Tugasan Individu Kursus Pengantar Persekitaran Fizikal di bawah subjek minor Geografi Semester 3 Universiti Pendidikan Sultan Idris

1. TAJUK :
BENTUK DAN AKTIVITI GUNUNG BERAPI
KOD KURSUS:
HGF 3013 (KUMPULAN A)
KURSUS:
PENGANTAR PERSEKITARAN FIZIKAL
NAMA : NUR KAREENA AQILA BINTI MAHDZIR
NO. MATRIK : D20121058364
NO. KAD PENGENALAN : 920111
NAMA PENSYARAH: PROF. MADYA DR. MOHAMAD SUHAILY YUSRI CHE NGAH
TARIKH HANTAR : 25 OKTOBER 2013

2. HGF 3013
D20121058364
ISI KANDUNGAN
BIL. PERKARA
MUKA SURAT
1.
1.0 Pendahuluan
2.
2.0 Faktor pembentukan gunung berapi
2.1 Jenis bahan yang diletuskan
2.2 Sifat lohong gunung berapi
2.3 Sifat dan jenis letusan
3.0 Proses pembentukan gunung berapi
2-3
4.0 Bentuk gunung berapi
4.1 Gunung berapi perisai
4.2 Gunung berapi kon bara
4.3 Gunung berapi komposit
5.0 Aktiviti gunung berapi
4-7
3.
4.
5.
6.
7.
6.0 Kesan daripada kegiatan gunung berapi
6.1 Kesan terhadap lapisan ozon
6.2 Kesan kepada rumah hijau
6.3 Kesan jerebu
6.4 Lava menyuburkan tanah
6.5 Matahari kelihatan berwarna hijau
Penutup
1
3-4
7-11
11-13
14
II

3. HGF 3013
1.0
D20121058364
PENDAHULUAN
Gunung berapi adalah merupakan satu bukaan atau rekahan yang ada pada permukaan bumi
atau pada kerak bumi. Gunung berapi terhasil di mana sahaja di mana ia meluahkan isi perut
bumi ke luar permukaan bumi seperti magma, cecair yang bergerak perlahan yang terhasil
daripada batu cair, gas dan juga mineral. Aktiviti gunung berapi cenderung untuk membentuk
gunung atau ciri-ciri berbentuk gunung (McCollum, 2007). Magma keluar atau meletup pada
bahagian yang mempunyai kerak yang nipis dan retak atau mempunyai lubang. Ia meletup
dengan cara sama ada secara melimpah atau meletup (Ball, 1999). Kini terdapat hampir 500
ke 600 gunung berapi aktif di dunia. Tambahan lagi, banyak gunung berapi bawah laut yang
masih belum meletup. Gunung berapi yang aktif antara salah satu gunung berapi yang
meletup dalam tempoh beberapa ribu tahun sekali. Namun begitu, masih banyak gunung
berapi yang dikatakan sebagai ‘tidur’. Terdapat pengkaji gunung berapi yang mengandaikan
letupan gunung berapi ini seperti limpahan air soda yang digoncang dan kemudian dibuka.
Kekuatan letupan gunung berapi ini bergantung kepada gas yang dibebaskan serata ketebalan
magma. Semakin tebal magma yang terhasil, semakin sukar gas untuk dilepaskan. Ini
menyebabkan lebih banyak tekanan terhadap aktiviti tersebut. Disebabkan hal itu, semakin
besar tekanan yang terhasil, maka semakin kuat letupan gunung berapi yang akan terhasil
(McCollum, 2007). Menurut Cernak, 1999, Gunung Tambora di Indonesia merupakan salah
satu gunung berapi yang telah mengakibatkan angka kematian yang tertinggi iaitu sebanyak
92000 orang yang mati pada tahun 1815 yang turut menyebabkan kemusnahan terhadap
tanaman. Berikut, melalui penulisan ini kita akan melihat dengan lebih lanjut mengenai
faktor, proses, bentuk, aktiviti dan kesan aktiviti gunung berapi.
III

