕ~Û+#·˝ÒeTT.
eTqeTT á <˚Vü‰ìï, J$‘êìï @MT yÓ∫Ã+#·≈£î+&Ü bı+<ëeTT,
Áø£eT•ø£åD ãV”≤q‘· ø±<äT, n~ ˇø£ ãeTT
n+‘·s¡+–ø£ Áø£eT•ø£åD nH˚~ eTq Ä‘·àX¯øÏÔì <ë∫e⁄+∫q >∑~øÏ
‘êfi¯+#Ó$ e+{Ï~. <ëì‘√ eTq ø√¬sÿqT, eTqdüT‡qT n<äT|ü⁄˝À ˝Ò<ë
ÄBÛq+˝À ñ+#·Tø√e#·TÃ. <ëì e¢ Ä‘·à ìÁ>∑Vü≤+ edüTÔ+~. ‘·qqT
‘êqT »sTT+∫q yê]øÏ @B nkÕ<Ûä´+ ø±<äT.
ªªeTq≈£î eTqy˚T sêC…’‘˚, @ sêp eTq≈£î kÕ{Ï sê&ÉTμμ

21. 19
n˝≤π> düeTj·÷ìï ≈£L&Ü, ø±ì düeTj·÷ìï Ks¡Tà #˚j·T≈£î+&Ü @$T
kÕ~Û+#·˝ÒeTT, Ä düeTj·T+ e÷Á‘·+ m|ü⁄Œ&É÷ ‘·]–b˛‘·÷ ñ+≥T+~.
eTqeTT ms¡Tø£ ˝Ò≈£î+&Ü ˇø£ s√E >∑&çbÕeT+fÒ, eTq≈£îqï düeTj·T+˝À
Ä s√E ‘·]–b˛sTTqfÒ¢ uÛÑs¡ÔèVü≤] Ç˝≤ nHêïs¡T.
ªªÄj·TT' Á|üdüqïe‹ _Ûqï|òüT{≤~yêuÛÑ´'μμ
ˇø£ ì+&ÉT ≈£î+&É ÁøÏ+<ä ñqï ∫T¢˝Àì+∫ ˙s¡T ãj·T≥≈£î b˛‘·÷
Ä ≈£î+&É˝À ˙s¡T ‘·]–b˛‘·Tq≥T¢ eTq J$‘·+ ≈£L&Ü ‘·]–b˛‘·÷ ñ
+≥T+~. n+<äTø£ì eTqeTT C≤Á>∑‘·Ô>± Á|ür ì$TcÕìï ˝≤uÛÑ<ëj·Tø£+>±
>∑&ÉbÕ*.
J$‘·+ jÓTTø£ÿ $Te ‘Ó*dæyê&ÉT düeTj·÷ìøÏ n‘·´+‘·
$TeìkÕÔ&ÉT. $<äT´‘Y X¯øÏÔ˝≤ düeTj·÷ìï ≈£L&Ü eTqeTT <ëj·T˝ÒeTT.
á ¬s+&É÷ n‘·´+‘· y˚>∑+>± ø£<äTT‘·÷H˚ ñ+{≤sTT. n+<äTø£ì düeTj·T+
jÓTTø£ÿ y˚>±ìï eTqeTT n+<äTø√yê*. eTqeTT Á|ü‹ |üìø° ì]∆wüº+>±
düeTj·÷ìï πø{≤sTT+#ê*. Ç~ ˇø£ nyê≥T>± e÷s¡TÃø√yê*. n|ü⁄Œ&ÉT
eè<Ûë|ü´+˝À eTqeTT >∑eTì+#·Tø=q|ü⁄Œ&ÉT, dü>∑≥T eTìwæ ø£+fÒ m≈£îÿe
|üì #˚dæ m≈£îÿe ˝≤uÛÑ|ü&çqyês¡e⁄‘êeTT. Á|ü‹ |üìø° düeTj·÷ìï
πø{≤sTT+∫, Ä düeTj·T+˝ÀH˚ <ëìï |üP]Ô#˚j·T{≤ìï ªªdüeTj·TbÕqμμ
n+{≤s¡T. Ç~ ˇø£ n‘·T´qï‘·yÓTÆq ø£åD+ eT]j·TT eTq≈£î n‘·´+‘·
˝≤uÛ≤ìï#˚à ø£åD+. á ø£åD+ ñqïyês¡T mìï |üqT˝…’Hê #˚j·T>∑s¡T.
b+<äTø£+fÒ yêfi¯fl <ä>∑Zs¡ ñqï düeTj·÷qï+‘ê ‘Ó*$>± ñ
|üjÓ÷–+#·>∑s¡T.
J$‘·+˝À ¬>Tbı+<ä{≤ìøÏ Ç~ ˇø£ dü÷Á‘·+ düeTj·TbÕq
˝Òìyês¡T @B ‘·>∑T düeTj·÷ìøÏ #˚j·T˝Òs¡T, ‘·<ë«sê yê] J$‘·+ ∫e]
<äX¯˝À #·÷düTø=qï|ü⁄Œ&ÉT #ê˝≤ ‘·≈£îÿe |üì #˚dæqyês¡e⁄‘ês¡T. á s√E

22. 20
eTqeTT #˚j·Tedæq |üìì ás√CÒ #Ój·÷´*, πs|ü{ÏøÏ yêsTT<ë
y˚j·T≈£L&É<äT. n˝≤ yêsTT<ëT y˚ùd |ü<ä∆‹ e¢ eTq≈£î k˛eT]‘·q+
nyê≥e⁄‘·T+~. uÛÑs¡ÔèVü≤] Ç˝≤ nHêïs¡T.
ªªÄdü´Væ≤eTqT cÕ´D≤+ X¯Øs¡kÂú eTVü‰Hé ]|ü⁄'μμ
` k˛eT]‘·q+ eTq X¯Øs¡+˝ÀH˚ <ë–e⁄qï X¯Á‘·Te⁄ ˝≤+{Ï~.
eTqeTT @ |üìHÓ’Hê πs|ü{ÏøÏ yêsTT<ë y˚ùdÔ, πs|ü⁄ #˚j·Tedæq
|üì m|ü⁄Œ&ÉT #˚kÕÔeTT? @ ˇø£ÿs√E eTq J‘·+˝À ¬s+&√kÕ] sê<äT.
ˇø£ÿkÕ] ø√˝ÀŒsTTq düeTj·TeT÷ ‹]–sê<äT. n+<äTø£ì eTqeTT @
|üìHÓ’Hê <ëìøÏ πø{≤sTT+∫q düeTj·T+˝À #˚j·T≥+ ˇø£ nyê≥T>±
eT#·Tø√yê*.
eTq Ädü´+ eT÷+>± ¬s’˝Ò«ùdºwüHé˝À ¬s’T yÓ[flb˛sTTq≥T¢
düeTj·T+‘√bÕ≥T q&Éeø£b˛‘˚ eTq J$‘·+˝À #ê˝≤ $TyÓ’q yê{Ïì
ø√˝ÀŒ‘êeTT. nìï |üqTT ‘·>∑T düeTj·T+˝À #˚dü÷Ôe⁄+fÒ eTq+
ùd<ärs¡{≤ìøÏ r]ø£ <=s¡T≈£î‘·T+~. ∫Á‘·˝ÒKq+, dü+^‘·+, Ä≥T, $$<Ûä
Á>∑+<∏ëT #·<äe≥+ ˝≤+{Ï$ mH√ï |üqTT #˚j·Te#·TÃ. ñ<ëVü≤s¡D≈£î
eTqeTT e÷qe #·]Á‘·, ôd’qT‡ jÓTTø£ÿ #·]Á‘·, y˚<ë+‘·eTT, $$<Ûä eT‘·eTT
jÓTTø£ÿ #·]Á‘· #·<äe>∑*–‘˚ eTq e÷qdæø£ dæú‹ b+‘· $ø£dædüTÔ+<√
}Væ≤+#·+&ç?
Ç+–‘· C≤„qeTT
ªªe÷qe⁄&ÉT ‘·q ø£s¡à≈£î ‘êH˚ ø£s¡Ô nìμμ kÕ«MTJ nHêïs¡T. nqT
≈£îqï+‘· e÷Á‘êq eTq uÛÑ$wü´‘·TÔ u≤>∑T+fÒ #ê˝≤ eT+~ b+<äT≈£î
$cÕ<äø£s¡yÓTÆq uÛÑ$‘·qT bı+<äT‘ês¡T? nì ø=+<äs¡T yê~kÕÔs¡T. ø±ì
áHê{Ï Á|ü|ü+#·+ kÕ+πø‹ø£ $|ü¢e+‘√ ì+&ç e⁄+~. Á|ü‹ $wüj·T+

