Qiyas adalah metode penentuan hukum Islam dengan membandingkan kes baru dengan kes asal berdasarkan persamaan sebab hukum ('illah). Terdapat empat unsur utama qiyas: kes asal, sebab hukum, hukum asal, dan kes baru. 'Illah harus jelas, konsisten, munasabah dan transitif. Cara menentukan 'illah adalah melalui nas, isyarat, ijmak, saringan, dan kesesuaian.

1. USUL FIQH
TOPIK 9:
SUMBER HUKUM
ISLAM YANG
DISEPAKATI:
QIYAS
DR. HASANAH ABD. KHAFIDZ

2. PENGENALAN
 Isi kandungan:
 Definisi
 Rukun-rukun qiyas
 Syarat-syarat qiyas
 Cara penentuan ‘illah (masalik al-’illah)
 Latihan

3. DEFINISI
 Qiyas =
 Menzahirkan persamaan sesuatu perkara
 Yang tidak ada nas tentang hukumnya
 Kerana kedua-duanya mempunyai persamaan pada ‘illah (sebab pada
hukum)

4. RUKUN-RUKUNQIYAS
Qiyas
Kes
asal
Kes
baru
Sebab
hukum
Hukum
asal

5. SYARAT-SYARAT QIYAS
•Bukan kes bandingan
kepada kes asal yang
lain
Kes asal

6. SYARAT-SYARAT QIYAS
•‘Illah sama dengan kes asal
•Selari dengan nas
•Berlaku selepas kewujudan kes asal
•Terima hukum yang sama dengan
kes asal.
Kes baru

7. SYARAT-SYARAT QIYAS
•Sifat jelas
•Konsisten
•Munasabah
•Transitif (sifat yang boleh
dipindahkan kepada kes yang lain.)
‘Illah (sebab)

8. SYARAT-SYARAT QIYAS
• Hukum amali yang sabit dengan nas & ijmak.
• Berasaskan illah yang logik
• Tidak dikhususkan bagi kes asal sahaja.
• Hukum yang boleh diqiyaskan
• Dalil hukum asal tidak merangkumi hukum
kes baru
• Wujud sebelum hukum kes baru.
Hukum kes asal

9. CARA PENENTUAN ‘ILLAH
Nas
Isyarat
Ijmak
Saringan
Kesesuaian

10. LATIHAN
 Huraikan perbezaan antara kes baru dan kes asal dalam Qiyas.
 Jelaskan syarat-syarat ‘illah.
 Apakah cara menentukan ‘illah?