4. HGF 3013
2.0
D20121058364
FAKTOR MEMPENGARUHI PEMBENTUKAN GUNUNG BERAPI
Berdasarkan Northeastern Illinois University (2013), terdapat pelbagai faktor yang
mempengaruhi kepelbagaian rupa dan bentuk gunung berapi, antaranya ialah :
2.1
Jenis bahan yang diletuskan
Kepelbagaian bahan yang diletuskan akan mempengaruhi bentuk gunung berapi.
Contohnya, lava bes akan membentuk gunung berapi perisai yang berbentuk landai
dan mempunyai ukur lilit yang besar. Ini adalah disebabkan lava bes berbentuk cair
dan dapat mengalir jauh sebelum ia membeku. Contohnya seperti gunung berapi
Mauna Loa dan Mauna Kea di Kepulauan Hawaii. Sebaliknya, jika lava asid ia akan
menghasilkan gunung berapi yang berkubah dengan derun yang curam kerana ia cepat
membeku disebabkan oleh kelikatan lava tersebut.
2.2
Sifat lohong gunung berapi
Sifat lohong gunung berapi akan mempengaruhi cara dan arah aliran lava. Lohong
yang berbentuk linear atau mendatar akan menghasilkan dataran lava apabila ia
membeku manakala lohong yang berbentuk tunggal atau tengah akan menghasilkan
kon. Sekiranya terdapat lohong-lohong yang banyak dan berdekatan di antara satu
sama lain maka kon-kon gunung berapi yang terbentuk akan bercantum dan boleh
menghasilkan kon serba ragam. Misalnya gunung berapi Etna di Kepulauan Sicily
mempunyai kon pelbagai ragam.
2.3
Sifat dan jenis letusan
Letusan yang senyap dan berterusan akan mewujudkan kon gunung berapi yang
berbentuk sekata. Bagi letusan yang kuat, lohong gunung berapi akan musnah dan
mewujudkan kawah yang besar atau kaldera di puncak gunung berapi berkenaan.
IV

5. HGF 3013
D20121058364
Sekiranya magma membeku dalam lohong utama dan menyumbatkannya, maka lava
terpaksa mencari jalan keluar lain. Tekanan daripada dalam gunung berapi boleh
mewujudkan lohong-lohong cawangan yang baru yang membolehkan lava keluar
melaluinya lalu membentuk kon parasit di sekeliling gunung berapi berkenaan.
3.0
PROSES BERLAKU AKTIVITI GUNUNG BERAPI
Rajah 1.0 : Proses aktiviti gunung berapi
(Sumber : Volcanoes Hazards Program yang diakses pada laman web
http://vulcan.wr.usgs.gov/Outreach/Publications/GIP19/chapter_two_volcanic_processes.pdf)
Sebelum bermulanya letusan, magma yang mula naik akan memecahkan dan membuka
batuan yang terdapat di permukaan bumi di bawah gunung berapi yang selalunya akan
menyebabkan gempa bumi dan kemudiannya akan membebaskan gas. Proses ini boleh dilihat
di dalam Rajah 1.0. Semasa berlakunya proses letusan ini, gas gunung berapi di dalam
magma akan mengembang dan kemudiannya memecahkan magma kepada kepingan kecil
yang dipanggil sebagai ‘tephra’. Lapisan kerak bumi yang nipis dan retak lebih mudah untuk
V

6. HGF 3013
D20121058364
mengeluarkan magma jika dibandingkan dengan permukaan yang lebih keras dan lebih sifat
batuannya. Selepas terdapat banyak gas yang dilepaskan ke atmosfera, kolam lava daripada
krater akan keluar dan mengalir melimpahi krater sebagai aliran lava. Aliran piroklastik
(kadangkala dipanggil sebagai aliran abu panas) ini akan mencairkan salji dan ais yang
membekalkan air untuk aliran dan serpihan lahar. Aliran piroklastik juga berasal daripada
keruntuhan letusan atau ruangan-ruangan gelap abu, wap, dan juga gas-gas lain yang naik
akibat letusan gunung berapi. Terdapat juga gunung berapi yang meletus tanpa letupan tanpa
‘tephra’. Jika lava terlalu likat mengalir, ia membentuk ciri-ciri berbentuk kubah biasanya
dipanggil kubah lava (USGS science for a changing world, 2013).
4.0
BENTUK GUNUNG BERAPI
Gunung berapi mempunyai banyak jenis dan bentuk. Di antara bentuk yang terhasil adalah
gunung berapi perisai, gunung berapi kon bara dan gunung berapi komposit.
4.1
Gunung berapi perisai
Gunung berapi perisai ini mendapat nama daripada bentuk gunung itu sendiri.
Mempunyai cerun yang berbentuk landai menampakkan ia berbentuk seperti perisai di
permukaan (Rajah 2.0).
Rajah 2.0 : Menunjukkan keratan gunung berapi perisai
VI