23. 21
jÓTTø£ÿ eT÷+ eTqeTT ‘ÓTdüTø√>∑T>∑T‘·THêïeTT. eTìwæ jÓTTø£ÿ
düeTdü´≈£î u≤Vü≤´ Á|ü|ü+#·+ qT+&ç düe÷<ÛëHêT <=s¡T≈£î‘·THêïsTT.
ø±ì eTq eTqdüT‡ jÓTTø£ÿ (yÓT<ä&ÉT) ãV”≤q‘·qT n‹ ‘·≈£îÿe e÷Á‘·y˚T
»sTT+#·>∑*>±eTT. ˇø£ CÀ´‹wüß´&çøÏ, s¡‘êï yê´bÕ]øÏ á s√E e÷¬sÿ{À¢
ñqï $TeqT BìøÏ ñ<ëVü≤s¡D>± #Ó|üŒe#·TÃ. eTqeTT á yêø±´ìï
‘·s¡#·÷ #·÷kÕÔeTT.
ªªuÛ≤>∑´|òü‹ düs¡«Á‘·μμ (n<äèwüº+ nìï #√{≤¢ |òü*düTÔ+~)
Ç+ø± #ÓbÕŒ+fÒ eTq≈£î dü‘·´+ ‘Ó*j·T<äT, @ $wüj·TeTT jÓTTø£ÿ
eT÷˝≤qT, ‘ÓTdüTø√eTT, kÕ+πø‹ø£ <äèø£Œ<∏ëìï (Scientific Attitude)
nyê≥T #˚düTø√eTT. eTq 컑·‘ê«ìï ‘ÓTdüTø=ì, eT÷˝≤*ï Á>∑Væ≤+∫,
Á|ü‹ $wüj·T+ |ü≥¢ kÕ+πø‹ø£ <äèø£Œ<∏ää+ ø£*– ñ+fÒ eTq ø£s¡à≈£î eTqy˚T
ø£s¡ÔeTì ns¡úyÓTÆ‘·T+~. ì»+ #ÓbÕŒ+fÒ eTq˝Àì Ç+–‘· C≤„q+ ≈£L&Ü
#ê˝≤ ‘·≈£îÿe.
eTq y˚T<ÛëX¯øÏÔì eTqeTT yê&ÉTø√eTT. m<äT{Ïyês¡T #Ó|æŒ+~
$+{≤eTT. <ëìH˚ ì»eTì qeTTà‘êeTT. Ç‘·s¡TT #Ó|æŒq~ ì»yÓ÷,
ø±<√, ˝Òø£ yê]øÏ Ä $wüj·÷ |ü≥¢ |üP]Ô ne>±Vü≤q ñ+<√ ˝Ò<√, ˝Òø£
yês¡T #˚ù|Œ~ yê]¬ø’Hê ns¡úeTe⁄‘·T+<√ ˝Ò<√ nì eTqeTT ≈£åîDí+>±
|ü]o*+#·eTT. ÁX¯$T+#·≈£î+&Ü dü+bÕ~+#·˝ÒeTì eTq≈£î ns¡∆+ ne<ë?
U≤∞>± ≈£Ls¡TÃ+fÒ eTqeTT Áã‘·ø£˝ÒeTT. |üì#˚j·T {≤ìøÏ ø£+&Ésê
X¯øÏÔ‘√bÕ≥T ø=+‘· y˚T<ÛëX¯øÏÔ ≈£L&Ü ø±yê*. eTq y˚T<ÛëX¯øÏÔøÏ ø=+‘·
$<ë´s¡Ω‘·qT ≈£L&Ü CÀ&çùdÔ Ç+ø± m≈£îÿe dü+bÕ~+#·>∑eTT, eT+∫
uÛÑ$wü´‘·TÔì @s¡Œs¡#·Tø√>∑eTT.
eTq #·T≥÷º ñqïyê]‘√ eT+∫ dü+ã+<ÛëT @s¡Œs¡T#·Tø√
˝Òø£b˛sTTHê, ‘·s¡#·÷ ø√{≤¢≥≈£î ~–Hê, kÕ«s¡ú|üP]‘· |üqTT #˚dæHê,
nedüs¡eTTqïyê]øÏ düVü‰j·TeTT #˚j·Tø£b˛sTTHê, eTqeTT u≤<Ûää|ü&Éedæ

24. 22
e∫à e÷qdæø£ Ä+<√fi¯q≈£î ≈£L&Ü >∑T]ø±edæ edüTÔ+~. eTqeTT
e÷qdæø£+>± Á|üXÊ+‘·+>± ñ+&Ü+fÒ, eTq y˚T<∏ëX¯øÏÔ‘√ H˚s¡TÃ≈£îqï $<ä´qT
ñ|üjÓ÷–+#ê*, eT]j·TT eTq e÷qMj·T dü+ã+<ÛëT n+<ä]ø°
ÄyÓ÷<äjÓ÷>∑´+>± eT#·Tø√yê*. eT+∫ ø£åD≤T, $TeT eTq≈£î
ñqï|ü⁄Œ&˚ Ç~ kÕ<Ûä´|ü&ÉT‘·T+~. eT+∫ ø£åD≤T, $TeqT
nes¡#·Tø√e&É+ <ëq+‘·≥<˚ mqï&É÷ »s¡>∑<äT. eT+∫ e´øÏÔ‘·«+
|ü⁄≥Tºø£‘√ sê<äT ˝Ò<ë Äø±X¯+ qT+∫ }&ç|ü&É<äT. @H√ï »qà ø£èwæ
|òü*‘·y˚T eT+∫ e´øÏÔ‘·«+. ìs¡+‘·s¡ ÁX¯eT‘√ Bìì nes¡#·Tø√yê*.
eTq e´øÏÔ‘·«|ü⁄ $Te MT<ä eTq uÛÑ$‘· ($~Û) Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+~.
Ç~ #·~$q ‘·s¡Tyê‘· eTq˝À ˇø£ dü+<˚Vü≤+ ø£T>∑T‘·T+~.
eT+∫ e´øÏÔ‘·«+ ñqïyês¡T ø£wüº|ü&Ésê ˝Òø£ u≤<Ûä|ü&Ésê? nì ÁbÕ|ü+∫ø£
dü÷Á‘·+ Á|üø±s¡+ Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ u≤<Ûä|ü&É‘ês¡T. uÛ≤>∑e‘·+˝À Ç˝≤
#Ó|üŒã&çq~.
ªªHê <˚Væ≤Hê+ düT'K øÏ+∫<é
$<ä´‘˚ $<äTcÕeT|æμμ
C≤„q dü+|üqTïT ≈£L&Ü ìs¡+‘·s¡+ Äq+<ä+>± ñ+&É˝Òs¡T.
C≤„qeTT ì»yÓTÆq Äq+<ëìøÏ <ë] #·÷bÕ*. #ê˝≤ eT+~ eÁø£e÷sêZ
<ë«sê u≤Vü≤´Á|ü|ü+#·|ü⁄ düTU≤qT ø=qe#·TÃqì nqTø=+{≤s¡T. ø±ì Ä
düTU≤ jÓTTø£ÿ e´e~Û #ê˝≤ ‘·≈£îÿe, eT]j·TT yê{Ï e¢ HÓ’‹ø£+>±
Ç+ø± ~>∑C≤s¡T‘êeTT. n˝≤ ø=qTø=ÿqï düTU≤T J$‘·ø±+ yÓTT‘·Ô+
ñ+&Ée#·TÃ. ø±ì á düTU≤T eTq'XÊ+‹ì e÷Á‘·+ <ä÷s¡+ #˚kÕÔsTT.
Çø£ÿ&É eTqeTT ˇø£ $wüj·T+ >∑Ts¡TÔô|≥Tºø√yê*. πøe+ uÛÖ‹ø£ düTU≤T
e÷Á‘·y˚T J$‘·+ ø±<äT, eTqdüT‡ m|üŒ{Ϭø’Hê eTq'XÊ+‹ì ø√s¡T≈£î+≥T+~.
eTq z≥$Tì, düTK <äT'U≤qT (eTq$ eT]j·TT Ç‘·s¡T$).
|ü]o*+∫qf…Æ¢‘˚, yê{ÏøÏ >∑ ø±s¡D≤qT ‘ÓTdüTø√e#·TÃqT. dü<äs¡T e´≈£îÔ
e´øÏÔ‘·«eTT, yê] yê] $TeqT ã{Ϻ düTK <äT'U≤T Ä<Ûës¡|ü&ç

25. 23
ñqï≥T¢ eTqeTT Á>∑Væ≤+#·>∑T>∑T‘ê+. »j·÷|ü»j·÷T, eTq'XÊÙ+‹,
Äq+<äeTT eTq eøÏÔ‘·«eTT˝Àì ø=ìï ø£åD≤ MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç
ñ+{≤sTT. n+<äTπø á dü÷øÏÔ˝À Ç˝≤ #ÓbÕŒs¡T.
ªªdüT'Kdü´ <äT'Kdü´ q <ë‘ê
|üsö <ë<ë‘√‹ ø£$~«söbòÕμμ
eTq≈£î Äq+<äeTT ø±ì, <äT'KeTT ø±ì Ç#˚Ãyê&ÉT y˚s=ø£&ÉT ˝Ò&ÉT.
mes√ ÇkÕÔs¡qTø√e≥+ ‘·|ü⁄Œ.
◊‘˚ Ç|ü⁄Œ&ÉT eTìwæ ‘·q ø£s¡à≈£î ‘êH˚ ø£s¡Ô nì, eTq uÛÑ$wü´‘·TÔì
eTqy˚T ì]à+#·Tø√>∑eTì #Ó|üŒ˝Òe÷ eTqeTT #˚ùd |üqTT yê{Ï
|üs¡´ekÕHêT C≤Á>∑‘·Ô>± |ü]o*+∫ (Ç‘·s¡T nqTuÛÑyêqT qT+&ç ≈£L&Ü),
Á|ü‹ |üì˙ <ëì |üs¡´ekÕq+ }Væ≤dü÷Ô C≤Á>∑‘·Ô>± #˚dæqf…Æ¢‘˚ eTq
J$‘·+˝Àì <äT'U≤ìï n|ü»j·÷qT n~>∑$T+#·e#·TÃ.
BìH˚ Ç+–‘· C≤„qeTì n+{≤s¡T. á C≤„qeTT n+<ä]ø° ˇπø
$<Ûä+>± ñ+&É<äT. Ç~ ˝Òìyê&ÉT @ s¡+>∑+˝À ñHêï n|ü»j·÷T
#·$#·÷&Éedæ edüTÔ+~. nqTuÛÑyêqT+&ç (eTq$ eT]j·TT Ç‘·s¡T$)
C≤„qeTT Ä]®+#·ø£b˛‘˚ #ê˝≤ <äT'œ+#·edæ edüTÔ+~. n–ï˝À y˚T
ô|&ç‘˚ ø±T‘·T+<äì eTq y˚T ø±TÃø=ì ‘ÓTdüTø√ qø£ÿs¡˝Ò<äT.
nqTuÛÑyê qT+&ç H˚s¡TÃø=qï á Ç+–‘· C≤„qeTT n+<ä]ø° ˇπø
$<Ûä+>± ñ+&É<äT. n+‘·e÷Á‘êq á C≤„Hêìï ô|+bı+~+#·Tø√ ˝ÒeTì
ø±<äT. eTq #·T≥÷º »]π>~ |üØo*dü÷Ô, yê{ÏqT+∫ m+‘√ø=+‘· eT+∫ì
H˚s¡TÃø=+≥÷ eTqeTT Ç+–‘· C≤„Hêìï ô|+bı+~+#·T ø√e#·TÃ.
ø=+‘·eT+~ $CÒ‘·qT |ü]o*ùdÔ Ç+–‘· C≤„Hêìï ô|+bı+~+#·Tø√≥y˚T
yê] $»j·T s¡Vü≤dü´eTì ns¡∆eTÚ‘·T+~.
Ç+–‘· C≤„HêìøÏ ˇø£ ø£åD+ ñ+~. <ëì düVü‰j·T+‘√ eTqeTT
@ s¡+>∑+˝ÀHÓ’Hê n&ÉT>∑Tô|≥ºe#·TÃ. @ n&ɶ+øÏHÓ’Hê m<äTs¡Tø=qe#·TÃ.

