3. PENGENALAN
Angkup vernier :
Satu alat pengukur atau sukatan yang terpenting dan
berguna bagi menyukat garis pusat luar dan dalam
pada setiap kerja atau benda kerja serta menyemak
dalamnya satu-satu lubang.
4. Terdapat dua skala:
a) Skala utama inci (main scale inces)
b) Skala utama (Main scale mm)
Digunakan untuk mencari perbezaan ukuran diantara
yang terdekat bagi mendapatkan tahap yang tepat.
merupakan alat pengukur jitu dan boleh mengukur
dengan tepat sehingga kepada ukuran sama ada 0.05
mm atau 0.02 mm.
digunakan didalam bengkel.
5. Skru Skala
pengunci utama Bilah
Rusuk
pengukur
dalam
Skala
vernier
Rahang
Tetap Rahang
gelangsar
6. BAHAGIAN-BAHAGIAN ANGKUP VERNIER.
BADAN.
Berbentuk seperti sebilah pembaris keluli
Mempunyai senggatan dalam unit metrik atau inci.
Senggatan ini dinamakan skala utama.
Panjang badan ini menetukan saiz angkup vernier.
PLAT VERNIER.
mempunyai skala vernier dan boleh digerak-gerakkan disepanjang
badan.
RAHANG.
Jenis rahang:
rahang tetap: sebahagian daripada badan yang bengkok,
rahang gelangsar: sebahagian daripada plat vernier yang boleh
bergerak bersama-samanya iaitu selari dengan rahang tetap
Permukaan diantara kedua-dua rahang ini merupakan muka ukuran bagi
angkup Vernier..
Apabila muka ukuran ini bersentuh, bacaannya ialah sifar dan angka
sifar pada skala vernier sejajar dengan angka sifar pada skala tetap.
7. RUSUK.
Rusuk berbentuk runcing.
Ia terletak disebelah atas.
Binaannya hampir sama dengan rahang tetapi ia digunakan untuk
mengukur ukuran sebelah dalam.
SKRU PENGUNCI.
digunakan untuk mengunci plat vernier supaya kedudukan ukuran
tidak berganjak semasa angkup Vernier dikeluarkan dari bendakerja.
Ini dapat mengurangkan kesilapan semasa mengukur.
PENGANJAK HALUS.
Ada juga angkup Vernier yang dilengkapkan dengan penganjak halus.
Pengapit halus ini hendaklah diketatkan terlebih dahulu supaya nat
penganjak halus boleh mengawal pelarasan plat vernier.
BILAH PENGUKUR DALAM.
Satu bilah yang kecil, boleh digerakkan keluar atau masuk dalam lurah
dibahagian belakang badan apabila rahang dibuka.
8. PRINSIP SKALA VERNIER.
digunakan untuk membolehkan kita membaca tanpa
mengagak-agak sekiranya ukuran itu terletak di antara
dua tanda senggatan pada satu-satu skala.
Oleh itu angkup Vernier mestilah:
1. Mempunyai dua skala iaitu utama dan skala vernier.
2. Senggatan pada skala utama dibuat lebih besar
daripada skala vernier.
3. Perbezaan antara skala utama dengan skala vernier
merupakan bacaan yang paling kecil yang oleh
dibuat.
9. MEMBACA ANGKUP VERNIER TENTUKURAN 0.02 MM.
Skala utama disenggatkan kepada 1 mm bagi tiap-tiap satu senggatan dan dinomborkan
pada tiap-tiap sepuluh senggatan iaitu 10,20,30 dan seterusnya.
Skala vernier pula panjangya 49 mm dan disenggatkan kepada 50 bahagian yang sama.
Apabila angka sifar pada kedua-dua skala diletakkan pada kedudukan yang sejajar
dengan senggatan ke 49 pada skala utama.
Untuk mengetahui perbezaan nilai antara satu senggatan skala utama dengan skala
vernier, maka tolakkan 1 mm (nilai 1 senggatan pada skala utama) dengan nilai satu
senggatan pada skala vernier. Nilai satu senggatan pada skala vernier ialah:-
50 senggatan skala vernier = 49 mm skala utama
1 senggatan = 49/50
= 0.98 mm
Perbezaan nilai senggatan = 1 mm - 0.98 mm
0.02 mm
Oleh itu, nilai setiap senggatan pada skala vernier = 0.02 mm
10. CONTOH 1
Bacaan skala utama yang terhampir dengan 1 mm = 42 X 1 = 42.00 mm
Bacaan skala vernier senggatan ke 16 yang sejajar
dengan salah satu garisan pada skala utama = 16 X 0.2 = 0.32 mm
---------------
Jumlah = 42.32
Oleh itu, bacaan sebenar ialah 42.32 mm.
11. MEMBACA ANGKUP VERNIER DENGAN KETEPATAN 0.05 MM.
Skala utama disenggatkan kepada 1 mm bagi tiap-tiap satu senggatan dan dinomborkan
pada tiap tiap 10 senggatan iaitu 10, 20, 30 dan seterusnya. Skala vernier pula yang
panjangya 19 mm, disenggatkan kepada 20 bahagian yang sama.
Apabila angka sifar dikedua-dua skala diletakkan pada kedudukan yang
sejajar, senggatan ke 20 pada skala vernier akan sejajar dengan senggatan ke 19 pada
skala utama.
Untuk mengetahui perbezaan nilai bagi senggatan skala utama dengan skala
vernier, maka tolakkan 1 mm (nilai senggatan pada skala utama ) dengan nilai satu
senggatan skala vernier. Nilai satu senggatan pada skala vernier ialah:-
20 senggatan pada skala vernier = 19 mm skala utama
1 senggatan = 19/20
Perbezaan nilai senggatan = 1 - 0.95 mm
= 0.05 mm
Oleh itu, nilai setiap senggatan pada skala vernier = 0.05 mm
12. Contoh 2..
Bacaan skala utama = 123.00 mm
Bacaan skala vernier apabila senggatan
ke 15 sejajar dengan salah satu garisan
pada skala utama = 15 X 0.05 = 0.75 mm
---------------
Jumlah = 123.75 mm
==========
Oleh itu, bacaan sebenar ialah 123.75 mm
13.
14. 1. Ny
te
Latihan:-
Terangkan fungsi Angkup Vernier?
• Nyatakan dua jenis rahang yang terdapat pada
angkup vernier.
15. J1:
alat pengukur atau sukatan yang terpenting dan
berguna bagi menyukat garispusat luar dan dalam
pada setiap kerja atau benda kerja serta menyemak
dalamnya satu satu lubang