7. HGF 3013
D20121058364
(Sumber : Diperolehi daripada http://jonjosvolcanoes.weebly.com/shield-volcanoes.html)
Rajah 2.1 : Menunjukkan Gunung Kilaue di Kepulauan Hawaii ketika meletus
(Sumber : Diperolehi daripada
http://kilauealavaflowmount.wordpress.com/2008/03/17/hello-world/)
Kilauae Hawaii (Rajah 2.1)dan juga Mauna Loa merupakan salah satu daripada
gunung berapi perisai. Gunung jenis ini jarang untuk meletus tetapi menghasilkan
aliran lava yang banyak. Aliran lava biasanya amat panas dan cair menyumbang
kepada aliran lava yang lebih jauh dan perlahan (McCollum, 2007).
4.2
Gunung berapi kon bara
Gunung berapi kon bara ini merupakan salah satu gunung berapi yang biasa. Ia adalah
lebih kecil dan jarang meletus berbanding dengan gunung berapi komposit dan
kebiasaannya meletup sekali sahaja. Gunung berapi kon bara ini juga mungkin akan
terhasil pada sekeliling gunung berapi komposit (McCollum, 2007). Menurut Robert
E. Gabler, James F. Petersen, L. Micheal Trapaso & Dorothy Sack,(2009), gunung
berapi jenis ini selalunya mempunyai ketinggian beberapa ratus meter sahaja (Rajah
3.0). Biasanya gunung berapi kon bara mempunyai komposisi rioltik tetapi boleh juga
terhasil daripada basalt jika keadaan suhu dan kelikatan menyimpan gas daripada
VII

8. HGF 3013
D20121058364
terbebas dengan mudah. Paricutin di Mexico (Rajah 3.1) dan Kawah Sunset di
Arizona adalah merupakan contoh gunung berapi kon bara.
Rajah 3.0 : Menunjukkan keratan gunung berapi kon bara
(Sumber : Diperolehi daripada
http://www.earthonlinemedia.com/ebooks/tpe_3e/volcanic_landforms/volcano_types_2.ht
ml)
Rajah 3.1 : Menunjukkan gambar gunung berapi kon bara di Paricutin Mexico
(Sumber : Diakses daripada http://morethanshipping.com/the-7-wonders-of-the-world/)
4.3
Gunung berapi komposit
Gunung berapi ini adalah yang paling mudah untuk dikenali kerana ia mempunyai
bentuk kon yang tinggi dan selalunya puncaknya diliputi ais atau salji. Gunung Fuji di
Jepun dan Gunung Rainer berdekatan Seattle, Washington yang boleh dilihat di rajah
4.0 adalah merupakan dua contoh gunung berapi komposit yang terkenal. Gunung
berapi ini terbentuk daripada letusan yang memuntahkan jumlah batu dan abu yang
terbanyak. Ia juga dikelaskan sebagai salah satu daripada gunung berapi yang paling
bahaya (McCollum, 2007).
VIII

9. HGF 3013
D20121058364
Rajah 4.0 : Menunjukkan rajah Gunung Fuji
(Sumber : Diperolehi daripada
http://ruby.colorado.edu/~smyth/Research/Images/Volcanix/Volcanix.html)
Gunung berapi komposit juga dikenali sebagai gunung berapi strato kerana terhasil
daripada lapisan piroklastik dan lava. Rajah 4.1 menunjukkan keratan gunung berapi
kompprit. Gunung berapi komposit terhasil daripada andesit di mana ia adalah batuan
gunung berapi perantaraan kandungan silika dan bahan letusan di antara basalt dan
riolit (Robert E. Gabler, James F. Petersen, L. Micheal Trapaso & Dorothy Sack,
2009).
Rajah 4.1 : Menunjukkan keratan gambar gunung berapi komposit.
(Sumber : Diperolehi daripada
http://www.earthonlinemedia.com/ebooks/tpe_3e/glossary/a_d/composite_volcano.html)
IX