26. 24
<äøÏåDÒX¯«sY˝Àì <˚e‘ê eT÷]ÔøÏ (sê<Ûëø±+‘· $Á>∑Vü‰ìøÏ) |ü>∑Tfi¯ófl eùdÔ,
<ëìì >∑+>∑˝À bÕs¡y˚dæ Áø=‘·Ô~ #˚j·÷˝≤? e<ë›? nì |ü+&ç‘·T+<äs¡÷
yê~+#·Tø=+≥÷ ñqï|ü⁄Œ&ÉT, ªªMT nT¢&ç ø±T $–+<äì n‘·ìï >∑+>∑˝À
bÕs¡y˚dæ Áø=‘·Ô nT¢DÏí ‘Ó#·TÃ≈£î+{≤sê?μμ nì l sêe÷ø£èwüßíT yê]ì
Á|ü•ï+∫ Ä düeTdü´≈£î #·ø£ÿì |ü]cÕÿs¡+ #·÷bÕs¡T.
Ç+–‘· C≤„qeTT ñqï‘· e´øÏÔ‘·«|ü⁄ ø£åD≤˝À ˇø£ÿ≥ì eTqeTT
Ç|ü⁄Œ&ÉT @ e÷Á‘·+ dü+ø√#·+ ˝Ò≈£î+&Ü #Ó|üŒe#·TÃ. Ç+–‘· C≤„qeTT
ñqïyê&ÉT eT+∫ e´øÏÔ‘·«|ü⁄ Ç‘·s¡ ø£åD≤qT ≈£L&Ü düTuÛÑ+>±
nes¡#·Tø=ì eT+∫ e´øÏÔ>± m~– J$‘·+˝À $»j·T+ kÕ~Û+#·>∑&ÉT.
Á|ües¡Ôq,uÛ≤wü,düVü≤q+
eTqeTT ˇø£ düe÷»+˝À ìedædüTÔHêïeTT. á kÕe÷õø£ J$‘·+˝À
nH˚ø£ eT+~ e´≈£îÔ‘√ ø£dæ J$+#ê*. eTq ≈£î≥T+ã+, eTq ã+<ÛäTe⁄T,
Çs¡T>∑Tbıs¡T>∑T yês¡T, ùdïVæ≤‘·TT, düVü≤ñ<√´>∑TT, cÕ|ü⁄˝Àì e´≈£îÔT,
ãdüT‡˝Àì Á|üj·÷DÏ≈£îT, Ç˝≤ nH˚ø£ eT+~‘√ ø£dæ eTqeTT J$+#ê*.
yê]‘√ eTq Á|ües¡Ôq ø=ìï kÕs¡T¢ u≤e⁄+≥T+~. eT]ø=ìï kÕs¡T¢
ÄyÓ÷<äjÓ÷>∑´+>± ñ+&É<äT.
eTq |üPØ«≈£îT eTqø£+fÒ #ê˝≤ eTsê´<ädüTÔT. ‘Ó*j·Tì e´≈£îÔ
‘√HÓ’Hê #ê˝≤ eTsê´<ä>± Á|üe]Ô+#˚yês¡T. á s√E˝À¢ eTsê´<ä #ê˝≤
‘·–Zb˛sTT+~. ‘Ó*j·Tì e´øÏÔì dü+uÀ~ÛdüTÔqï|ü⁄Œ&ÉT eTsê´~ùdÔ n<˚ >=|üŒ
$wüj·T+. eTq+ s√&É¢MT<ä, ãdüT‡˝À neTsê´<ä |üPs¡«ø£yÓTÆq Á|ües¡Ôq
‘·s¡#·÷ #·÷düTÔ+{≤eTT. kÕe÷õø£ JeHêìøÏ ø±edæq ø£˙dü ns¡Ω‘· eTqeTT
ø√˝ÀŒj·÷eTì n~ dü÷∫düTÔ+~. eTqeTT dü+kÕÿs¡e+‘·TeTì
|æ+#·Tø√e{≤ìøÏ eT+∫ <äTdüTÔT y˚düTø=+{≤eTT, <ëìøÏ ø±e*dæq
n+ø±sê˙ï #˚düTø=+{≤eTT. Ç<ä+‘ê eTqeTT H√s¡T ‘Ós¡∫ Á|üø£ÿyê]‘√
e÷{≤¢&˚es¡πø (Çã“+~ø£s¡ |ü]dæú‘·T˝À). ˇø£ÿkÕ] e÷{≤¢&Éedæ eùdÔ

27. 25
á n+ø±sêìï ìs¡T|üjÓ÷>∑eTÚ‘êsTT. eTq e÷≥˝Àq÷,Á|ües¡Ôq˝Àq÷
dü+kÕÿs¡+ ˝Òø£b˛‘˚ eTqeTT dü+kÕÿs¡e+‘·T+ m˝≤ ne⁄‘êeTT? uÛÑs¡ÔèVü≤]
Ç˝≤ nHêïs¡T.
ªªyêHéy˚Tø± düeT+ø˘ s√‹ |ü⁄s¡Twü j·÷ dü+düÿè‘ê <Ûës¡´‘ê
eTq H√{Ï e÷≥˝Àì e÷<ÛäTs¡´y˚T eTq e´øÏÔ‘ê«ìøÏ n+<ëìïdüTÔ+~μμ
eTq uÛ≤cÕ, Á|ües¡Ôq˝Àì eTè<äT‘·«eT÷, ìÁ>∑Vü≤eT÷, J$‘·|ü⁄
Á|ü‹ eTT|ü⁄˝Àq÷ eTq*ï ¬>*|æ+#˚ e´øÏÔ‘·«|ü⁄ ø£åD≤T, ìÁ>∑Vü≤+ ˝Òì
Á|ües¡Ôq, n<äT|ü⁄ #˚düTø√˝Òì u≤wüD+‘√ eTqeTT dü+kÕÿs¡ e+‘·T+
nì|æ+#·Tø√˝ÒeTT. Ä<ÛäTìø£ e÷qe⁄+ ndü˝Ò ø±eTT. Ä<ÛäTìø£ e÷qe⁄&ÉT
Á|üø£è‹˝Àì Á|ü‹ X¯øÏÔì ‘·q≈£î düTU≤ìï Ç#˚Ã~>± eT#·T≈£î+≥THêï&ÉT.
u≤Vü≤´Á|ü|ü#·+˝Àì Á|üø£è‹ì eTq≈£î nqT>∑TD+>± eT#·T≈£îqïfÒ¢ eTq˝Àì
n+‘·'X¯øÏÔì ≈£L&Ü ìÁ>∑Væ≤+∫, eTq≈£î nqT>∑TD+>± eT#·T≈£îqïf…Æ¢‘˚ (yê{Ïì
n<äT|ü⁄#˚dü÷Ô, nedüs¡eTTqï|ü⁄Œ&ÉT yê&ÉT‘·÷) mH√ï <äT'U≤qT Çã“+~ø£s¡
|ü]dæ∆‘·TqT n~Û>∑$T+#·e#·TÃ. eTq X¯øÏÔì yÓ÷dü+ #˚dæ eè<∏ë #˚ùd$
eTq e÷≥ eT]j·TT eTq q&Ée&çø£, ìÁ>∑Vü‰ìï nyê≥T #˚düTø√e≥+
<ë«sê eTq X¯øÏÔì n<äT|ü⁄#˚dæ eè<∏ëb˛˙≈£î+&Ü #˚düTø√e#·TÃ.
eTq e´øÏÔ‘·«+˝À Ç+ø=ø£ eTTK´yÓTÆq ø£åD+ ˝À|æ+#·&É+ e¢
eTq uÛ≤wüqT, Á|ües¡Ôqq÷ ìÁ>∑Væ≤+#·Tø√˝ÒeTT. n<˚ ªªdüVü≤qeTTμμ eTq≈£î
q#·Ãì $wüj·÷ìï eTqeTT ndü‡T düVæ≤+#·˝ÒeTT. <ëìì z|æø£>±
düVü≤q+‘√ |üØøÏå+#·ø£, yÓ+≥H˚ Ä $wüj·T+ jÓTTø£ÿ eT÷ ø±s¡D+ MT<ä
eTq e÷≥‘√ >±ì, #˚‘·‘√>±ì ne÷+‘·+ $s¡T#·T≈£î|ü&É‘êeTT. Ä
q#·Ãì $wüj·T+ ˇø£ dü+uÛ≤wüD ø±e#·TÃ. ˝Ò<ë ˇø£ düìïy˚X¯+ ø±e#·TÃ.
dü‘·´eTH˚~ eTq ÇcÕºsTTcÕº‘√ dü+ã+<Ûä+ ˝Òì~. ˇø£ y˚fi¯ eTq≈£î
q#·Ãì $wüj·T+˝À ì»+>± ‘·|ü⁄Œ ñHêï eTq ‘=+<äs¡bÕ≥T #·s¡´ e¢
eTq X¯øÏÔì <äT]«ìjÓ÷>∑+ #˚düTø=+{≤eTT. Ç‘·s¡T≈£î Çã“+~ ø£*–kÕÔeTT.
ne‘· e´øÏÔ #Óù|Œ~ z|æø£>± $ì, <ëìì ns¡∆+ #˚ÓdüTø=ì, n+<äT˝À