10. HGF 3013
5.0
D20121058364
AKTIVITI GUNUNG BERAPI
Di bumi, gunung berapi cenderung untuk wujud di permukaan plat-plat kerak bumi. Terdapat
pelbagai jenis aktiviti yang berlaku ketika letusan gunung berapi sama ada semasa atau
selepas kejadian. Aktiviti gunung berapi pada kebiasaannya merujuk kepada letusan gunung
berapi. Sebelum letusan berlaku, ianya dapat diketahui apabila berlaku sebarang gegaran
yang seterusnya akan menyebabkan berlaku kejadian gempa bumi dan tsunami. Sebagai
contoh, letusan gunung berapi Krakatau telah menghasilkan ombak besar dengan ketinggian
125 kaki dan memusnahkan ribuan nyawa dan hidupan pada tahun 1883 (National Weather
Service, 2013). Selain daripada itu, terdapat beberapa gunung berapi yang menghasilkan
‘letusan kematian’ yang dapat dilihat di dalam Jadual 1.0 seperti di bawah.
Kematian (orang)
Gunung berapi
Tahun
Punca utama kematian
92 000
Tambora, Indonesia
1815
Kebuluran
36 417
Krakatau, Indonesia
1883
Tsunami
29 025
Gunung Pelee, Martinique
1902
Aliran abu
23 000
Ruiz, Colombia
1985
Aliran lumpur
14 300
Unzen, Jepun
1792
Tsunami
dan
runtuhan
gunung berapi
Jadual 1.0 : Menunjukkan gunung berapi yang menyebabkan kematian tertinggi
(Sumber : Diperolehi daripada (Ball, 1999))
Gunung berapi terdapat di dalam beberapa bentuk sepanjang hayatnya. Gunung berapi
yang aktif mungkin akan bertukar menjadi separuh aktif, pendam sebelum akhirnya menjadi
tidak aktif atau mati. Bagaimanapun, gunung berapi mampu menjadi pendam selama tempoh
610 tahun. Gunung berapi yang aktif kebiasaannya berada di dalam Lingkaran Api Pasifik
yang dapat dilihat seperti di dalam Rajah 5.0 di bawah.
X

11. HGF 3013
D20121058364
Rajah 5.0 : Menunjukkan menunjukkan sempadan plat (garisan biru), pengagihan gempa
bumi baru-baru ini (titik kuning) dan gunung berapi aktif (segi tiga merah).
(Sumber : Diperolehi daripada
http://www.geology.sdsu.edu/how_volcanoes_work/Thumblinks/plates_page.html)
Berikut adalah merupakan senarai kawasan gunung berapi aktif (Cernak, 1999) :
1. Santorini, Greece
2. Vesuvius, Itali
3. Unzen, Jepun
4. Tambora, Indonesia
5. Krakatau, Indonesia
6. Santa Maria, Geutemala
7. Gunung Pelee, Martinique
8. Gunung St. Helen
9. Nevado del Ruiz, Colombia
10. Pinatubo, Filipina
Setiap tahun, hampir 60 gunung berapi meletus tetapi kebanyakan aktiviti adalah lemah.
Berikut adalah merupakan Index Kekerapan Letusan Gunung Berapi yang mengukur
kekerapan letusan (Jadual 2.0).
XI

12. HGF 3013
D20121058364
Penerangan
Ketinggian Plumes
Kekerapan
Contoh
Tidak meletus
Kurang daripada 100m
Setiap hari
Kilauae
Lembut
100 sehingga 1000m
Setiap hari
Stramboli
Meletus
1 sehingga 5km
Setiap minggu
Jarang
3 sehingga 15km
Setiap tahun
Katalismik
10 sehingga 25km
10 tahun sekali
Galeras
Ruiz
Galunggung
Jadual 2.0 : menunjukkan kekerapan letusan gunung berapi
(Sumber : Diperolehi daripada (Cernak, 1999))
Letusan gunung berapi boleh menyebabkan kepulan letusan letupan seperti yang
dihasilkan oleh Gunung St. Helens atau Pinatubo yang mencecah sehingga altitud 31km dan
45km ke atmosfera. Melalui letusan gunung berapi ini juga mampu untuk memancutkan lava
sehingga 609 meter di atas gunung berapi. Selain daripada itu, letusan gunung berapi juga
mampu untuk bertahan selama sekurang-kurangnya sehari atau selama beribu tahun.
Stramboli adalah salah satu daripada contoh gunung berapi yang tidak aktif sejak 450
sebelum masihi lagi. Manakala Kilauea sentiasa meletus sejak tahun 1983. Namun begitu
hanya 9 peratus daripada gunung berapi yang meletus kurang daripada satu hari. Hampir 53
peratus gunung berapi meletus sekurang-kurangnya dua bulan sekali (Cernak, 1999).
Semasa berlakunya letusan gunung berapi, terdapat juga aktiviti lain yang turut
berlaku bersama-sama dengan letusan tersebut iaitu kilat gunung berapi. Kilat gunung berapi
ini berlaku disebabkan pemisahan caj. Semasa caj positif menuju ke angkasa, kawasan caj
elektrik telah berpisah dengan kawasan bertentangan. Kilat itu terhasil untuk mengimbangi
permasahan tersebut, yakni berlaku sama dengan kejadian kilat biasa (News Discovery,
2013). Berikut adalah merupakan contoh gambar kilat gunung berapi (Rajah 5.1).
XII

13. HGF 3013
D20121058364
Rajah 5.1 : Menunujukkan rajah ketika berlakunya kilat gunung berapi di Gunung Berapi
Sakurajima, Jepun pada Februari 2013.
(Sumber : Diperolehi daripada http://news.discovery.com/earth/rocks-fossils/volcanic-lightninghow-does-it-work-130329.htm)
Selanjutnya kita akan melihat pula kesan daripada aktiviti gunung berapi ini pada
tajuk yang seterusnya. Bagaimana letusan gunung berapi memberi impak kepada kehidupan
manusia dan hidupan lain atau terdapatkah impak yang mungkin sesuatu yang luar biasa?.
6.0
KESAN DARIPADA KEGIATAN GUNUNG BERAPI
Letusan gunung berapi boleh meningkatkan ketiga-tiga kesan iklim untuk darjah berubahubah. Mereka menyumbang kepada penipisan ozon, serta kepada pemanasan atmosfera bumi.
Peranan letusan gunung berapi pada setiap kesan iklim yang diterangkan di bawah (San
Diego State University, 2013).
6.1
Kesan terhadap lapisan ozon
Asid halida HCl telah terbukti berkesan dalam memusnahkan ozon , namun kajian
terbaru menunjukkan bahawa HCl paling gunung berapi adalah terhad kepada
troposfera (di bawah stratosfera), di mana ia dibantu oleh hujan. Oleh itu, ia tidak
pernah mempunyai peluang untuk bertindak balas dengan ozon. Sebaliknya, data
XIII

14. HGF 3013
D20121058364
satelit selepas letusan pada tahun 1991 di Gunung Pinatubo (Filipina) dan Gunung
Hudson (Chile) menunjukkan 15-20 % kehilangan ozon di latitud tinggi dan kerugian
yang lebih besar daripada 50 % berbanding Antartika. Oleh itu, ternyata bahawa
letusan gunung berapi boleh memainkan peranan penting dalam mengurangkan tahap
ozon. Walau bagaimanapun, ia adalah satu peranan tidak langsung, yang tidak boleh
dikaitkan secara langsung kepada gunung berapi HCl. Letusan zarah yang dihasilkan
atau aerosol, muncul untuk menyediakan permukaan di mana tindak balas kimia
berlaku. Zarah sendiri tidak menyumbang kepada kemusnahan ozon, tetapi mereka
berinteraksi dengan klorin dan bromin -bearing sebatian daripada CFC buatan
manusia .
6.2
Kesan kepada rumah hijau
Letusan gunung berapi boleh meningkatkan pemanasan global dengan menambah
karbon dioksida ke atmosfera. Walau bagaimanapun, letusan gunung berapi
menyumbang jumlah yang jauh lebih besar karbon dioksida ke atmosfera berbanding
aktiviti manusia setiap tahun. Jumlah kecil pemanasan global yang disebabkan oleh
letusan dihasilkan gas rumah hijau adalah diimbangi oleh jumlah yang jauh lebih
besar daripada penyejukan global yang disebabkan oleh letusan yang dijana zarah
dalam stratosfera (kesan jerebu). Pemanasan rumah hijau bumi telah terutamanya
ketara sejak tahun 1980. Tanpa pengaruh penyejukan letusan seperti El-Chichon
(1982) dan Gunung Pinatubo (1991), pemanasan rumah hijau akan menjadi lebih
ketara.
XIV