28. 26
ñqï ìC≤ìC≤*ï Á>∑Væ≤+#·>∑ X¯øÏÔ eTq˝À #ê˝≤ eT+~øÏ ñ+&É<äT. Ç~
eTq≈£î düVü≤q+ e¢ e÷Á‘·y˚T edüTÔ+~. ne‘· e´øÏÔ #Óù|Œ $wüj·T+˝À
ì»+ ˝Òø£b˛sTTHê, Ä $wüj·T+ Ä e´øÏÔøÏ HÓeTà~>± #Ó|æŒ ˇ|æŒ+#·e#·TÃ.
á |üì eTqeTT düVü≤q+ ñ+fÒH˚ #˚j·T>∑eTT. düVü≤qeTT‘√ dü]‘·÷π>
e´øÏÔ‘·«|ü⁄ ø£åD+ #ê˝≤ ns¡T&ÉT. dü+düÿè‘· nø£åsê˝À ªªkÕμμ nH˚ nø£ås¡+
eT÷&ÉT kÕs¡T¢ edüTÔ+<äì, |üø£≥+˝À e÷Á‘·+ ∫qï ‘˚&Ü ñ+<äì, u…+>±*
uÛ≤wü˝À ªªkÕμμ n+fÒ düVü≤q+ nì l sêeTø£èwüßíT |ü<˚|ü<˚ #Óù|Œyês¡T.
l sêeTø£èwüßíT Ç˝≤ nH˚yês¡T. ªªdüVü≤q+‘√ ñqïyês¡T ∫s¡ø±+
ñ+{≤s¡T, ˝Òìyês¡T ø£qTeTs¡T>ö‘ês¡T. n+<äTø£ì düVü≤q+>±
ñ+&É≥+ H˚s¡TÃø√+&çμμ nì Ç<˚ e÷≥ì eTqeTT eT‘· düVü≤HêìøÏ
nq«sTT+#·Tø√e#·TÃ. á s√Eø° n‘·´+‘· ÁbÕD qwüº+ »]π>~ |üs¡ eT‘·
düVü≤q+ ˝Òø£b˛e≥+ e˝Ò¢ !
ø=+‘·eT+~ ù|s¡Tbı+~q e´≈£îÔ jÓTTø£ÿ ¬>Tb˛≥eTTqT
kÕ+πø‹ø£ |ü<ä∆‹˝À n<Ûä´j·Tq+ #Ój·÷´ì ˇø£ bÕXÊÑ·´ e÷qdæø£ yÓ’<ÛäT´&ÉT
|üPqT≈£îHêï&ÉT. n<Ûä´j·Tq+ #Ój·T´<ä∫q e´≈£îÔ˝À HÓb˛*j·THé ˇø£s¡T.
HÓb˛*j·THé nj·Tq J$‘·|ü⁄ ∫e] <äX¯˝À U…’~>± ìs¡“¤+<Ûä J$‘·+ >∑&çbÕs¡T.
$»j·÷ìï #˚≈£Lπsà #ê˝≤ ø£åD≤T n‘·ìøÏ ñHêïsTT. ˇø£{Ï ‘·|üŒ ` n<˚
ªªdüVü≤q+μμ yÓ’<ÛäT´&ÉT y˚dæq |ü{Ϻø£˝À düVü≤q+ ÁøÏ+<ä HÓb˛*j·THé≈£î ªª+μμ
e÷s¡TÿT e#êÃsTT. eTVü‰uÛ≤s¡‘·+˝À Ç˝≤ #Ó|üŒã&çq~.
ªªn|ü$õ‘·´ j·T nbÕ‘·àqe÷‘·´Hé $õô|ò÷wü‘ê
n|ü$TÁ‘·Hé yêõ‘êe÷‘·´' k˛ eX¯' |ü]y√sTT‘êμμ
ªª@ sêC…’‘˚ Ä‘·àìÁ>∑Vü≤+ <ë«sê ‘·q eTqdüT‡ì, Ä˝À#·qq÷
‘·<ë«sê ‘·qqT ‘êqT kÕ«BÛq |üs¡T#·Tø√≈£î+&Ü, ‘·q eT+Á‘·TqT
n<äT|ü⁄#˚j·T≈£î+&Ü, X¯Á‘·Te⁄qT »sTT+#êqT≈£î+{≤&√, n‘·&ÉT eT]+‘·
ãV”≤q|ü&ç ∫es¡≈£î X¯Á‘·Te⁄ #˚‹øÏ ∫≈£îÿ‘ê&ÉTμμ.

29. 27
düŒwüºyÓTÆqÄ˝À#·q,<äè&ÛÉdü+ø£Œ+,|ü≥Tº<ä,zs¡TŒ
eTq ej·TdüT‡ ô|]π> ø=B›, nH˚ø£ nqTuÛÑyêqT >∑&çkÕÔeTT. ø=+‘·
eT+~ ∫qï‘·qeTT qT+&˚ eT+∫ uÛÑ$wü´‘·TÔ >∑T]+∫ ø£T ø£+{≤s¡T.
eT]ø=+<äs¡T ∫qï‘·q+ qT+&ç nH˚ø£ ø£wüºqcÕºqT m<äTs=ÿì eT+∫
uÛÑ$wü´‘·TÔ n+fÒ düTKeTT e÷Á‘·y˚T nqT≈£î+{≤s¡T. Á|ü‹ eTìw”æ ¬s+&ÉT
dæú‘·T˝À ñ+{≤&ÉT. ˇø£{Ï uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Ç∫Ãq~ ` |ü⁄≥Tºø£‘√ eTq‘√
e#˚Ã |ü]dæú‘·TT, ¬s+&Ée~ ø=ìï $TeqT nes¡T#·Tø=ì eTqeTT
mqTï≈£îqï e÷s¡Z+˝À yê{Ïì nuÛÑ´dædü÷Ô eTT+<äT≈£î kÕ>∑&É+. yÓTT<ä{Ï~
eTq #˚‘·T˝À˝Òì~, ø±ì ¬s+&Ée~ |üP]Ô>± eTq ÄBÛqeTT˝Àì~.
eTqeTT @ |ü]dæú‘·T˝À |ü⁄{ϺHê eTq*ï eT+∫ e÷s¡Z+˝À q&ç|æ+∫
eT+∫ $TeqT H˚]Œ, eTq≈£î m<äT¬s’j˚T´ Á|ü‹≈£L yê‘êes¡D≤ìï
n~Û>∑$T+#·>∑ $<ä´qT eTqeTT nH˚«wæ+∫ Ä $<ä´qT nuÛÑ´dæ+#ê*.
n{Ϻ $<ä´qT b+#·Tø√yê+fÒ eTqeTT eTq J$‘·eTT >∑T]+∫
Ä˝À∫+#ê* nì ns¡úeTÚ‘·T+~ ø£<ë! b+<äTø£+fÒ ˙{Ï Á|üyêVü≤+˝À
ø=≥Tº≈£îb˛j˚T >∑&ç¶b˛#· ø±<äT J$‘·+. J$‘·>∑eTHêìøÏ ˇø£ ìπs›•‘· <ë]
#·÷|æ+#ê*, Ä <ë] dü]>±Z ˝Òø£b˛‘˚ <ëìì dü]#˚düTø√yê*. n˝≤
dü]#˚düTø√e≥+˝ÀH˚ eTq ¬>Tb˛≥eTTT ìπs›•‘·eTÚ‘êsTT. n+<äTø£ì
J$‘·+ |ü≥¢ eTq≈£î ˇø£ düŒwüºyÓTÆq Ä˝À#·q ñ+&Ü*.
J$‘· ìsêàDeTT nH˚~ ˇø£ eTTK´yÓTÆq |üì. eTqeT+<äs¡eT÷
<ëìø√düy˚T |ü⁄{≤ºeTT. Ä |üì dü|òü©ø£è‘·eTyê«+fÒ eTqeTT eTq J$‘·+
|ü≥¢ düŒwüºyÓTÆq Ä˝À#·q ø£*– ñ+&Ü*. düŒwüº‘· n+fÒ @ <ë|ü]ø±ìø°,
nb˛Vü≤≈£î, nqTe÷HêìøÏ ‘êe⁄˝Òì~. dü«#·Ã¤yÓTÆq ˙s¡T ñqï düs¡düT‡˝À
nT ˝Òqï|ü⁄&ÉT <ëì n&ÉT>∑Tq @$Tñ+<√ düŒwüº+>± ø£ì|ædüTÔ+~. nT
ñqï|ü⁄Œ&ÉT @MT ø£ì|æ+#·<äT. nfÒ¢ düŒwüºyÓTÆq Ä˝À#·q‘√ ñ+fÒ eTq
eTT+<äTqï<˚ ø±ø£ uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À @$T »s¡T>∑T‘·T+<√ ≈£L&Ü K∫Ñ·+>±
n+#·Hê y˚j·T>∑eTT. düŒwüºyÓTÆq Ä˝À#·q‘√ eTqeTT @ |üì yÓTT<äT
ô|{ϺHê ¬>Tbı+<äT‘êeTT. düŒwüºyÓTÆq Ä˝À#·q‘√ eTqeTT eTq J$‘êìï