15. HGF 3013
6.3
D20121058364
Kesan jerebu
Letusan gunung berapi meningkatkan kesan jerebu ke tahap yang lebih besar daripada
kesan rumah hijau, dan dengan itu mereka lebih rendah boleh bermakna suhu global.
Ia dianggap selama bertahun-tahun bahawa sumbangan terbesar gunung berapi adalah
daripada zarah abu terapung di bahagian atas atmosfera yang akan menghalang
sinaran matahari. Walau bagaimanapun, idea-idea ini berubah pada tahun 1982
selepas letusan gunung berapi Mexico, El Chichon. Walaupun pada tahun 1980,
letusan Gunung St Helens telah menurunkan suhu global dengan 0.1OC , letusan lebih
kecil El Chichon menurunkan suhu global tiga hingga lima kali ganda.
6.4
Lava menyuburkan tanah
Selain daripada itu, letusan gunung berapi turut menyebabkan Lava dan abu
didepositkan semasa letusan terurai membekalkan nutrien berharga untuk tanah. Ini
mewujudkan tanah yang subur yang baik untuk pertanian. Ini membolehkan penduduk
sekitar mendapat manfaat daripadanya seperti yang berlaku di Gunung Berapi
Jefferson (BBC News, 2013).
6.5
Matahari kelihatan berwarna hijau
Menurut Ball, (1999), pada tahun 1883 di India, seorang wanita telah melihat
matahari berwarna hijau. Pada masa yang sama di Tridad, matahari keliahtan
berwarna biru. Hal ini adlah disebabkan oelh abu yang terhasil daripada letupan
Krakatau yang terdapat di dalm lapisan stratosfera dan menyerakkan sinaran matahari
dan menyebabkan matahari terhasil dengan pelbagai warna di setiap tempat atau
kawasan.
XV

16. HGF 3013
D20121058364
PENUTUP
Letusan gunung berapi mempunyai pelbagai kesan negatif daripada kesan baik. Setiap letusan
akan menyebabkan pelbagai kemusnahan alam sekitar dan juga harta benda. Namun begitu,
tidak dinafikan bahawa ia adalah merupakan alah satu daripada kejadian semula jadi yang
turut membawa kesan lain bersama seperti tsunami dan gempa bumi. Kehadiran kedua-dua
kesan sampingan tersebut akan membawa kepada kesan yang paling teruk.
Gunung berapi yang masih aktif sehingga kini masih banyak dan masih juga terdapat
gunung berapi yang masih tidur dan mungkin akan meletus pada bila-bila masa sahaja.
Terdapat lebih dari 1500 gunung berapi aktif di bumi. Kita kini tahu sebanyak 80 atau lebih
yang berada di bawah lautan. Gunung berapi aktif di Amerika Syarikat didapati terutamanya
di Hawaii, Alaska, California, Oregon dan Washington. Oleh itu, setiap penduduk di kawasan
yang berdekatan dengan gunung berapi terutamanya di kawasan Lingkaran Api Pasifik
haruslah sentiasa berwaspada. Lingkaran Api Pasifik adalah kawasan gempa bumi yang kerap
dan letusan gunung berapi mengelilingi lembangan Lautan Pasifik. Lingkaran Api Pasifik
mempunyai 452 gunung berapi dan rumah kepada lebih 50% daripada gunung berapi yang
aktif dan tidak aktif di dunia. Sembilan puluh peratus daripada gempa bumi di dunia dan 81%
daripada gempa bumi yang terbesar di dunia berlaku di sepanjang Lingkaran Api. Hal ini
untuk mengelakkan meningkatnya angka kematian akibat letusan gunung berapi.
XVI

17. HGF 3013
D20121058364
RUJUKAN
Ball, J. A. (1999). File Blast : The Volcano. USA.
BBC News. (2013, October 24). Retrieved from Geography:
http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/geography/natural_hazards/volcanoes_rev5.sht
ml
Cernak, L. (1999). Volcanoes A-Z. USA: Discovery Communication, Inc.
McCollum, S. (2007). Scientific American : Volcanic Eruptions, Earthquakes and Tsunamis. America:
Infobase Publishing.
National Weather Service. (2013, October 24). Retrieved from
http://www.nws.noaa.gov/om/brochures/tsunami2.htm
News Discovery. (2013, October 24). Retrieved from Volcanic Lightning: How does it work?!:
http://news.discovery.com/earth/rocks-fossils/volcanic-lightning-how-does-it-work130329.htm
Northeastern Illinois University. (2013, October 24). Retrieved from NASA/UNCF Project:
http://www.neiu.edu/~kbartels/VolcanoModule/ShapesOfVolcanoes.htm
Robert E. Gabler, James F. Petersen, L. Micheal Trapaso & Dorothy Sack. (2009). Physical Geography.
USA: Brooks/Cole.
San Diego State University. (2013, October 24). Retrieved from The Depaetment of Geological
Scioence : How Volcanoes Work:
http://www.geology.sdsu.edu/how_volcanoes_work/climate_effects.html
USGS science for a changing world. (2013, October 24). Retrieved from Volcanoes Hazard Programs:
http://vulcan.wr.usgs.gov/Outreach/Publications/GIP19/chapter_two_volcanic_processes.p
df
XVII