30. 28
ˇø£ Ä<äsêÙìøÏ nqT>∑TD+>± (Role Model) ì]à+#·T≈£î+{≤eTì
Á|ü‹qã÷Hê*.
Ç|ü⁄Œ&ÉT eTqeTT @ |üì #˚j·T{≤ì¬ø’Hê, eTq J$‘êìï
ì]à+#·Tø√e{≤ì¬ø’Hê ˇø£ <äè&ÛÉ dü+ø£Œ+ (Determination) ø£*– ñ+&Ü*.
á dü+ø£˝≤ŒìøÏ nqT>∑TD+>±H˚ eTqeTT |üì #˚j·÷*. @ ø±s¡DeTT
#˚‘·HÓ’Hê á dü+ø£Œ+ <äè&ÛÉ+>± ˝Òø£b˛‘˚ eTqeTT kÕ~Û+#êqTø=qï~
kÕ~Û+#·˝ÒeTT. n+<äTø£H˚ eTqeTT @~ kÕ~Û+#êHêï >∑{Ϻ dü+ø£Œ+
ø£*– ñ+&Ü*. n<˚ eTq≈£î $»j·÷ìïdüTÔ+~.
yÓTT<ä{ Á|ü‹ $wüj·T+ |ü≥¢ düŒwüºyÓTÆq Ä˝À#·q‘√ ñ+&ç, eTqeTT
kÕ~Û+#·edæq |üìì dü+ø£*Œ+#·Tø√yê*. n˝≤ dü+ø£*Œ+#·T≈£îqï |üìì
kÕ~Û+#·{≤ìøÏ eTqeTT ìs¡+‘·s¡eT÷ ø£èwæ (ÁX¯$T+#·≥+) #˚dü÷ÔH˚
ñ+&Ü*. k˛eT]‘·HêìøÏ Ç~ |üP]Ô>± e´‹πsø£eTT e÷Á‘·y˚T. k˛eT]‘·q+
n+fÒ ÁX¯$T+#·{≤ìøÏ ˇ|ü⁄Œø√ø£b˛e≥y˚T! eTqeTT #˚ùd |üqT˙ï
ñ‘ê‡Vü≤+‘√ ì+&ç ñ+&Ü*. ñ‘ê‡Vü≤eTT ˝Ò≈£î+&Ü @ >=|üŒ |ü˙
kÕ~Û+#·˝ÒeTT. ñ‘ê‡Vü≤eTT ñ+fÒH˚ eTqeTT #˚|ü≥º<ä∫q |üì b+‘·
ø=‘·Ô<Ó’Hê, <ëìì kÕ~Û+#·>∑eTT. uÛÑs¡ÔèVü≤] Ç˝≤ nHêïs¡T.
ªªÄdü´Væ≤ eTqTcÕ´D+ X¯Øs¡k˛∆ eTVü‰Hé ]|ü⁄'
HêdüTÔ >∑eTdüyÓ÷ eqT›' ø£è‘ê«j·T+ Hêed”<ä‹'μμ
k˛eT]‘·q+ eTq˝ÀH˚ ìedæ+#˚ X¯Á‘·TyÓ’‘˚, ñ‘ê‡Vü≤eTT ˝≤+{Ï
$TÁ‘·T&ÉT y˚s=ø£&ÉT ˝Ò&ÉT. ñ‘ê‡Vü≤eTT ñ+fÒ eTqeTT @ |üì #˚j·T{≤ì¬ø’Hê
dæ<ä∆+>± ñ+{≤eTT. @ Á|üj·T‘·ïeTT˝Àq÷ eTqeTT $|òü+ ø±eTT.
ñ‘ê‡Vü≤eTT‘√ eTqeTT ˇø£ ø£å´+ kÕ~Û+#·{≤ìøÏ nedüs¡yÓTÆq
Á|üj·T‘·ïeTT yÓTT<äTô|≥º>∑eTT, ø±ì eTqeTT <Ûäè&ÛÉyÓTÆq |ü≥Tº<ä‘√
(Perseverance) ñ+fÒH˚ ñ‘ê‡Vü‰ìï M&É≈£î+&Ü Ä øå±´ìï kÕ~Û+#·>∑eTT.
#ê˝≤ kÕs¡T¢ eTqeTT @<√ kÕ~Û<ë›eTì mH√ï Á|üj·T‘êïT yÓTT<äT
ô|&É‘êeTT, ø±ì ∫e]es¡≈£L |ü≥Tº<ä ˝Òø£ yê{Ïì eT<Ûä´˝ÀH˚ e~*
ô|&É‘êeTT. |òü*‘·eTT X¯Sq´+. eTq øå±´ìï eTqeTT Çwüº|ü&ç, Áù|$T+∫

31. 29
q|ü⁄Œ&˚ eTqeTT Ä ø£å´kÕ<Ûäq |ü≥¢ |ü≥Tº<ä>± Á|üj·T‹ïkÕÔeTT. á
$wüj·÷ìï eTqeTT >∑eTì+#·ø£ @<√ |üì˝À eTTì–b˛sTT ∫es¡≈£î
$|òüeTÚ‘êeTT, m+<äTø£+fÒ Ä |üì |ü≥¢ |ü≥Tº<ä eVæ≤+#·eTT. eTqeTT
#˚ùd |üì jÓTTø£ÿ |òü*‘·eTT }Væ≤+#·>∑*– <ëì e¢ eTqeTT ˝≤uÛÑ|ü&É‘êeTT
nì ‘Ó*dæq|ü⁄Œ&˚ Ä |üì |ü≥¢ eTqeTT |ü≥Tº<ä>± ñ+{≤eTT. kÕ<Ûës¡D+>±
eTqeTT @ |üì #˚j·T{≤ìøÏ düTeTTK+>± ñ+&ÉeTT. b+<äTø£+fÒ Á|ü‹
|ü˙ eTq≈£î @<√ $<ÛäyÓTÆq nkÂø£s¡´eTT eT]j·TT u≤<Ûä ø£*–kÕÔsTT. ø±ì
düŒwüºyÓTÆq Ä˝À#·q‘√ eTqeTT #˚ùd |üì e¢ eTqeTT ˝≤uÛÑ|ü&ç eT+∫
|òü*‘êìï bı+<äT‘êeTì ‘ÓTdüT≈£î+fÒ, eTqeTT #˚ùd |üì |ü≥¢ ÇwüºeTT
ô|+#·Tø=ì, n~ #˚j·T{≤ìøÏ |ü≥Tº<ä>±, ñ‘ê‡Vü≤+>± ñ+{≤eTT. BìH˚
|ü≥Tº<ä n+{≤s¡T.
á ÁøÏ+~ $<Ûä+>± H˚qT ns¡∆+ #˚düTø=qïf…Æ¢‘˚ Hê z|æø£ mqï{Ïø°
q•+#·<äT. H˚qT Hê J$‘êìï, e´øÏÔ‘ê«ìï ì]à+#·Tø√e≥+ ø√dü+ |üì
#˚düTÔHêïqT. H˚qT s√p yê´j·÷eTeTT, <Ûë´qeTT #˚kÕÔqT. Ç‘·s¡T u≤>∑T
ø√dü+ ÁbÕ]∆kÕÔqT, kÕ«$T $y˚ø±q+<äTì eT]j·TT eTVü‰eT+&É* kÕVæ≤‘ê´ìï
#·<äTe⁄‘êqT. Hê rsêàHêìï ìÁ<ä˝Òdü÷Ô, ìÁ~+#˚ eTT+<äT >∑Ts¡TÔ≈£î
‘Ó#·TÃ≈£î+{≤qT. Ä‘·à$eTs¡Ù ‘·s¡#·÷ #˚düT≈£î+{≤qT. Çeìï+{Ï˝À H˚qT
ìã“s¡+>± ñHêïqT. Hê Ä˝À#·q˝À, e÷≥˝À eT]j·TT #˚‘·˝À
m¢|ü⁄Œ&É÷ nÁ|üeT‘·Ô+>± ñ+{≤qT. $#·ø£åD≤ ãT~∆‘√ m¢|ü⁄Œ&É÷ Hê
e´øÏÔ‘ê«ìï $ø£dæ+|ü#˚ùd ø±sê´˝ÀH˚ H˚qT bÕ˝§Z+{≤qT. Hê eTqdüT‡
MT<ä #Ó&ÉT Á|üuÛ≤eeTT #·÷ù| @ ø±s¡´+˝Àq÷ H˚qT bÕ˝§ZqqT. m+<äTø£+fÒ
á $#·ø£åDÒ Hê J$‘êìï |òüÁ|ü<ä+ #˚düTÔ+~. ô|’ $<Ûä+>± >∑qø£ H˚qT
ÁX¯$T+#·qf…Æ¢‘˚ ‘·s¡Tyê‘· H˚qT u≤<Ûä|ü&Éedæ edüTÔ+<äì Hê≈£î ‘ÓTdüT.
ô|’ #Ó|æŒq nìï ø£åD≤‘√bÕ≥T Ç+ø√ eTTK´yÓTÆq ø£åD+ ≈£L&Ü
ñ+&Ü*. n<˚ zs¡TŒ ˝Òø£ düVü≤q+ (Patience) eTqeTT #˚ùd |üìøÏ |òü*‘êT
yÓ+≥H˚ e#ÓÃj·÷´ì n‹>± ‘=+<äs¡ |ü&É≈£L&É<äT. >=|üŒ |üì kÕ~Û+#êqT
≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT ø=ìï ø£wüºqcÕºqT eTqeTT zs¡TÃø√yê*. |òü*‘·eTT sê˝Ò<äì
ìs¡T‘ê‡Vü≤|ü&É≈£L&É<äT. ø£wüºqcÕºqT m<äTs=ÿ+≥÷ z|æø£>± ñ+&Ü*. eTq

32. 30
|ü≥Tº<ä≈£î zs¡TŒ ‘√&Éyê«*. |òü*‘·eTT sêø£b˛sTTHê, ø£wüºqcÕºT m<äT¬s’Hê,
eTq eTqdüT‡qT ìø£&É>± ñ+#·T‘·÷ ÁX¯$T+#·≥y˚T zs¡TŒ n+fÒ ô|’q
#Ó|æŒq nìï ø£åD≤qT eTqeTT nes¡#·T≈£î+fÒ eTq ø£T kÕø±s¡eTÚ
‘êsTT. eT+∫ ø£T ø£Hê* n$ HÓs¡y˚πs<ëø± ÁX¯$T+#ê*.
Je‘· ø£å´+, ìkÕ«s¡ú+, ‘·è|æÔ
düe÷»+˝Àì eT+∫, #Ó&ÉT, Á≈£Ls¡‘·«eTT eTq e´øÏÔ>∑‘· eT]j·TT
≈£î≥T+ã+˝Àì Äq+<äeTT düe÷»+˝Àì nqT≈£L yê‘êes¡DeT÷ Çe˙ï
Ä düe÷»eTT˝Àì e´≈£îÔ e´øÏÔ‘·«eTT MT<˚ Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+~. Hê
e´øÏÔ‘·«+ dü]>±Z s¡÷bı+<äø£b˛‘˚ Hê J$‘·+˝À, ≈£î≥T+ãeTT˝À XÊ+‹
ñ+&É<äT. e÷qe dü+ã+<Ûë˝À ‘·s¡#·÷ ø£Vü‰T @s¡Œ&É‘êsTT. n˝≤π>
ˇø£ düe÷»+˝À m≈£îÿe eT+~ e´øÏÔ‘·«+ >∑ e´≈£îÔT s¡÷bı+<äø£b˛‘˚
Ä düe÷»+ yÓTT‘·Ô+ mH√ï $<ÛëT>± Çã“+~ |ü&Ü*‡ edüTÔ+~. (Ç|ü⁄Œ&ÉT
eTqeTT #·÷düTÔqï nsê#·ø£+, n$˙‹, ‘·–Zq $TeT n˙ï BìøÏ
ñ<ëVü≤s¡D)
á s√E eTq+ #·÷düTÔqï á n$˙‹, Äsê#·ø£+, Væ≤+dü, #Ó&ÉT
Á|ües¡Ôq, nD>∑Á‘=ø£ÿ&É+, nkÕ+|òæTø£ ø±s¡´ø£˝≤bÕT yê≥ìï{Ïø° ø±s¡D+
düe÷»+˝Àì #ê eT+~ e´≈£îÔ jÓTTø£ÿ e´øÏÔ‘·« ìsêàD ˝À|üy˚T. ˇø£
e´øÏÔ @$T Ä˝À∫+∫Hê, @ |üì #˚dæHê n~ n‘·ì e´øÏÔ‘·«eTT MT<ä
Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+~. e´øÏÔ‘·«eTT ñqï eTìwæ #Ó&ÉT>± Ä˝À∫+#·&É+,
#Ó&ɶ |üì #˚j·T&Ée÷ nkÕ<Ûä´eTT. e´øÏÔ‘·«eTT dü]>±Z ìsêàDeTT ø±ø£b˛‘˚
Ä e´øÏÔ ‘êqT bı+<˚ dü«Œ ˝≤uÛ≤ ø√dü+ @ |üHÓ’Hê #˚kÕÔ&ÉT. eTq+
‘·|ü⁄Œ nì #Óù|Œ<ä+‘ê düe÷»+˝ÀøÏ Ç˝≤H˚ edüTÔ+~. yês¡T kÕ«s¡∆|üs¡TT,
yê] >∑T]+#˚ Ä˝À∫kÕÔs¡T ‘·|üŒ, m<äT{Ï yê]øÏ Vü‰ì #˚j·T&ÜìøÏ>±ì,
yÓ÷dü+ #˚j·T&ÜìøÏ>±ì yÓqTø±&És¡T. b+<äTø£+fÒ yê]øÏ Á|ü|ü+#·+, J$‘·+,
eTìwæ jÓTTø£ÿ Wqï‘·´eTT, ndü˝…’q Äq+<äeTT ‘Ó*j·T<äT. yê]øÏ

33. 31
‘Ó*dæ+<ä+‘ê ‘·eT >∑÷]Ã Ä˝À∫+#·&É+, ‘·eT Äq+<ëìï e÷Á‘·y˚T
#·÷düTø√e&É+ (Äq+<äeT+fÒ yê]øÏ ns¡∆yÓTÆq Ø‹˝À e÷Á‘·y˚T) ì»yÓTÆq
Äq+<ä+, e÷qe J$‘·+ jÓTTø£ÿ $Te, á e÷qe J$‘·+ m˝≤
kÕs¡úø£‘· bı+<äT‘·T+~. nH˚ $wüj·÷ >∑÷]Ã Ä˝À∫+#·&É+ yês¡T
H˚s¡TÃø√˝Òs¡T.
eT] <ëì jÓTTø£ÿ |òü*‘·+? yê] J$‘êìï e´s¡ú+ #˚düTø√e&É+
Ç‘·s¡TqT u≤~Û+#·&É+, düe÷C≤ìï HêX¯q+ #˚j·T&É+. nsTTHê b+<äT≈£î
Ç<ä+‘ê »s¡T>∑T‘·T+~? Ç<˚ ªªe÷j·Tμμ n+fÒ. eTqeTT ˇø£ ø£å´eTT‘√
rÁe+>± ÁX¯$T+∫ á e÷j·TqT n~Û>∑$T+∫ ˇø£ eT+∫ e´øÏÔ‘ê«ìï
ì]à+#·Tø√ø£b˛‘˚ eTqy˚T u≤<Ûä|ü&Ü*‡ edüTÔ+~. eTq J$‘·+ e´s¡∆eT÷,
ns¡∆s¡Væ≤‘·eT÷ ne⁄‘·T+~. n˝≤π> Á|ü|ü+#·eTT˝À ≈£L&Ü J$‘· $TeT
ø√˝ÀŒsTT düe÷»+˝À #Ó&ÉT ô|s¡T>∑T‘·T+~.
n+<äTø£ì eTq≈£î eT+∫ »s¡>±Hêï, düe÷»eTT u≤>∑T|ü&ÜHêï,
eTqeTT eTq X¯øÏÔq+‘ê πø+ÁBø£]+∫ eT+∫ e´øÏÔ‘·«eTT ì]à+#·Tø√e&É+
eTq ‘·ø£åD ø£s¡Ôe´eTT. e´øÏÔ‘·«eTT eTq J$‘êìøÏ #·Tø±ÿì ˝≤+{Ï~. ˇø£
|ü&Ée≈£î eT+∫ #·Tø±ÿì ˝Ò≈£î+&Ü ˇø£ eTVü‰düeTTÁ<ëìï <ë{≤qT≈£î+fÒ
n~ mø£ÿ&√ ˇø£ <ä>∑Zs¡ $]– eTTì–b˛‘·T+~. n˝≤π> eTq≈£î eT+∫
e´øÏÔ‘·«eTT ˝Òø£b˛‘˚ á J$‘·eTH˚ eTVü‰düeTTÁ<ëìï <ë≥˝ÒeTT. J$‘·eTH˚
á eTVü‰düeTTÁ<ëìï <ë{≤qT≈£î+fÒ ìwüÿfi¯+ø£yÓTÆq, ìsêù|ø£åyÓTÆq
e´øÏÔ‘ê«ìï ì]à#·Tø√yê*. Ç~ eTq J$‘·+˝ÀH˚ ø±<äT. düe÷»+˝À
ù|s¡T≈£îb˛sTTq ø£fi¯+ø±ìï n+‘ê ‘=–düTÔ+~. n|ü⁄Œ&ÉT düe÷»+ ñ
qï‘·eTe⁄‘·T+~. ø±ã{Ϻ Jeq ìsêàD+ e÷Á‘·y˚T düe÷C≤ìï düHêàs¡Z+˝À
ô|≥º>∑>∑&Éy˚T ø±≈£î+&Ü düe÷C≤ìøÏ |ü⁄qs¡®qà Çe«>∑<äT.
eTq˝Àì ~e´‘ê«ìï e´ø°Ôø£]+#·&Éy˚T eTq J$‘· ø£å´eTT. eTq
X¯øÏÔì Ç‘·s¡T ñqï‹øÏ ñ|üjÓ÷–+∫, Ç‘·s¡T >∑T]+∫ J$+∫q J$‘·y˚T
|òüÁ|ü<äeTT. Ç‘·s¡T˝Àì ~e´‘ê«ìï >∑T]Ô+#·&Éy˚T eTq+ Ç‘·s¡T≈£î

34. 32
Ç#˚à ndü˝…’q >ös¡eeTT. á $wüj·÷ìï >∑T]Ô+#·>∑*–‘˚ kÕ{Ï eTìwæì
∫qï #·÷|ü⁄ #·÷&É˝Ò|ü⁄. Ç‘·s¡Tì yÓ÷dü+ #Ój·÷´* ˝Ò<ë nedüs¡eTT
rs¡TÃø√yê* nqï Ä˝À#·q ≈£L&Ü sê<äT. Ç~ >∑T]Ô+#·>∑*–q yê&ÉT
kÕ«s¡∆|üs¡T&ÉT ø±˝Ò&ÉT. ìkÕ«s¡∆‘·˝Òì<˚ @ eT+∫ |ü˙ #˚j·T˝ÒeTT.
me]ì yês¡T |ü{Ϻ+#·T≈£î+fÒ n+‘ê eT+∫ »s¡T>∑T‘·T+~ nqï
yê<äq ñ+~. Ç~ ‘·|ü⁄Œ. n+<ä] kÕeTs¡∆´eTT ˇπø˝≤ ñ+&É<äT. me]øÏ
yês¡T yê] |üqTqT |üP]Ô>± #˚düTø√˝Òs¡T. n+<äTø£H˚ ãe+‘·TT
ãV”≤qTqT <√#·T≈£îì ˝≤uÛÑ|ü&ÉT‘·THêïs¡T. Ç<˚ <√|æ&û n+fÒ <ëì Áy˚fi¯ó
fl kÕ«s¡∆+˝ÀH˚ ñHêïsTT. eTìwæ ìkÕ«s¡∆|üs¡T&ÉT nsTT‘˚ ‘·|üŒ. <√|”&ç á
düe÷»+˝À qT+∫ ìkÕ«s¡∆|üs¡TeTyê«H˚ ãyÓTÆq Äø±+ø£å‘√bÕ≥T
ø√]ø£qT M˝…’q+‘· ‘·–Z+#·Tø√e&ÉeTT <ë«sê eTq˝Àì kÕ«sêúìï eTqeTT
n~Û>∑$T+#·>∑eTT. ø√]ø£ nH˚~ b≥Te+{Ï~ n+fÒ, eTqeTT <ëìì
rπsà ø=B› n~ ô|s¡T>∑T‘·T+~. ∫es¡≈£î Ä ø√]ø£qT rs¡TÃø√e&É+ ø√dü+
eTqeTT eT+∫, #Ó&ÉT $#·ø£åD eT]∫b˛sTT, eTq $TeqT e~˝Òdæ Ä
ø√]ø£ yÓ+ã&ç |üs¡T>∑T ô|&É‘êeTT. n$˙‹ jÓTTø£ÿ ;»eTT kÕ«s¡∆eTT
eT]j·TT ø√]ø£˝ÀH˚ ñ+~.
@ e´øÏÔ‘·«yÓTÆ‘˚ eTq J$‘êìï |òüÁ|ü<äeTT #˚j·T>∑<√, Ä
e´øÏÔ‘ê«ìøÏ ‘·è|æÔ, ìkÕ«s¡∆eTT nH˚ $TeT n‘·´+‘· eTTK´eTT.

35. 33
˙≈£î˝§+>∑Tn<äT“¤‘·eTT
H˚qT oe+‘·T&É>∑T e÷qe⁄&ÉqT ø±uÀe⁄#·THêïqT. m+<äTe¢
qq>±, Á|ü|ü+#·eTTq≈£î n‘·´+‘· ñ|üjÓ÷>∑yÓTÆq ùde #˚j·TT≥≈£î oeTT
Hê≈£î X¯øÏÔì ø£T>∑CÒj·TTqT. uÛ≤s¡‘·<˚X¯eTTqT XÀuÛ≤j·Te÷qyÓTÆq <ëì>±
#˚j·TT≥¬ø’ ˇø£ ñ‘·ÔeT dü+|òüT ìsêàDeTT˝À kÕj·T|ü&ÉT≥≈£î, oeTT
Hê≈£î düeTs¡∆‘·qT ø£T>∑CÒj·TTqT. n‘·T´‘·ÔeT ÁX‚j·TeTTqT oeTT ˇø£ÿ{Ï
e÷Á‘·y˚T Hê≈£î ø£T>∑CÒj·T>∑<äT. ø±s¡DeTT, oeTT jÓTTø£ÿ ãeTT
˝Òì#√ e÷qe⁄&ÉT uÛÖ‹ø£ Á|ü|ü+#·eTT˝À >±ì, n+‘·s¡+–ø£ J$‘·eTT˝À
>±ì, <˚ìì kÕ~Û+#·˝Ò&ÉT. n+<äTeq H˚qT oe+‘·T&Ó’q e÷qe⁄&ÉqT
ø±>√s¡T#·THêïqT.
ªªHê~>± H˚qT b+#·Tø=ìq, á ìX¯Ã‘·yÓTÆq Á|üjÓ÷»qeTTqT
kÕ~Û+#·T≥≈£î Hê≈£î kÕeTs¡∆´eTT ø£<äì Hê≈£îμμ ‘Ó*j·TTqT. H˚qT
oe+‘·T&Ó’q e÷qe⁄&ÉqT ø±>∑qì Hê≈£î ‘Ó*j·TTqT. ø±e⁄q H˚qT Ä
$<ÛäeTT>± #˚j·TT≥˝À, <˚ìì >±ì CÀø£´eTT ø£T>∑CÒdüTø=qìe«qT. Ä
Á|üjÓ÷»qeTTqT kÕ~Û+#·T≥˝À |ü≥Tº$&Éì, <ÛÓ’s¡´eTT‘√ m<äT]+#·T
ì]«sêeT ø£èwæì K∫Ñ·eTT>± #˚j·TT<äTqT.
ªªá ø£å´eTTqT ì»yÓTÆq <ëìì>± #˚j·TT≥˝À, H˚H˚ $<ÛäeTT>±
eTT+<äTq≈£î kÕ>∑T#·THêïH√, ìs¡ísTT+#·Tø=qT≥¬ø’, Á|ü‹ ì‘·´eTTqT, sêÁ‹
ìÁ~+#·T≥≈£î dü]>± eTT+<äTqT, ñ<äj·TeTT y˚T˝§ÿìq ‘·ø£åDeTTqT á
Ç#·Ã¤ô|’ ◊<äT ì$TwüeTTT Hê eTqdüT‡qT @ø±Á>∑eTT #˚j·TT<äTqTμμ.
ªªHêj·T+<äT Hê≈£î qeTàø£eTTqï~. Hê j·T+<äT nq+‘·yÓTÆq
X¯øÏÔj·TTqï<äì Hê≈£î $XÊ«düeTTqï~. n+<äTeq H˚qT »sTT+∫ rs¡T<äTqT.
$y˚ø±q+<äkÕ«$T s¡#·q˝À á Ä‘·à $XÊ«düeTTqT >∑÷]Ãq, Ä‘·à
ìÁ>∑Vü≤eTTqT >∑÷]Ãq, düŒwüºyÓTÆq Ä˝À#·qqT >∑÷]Ãq, <Ûäè&ÛÉ ìX¯Ãj·TeTTqT
>∑÷]Ãq, • ìsêàD $<ÛëqeTTqT >∑÷]Ãq, ;»eTTT Hê≈£î ø£ìŒ+#·T
#·Tqï$. n+<äTeq, H˚Hê s¡#·qqT |üsƒ¡yÓTTqs¡TÔqT. á ø£åDeTT

36. 34
ìï+{ÏøÏì eT÷]Ô>±, ‘˚CÀe+‘·yÓTÆq s¡÷|üeTT˝À $y˚ø±q+<äkÕ«$T
ì∫j·TTHêï&ÉT. Äj·Tq eT÷]Ô, Hê n+‘·sê+‘·s¡eTT˝À düTdæús¡eTT>±
ì*∫ j·TT+&ÉT≥≈£î Á|ü‹ì‘·´eTTqT Ä eT÷]Ôô|’ Hê eTqdüT‡qT @ø±Á>∑eTT
#˚j·TT<äTqT. <ëì eq Hê Jeq kÕ|òü´‘·qT ø£*–+#·T ø£å´eTT yÓ’|ü⁄q≈£î
n~ qHÓï¢|ü⁄Œ&ÉTqT q&ç|æ+#·TqT. H˚qT bı+~q Hê J$‘· kÕ|òü´‘·qT
e÷qe C≤‹ Væ≤‘·eTTq¬ø’ $ìjÓ÷–+‘·TqTμμ.
ªªHê J$‘· >∑eT´eTTqT kÕø屑·ÿ]+#·T ø=qT≥≈£î Hê j·T+<äTqï
nq+‘· X¯øÏÔ Hê≈£î kÕj·TuÛÑ÷‘·eT>∑TqT >±ø£ !μμ
Bìì yÓTT‘·ÔeTT ˇø£ ø±–‘·eTTô|’ Áyêj·TTeTT. dü+‘·ø£eTT #˚dæ
‘˚B y˚j·TTeTT. Á|ü‹ ì‘·´eTTqT nH˚ø£kÕs¡T¢ <Ûë´q |üPs¡«ø£eTT>± Bìì
eTqqeTT #˚j·TTeTT. ˙ yê>±›qeTT Á|üø±s¡eTT ìC≤sTTr‘√ Ä#·]+|ü⁄eTT.
Äs¡T e÷düeTT˝À ˙e⁄ ˙ oeTTqT m˝≤ n_Ûeè~∆ #˚düTø=+{Ïy√
>∑eTì+#·TeTT. ˙ Ä‘·à$XÊ«düeTT m˝≤ n_Ûeè~∆ #Ó+~q<√ #·÷&ÉTeTT.
ì»eTT>± sTT~ n<äT“¤‘·y˚TMT ø±<äT. Ç~ ‘·|üŒø£ »s¡T>∑T ìj·TeTeTT.
Ç~ b¢|ü⁄Œ&ÉTqT, ìwüÿ|ü≥eTT>± ˙ Ä»„qT bÕ{Ï+#·TqT. dü÷s¡T´&ÉT
‘·÷s¡TŒ~≈£îÿq ñ<äsTT+#·T≥ b+‘· ì»yÓ÷, sTT~j·TTqT n+‘· ì»eTT.
me] q&Ée&çø£qT #·÷∫qqT, n~ n‘·ì dü+kÕÿs¡eTT sêdæ,
n~ n‘·ì nìï n_Ûs¡T#·T düeT÷Vü≤eTT. o ìsêàDeTT˝À,
düTK<äT'KeTTT ¬s+&ÉTqT düe÷q uÛ≤>∑eTTT. oeTT jÓTTø£ÿ s¡÷|ü
ø£Œq˝À, eT+∫ #Ó&ɶ≈£î düe÷q uÛ≤>∑eTTqï~. ø=ìï dü+<äs¡“¤eTT˝À,
düTKeTT ø£+f… <äT'Ky˚T >=|üŒ n<Ûë´|ü≈£î&ÉT. Á|ü|ü+#·eTT˝À,
ñ<䓤$+∫q, >=|üŒ oe+‘·TqT >∑÷]à n<Ûä´j·TqeTT #˚dæq#√, düTKeTT
ø£+f… <äT'Ky˚T dü+|ü<äø£+f… <ë]Á<ä´y˚T m≈£îÿe uÀ~Û+∫q<äì, ø°]Ôø£+f…,
Ä|ü<ä˝Ò yê]˝Àe⁄qï n+‘·íX¯øÏÔì ãVæ≤s¡Z‘·eTT #˚dæq<äì H˚qT <∏Ó’s¡´eTT>±
#Ó|üŒ>∑qT.
` kÕ«$T $y˚ø±q+<ä

37. 35
d”«j·TjÓ÷>∑´‘·qTn+#·Hêy˚j·TTÁ|üD≤[ø£
l...............................................
˙ J$‘· >∑eT´eTTqT #˚s¡T≥≈£î ˙ oeTT e÷Á‘·y˚T ˙≈£î düVü‰j·T
|ü&É>∑<äT. ì•Ã‘·yÓTÆq, $y˚ø£eTT>∑, e÷s¡TŒ #˚düTø=q<ä–q ˙ J$‘·
ø£å´y˚TyÓ÷ ˙≈£î‘Ó*j·TTHê? ‘Ó*j·Tì#√ ˇø£ <ëìì dæús¡|üs¡#·Tø=ì, <ëìì
á ÁøÏ+<ä Áyêdæ j·TT+#·TeTT. á ÁøÏ+~ ñ<äVü≤]+∫q ø£åDeTTT
˙≈£îqï#√, ˙e⁄ ˇø£ oe+‘·T&Ó’q e÷qe⁄&ÉejÓT´<äe⁄.
Hê J$‘·ø£å´eTT ..................................
‘˚~
1. Ä‘·à >ös¡eeTT
2. Ä‘·à $XÊ«düeTT
3. dü‘·´ dü+<Ûä‘·
4. ‘˚≥ ‘Ó¢yÓTÆq Ä˝À#·q
5. <ÛÓ’s¡´eTT
6. <äè&ÛÉ dü+ø£ŒeTT
7. ìC≤sTTr
8. ìcÕÿ|ü≥´eTT
9. ÁX¯<ä∆
10. yÓTT<ä≥H˚ Äs¡+_Û+#·T≥
11. $<ÛëqeTTqT ø£qT>=qT≥˝À
‘Ó*$ ` ‘˚≥T
12. düVü≤qeTT
13. k»q´eTT
14. ø£ìø£s¡eTT
15. qeTàø£eTT
16. Ä‘·à ìÁ>∑Vü≤eTT
17. ‘·qô|’ Ä<Ûës¡|ü&ÉT≥

38. 36
18. z]$T
19. ùdyêX¯øÏÔ
20. ìã“s¡eTT
21. ìkÕ«s¡∆ |üs¡‘·«eTT
22. Áø£eT •ø£åDqT >∑÷]Ãq
$y˚ø£eTT
23. |ü]X¯óÁuÛÑ‘·
24. kÕe÷q´ ˝Àø£C≤„qeTT
˙≈£î ns¡Ω‘· >∑<äì ˙≈£î ‘√∫q Á|ü‹ ø£åDeTTq≈£î m<äTs¡T>±
ˇø£ (es¡Tdü) >∑Ts¡TÔqT ô|≥TºeTT. á ø£åDeTT˝À Á|ü‹ ø£åDeTTqT,
<äè&ÛÉ dü+ø£ŒeTT‘√qT, ‘Ó*$ ‘˚≥‘√ #˚j·TT Á|üj·T‘·ïeTT‘√qT, eè~∆
#˚düTø=qT≥ ˙≈£î nedüs¡eTì »„|æÔj·T+<äT+#·Tø=qTeTT. á ø£åDeTTqT
>∑÷]Ã Ä˝À∫+∫ Ä#·s¡D≈£î |üPqTø=qTeTT. Á|ü‹ dü+<äs¡“¤eTT˝ÀqT ˙
Ä#·s¡D á ø£åDeTT˝À ˇø£{Ï>±ì, nH˚ø£eTT>±ì, eè~∆ #Ó+<äT≥≈£î
ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉTq≥T¢ #·÷&ÉTeTT. ˙ Á|üj·T‘·ïeTTqT m¢|ü⁄Œ&ÉTqT
ø=qkÕ–+#·TeTT ªªd”«j·TjÓ÷>∑´‘·qTμμ n+#·Hê ø£≥Tº|ü≥eTTqT, ~qeTTqø=ø£
kÕ]>±ì, yês¡eTTq ø=ø£kÕ]>±ì, |üø£åeTTq ø=ø£kÕ]>±ì, ˝Òø£ e÷düeTTq
ø=ø£kÕ]>±ì, uÛÑØÔ #˚j·TTeTT. ˙ o ìsêàDeTT˝À b+‘· n<äT“¤‘·eTT>±
n_Ûeè~∆ ø£T>∑T#·Tqï<√ >∑eTì+#·TeTT. ˇø£ q÷‘·Hêq+<äeTTqT,
Ä‘êà_Ûeè~∆¬ø’ ‘·ì$ rs¡ì n_Ûs¡T∫ì >∑eTì+‘·Te⁄. q÷{ÏøÏ 80 e÷s¡TÿT
n+‘·≈£î ô|’q e∫Ãq#√ ªmμ nì, 70 n+‘·≈£î ô|’q e∫Ãq ª_μ nì, ª60μ
n+‘·≈£î ô|’q e∫Ãq#√ ªdæμ nì, 50 n+‘·≈£î ô|’q e∫Ãq#√ ª&çμ nì
50,50≈£î ‘·≈£îÿe e∫Ãq#√ ªÇμ nì >∑Ts¡TÔ ô|≥TºeTT. Á|ü‹ ø£åDeTTqT
eè~∆ #˚düTø=qT#·T bıeTTà. Ç+ø£qT e÷s¡Z <äs¡Ùø£‘·«eTT ø±edæq#√,
eTeTTàqT dü+Á|ü~+#·TeTT.
AKHIL BHARAT VIVEKANANDA YUVA MAHAMANDAL
6/1A, Justice Manmatha Mukherjee Row, Kolkata - 700009
email : abvymcityoffice@gmail.com Web : www. abvym.org

39. kÕ«$T $y˚ø±q+<äTì dü+<˚X¯ dü÷Œ¤]Ô‘√ nœ uÛ≤s¡‘·
$y˚ø±q+<ä j·TTe eTVü‰eT+&É* e÷s¡Z<äs¡Ùø£‘·«+‘√
Ä+Á<Ûëj·T÷ìe]Ù{Ï Ç+»˙]+>¥ ø±´+|üdt˝À 6`11`1988q düº&û
dü]ÿ˝Ÿ s¡÷|ü+˝À $.$.j·TT.eT Ä$s¡“¤$+∫+~. >∑‘· 30
dü+e‘·‡sêT>± j·TTe‘·sêìï Á|üuÛ≤$‘·TqT#˚dü÷Ô yê] Jeq
ìsêàD≤ìøÏ ñ|üø£]düTÔqï~.
ùdyêø±s¡´Áø£e÷T : düº&ûdü]ÿ˝Ÿ‡ (mHé.m.&ç., eTTs¡∞q>∑sY
kÕ«$T $y˚ø±q+<ä eT+&É|ü+, Á|üXÊ+‹ Ä<Ûë´‹àø£ bÕsYÿ, n&É$es¡+
>∑Ts¡T≈£î bÕsƒ¡XÊ, >±Eyêø£, ô|+<äT]Ô _.dæ. Vü‰düº˝Ÿ, (ÄHé˝…’Hé˝À
Skype <ë«sê ìs¡«Vü≤D), u≤u≤*ø£T $y˚ø£yêVæ≤ì (u≤$Vü‰sY)
ìs¡«Vü≤D, j·TTe»q •ø£åD≤ •_sêT, s¡ø£Ô<ëq •_sêT, esYÿcÕ|ü⁄T,
oìsêàD Á>∑+<∏ë Á|ü#·Ts¡D, $y˚ø±q+<äTì bò˛{À m–®_wüHé
ìs¡«Vü≤D eT]j·TT $y˚ø˘ d挤]{Ÿ Ä|òt dü¬ø‡dt yÓTT<ä>∑Tq$.
eTVü‰eT+&É* ‘ÓT>∑T Á|ü#·Ts¡DT : s eTVü‰eT+&É* ø£å´eTT
eT]j·TT ø±s¡´Áø£eTeTTT s uÛ≤s¡rj·T j·TTe‘· `$y˚ø±q+<äT&ÉT
s C≤rj·T düyÓTÆø£´‘·`kÕ«$T $y˚ø±q+<ä s $<ë´]ú˝Àø±ìøÏ #·Tø±ÿì s
oìsêàD $<ÛëqeTT s e÷qdæø£ @ø±Á>∑‘· b+<äT≈£î m˝≤?
s ‘ê´>∑eTT`ùde s kÕ«$T $y˚ø±q+<äTì e÷s¡ZeTT˝À düeTdü´T
|ü]cÕÿs¡+ s eTVü‰eT+&É* uÛ≤eeTT eT]j·TT |ü<ä∆‹ s eTq yês¡dü‘·«
yês¡<∏äTT s MTs¡T Hêj·T≈£îT ø±<ä#·T≈£îHêïsê ! s j·TTe‘·s¡+ düeTdü´
<ëì |ü]cÕÿs¡+ s $Te düeTTbÕs¡®q.
$y˚ø£ uÛ≤s¡‹ : nœuÛ≤s¡‘· $y˚ø±q+<ä j·TTe eTVü‰eT+&É*,
Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ $uÛ≤>∑+ ‘·s¡|ü⁄q $y˚ø£uÛ≤s¡‹ nqT Á‘Ó’e÷dæø£ |üÁ‹ø£
$.$.j·TT.eT yê]#˚ Á|ü#·T]+#·ã&ÉT#·Tqï~.
$XÊK|ü≥ï+$y˚ø±q+<äj·TTeeTVü‰eT+&É*

40. uÛ≤s¡rj·T dü+düÿè‹˝À düTdæÔs¡yÓTÆq $TeqT, eTTK´eTT>±
$y˚ø±q+<ä kÕ«$Tyê] ø£å´eTT˝À bı+<äT|üs¡#·ã&çq
` o ìsêàDeTT, eTqTwüß´ì eT˙wæ>± r]Ã~<äT›≥.
nqT yêìì j·TTe‘·˝À Á|ü#ês¡eTT#˚dæ, Ä j·TTeX¯øÏÔì Áø£eT•ø£åD≤
$<ÛëqeTT˝ÀìøÏ eT[fl+∫, ìkÕ«s¡ú <˚X¯ùde <ë«sê, ñ‘·ÔeT düe÷»eTTq≈£î
ñ‘·ÔeT bÂs¡TqT ‘·j·÷s¡T #˚j·TTfÒ eTVü‰eT+&É* Á|ü<ÛëH√<˚∆X¯´eTT.
eTVü‰eT+&É* ø±s¡´πøåÁ‘·eTT j·÷e<들s¡‘·<˚X¯eTT.
eTVü‰eT+&É*Á|ü<ÛëH√<˚›X¯´eTT
Published by Sri N. Lakshmi Narayana (President,
Visakhapatnam Vivekananda Yuva Mahamandal), on
behalf ofAkhil Bharat Vivekananda Yuva Mahamandal
6/1A, Justice Manmatha Mukherjee Row, Kolkata -
700009.
email : abvymcityoffice@gmail.com Web : www. abvym.org.
Printed at Sathyam Offset Imprints, Madhuranagar,
Visakhapatnam. Ph : 984 999 6538
$y˚ø˘`JeHé
‘·q Ä<äs¡ÙeTT jÓTTø£ÿ ø±s¡´Áø£eTeTT düe÷#ês¡eTTqT
sTT‘·s¡T≈£în+~+#·T≥¬ø’eTVü‰eT+&É*ª$y˚ø˘JeHéμnqTªÄ+>∑¢`u…+>±©μ
~«uÛ≤cÕe÷dü|üÁ‹ø£qTÁ|ü#·T]+#·T#·Tqï~.yê]¸ø£ #·+<ë:s¡÷.60/`
VALUES TO IMBIBE (TELUGU)
First Published September, 2018 (2000 Copies)
Price : Rs. 10.00
Values to Imbibe (Telugu) ISBN 978-81-86974-87-
2